β παγκόσμιος πόλεμος

1. ∫∫∂∂ºº∞∞§§∞∞ππ√√ 55∫∫∂∂ºº∞∞§§∞∞ππ√√
√√ µµ’’ ¶¶∞∞°°∫∫√√™™ªªππ√√™™
¶¶√√§§∂∂ªª√√™™
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·137

2. Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·138

3. 11.. ¶¶ÚÚÔÔ˜˜ ÓÓ¤¤·· ¤¤ÓÓÔÔÏÏËË ··ÓÓ··Ì̤¤ÙÙÚÚËËÛÛËË
¢¢ÈÈ··ÙÙ¿¿ÚÚ··ÍÍËË ÙÙˢ˜ ÈÈÛÛÔÔÚÚÚÚÔÔ››··˜˜ ÙÙˆˆÓÓ ‰‰˘˘ÓÓ¿¿Ì̈ˆÓÓ ÛÛÙÙËËÓÓ ∂∂˘˘ÚÚÒÒËË
ñ ∆Ë ‰ÈÂıÓ‹ ÓÔÌÈÌfiÙËÙ· Î·È ÙËÓ ÈÛÔÚÚÔ›· ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÛÙËÓ ∂˘ÚÒË Î·Ù·ÛÙÚ·-
Ù‹ÁËÛÂ Ô Ã›ÙÏÂÚ Ì ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi Â΂ȷÛÙÈΤ˜ Î·È Ú·ÍÈÎÔËÌ·ÙÈΤ˜ ÂÓ¤ÚÁÂȘ:
·) ÙÔÓ ª¿ÚÙÈÔ ÙÔ˘ 1936 Â·Ó·ÛÙÚ·ÙÈÎÔÔ›ËÛ ÙË ƒËÓ·Ó›·, ·Ú¿ ÙË ÚËÙ‹
··ÁfiÚ¢ÛË Ù˘ ™˘Óı‹Î˘ ÙˆÓ µÂÚÛ·ÏÏÈÒÓ,
‚) ÛÙȘ 11 ª·ÚÙ›Ô˘ 1938 ÂÓۈ̿وÛ ÙËÓ ∞˘ÛÙÚ›· ÛÙÔ ∆Ú›ÙÔ ƒ¿È¯ ηÈ
Á) ÌÂٷ͇ ÙˆÓ ÂÙÒÓ 1938-1939 ‰È·Ì¤ÏÈÛ ÙËÓ ∆Û¯ÔÛÏÔ‚·Î›· Î·È ÚÔÛ¿ÚÙË-
Û ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›· ÙË ªÔÚ·‚›· Î·È ÙË µÔËÌ›·.
ñ √È Úˆı˘Ô˘ÚÁÔ› ÙˆÓ ‰‡Ô Û˘ÌÌ·¯ÈÎÒÓ ¯ˆÚÒÓ (°·ÏÏ›·˜ – µÚÂÙ·Ó›·˜) ¡Ù·Ï·-
ÓÙȤ Î·È ∆Û¿ÌÂÚÏ·ÈÓ Â›¯·Ó ˘ÈÔıÂÙ‹ÛÂÈ ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ «Î·Ù¢ӷÛÌÔ‡» ·¤-
Ó·ÓÙÈ ÛÙÔÓ ·ÓÙ›·ÏÔ. ŒÙÛÈ, ÛÙȘ 29 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1938, ÛÙËÓ ÙÂÙÚ·ÌÂÚ‹ ™˘Ó-
‰È¿ÛÎÂ„Ë ÙÔ˘ ªÔÓ¿¯Ô˘ (ªÂÁ¿ÏË µÚÂÙ·Ó›·, °·ÏÏ›·, πÙ·Ï›·, °ÂÚÌ·Ó›·) ·Ô‰¤-
¯ıËÎ·Ó ÙËÓ ÚÔÛ¿ÚÙËÛË Ù˘ ™Ô˘‰ËÙ›·˜ (ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ∆Û¯ÔÛÏÔ‚·Î›·˜ ÌÂ
ÈÛ¯˘Úfi ÁÂÚÌ·ÓÈÎfi ÛÙÔȯ›Ô) ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›·.
ñ ∏ ÂÔ›ıËÛË ÙÔ˘ ∆Û¿ÌÂÚÏ·ÈÓ ÁÈ· ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛË «ÂÈÚ‹Ó˘ ÁÈ· ÂηÙfi ¯ÚfiÓÈ·»
ÁÎÚÂÌ›ÛÙËÎÂ, fiÙ·Ó Ô Ã›ÙÏÂÚ, ÛÙȘ 15 ª·ÚÙ›Ô˘ 1939, Î·Ù¤Ï˘Û ÙËÓ ·ÓÂÍ·ÚÙË-
Û›· ÔÏfiÎÏËÚ˘ Ù˘ ∆Û¯ÔÛÏÔ‚·Î›·˜.
ñ ™Ùfi¯Ô˜ ÙÔ˘ ÛÙÏÂÚ ‹Ù·Ó, Û ÂӉ¯fiÌÂÓË ¤ÎÚËÍË ÁÂÓÈÎÂ˘Ì¤ÓÔ˘ ÔϤÌÔ˘, Ó· ¤¯ÂÈ
ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ˘ÂÚÔ¯‹ ¤Ó·ÓÙÈ ÙˆÓ ¢˘ÙÈÎÒÓ ™˘ÌÌ¿¯ˆÓ. °È· ÙÔÓ ÛÎÔfi ·˘ÙfiÓ,
ÛÙÚ¿ÊËΠÚÔ˜ ÙËÓ ¶Ôψӛ· Î·È ·Í›ˆÛÂ:
·) ÙËÓ ÚÔÛ¿ÚÙËÛË Ù˘ «ÂχıÂÚ˘ fiÏ˘» ÙÔ˘ ¡Ù¿ÓÙÛȯ, Ì ÏËı˘ÛÌfi
΢ڛˆ˜ ÁÂÚÌ·ÓÈÎfi, ηÈ
‚) ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ‰È¤Ï¢Û˘ ̤ۈ ÙÔ˘ ÔψÓÈÎÔ‡ «‰È·‰ÚfiÌÔ˘».
√È Î˘‚ÂÚÓ‹ÛÂȘ Ù˘ °·ÏÏ›·˜ Î·È Ù˘ ªÂÁ¿Ï˘ µÚÂÙ·Ó›·˜ Û˘Ì·Ú·ÛÙ¿ıËηÓ
ÛÙËÓ ¿ÚÓËÛË Ù˘ ¶Ôψӛ·˜ ÁÈ· ‰È·Ú·ÁÌ¿Ù¢ÛË. À¤Ú Ù˘ Û˘Ì‚È‚·ÛÙÈ΋˜
χÛ˘ Ù¿¯ıËÎÂ Î·È Ë Ê·ÛÈÛÙÈ΋ πÙ·Ï›·, ΢ÚÈfiÙÂÚË Û‡ÌÌ·¯Ô˜ ÙÔ˘ ÛÙÏÂÚ ÛÙËÓ
∂˘ÚÒË. ∆ËÓ ÂÈÏÔÁ‹ ÙÔ˘ ÛÙÏÂÚ ˘¤Ú ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ÂÓ›Û¯˘ÛÂ Î·È Ë ™˘Óı‹ÎË
ÌË ∂›ıÂÛ˘ Ì ÙË ™Ô‚ÈÂÙÈ΋ ŒÓˆÛË (™‡ÌʈÓÔ ªÔÏfiÙoÊ-ƒ›ÌÂÓÙÚÔ) ÛÙȘ 24
∞˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘ 1939. ∆Ë Û˘Óı‹ÎË ·˘Ù‹ Û˘Ófi‰Â˘Â Ì˘ÛÙÈÎfi ÚˆÙfiÎÔÏÏÔ ÁÈ· ÂÓ‰Â-
¯fiÌÂÓÔ ‰È·ÌÂÏÈÛÌfi Ù˘ ¶Ôψӛ·˜.
∏∏ ÂÂÈÈÛÛ‚‚ÔÔÏÏ‹‹ ÛÛÙÙËËÓÓ ¶¶ÔÔÏψˆÓÓ››·· Îη·ÈÈ ËË ¤¤ÓÓ··ÚÚÍÍËË ÙÙÔÔ˘˘ ÔÔÏϤ¤ÌÌÔÔ˘˘
ñ ∆· ÁÂÚÌ·ÓÈο ÛÙÚ·Ù‡̷ٷ ÂÈÛ¤‚·Ï·Ó ÛÙËÓ ¶Ôψӛ· ÙËÓ 1Ë ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘
1939. ™ÙÔ Ï¢Úfi ÙˆÓ ¶ÔψÓÒÓ Ù¿¯ıËÎ·Ó °¿ÏÏÔÈ Î·È µÚÂÙ·ÓÔ›, ÔÈ ÔÔ›ÔÈ ÛÙȘ
3 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ Î‹Ú˘Í·Ó ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›·.
∂∂ÓÓfifiÙÙËËÙÙ·· 11
Istoria G Lykeiou BD 2-12-08 13:40 ™ÂÏ›‰·139

4. ñ ŸÙ·Ó ͤÛ·ÛÂ Ô µ’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ ¶fiÏÂÌÔ˜, ÔÈ Ï·Ô› ›¯·Ó È· Â›ÁÓˆÛË ÁÈ· ÙÔ
‚·Ú‡ ÎfiÛÙÔ˜ ÙˆÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛˆÓ. øÛÙfiÛÔ, Â¤‰ÂÈÍ·Ó ·ÓÙÔ¯‹ Î·È Ì·¯ËÙÈÎfiÙËÙ·,
ÁÈ· Ó· ˘ÂÚ·Û›ÛÔ˘Ó ·Á·ı¿ Î·È ·Í›Â˜ ·ÓÂÎÙ›ÌËÙ˜ ÁÈ· ÙËÓ ‡·ÚÍ‹ ÙÔ˘˜ ˆ˜
ÂχıÂÚˆÓ ÔÏÈÙÒÓ Î·È ·ÓıÚÒˆÓ.
√√ ªªÔÔ˘˘ÛÛÔÔÏÏ››ÓÓÈÈ ««‚‚··ÊÊÙÙ››˙˙ÂÂÈÈ»» ÕÕÍÍÔÔÓÓ·· ÙÙËË ÛÛ˘˘ÌÌÌÌ··¯¯››·· µµÂÂÚÚÔÔÏÏ››ÓÓÔÔ˘˘--ƒƒÒÒÌÌˢ˜ ((11993366))
(ª. ªÔ˘ÛÔÏ›ÓÈ, ÔÌÈÏ›· ÛÙÔ ªÈÏ¿ÓÔ)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ÕÍÔÓ·˜ ÔÓÔÌ¿ÛÙËÎÂ Ë Û˘ÌÌ·¯›· °ÂÚÌ·Ó›·˜-πÙ·Ï›·˜ (1936). ø˜
‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ ÕÍÔÓ· ıˆڋıËÎ·Ó ·ÚÁfiÙÂÚ· Î·È Ë π·ˆÓ›·, Ë √˘ÁÁ·Ú›·, Ë µÔ˘Ï-
Á·Ú›· Î·È Ë ƒÔ˘Ì·Ó›·. √ ªÔ˘ÛÔÏ›ÓÈ Î·Ù’ ·Ú¯¿˜ ‰ÂÓ Â›‰Â Ì ηÏfi Ì¿ÙÈ ÙËÓ Î·Ù¿-
ÏË„Ë Ù˘ ÂÍÔ˘Û›·˜ ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›· ·fi ÙÔÓ Ã›ÙÏÂÚ. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ·˘Ùfi ÙÔ ıÂÒÚËÛÂ
ˆ˜ ·Ó·ÛÙ·ÏÙÈÎfi ·Ú¿ÁÔÓÙ· ÛÙËÓ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ù˘ πÙ·Ï›·˜. ∞ÏÏËÏÔ¸-
Ô‚ÏÂfiÌÂÓÔÈ, ÔÈ ‰‡Ô ËÁ¤Ù˜ ÚÔ¯ÒÚËÛ·Ó ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙÔ˘
ÕÍÔÓ·, ¤¯ÔÓÙ·˜ ¿ÓÙÔÙ ˆ˜ ÛÙfi¯Ô Ó· Ï‹ÍÔ˘Ó Ù· ·ÁÁÏÔÁ·ÏÏÈο Û˘ÌʤÚÔÓÙ·.
«√ οıÂÙÔ˜ ÕÍÔÓ·˜ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘», Ô˘ ¤ÓˆÓ ÙÔ µÂÚÔÏ›ÓÔ Ì ÙË ƒÒÌË, ÁÈ· ÙÔÓ
ªÔ˘ÛÔÏ›ÓÈ ‰Â Û˘ÓÈÛÙÔ‡Û ‰È·¯ˆÚÈÛÙÈ΋ ÁÚ·ÌÌ‹, ·ÏÏ¿ ¿ÍÔÓ· ÂÈÚ‹Ó˘ Î·È ·ÛÊ¿-
ÏÂÈ·˜. ∆ËÓ ·Ó·ÁηÛÙÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ‰‡Ô ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙÔ˘ ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈÛÌÔ‡ Ô ÌÂÁ·-
ÏÔÌ·Ó‹˜ ‰ÈÎÙ¿ÙÔÚ·˜ Ù˘ πÙ·Ï›·˜ ÙË ‚¿ÊÙÈÛ ÕÍÔÓ· ∂ÈÚ‹Ó˘ Î·È ™˘ÓÂÚÁ·Û›·˜.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ∆È ‹Ù·Ó Ô ÕÍÔÓ·˜;
√√ ‚‚ÔÔÌÌ‚‚··ÚÚ‰‰ÈÈÛÛÌÌfifi˜˜ ÙÙˢ˜ °°ÎÎÔÔ˘˘¤¤ÚÚÓÓÈÈÎη·:: ªªÈÈ·· ÌÌ··ÚÚÙÙ˘˘ÚÚ››·· ÁÁÈÈ·· ÙÙËË ÊÊÚÚ››ÎÎËË ÙÙÔÔ˘˘ ÔÔÏϤ¤ÌÌÔÔ˘˘
(N. Monks, «The bombing of Guernica, 1937»)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∏ °ÎÔ˘¤ÚÓÈη (°ÎÂÚӛη) Â›Ó·È ÌÈ· ÈÛ·ÓÈ΋ fiÏË ÛÙËÓ ÔÔ›·
ηÙÔÈÎÔ‡Ó µ¿ÛÎÔÈ. ™ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ÈÛ·ÓÈÎÔ‡ ÂÌʇÏÈÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ‰ÔÎÈÌ¿ÛÙËÎÂ
ÛÎÏËÚ¿ ·fi ÙË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ ·ÂÚÔÔÚ›· (1937), Ë ÔÔ›· ¤Û¢Û ӷ ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙȘ
‰‡Ó·ÌÂȘ ÙÔ˘ ‰ÈÎÙ¿ÙÔÚ· ºÚ¿ÓÎÔ. ŸÙ·Ó ÙÔ Î·Ù·ÛÙÚÔÊÈÎfi ¤ÚÁÔ ¤ÁÈÓ ÁÓˆÛÙfi ÛÂ
fiÏÔ ÙÔÓ ÎfiÛÌÔ, Ô ºÚ¿ÓÎÔ ÙÔ ‰È¤„¢ÛÂ.
™ÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ù˘ Û˘ÁÎ¿Ï˘„˘ ¤Ï·‚·Ó ̤ÚÔ˜ Î·È µÚÂÙ·ÓÔ› «ÂÌÂÈÚÔÁÓÒ-
ÌÔÓ˜». ™ÙÔ Ù¤ÏÔ˜, fiÙ·Ó È· ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ‰È·‰fiıËΠÛÙ· ¤Ú·Ù· ÙÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ÂÊ¢-
Ú¤ıËÎÂ Î·È Ë ‰ÈηÈÔÏÔÁ›·: «∆Ë ÊˆÙÈ¿ ÙËÓ ¤‚·Ï·Ó ÔÈ ∫fiÎÎÈÓÔÈ». ŸÏ· Ù· ·ÓÂχıÂ-
Ú· ηıÂÛÙÒÙ· ÌÂÙ·¯ÂÈÚ›˙ÔÓÙ·È ÙÔ˘˜ ›‰ÈÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÁÈ· Ó· ÂÈ‚¿ÏÔ˘Ó ÙË ı¤ÏËÛ‹
ÙÔ˘˜ Î·È ·›ÚÓÔ˘Ó Ù· ›‰È· ̤ÙÚ· ÁÈ· Ó· Û˘Áηχ„Ô˘Ó ÙȘ ·ÓƠ̂˜ ÙÔ˘˜.
√ πÛ·Ófi˜ ˙ˆÁÚ¿ÊÔ˜ ¶¿ÌÏÔ ¶ÈοÛÔ ¤¯ÂÈ ·Ô‰ÒÛÂÈ ÙÔÓ ‚ÔÌ‚·Ú‰ÈÛÌfi Ù˘
°ÎÔ˘¤ÚÓÈη Ì ÌÈ· ·ÈÓÈÁÌ·ÙÈ΋ Û‡ÓıÂÛË, ÛÙËÓ ÔÔ›· ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Ó Ù· ·ÎÚˆÙËÚÈ·-
∞∞ÍÍÈÈÔÔÔÔ››ËËÛÛËË ËËÁÁÒÒÓÓ
140 π ™ ∆ √ ƒ π ∞ °’ § À ∫ ∂ π √ À
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·140

