3. ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΟΝ ΠΡΟΣ∆ΙΟΡΙΣΜΟ
ΤΩΝ ΑΕΡΙΩΝ
ΤΟΥ ΑΡΤΗΡΙΑΚΟΥ ΑΙΜΑΤΟΣ
Αναερόβια αιμοληψία χωρίς φυσαλίδες
αέρα στη σύριγγα
Γρήγορη μέτρηση (ή ψύξη του δείγματος
στους 40C)
Χρειάζεται προσοχή στον ηπαρινισμό της
σύριγγας
4. ΣΕ ΚΑΘΕ ∆ΙΑΤΑΡΑΧΗ
ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ
ΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΗ ΑΝΤΙΡΡΟΠΙΣΤΙΚΩΝ
ΜΗΧΑΝΙΣΜΩΝ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗ ∆
Ω ∆ΙΟΡΘΩΣΗ
Ω
ΤΗΣ ∆ΙΑΤΑΡΑΧΗΣ
ΠΡΟΣΟΧΗ: ∆ΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ ΥΠΕΡΑΝΤΙΡΡΟΠΗΣΗ
7. ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ ΟΡΙΣΜΟΙ
ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ-ΟΡΙΣΜΟΙ
ΟΞΥΑΙΜΙΑ pH / ΟΞΕΩΣΗ: Η ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ ΠΟΥ
ΤΕΙΝΕΙ ΝΑ ΜΕΙΩΝΕΙ ΤΟ pH
p
ΑΛΚΑΛΑΙΜΙΑ pΗ / ΑΛΚΑΛΩΣΗ: Η ∆ΙΑ∆ΙΚΑΣΙΑ
ΠΟΥ ΤΕΙΝΕΙ ΝΑ ΑΥΞΗΣΕΙ ΤΟ pH
p
8. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΠΑΡΑΜΕΤΡΩΝ
ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ (1)
Αξιολόγηση του pH (οξυαιμία/αλκαλαιμία)
Καθορισμός της πρωτοπαθούς διαταραχής
Έλεγχος αντιρρόπησης
Ανίχνευση ενδεχόμενης μικτής διαταραχής
9. ΜΙΚΤΕΣ ∆ΙΑΤΑΡΑΧΕΣ
ΤΗΣ ΟΞΕΟΒΑΣΙΚΗΣ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑΣ
Η γνώση του εύρους της
αντιρρόπησης επιτρέπει
αντιρρό ησης ε ιτρέ ει την ασφαλή
διάγνωση των μικτών διαταραχών
της οξεοβασικής ισορροπίας
16. Αξιολόγηση Cl- ορού (1)
Μεταβολή του Cl- με παράλληλη
μ
μεταβολή του Na+ (Na+/Cl- = 1.4)
β ή ( )
μεταβολή του ολικού Η2Ο
17. Αξιολόγηση Cl- ορού (2)
Μεταβολή του Cl- χωρίς παράλληλη
μεταβολή του Na+: A) Cl-, Na+/Cl-
υποχλωριαιμική μεταβολική αλκάλωση
λ ή β λ ή λ άλ
B) Cl-, Na+/Cl-
υπερχλωριαιμική μεταβολική οξέωση
18. ΑΝΤΙΡΡΟΠΗΣΗ
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ
διέγερση
Αλκαλαιμία υποαερισμός αύξηση της
χημειοϋποδοχέων
PCO2
HCO3- κατά 1mEq/L PCO2 κατά
0.7mm Hg
19. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ
ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ
Συμπτώματα που συσχετίζονται με
ώ ί τη
συνυπάρχουσα υποογκαιμία ή υποκαλιαιμία
Σ ά
Σπάνια ά
υπάρχουν συμπτώματα
ώ που
συσχετίζονται
χ ζ με
μ την
η αλκαλαιμία:
μ
παραισθησίες, τετανία
20. Cl- ούρων και διαφορική διάγνωση της
ρ φ ρ ή γ η ης
μεταβολικής αλκάλωσης
<25 mEq/L >40 mEq/L
Έμετοι
μ Υπερέκκριση αλατοκορτικοειδών
ρ ρ η ρ
Χρόνια χορήγηση Οξεία χορήγηση διουρητικών
διουρητικών Φόρτιση με HCO3-
21. Υποογκαιμία Να+ ούρων
Σε μεταβολική αλκάλωση Cl- ούρων
22. Το Cl- των ούρων και όχι το Na+ των
ούρων αποτελεί δείκτη του ισοζυγίου
