3. Узаемадзеянне славян з балтамі
Спачатку – мірнае.
Прычына:
Славян і балтаў мала
Але!
Кан. VII – пач. VIII стст. – новая
хваля славян
Войны
Балты гінулі Балты зліваліся
са славянамі
5. Адрозненні паміж балтамі і славянамі
Славяне – больш высокі
ўзровень развіцця.
Доказы:
• Племянныя правадыры;
• Моцнае войска;
• Больш развіта земляробства;
• Больш развіта рамяство.
Славянізацыя балтаў
7. Саюзы плямён
Славяне + балты =
своеасаблівыя саюзы
плямён
VIII – IX стст. – склаліся
славянскія саюзы плямён:
Крывічы;
Дрыгавічы;
Радзімічы.
8. Крывічы
Самы буйны ўсходнеславянскі
саюз плямёнаў.
Тэрыторыя рассялення:
• Вярхоўі Дняпра і Заходняй
Дзвіны, да Волгі на ўсходзе,
Чудскага возера на поўначы.
Падзяляліся на групы:
Пскоўская;
Полацкая;
Смаленская.
10. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Крывічы-палачане
Паходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад
горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення
Галоўны горад
Суседзі
Скроневыя кольцы
Пахаванні
11. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Крывічы-палачане
Паходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад
горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горад
Суседзі
Скроневыя кольцы
Пахаванні
12. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Крывічы-палачане
Паходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад
горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горад Полацк
Суседзі
Скроневыя кольцы
Пахаванні
13. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Крывічы-палачане
Паходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад
горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горад Полацк
Суседзі Ільменскія славене, продкі латышоў
Скроневыя кольцы
Пахаванні
14. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Крывічы-палачане
Паходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад
горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горад Полацк
Суседзі Ільменскія славене, продкі латышоў
Скроневыя кольцы Бранзалетападобныя
Пахаванні
15. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Крывічы-палачане
Паходжанне назвы “Крывічы” – ад старэйшыны Крыва ці
слова “крэўныя”. “Палачане” – ад
горада і ракі Палаты.
Тэрыторыя рассялення Поўнач Беларусі
Галоўны горад Полацк
Суседзі Ільменскія славене, продкі латышоў
Скроневыя кольцы Бранзалетападобныя
Пахаванні Спальванне, пахаванне у доўгіх
курганах – валатоўках.
16. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Дрыгавічы
Паходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення
Галоўны горад
Суседзі
Скроневыя кольцы
Пахаванні –
17. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Дрыгавічы
Паходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення Поўдзень Беларусі, сярэдняе цячэнне
Прыпяці, пасля – басейн Свіслачы і
сярэдняе цячэнне Бярэзіны, Брэстчына.
Галоўны горад
Суседзі
Скроневыя кольцы
Пахаванні –
18. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Дрыгавічы
Паходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення Поўдзень Беларусі, сярэдняе цячэнне
Прыпяці, пасля – басейн Свіслачы і
сярэдняе цячэнне Бярэзіны, Брэстчына.
Галоўны горад Тураў
Суседзі
Скроневыя кольцы
Пахаванні –
19. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Дрыгавічы
Паходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення Поўдзень Беларусі, сярэдняе цячэнне
Прыпяці, пасля – басейн Свіслачы і
сярэдняе цячэнне Бярэзіны, Брэстчына.
Галоўны горад Тураў
Суседзі Валыняне
Скроневыя кольцы
Пахаванні –
20. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Дрыгавічы
Паходжанне назвы Ад слова “дрыгва” – балота ці ад імя
Драг/Дрыгавіт.
Тэрыторыя рассялення Поўдзень Беларусі, сярэдняе цячэнне
Прыпяці, пасля – басейн Свіслачы і
сярэдняе цячэнне Бярэзіны, Брэстчына.
Галоўны горад Тураў
Суседзі Валыняне
Скроневыя кольцы Дротавыя (пацеркавыя)
Пахаванні –
21. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Радзімічы
Паходжанне назвы Ад імя родапачынальніка Радзіма.
Тэрыторыя рассялення
Галоўны горад –
Суседзі
Скроневыя кольцы
Пахаванні –
22. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Радзімічы
Паходжанне назвы Ад імя родапачынальніка Радзіма.