5. Ṳ̂ӷ ̤ÏË ˙ÒˆÓ Î·È ·ÓıÚÒˆÓ Û ̷‡ÚÔ, ¿ÛÚÔ Î·È ÁÎÚ›˙Ô ¯ÚÒÌ·. √ ›Ó·Î·˜
‚Ú›ÛÎÂÙ·È Û‹ÌÂÚ· ÛÙË ª·‰Ú›ÙË. (µÏ. Î·È ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË ÛÙËÓ ÂÚÒÙËÛË 1 Ù˘ ÂÓfi-
ÙËÙ·˜.)
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ªÂ ÔÈÔ Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ ¤¯ÂÈ Û˘Ó‰˘·ÛÙ› Ô ‚ÔÌ‚·Ú‰ÈÛÌfi˜ Ù˘
°ÎÔ˘¤ÚÓÈη;
∞∞fifiÛÛ··ÛÛÌÌ·· ··fifi ÔÔÌÌÈÈÏÏ››·· ÙÙÔÔ˘˘ ÃÛ›ÙÙÏÏÂÂÚÚ ÛÛÙÙÔÔ ∞∞ııÏÏËËÙÙÈÈÎÎfifi ªª¤¤ÁÁ··ÚÚÔÔ ÙÙÔÔ˘˘ µµÂÂÚÚÔÔÏÏ››ÓÓÔÔ˘˘,,
2266 ™™ÂÂÙÙÂÂÌÌ‚‚ÚÚ››ÔÔ˘˘ 11993388
(History in Quotations)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∏ ™Ô˘‰ËÙ›· ‹Ù·Ó ÂÚÈÔ¯‹ Ù˘ ‚ÔÚÂÈÔ‰˘ÙÈ΋˜ ∆Û¯ÔÛÏÔ‚·Î›·˜,
ÛÙËÓ ÔÔ›· ηÙÔÈÎÔ‡Û·Ó Î˘Ú›ˆ˜ °ÂÚÌ·ÓÔ›. ∏ ÂÚÈÔ¯‹ ·˘Ù‹ ›¯Â ‰Ôı› ÛÙËÓ ∆ÛÂ-
¯ÔÛÏÔ‚·Î›· Ì ÙË ™˘Óı‹ÎË ÙÔ˘ ™·ÈÓ ∑ÂÚÌ·›Ó (1919). √ ÛÙÏÂÚ, ÛÙËÓ ÂÈı˘Ì›·
ÙÔ˘, fiˆ˜ ¤ÏÂÁÂ, Ó· ÂÓÒÛÂÈ fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ °ÂÚÌ·ÓÔ‡˜ Û ¤Ó· ÎÚ¿ÙÔ˜, ·Ó·ÎÔÈÓÒÓÂÈ
ÛÂ Û˘ÁÎÂÓÙڈ̤ÓÔ˘˜ ÛÙÔ ∞ıÏËÙÈÎfi ª¤Á·ÚÔ °ÂÚÌ·ÓÔ‡˜ (26 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1938)
ÙËÓ ··›ÙËÛ‹ ÙÔ˘ ÁÈ· ÚÔÛ¿ÚÙËÛË Ù˘ ™Ô˘‰ËÙ›·˜. ∆Ô ‰›ÏËÌÌ· Ô˘ ¤ıÂÙ ÛÙÔ˘˜
∂˘Úˆ·›Ô˘˜ ‹Ù·Ó: ÂÈÚ‹ÓË ‹ fiÏÂÌÔ˜!
ŸÙ·Ó ˘Ô¯ˆÚ› οÔÈÔ˜ ÁÈ· Ó· ·ÔʇÁÂÈ ÙÔÓ fiÏÂÌÔ, Â›Ó·È ‚¤‚·ÈÔ fiÙÈ ı· ÙÔÓ
˘ÔÛÙ› ˘fi ‰˘ÛÌÂÓ¤ÛÙÂÚ˜ Û˘Óı‹Î˜ ·ÚÁfiÙÂÚ·. ∞˘Ùfi ϤÂÈ Ë ‰ÈÂıÓ‹˜ ÂÌÂÈÚ›·. ∆Ô
ı¤Ì· Ô˘ Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ¤ıÂÙÂ Ô Ã›ÙÏÂÚ ÛÙÔ˘˜ ∆Û¯ÔÛÏÔ‚¿ÎÔ˘˜ ¤¯ÂÈ ¤Ó· ·ÓÙ›ÛÙÔȯÔ
·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ÈÛÙÔÚ›·, ÙÔÓ ‰È¿ÏÔÁÔ ∞ıËÓ·›ˆÓ Î·È ªËÏ›ˆÓ (£Ô˘Î˘‰›-
‰Ë˜ ∂, 84-111), ÛÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ¶ÂÏÔÔÓÓËÛÈ·ÎÔ‡ ¶ÔϤÌÔ˘. ∞fi ÙÔÓ ‰È¿ÏÔÁÔ
Û˘Ó¿ÁÂÙ·È ÙÔ ÈÎÚfi Û˘Ì¤Ú·ÛÌ· fiÙÈ Ô ÈÛ¯˘Úfi˜ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ fi,ÙÈ ÙÔ˘ ÂÈÙÚ¤ÂÈ Ë
‰‡Ó·Ì‹ ÙÔ˘ Î·È Ô ·‰‡Ó·ÙÔ˜ ˘Ô¯ˆÚ› fiÛÔ ÙÔ˘ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ Ë ·‰˘Ó·Ì›· ÙÔ˘.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ∂ÓÒÈÔÓ ÔÈÔ˘ ‰ÈÏ‹ÌÌ·ÙÔ˜ ¤ıÂÙÂ Ô Ã›ÙÏÂÚ ÙÔ˘˜ ∂˘Úˆ·›Ô˘˜;
√√ ÕÕÁÁÁÁÏÏÔÔ˜˜ ÚÚˆˆıı˘˘ÔÔ˘˘ÚÚÁÁfifi˜˜,, ¡¡¤¤‚‚ÈÈÏÏ ∆∆ÛÛ¿¿ÌÌÂÂÚÚÏÏ··ÈÈÓÓ,, ˘˘¤¤ÚÚÌÌ··¯¯ÔÔ˜˜ ÙÙˢ˜ ™™˘˘ÌÌÊʈˆÓÓ››··˜˜
ÙÙÔÔ˘˘ ªªÔÔÓÓ¿¿¯¯ÔÔ˘˘
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: √ ¡¤‚ÈÏ ∆Û¿ÌÂÚÏ·ÈÓ (1869-1940), Úˆı˘Ô˘ÚÁfi˜ Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜,
·fi ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ıËÙ›·˜ ÙÔ˘ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ ‰‡ÛÎÔÏ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù·. ∏ ÈÛ¯˘ÚÔ-
Ô›ËÛË Ù˘ °ÂÚÌ·Ó›·˜ ÙÔÓ ·Ó¿ÁηÛ Û ˘Ô¯ˆÚËÙÈ΋ Ù·ÎÙÈ΋, Ô˘ ˆ˜ ¤Ó· ÛËÌ›Ô
·ÓÙ·Ó·ÎÏÔ‡ÛÂ Î·È ÙËÓ ·‰˘Ó·Ì›· Ù˘ ·ÁÁÏÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜. ∏ ˘Ô¯ˆÚËÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘
ÕÁÁÏÔ˘ Úˆı˘Ô˘ÚÁÔ‡ ¤ÊÂÚ ÈÔ ÎÔÓÙ¿ ÙÔÓ fiÏÂÌÔ. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ηÙ¢ӷ-
ÛÌÔ‡ Ô˘ ·ÎÔÏÔ‡ıËÛÂ Ô ∆Û¿ÌÂÚÏ·ÈÓ Â›¯Â ˆ˜ ÛÙfi¯Ô –ÈÛ¯˘Ú›˙ÔÓÙ·È ÔÈ Ô·‰Ô› Ù˘
ÔÏÈÙÈ΋˜ ÙÔ˘– Ó· ‰Ôı› Ô ··Ú·›ÙËÙÔ˜ ¯ÚfiÓÔ˜ ÛÙËÓ ∞ÁÁÏ›· Ó· ÂÈÛ‡ÛÂÈ ÙÔÓ
ÂÍÔÏÈÛÌfi Ù˘, ȉȷ›ÙÂÚ· Û ·ÂÚÔÏ¿Ó·. ∏ ÂÓÙ‡ˆÛË ¿ÓÙˆ˜ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÌ‰ˆ-
ı› Â›Ó·È fiÙÈ Ô ÕÁÁÏÔ˜ ÔÏÈÙÈÎfi˜ ¤ÂÛ ı‡Ì· ÙˆÓ ¯ÈÌ·ÈÚÒÓ ÙÔ˘.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ¶ÔÈ·˜ ÔÏÈÙÈ΋˜ ˘‹ÚÍ ˘¤ÚÌ·¯Ô˜ Ô ∆Û¿ÌÂÚÏ·ÈÓ;
√ µ’ ¶∞°∫√™ªπ√™ ¶√§∂ª√™ 141
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·141

6. ∞∞ÁÁfifiÚÚ¢˘ÛÛËË ÙÙÔÔ˘˘ ∆∆ÛÛfifiÚÚÙÙÛÛÈÈÏÏ ÛÛÙÙÔÔ ∫∫ÔÔÈÈÓÓÔÔ‚‚ÔÔ‡‡ÏÏÈÈÔÔ Îη·ÙÙ¿¿ ÙÙˢ˜ ˘˘ÔÔÁÁÚÚ··ÊÊ‹‹˜˜ ÙÙˢ˜ ™™˘˘ÌÌÊʈˆ--
ÓÓ››··˜˜ ÙÙÔÔ˘˘ ªªÔÔÓÓ¿¿¯¯ÔÔ˘˘
(B. MacArthur – ed., The Penguin Book of Twentieth Century Speeches)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ªÈ· ¿ÏÏË ¿Ô„Ë, ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ·fi ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ∆Û¿ÌÂÚÏ·ÈÓ, ÂÎı¤-
ÙÂÈ ÛÙÔ ‚ÚÂÙ·ÓÈÎfi ÎÔÈÓÔ‚Ô‡ÏÈÔ Ô √˘›ÛÙÔÓ ∆ÛfiÚÙÛÈÏ (1874-1965), ÌÂÙ¤ÂÈÙ· Úˆ-
ı˘Ô˘ÚÁfi˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜, ¿Óˆ ÛÙËÓ ·Ó·ÁηÈfiÙËÙ· ‹ ÌË Ù˘ ˘ÔÁÚ·Ê‹˜ Ù˘ ™˘Ìʈ-
Ó›·˜ ÙÔ˘ ªÔÓ¿¯Ô˘. √ «¶·Ù¤Ú·˜ Ù˘ ¡›Î˘», fiˆ˜ ·ÔÎÏ‹ıËΠ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô ∆ÛfiÚ-
ÙÛÈÏ ÁÈ· ÙË Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÛÙË ÙÂÏÈ΋ Ó›ÎË, ‰È·Ù˘ÒÓÂÈ Ì Ô͇ÙËÙ· ÙȘ ÂÈÊ˘Ï¿ÍÂȘ
ÙÔ˘ (5 √ÎÙ. 1938) ÁÈ· ÙËÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ·ÁÁÏÈ΋˜ ÔÏÈÙÈ΋˜, Ë ÔÔ›·
˘¤ÛÙË ‹ÙÙ· ¯ˆÚ›˜ Ó· ‰ÒÛÂÈ Ì¿¯Ë. ¶ÚÔ‚·›ÓÂÈ Û ¤Ó· ›‰Ô˜ ÈÛÙÔÚÈ΋˜ ÚfiÁÓˆÛ˘
Ô˘ ·ԉ›¯ÙËΠ·ÏËıÈÓ‹. «∑˘ÁÈÛًηÙÂ Î·È ‚ÚÂı‹Î·Ù ÏÂÈ„Ô›» ϤÁÂÈ, ÂȂ‚·ÈÒ-
ÓÔÓÙ·˜ ÙÔÓ Î·ÓfiÓ· fiÙÈ «Î˘‚ÂÚÓ¿Ó ÂÛÙ› ÚÔÓÔ›ӻ.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ¶Ò˜ Û¯ÂÙ›˙ÂÙ·È Ë ÊÚ¿ÛË «∑˘ÁÈÛًηÙÂ Î·È ‚ÚÂı‹Î·Ù ÏÂÈ„Ô›» Ì ÙÔ
ÓfiËÌ· ÙÔ˘ ·Ú·ı¤Ì·ÙÔ˜;
§¤ÁÂÙ·È fiÙÈ, fiÙ·Ó ¤Ó·˜ ·ÍȈ̷ÙÈÎfi˜ Ù˘ °ÎÂÛÙ¿Ô Ô˘ ÂÈÛΤÊÙËΠÙÔ
·ÙÂÏȤ ÙÔ˘ ¶ÈοÛÔ Î·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ µ’’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘ ÙÔÓ
ÚÒÙËÛÂ, ‰Â›¯ÓÔÓÙ¿˜ ÙÔ˘ ÙÔÓ Î·Ì‚¿ fiÔ˘ ›¯Â ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÂÈ ÙËÓ «°ÎÔ˘¤Ú-
ÓÈη», «∂Û›˜ ÙÔ Î¿Ó·Ù ·˘Ùfi;», Ô Î·ÏÏÈÙ¤¯Ó˘ ÙÔ‡ ·¿ÓÙËÛÂ: «Ÿ¯È,
ÂÛ›˜ ÙÔ Î¿Ó·Ù». ¡· Û¯ÔÏÈ¿ÛÂÙ ÙËÓ ·¿ÓÙËÛË Î·È Ó· Û˘˙ËÙ‹ÛÂÙ ÙÔÓ
Û˘Ì‚ÔÏÈÛÌfi Ô˘ ¤¯ÂÈ ·ÔÎÙ‹ÛÂÈ ÙÔ ˙ˆÁÚ·ÊÈÎfi ·˘Ùfi ¤ÚÁÔ ÁÈ· Ù· ‰ÂÈÓ¿
ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘.
∏ °ÎÔ˘¤ÚÓÈη Â›Ó·È ÌÈ· fiÏË Ù˘ πÛ·Ó›·˜ ÛÙË ¯ÒÚ· ÙˆÓ µ¿ÛΈÓ. ∆Ô 1937 ÔÈ
°ÂÚÌ·ÓÔ›, ÁÈ· Ó· ‚ÔËı‹ÛÔ˘Ó ÙÔÓ ÛÙÚ·ÙËÁfi ºÚ¿ÓÎÔ, Ô˘ Ì·¯fiÙ·Ó ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘
ÓfiÌÈÌ˘ ÈÛ·ÓÈ΋˜ ΢‚¤ÚÓËÛ˘, ‚ÔÌ‚¿Ú‰ÈÛ·Ó ÙËÓ ·Ó˘ÂÚ¿ÛÈÛÙË fiÏË, Ë ÔÔ›·
‹Ù·Ó ÚÔ‡ÚÁÈÔ ÙˆÓ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈÎÒÓ. ∆Ô ÁÂÁÔÓfi˜ ÚÔοÏÂÛ ·ÁÎfiÛÌÈ· ·Á·Ó¿-
ÎÙËÛË Î·È ÂÓ¤Ó¢Û ÙÔÓ ¶ÈοÛÔ Ó· ˙ˆÁÚ·Ê›ÛÂÈ ÙÔÓ ÔÌÒÓ˘ÌÔ ›Ó·Î·, Ô ÔÔ›Ô˜
·ÔÙÂÏ› ¤Ó· ·fi Ù· ÛËÌ·ÓÙÈÎfiÙÂÚ· ¤ÚÁ· ÙÔ˘. ¢‡Ô Ì‹Ó˜ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô ›Ó·Î·˜
·˘Ùfi˜ ÂÎÙ¤ıËΠÛÙÔ ÂÚ›ÙÂÚÔ Ù˘ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈ΋˜ ΢‚¤ÚÓËÛ˘ Ù˘ πÛ·Ó›·˜ ÛÙË
¢ÈÂıÓ‹ ŒÎıÂÛË ÙÔ˘ ¶·ÚÈÛÈÔ‡.
√ ¶ÈοÛÔ ‰ÂÓ ÂÌÓ¤ÂÙ·È ÌfiÓÔ ·fi ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, ·ÏÏ¿ ÙËÓ ÂÚÌË-
Ó‡ÂÈ ÎÈfiÏ·˜. ∏ ·¿ÓÙËÛË Ô˘ ‰›ÓÂÈ ÛÙÔÓ ·ÍȈ̷ÙÈÎfi Ù˘ °ÎÂÛÙ¿Ô ·ÔÓ¤ÂÈ „˘¯È-
΋ ‰‡Ó·ÌË, Û‡ÏÏË„Ë Ù˘ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·˜ Î·È ·ÔÙÚÔÈ·ÛÌfi ÁÈ· ÙÔÓ fiÏÂÌÔ.
∆Ô ¤ÚÁÔ ·˘Ùfi Â›Ó·È ÌÈ· ·ÈÓÈÁÌ·ÙÈ΋ Û‡ÓıÂÛË Ì ·ÎÚˆÙËÚÈ·Ṳ̂Ó˜ ÌÔÚʤ˜ ÛÂ
Ì·‡ÚÔ, ¿ÛÚÔ Î·È ÁÎÚ›˙Ô. √ ÂṲ̂ÓÔ˜ ÛÙÚ·ÙÈÒÙ˘, ÙÔ ÍÂÎÔÈÏÈ·Ṳ̂ÓÔ ¿ÏÔÁÔ Î·È
11
∞∞··ÓÓÙÙ‹‹ÛÛÂÂÈȘ˜ ÛÛÙÙÈȘ˜ ÂÂÚÚˆˆÙÙ‹‹ÛÛÂÂÈȘ˜ ÙÙÔÔ˘˘ ÛÛ¯¯ÔÔÏÏÈÈÎÎÔÔ‡‡ ‚‚ÈÈ‚‚ÏÏ››ÔÔ˘˘
142 π ™ ∆ √ ƒ π ∞ °’ § À ∫ ∂ π √ À
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·142

