1

1. Moduł 1
Przewody i kable elektryczne
1. Pojęcie, klasyfikacja i oznaczenia przewodów elektrycznych
2. Budowa przewodu elektrycznego
3. Oznaczenia przewodów elektrycznych
4. Pojęcie i klasyfikacja kabli elektrycznych
5. Budowa kabli elektrycznych
6. Oznaczenia kabli elektrycznych

2. 2
1. Pojęcie, klasyfikacja i oznaczenia przewodów elektrycznych
Przewód elektryczny – element instalacji elektrycznej służący do przewodzenia
prądu, wykonany z materiału o dobrej przewodności elektrycznej w postaci drutu, linki
lub szyny, izolowany lub bez izolacji.
Przewody elektryczne dzieli się na:
 elektroenergetyczne (np. instalacyjne, napowietrzne) – do przesyłania i rozdziału
energii elektrycznej,
 telekomunikacyjne (np. telefoniczne, telewizyjne, komputerowe) – do
przesyłania informacji w postaci sygnałów elektrycznych,
 nawojowe – do wykonywania elementów maszyn i urządzeń elektrycznych,
 specjalne (np. samochodowe, spawalnicze, dźwigowe, grzewcze).
Wśród przewodów elektroenergetycznych instalacyjnych można wyróżnić
przewody do układania na stałe oraz przewody do odbiorników ruchomych
i przenośnych. W tabeli 1.1 przedstawiona została klasyfikacja przewodów
elektrycznych.
Tabela 1.1 Klasyfikacja przewodów elektrycznych
Podział
asortymentowy
elektroenergetyczne – dla instalacji do 1 kV
elektroenergetyczne – dla instalacji powyżej 1 kV
elektroenergetyczne gołe i izolowane dla linii napowietrznych
szynoprzewody (przewody szynowe)
sterownicze
telekomunikacyjne
komputerowe
specjalne
przewody nawojowe
światłowody
Podział ze względu na
budowę
jedno i wielożyłowe
o żyłach aluminiowych i miedzianych
różniące się materiałem i budową izolacji
ekranowane
zbrojone
pojedyncze, parowe, czwórkowe
Źródło: Opracowanie własne

3. 3
2. Budowa przewodu elektrycznego
Przewody elektroenergetyczne wykonywane są jako gołe (bez izolacji) lub jako
izolowane. Przewody gołe składają się wyłącznie z żyły przewodzącej wykonanej
z miedzi lub aluminium, w postaci pojedynczego drutu lub w postaci wielodrutowej
(linki). W przewodach izolowanych żyły przewodzące pokryte są warstwą materiału
izolacyjnego (izolacją), która uniemożliwia zetknięcie poszczególnych żył miedzy sobą
lub z innymi elementami oraz dotknięcie przez człowieka. Izolację przewodów
instalacyjnych wykonuje się z polwinitu (PVC), polietylenu, gumy i innych tworzyw.
Niektóre typy przewodów posiadają również powłokę polwinitową lub wykonaną
z tworzyw bezhalogenowych, która pełni rolę dodatkowej warstwy izolacyjnej oraz
chroni przewód przed szkodliwym wpływem środowiska (np. wilgocią lub substancjami
chemicznymi). Przewody narażone na uszkodzenia mechaniczne są wzmacniane
uzbrojeniem (pancerzem) z taśm metalowych lub drutów. Zewnętrzną warstwę
przewodu może zabezpieczać odzież w postaci oplotu z materiałów włóknistych.
Rys. 1.1 Szkic ogólny konstrukcji przewodu
1 – żyła przewodząca, 2 – izolacja, 3 – powłoka, 4 – oplot włóknisty, 5 – uzbrojenie
Źródło: Opracowanie własne
Przewody izolowane wykonuje się jako jednożyłowe lub wielożyłowe (kilka
izolowanych żył pokrytych wspólną warstwą ochronną).
Dla przewodu podaje się znamionowy przekrój poprzeczny żyły przewodzącej
w mm2 oraz napięcie znamionowe. Przekroje znamionowe przewodów są
znormalizowane i mogą wynosić: 0,5; 0,75; 1; 1,5; 2,5; 4; 6; 10; 16; 25; 35; 50; 70; 90;
120; 150; 185; 240; 300; 400; 500; 625; 800; 1000 mm2. Przekrój żyły przewodzącej
aluminiowej nie może być mniejszy niż 1,5 mm2. Przewody elektroenergetyczne
wykonywane są na napięcie do 1 kV (niskonapięciowe) lub na napięcie powyżej 1 kV
(wysokonapięciowe). Napięcie znamionowe przewodów instalacyjnych może wynosić
300/300, 300/500, 450/750, 600/1000 V. Pierwsza wartość oznacza dopuszczalne
napięcie skuteczne między żyłą przewodzącą a ziemią, zaś druga między żyłami
przewodzącymi przewodu wielożyłowego lub ułożonych obok siebie przewodów
jednożyłowych.