του εξωκυττάριου όγκου σε ασθενείς
με μεταβολική αλκάλωση, στους
οποίους παρατηρείται αυξημένη
απέκκριση NaHCO3
23. Α
Αντιμετώπιση μεταβολικής
ώ β λ ή
αλκάλωσης
Διόρθωση ισοζυγίου όγκου, καλίου
ρ η ζ γ γ ,
και χλωρίου
λ ί NaCl (0.9
N Cl (0 9 ή 0 45%)
0.45%)
+ ΚCl
24. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ
∆ιόρθωση του ισοζυγίου του όγκου και του Κ+
(χορήγηση N Cl και ΚCl )
( ή NaCl
ΚΡΙΤΗΡΙΟ ∆ΙOΡΘΩΣΗΣ: Η ΑΛΚΑΛΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ
∆ΙOΡΘΩΣΗΣ
ΟΥΡΩΝ
Π 50-100ml/h ύ
Π.χ. 50 100 l/h + V ούρων + άδ λ
άδηλες απώλειες (30
ώλ (30-
50ml/h)
Σε ασθενείς με οιδήματα : ∆ιακοπή διουρητικών –
χορήγηση ακεταζολαμίδης
Σε περιπτώσεις αυξημένων αλατοκορτικοειδών:
αφαίρεση αδενώματος ή χορήγηση σπειρονολακτόνης
ί δ ώ ή λ ό
25. Mεταβολές του pH των ούρων κατά τη
β ς p ρ η
διάρκεια της διόρθωσης της
μεταβολικής αλκάλωσης
Αρχικά απέκκρισης Η+ pH (<5.5)
Στη συνέχεια η χορήγηση NaCl και KCl
απέκκρισης HCO3-
έ pH ( 7)
H (>7)
Το Cl- των ούρων <25 mEq/L μέχρι να
διορθωθεί το έλλειμμα Cl-
27. ΑΙΤΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΟΞΕΩΣΗΣ (1)
∆ιαταραχή της λ
∆ ή λειτουργίας του αναπνευστικού κέντρου
ί ύ έ
Οξεία: οπιούχα, αναισθητικά, ηρεμιστικά
ξ χ , η , ηρ μ
∆ιαταραχή των αναπνευστικών μυών και του
θωρακικού τοιχώματος
ρ χ μ ς
Οξεία: μυϊκή αδυναμία (μυασθένεια, αμινογλυκοσίδες,
υποκαλιαιμία, σ. Guillain-Barre)
υ οκαλιαιμία σ Guillain Barre)
ρ φ η,
Χρόνια: κυφοσκολίωση, παχυσαρκία, μυϊκή αδυναμία
χ ρ , μ ή μ
28. ΑΙΤΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΟΞΕΩΣΗΣ (2)
Απόφραξη των αεροφόρων οδών
Οξεία: ξένο σώμα, λαρυγγόσπασμος, σύνδρομο
ύπνου-άπνοιας
∆ιαταραχή της ανταλλαγής των αερίων στα
κυψελιδικά τριχοειδή
Οξεία: πνευμονικό οίδημα ARDS κρίση άσθματος
οίδημα, ARDS,
Χρόνια: χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια
29. Αντιρρόπηση διαταραχών
ρρ η η ρ χ
της οξεοβασικής ισορροπίας
Aναπνευστική οξέωση:
Οξεία:
Οξ ί ΡCO2 κατά 10 mmHg
ά H
HCO3- κατά 1 mEq/L
Χρόνια:
Χ ό ΡCO2 κατά 10 mmHg
ά H
HCO3- κατά 3.5 mEq/L
q
30. ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΟΞΕΩΣΗΣ
Νευρολογικά συμπτώματα:
άγχος, κεφαλαλγία, αμαύρωση, τρόμος,
σύγχυση, υπνηλία, οίδημα οπτικής θηλής
υπνη α, ο δημα οπτ κής θη ής
(αύξηση αιματικής ροής)
Αρρυθμίες, αγγειοδιαστολή, υπόταση
Α θ ί δ λή ό
χρ
Σε χρόνια αναπνευστική
ή ξ
οξέωση:
η χρ
χρόνια
πνευμονική καρδία
31. ∆ΙΑΦΟΡΙΚΗ ∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΥΠΕΡΚΑΠΝΙΑΣ
Π
Προσδιορισμός της κυψελιδο-αρτηριακής (
ό ή (Α-α) κλίσης Ο2
) ί
(Α-α) Ο2 gradient=PΙ (150mmHg) –1.25 PCO2 –PO2