7. ÔÈ ÌËÙ¤Ú˜ Ô˘ Û·Ú¿˙Ô˘Ó ÌÚÔÛÙ¿ ÛÙ· ÓÂÎÚ¿ ·È‰È¿ ·ÍÈÔÔÈÔ‡ÓÙ·È Î·ÏÏÈÙ¯ÓÈ-
ο, ÁÈ· Ó· ηٷ‰ÈηÛÙ› Ë ·ÒÏÂÈ· Ù˘ ˙ˆ‹˜.
∏ ·ÈÓÈÁÌ·ÙÈ΋ ·˘Ù‹ Û‡ÓıÂÛË Û˘ÓÙ·Ú¿ÛÛÂÈ ÙÔÓ ı·ً. ªÂ ÙÔ ¤ÚÁÔ ·˘Ùfi Ô
˙ˆÁÚ¿ÊÔ˜ ·ÔÙ‡ˆÛ ÌÂ Û˘Ì‚ÔÏÈÎfi ÙÚfiÔ ÙË ÊÚ›ÎË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘. ∏ °ÎÔ˘¤ÚÓÈ-
η Â›Ó·È ¤Ó·˜ ›Ó·Î·˜ Ì ۷ʤ˜ ·ÓÙÈÔÏÂÌÈÎfi Ì‹Ó˘Ì· Î·È ÚÔηÏ› ·ÁÎfiÛÌÈ·
Û˘ÁΛÓËÛË Î·È ·ÔÙÚÔÈ·ÛÌfi ÁÈ· ÙÔÓ fiÏÂÌÔ, ·ÎfiÌ· Î·È ÛÙȘ ̤Ú˜ Ì·˜.
¶Ô‡ ÈÛÙ‡ÂÙ fiÙÈ ‚¿ÛÈ˙ ÙËÓ ·ÈÛÈÔ‰ÔÍ›· ÙÔ˘ Ô ∆Û¿ÌÂÚÏ·ÈÓ ÌÂÙ¿ ÙËÓ
˘ÔÁÚ·Ê‹ Ù˘ Û˘Ìʈӛ·˜ ÛÙË ™˘Ó‰È¿ÛÎÂ„Ë ÙÔ˘ ªÔÓ¿¯Ô˘;
∏ ∂˘ÚÒË Â›¯Â ‰ÔÎÈÌ·ÛÙ› ÛÎÏËÚ¿ ηٿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ ∞’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘
ÁÈ· Ù¤ÛÛÂÚ· ¯ÚfiÓÈ·. √ ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ ı˘Ì¿ÙˆÓ ›¯Â ÍÂÂÚ¿ÛÂÈ Ù· 10.000.000 Î·È ÔÈ
ηٷÛÙÚÔʤ˜ ‹Ù·Ó ·Ó˘ÔÏfiÁÈÛÙ˜. √È ÌӋ̘ ·fi ÙÔÓ ªÂÁ¿ÏÔ ¶fiÏÂÌÔ (¤ÙÛÈ Â›¯Â
ÔÓÔÌ·ÛÙ› Ô ∞’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ ¶fiÏÂÌÔ˜) ‹Ù·Ó ·ÎfiÌ· Ôχ ¤ÓÙÔÓ˜. ∫·Ó›˜ ‰ÂÓ ÂÈı˘-
ÌÔ‡Û ӷ ÍÂÛ¿ÛÂÈ ¤Ó·˜ Ó¤Ô˜ fiÏÂÌÔ˜. ∞¤Ó·ÓÙÈ ÛÙȘ ÁÂÚÌ·ÓÈΤ˜ ÂÂÎÙ·ÙÈΤ˜ ‰È·-
ı¤ÛÂȘ ÔÈ ËÁ¤Ù˜ Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜ Î·È Ù˘ °·ÏÏ›·˜ Ù‹ÚËÛ·Ó ÔÏÈÙÈ΋ ηÙ¢ӷÛÌÔ‡.
¶›ÛÙ¢·Ó fiÙÈ, ·Ó ÈηÓÔÔÈÔ‡Û·Ó ÙȘ ‰·ÊÈΤ˜ ‚Ϥ„ÂȘ Ù˘ °ÂÚÌ·Ó›·˜ ÂȘ ‚¿ÚÔ˜ ÙˆÓ
ÁÂÈÙÔÓÈÎÒÓ Ù˘ ¯ˆÚÒÓ, ı· ·¤ÙÚÂ·Ó ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË ÂÓfi˜ Ó¤Ô˘ ÔϤÌÔ˘. £ÂˆÚÔ‡Û·Ó
fiÙÈ ¤ÙÛÈ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈ˙·Ó ÙËÓ ÔÏ˘fiıËÙË ÂÈÚ‹ÓË. °È’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÏfiÁÔ Ô ÕÁÁÏÔ˜ Úˆı˘-
Ô˘ÚÁfi˜ ∆Û¿ÌÂÚÏ·ÈÓ, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ˘ÔÁÚ·Ê‹ Ù˘ ™˘Ìʈӛ·˜ ÙÔ˘ ªÔÓ¿¯Ô˘, ÂÌÊ·Ó›-
ÛÙËΠȉȷ›ÙÂÚ· ·ÈÛÈfi‰ÔÍÔ˜, ÁÈ·Ù› ›ÛÙ¢ fiÙÈ Ë ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈ˙ «ÂÈÚ‹ÓË ÁÈ·
ÂηÙfi ¯ÚfiÓÈ·». √È ÂÎÙÈÌ‹ÛÂȘ ÙÔ˘ fï˜ ‹Ù·Ó Ï·Óı·Ṳ̂Ó˜. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ ÙÔ˘ ηÙ¢ӷ-
ÛÌÔ‡ ÛÙËÓ Ô˘Û›· ˘¤ı·Ï ÙË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ ÂÂÎÙ·ÙÈÎfiÙËÙ·.
§›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· Ô Ã›ÙÏÂÚ ÚÔ¤‚·ÏÂ Î·È Ó¤Â˜ ‰·ÊÈΤ˜ ·ÍÈÒÛÂȘ. √ fiÏÂÌÔ˜
ϤÔÓ ‹Ù·Ó ·Ó·fiÊ¢ÎÙÔ˜, Ì ÈÔ ‰˘ÛÌÂÓ›˜ fiÚÔ˘˜ ϤÔÓ ÁÈ· ÙËÓ ∞ÁÁÏ›·. ∏ Ì›·
˘Ô¯ÒÚËÛË Ê¤ÚÓÂÈ ÙËÓ ¿ÏÏË. √È ƒˆÌ·›ÔÈ ¤ÏÂÁ·Ó: «Si vis pacem, para bellum» (∞Ó
ı¤ÏÂȘ ÂÈÚ‹ÓË, ÂÙÔÈÌ¿ÛÔ˘ ÁÈ· fiÏÂÌÔ).
¡· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÂÙ ̤۷ ·fi ÙȘ Û¯ÂÙÈΤ˜ ËÁ¤˜ ÙË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ ÂÈıÂÙÈÎfi-
ÙËÙ· ÚÈÓ ·fi ÙÔÓ µ’’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ ¶fiÏÂÌÔ.
™ÙȘ 30 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘ 1933, ¤ÂÈÙ· ·fi ÌÈ· ΢‚ÂÚÓËÙÈ΋ ÎÚ›ÛË ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›·, Ô
ÛÙÏÂÚ ÔÚΛÛÙËΠηÁÎÂÏ¿ÚÈÔ˜. √ Ó¤Ô˜ Úˆı˘Ô˘ÚÁfi˜ ›ÛÙ¢ fiÙÈ Ë ËÙÙË̤ÓË
ÙÔ˘ ∞’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘ °ÂÚÌ·Ó›· ¤ÚÂ ӷ ··ÏÏ·Á› ·fi ÙÔ˘˜ Ù·ÂÈÓˆ-
ÙÈÎÔ‡˜ ÁÈ’ ·˘Ù‹Ó fiÚÔ˘˜ Ù˘ ™˘Óı‹Î˘ ÙˆÓ µÂÚÛ·ÏÏÈÒÓ. °È’ ·˘Ùfi, ̤¯ÚÈ ÙËÓ ¤Ó·Ú-
ÍË ÙÔ˘ µ’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘, ÚÔ¤‚Ë Û ÌÈ· ÛÂÈÚ¿ ·fi ÂÓ¤ÚÁÂȘ Ô˘ ·Ú·-
‚›·˙·Ó ÙË ™˘Óı‹ÎË ÙˆÓ µÂÚÛ·ÏÏÈÒÓ Î·È ·Ó·ıˆÚÔ‡Û·Ó ÙÔ ÌÂÙ·ÔÏÂÌÈÎfi ‰·ÊÈ-
Îfi ηıÂÛÙÒ˜.
∆Ô 1934 Ë °ÂÚÌ·Ó›· ÂÁη٤ÏÂÈ„Â ÙËÓ ∫ÔÈÓˆÓ›· ÙˆÓ ∂ıÓÒÓ. ∆Ô 1935 Â·Ó¤ÊÂ-
Ú ÙËÓ ˘Ô¯ÚˆÙÈ΋ ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ıËÙ›·. ∆Ô 1936 η٤Ϸ‚ ÙËÓ ·ÔÛÙÚ·ÙÈÎÔÔÈ-
Ë̤ÓË ˙ÒÓË Ù˘ ƒËÓ·Ó›·˜ Î·È ˘¤ÁÚ·„Â Û˘Ìʈӛ· Ì ÙÔÓ ªÔ˘ÛÔÏ›ÓÈ (ÕÍÔÓ·˜
33
22
√ µ’ ¶∞°∫√™ªπ√™ ¶√§∂ª√™ 143
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·143

8. ƒÒÌ˘-µÂÚÔÏ›ÓÔ˘). ∆Ô 1938 ÂÓۈ̿وÛ ÙËÓ ∞˘ÛÙÚ›· Î·È ÚÔÛ¿ÚÙËÛ ÙË ™Ô˘-
‰ËÙ›· Ì ÙË Û‡ÌʈÓË ÁÓÒÌË Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜ Î·È Ù˘ °·ÏÏ›·˜ (™˘Ìʈӛ· ÙÔ˘ ªÔÓ¿-
¯Ô˘). ∆Ô 1939 ‰È¤Ï˘Û ÙËÓ ∆Û¯ÔÛÏÔ‚·Î›·, ÌÂÙ·‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ ÙË µÔËÌ›· (‰˘ÙÈÎfi
ÙÌ‹Ì· Ù˘ ¯ÒÚ·˜) Û ÚÔÙÂÎÙÔÚ¿ÙÔ Î·È ·Ó·ÎËÚ‡ÛÛÔÓÙ·˜ ÙË ™ÏÔ‚·Î›· (·Ó·ÙÔÏÈ-
Îfi ÙÌ‹Ì· Ù˘ ¯ÒÚ·˜) ·ÓÂÍ¿ÚÙËÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ˘fi ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ ÎˉÂÌÔÓ›·. √ ‰ÚfiÌÔ˜
ÁÈ· ÙÔÓ µ’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ ¶fiÏÂÌÔ ‹Ù·Ó ϤÔÓ ·ÓÔȯÙfi˜. §›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÔÈ °ÂÚÌ·ÓÔ›
ÂÈÛ¤‚·ÏÏ·Ó ÛÙËÓ ¶Ôψӛ·.
√ ÛÙÏÂÚ Ì ÙË ÚËÙÔÚÈ΋ ÙÔ˘ ηÙfiÚıˆÛ ӷ Û˘Ó·Ú¿ÛÂÈ ÙÔÓ ÁÂÚÌ·ÓÈÎfi Ï·fi,
Ô ÔÔ›Ô˜ ·ÈÛı·ÓfiÙ·Ó Ù·ÂÈӈ̤ÓÔ˜ ·fi ÙËÓ ‹ÙÙ· ÙÔ˘ ∞’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘.
ŒÙÛÈ ¿Ú¯ÈÛ ӷ ÂÊ·ÚÌfi˙ÂÈ ÂÂÎÙ·ÙÈ΋ ÔÏÈÙÈ΋. ∫¿ı ÊÔÚ¿ ÚÔ¯ˆÚÔ‡Û ¤Ó·
‚‹Ì· ·Ú·¤Ú· Ì ÙËÓ ·ÓÔ¯‹ ÙˆÓ ÓÈÎËÙÚÈÒÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙÔ˘ ∞’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘
¶ÔϤÌÔ˘. ™ÙȘ ¯ÒÚ˜ ·˘Ù¤˜ ÌÂÙ¿ ÙÔÓ fiÏÂÌÔ Â›¯Â ·Ó·Ù˘¯ı› ¤ÓÙÔÓÔ ÊÈÏÂÈÚËÓÈÎfi
ΛÓËÌ·. ∆· ‚ÈÒÌ·Ù· ·fi ÙË ÊÚ›ÎË ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ‹Ù·Ó ·ÎfiÌ· ¤ÓÙÔÓ·. ŸÏÔÈ ‹ıÂÏ·Ó
Ó· ·ÔʇÁÔ˘Ó ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ¿ÛË ı˘Û›·. ŒÙÛÈ ÂÚÌËÓ‡ÂÙ·È Ë ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜
Î·È Ù˘ °·ÏÏ›·˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙȘ ÂÂÎÙ·ÙÈΤ˜ ‰È·ı¤ÛÂȘ ÙÔ˘ ÛÙÏÂÚ. ÷ڷÎÙËÚÈÛÙÈÎfi
·Ú¿‰ÂÈÁÌ· Ù˘ Ù¿Û˘ ·˘Ù‹˜ Â›Ó·È Ë ™˘Ìʈӛ· ÙÔ˘ ªÔÓ¿¯Ô˘, Ì ÙËÓ ÔÔ›· ÔÈ
‰‡Ô ·˘Ù¤˜ ¯ÒÚ˜ ·Ú¤‰È‰·Ó ÙËÓ ∆Û¯ÔÛÏÔ‚·Î›· ÛÙ· ¯¤ÚÈ· ÙÔ˘ ÛÙÏÂÚ. √È Ú¿-
ÍÂȘ ÙÔ˘ ÛÙÏÂÚ ·ÔÙÂÏÔ‡Û·Ó ÍÂοı·Ú· ÚÔÌËӇ̷ٷ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Ô˘ ÂÚ¯fiÙ·Ó.
∫·È fiÛÔ ÈÔ ˘Ô¯ˆÚËÙÈÎÔ› Á›ÓÔÓÙ·Ó ÔÈ ™‡ÌÌ·¯ÔÈ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙÔ Ã›ÙÏÂÚ, ÙfiÛÔ ¯ÂÈ-
ÚfiÙÂÚ· Á›ÓÔÓÙ·Ó Ù· Ú¿ÁÌ·Ù· ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜.
∏∏ ÂÂÈÈÎÎÚÚ¿¿ÙÙËËÛÛËË ÙÙˢ˜ °°ÂÂÚÚÌÌ··ÓÓ››··˜˜ ÛÛÙÙËËÓÓ ËËÂÂÈÈÚÚˆˆÙÙÈÈÎ΋‹ ∂∂˘˘ÚÚÒÒËË
Îη·ÈÈ ËË ÂÂ¤¤ÎÎÙÙ··ÛÛËË ÙÙÔÔ˘˘ ÔÔÏϤ¤ÌÌÔÔ˘˘ ((11993399--11994422))
∏∏ ÂÂ¤¤ÎÎÙÙ··ÛÛËË ÙÙˢ˜ ¯¯ÈÈÙÙÏÏÂÂÚÚÈÈÎ΋‹˜˜ °°ÂÂÚÚÌÌ··ÓÓ››··˜˜ ÛÛÙÙËË ¢¢˘˘ÙÙÈÈÎ΋‹ ∂∂˘˘ÚÚÒÒËË
ñ √ fiÏÂÌÔ˜ ÍÂΛÓËÛ Ì ÙËÓ ÂÈÛ‚ÔÏ‹ ÙˆÓ °ÂÚÌ·ÓÒÓ ÛÙËÓ ¶Ôψӛ· (1Ë ™ÂÙÂÌ-
‚Ú›Ô˘ 1939). §›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· ÂÈÛ¤‚·Ï·Ó ÛÙËÓ ¶Ôψӛ·, ·fi Ù· ·Ó·ÙÔÏÈο, ÔÈ
™Ô‚ÈÂÙÈÎÔ›. ª¤Û· Û ϛÁ˜ ‚‰ÔÌ¿‰Â˜ °ÂÚÌ·ÓÔ› Î·È ™Ô‚ÈÂÙÈÎÔ› ‰È·ÌÔ›Ú·Û·Ó
ÙËÓ ¶Ôψӛ·.
ñ ™ÙÔ ‰˘ÙÈÎfi ̤وÔ ÔÈ °¿ÏÏÔÈ ·Ó¤ÌÂÓ·Ó ÙË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ Â›ıÂÛË, ÂÚȯ·Ú·ÎˆÌ¤-
ÓÔÈ Â› ÔÎÙÒ Ì‹Ó˜ ÛÙË «ÁÚ·ÌÌ‹ ª·˙ÈÓfi», ηٿ Ì‹ÎÔ˜ ÙˆÓ Á·ÏÏÔÁÂÚÌ·ÓÈÎÒÓ
Û˘ÓfiÚˆÓ. ™ÙÔ ‰È¿ÛÙËÌ· ·˘Ùfi Ô Ã›ÙÏÂÚ ÂÂͤÙÂÈÓ ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘ ÚÔ˜
µÔÚÚ¿. ∆ÔÓ ∞Ú›ÏÈÔ ÙÔ˘ 1940 η٤Ϸ‚ ÙË ¢·Ó›· Î·È ÙË ¡ÔÚ‚ËÁ›·. ™ÙȘ 10
ª·˝Ô˘ ÂÈÛ¤‚·Ï ·ÈÊÓȉȷÛÙÈο ÛÙËÓ √ÏÏ·Ó‰›· Î·È ÛÙÔ µ¤ÏÁÈÔ.
ñ ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÔÈ °ÂÚÌ·ÓÔ› ÂÈÛ¤‚·Ï·Ó ÛÙË °·ÏÏ›· ̤ۈ µÂÏÁ›Ô˘. ™ÙȘ 14 πÔ˘Ó›Ô˘
η٤Ϸ‚·Ó ÙÔ ¶·Ú›ÛÈ.
∂∂ÓÓfifiÙÙËËÙÙ·· 22
144 π ™ ∆ √ ƒ π ∞ °’ § À ∫ ∂ π √ À
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·144