4. 4
Rys. 1.2 Przewody instalacyjne płaskie YDYp oraz jednożyłowe H05V-U
Źródło: www.e-instalacje.pl
Rys. 1.3 Przewód zasilający silniki 0,6/1 kV, bezhalogenowy, metrowany TOPFLEX 600-C-
PVC
Źródło. www.e-instalacje.pl

5. 5
Produkt ten jest stosowany jako przewód zasilający elektronicznie sterowane
serwomotory, przetwornice częstotliwości i do podłączania do motorów DNC. Ze
względu na ok. 85% pokrycie oplotu ekranu – doskonale wymagania
elektromagnetyczne spełnia EMV, szczególnie jako przewód zasilający pomiędzy
przetwornicami częstotliwości a serwomotorem.
Dostępne są także przewody emaliowane lakierem poliuretanowym lub
poliamidowym, dzięki czemu nie ma potrzeby usuwania izolacji przy lutowaniu.
Produkty tego typu znajdują zastosowanie w uzwojeniach przekaźników,
transformatorów, silników małej mocy, a także cewek zapłonowych oraz urządzeń
i aparatów telekomunikacyjnych, radiowych i telewizyjnych. Przewody emaliowane
lakierem poliestroimidowym i amidoimidowym z powłoką samospiekającą, stosuje się
do wykonywania uzwojeń oraz cewek bezkarkasowych. Tego typu przewody są
elementami uzwojeń cewek telewizyjnych i głośnikowych, a także cewek indukcyjnych
silników i suchych transformatorów. W uzwojeniach narażonych na uszkodzenia
mechaniczne oraz wszędzie tam, gdzie wymagana jest elastyczność, niezastąpione są
przewody emaliowane lakierem poliwinyloacetalowym.
3. Oznaczenia przewodów elektrycznych
Oznaczenie przewodu produkowanego zgodnie z Polskimi Normami składa się
z trzech części:
 literowej – opisującej konstrukcję i materiał żyły przewodzącej, materiał
zastosowany na izolację i powłokę oraz informacje uzupełniające,
 cyfrowej – oznaczającej napięcie znamionowe izolacji,
 cyfrowej – oznaczającej liczbę i przekrój żył przewodzących.