02
Φ Τ : 5-10mm Hg σε άτομα <30 ετών
Φ.Τ.: 5 10mm
15-20mm Hg σε ηλικιωμένα άτομα
Φυσιολογική κλίση Ο2 αποκλείει πνευμονική νόσο
Α ξ έ κλίση Ο2
Αυξημένη ί ενδογενής πνευμονική νόσος;
δ ή ή ό
34. ΑΙΤΙΑ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗΣ ΑΛΚΑΛΩΣΗΣ
Υποξαιμία : πνευμονική νόσος, καρδιακή ανεπάρκεια,
υπόταση,
υ όταση βαριά αναιμία
Άμεση διέγερση του αναπνευστικού κέντρου:
μ η γ ρ η ρ
ψυχογενής υπεραερισμός
ηπατική ανεπάρκεια
σηψαιμία α ό gram-
από
δηλητηρίαση από σαλικυλικά
ρ
κύηση και 2η φάση του κύκλου
νευρολογικά νοσήματα
35. Milionis HJ, Elisaf MS
M E f M
Acid-base abnormalities in a patient with
p
hepatic cirrhosis
Nephrol Dial Transplant 1999;14: 1599-601
h l l l
36. Elisaf M, Theodorou J, Pappas H,
Siamopoulos KC
Acid base
Acid-base and electrolyte abnormalities in
febrile patients with bacteraemia
Eur J Med 1993;2: 404-7
42. ∆ΙΑΦΟΡΙΚΗ ∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ
ΟΞΕΩΣΕΩΝ-
ΟΞΕΩΣΕΩΝ
ΠΡΟΣ∆ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΧΑΣΜΑΤΟΣ ΑΝΙΟΝΤΩΝ (1)
( )
Αρχή ηλεκτρικής ισορροπίας: Να+ + μη μετρούμενα
κατιόντα= Cl- + HCO3-+ μη μετρούμενα ανιόντα
ό ύ ό
ΧΑ: μη μετρούμενα ανιόντα – μη μετρούμενα κατιόντα=
Να
Ν + – (Cl- + HCO3-)
Φ.Τ.= 5-11mEq/L
q
43. ΧΑΣΜΑ ΑΝΙΟΝΤΩΝ ΣΤΟΝ ΟΡΟ
n=92
XA 8
XA=8 ± 2mEq/L (εύρος 5-11mEq/L)
5 11mEq/L)
Br J Clin Pract,1996;50: 411
44. ∆ΙΑΦΟΡΙΚΗ ∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ
ΟΞΕΩΣΕΩΝ-ΠΡΟΣ∆ΙΟΡΙΣΜΟΣ
ΧΑΣΜΑΤΟΣ ΑΝΙΟΝΤΩΝ (2)
Σε περιπτώσεις υποαλβουμιναιμίας: ∆ιόρθωση
του ΧΑ ∆ΗΛΑ∆Η ΧΑ κατά 2 5 mEq/L για
2.5
κάθε της ALB κατά 1g/dl
45. Αίτια μεταβολικής οξέωσης
με αυξημένο χάσμα ανιόντων (1)
Αίτιο Διάγνωση
Γαλακτική οξέωση: γαλακτικό οξύ στον
ορό
ιστική υποξία ή άλλα
νοσήματα
Κετοξέωση: ΔΚΟ, αλκοολική
κετονουρία,
κετονουρία κετοναιμία
55. Νεφροσωληναριακή οξέωση (1)
ΝΣΟ τύπου Ι αδυναμία απέκκρισης Η+ στα
αθροιστικά σωληνάρια (διαταραχή αντλίας
Η+-ΑΤΡάσης / ΔV)
ΝΣΟ τύπου ΙΙ αδυναμία επαναρρόφησης
HCO3- στα εγγύς σωληνάρια στα πλαίσια του
συνδρόμου Fanconi
ΝΣΟ τύπου IV υποαλδοστερονισμός
56. Νεφροσωληναριακή οξέωση (2)
Άπω τύπου (Ι) Εγγύς τύπου (ΙΙ) Τύπου IV
Ιδιοπαθής Ιδιοπαθής Υποαλδοστερονισμός
Σύνδρομο Sjogren Κυστίνωση
Φάρμακα
Φά Π λλ λό μυέλωμα
Πολλαπλό έλ
(αμφοτερικίνη Β/
ιφωσφαμίδη)
ίδ )
Υ β ί
Υπασβεστιαιμία Ιφωσφαμίδη
Ι ίδ
57. Διαφορική διάγνωση της
νεφροσωληναριακής οξέωσης (1)
ΝΣΟ τύπου Ι
Υπερχλωριαιμική
Υ λ ή μεταβολική
β λ ή οξέωση
ξέ με
φυσιολογικό ΧΑ
Θετικό χάσμα ανιόντων στα ούρα
pH ούρων >5.3
Κ+ ορού Φ ή ( όταν η διαταραχή οφείλεται σε
μείωση της ΔV π.χ.