Тэрыторыя рассялення Усход Беларусі, вакол ракі Сож.
Галоўны горад –
Суседзі
Скроневыя кольцы
Пахаванні –
23. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Радзімічы
Паходжанне назвы Ад імя родапачынальніка Радзіма.
Тэрыторыя рассялення Усход Беларусі, вакол ракі Сож.
Галоўны горад –
Суседзі Вяцічы (на ўсходзе), севяране (на
поўдні).
Скроневыя кольцы
Пахаванні –
24. Славянскія саюзы плямён
Крытэрый параўнання Радзімічы
Паходжанне назвы Ад імя родапачынальніка Радзіма.
Тэрыторыя рассялення Усход Беларусі, вакол ракі Сож.
Галоўны горад –
Суседзі Вяцічы (на ўсходзе), севяране (на
поўдні).
Скроневыя кольцы Сяміпрамянёвыя
Пахаванні –
25. Лёс радзімічаў
Пачатак Старажытнай Русі.
984 г. – паражэнне радзімічаў
ад кіеўскага князя Уладзіміра
Святаславіча на р. Пяшчань.
Кіраўнік войска князя – ваявода
Воўчы Хвост.
885 г. – падпарадкаваны князем Алегам. Да гэтага ён авалодаў Кіевам.
30. Князь
Рысы князя:
З ліку знаці;
Перадаваў сваё становішча
ў спадчыну.
Функцыі князя:
Ваенная – абарона і
нападзенне;
Размеркаванне здабычы;
Суд.
31. З’яўленне даніны
Даніна – натуральны падатак
(футра, мёд, прадукты і г.д.),
які насельніцтва абавязана
было штогод выплачваць на
карысць вярхоўнай улады –
князя.
Князю патрэбна аплата
З’яўленне даніны
32. Дружына
Дружына – атрад узброеных і
спецыяльна абучаных ваеннай
справе людзей.
Рысы:
• Займаліся вайсковай службай;
• Адбіраліся асабіста князем;
• Былі вершнікамі;
• Умацоўвалі ўладу князя.
Крок да стварэння дзяржавы
33. Ваеннае апалчэнне
Войны паміж асобнымі
славянскімі плямёнамі
Стварэнне ваеннага апалчэння
Ваеннае апалчэнне – ваеннае
фарміраванне, у якое ўваходзілі
ўсе мужчыны аднаго племені.
Але!
Слабей за княжацкую дружыну
35. Веча
Праблема:
Славяне жылі на вялікай
тэрыторыі
Цяжка часта збіраць веча
Бягучыя справы вырашаў савет
старэйшын
Веча – народны сход у грамадстве ўсходніх славян, які склікаўся для
вырашэння важных спраў. Правам удзелу ў ім карысталіся ўсе
паўнапраўныя вольныя мужчыны.
36. Функцыі веча:
• Вырашэнне пытанняў
вайны і міра;
• Выбар князя;
• Спачатку – усе
судовыя справы
(пасля – толькі самыя
складаныя).
38. З’яўленне гарадоў
Некаторыя гарады – з
гарадзішчаў:
• Там хаваліся ад небяспекі;
• Быў запас прадуктаў;
• Было месца для грамадскіх
мерапрыемстваў;
• Сяліўся князь з дружынай.
VIII – IX стст. – пачатак зараджэння гарадоў на беларускіх землях.
39. Пасяленні саюзаў плямёны
Крывічы – селішчы на
месцы Полацка, Віцебска,
Лукомля (ІХ ст.);
Дрыгавічы – Тураў (Х ст.);
Радзімічы – гарадзішча на
месцы Гомеля.
40. Племянныя княжанні
Племянное княжанне – славянскі саюз плямён, у якім існавала
княжацкая ўлада.
Рысы:
• Захоўвалася веча;
Але!
• Важнейшыя пытанні вырашаў князь і знаць;
• Спадчынная ўлада князя;
• Вялікае значэнне – войны.
41. Усходнеславянскія княжанні
Былі ў крывічоў-палачан і
дрыгавічоў.
Х ст. – князь Рагвалод у
палачан.
Прыйшоў «з-за мора»
(магчыма, скандынаў-вараг).