6. 6
Tabela 1.2. Oznaczenia przewodów
Źródło: www.bezel.com.pl

7. 7
Przykład 1: YALY 1000 3 x 16
Jest to przewód wielodrutowy (linka) aluminiowy, w izolacji i powłoce
polwinitowej, okrągły, trójżyłowy o przekroju każdej żyły 16 mm2 i napięciu
znamionowym 1000 V. Przewody takie układa się na stałe w pomieszczeniach suchych
oraz wilgotnych na tynku lub pod tynkiem.
Przykład 2: YDYp 300/500 4 x 2,5
Jest to przewód jednodrutowy (drut) miedziany w izolacji i powłoce
polwinitowej, płaski, czterożyłowy, o przekroju każdej żyły 2,5 mm2 i napięciu
znamionowym fazowym 300 V oraz międzyfazowym 500 V. Przeznaczony jest do
układania na stałe w pomieszczeniach suchych oraz wilgotnych na tynku lub pod
tynkiem.
Dla przewodów instalacyjnych do układania na stałe stosuje się następujące
oznaczenia literowe:
 Konstrukcja żyły przewodzącej:
o D – jednodrutowa żyła przewodząca (drut),
o L – wielodrutowa żyła przewodząca (linka).
 Materiał żyły przewodzącej:
o bez oznaczenia – miedź,
o A – aluminium.
 Materiał izolacji:
o G – guma,
o Gs – guma sylikonowa,
o Y – polwinit.
 Materiał powłoki:
o Y – polwinit,
o Yn – polwinit o ograniczonym rozprzestrzenianiu płomienia,
o N – tworzywa sztuczne bezhalogenowe,
o XS – polietylen usieciowany.
 Informacje uzupełniające:
o c – izolacja ciepłoodporna,
o d – izolacja o zwiększonej grubości,
o g – żyła giętka,
o n – przewód z linką nośną,
o p – przewód płaski,
o pp – przewód płaski do przyklejania,
o t – przewód wtynkowy,
o u – przewód uzbrojony,
o y – osłona polwinitowa,
o żo – żyła ochronna zielono-żółta.
Wszystkie przewody do odbiorników ruchomych i przenośnych mają żyły
przewodzące wykonane z miedzi w postaci wielodrutowej linki giętkiej. Do ich
oznaczania stosuje się następujące symbole literowe:
 Typ przewodu:
o S – sznur,

8. 8
o O – przewód oponowy,
o On – przewód z oponą o ograniczonym rozprzestrzenianiu się płomienia.
 Przeznaczenie:
o M – mieszkaniowy,
o W – warsztatowy,
o P – przemysłowy.
 Informacje uzupełniające:
o brak – izolacja i opona gumowa,
o Y – izolacja i opona polwinitowa,
o d – izolacja o zwiększonej grubości.
Przykład 3: OMY 300/300 3 x 0,75
Jest to trójżyłowy przewód oponowy mieszkaniowy, w izolacji i oponie
polwinitowej, okrągły, o przekroju każdej żyły 0,75 mm2 i napięciu znamionowym 300 V.
Symbole stosowane do oznaczania przewodów elektrycznych są ustalone
w normach obowiązujących na terenie danego kraju. Na przykład oznaczenie przewodu
oponowego z powyższego przykładu wg normy DIN VDE lub normy zharmonizowanej
PN-HD 361 S3:2002 [11] jest następujące: H03VV – F 3G 0,75 (przewód
zharmonizowany oponowy na napięcie znamionowe 300 V o izolacji i oponie
polwinitowej i trzech giętkich żyłach miedzianych o przekroju 0,75 mm2 każda, z żyłą
ochronną).
Oznaczenia przewodów o przeznaczeniu innym niż w instalacjach
elektroenergetycznych zawierają również symbole literowe niepodane w powyższym
wykazie. Na przykład: T – przewody telekomunikacyjne, J-(St) – przewód instalacyjny do
systemów alarmowych, FTP – przewód komputerowy ekranowany, CN – żyła oporowa
z chromonikieliny (przewody ogrzewania podłogowego).
W rozpoznaniu budowy tak oznaczonych przewodów należy skorzystać
z katalogów producenta zawierających opisy budowy i zakresu stosowania przewodów
lub właściwych norm. W związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej odbywa
się przystosowanie Polskich Norm do wymagań unijnych. Na bieżąco konieczna jest
aktualizacja wiedzy o obowiązujących przepisach dotyczących budowy.
4. Pojęcie i klasyfikacja kabli elektrycznych
Kabel (kabel elektryczny) – przewód jedno- lub wielożyłowy z oddzielną izola-
cją każdej żyły, przeznaczony do przewodzenia prądu elektrycznego, zaopatrzony
w powłokę ochronną i pancerz uzależniony od środowiska, w jakim ma być ułożony
(ziemia, woda, kanały podziemne, powietrzne itp.).
Kable są jedno- lub wielożyłowymi przewodami o izolowanych żyłach i szczelnej
powłoce, przystosowanymi do układania w ziemi i w wodzie; mogą też być układane
w powietrzu, w budynkach i poza nimi. Asortyment jest bardzo szeroki: od kabli niskie-
go napięcia o małym przekroju, niewiele różniących się od instalacyjnych przewodów
kabelkowych, po wymyślne konstrukcje kabli najwyższych napięć o dużym przekroju,
zdolnych do przesyłu mocy rzędu setek i tysięcy MVA. Linie kablowe stosuje się zamiast
linii napowietrznych tylko w uzasadnionych przypadkach.