9. ñ ∏ ηٿÏË„Ë ÙÔ˘ ¶·ÚÈÛÈÔ‡ ÚÔοÏÂÛ ÙË ‰È·›ÚÂÛË Î·È ÙË ‰È¿Û·ÛË ÙÔ˘ ÂÛˆ-
ÙÂÚÈÎÔ‡ ÌÂÙÒÔ˘ Ù˘ °·ÏÏ›·˜. ∞fi ÙË ÌÈ·, Ô ÛÙÚ·ÙËÁfi˜ ∫¿ÚÔÏÔ˜ ¡Ù °ÎÔÏ ÛÙȘ
18 πÔ˘Ó›Ô˘ ·ˇı˘ÓÂ Ì‹Ó˘Ì· ÚÔ˜ ÙÔÓ Á·ÏÏÈÎfi Ï·fi, ·fi ÙÔ §ÔÓ‰›ÓÔ, ÁÈ·
Û˘Ó¤¯ÈÛË ÙÔ˘ ·ÁÒÓ· ηٿ ÙˆÓ Î·Ù·ÎÙËÙÒÓ Ì¤¯ÚȘ ÂÛ¯¿ÙˆÓ. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË, Ô
ÛÙڷٿگ˘ ¶ÂÙ·›Ó, ‹Úˆ·˜ ÙÔ˘ ∞’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘, Û˘ÓÔÌÔÏfiÁËÛ ·Ó·-
Έ¯‹ Ì ÙÔ˘˜ ÓÈÎËÙ¤˜ ÛÙȘ 22 πÔ˘Ó›Ô˘.
ñ ∏ ËÂÈÚˆÙÈ΋ °·ÏÏ›· ¯ˆÚ›ÛÙËΠ۠‰‡Ô ˙ÒÓ˜: ÙË ‚fiÚÂÈ· ˘fi ηÙÔ¯ÈÎfi ηıÂ-
ÛÙÒ˜ Î·È ÙË ÓfiÙÈ· Ì ÚˆÙÂ‡Ô˘Û· ÙÔ µÈÛ‡, ˘fi ÙËÓ ¤ÌÌÂÛË ‰ÈÔ›ÎËÛË ÙˆÓ
ηٷÎÙËÙÒÓ Î·È Ì ˘ÔÙÂÏ‹ ΢‚¤ÚÓËÛË Û˘ÓÂÚÁ·Û›·˜.
∏∏ ÌÌ¿¿¯¯ËË ÙÙˢ˜ ∞∞ÁÁÁÁÏÏ››··˜˜
ñ ¶ÚÈÓ ·fi ÙË Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ, ÌfiÓË ·ÓÙ›·ÏÔ˜ ÙÔ˘ ÕÍÔÓ·
ÛÙÔÓ Â˘Úˆ·˚Îfi ¯ÒÚÔ ‹Ù·Ó Ë ªÂÁ¿ÏË µÚÂÙ·Ó›·. √ √˘›ÓÛÙÔÓ ∆ÛfiÚÙÛÈÏ, Ô Ó¤Ô˜
µÚÂÙ·Ófi˜ Úˆı˘Ô˘ÚÁfi˜, ‰È·Î‹Ú˘Í ÙËÓ ·fiÊ·Û‹ ÙÔ˘ Ó· ÌËÓ ˘Ô·„ÂÈ ÛÙË
Ó·˙ÈÛÙÈ΋ Ï·›Ï··. ∫·Ù¿ ÙË «Ì¿¯Ë Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜» (∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ˜-¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ˜
1940), Ô ‚ÚÂÙ·ÓÈÎfi˜ Ï·fi˜ Î·È Ë ‚ÚÂÙ·ÓÈ΋ ·ÂÚÔÔÚ›· (RAF) ·ÓÙÈÛÙ¿ıËηÓ
ÛıÂÓ·Ú¿ ÛÙȘ ı˘ÂÏÏÒ‰ÂȘ ÂÈı¤ÛÂȘ Ù˘ ÁÂÚÌ·ÓÈ΋˜ ·ÂÚÔÔÚ›·˜ («§Ô˘ÊÙ‚¿-
Ê»). ŒÙÛÈ, Ì·Ù·ÈÒıËÎÂ Ë ·fi‚·ÛË ÙˆÓ °ÂÚÌ·ÓÒÓ ÛÙËÓ ∞ÁÁÏ›·.
ñ √ ÛÙÏÂÚ ·ÓÙ¤‰Ú·Û Ì ÙËÓ Î‹Ú˘ÍË Ù˘ «Ì¿¯Ë˜ ÙÔ˘ ∞ÙÏ·ÓÙÈÎÔ‡», ‰ËÏ·‰‹ ÙÔÓ
ÔÈÎÔÓÔÌÈÎfi ·ÔÎÏÂÈÛÌfi Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜. ∂ÈϤÔÓ, ÂÓ›Û¯˘Û ÙÔ Ì¤ÙˆÔ ÛÙË
µfiÚÂÈ· ∞ÊÚÈ΋ Î·È ÛÙÚ¿ÊËΠηٿ Ù˘ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘.
∏∏ ÁÁÂÂÚÚÌÌ··ÓÓÈÈÎ΋‹ ÂÂÈÈÛÛ‚‚ÔÔÏÏ‹‹ ÛÛÙÙËË ™™ÔÔ‚‚ÈÈÂÂÙÙÈÈÎ΋‹ ŒŒÓÓˆˆÛÛËË
ñ ™ÙȘ 22 πÔ˘Ó›Ô˘ 1941 Ù· ÁÂÚÌ·ÓÈο ÛÙÚ·Ù‡̷ٷ ÂÈÛ¤‚·Ï·Ó ÛÙË ƒˆÛ›· ÂÎÙÂ-
ÏÒÓÙ·˜ ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ «ª·ÚÌ·ÚfiÛ·». ∏ ÂÈıÂÙÈ΋ ·˘Ù‹ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›· ·ÓÙ·Ó·-
ÎÏÔ‡Û ÙËÓ ·ÓÙ›ÏË„Ë ÁÈ· ·Ó¿ÁÎË ÂÍ·ÛÊ¿ÏÈÛ˘ «˙ˆÙÈÎÔ‡ ¯ÒÚÔ˘» Î·È Â͢ËÚÂ-
ÙÔ‡Û ٷ˘Ùfi¯ÚÔÓ· Ù· ÚÔ·Á·Ó‰ÈÛÙÈο Û˘Óı‹Ì·Ù· ÙÔ˘ Ó·˙ÈÛÌÔ‡ ηٿ ÙÔ˘
‰ÈÂıÓÔ‡˜ ÎÔÌÌÔ˘ÓÈÛÌÔ‡.
ñ √È °ÂÚÌ·ÓÔ› ̤۷ Û ϛÁ˜ ‚‰ÔÌ¿‰Â˜, ·Ú¿ ÙË ÛıÂÓ·Ú‹ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÙˆÓ
™Ô‚ÈÂÙÈÎÒÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÒÓ, ÚÔÛ¤ÁÁÈÛ·Ó ÙÔ §¤ÓÈÓÁÎÚ·ÓÙ Î·È ÙË ªfiÛ¯·. ∆ËÓ
¿ÓÔÈÍË ÙÔ˘ 1942 ÚÔÛ¤‚·Ï·Ó ÙÔ ™Ù¿ÏÈÓÁÎÚ·ÓÙ, fiÔ˘ fï˜ ÔÈ ™Ô‚ÈÂÙÈÎÔ› ·ÓÙÈ-
ÛÙ¿ıËÎ·Ó ÈÛ¯˘Ú¿.
∏∏ ››ÛÛÔÔ‰‰ÔÔ˜˜ ÙÙˆˆÓÓ ∏∏¶¶∞∞ ÛÛÙÙÔÔÓÓ fifiÏÏÂÂÌÌÔÔ
ñ √È ∏¶∞ ›¯·Ó ·Ú·Ì›ÓÂÈ Ô˘‰¤ÙÂÚ˜. ¶·Ú’ fiÏ· ·˘Ù¿, Ô ∞ÌÂÚÈηÓfi˜ Úfi‰ÚÔ˜
ºÚ·ÁÎÏ›ÓÔ˜ ƒÔ‡˙‚ÂÏÙ ¤‰ÂȯÓÂ Û˘Ì¿ıÂÈ· ÚÔ˜ ÙÔ˘˜ ¢˘ÙÈÎÔ‡˜ ™˘ÌÌ¿¯Ô˘˜. ∆ÔÓ
∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 1941 Û˘Ó˘¤ÁÚ·„ Ì ÙÔÓ ∆ÛfiÚÙÛÈÏ ÙÔÓ Ã¿ÚÙË ÙÔ˘ ∞ÙÏ·ÓÙÈÎÔ‡,
Ì ÙÔÓ ÔÔ›Ô ‰È·ÎËÚ‡ÛÛÔÓÙ·Ó ·ÓËÁ˘ÚÈο ÔÈ ‰ËÌÔÎÚ·ÙÈΤ˜ ·Ú¯¤˜ Ù˘ ‰ÈÂ-
ıÓÔ‡˜ ˙ˆ‹˜.
√ µ’ ¶∞°∫√™ªπ√™ ¶√§∂ª√™ 145
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·145

10. ñ √È ∏¶∞ ÂÈÛ‹Ïı·Ó ÛÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÈÊÓȉȷÛÙÈ΋ Â›ıÂÛË Ô˘ ÂÍ·¤Ï˘-
ÛÂ Ë π·ˆÓ›· ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ÈÛ¯˘Ú‹˜ ‚¿Û˘ ¶ÂÚÏ Ã¿ÌÔÚ Ù˘ ÷‚¿Ë˜ (7 ¢ÂÎÂÌ-
‚Ú›Ô˘ 1941).
∆∆·· Ì̤¤ÙÙˆˆ·· ÙÙÔÔ˘˘ ÔÔÏϤ¤ÌÌÔÔ˘˘ ¤¤ˆˆ˜˜ ÙÙÔÔ 11994422
ñ ª¤¯ÚÈ Ù· ̤۷ ÙÔ˘ 1942, Ô Ã›ÙÏÂÚ Î·È ÔÈ Û‡ÌÌ·¯Ô› ÙÔ˘ ¤ÙÂÈÓ·Ó Ó· ÚÔÛÂÁÁ›-
ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜:
·) Ë «ªÂÁ¿ÏË °ÂÚÌ·Ó›·» Û˘ÌÂÚÈÂÏ¿Ì‚·Ó fiϘ ÙȘ ÂÚÈÔ¯¤˜ Ô˘ ›¯·Ó ÂÓÛˆ-
Ì·Ùˆı› ÛÙÔ ∆Ú›ÙÔ ƒ¿È¯ ·fi ÙÔ 1938,
‚) Ô ÁÂÚÌ·ÓÈÎfi˜ ÛÙÚ·Ùfi˜ (µ¤ÚÌ·¯Ù) ›¯Â ηٷϿ‚ÂÈ ÂÎÙÂٷ̤ӷ ‰¿ÊË, Ù·
ÔÔ›· ›¯·Ó ˘·¯ı› ÛÙË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ ‰ÈÔ›ÎËÛË,
Á) Û ÔÚÈṲ̂Ó˜ ÂÚÈÔ¯¤˜ (ÓfiÙÈ· °·ÏÏ›·) ›¯Â ‰Ôı› ÙÔ ‰Èη›ˆÌ· ·˘ÙÔ΢‚¤Ú-
ÓËÛ˘, ¿ÓÙÔÙ fï˜ ˘fi ÙË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ ÂÔÙ›·,
‰) ÔÈ ∂˘Úˆ·›ÔÈ Û‡ÌÌ·¯ÔÈ Ù˘ °ÂÚÌ·Ó›·˜ (√˘ÁÁ·Ú›·, µÔ˘ÏÁ·Ú›· Î·È πÙ·Ï›·)
˘Ê›ÛÙ·ÓÙÔ ‰È·ÚÎÒ˜ ·ÛÊ˘ÎÙÈο ÙÔÓ ÁÂÚÌ·ÓÈÎfi ¤ÏÂÁ¯Ô,
Â) ÛÙË µfiÚÂÈ· ∞ÊÚÈ΋ ÔÈ ÁÂÚÌ·ÓÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ («Africa Korps»), ˘fi ÙË ‰ÈÔ›-
ÎËÛË ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÔ‡ ƒfiÌÂÏ, ›¯·Ó ·ˆı‹ÛÂÈ ÙÔ˘˜ ™˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ¤ˆ˜ ÙËÓ
∞›Á˘ÙÔ Î·È
ÛÙ) ÔÈ π¿ˆÓ˜ ›¯·Ó ΢ÚÈ·Ú¯‹ÛÂÈ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ∞Û›· Î·È ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ
̤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ∂ÈÚËÓÈÎÔ‡ øηÓÔ‡.
∏∏ ÌÌ¿¿¯¯ËË ÙÙˢ˜ ∞∞ÁÁÁÁÏÏ››··˜˜
(√˘. ∆ÛfiÚÙÛÈÏ, ¢Â‡ÙÂÚÔ˜ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˜ ¶fiÏÂÌÔ˜)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: √ √˘›ÓÛÙÔÓ ∆ÛfiÚÙÛÈÏ, ·fi ÙË ÛÙÈÁÌ‹ Ô˘ ·Ó¤Ï·‚ ÙËÓ Úˆı˘-
Ô˘ÚÁ›· (10 ª·˝Ô˘ 1940), ÎÈÓËÙÔÔ›ËÛ fiϘ ÙȘ ‰È·ı¤ÛÈ̘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Ù˘ ¯ÒÚ·˜
ÙÔ˘, ÚÔÎÂÈ̤ÓÔ˘ ·˘Ù‹ Ó· ·ÓÙÈÛÙ·ı› ÛÙË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ ÂÈ‚Ô˘Ï‹. ¶ÚÔÛ¿ıËÛ ӷ
ÂÌ„˘¯ÒÛÂÈ ÙÔÓ Ï·fi Î·È Ó· ÙÔ˘ ÂÌÓ‡ÛÂÈ ÂÓıÔ˘ÛÈ·ÛÌfi. ªÂÙ¿ ÙË Û˘ÓıËÎÔÏfiÁËÛË
Ù˘ °·ÏÏ›·˜, Ë ∞ÁÁÏ›· ‹Ú Â¿Óˆ Ù˘ ÙÔ Î‡ÚÈÔ ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ηٿ Ù˘ °ÂÚ-
Ì·Ó›·˜. ∏ ÂÈÙ˘¯‹˜ ·fiÎÚÔ˘ÛË Ù˘ ÁÂÚÌ·ÓÈ΋˜ Â›ıÂÛ˘ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜
˘‹ÚÍÂ, fiˆ˜ ÙÔÓ›˙ÂÙ·È ÛÙÔ ·Ú¿ıÂÌ·, ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ù˘ ηıÔÏÈ΋˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜
ÙÔ˘ ·ÁÁÏÈÎÔ‡ Ï·Ô‡. π‰È·›ÙÂÚ· Ô˘ÛÈ·ÛÙÈ΋ ‹Ù·Ó Ë ‰Ú¿ÛË Ù˘ ·ÁÁÏÈ΋˜ ·ÂÚÔÔÚ›·˜.
™ÙÔ ÛÎÏËÚfi ¤ÚÁÔ Ù˘ Û˘Ó¤‚·Ï·Ó fiÏÔÈ ÔÈ Ôϛ٘, ¿ÓÙÚ˜ Î·È Á˘Ó·›Î˜. √ ηı¤Ó·˜
·fi ÙË ı¤ÛË ÙÔ˘ ¤Î·Ó fi,ÙÈ ÌÔÚÔ‡ÛÂ. √ ÕÁÁÏÔ˜ Úˆı˘Ô˘ÚÁfi˜ ηٷϋÁÂÈ:
«¶ÔÙ¤ ̤۷ ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚ›· ÙˆÓ ÔϤ̈Ó, ÙfiÛÔ ÔÏÏÔ› ‰ÂÓ ÔÊ›ÏÔ˘Ó ÙfiÛ· ÔÏÏ¿
Û ÙfiÛÔ Ï›ÁÔ˘˜». ∏ ÊÚ¿ÛË ·˘Ù‹ ¤¯ÂÈ Î·Ù·ÛÙ› ·ÚÔÈÌÈ҉˘ Î·È ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È Î¿ıÂ
∞∞ÍÍÈÈÔÔÔÔ››ËËÛÛËË ËËÁÁÒÒÓÓ
146 π ™ ∆ √ ƒ π ∞ °’ § À ∫ ∂ π √ À
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·146

11. ÊÔÚ¿ Ô˘ ı¤ÏÔ˘Ì ӷ ÙÔÓ›ÛÔ˘Ì ÙËÓ ÚÔÛÊÔÚ¿ Ï›ÁˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ ÛÙËÓ ÎÔÈÓ‹
ÚÔÎÔ‹. ∏ Ó›ÎË Ù˘ ·ÁÁÏÈ΋˜ RAF ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ÁÂÚÌ·ÓÈ΋˜ §Ô˘ÊÙ‚¿Ê ·ÔÙ¤-
ÏÂÛ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ¿ÍÈÔ Ì›ÌËÛ˘ Û fiÏË ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· ÙÔ˘ µ’ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ¶Ô‡ ·Ô‰›‰ÂÈ Ô ÕÁÁÏÔ˜ Úˆı˘Ô˘ÚÁfi˜ ÙËÓ ÂÈÙ˘¯‹ ·fiÎÚÔ˘ÛË Ù˘
ÁÂÚÌ·ÓÈ΋˜ Â›ıÂÛ˘;
√√ Ãÿ¿ÚÚÙÙˢ˜ ÙÙÔÔ˘˘ ∞∞ÙÙÏÏ··ÓÓÙÙÈÈÎÎÔÔ‡‡
(W.S. Churchill, «∞ÔÌÓËÌÔÓ‡̷ٷ ÙÔ˘ ¢Â˘Ù¤ÚÔ˘ ¶·ÁÎfiÛÌÈÔ˘ ¶ÔϤÌÔ˘»)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∏ ·ÌÂÚÈηÓÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË ¤‚ÏÂ fiÙÈ Ë ÔÏÂÌÈ΋ Û‡ÚÚ·ÍË fiÏÔ Î·È
‰È¢ڢÓfiÙ·Ó. ™ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ ÛÎËÓ‹ ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡ÛÂ Ë ¿Ô„Ë ÙÔ˘ ·ÔÌÔÓˆÙÈÛÌÔ‡
Î·È Ù˘ ÌË Û˘ÌÏÔ΋˜ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ÛÙȘ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂȘ. √ Úfi‰ÚÔ˜ ƒÔ‡˙‚ÂÏ٠›¯Â
Û˘ÓÂȉËÙÔÔÈ‹ÛÂÈ fiÙÈ ÙÔ Û˘ÌʤÚÔÓ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ÙÔ˘ Â¤‚·Ï ΋ڢÍË ÔϤÌÔ˘ ÂÓ·-
ÓÙ›ÔÓ Ù˘ °ÂÚÌ·Ó›·˜. ∆ÔÓ ∞‡ÁÔ˘ÛÙÔ ÙÔ˘ 1941 Ô ƒÔ‡˙‚ÂÏÙ Î·È Ô ∆ÛfiÚÙÛÈÏ Û˘Ó·-
ÓÙ‹ıËÎ·Ó ÛÙ· ·ÓÔȯٿ Ù˘ ¡¤·˜ °Ë˜ Î·È ˘¤ÁÚ·„·Ó ÎÔÈÓ‹ ‰È·Î‹Ú˘ÍË, Ô˘ ¤ÌÂÈ-
Ó ÁÓˆÛÙ‹ ˆ˜ ÿÚÙ˘ ÙÔ˘ ∞ÙÏ·ÓÙÈÎÔ‡. ªÂ ÙÔ Î›ÌÂÓÔ ·˘Ùfi ‰‹ÏˆÓ·Ó fiÙÈ ÔÈ ¯ÒÚ˜
ÙÔ˘˜ ‰ÂÓ ÂÈı˘ÌÔ‡Û·Ó Ó· ÂÂÎÙ·ıÔ‡Ó Î·È ·¤ÚÚÈÙ·Ó Î¿ı ȉ¤· ‰·ÊÈ΋˜ ÌÂÙ·-
‚ÔÏ‹˜. ™¤‚ÔÓÙ·Ó Ù· ‰ÈηÈÒÌ·Ù· ÙˆÓ Ï·ÒÓ Î·È ÚfiÛıÂÙ·Ó fiÙÈ ı· ·ÁˆÓ›˙ÔÓÙ·Ó ÁÈ·
ÙËÓ ÈÛÔηٷÓÔÌ‹ ÙˆÓ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Û ¤Ó·Ó ÎfiÛÌÔ ÂχıÂÚÔ Î·È ·ÛÊ·Ï‹.
√ ¯¿ÚÙ˘ ·ÔÙÂÏ› ‰‹ÏˆÛË ·Á·ıÒÓ ÚÔı¤ÛÂˆÓ Ì ıˆÚËÙÈ΋ fï˜ ·Í›·. ∏
Ú¿ÍË ·˘Ù‹ ‹Ù·Ó ·Ó·Áη›· ÛÙȘ ‰‡ÛÎÔϘ ÛÙÈÁ̤˜ Ô˘ ‰ÈÂÚ¯fiÙ·Ó Ë ·ÓıÚˆfiÙË-
Ù·. §›ÁÔ ·ÚÁfiÙÂÚ· ȉڇıËÎÂ Î·È Ô √∏∂ (1945).
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: °È·Ù›, ηٿ ÙË ÁÓÒÌË Û·˜, Ë ·Í›· ÙÔ˘ ÿÚÙË ÙÔ˘ ∞ÙÏ·ÓÙÈÎÔ‡ ‹Ù·Ó
ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ıˆÚËÙÈ΋;
ªª··ÚÚÙÙ˘˘ÚÚ››·· ··fifi ÙÙÔÔ ÔÔÏÏÈÈÔÔÚÚÎÎËËÌ̤¤ÓÓÔÔ ··fifi ÙÙÔÔ˘˘˜˜ °°ÂÂÚÚÌÌ··ÓÓÔÔ‡‡˜˜ §§¤¤ÓÓÈÈÓÓÁÁÎÎÚÚ··ÓÓÙÙ
(µ. πÓÌ¤Ú, ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ §¤ÓÈÓÁÎÚ·ÓÙ)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∆Ô §¤ÓÈÓÁÎÚ·ÓÙ, Ô˘ ·fi ÙÔ 1991 Í·Ó·‹Ú ÙËÓ ·Ï·È¿ ÔÓÔÌ·Û›·
∞Á›· ¶ÂÙÚÔ‡ÔÏË, ¤ÌÂÈÓ ÔÓÔÌ·ÛÙfi ÁÈ· ÙËÓ ËÚˆÈ΋ ¿Ì˘Ó· Ô˘ ·Ó٤ٷÍÂ Ô ÚˆÛÈ-
Îfi˜ ÛÙÚ·Ùfi˜ ÛÙÔ˘˜ °ÂÚÌ·ÓÔ‡˜ ÂÈÛ‚ÔÏ›˜ (8 ™ÂÙÂÌ‚Ú›Ô˘ 1941-27 π·ÓÔ˘·Ú›Ô˘
1944). √È ÓÂÎÚÔ› ˘ÔÏÔÁ›ÛÙËÎ·Ó ÛÙÔ 1.000.000. ∆ËÓ ÎfiÏ·ÛË ·˘Ù‹ ÙÔ˘ ˘Úfi˜ ηÈ
ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ ·Ô‰›‰ÂÈ ÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ÙÔ˘ §¤ÓÈÓÁÎÚ·ÓÙ Ù˘ µ¤Ú·˜ πÓÌ¤Ú. ∆·
ËÌÂÚÔÏfiÁÈ· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ·ÍÈfiÈÛÙË ÈÛÙÔÚÈ΋ Ì·ÚÙ˘Ú›·. ÃÔÚËÁÔ‡Ó ÛÙÔÓ ÈÛÙÔÚÈÎfi
ÏËÚÔÊÔڛ˜, ÚÔÛˆÈÎÔ‡ ÔÏϤ˜ ÊÔÚ¤˜ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, Ô˘ Û˘Ì‚¿ÏÏÔ˘Ó fi¯È ÌfiÓÔ
ÛÙËÓ Â·Ï‹ı¢ÛË ÁÂÁÔÓfiÙˆÓ, ·ÏÏ¿ Î·È ÛÙË ‚›ˆÛ‹ ÙÔ˘˜. ∏ ‚›ˆÛË ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜
ÚÔÛ‰›‰ÂÈ ‰È·ÊÔÚÂÙÈ΋ ‰È¿ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ¶ÔÈ· ÛËÌ·Û›· ·Ô‰›‰ÂÈ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ÛÙ· ËÌÂÚÔÏfiÁÈ·;
√ µ’ ¶∞°∫√™ªπ√™ ¶√§∂ª√™ 147
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·147

