wwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwwww

1. Атырау облысы
Қызылқоға ауданы
Жасқайрат селосы
Ш.Т.Еркінов атындағы
орта мектебінің технология
пәні мұғалімі Қожағали
Жеңісбек Қожағалиұлы
9-сынып .Технология пәні.
Ағашқа өрнекті оюдың тәсілдері.
Сый кәделік қобдиша жасау.

2. Сабақтың тақырыбы: Ағашқа өрнекті оюдың тәсілдері.
Сый кәделік қобдиша жасау.
Сабақтың мақсаты:
Білімділігі: Ою-өрнектер туралы түсінік беру, ағашқа ою- өрнекті ою тәсілдерін
үйрету.
Тәрбиелілігі: Оқушыларға теориялық білім бере отырып, өнерге деген
құштарлығын, шығармашылық қабілетін, көркемдік шеберлігін, дүниетанымын
дамыту, ұқыптылыққа,, іскерлікке, үнемділікке тәрбиелеу.
Дамытушылығы: Ою жұмыстарын орындауға ой- өрісін дамыта отырып,
шығармашылық қасиеттерін дамыту.
Сабақтың түрі: Аралас
Сабақтың әдісі: Сұрақ- жауап, түсіндіру, әңгімелесу, сарамандық жұмыс.
Құрал жабдықтары: Қашау түрлері, сызғыш, қарандаш, пышақ, ағаш балға.
Жаңа технология: Сын тұрғысыннан ойлау
Көрнекілігі: Интерактивті тақта, ою- өрнектің үлгілері, суреттер.
Пайдаланылған әдебиет: « Ағаш ою», Технология 9-сынып. «Ою- өрнек
түрлері».
Пән аралық байланыс: Тарих, бейнелеу өнері, математика, сызу.
Сабақтың жүру барысы.
І. Ұйымдастыру кезеңі. психологиялық дайындық
- сәлемдесу
- оқушыларды тексеру
- оқу құралдарын сабаққа дайындау
ІІ. Үй тапсырмасын тексеру.
Ағашты көркемдеп өңдеуге арналған құралдар.
Ұяшық таңдау арқылы оқушылар сұрақтарға жауап беру.
1. Кескіш пышақ түрлері, оның қызметі ?
2. Шабу құралдарын ата, қызметі қандай ?
3. Ыңғыру құралдарының түрлерін ата және оның қызметі қандай?
4. Араның түрлері және олардың қызметі ?
5.Шаппашот құралымен қандай бұйымдар жасайды?
6. Ағаш ою құралдарын қолданғанда қандай қауіпсіздік ережесін сақтаймыз?

3. Тест.
1. Қос қолды пышықтың қызметі қандай?
а) ағаш оюға ә) қабығын аршуға б) ағашты тазалауға в) ағашты кесуге
2. Шапашоттың қызметі ?
а) кеседі ә) тазалайды б) сүргілейді в) шабады
3. Ыңғыру құралы қандай қызмет атқарады ?
а) ішкі бөлігін тазалайды ә) аралайды
б) сүргілеп тазалайды в) қабығын аршиды
4. Нагарадка арасының қызметі ?
а) нәзік жұмыстарға б) өте тар жерлерді аралайды
ә) үлкен ағашты кеседі в) түзу кеседі
5. Қолөнер шеберлері неше топқа бөлінеді ?
а) 3 ә) 4 б) 2 в) 5
6. Ағашты механикалық өңдеу неше топқа бөлінеді ?
а) 5 ә) 6 б) 3 в) 4
7. Жасалған бұйымның ішкі бөлігі мен сыртқы пішінінің көлемін өлшейтін
құрал ?
а) штангенциркуль б) бұрыштық
ә) рейсмус в) малка
8. Бұрыштық құралмен қандай бұрышты өлшейді ?
а) 180° б) 45°
ә) 120° в ) 90 °
9. Ағаш түрлері неще топқа бөлінеді ?
а) 5 б) 3
ә) 4 в) 2
10. Ісмер қандай жұмыспен айналысады ?
а) жону б) сызу
ә) тігу, тоқу в) өлшеу
Негізгі бөлім.
ІІІ. Жаңа сабақ
жоспары:
а - қазақ халқының ою-өрнектері жайлы түсінік беру
ә - ағаш ою тәсілдері
б - ағашқа ою-өрнек салудың тәсілдері
г - сыйкәделік қобдиша жасау
Мұғалім - қазақ халқының ою-өрнектері жайлы түсінік береді.
Қазақ халқының ою-өрнек өнері- бұрынғы ұлттық өнерлердің ішіндегі ең
ежелгі әрі кең тараған түрі. Ою- өрнектің барлығының өзіндік мазмұны бар.
Қазақ әр оюға ерекше мән беріп, оның қайда, қандай бұйымда немесе қандай киім
үлгіс-інде қалай қолданылуы керектігіне көп көңіл бөліп назар аударған. Мысалы;