9. 9
5. Budowa kabli elektrycznych
Żyły kabla wykonane są z aluminium lub miedzi. Mogą być okrągłe (rys. 1a) lub
sektorowe (rys. 1b). Każda żyła składa się najczęściej z wielu drutów o najmniejszych
średnicach. Przy niewielkich średnicach żyły mogą być wykonane z jednego drutu.
Izolację kabla stanowią najczęściej warstwy papieru nasyconego olejem, szczel-
nie nawinięte na żyłę, albo izolacja polwinitowa. Dla napięć wyższych od 6kV stosowana
jest już polietylenowa. Oprócz izolacji papierowej, czynnikiem polepszającym właściwo-
ści izolacyjne w kablach wyższych napięć jest olej lub gaz.
Wypełniacz – jest to materiał izolacyjny wypełniający szczeliny między izolacją
żył a powłoką kabla. Na wypełniacze stosuje się najczęściej papier lub materiały włókni-
ste nasycone olejem.
Powłoka – w kablu ma za zadanie uszczelnienie izolacji kabla i niedopuszczenie
do wpływu wilgotności lub wycieku oleju, którym nasycony jest papier, oraz niedopusz-
czenie do powstania w izolacji pęcherzyków powietrza. Najczęściej używane są w tym
celu ołów, aluminium lub polwinit.
Pancerz kabli ma na celu ich ochronę przed uszkodzeniami mechanicznymi.
Tworzą go najczęściej druty lub taśmy stalowe owinięte wokół kabla.
Osłonę powłok oraz osłonę zewnętrzną kabla tworzą warstwy juty (materiał
włóknisty smołowany) lub polwinitu. Osłona powłoki chroni ją przed bezpośrednim
nawinięciem pancerza, natomiast osłona zewnętrzna izoluje stalowy pancerz od wpły-
wu wilgotności. W sieciach niskiego napięcia mają zastosowanie kable o różnych licz-
bach żył, od jednej do czterech, natomiast w sieciach średnich do 60kV stosuje się kable
o jednej lub trzech żyłach.
Przy napięciach powyżej 60kV stosowane są najczęściej kable jednożyłowe.
Rys. 1.4 Konstrukcja kabla z powłoką ołowianą typu XnRUHKXS + Pb
Źródło: www.przewody.com.pl
1. Żyła robocza, miedziana, 2. Wytłaczany ekran żyły, polietylen półprzewodzący, 3. Izolacja
XLPE, super czysty polietylen, 4. Wytłaczany ekran izolacji, polietylen półprzewodzący, 5.
Uszczelnienie wzdłużne, taśma półprzewodząca puchnąca pod wpływem wilgoci, 6. Żyła po-
wrotna, druty i taśma Cu, 7. Uszczelnienie wzdłużne, taśma półprzewodząca, 8. Wytłaczana po-
włoka, stop ołowiu, 9. Powłoka antykorozyjna, taśma z tworzywa sztucznego, 10. Powłoka ze-
wnętrzna, czerwona, polietylen uniepalniony.