12. ∞Ó Î·È ÛÙ· ̤۷ ÙÔ˘ 1942 Ô Ã›ÙÏÂÚ Î·È ÔÈ Û‡ÌÌ·¯Ô› ÙÔ˘ ¤ÙÂÈÓ·Ó Ó· ÚÔ-
ÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ÛÙfi¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜, ‰‡Ô ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜ ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙÔ˘
ÕÍÔÓ· ÂÓÙfi˜ ÙÔ˘ 1941 ÚÔÔȈӛ˙ÔÓÙ·Ó ·Ó·ÛÙÚÔÊ‹ Ù˘ ¢ÓÔ˚΋˜ ˆ˜ ÙfiÙÂ
¤Î‚·Û˘ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ ÁÈ· ÙÔÓ Ã›ÙÏÂÚ. ¶ÔȘ ‹Ù·Ó ·˘Ù¤˜ ÔÈ ÚˆÙÔ‚Ô˘Ï›Â˜
Î·È ÁÈ·Ù› ›¯·Ó ÙfiÛÔ ÌÂÁ¿Ï˜ Û˘Ó¤ÂȘ;
™Ù· ̤۷ ÙÔ˘ 1942 Ê·ÈÓfiÙ·Ó fiÙÈ ÔÈ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ ÕÍÔÓ· ΤډÈ˙·Ó ÙÔÓ fiÏÂÌÔ.
√È °ÂÚÌ·ÓÔ› ΢ڛˆ˜, ·ÏÏ¿ Î·È ÔÈ πÙ·ÏÔ›, ›¯·Ó ˘fi ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜ ÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂ-
ÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘ Î·È Ù˘ µfiÚÂÈ·˜ ∞ÊÚÈ΋˜, ÂÓÒ ÔÈ π¿ˆÓ˜ ›¯·Ó ΢ÚÈ·Ú¯‹-
ÛÂÈ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ∞Û›· Î·È ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ ÙÔ˘ ∂ÈÚËÓÈÎÔ‡ øηÓÔ‡.
¢‡Ô ÂÓ¤ÚÁÂȤ˜ ÙÔ˘˜ fï˜, ÔÈ Ôԛ˜ ›¯·Ó Ï¿‚ÂÈ ¯ÒÚ· ÙÔ 1941, ¤ÌÂÏÏ·Ó Ó·
ÌÂÙ·‚¿ÏÔ˘Ó ÙÔÓ ÚÔ˘ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘ Î·È ÙÂÏÈο Ô fiÏÂÌÔ˜ Ó· ÙÂÚÌ·ÙÈÛÙ› Ì ‹ÙÙ·
ÙÔ˘ ÕÍÔÓ·. ™ÙȘ 22 πÔ˘Ó›Ô˘ 1941 ÔÈ °ÂÚÌ·ÓÔ› ÂÈÛ¤‚·Ï·Ó ÛÙË ™Ô‚ÈÂÙÈ΋ ŒÓˆÛË Î·È
ÛÙȘ 7 ¢ÂÎÂÌ‚Ú›Ô˘ 1941 ÔÈ π¿ˆÓ˜ ÂÈÙ¤ıËÎ·Ó Î·Ù¿ Ù˘ ·ÌÂÚÈηÓÈ΋˜ ‚¿Û˘ ÛÙÔ
¶ÂÚÏ Ã¿ÚÌÔÚ Ù˘ ÷‚¿Ë˜. √È °ÂÚÌ·ÓÔ› Î·È ÔÈ π¿ˆÓ˜ ÛËÌ›ˆÛ·Ó ·Ú¯Èο
ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ ÂÈÙ˘¯›Â˜ ÛÙ· ‰‡Ô ·˘Ù¿ ̤و·. £ÂˆÚÔ‡Û·Ó ˆ˜ ̤۷ Û ۇÓÙÔÌÔ
¯ÚÔÓÈÎfi ‰È¿ÛÙËÌ· ı· ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ηٷÓÈ΋ÛÔ˘Ó ÙÔ˘˜ ‰‡Ô ·˘ÙÔ‡˜ ·ÓÙÈ¿ÏÔ˘˜,
fiˆ˜ ›¯Â Á›ÓÂÈ ˆ˜ ÙfiÙ Ì fiÏÔ˘˜ ۯ‰fiÓ (ÏËÓ ÙˆÓ ÕÁÁψÓ) ÙÔ˘˜ ·ÓÙÈ¿ÏÔ˘˜
ÙÔ˘˜. ŸÌˆ˜ ÔÈ ‰‡Ô ·˘Ù¤˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ, Ë ™Ô‚ÈÂÙÈ΋ ŒÓˆÛË Î·È ÔÈ ∏¶∞, ·ԉ›¯ÙË-
Î·Ó ÈÛ¯˘ÚÔ› ·ÓÙ›·ÏÔÈ. ∏ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋ ŒÓˆÛË ‹Ù·Ó ÌÈ· ·¯·Ó‹˜ ¯ÒÚ· Ô˘ ‰‡ÛÎÔÏ·
ÌÔÚÔ‡Û ӷ ηٷÎÙËı›. ∂›Û˘ Ô ‚·Ú‡˜ ÚˆÛÈÎfi˜ ¯ÂÈÌÒÓ·˜ ¤ÏËÍ η›ÚÈ· ÙË
‰˘Ó·ÙfiÙËÙ· ·ÓÂÊԉȷÛÌÔ‡ ÙÔ˘ ÁÂÚÌ·ÓÈÎÔ‡ ÛÙÚ·ÙÔ‡. √È ∏¶∞ ‹Ù·Ó ÌÈ· ÌÂÁ¿ÏË
ÛÙÚ·ÙȈÙÈ΋ ‰‡Ó·ÌË, Ô˘ ÌÔÚÔ‡Û ӷ ·Ú·Ù¿ÍÂÈ ÔÏ˘¿ÚÈıÌÔ ÛÙÚ·Ùfi Ì ۇÁ-
¯ÚÔÓÔ ÔÏÈÛÌfi. ∞˘Ù¤˜ ÙȘ ‰‡Ô ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÔÈ ¯ÒÚ˜ ÙÔ˘ ÕÍÔÓ· ‰ÂÓ ÌfiÚÂÛ·Ó Ó· ÙȘ
ηٷ‚¿ÏÔ˘Ó. ∆Ô Ì¤ÙˆÔ Â›¯Â È· ÂÂÎÙ·ı› Ôχ Î·È ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó Ó· ÙÔ ÂϤÁ-
ÍÔ˘Ó. ∂›¯Â ϤÔÓ ·Ú¯›ÛÂÈ Ë ·ÓÙ›ÛÙÚÔÊË Ì¤ÙÚËÛË ÁÈ· ÙÔ˘˜ °ÂÚÌ·ÓÔ‡˜ Î·È ÙÔ˘˜
Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ÙÔ˘˜. ™ÙËÓ Ô˘Û›· ÙÔ 1941 ·ÔÙ¤ÏÂÛ ÙËÓ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜.
∏∏ ÛÛ˘˘ÌÌÌÌÂÂÙÙÔÔ¯¯‹‹ ÙÙˢ˜ ∂∂ÏÏÏÏ¿¿‰‰··˜˜ ÛÛÙÙÔÔÓÓ µµ’’ ¶¶··ÁÁÎÎfifiÛÛÌÌÈÈÔÔ ¶¶fifiÏÏÂÂÌÌÔÔ
Îη·ÈÈ ËË ÂÂııÓÓÈÈÎ΋‹ ··ÓÓÙÙ››ÛÛÙÙ··ÛÛËË
∏∏ ··fifiÎÎÚÚÔÔ˘˘ÛÛËË ÙÙˢ˜ ÈÈÙÙ··ÏÏÈÈÎ΋‹˜˜ ÂÂÈÈÛÛ‚‚ÔÔÏÏ‹‹˜˜ ÛÛÙÙËËÓÓ ∞∞ÏÏ‚‚··ÓÓ››··
ñ ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË, ·Ú¿ ÙËÓ Â¤ÎÙ·ÛË ÙˆÓ Â¯ıÚÔÚ·ÍÈÒÓ Û ÌÂÁ¿ÏÔ
̤ÚÔ˜ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘, ‰È·ÙËÚÔ‡Û ÙËÓ Ô˘‰ÂÙÂÚfiÙËÙ¿ Ù˘.
∂∂ÓÓfifiÙÙËËÙÙ·· 33
11
∞∞··ÓÓÙÙ‹‹ÛÛÂÂÈȘ˜ ÛÛÙÙÈȘ˜ ÂÂÚÚˆˆÙÙ‹‹ÛÛÂÂÈȘ˜ ÙÙÔÔ˘˘ ÛÛ¯¯ÔÔÏÏÈÈÎÎÔÔ‡‡ ‚‚ÈÈ‚‚ÏÏ››ÔÔ˘˘
148 π ™ ∆ √ ƒ π ∞ °’ § À ∫ ∂ π √ À
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·148

13. ñ √È πÙ·ÏÔ›, fiÙ·Ó ÔÈ °ÂÚÌ·ÓÔ› ‰ڷ›ˆÓ·Ó ÙËÓ Î˘ÚÈ·Ú¯›· ÙÔ˘˜ ÛÙËÓ ∫ÂÓÙÚÈ΋
∂˘ÚÒË, ı¤ÏËÛ·Ó Ó· ΢ÚÈ·Ú¯‹ÛÔ˘Ó ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ªÂÛfiÁÂÈÔ. Œ¯ÔÓÙ·˜ ˆ˜
‚¿ÛË ÙËÓ ∞Ï‚·Ó›·, ÙËÓ ÔÔ›· ›¯·Ó ηٷϿ‚ÂÈ ÙÔÓ ∞Ú›ÏÈÔ ÙÔ˘ 1939, ÛÙÚ¿-
ÊËÎ·Ó ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜.
ñ ∆· ¯·Ú¿Ì·Ù· Ù˘ 28˘ √ÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 1940, ÔÈ πÙ·ÏÔ› ··›ÙËÛ·Ó ·fi ÙÔÓ Úˆ-
ı˘Ô˘ÚÁfi πˆ¿ÓÓË ªÂÙ·Í¿ Ó· ÙÔ˘˜ ÂÈÙÚ¤„ÂÈ Ó· ηٷϿ‚Ô˘Ó ‰È¿ÊÔÚ· ÛÙÚ·-
ÙËÁÈο ÛËÌ›· Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜.
ñ √ πˆ¿ÓÓ˘ ªÂÙ·Í¿˜ ·¤ÚÚÈ„Â ÙËÓ ÈÙ·Ì‹ ·Í›ˆÛË. ∏ ϤÍË «√Ãπ», Ì ÙËÓ ÔÔ›·
·Ô‰fiıËΠÌÔÓÔÏÂÎÙÈο Ë ·¿ÓÙËÛË ÙÔ˘ ŒÏÏËÓ· Úˆı˘Ô˘ÚÁÔ‡, ÂͤÊÚ·ÛÂ
ÙËÓ ÎÔÈÓ‹ ı¤ÏËÛË ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ï·Ô‡.
ñ √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ÛÙÚ·Ùfi˜, Ì ·Ú¯ÈÛÙÚ¿ÙËÁÔ ÙÔÓ ∞ϤͷӉÚÔ ¶·¿ÁÔ, ·Ú¯Èο ·Ì‡Ó-
ıËΠ̠ÂÈÙ˘¯›·. ™ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÍÂΛÓËÛ ÙË ÌÂÁ¿ÏË ·ÓÙÂ›ıÂÛË (14 ¡ÔÂÌ‚Ú›-
Ô˘), ·ÂÏ¢ıÂÚÒÓÔÓÙ·˜ ÔÏϤ˜ fiÏÂȘ Ù˘ µÔÚ›Ԣ ∏›ÚÔ˘ (∫ÔÚ˘ÙÛ¿, ¶ÚÂ-
ÌÂÙ‹, ¶fiÁÚ·‰ÂÙ˜, ∞ÚÁ˘ÚfiηÛÙÚÔ, ÕÁÈÔÈ ™·Ú¿ÓÙ·, ∫ÏÂÈÛÔ‡Ú·). ∆ÔÓ ª¿ÚÙÈÔ
ÙÔ˘ 1941 Ë «Â·ÚÈÓ‹» Â›ıÂÛË ÙˆÓ πÙ·ÏÒÓ ·ÔÎÚÔ‡ÛÙËΠÂÈÙ˘¯Ò˜.
ñ ∏ ÂÈÎÚ¿ÙËÛË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙË Ê·ÛÈÛÙÈ΋ πÙ·Ï›· ¯·ÈÚÂÙ›ÛÙËΠˆ˜
Ó›ÎË ÙˆÓ ÂχıÂÚˆÓ Ï·ÒÓ Î·Ù¿ ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ Ù˘ ‚›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈ-
ÛÌÔ‡. ™ÙÔ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎfi ‰›Ô, Ì ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Ó›ÎË ·ÔÙÚ¿ËÎÂ Ë ÂÈÎÚ¿ÙËÛË
ÙÔ˘ ÕÍÔÓ· ÛÙÔ ‚fiÚÂÈÔ ‹ÌÈÛ˘ Ù˘ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋˜ ªÂÛÔÁ›Ԣ, Î·È Î·Ù’ Â¤ÎÙ·ÛË ÛÂ
ÙÌ‹Ì· ÙÔ˘Ï¿¯ÈÛÙÔÓ Ù˘ ª¤Û˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜.
∏∏ ÁÁÂÂÚÚÌÌ··ÓÓÈÈÎ΋‹ ÂÂÈÈÛÛ‚‚ÔÔÏÏ‹‹ Îη·ÈÈ ËË ÌÌ¿¿¯¯ËË ÙÙˢ˜ ∫∫ÚÚ‹‹ÙÙˢ˜
ñ √ ÛÙÏÂÚ Û¯Â‰›·˙ ӷ ÂÈÙÂı› ηٿ Ù˘ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘ ÙÔÓ ª¿ÈÔ ÙÔ˘ 1941
(Û¯¤‰ÈÔ «ª·ÚÌ·ÚfiÛ·»). ∂Âȉ‹ ÔÈ Ì¿¯Â˜ ÛÙÔ ·Ï‚·ÓÈÎfi ̤وÔ Û˘Ó¯›˙ÔÓÙ·Ó
Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ ‹ıÂÏ ӷ ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ Ù· ÓÒÙ· ÙÔ˘, ÂÍÔ˘‰ÂÙÂÚÒÓÔÓÙ·˜ ÚÔÏËÙÈο
οı ÂÛÙ›· ·ÂÈÏ‹˜ ÛÙË µ·ÏηÓÈ΋ ÃÂÚÛfiÓËÛÔ ‹ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô ¶¤Ï·ÁÔ˜, ηٿÚÙÈ-
ÛÂ Î·È ÙÔ Û¯¤‰ÈÔ «ª·Ú›Ù·» (¢ÂΤ̂ÚÈÔ˜ 1940) ÁÈ· ÂÈÛ‚ÔÏ‹ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·.
ñ ∏ ÁÂÚÌ·ÓÈ΋ Â›ıÂÛË ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ ÍÂΛÓËÛ ÛÙȘ 6 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 1941. √È
ŒÏÏËÓ˜ ÚÔ¤‚·Ï·Ó ÁÂÓÓ·›· ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ «Ô¯˘Ú‹ ÁÚ·ÌÌ‹» ÛÙ· ÂÏÏËÓÔ-
‚Ô˘ÏÁ·ÚÈο Û‡ÓÔÚ·. ∆ÂÏÈο, ÔÈ °ÂÚÌ·ÓÔ› ÚԤϷ۷Ó, ηٷϷ̂¿ÓÔÓÙ·˜ ÛÙȘ
9 ∞ÚÈÏ›Ô˘ ÙË £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË Î·È ÛÙȘ 27 ∞ÚÈÏ›Ô˘ ÙËÓ ∞ı‹Ó·.
ñ ¡¤Ô˜ Úˆı˘Ô˘ÚÁfi˜ ·Ó¤Ï·‚Â Ô ∂ÌÌ·ÓÔ˘‹Ï ∆ÛÔ˘‰ÂÚfi˜, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·˘ÙÔÎÙÔÓ›·
ÙÔ˘ ÚÔηÙfi¯Ô˘ ÙÔ˘ ∞ϤͷӉÚÔ˘ ∫ÔÚ˘˙‹. ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË, Ô ‚·ÛÈÏÈ¿˜
°ÂÒÚÁÈÔ˜ µ’ Î·È ˘ÔÏ›ÌÌ·Ù· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ÛÙÚ·ÙÔ‡ η٤Êı·Û·Ó ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË.
∂Λ ÂÏ‹ÊıË Ë ·fiÊ·ÛË Ó· ·ÓÙÈÛÙ·ıÔ‡Ó ·fi ÎÔÈÓÔ‡ Ì ÙÔ˘˜ µÚÂÙ·ÓÔ‡˜ ÂÓ·-
ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ °ÂÚÌ·ÓÒÓ.
ñ ∆Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ‰Âη‹ÌÂÚÔ ÙÔ˘ ª·˝Ô˘ 1941, ‰ÈÂÍ‹¯ıË Ë ÙÂÏÂ˘Ù·›· Ì¿¯Ë Â›
ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ‰¿ÊÔ˘˜ (Ë Ì¿¯Ë Ù˘ ∫Ú‹Ù˘). ¶·Ú¿ ÙËÓ ËÚˆÈ΋ ¿Ì˘Ó· ÙˆÓ ˘Â-
Ú·ÛÈÛÙÒÓ Ù˘, Ë ∫Ú‹ÙË Î·ÙÂÏ‹ÊıË ·fi ÙÔ˘˜ °ÂÚÌ·ÓÔ‡˜.
√ µ’ ¶∞°∫√™ªπ√™ ¶√§∂ª√™ 149
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·149