4. Қыз баланың көйлегіне гүл немесе қанатты қарлығаш секілді өрнектер
бейнеленген. Ал ер балалар киіміне найзаның ұшы, бүкіт, қошқар мүйіз секілді
өрнектер яғни батыр болсын деп ырыммен жасаған.
Өю- өрнек
Зооморфты Өсімдік пішіндес Геометриялық Космогониялық
1. Зооморфты (жан-жануарлардың табиғи және мифтік бейнесі);
2. Өсімдік пішіндес (жапырақ, үш жапырақ, шиыршық, ағаш)
3.Геометриялық
4. Космогониялық өрнек (дөңгелек, ирек, шимай торкөз )
Әр ою- өрнектің астарында терең мағына жатыр. мысалы;
"аққу қанаты"- өрнегі бақыттың, сұлулықтың, тазалықтың, адалдықтың
бейнесінде өрнектелсе.
"қошқар мүйіз" ою-өрнегі- байлық пен молшылықтың нышаны.
"ағаш"оюы- ынтымақ, бірлікті білдірсе.
"ирек"оюы- адамның өмір жолы, судың бейнесі.
"шеңбер оюы- жарық өмір жолы деп түсіндірген.
Ағаш оюдың тәсілдері:
Ағаш ою
бедерлеп ою жұмырлап ою
Бедерлеп ою деп тегіс тақтаның бетіне өрнек салып шығыңқы етіп ойылған
жартылай мүсінді барельфте атайды.
Ағашты оймас бұрын ең алдымен көңілің қалаған ою үлгісін қағазға салып ал.
Содан соң сол үлгіні ағаш тақта бетіне көшір. Ағаш ойған кезде жөке ағашын
қолданған жөн, өйткені ол әрі жұмсақ, әрі тегіс болып келеді.
Ертеде шеберлер бұйымдардың көпшілігін ағаштан ою, шабу арқылы жасаған.
Мысылы;
қобыз
домбыра ер-тоқым
ыдыс-аяқ Жұмырлап ою келі-келсап
қасық астау

5. Бедерлеп ою
тегіс тақтаның бетіне өрнек салып шығыңқы етіп ою тәсілі.
- ағашқа ою-өрнек салудың тәсілдері
ІV. Видеоролик. Қолөнер шебері Н Қалиевтың шығармалары
Қауіпсіздік ережесі
1. Арнаулы пышақты ағашқа терең қадама.
2.Жұмысты сабы мықты бекітілген, шытынап-жарылмаған, өткір арнаулы
пышақпен істе.
3. Құрал-сайманың бүлінсе міндетті түрде ауыстырып ал және мұғалімге хабарла.
4. Ойықтағы артық жаңқаны уақытылы алып тастап отыр.
5. Ұшы өткір пышақты қалтаңа салма.
6. Арнаулы пышақты ұстағанда, екінші қолың пышақ жүзінің кері бағытында
болсын.
7. Пышақтың жүзін саусағынмен сипама.
8. Екінші кісіге пышақты сабы жағымен ұсын.
9. Екінші кісіге қарай пышақты сілтеме.
10. Пышақтың жүзін жоғары қаратып қойма.
11. Жұмыс кезінде пышақтың үстіне тым еңкейме. Денеңді тік ұстап жұмыс істе.
V.Сарамандық жұмыс.топтық жұмыс
Ағаш ою құралдары арқылы ою-өрнек түсіру, қобдиша жасау.

6. Сыйкәделік қобдиша жасау технологиясы
Р/с Жұмыстың аты Қажетті
құрал
саймандар
Материал
саны
Шикізаты Жұмыстың
сызбасы
1. Сызбасын жасау Қарандаш,
сызғыш А4
2. Ағаш материалын
дайындау, тазалау
Егеу, ара
3. Қобдишаның
алдыңғы және
артқы бөліктерін
дайындау.
Қарандаш,
ара, сүргі.
2 ағаш
4. Қобдишаның екі
жанының
бөліктерін
дайындау.
Қарандаш,
ара, сүргі.
2 ағаш
5. Ою-өрнектері
түсіру және ою
Қарандаш,
сызба
пышақтар
5 ағаш
6. Қобдишаны
құрастыру
Желім
7. Жұмысты аяқтау
VІ. Сергіту сәті.
Қара жорға биі.
VІІ. Пысықтау сұрақтары. топтастыру
Ою-өрнек Ағаш ою
3. Бедерлеп ою жұмысы қалай орындалады?
4. Жұмырлап ою тәсілдері қалай орындалады?
5. Жұмырлап ою арқылы қандай бұйымдар жасалады?
6. Ағашқа ою-өрнек салу барысында қандай қауіпсіздік ережелерін сақтаймыз?
VІІІ. Қорытынды. инсерт әдісі
Не білдім Не үйрендім Білгім келеді

7. ІХ. Үйге тапсырма
Ағашқа өрнекті оюдың тәсілдері. түсініп келу, жұмысты аяқтау
Х. Бағалау.
Оқушылардың жұмыстарын қадағалай отырып бағалау.