10. 10
Ze względu na budowę i rodzaj izolacji, kable można podzielić na następujące rodzaje:
 izolacji papierowej: rdzeniowe (do 10kV), ekranowe (15-60kV),
 izolacji z tworzyw sztucznych: polwinitowe (do 6kV), polietylenowe (do 220kV),
olejowe (powyżej 60kV), gazowe (powyżej 60kV).
Kable rdzeniowe mają oprócz izolacji każdej żyły nawiniętą dodatkową warstwę
izolacji rdzeniowej (rys. 1a). Przy mniejszych przekrojach stosuje się w tych kablach ży-
ły okrągłe, przy większych natomiast, w celu ograniczenia ich, średnie żyły sektorowe.
Kable ekranowe wykonuje się tylko z żyłami okrągłymi. Każda żyła ma izolację,
na której nawinięta jest warstwa taśmy metalizowanej lub folii aluminiowej.
Kable olejowe wykonane są dla sieci najwyższych napięć, jako kable jednożyło-
we lub trójżyłowe. Wewnątrz żyły zbudowanej z profilowanych drutów miedzianych
znajduje się kanał olejowy. W kanał wtłaczany jest pod ciśnieniem olej, który jednocze-
śnie wypełnia wszystkie szczeliny w izolacji żyły. W Polsce produkuje się kable olejowe
jednożyłowe na napięcie 110 kV oraz kable olejowe na napięcie 220kV.
Kable gazowe zbudowane są podobnie jak kable olejowe. Do kanału żyły wpro-
wadza się gaz (azot lub sześciofluorek siarki-SF6).
6. Oznaczenia kabli elektrycznych
Oznaczenia kabli przewodów według normy PN:
DY – przewód o żyle miedzianej, jednodrutowej (D) oraz o izolacji z polwinitu zwykłego (Y),
DYc – przewód o żyle miedzianej, jednodrutowej (D) oraz o izolacji z polwinitu odpor-
nego na ciepło (Yc),
LgY – przewód o żyle miedzianej, wielodrutowej (L), giętkiej (g) oraz o izolacji z polwi-
nitu zwykłego (Y),
YDY – przewód o żyłach miedzianych, jednodrutowych (D) oraz o izolacji z polwinitu
zwykłego (Y) i powłoce polwinitowej (Y),
YDYp – przewód o żyłach miedzianych, jednodrutowych (D) oraz o izolacji z polwinitu
zwykłego (Y) i powłoce polwinitowej (Y), płaski (p),
YDYt – przewód o żyłach miedzianych, jednodrutowych (D) oraz o izolacji z polwinitu
zwykłego (Y) i powłoce polwinitowej (Y), wtynkowy (t),
OMY – przewód oponowy (O), mieszkaniowy (M), o żyłach miedzianych oraz izolacji
i oponie polwinitowej (Y), okrągły,
OMYp – przewód oponowy (O), mieszkaniowy (M), o żyłach miedzianych oraz izolacji
i oponie polwinitowej (Y), płaski (p),
OWY – przewód oponowy (O), warsztatowy (M), o żyłach miedzianych oraz izolacji
i oponie polwinitowej (Y), okrągły,
AsXSn – przewód elektroenergetyczny samonośny (s) o żyłach aluminiowych (A) oraz
o instalacji z polietylenu usieciowanego (XS), odporny na rozprzestrzenianie się ognia (n),
YKY – kabel (K) elektroenergetyczny o izolacji polwinitowej (Y) i powłoce polwinitowej
(Y), z żyłami miedzianymi,
YAKY – kabel (K) elektroenergetyczny o izolacji polwinitowej (Y) i powłoce polwinito-
wej (Y), z żyłami aluminiowymi.

11. 11
DY DYc LgY
YDY YDYp YDYt
OMY OMYp OWY
AsXSn YKY YAKY
Rys. 1.5 Zestawienie kabli i przewodów
Źródło: www.elektroinstalacje.pl

