9-р анги технологи эрэгтэй

1. LOGO
МОНГОЛ ДАРХНЫ УРЛАЛ
9 анги Дизайн технологи
2020 он

2. www.themegallery.com Company Logo
Асуудал, хэрэгцээ илрүүлэх
Дараах зураг дээрх монгол дархны
бүтээлүүдийг ажиглаад, ямар металлаар
хийгдсэн, ямар зориулалтаар хэрэглэдэг
болохыг ярилцаад, өгөгдсөн ажлын хуудсын
дагуу дэвтэртээ тэмдэглэн бичнэ үү ?

3. Монгол дархны урлалын түүх
Мэдээлэл цуглуулж, дүн шинжилгээ
хийхМонголчууд эрт цагаас эхлэн амьдралынхаа хэрэгцээнд зориулан эд зүйлсийг
бүтээн, улам баяжуулан хөгжүүлж ирсэн түүхтэй. “Хүмүүст чухал хэрэгтэй
зүйлсийг бүтээн үйлдэх ухаан “ хэмээн уламжлалт урлалын ажлын арга
технологийг нийтэд нь авч үзээд урлахуй ухаан гэж нэрлэдэг байна. Урлахуй
ухааныг ойлгон янз бүрийн материалаар урлалын бүтээл тууридаг хүмүүсийг
уран дархчууд гэж дээдлэн хүндэлдэг. Эрдэмтэн судлаач Л.Батчулуун “Дархан
гэдэгт модоч дархан, төмрийн дархан, арьсны дархан, хатгаж мэтгээч дархан гэх
мэт урлагийн бүх төрлийн урлаачдыг нэрлэдэг уламжлалтай” гэж тэмдэглэн
бичжээ. Дархан хүн сэтгэх чадвар сайтай байхаас гадна өөрийн бодол санаагаа
зурж дүрслэх ярилцах зэргээр илэрхийлж, сайтар төлөвлөөд, урлан бүтээх
чадвартай байхыг эрхэмлэдэг ёс бий. Монгол нутагт хүрэл зэвсэг хийж эхэлсэн
үеэс эхлэн дархны урлал хөгжиж, НТӨ II-I зуунаас төмрийн хүдрийг хайлж
нарийн хийцтэй эд зүйлсийг хийж ашигладаг байжээ. Хүннүгийн үед алт,
мөнгөөр эдлэл урлаж , гагнах, ширээх, хадах, наах зэрэг олон арга технологийг
боловсруулан хөгжүүлжээ.XIII зуунд дархны урлалын суурингууд олон байжээ.
XVI зуунд бурхан шашны, өргөн хэрэглээний эд зүйлс ихээр урлаж иржээ. Тэр
үеийн нэрт төлөөлөгчдын нэг бол алдарт цутгуурч, өндөр гэгээн Г.Занабазар юм.
www.themegallery.com Company Logo

4. www.themegallery.com Company Logo
монгол дархны төрөл

5. www.themegallery.com Company Logo
Металл эдлэл
Металл эдлэл
Гоёл
чимэглэлийн
Бурхан
шашны
Ахуй өргөн
хэрэгцээний
Мал аж ахуйн
тоног хэрэгсэл
Хүнд зориулсан
эдлэл хэрэглэл
Гэр ахуйн эд
зүйлс

6. Арга
www.themegallery.com Company Logo
Арга
Огтлолоор
боловсруулах
Химийн
аргаар
Даралтаар
боловсруулах
Дулаанаар
боловсруулах
• Хайлах
• Уяраах
• Хатаах
• Цутгах
• Давтах
• Хэлбэх
• Ширээх
• Шавандах
• Хөөх
• Хайчлах
• Огтлох
• Хуурайдах
• Хөрөөдөх
• Цавчих
• Өнгөлөх
• Зэсдэх
• Мөнгөлөх
• Шарах
• Идүүлэх
Холбох
Жийжүүлэх ЗувцаадахШирээхГагнах

7. Дизайны шинэ санаа шийдэл
гаргах
www.themegallery.com Company Logo
Эдгээр бүтээлүүд болон интернэт, сонин
сэтгүүл, сурах бичиг, ашиглан шинэ санаа
шийдэл гаргаарай.

8. www.themegallery.com Company Logo
Даалгавар
1.Дараах эд зүйлсийг хэн бүтээдэг вэ? А Уран дархан Б. Модоч дархан В. Төмрийн дархан 2.Үнэт
метальд аль нь орох вэ? А. Алт Б. Зэс В. Хүрэл Г. Болд
3.Хар метальд аль нь орох вэ? А. Болд Б. Тугалга В. Гууль Г. Зэс
4.Зэсийг цайртай хайлуулахад юу гарах вэ? А. Гууль Б. Хүрэл В.Зэс
5.Зэсийг цагаан тугалгатай холиход юу гарах вэ? А. Цайр Б. Хүрэл В.Зэс
6.Дараах эдлэлийг тохируул. А. Гоёл чимэглэлийн 1.Домбо, хайч, тулга, аяга, данх......... Б.
Бурхан шашны 2.Алт, мөнгөн бурхан, тахил, суврага..... В. Ахуйн өргөн хэрэгцээний 3.Мөнгөн
бүс, хэт хутга, толгойн чимэглэл....
7.Металийг дулаанаар боловсруулах технологи аль нь вэ? А. Цутгах Б. Давтах В. Хайчлах Г.
Зэсдэх
8.Металийг даралтаар боловсруулах технологи аль нь вэ? А. Давтах Б. Уяраах В. Хуурайдах
Г.Мөнгөлөх Д. Шарах
9. Огтлолоорр боловсруулах технологи аль нь вэ? А. Хатаах Б. Хөөх В. Хөрөөдөх Г. Өнгөлөх Д.
Идүүлэх
10.Хөөмлийг ямар металиар хийдэг вэ? ............................................................................
11.Хуудсан металь дээр буулгасан хүрээлбэр дүрс зургийн дагуу тэшүүрдэн, хөөлтүүрдэж,
зураас хоорондох зайг хонхойлгон, үндсэн дүрс хэлбэрийг төвийлгэн урлахыг ................гэнэ.
А. Хөөмөлдөх Б.Жийжүүдэх В.Гагнах Г. Ширээх Д. Дархан
12. Хөөмлийн багаж үзүүрийн хэлбэр ямар байдаг вэ?
.........................................................................................
13.Хөөмөлд хэдэн мм зузаантай металиар хийдэг вэ? А. 0.2-2мм Б. 1мм В. 1-2мм Г. 2-3мм 14.Лав
хөөмлийн юу вэ? А. Хөөмөл цохих дэвсгэрт Б. Цохих багаж
15.Дуртай амьтанаарай хөөмөл хийгээрэй. Бэлтгэх зүйлс: Ундааны лааз, газ болон хушуу,
бөөрөнхий хагас дугуу конус хэлбэрийн багаж,, ажлын зураг Анхаарах зүйлс: Багшийн хяналтан
доор аюулгүй байдлыг хангаж хийгээрэй.

9. Өгөгдсөн зургийг А5 цаасан зурж
ирээрэй.
www.themegallery.com Company Logo