14. ñ ∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂÏÏËÓÔÁÂÚÌ·ÓÈ΋˜ Û‡Úڷ͢ ˘‹ÚÍ ÌÂÁ¿ÏË. ™ËÌ·ÓÙÈÎfi ÙÌ‹Ì·
Â›ÏÂÎÙˆÓ ÁÂÚÌ·ÓÈÎÒÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ¯¿ıËÎÂ Î·È Ô Ã›ÙÏÂÚ ·Ó·ÁοÛÙËΠӷ ·Ó·-
‚¿ÏÂÈ ÁÈ· ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ ·fi ¤Ó·Ó Ì‹Ó· ÙËÓ Â›ıÂÛË Î·Ù¿ Ù˘ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆ-
Û˘ (22 πÔ˘Ó›Ô˘ 1941). ŒÙÛÈ, ÙÔÓ ¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1941 Ù· ÁÂÚÌ·ÓÈο ÛÙÚ·Ù‡-
Ì·Ù·, ηıËψ̤ӷ ·fi ÙÔÓ ‚·Ú‡ ÚˆÛÈÎfi ¯ÂÈÌÒÓ·, ‰ÂÓ ÌfiÚÂÛ·Ó Ó· ηٷϿ-
‚Ô˘Ó ÙÔ §¤ÓÈÓÁÎÚ·ÓÙ Î·È ÙË ªfiÛ¯·.
∏∏ ÛÛ˘˘ÓÓ¤¤¯¯ÈÈÛÛËË ÙÙÔÔ˘˘ ¤¤ÓÓÔÔÏÏÔÔ˘˘ ··ÁÁÒÒÓÓ·· ÛÛÙÙÔÔ ÏÏ¢˘ÚÚfifi ÙÙˆˆÓÓ ™™˘˘ÌÌÌÌ¿¿¯¯ˆˆÓÓ
ñ ∞ÊÔ‡ ÂÈ‚Ï‹ıËΠÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· Ë Â¯ıÚÈ΋ ηÙÔ¯‹ ·fi ÙÔ˘˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜ ÙÔ˘
ÕÍÔÓ· (°ÂÚÌ·ÓÔ‡˜, πÙ·ÏÔ‡˜ Î·È µÔ˘ÏÁ¿ÚÔ˘˜), Ë ÂÏÏËÓÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË ÂÁη٤-
ÏÂÈ„Â ÙË ¯ÒÚ· Î·È ÂÁηٷÛÙ¿ıËΠ·Ú¯Èο ÛÙÔ ∫¿ÈÚÔ, ÛÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ· ÛÙË ¡fiÙÈ·
∞ÊÚÈ΋ Î·È ÙÂÏÈο ÛÙÔ §ÔÓ‰›ÓÔ.
ñ ∏ ÂÍfiÚÈÛÙË ÂÏÏËÓÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË ·Ó·ÁÓˆÚ›ÛÙËΠÂ›ÛËÌ· ·fi Ù· Û˘ÌÌ·¯Èο
ÎÚ¿ÙË Î·È Û˘Ó¤¯ÈÛ ÛÙÔ Ï¢Úfi ÙÔ˘˜ ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙÔ˘
ÕÍÔÓ·, ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·˜ Ù·˘Ùfi¯ÚÔÓ· ‰ÈÂΉÈ΋ÛÂȘ ÛÙ· ¢ˆ‰ÂοÓËÛ·, ÛÙË µfiÚÂÈ·
◊ÂÈÚÔ Î·È ÛÙËÓ ∫‡ÚÔ, ‰¿ÊË ÛÙ· ÔÔ›· ΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Û ÙÔ ÂÏÏËÓÈÎfi ÛÙÔȯ›Ô.
ñ ∏ ÂÏÏËÓÈ΋ ΢‚¤ÚÓËÛË ·Ó·˙‹ÙËÛ χÛÂȘ ÛÙÔ ÂÈÛÈÙÈÛÙÈÎfi Úfi‚ÏËÌ· Ù˘ ηÙÂ-
¯fiÌÂÓ˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Î·È ·Ú¿ÏÏËÏ· Û˘ÁÎÚfiÙËÛ ·ÍÈfiÌ·¯· ¤ÓÔÏ· ÛÒÌ·Ù·, Ô˘
Û˘Ó¤¯ÈÛ·Ó ÙÔÓ fiÏÂÌÔ ÛÙËÓ ∞Ó·ÙÔÏÈ΋ ªÂÛfiÁÂÈÔ (Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙȘ Ì¿¯Â˜ ∂Ï
∞Ϸ̤ÈÓ Î·È ƒ›ÌÈÓÈ, ÂȉÚÔ̤˜ ÙÔ˘ πÂÚÔ‡ §fi¯Ô˘ ÛÙÔ ∞ÈÁ·›Ô, ÏÔ‡ÛÈ· ‰Ú¿ÛË
Ó·˘ÙÈÎÔ‡ Î·È ÔÏÂÌÈ΋˜ ·ÂÚÔÔÚ›·˜).
∏∏ ∂∂ııÓÓÈÈÎ΋‹ ∞∞ÓÓÙÙ››ÛÛÙÙ··ÛÛËË Îη·ÙÙ¿¿ ÙÙˆˆÓÓ ‰‰˘˘ÓÓ¿¿Ì̈ˆÓÓ ÙÙÔÔ˘˘ ÕÕÍÍÔÔÓÓ·· Îη·ÈÈ ËË ÛÛËËÌÌ··ÛÛ››·· ÙÙˢ˜
ñ √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜ Ï·fi˜ ·ÓÙÈÙ¿¯ıËΠÛÙÔ Î·ıÂÛÙÒ˜ Ù˘ ÙÚÈÏ‹˜ ηÙÔ¯‹˜ Î·È ·Ó¤-
Ù˘Í ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ΛÓËÌ· ∂ıÓÈ΋˜ ∞ÓÙ›ÛÙ·Û˘.
ñ ªÂÙ¿ ÙȘ ÌÂÌÔӈ̤Ó˜ Ú¿ÍÂȘ ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘, Û˘ÁÎÚÔÙ‹ıËÎ·Ó Î·È ·Ó¤Ù˘Í·Ó
ÛËÌ·ÓÙÈ΋ ‰Ú¿ÛË ÈÛ¯˘Ú¤˜ Ì·˙ÈΤ˜ ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ (∂∞ª, ∂¢∂™ Î·È ∂∫∫∞). ¶·Ú¿Ï-
ÏËÏ·, ¤‰Ú·Û·Ó Î·È ÔÈ «·fiÚ·Ù˜ ÛÙÚ·ÙȤ˜», ÔÚÁ·ÓÒÛÂȘ ÙˆÓ fiψÓ, Ô˘
Û˘ÓÂÚÁ¿ÛÙËÎ·Ó Ì ÙÔ ™˘ÌÌ·¯ÈÎfi ™ÙÚ·ÙËÁÂ›Ô ª¤Û˘ ∞Ó·ÙÔÏ‹˜, Ì ·ÚÈÔ ¤ÚÁÔ
ÙȘ ‰ÔÏÈÔÊıÔÚ¤˜ Î·È ÙËÓ Î·Ù·ÛÎÔ›·. ∏ ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰· ˘‹ÚÍ ηıÔ-
ÏÈ΋ Î·È Ô ·ÚÈıÌfi˜ ÙˆÓ Û˘ÓÂÚÁ·ÙÒÓ ÙÔ˘ ηٷÎÙËÙ‹ ÂÚÈÔÚÈṲ̂ÓÔ˜. ªfiÓÔ ÔÈ
ŒÏÏËÓ˜ ·fi fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ηٷÎÙË̤ÓÔ˘˜ Ï·Ô‡˜ ·ÓÙ¤‰Ú·Û·Ó Ì·˙Èο Î·È Î·ÙfiÚ-
ıˆÛ·Ó Ó· ÌË Ï¿‚Ô˘Ó Ì¤ÚÔ˜ ÛÙËÓ ÂÎÛÙÚ·Ù›· ηٿ Ù˘ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘.
ñ ∆Ô Ù›ÌËÌ· Ù˘ ∞ÓÙ›ÛÙ·Û˘ ˘‹ÚÍ ‚·Ú‡: ÂÎÙÂϤÛÂȘ, ‚·Û·ÓÈÛÌÔ› Î·È Ê˘Ï·Î›ÛÂȘ.
150 π ™ ∆ √ ƒ π ∞ °’ § À ∫ ∂ π √ À
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·150

15. √√ ππÙÙ··ÏÏfifi˜˜ ÚÚ¤¤ÛÛ‚‚ˢ˜,, ∂∂ÌÌ··ÓÓÔÔ˘˘¤¤ÏÏ °°ÎÎÚÚ¿¿ÙÙÛÛÈÈ,, ÂÂÈȉ‰››‰‰ÂÂÈÈ ÛÛÙÙÔÔÓÓ ÚÚˆˆıı˘˘ÔÔ˘˘ÚÚÁÁfifi ÙÙˢ˜ ∂∂ÏÏÏÏ¿¿--
‰‰··˜˜,, ππˆˆ¿¿ÓÓÓÓËË ªªÂÂÙÙ··ÍÍ¿¿,, ÙÙÔÔ ÈÈÙÙ··ÏÏÈÈÎÎfifi ÙÙÂÂÏÏÂÂÛÛ››ÁÁÚÚ··ÊÊÔÔ ÛÛÙÙÈȘ˜ 2288 √√ÎÎÙÙˆˆ‚‚ÚÚ››ÔÔ˘˘ 11994400
(∂. °ÎÚ¿ÙÛÈ, ∏ ·Ú¯‹ ÙÔ˘ Ù¤ÏÔ˘˜)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: √ ∂Ì·ÓÔ˘¤Ï °ÎÚ¿ÙÛÈ (1891-1961), πÙ·Ïfi˜ ‰Èψ̿Ù˘, ¤¯ÂÈ Û˘Ó-
‰¤ÛÂÈ ÙÔ fiÓÔÌ¿ ÙÔ˘ Ì ¤Ó· ÛËÌ·ÓÙÈÎfi ÁÂÁÔÓfi˜ Ù˘ ÓÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜. √
∂. °ÎÚ¿ÙÛÈ, ˘fi ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ Ú¤Û‚Ë ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·, ÂÈÛΤÊÙËΠٷ ÍËÌÂÚÒ-
Ì·Ù· Ù˘ 28˘ √ÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 1940 ÙËÓ Úˆı˘Ô˘ÚÁÈ΋ ηÙÔÈΛ· Î·È Â¤‰ˆÛ ÛÙÔÓ
π. ªÂÙ·Í¿ ÙÂÏÂÛ›ÁÚ·ÊÔ, Ì ÙÔ ÔÔ›Ô Ë ¯ÒÚ· ÙÔ˘ ΋ڢÛÛ fiÏÂÌÔ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘
∂ÏÏ¿‰·˜. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Ë πÙ·Ï›· ˙ËÙÔ‡Û ¿‰ÂÈ· ÂÈÛfi‰Ô˘ ÙˆÓ ÛÙÚ·ÙÂ˘Ì¿ÙˆÓ Ù˘,
ÂίÒÚËÛË ‰ËÏ·‰‹ Ù˘ ΢ÚÈ·Ú¯›·˜ ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ ‰¿ÊÔ˘˜. Èڛ˜ ‰Â‡ÙÂ-
ÚË ÛΤ„Ë, Ô ªÂÙ·Í¿˜ › Ì ʈӋ Ï˘Ë̤ÓË ·ÏÏ¿ ÛÙ·ıÂÚ‹ (ÛÙ· Á·ÏÏÈο):
«Alors c’est la guerre!».
√ πÙ·Ïfi˜ ڤۂ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ›¯Â ‰È·ÊˆÓ‹ÛÂÈ Ì ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ Ù˘ ¯ÒÚ·˜ ÙÔ˘
ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù¿ÏË„Ë Ù˘ ∞Ï‚·Ó›·˜ Î·È ÙËÓ Â›ıÂÛË ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜, ÂÚÈÁÚ¿-
ÊÂÈ Ì ·ÏfiÙËÙ· Î·È Û·Ê‹ÓÂÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ Û˘Ó¿ÓÙËÛË. ªÂÙ¿ ·fi Ï›Á˜ Ë̤Ú˜,
ÂÁηٿÏÂÈ„Â ÙË ¯ÒÚ· Ì·˜ Î·È ·Ó·¯ÒÚËÛ ÁÈ· ÙËÓ πÙ·Ï›·, fiÔ˘ Î·È ÁÓÒÚÈÛ ÙË
‰˘Ṳ̂ÓÂÈ· ÙÔ˘ ηıÂÛÙÒÙÔ˜. ∏ Ì·ÚÙ˘Ú›· ÙÔ˘ Â›Ó·È ¯Ú‹ÛÈÌË, ÁÈ·Ù› ·˯› ·fi„ÂȘ
Ù˘ ¿ÏÏ˘ ÏÂ˘Ú¿˜, ··Ú·›ÙËÙ˜ ÁÈ· ÙÔÓ Û¯ËÌ·ÙÈÛÌfi ÔÏÔÎÏËڈ̤Ó˘ ÂÈÎfiÓ·˜
ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜. ∏ ÌÔÓÔ̤ÚÂÈ· ÙˆÓ ËÁÒÓ ‚Ï¿ÙÂÈ ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ·Ï‹ıÂÈ·.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ¶ÔÈ· Ë ·Í›· Ù˘ Ì·ÚÙ˘Ú›·˜ ÙÔ˘ °ÎÚ¿ÙÛÈ ÁÈ· ÙËÓ ÈÛÙÔÚÈ΋ ¤Ú¢ӷ;
√√ ªªÂÂÙÙ··ÍÍ¿¿˜˜ ÁÁÈÈ·· ÙÙÔÔÓÓ fifiÏÏÂÂÌÌÔÔ,, 11994400
(π.™. ∫ÔÏÈfiÔ˘ÏÔ˜, ∏ ‰ÈÎÙ·ÙÔÚ›· ÙÔ˘ ªÂÙ·Í¿ Î·È Ô fiÏÂÌÔ˜ ÙÔ˘ ’40)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· ÂÚȤ¯ÂÈ Î˘Ú›ˆ˜ ¤Ó·Ó ‰È¿ÏÔÁÔ ÌÂٷ͇ ÙÔ˘ π. ªÂÙ·-
Í¿ Î·È ÙÔ˘ ÕÁÁÏÔ˘ ÚÂÛ‚Â˘Ù‹ ÛÙËÓ ∞ı‹Ó· ª. ¶¿ÏÂÚÂÙ. ∆Ô ı¤Ì· ·ÊÔÚ¿ ÙË ÛÙ¿ÛË
Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ Û ÂÚ›ÙˆÛË ÁÂÚÌ·ÓÈ΋˜ Â›ıÂÛ˘. √ ªÂÙ·Í¿˜ ‰È·‚‚·ÈÒÓÂÈ ÙÔÓ
Û˘ÓÔÌÈÏËÙ‹ ÙÔ˘ ÁÈ· ÙȘ ÚÔı¤ÛÂȘ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ΢‚¤ÚÓËÛ˘. ∏ ∞ÁÁÏ›·, Ô˘
Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ʤÚÂÈ ÙÔ Î‡ÚÈÔ ‚¿ÚÔ˜ ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘, ·Ó·˙ËÙ¿ ÂÓ·ÁˆÓ›ˆ˜ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘˜.
√ ªÂÙ·Í¿˜, ÙÔÓ ÔÔ›Ô Ù· ÔÏÈÙÈο ÎfiÌÌ·Ù· ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ˆ˜ Ê›ÏÔ Ù˘ °ÂÚÌ·-
Ó›·˜, ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· Ù¿ÛÛÂÙ·È ·ÓÂÈʇϷÎÙ· Ì ÙÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ∞ÁÁÏ›·˜.
∞˘Ùfi Â›Ó·È Î·È ÙÔ Ì‹Ó˘Ì· Ô˘ ÂÎ¤ÌÂÈ ÙÔ ·Ú¿ıÂÌ·. ∆· Û˘ÌʤÚÔÓÙ· Â›Ó·È ·˘Ù¿
Ô˘ ηıÔÚ›˙Ô˘Ó ÙËÓ ÔÏÈÙÈ΋ οı ¯ÒÚ·˜. ™ÙÔ ËÌÂÚÔÏfiÁÈfi ÙÔ˘ Ô ªÂÙ·Í¿˜ ÁÚ¿-
ÊÂÈ: «ªÂ ÙÔÓ ¶¿ÏÂÚÂÙ ÂÍËÁ‹ıËη Û·ÊÒ˜ Î·È ÂÈÏÈÎÚÈÓÒ˜».
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ∆È ÂӉȷʤÚÂÙ·È Ó· Ì¿ıÂÈ Ô ÕÁÁÏÔ˜ ڤۂ˘ ·fi ÙÔÓ ŒÏÏËÓ· Úˆı˘-
Ô˘ÚÁfi;
∞∞ÍÍÈÈÔÔÔÔ››ËËÛÛËË ËËÁÁÒÒÓÓ
√ µ’ ¶∞°∫√™ªπ√™ ¶√§∂ª√™ 151
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·151