12. 12
Oznaczanie kabli przez producentów polskich
W tabeli 1.2 zestawiono symbole stosowane do oznaczenia kabli przez
producentów polskich, znaczenie tych symboli oraz ich odpowiedniki stosowane przez
producentów niemieckich. Oprócz symboli znormalizowanych znajdują się tam również
dodatkowe symbole nieprzewidziane przez normy, ale stosowane przez wielu
producentów.
Kolejność występowania symboli jest określona. Im bardziej skomplikowana
konstrukcja kabla, tym oczywiście więcej symboli w oznaczeniu kabla. Zasadę
oznaczania symbolami podamy na przykładzie kabla YKSLYekw-P-O 300/500V 10 x 2 x
0,5 mm2. Oznaczenie to dotyczy kabla sygnalizacyjnego (KS) o izolacji polwinitowej
(drugi Y) i powłoce polwinitowej (pierwszy Y) odpornej na działanie olejów (-O), we
wspólnym ekranie (ekw) nałożonym na ośrodek skręcony z 10 par (-P, a dodatkowo x 2)
żył miedzianych giętkich (L) o przekroju 0,5 mm2 (10 x 2 x 0,5 mm2), przeznaczonego do
pracy z urządzeniami na napięcie znamionowe trójfazowe nieprzekraczające300/500V.
Rys 1.6 Oznaczenia kabli producentów polskich
Źródło: www.bezel.com

13. 13
Tabela 1.3. Oznaczenia kabli stosowane przez producentów polskich
Symbol Znaczenie Odpowiednik
niemiecki
c żyła (drut) ocynowany (występuje za oznaczeniem przekroju
żył)
V
d izolacja wzmocniona (pogrubiona) v
D żyła jednodrutowa
ek ekran
ekfo ekran w postaci taśmy Al/PET oraz oplot
eko ekran w postaci oplotu przewodów mikrofonowych (oznaczenie
nie ujęte w polskich normach)
eko ekran w postaci podwójnego oplotu przewodów współosiowych
(nie ujęte w polskich normach)
C
ekp każda para w ekranie
ekt ekran trójek (oznaczenie nie ujęte w polskich normach)
ekt ekran z taśmy Al/PET w przewodach współosiowych
(oznaczenie nie ujęte w polskich normach)
ekw ekran wspólny (na ośrodku)
ekwo ekran wspólny (na ośrodku) w postaci oplotu
ekż każda żyła w ekranie
Fo pancerz z drutów stalowych okrągłych B
Ft pancerz z taśm stalowych
Ftl pancerz z taśm stalowych lakierowanych
K kabel (elektroenergetyczny)
KA kabel alarmowy (oznaczenie nie ujęte w polskich normach)
KG kabel górniczy
KO kabel okrętowy
KS kabel sygnalizacyjny (sterowniczy, kontrolny)
L żyła wielodrutowa (linka) Li
Lg żyła wielodrutowa giętka LiF
Lgg żyła wielodrutowa bardzo giętka
LAN-
Tn
kabel do multimedialnych sieci informatycznych, typ n = 1, 2, ...
(nie ujęte w polskich normach)
n samonośny T
-Nr przewód z żyłami oznaczonymi numerami (oznaczenie nie ujęte
w polskich normach)
-JZ
-O olejoodporny (oznaczenie nie ujęte w polskich normach) Ö
OFC żyły z miedzi beztlenowej (OxygenFreeCopper)
OMY przewód oponowy mieszkaniowy w izolacji i powłoce
polwinitowej
OWY przewód oponowy warsztatowy w izolacji i powłoce
polwinitowej
p przewód płaski -Zw
-P żyły izolowane skręcone w pary (oznaczenie nie ujęte w polskich
normach)
PG przewód gitarowy (oznaczenie nie ujęte w polskich normach)
PGW przewód głośnikowy współosiowy (oznaczenie nie ujęte

