1. ชื่อบท หลักขององค์ประกอบศิลป์
หัวเรื่อง การเน้น (Emphasis)
แนวคิด
1. การเน้นในงานศิลปะเป็นองค์ประกอบที่สาคัญอีกประการหนึ่ง ที่จะช่วยให้งาน
ทัศนศิลป์มีความเด่นชัดเป็นจุดเด่นการเน้นเป็นการเจตนากระทาของผู้ทางานศิลปะ ที่จะกระทา
ให้ส่วนใดส่วนหนึ่งภายในงานศิลปะมีความชัดเจนขึ้น
2. การเน้นที่ค่อนข้างเด่นชัดที่สุดคือการเน้นด้วยการตัดกัน ซึ่งอาจเป็นการตัดกัน ด้วย สี
พื้นผิว รูปร่าง รูปทรง ขนาดหรือน้าหนัก

2. วัตถุประสงค์
1. อธิบายความหมายของการเน้นได้
2. อธิบายความหมายของเน้นโดยการตัดกัน ตามหัวข้อต่อไปนี้ได้
2.1 การเน้นด้วยพื้นผิว
2.2 การเน้นด้วยขนาด
2.3 การเน้นด้วยสี
2.4 การเน้นด้วยรูปทรง
2.5 การเน้นด้วยน้าหนัก
3. อธิบายความหมายของการเน้นโดยการแยกตัวออกไป การเน้นโดยการจัดวางตาแหน่ง
และการไม่ปรากฏความเด่นของจุดสนใจได้
4. จัดองค์ประกอบศิลป์เรื่องการเน้นได้

3. กิจกรรม
1. ศึกษาแผนการสอน
2. ศึกษาเอกสารประกอบการสอนบทที่ 12 เรื่องจุดเด่น
3. ปฏิบัติกิจกรรมที่ 12.1 และ 12.2
4. ซักถามและอภิปราย
5. วิจารณ์ผลงานศิลปะของนักศึกษา
สื่อการสอน
1. เอกสารประกอบการสอนบทที่ 12
2. ผลงานตัวอย่างเรื่องการเน้น
3. สไลด์เรื่องการเน้น
ประเมินผล
1. ประเมินผลจากกิจกรรมที่ 12.1 ภาคทฤษฎี
2. ประเมินผลจากกิจกรรมที่ 12.2 ภาคปฏิบัติ

4. ในผลงานศิลปะสาขาทัศนศิลป์ การเน้นเพื่อให้เกิดจุดเด่นนับได้ว่ามีความสาคัญ ส่วนมีเด่นใน
ภาพจะทาหน้าที่ดึงดูความสนใจของผู้ดู ความพิเศษเฉพาะของจุดเด่นนั้นเป็นบทบาทอันสาคัญ ที่ผู้ทา
งานศิลปะจะได้กาหนดขึ้นให้อยู่ในตาแหน่งที่เหมาะสม จะด้วยสี พื้นผิว รูปร่างหรือรูปทรงก็ตาม
1.ความหมายของการเน้น
ตามพจนานุกรมได้อธิบายความหมายของ Emphasis ไว้ว่า หมายถึง การเน้น หนักแน่น
ความสาคัญ
เบรนนาร์ด ได้ให้ความหมายการเน้นไว้ว่า หมายถึงส่วนประกอบที่สาคัญหรือจุดรวมของ
ความสนใจ
ศิลป์ พีระศรี ได้อธิบายการเน้นไว้ว่า หมายถึงการเน้นให้เด่น เป็นการกระทาให้สิ่งที่ต้องการ
เน้นเด่นชัดขึ้น
ดังนั้นจึงสรุปได้ว่าการเน้น หมายถึง ความพยายาม กระทา กาหนดหรือจัดวางเส้น สีพื้นผิว
รูปร่าง รูปทรง และส่วนประกอบอื่น

5. 2.การเน้นแบ่งออกได้เป็นหลาบลักษณะดังนี้คือ
2.1 การเน้นโดยการตัดกัน(Emphasisby Contrast)
การเน้นโดยการตัดกัน หมายถึงการกระทาให้ส่วนประกอบจานวนหนึ่งมีความแตกต่างไปจาก
ส่วนประกอบอื่นๆ ทั้งหมด การเน้นในลักษณะนี้มีหลายแบบดังนี้
2.1.1การเน้นด้วยพื้นผิว หมายถึงการใช้พื้นผิวส่วนใหญ่เป็นพื้นผิวละเอียด และเน้น
ด้วยพื้นผิวหยาบให้ดูเด่นชัดขึ้น
2.1.2 การเน้นด้วยขนาด หมายถึงการเน้นด้วยรูปร่างหรือรูปทรงที่มีขนาดใหญ่กว่า
ส่วนประกอบอื่นๆ
2.1.3การเน้นด้วยสี หมายถึงการใช้สีที่สดใสปรากฏอยู่ร่วมกันสีเข้มหม่น สีที่สดใส
จะเป็นจุดเด่น
2.1.4 การเน้นด้วยรูปทรงหมายถึงการเน้นด้วยรูปทรงที่มีความแปลกพิกล แตกต่าง
พิเศษไปกว่ารูปทรงอื่นๆ
2.1.5 การเน้นด้วยน้าหนัก หมายถึงการใช้น้าหนักอ่อนหรือสีขาวปรากฏบนพื้นสีดา
จะช่วยให้สีอ่อนเด่นชัดขึ้น

6. 2.3 การเน้นโดยการจัดวางตาแหน่ง (Emphasis by Placement)
การเน้นโดยการจัดวางตาแหน่งหมายถึง การเน้นที่ผู้ทางานศิลปะได้จัดวางตาแหน่งให้อยู่
ในที่ที่เหมาะสม
2.3.1 การจัดวางตาแหน่งให้มีทิศทางคล้อยตามกัน
2.3.2 การจัดวางตาแน่งให้แพร่เป็นรัศมีจากจุดเด่น
2.3.3 การจัดวางตาแหน่งโดยใช้เส้นนาสายตาไปยังส่วนสาคัญของภาพ
2.4การไม่ปรากฏความเด่นของจุดสนใจ(Absence of Focal point)
การไม่ปรากฏความเด่นของจุดสนใจ หมายถึงการไม่เน้นสิ่งใดในภาพให้มีความชัดเจน
ขึ้นมา ภาพในลักษณะเช่นนี้จะแสดงความกากวมเป็น 2 นัยและไม่รู้ว่าส่วนใดคือจุดเด่น

7. สรุป
การเน้น หมายถึงการกระทาให้ส่วนประกอบส่วนใดส่วนหนึ่งมีความชัดเจนเด่นชัดขึ้นหรือ
ตัดกันส่วนประกอบอื่นๆ
การเน้นแบ่งออกได้เป็นหลายลักษณะดังนี้
1. การเน้นโดยการตัดกัน หมายถึงการกระทาให้ส่วนประกอบส่วนใดส่วนหนึ่งแตกต่างไป
จากส่วนประกอบอื่นๆ
2. การเน้นโดยการแยกตัวออกไป หมายถึงการเน้นให้จุดเด่นแยกตัวออกมาจาก
ส่วนประกอบส่วนรวม
3. การเน้นโดยการจัดวางตาแหน่ง หมายถึงการจัดวางจุดเด่นให้อยู่ในตาแหน่งที่สนใจ
4. การไม่ปรากฏความเด่นชัดของจุดสนใจ หมายถึงการไม่เน้นให้ส่วนใดในภาพเป็นสุดเด่น