πχ αποφρακτική
ουροπάθεια/δρεπανοκυτταρική νόσος)
Συνυπάρχει νεφρολιθίαση και νεφρασβέστωση
58. Siamopoulos KC Elisaf M Drosos
KC, M,
AA, Mavridis AA, Moutsopoulos HM
, , p
Renal tubular acidosis in primary
p y
Sjogren’s syndrome
j g y
Clin Rheumatol 1992;11: 226-230
59. Moutsopoulos HM Cledes J Skopouli
HM, J,
FN, Elisaf M, Youinou P
, ,
Nephrocalcinosis in Sjogren’s
syndrome. A late sequela of renal
tubular acidosis
J Intern Med 1991;230: 187-191
60. Siamopoulos KC,
KC Elisaf M
M,
Moutsopoulos HM
p
Hypokalemic paralysis as the
presenting manifestation of primary
Sjogren’s syndrome
Nephrol Dial Transplant 1994;9: 1176-1178
61. Elisaf MS, Katopodis K, Bouradas K, Siamopoulos
KC
Hyperkalemic hyperchloremic metabolic acidosis
in a patient with sickle cell beta thalassemia
beta-thalassemia
Am J Hematol 1995;50: 151-2
62. Διαφορική διάγνωση της
νεφροσωληναριακής οξέωσης (2)
ΝΣΟ τύπου ΙΙ
pH ούρων ποικίλλει
Κ+ ορού Φ ή
Συνυπάρχει ραχίτιδα ή οστεομαλακία
Συνυπάρχει γενικευμένη διαταραχή της
λειτουργίας των εγγύς εσπειραμένων
σωληναρίων
64. ∆ΙΑΦΟΡΙΚΗ ∆ΙΑΓΝΩΣΗ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΩΝ
ΟΞΕΩΣΕΩΝ-
ΟΞΕΩΣΕΩΝ
ΠΡΟΣ∆ΙΟΡΙΣΜΟΣ ΧΑΣΜΑΤΟΣ ΑΝΙΟΝΤΩΝ (3)
Σε απλή μεταβολική οξέωση:
Η αύξηση του ΧΑ (∆ΧΑ) είναι ί
ύξ ί ίση με τη
μείωση των HCO3- (∆HCO3) ∆ΧΑ
1
∆ HCO3-
65. Η σχέση ΔΧΑ/ΔHCO3- στη διαφορική
διάγνωση των μικτών διαταραχών
της οξεοβασικής ισορροπίας (1)
ΔΧΑ / ΔHCO3- =1-2 σε ασθενείς με αμιγή
μεταβολική οξέωση
β λ ή ξέ
ΔΧΑ / ΔHCO3- =1 σε ΔΚΟ
ΔΧΑ / ΔHCO3-=1.6 σε γαλακτική οξέωση
66. Η σχέση ΔΧΑ/ΔHCO3- στη διαφορική
διαγνωση των μικτών δ
δ ώ διαταραχών της
ώ
οξεοβασικής ισορροπίας (2)
ξ ς ς( )
Εάν:
ΔΧΑ / ΔHCO3- < 1 συνυπάρχει
ά
υπερχλωριαιμική μεταβολική οξέωση
ΔΧΑ / ΔHCO3- > 2 συνυπάρχει
μεταβολική αλκάλωση
67. ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΗΣ ΟΞΕΩΣΗΣ
Προσεκτική χορήγηση διαλύματος NaHCO3
Προσδιορισμός ελλείμματος HCO3-= 0.6 (0.7) X
σωματικό βά
ό βάρος Χ ∆HCO3
Όχι HCO3- σε ασθενείς με ∆ΚΟ / γαλακτική οξέωση
![[HCO3-]
pH = 6.10+log
0.03 X PCO2]()