14. 14
w polskich normach)
Pl plecionka (oznaczenie nie ujęte w polskich normach)
Plc plecionka z drutów ocynowanych (oznaczenie nie ujęte
w polskich normach)
PM przewód mikrofonowy
PMon przewód monitorowy (oznaczenie nie ujęte w polskich
normach)
St kabel sterowniczy (oznaczenie nie ujęte w polskich normach)
-S do pojazdów samochodowych
-Sp przewód z kapilarą (oznaczenie nie ujęte w polskich normach)
TKM telekomunikacyjny kabel miejscowy
TKS telekomunikacyjny kabel stacyjny
TD przewód telekomunikacyjny z żyłami jednodrutowymi
TL przewód telekomunikacyjny z żyłami wielodrutowymi
u uzbrojenie (rodzaj pancerza w postaci oplotu z drutów
stalowych)
v powłoka wzmocniona (pogrubiona, oznaczenie nie ujęte
w polskich normach)
Yv
w wypełnienie żelem F
W współosiowy (koncentryczny)
W wstążkowy
X (pierwsze) powłoka polietylenowa (PE), (drugie) izolacja
polietylenowa (PE)
2Y
Xp izolacja polietylenowa piankowa O2Y
XS izolacja polietylenowa usieciowana (XLPE) 2X
Y (pierwsze) powłoka polwinitowa (PVC), (drugie) izolacja
polwinitowa (PVC)
Y
Yc izolacja, powłoka polwinitowa (PVC), ciepłoodporna Yw
Yn powłoka polwinitowa (PVC), uniepalniona Yu
z zapora przeciwwilgociowa (L)
żo zielono-żółta żyła ochronna -J
W tabeli 1.4 podano symbole stosowane do oznaczenia kabli przez producentów
niemieckich, znaczenie tych symboli oraz ich odpowiedniki stosowane przez
producentów polskich. W oznaczeniu zazwyczaj nie podaje się rodzaju kabla, a kolejność
symboli jest nieco inna niż w oznaczeniach polskich - zaczyna się od przeznaczenia
i budowy elementów wewnętrznych (żył), a kończy na powłoce zewnętrznej. Zasadę
oznaczania podamy na przykładzie kabla LiYCY-C11Y-P 4 x 2 x 0,75 mm2. Oznaczenie to
dotyczy kabla z żyłami miedzianymi wielodrutowymi (Li) w izolacji polwinitowej
(pierwszy Y), skręconymi w pary (-P), z których każda ma ekran w postaci oplotu
(pierwsze C) i osłonę polwinitową (drugi Y), a na ośrodku kabla złożonym z 4 par żył o
przekroju 0,75 mm2 (4 x 2 x 0,75 mm2) znajduje się drugi ekran w postaci oplotu (drugie
C) i powłoka wykonana z poliuretanu (11Y). Zwróćmy uwagę, że nie podaje się napięcia
znamionowego i należy wiedzieć, że dla tego typu kabli nie powinno ono przekraczać
500V.

15. 15
Rys 1.7 Oznaczenia kabli producentów niemieckich
Źródło: www.bezel.com

16. 16
Tabela 1.4. Oznaczenia kabli stosowane przez producentów niemieckich
Symbol Znaczenie Odpowiednik
polski
A kabel do zastosowań zewnętrznych
B pancerz Fo, Ft
Bd ośrodek o konstrukcji pęczkowej
C ekran w postaci oplotu z drutów miedzianych ocynowanych
C żyła ochronna (koncentryczna) w postaci obwoju z drutów
miedzianych
D ekran w postaci obwoju z drutów miedzianych
E żyła uziemiająca pod ekranem
F wypełnienie ośrodka żelem w
FR zwiększona odporność w warunkach pożaru (FireResistance)
H bezhalogenowy i nierozprzestrzeniający płomienia
H oznaczenie wg norm zharmonizowanych
HK polimery bezhalogenowe sieciowane
J przewód instalacyjny
JE przewód instalacyjny dla elektroniki
-J przewód z zielono-żółtą żyłą ochronna żo
-JZ przewód z żyłami oznaczonymi numerami i zielono-żółtą żyłą
ochronną
żo-Nr
-J0 przewód z żyłami oznaczonymi kolorami i zielono-żółtą żyłą
ochronną
żo
Lg ośrodek o konstrukcji warstwowej
Li żyła wielodrutowa L
LiF żyła wielodrutowa giętka Lg
(L) taśma aluminiowa laminowana tworzywem z
(L)2Y powłoka polietylenowa z taśmą aluminiową laminowaną
tworzywem
Xz
N zgodny z wymaganiami norm VDE
O2Y polietylen (PE) piankowy Xp
O2YS polietylen (PE) piankowy z naskórkiem
Ö odporny na działanie olejów O
PIMF pary owinięte taśmą poliestrowo-aluminiową (ang. Paired,
Individually Metal Foiled)
ekp
re żyła jednodrutowa okrągła
rm żyła wielodrutowa okrągła
RD kable typu Rhenomatic do transmisji danych
RE kable do transmisji danych
S przewód sygnalizacyjny
S oplot z drutów stalowych u
(St) ekran elektrostatyczny z taśmy aluminiowo-poliestrowej ek, ekp, ekw
T samonośny n
V druty/żyły miedziane ocynowane c
w ciepłoodporny c
XPE polietylen usieciowany (XLPE)
Y polwinit (PVC) Y