16. ∏∏ ÚÚÒÒÙÙËË ËËÌ̤¤ÚÚ·· ÙÙˢ˜ ÛÛ‡‡ÁÁÎÎÚÚÔÔ˘˘ÛÛˢ˜ ÛÛÙÙ·· ˘˘„„ÒÒÌÌ··ÙÙ·· 773311 Îη·ÈÈ ªªÚÚ¤¤ÁÁÎÎÔÔ˘˘ ƒƒ¿¿ÈÈÙÙ
[π. ª˘ÙÈÏËÓ·›Ô˜, «∏ ∆ÈÙ·ÓÔÌ·¯›· ÙÔ˘ À„ÒÌ·ÙÔ˜ 731 (9-25 ª·ÚÙ›Ô˘ 1941)
Î·È Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ 5Ô˘ ™˘ÓÙ¿ÁÌ·ÙÔ˜ ¶Â˙ÈÎÔ‡ ∆ÚÈοψӻ]
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∆Ô ·Ú¿ıÂÌ· ˙ˆÓÙ·Ó‡ÂÈ Ì›· ·fi ÙȘ ÈÔ ÂÈΤ˜ Ê¿ÛÂȘ ÙÔ˘ ÂÏÏË-
ÓÔ˚Ù·ÏÈÎÔ‡ ÔϤÌÔ˘ ¿Óˆ ÛÙ· ˘„ÒÌ·Ù· 731 Î·È ªÚ¤ÁÎÔ˘ ƒ¿ÈÙ, ÂÚÈÔ¯‹ ·Ó¿-
ÌÂÛ· ÛÙÔÓ ∞ÒÔ Î·È ÛÙÔÓ Õ„Ô ÔÙ·Ìfi. ∏ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Â›Ó·È ÏÂÙÔÌÂÚ‹˜ Î·È ‚Ȉ-
Ì·ÙÈ΋. √ ·ÁÒÓ·˜ ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ‹Ù·Ó ‰›Î·ÈÔ˜, ÁÈ’ ·˘Ùfi Î·È ÙÔ ÊÚfiÓËÌ· ÙÔ˘ ÛÙÚ·-
ÙÔ‡ ‹Ù·Ó ˘„ËÏfi. ∂ÈÙ˘¯Â›˜ Â›Ó·È ÔÈ Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ Ô˘ οÓÂÈ Ô Û˘ÁÁڷʤ˜ ÚÔ˜ ·ÓÙ›-
ÛÙÔȯ· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜. ™ÙÔ ‡„ˆÌ· 731 ÔÈ πÙ·ÏÔ› ¤¯Ô˘Ó ÛÙ‹ÛÂÈ
ÌÓËÌÂ›Ô ÙˆÓ ÂÛfiÓÙˆÓ ÛÙÚ·ÙȈÙÒÓ ÙÔ˘˜ Î·È ÙÔ ¤¯Ô˘Ó ÔÓÔÌ¿ÛÂÈ «πÂÚ‹ ∑ÒÓË». ∆Ô
‡„ˆÌ·, ÙÔ ÔÔ›Ô Â›Ó·È ÁÂÌ¿ÙÔ ·fi ıÚ·‡ÛÌ·Ù· Ô‚›‰ˆÓ, ÂÈÛΤÙÔÓÙ·È Î¿ıÂ
¯ÚfiÓÔ Û˘ÁÁÂÓ›˜ ÙˆÓ ı˘Ì¿ÙˆÓ Î·È ÙÂÏÔ‡Ó ÌÓËÌfiÛ˘ÓÔ.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: °È· ÔÈÔÓ ÏfiÁÔ Ô Û˘ÁÁڷʤ·˜ ÚÔ‚·›ÓÂÈ ÛÂ Û˘ÁÎÚ›ÛÂȘ ÚÔ˜ ·ÓÙ›-
ÛÙÔȯ· ÁÂÁÔÓfiÙ· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ÈÛÙÔÚ›·˜;
∂∂ÈÈÛÛÙÙÔÔÏÏ‹‹ ÙÙÔÔ˘˘ °°ÂˆˆÚÚÁÁ››ÔÔ˘˘ µµÏÏ¿¿¯¯ÔÔ˘˘ ÚÚÔÔ˜˜ ÙÙÔÔÓÓ ∞∞‰‰fifiÏÏÊÊÔÔ ÃÛ›ÙÙÏÏÂÂÚÚ
(¶ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ∂˘ı‡ÓË, ∫›ÌÂÓ· Ù˘ ªÂıÔÚ›Ô˘)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: √ °ÂÒÚÁÈÔ˜ µÏ¿¯Ô˜ (1886-1951), ‰È¿ÛËÌÔ˜ ‰ËÌÔÛÈÔÁÚ¿ÊÔ˜,
È‰Ú˘Ù‹˜ Ù˘ ÂÊËÌÂÚ›‰·˜ ∫·ıËÌÂÚÈÓ‹, fiÙ·Ó ¿Ú¯ÈÛ ӷ Á›ÓÂÙ·È ÁÓˆÛÙfi fiÙÈ ÔÈ °ÂÚ-
Ì·ÓÔ› ۯ‰›·˙·Ó Ó· ÂÈÛ‚¿ÏÔ˘Ó ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ·ˇı˘Ó «·ÓÔÈÎÙ‹ ÂÈÛÙÔÏ‹» ÚÔ˜
ÙÔÓ Ã›ÙÏÂÚ. ∆Ô ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÂÈÛÙÔÏ‹˜ ͯˆÚ›˙ÂÈ ÁÈ· ÙË ‰‡Ó·ÌË ÙÔ˘ ‡ÊÔ˘˜, ÙË
Û‡ÏÏË„Ë, ÙË ˙ˆÓÙ¿ÓÈ· Î·È ÙË ‰Ú·Ì·ÙÈÎfiÙËÙ·. ∆Ô Î›ÌÂÓÔ –ÌÓËÌÂ›Ô Ù˘ ÏÔÁÔÙ¯ӛ·˜
Ì·˜ Ô˘ Û˘ÁΛÓËÛ ‚·ıÈ¿ ÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜– ›¯Â ÌÂÁ¿ÏË ·‹¯ËÛË ÛÙÔ Â͈ÙÂÚÈÎfi. √
°ÈÒÚÁÔ˜ µÏ¿¯Ô˜ Û˘ÓÂÏ‹ÊıË Î·È Ê˘Ï·Î›ÛÙËΠ·fi ÙȘ ÈÙ·ÏÈΤ˜ AÚ¯¤˜ ηÙÔ¯‹˜.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ∆È ÌÔÚ› Ó· ·ÓÙÏ‹ÛÂÈ Ô ÈÛÙÔÚÈÎfi˜ ·fi ÙÔ ÂÚȯfiÌÂÓÔ Ù˘ ÂÈÛÙÔÏ‹˜;
ººfifiÚÚÔÔ˜˜ ÙÙÈÈÌÌ‹‹˜˜ ÛÛÙÙÔÔ˘˘˜˜ ŒŒÏÏÏÏËËÓÓ˜˜ ··fifi ÙÙÔÔ˘˘˜˜ ‰‰ÈÈ··ÓÓÔÔÔÔ‡‡ÌÌÂÂÓÓÔÔ˘˘˜˜ ÙÙˢ˜ °°··ÏÏÏÏ››··˜˜
(R. Milliex – ÂÈÌ., ∫›ÌÂÓ· Î·È Ì·ÚÙ˘Ú›Â˜ °¿ÏψÓ)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∆· ‰‡Ô ·Ú·ı¤Ì·Ù· ¤¯Ô˘Ó ·ÓÙÏËı› ·fi ÙÔÓ ÙfiÌÔ Ô˘ ¤¯ÂÈ ÂÈ-
ÌÂÏËı› Ô °¿ÏÏÔ˜ ÏfiÁÈÔ˜ Î·È ÊÈϤÏÏËÓ·˜ ƒÔ˙¤ ªÈÏȤÍ. ∫·È Ù· ‰‡Ô ·Ó·Ê¤ÚÔÓÙ·È
ÛÙÔÓ ·ÁÒÓ· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ Ê·ÛÈÛÌÔ‡ Î·È ÙÔ˘ Ó·˙ÈÛÌÔ‡. ∆Ô ÚÒÙÔ
ΛÌÂÓÔ Â›Ó·È ÙÔ˘ ∞ÏÌ¤Ú ∫·Ì‡ (1913-1960), ÁÓˆÛÙÔ‡ Ì˘ıÈÛÙÔÚÈÔÁÚ¿ÊÔ˘ ηÈ
ı·ÙÚÈÎÔ‡ Û˘ÁÁڷʤ·. √ ∞. ∫·Ì‡, fiˆ˜ ·ÏÈfiÙÂÚ· Ô ™¤Ï¸, ÁÚ¿ÊÂÈ fiÙÈ Ë ·ÓıÚˆ-
fiÙËÙ· ÔÊ›ÏÂÈ ÛÙÔ˘˜ ŒÏÏËÓ˜ ÙËÓ È‰¤· Ù˘ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜. √È °¿ÏÏÔÈ, ·Ú·ÙËÚ›,
‰È·Ù‹ÚËÛ·Ó ÛÙËÓ Î·Ú‰È¿ ÙÔ˘˜ ÙÔ ·Ú¿‰ÂÈÁÌ· ÙÔ˘ ∞Ï‚·ÓÈÎÔ‡ ¶ÔϤÌÔ˘. √ ÂÏÏË-
ÓÈÎfi˜ Ï·fi˜, ·ÓÙ¿ÍÈÔ˜ ÙÔ˘ ·ÚÂÏıfiÓÙÔ˜ ÙÔ˘, ¤‰ˆÛ ̷ı‹Ì·Ù· ·˘Ù·¿ÚÓËÛ˘ ηÈ
ı˘Û›·˜, ÁÈ’ ·˘Ùfi Â›Ó·È ¿ÍÈÔ˜ οı ¢ÁÓˆÌÔÛ‡Ó˘.
152 π ™ ∆ √ ƒ π ∞ °’ § À ∫ ∂ π √ À
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·152

17. ∞Ó¿ÏÔÁ· ÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È Î·È Ô ∑·Ó ¶ÔÏ ™·ÚÙÚ (1906-1980), °¿ÏÏÔ˜ ÊÈÏfiÛÔÊÔ˜,
·fi ÙÔ˘˜ ·ÚÈÔ˘˜ ÂÎÚÔÛÒÔ˘˜ ÙÔ˘ ˘·ÚÍÈÛÙÈÎÔ‡ Ú‡̷ÙÔ˜. √ ™·ÚÙÚ, ÙÔÓ›˙Ô-
ÓÙ·˜ ÙËÓ ·ÔÊ·ÛÈÛÙÈÎfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÂÏÏËÓÈÎÔ‡ Ï·Ô‡ ÁÈ· ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÛÙÔÓ Ê·ÛÈÛÌfi,
ÁÚ¿ÊÂÈ: «∏ ∂ÏÏ¿‰· ·fi‰ÂÈÍ ˆ˜ ÌÈ· ‹ÙÙ· ÔÊÂÈÏfiÌÂÓË ÛÙËÓ ·ÚÈıÌËÙÈ΋ ˘ÂÚÔ-
¯‹ ÙÔ˘ ·ÓÙÈ¿ÏÔ˘ ÌÔÚ› Ó· ÌÂÙ·ÙÚ·› Û ӛÎË fiÙ·Ó ‰ÂÓ Á›ÓÂÙ·È ·Ô‰ÂÎÙ‹».
∏ ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË ÙˆÓ ‰‡Ô ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈÎÒÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ù˘ °·ÏÏ›·˜ ‰Â›¯ÓÂÈ
ÙËÓ ·‹¯ËÛË Ô˘ ›¯Â Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ ·ÁÒÓ·˜ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙÔ˘ ÔÏÔÎÏË-
ÚˆÙÈÛÌÔ‡.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ¶ÔÈÔ ÁÂÁÔÓfi˜ ¤ÓˆÛ ÙȘ ÛΤ„ÂȘ ÙˆÓ ‰‡Ô ÌÂÁ¿ÏˆÓ ‰È·ÓÔËÙÒÓ;
√√ÚÚ··ÌÌ··ÙÙÈÈÛÛÌÌfifi˜˜ ÙÙÔÔ˘˘ ¢˘ÚÚˆˆ··˚˚ÎÎÔÔ‡‡ Ì̤¤ÏÏÏÏÔÔÓÓÙÙÔÔ˜˜ ÙÙˢ˜ ∂∂ÏÏÏÏ¿¿‰‰··˜˜ Ì̤¤ÛÛ·· ÛÛÙÙÈȘ˜ ÊÊÏÏfifiÁÁ˜˜ ÙÙÔÔ˘˘
ÔÔÏϤ¤ÌÌÔÔ˘˘
(¶. ∫·ÓÂÏÏfiÔ˘ÏÔ˜, ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ∫·ÙÔ¯‹˜)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∆· ËÌÂÚÔÏfiÁÈ· ÂÌÂÚȤ¯Ô˘Ó ÚÔÛˆÈΤ˜ ηٷÁڷʤ˜. ªÔÚÔ‡Ó
ÔÈ Û˘ÓÙ¿ÎÙ˜ ÙÔ˘˜ Ó· ÂÎÊÚ·ÛÙÔ‡Ó ÂχıÂÚ·, Ó· ·ÔÙ˘ÒÛÔ˘Ó ÛΤ„ÂȘ Î·È ÚÔ-
‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ‰Â‰Ô̤Ó˘ ÛÙÈÁÌ‹˜ ˘fi ÙÔ ÎÚ¿ÙÔ˜ ÔÈÎ›ÏˆÓ ÂÓÙ˘ÒÛˆÓ. √È
ÛËÌÂÈÒÛÂȘ ‰È·ÎÚ›ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÙÔÓ ·˘ıÔÚÌËÙÈÛÌfi ÙÔ˘˜ Î·È ÙËÓ ËÁ·›· ¤ÌÓ¢ÛË. ∆Ô
ΛÌÂÓÔ ÙÔ˘ ‚È‚Ï›Ô˘, ·fiÛ·ÛÌ· ·fi ÙÔ ∏ÌÂÚÔÏfiÁÈÔ ∫·ÙÔ¯‹˜ (1942), Ì·˜ ‰›ÓÂÈ
ÙËÓ Â˘Î·ÈÚ›· Ó· ·ÍÈÔÏÔÁ‹ÛÔ˘Ì ÙËÓ „˘¯È΋ ‰‡Ó·ÌË Î·È ÙËÓ ÓÂ˘Ì·ÙÈ΋ ‰È·‡ÁÂÈ·
ÙÔ˘ ¶. ∫·ÓÂÏÏfiÔ˘ÏÔ˘, Ô ÔÔ›Ô˜ ̤۷ ÛÙË ‰›ÓË ÙˆÓ Û˘ÁÎÚÔ‡ÛÂˆÓ Î·È ÙˆÓ Î·Ù·-
ÛÙÚÔÊÒÓ ÔÚ·Ì·Ù›˙ÂÙ·È ÌÈ· ηÈÓÔ‡ÚÈ· ∂˘ÚÒË, Âӈ̤ÓË Î·È ˘ÂÚÂıÓÈ΋. √ fiÏÂ-
ÌÔ˜ οÓÂÈ Î·ÌÈ¿ ÊÔÚ¿ ÙË ÛΤ„Ë Ó· ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ‹ÛÂÈ ÈÔ Â˘ÚËÌ·ÙÈο. ∏ ÈÛÙÔÚ›· ÚÔ-
‚·›ÓÂÈ ÛÙË ÏÂÁfiÌÂÓË ÚfiÁÓˆÛË Î·È ·Ô‚·›ÓÂÈ ÚÔÂÈÛÙ‹ÌË ÙÔ˘ ̤ÏÏÔÓÙÔ˜.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ∆È ÔÚ·Ì·Ù›˙ÂÙ·È Ô ¶. ∫·ÓÂÏÏfiÔ˘ÏÔ˜;
√√ ÕÕÓÓÙÙÔÔÓÓ˘˘ ÿÿÓÓÙÙÂÂÓÓ,, ˘˘ÔÔ˘˘ÚÚÁÁfifi˜˜ ∂∂Í͈ˆÙÙÂÂÚÚÈÈÎÎÒÒÓÓ ÙÙˢ˜ ªª.. µµÚÚÂÂÙÙ··ÓÓ››··˜˜,, ÁÁÈÈ·· ÙÙËËÓÓ ÂÂÏÏÏÏËËÓÓÈÈÎ΋‹
ÂÂÌÌ‚‚ÔÔÏÏ‹‹ ÛÛÙÙËË ÛÛ˘˘ÌÌÌÌ··¯¯ÈÈÎ΋‹ ÓÓ››ÎÎËË
(πÛÙÔÚ›· ÙÔ˘ ∂ÏÏËÓÈÎÔ‡ ŒıÓÔ˘˜)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: √ ÕÓÙÔÓ˘ ÿÓÙÂÓ (1897-1977), ˘fi ÙËÓ È‰ÈfiÙËÙ· ÙÔ˘ ˘Ô˘ÚÁÔ‡
∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ, οÓÂÈ ÌÈ· ‰›Î·ÈË ·ÔÙ›ÌËÛË Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ Û˘Ì‚ÔÏ‹˜ ÛÙËÓ Â›Ù¢ÍË
Ù˘ ӛ΢ ÂÓ·ÓÙ›ÔÓ ÙÔ˘ ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈÛÌÔ‡. ™˘ÁÎÂÎÚÈ̤ӷ, Ë ∂ÏÏ¿‰·:
·) ¤‰ˆÛ ̿ıËÌ· ÛÙÔÓ ªÔ˘ÛÔÏ›ÓÈ,
‚) ¤ÁÈÓ ·ÊÔÚÌ‹ ÂıÓÈ΋˜ Â·Ó¿ÛÙ·Û˘ ÛÙË °ÈÔ˘ÁÎÔÛÏ·‚›·,
Á) ÎÚ¿ÙËÛ ÙÔ˘˜ °ÂÚÌ·ÓÔ‡˜ Â› ¤ÍÈ Â‚‰ÔÌ¿‰Â˜ ηÈ
‰) ·Ó¤ÙÚ„ ÙȘ ÛÙÚ·ÙËÁÈΤ˜ ·ÔÊ¿ÛÂȘ ÙˆÓ °ÂÚÌ·ÓÒÓ.
™ËÌ·ÓÙÈ΋ Ë ·Ó·ÁÓÒÚÈÛË, ·ÊÔ‡ ÚÔ¤Ú¯ÂÙ·È ·fi Â›ÛËÌÔ ÂÎÚfiÛˆÔ ÌÂÁ¿-
Ï˘ ‰‡Ó·Ì˘. ∏ ÔÏÈÙÈ΋ ÙˆÓ ÎÚ·ÙÒÓ ˘·ÁÔÚ‡ÂÙ·È Î·È Î·ıÔÚ›˙ÂÙ·È ·fi ÔÈΛ-
√ µ’ ¶∞°∫√™ªπ√™ ¶√§∂ª√™ 153
Istoria G Lykeiou BD 2-12-08 13:41 ™ÂÏ›‰·153

18. ÏÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ˜. ∆· ÌÈÎÚ¿ ÎÚ¿ÙË ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ˆÊÂÏËıÔ‡Ó, Â¿Ó Û˘ÌÏ¤Ô˘Ó Ì ٷ
ÌÂÁ¿Ï· Î·È Ù· Û˘ÌʤÚÔÓÙ¿ Ùo˘˜ Û˘ÁÎÏ›ÓÔ˘Ó.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ¶Ò˜ ·ÔÙÈÌ¿ Ô Õ. ÿÓÙÂÓ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Û˘ÌÌÂÙÔ¯‹ ÛÙË Ó›ÎË;
∏∏ ··ÓÓ··ÙÙ››ÓÓ··ÍÍËË ÙÙˢ˜ ÁÁ¤¤ÊÊ˘˘ÚÚ··˜˜ ÙÙÔÔ˘˘ °°ÔÔÚÚÁÁÔÔÔÔÙÙ¿¿ÌÌÔÔ˘˘ ˘˘‹‹ÚÚÍÍ ÌÌ››·· ··fifi ÙÙÈȘ˜ ÛÛËËÌÌ··ÓÓÙÙÈÈ--
ÎÎfifiÙÙÂÂÚÚ˜˜ ··ÓÓÙÙÈÈÛÛÙÙ··ÛÛÈÈ··ÎΤ¤˜˜ ÚÚ¿¿ÍÍÂÂÈȘ˜
(¡. ™‚ÔÚÒÓÔ˜, ∂ÈÛÎfiËÛË ¡ÂÔÂÏÏËÓÈ΋˜ πÛÙÔÚ›·˜)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∏ Á¤Ê˘Ú· ÙÔ˘ °ÔÚÁÔÔÙ¿ÌÔ˘, ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÛÙÚ·ÙËÁÈÎÔ‡ Ù˘ ¯·Ú·ÎÙ‹-
Ú·, Ê˘Ï·ÛÛfiÙ·Ó ·fi 100 ‚·ÚÈ¿ ÔÏÈṲ̂ÓÔ˘˜ πÙ·ÏÔ‡˜. ∏ ·Ó·Ù›Ó·Í‹ Ù˘ (25 ¡ÔÂÌ-
‚Ú›Ô˘ 1942) Ú·ÁÌ·ÙÔÔÈ‹ıËΠ·fi Âӈ̤Ó˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ·ÓÙÈÛÙ·ÛÈ·ÎÒÓ
Î·È ÕÁÁÏˆÓ ÎÔÌ¿ÓÙÔ˜. ∆Ë ÛËÌ·Û›· ÙÔ˘ ÁÂÁÔÓfiÙÔ˜ ‹ÍÂÚÂ Î·È Ô ›‰ÈÔ˜ Ô ∆ÛfiÚÙÛÈÏ.
∏ ·Ó·Ù›Ó·ÍË Î·ı˘ÛÙ¤ÚËÛ ÙËÓ ÂÓ›Û¯˘ÛË ÙÔ˘ ‰ÔÎÈÌ·˙fiÌÂÓÔ˘ ÛÙËÓ ∞ÊÚÈ΋ ÛÙÚ·-
ÙÔ‡ ÙÔ˘ ƒfiÌÂÏ. ∞fi ÙËÓ ¿ÏÏË ÏÂ˘Ú¿, Ë ·ÓÙ›ÛÙ·ÛË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÁÂÓÈ·ÙËÎÂ, ÌÂ
·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ηıËψıÔ‡Ó ÛÙÔÓ ÂÏÏËÓÈÎfi ¯ÒÚÔ ÔÏϤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙˆÓ Î·Ù·ÎÙË-
ÙÒÓ. √È Î·ÙÔ¯ÈΤ˜ ∞Ú¯¤˜ Û ·ÓÙ›ÔÈÓ· ÂÎÙ¤ÏÂÛ·Ó 20 ÂÚ›Ô˘ ·ÙÚÈÒÙ˜. ∏ Á¤Ê˘-
Ú· ·Ó·Î·Ù·Û΢¿ÛÙËΠÙÔ 1948.
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: ¶ÔÈ· Ë ÛËÌ·Û›· Ù˘ ·Ó·Ù›Ó·Í˘ Ù˘ Á¤Ê˘Ú·˜ ÙÔ˘ °ÔÚÁÔÔÙ¿ÌÔ˘;
∆∆ÔÔ ÙÙÂÂÏÏ¢˘ÙÙ··››ÔÔ ÛÛËËÌÌ››ˆˆÌÌ·· ÙÙÔÔ˘˘ ªª··ÓÓÒÒÏÏËË §§››ÙÙÈÈÓÓ··,, ÏÏ››ÁÁÔÔ ÚÚÈÈÓÓ ÂÂÎÎÙÙÂÂÏÏÂÂÛÛÙÙ›› ÛÛÙÙÔÔ ÛÛÙÙÚÚ··--
ÙÙfifi‰‰ÔÔ ÙÙÔÔ˘˘ Ã÷·˚˚‰‰··ÚÚ››ÔÔ˘˘,, ÍÍËËÌÌÂÂÚÚÒÒÌÌ··ÙÙ·· 88ˢ˜ ™™ÂÂÙÙÂÂÌÌ‚‚ÚÚ››ÔÔ˘˘ 11994444
(∫. ™‚ÔÏfiÔ˘ÏÔ˜, ∏ ∞fiÚ·ÙË ™ÙÚ·ÙÈ¿ ÛÙÔ ·fiÛ·ÛÌ·)
™™ÃÃ√√§§ππ∞∞™™ªª√√™™:: ∆Ô ÙÂÏÂ˘Ù·›Ô ÛËÌ›ˆÌ· ÙÔ˘ ÌÂÏÏÔı·Ó¿ÙÔ˘ ·ÔÓ¤ÂÈ fiÏÔ ÙÔ ÌÂÁ·-
ÏÂ›Ô Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·ÚÂÙ‹˜. ∏ ·ÓȉÈÔÙÂÏ‹˜ ÚÔÊÔÚ¿ ÙˆÓ Ì·¯ËÙÒÓ ·˘ÙÒÓ Ù˘ ÂÏ¢-
ıÂÚ›·˜ Â›Ó·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ¿ÁÓˆÛÙË. ∞ÏÏ¿ ÙÈ Â›Ó·È ·˘Ùfi Ô˘ οÓÂÈ ÙÔÓ ŒÏÏËÓ· ·Áˆ-
ÓÈÛÙ‹ Ó· ·„ËÊ¿ ÙÔÓ ı¿Ó·ÙÔ; ∞Ó·ÌÊ›‚ÔÏ·, Ë ·›ÛıËÛË ÙÔ˘ ¯Ú¤Ô˘˜ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙËÓ
˘Ô‰Ô˘ÏˆÌ¤ÓË ·ÙÚ›‰·. √ ∞. µ·Ï·ˆÚ›Ù˘ ¤¯ÂÈ ÁÚ¿„ÂÈ: «∆’ ·ÓÙÚÂȈ̤ÓÔ˘ Ô ı¿Ó·-
ÙÔ˜ ‰›ÓÂÈ ˙ˆ‹ ÛÙË ÓÈfiÙË».
∂∂ƒƒøø∆∆∏∏™™∏∏:: «∏ ÂÏ¢ıÂÚ›· Â›Ó·È ¤Ó· ·Á·ıfi ÙÔ ÔÔ›Ô ÂÎÙÈÌ¿˜ fiÙ·Ó ÙÔ ¯¿ÛÂȘ». ∂Í‹-
ÁËÛÂ ÙË ÊÚ¿ÛË ·˘Ù‹.
¶ÔÈ· ‹Ù·Ó Ë Û˘Ì‚ÔÏ‹ Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘ Î·È È‰›ˆ˜ Ù˘ Ì¿¯Ë˜ Ù˘
∫Ú‹Ù˘ ÛÙËÓ ÙÂÏÈ΋ Ó›ÎË ÙˆÓ ™˘ÌÌ¿¯ˆÓ;
™ÙȘ 28 √ÎÙˆ‚Ú›Ô˘ 1940 Ë ∂ÏÏ¿‰· ‰¤¯ÙËΠÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ Â›ıÂÛË. √È πÙ·ÏÔ›
11
∞∞··ÓÓÙÙ‹‹ÛÛÂÂÈȘ˜ ÛÛÙÙÈȘ˜ ÂÂÚÚˆˆÙÙ‹‹ÛÛÂÂÈȘ˜ ÙÙÔÔ˘˘ ÛÛ¯¯ÔÔÏÏÈÈÎÎÔÔ‡‡ ‚‚ÈÈ‚‚ÏÏ››ÔÔ˘˘
154 π ™ ∆ √ ƒ π ∞ °’ § À ∫ ∂ π √ À
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·154

19. ›ÛÙ¢·Ó fiÙÈ Ô fiÏÂÌÔ˜ ı· ‹Ù·Ó ÁÈ’ ·˘ÙÔ‡˜ ÌÈ· ‡ÎÔÏË ˘fiıÂÛË. √ ÂÏÏËÓÈÎfi˜
ÛÙÚ·Ùfi˜ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛ ÓÈÎËÊfiÚ· ÙËÓ ÈÙ·ÏÈ΋ Â›ıÂÛË. ∏ Ó›ÎË ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ Î·Ù¿
Ù˘ πÙ·Ï›·˜ ¯·ÈÚÂÙ›ÛÙËΠˆ˜ ÌÈ· Ó›ÎË ÙˆÓ ÂχıÂÚˆÓ Ï·ÒÓ Î·Ù¿ ÙˆÓ ‰˘Ó¿ÌˆÓ
Ù˘ ‚›·˜ Î·È ÙÔ˘ ÔÏÔÎÏËÚˆÙÈÛÌÔ‡, Û ÌÈ· ÂÔ¯‹ Ô˘ ÔÈ ‰˘Ó¿ÌÂȘ ÙÔ˘ ÕÍÔÓ·
΢ÚÈ·Ú¯Ô‡Û·Ó ÛÙÔ ÌÂÁ·Ï‡ÙÂÚÔ Ì¤ÚÔ˜ Ù˘ ∂˘ÚÒ˘.
√ ÛÙÏÂÚ, ÂÓÒ Â›¯Â ۯ‰ȿÛÂÈ Ó· ÂÈÙÂı› ηٿ Ù˘ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘ ÛÙ·
̤۷ ª·˝Ô˘ 1941, ·Ó·ÁοÛÙËΠӷ ÛÙÚ·Ê› ηٿ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜ (6 ∞ÚÈÏ›Ô˘
1941), ÁÈ· Ó· ‚ÔËı‹ÛÂÈ ÙË Û‡ÌÌ·¯Ô πÙ·Ï›· Î·È Ó· ÂÍ·ÛÊ·Ï›ÛÂÈ Ù· ÓÒÙ· ÙÔ˘ ·fi
οı ·ÂÈÏ‹ ·fi Ù· µ·ÏοÓÈ· Î·È ÙÔ ∞ÈÁ·›Ô ¶¤Ï·ÁÔ˜. √È °ÂÚÌ·ÓÔ›, ˘ÂÚÙÂÚÒÓÙ·˜
·ÚÈıÌËÙÈο Î·È Û ÔÏÈο ̤۷, ¤Î·Ì„·Ó ÁÚ‹ÁÔÚ· ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ ¿Ì˘Ó· Î·È ÛÙȘ
27 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 1941 Ì‹Î·Ó ÛÙËÓ ∞ı‹Ó·. ∏ Ì¿¯Ë Û˘Ó¯›ÛÙËΠÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË ÙÔ ÙÂÏ¢-
Ù·›Ô ‰Âη‹ÌÂÚÔ ÙÔ˘ ª·˝Ô˘. ∆ÂÏÈο ÔÈ °ÂÚÌ·ÓÔ›, ¤ÂÈÙ· ·fi ÛÎÏËÚfi ·ÁÒÓ· ηÈ
·ÊÔ‡ ˘¤ÛÙËÛ·Ó ÌÂÁ¿Ï˜ ·ÒÏÂȘ, η٤Ϸ‚·Ó ÙËÓ ∫Ú‹ÙË.
∏ ÛËÌ·Û›· Ù˘ ÂÏÏËÓÈ΋˜ ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘ ηٿ ÙˆÓ °ÂÚÌ·ÓÒÓ ˘‹ÚÍ ÌÂÁ¿ÏË. √ ÛÙ-
ÏÂÚ ·Ó·ÁοÛÙËÎÂ, ÌÂÙ¿ ÙËÓ ·ÔÙ˘¯›· ÙÔ˘ Û˘ÌÌ¿¯Ô˘ ªÔ˘ÛÔÏ›ÓÈ, Ó· ÛÙÚ·Ê› ηٿ
Ù˘ ∂ÏÏ¿‰·˜, Ì ·ÔÙ¤ÏÂÛÌ· Ó· ÌÂٷʤÚÂÈ ÙËÓ ¤Ó·ÚÍË Ù˘ Â›ıÂÛ˘ ÛÙË ™Ô‚ÈÂ-
ÙÈ΋ ŒÓˆÛË ·fi Ù· ̤۷ ª·˝Ô˘ ÛÙȘ 22 πÔ˘Ó›Ô˘ 1941. ŒÙÛÈ ¤¯·Û ÔχÙÈÌÔ
¯ÚfiÓÔ Î·È ÙÂÏÈο Ù· ÁÂÚÌ·ÓÈο ÛÙÚ·Ù‡̷ٷ ‰ÂÓ ÚfiÏ·‚·Ó Ó· ηٷϿ‚Ô˘Ó ÙÔÓ
¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ ÙÔ˘ 1941 ÙÔ §¤ÓÈÓÁÎÚ·ÓÙ Î·È ÙË ªfiÛ¯·, ηıÒ˜ ·ÎÈÓËÙÔÔÈ‹ıËηÓ
ÏfiÁˆ ÙÔ˘ ÛÎÏËÚÔ‡ ÚˆÛÈÎÔ‡ ¯ÂÈÌÒÓ·. √ ÕÓÙÔÓ˘ ÿÓÙÂÓ, ˘Ô˘ÚÁfi˜ ∂͈ÙÂÚÈÎÒÓ Ù˘
ªÂÁ¿Ï˘ µÚÂÙ·Ó›·˜, ÂÍ·›ÚÔÓÙ·˜ ÙËÓ ÂÏÏËÓÈ΋ Û˘Ì‚ÔÏ‹ ÛÙË Û˘ÌÌ·¯È΋ Ó›ÎË, ÙfiÓÈ-
Û fiÙÈ «Ë ∂ÏÏ¿˜ ÎÚ¿ÙËÛ ÙÔ˘˜ °ÂÚÌ·ÓÔ‡˜ ÛÙÔ ËÂÈÚˆÙÈÎfi ¤‰·ÊÔ˜ Î·È ÛÙËÓ ∫Ú‹ÙË
Â› ¤ÍÈ Â‚‰ÔÌ¿‰Â˜, fiÙÈ ·˘Ù‹ ·Ó¤ÙÚ„ ÙË ¯ÚÔÓÔÏÔÁÈ΋ ÛÂÈÚ¿ fiÏˆÓ ÙˆÓ Û¯Â‰›ˆÓ
ÙˆÓ ÁÂÚÌ·ÓÈÎÒÓ ÂÈÙÂÏ›ˆÓ Î·È ¤ÙÛÈ Â¤ÊÂÚ ÙË ÚÈ˙È΋ ÌÂÙ·‚ÔÏ‹ ÛÙȘ ÂÎÛÙÚ·Ù›˜
ÙÔ˘˜ Î·È ›Ûˆ˜ ÛÙËÓ fiÏË ÔÚ›· ÙÔ˘ ÔϤÌÔ˘».
¶ÔÈÔ Ù›ÌËÌ· Ï‹ÚˆÛÂ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ Ï·fi˜ ÁÈ· ÙËÓ ·ÓÙ›ÛÙ·Û‹ ÙÔ˘ ηٿ ÙˆÓ
‰˘Ó¿ÌÂˆÓ ÙÔ˘ ÕÍÔÓ·; ¡· Û˘Ì‚Ô˘Ï¢Ù›ÙÂ Î·È ÙÔÓ Û¯ÂÙÈÎfi ›Ó·Î·.
∫·Ù¿ ÙË ‰È¿ÚÎÂÈ· Ù˘ ∫·ÙÔ¯‹˜ ·Ó·Ù‡¯ıËΠ¤Ó· ÈÛ¯˘Úfi ΛÓËÌ· ·ÓÙ›ÛÙ·Û˘
ηٿ ÙˆÓ Î·ÙÔ¯ÈÎÒÓ ‰˘Ó¿ÌˆÓ. ªfiÓÔ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ Ï·fi˜, ÌÂٷ͇ ÙˆÓ Î·Ù·ÎÙË̤-
ÓˆÓ Ï·ÒÓ, ηÙfiÚıˆÛÂ, ·ÓÙȉÚÒÓÙ·˜ ‰˘Ó·ÌÈο, Ó· ÌË Ï¿‚ÂÈ Ì¤ÚÔ˜ ÛÙËÓ ÂÎÛÙÚ·-
Ù›· ηٿ Ù˘ ™Ô‚ÈÂÙÈ΋˜ ŒÓˆÛ˘. °È· ÙË ÛÙ¿ÛË ÙÔ˘ ·˘Ù‹ ·¤Ó·ÓÙÈ ÛÙȘ ‰˘Ó¿ÌÂȘ
ηÙÔ¯‹˜ Ô ÂÏÏËÓÈÎfi˜ Ï·fi˜ Ï‹ÚˆÛ ‚·Ú‡ Ù›ÌËÌ·: ÂÎÙÂϤÛÂȘ, ‚·Û·ÓÈÛÌÔ›, Ê˘Ï·-
ΛÛÂȘ, ηÙÂÛÙÚ·Ì̤ӷ ¯ˆÚÈ¿. ™Â fiÏË ÙË ¯ÒÚ· ˘¿Ú¯Ô˘Ó ‰È¿Û·ÚÙ· ÌÓËÌ›· Ô˘
ı˘Ì›˙Ô˘Ó ÙË ı˘Û›· ÙˆÓ ∂ÏÏ‹ÓˆÓ ÁÈ· ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›·.
¶·Ú¿ÏÏËÏ· ηٷÛÙÚ¿ÊËÎÂ Î·È Ë ÔÈÎÔÓÔÌ›· ÙÔ˘ ÙfiÔ˘. ¶¤Ú· ·fi ÙȘ ηٷ-
ÛÙÚÔʤ˜ Î·È ÙË Ì›ˆÛË ÙÔ˘ ÂÚÁ·ÙÈÎÔ‡ ‰˘Ó·ÌÈÎÔ‡, ÔÈ Î·ÙÔ¯ÈΤ˜ ‰˘Ó¿ÌÂȘ Â¤Ù·-
Í·Ó ÌÂÁ¿ÏÔ ·ÚÈıÌfi ·ÁÚÔÙÈÎÒÓ, ΢ڛˆ˜, ÚÔ˚fiÓÙˆÓ Î·È ÚÒÙˆÓ ˘ÏÒÓ, ›Ù ÁÈ· Ó·
ηχ„Ô˘Ó ÙȘ ‰ÈΤ˜ ÙÔ˘˜ ·Ó¿ÁΘ ›Ù ÁÈ· Ó· Ù· ÛÙ›ÏÔ˘Ó ÛÙË °ÂÚÌ·Ó›· Î·È ÛÙËÓ
22
√ µ’ ¶∞°∫√™ªπ√™ ¶√§∂ª√™ 155
Istoria G Lykeiou BD 25-11-08 10:38 ™ÂÏ›‰·155