17. 17
Yu polwinit nierozprzestrzeniający płomienia Yn
Yv powłoka polwinitowa wzmocniona Yv
Yw polwinit ciepłoodporny (do 90oC) Yc
Zw przewód płaski p
-0 przewód bez zielono-żółtej żyły ochronnej
-0Z przewód z żyłami oznaczonymi numerami bez zielono-żółtej
żyły ochronnej
2X polietylen usieciowany (XLPE)
2Y polietylen (PE) X
4Y poliamid (PA)
5Y politetrafluoroetylen (PTFE)
6Y kopolimerfluoroetylenowy (FEP)
7Y etylentetrafluoroetylen (ETFE)
9Y polipropylen (PP)
11Y poliuretan (PUR)
12Y elastomer termoplastyczny typu poliestrowego (TPE-P)
91Y elastomer termoplastyczny typu styrenowego (TPE-S)
Źródło: www.elektroinstalacje.pl

18. 18
Bibliografia:
1. Bastian P., Schuberth G., Spielvogel O., Steil H.-J., Tkotz K., Ziegler K.: Praktyczna
elektrotechnika ogólna. Warszawa, Rea 2003.
2. Kotlarski W., Grad J.: Aparaty i urządzenia elektryczne. Warszawa, WSiP 2010.
3. Markiewicz H.: Bezpieczeństwo w elektroenergetyce. Warszawa, WNT 2002
4. Markiewicz H.: Instalacje elektryczne. Warszawa, WNT 2011.
5. Markiewicz H.: Zagrożenia i ochrona od porażeń w instalacjach elektrycznych.
Warszawa, WNT 2004.
6. Musiał E.: Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne. Warszawa, WSiP 2005.
7. Poradnik elektryka. Praca zbiorowa. Warszawa, WSiP 2005.
8. Poradnik inżyniera elektryka t. 3. Praca zbiorowa. Warszawa, WNT 2005.
9. Strojny J.: Podręcznik INPE dla elektryków, zeszyt 1. Warszawa, COSiW SEP 2004.
10. Strojny J.: Podręcznik INPE dla elektryków, zeszyt 7. Warszawa, COSiW SEP 2005.
11. Strzałka J.: Podręcznik INPE dla elektryków, zeszyt 2. Warszawa, COSiW SEP 2004.
12. PN-IEC 60364 (wieloarkuszowa). Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
Netografia:
1. Poradnik elektroinstalatora. Poradnik zamieszczony na stronie www.moeller.pl
http://www.moeller.pl/DesktopDefault.aspx?PageID=664
2. Ochrona przeciwprzepięciowa. Poradnik zamieszczony na stronie
www.moeller.pl http://www.moeller.pl/DesktopDefault.aspx?PageID=664
3. Systemy i rozwiązania instalacji elektrycznych w budynkach. Zasady ogólne - An-
drzej Boczkowski, Przewodniczący Sekcji Instalacji i Urządzeń Elektrycznych
SEP.
Ostatnia aktualizacja: 7.05.2013 (582 KB). Dokument zawarty na stronie
www.sep.com.pl
4. Ochrona przeciwporażeniowa w instalacjach elektrycznych niskiego napięcia -
Andrzej Boczkowski, Przewodniczący Sekcji Instalacji i Urządzeń Elektrycznych
SEP.
Ostatnia aktualizacja: 7.05.2013 (zip 3,5 MB). Dokument zawarty na stronie
www.sep.com.pl