SlideShare a Scribd company logo
1 of 56
‫بوشهر‬ ‫پزشکی‬ ‫علوم‬ ‫دانشگاه‬
‫بهداشت‬ ‫دانشکده‬
Reproductive Health
‫بهداشت‬
‫باروری‬
1
‫باروری‬ ‫بهداشت‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 2
‫راههای‬ ‫و‬ ‫ناباروری‬
‫آن‬ ‫درمان‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 3
‫ناباروري‬
‫بدون‬ ‫جنسي‬ ‫رابطه‬ ‫سال‬ ‫يك‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫شدن‬ ‫باردار‬ ‫در‬ ‫زوج‬ ‫يك‬ ‫ناتواني‬
‫بارداري‬ ‫از‬ ‫جلوگيري‬
.
‫شوند‬ ‫مي‬ ‫تقسيم‬ ‫گروه‬ ‫دو‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫مي‬ ‫را‬ ‫ناباروري‬
:
‫ناباروري‬
‫اوليه‬
:
‫است‬ ‫نيفتاده‬ ‫اتفاق‬ ‫گذشته‬ ‫در‬ ‫حاملگي‬
‫ناباروري‬
‫ثانويه‬
:
‫افتاده‬ ‫اتفاق‬ ‫قبلي‬ ‫حاملگي‬ ‫مورد‬ ‫يك‬ ‫حداقل‬
‫باش‬
‫د‬
(
‫نبوده‬ ‫زنده‬ ‫نوزاد‬ ‫تولد‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ٌ‫ا‬‫ضرورت‬
)
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 4

‫گستردگي‬
‫ناباروري‬

‫ميزان‬
‫شيوع‬
‫ناباروري‬
‫در‬
‫جهان‬
‫طبق‬
‫گزارش‬
WHO
‫بين‬
12
‫تا‬
15
‫درصد‬
‫گزارش‬
‫شده‬
‫و‬
‫اين‬
‫در‬
‫حالي‬
‫است‬
‫كه‬
‫طبق‬
‫آمار‬
‫ارائه‬
‫شد‬
‫ه‬
‫از‬

‫پژوهشكده‬
‫ابن‬
‫سينا‬
(
‫بر‬
‫اساس‬
‫تحقيقي‬
‫بر‬
‫روي‬
17
‫هزار‬
‫زوج‬
‫در‬
‫طي‬
،‫دوسال‬
‫در‬
‫سال‬
1391
)
‫ميزان‬
‫شيوع‬
‫ناباروري‬
‫در‬
‫كل‬
‫كشور‬
20/2
‫درصداست‬
‫كه‬
‫در‬
‫شهرها‬
‫نرخ‬
‫شيوع‬
19
‫و‬
‫در‬
‫روستاها‬
22
‫درصد‬
‫بوده‬
،
‫كه‬
‫از‬
‫متوسط‬
‫جهاني‬
‫بسيار‬
‫باالتر‬
‫است‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 5
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 6

‫ارزيابي‬
‫اوليه‬
‫برخورد‬
‫اول‬
‫پرسنل‬
‫بهداشتي‬
‫با‬
‫زوجين‬
‫داراي‬
‫مشكالت‬
،‫باروري‬
‫بسي‬
‫ار‬
‫با‬
‫اهميت‬
‫بوده‬
‫و‬
‫در‬
‫ادامه‬
‫ارزيابي‬
‫وروند‬
‫درمان‬
‫موثر‬
‫مي‬
‫باشد‬
،
‫بنابراين‬
‫حمايت‬
‫عاطفي‬
‫پرسنل‬
‫عدم‬،
‫قضاوت‬
،
‫تالش‬
‫و‬
‫همياري‬
‫در‬
‫رف‬
‫ع‬
‫مشكالت‬
‫زوجين‬
‫شناسايي‬
‫شده‬
‫يكي‬
‫از‬
‫عوامل‬
‫ضروري‬
‫در‬
‫اين‬
‫برنامه‬
‫م‬
‫ي‬
‫باشد‬
.
‫جهت‬
‫دريافت‬
‫تاريخچه‬
‫دقيق‬
‫بايد‬
‫به‬
‫نكات‬
‫زير‬
‫توجه‬
‫گردد‬
:
‫درخانم‬
‫ها‬
:
‫تاريخچه‬
‫سيكل‬
‫قاعدگي‬
،
‫دردلگني‬
،
‫تاريخچه‬
‫حاملگي‬
‫ق‬
،‫بلي‬
‫بررسي‬
‫سابقه‬
‫التهاب‬
‫لگني‬
PID
‫وعمل‬
‫جراحي‬
،‫لگني‬
‫سابقه‬
‫استفاده‬
‫از‬
‫دي‬
‫اتيل‬
‫استيل‬
‫بسترول‬
‫داخل‬
‫رحمي‬
(
DES
)
‫اختالل‬،
‫درعملكرد‬
‫غدد‬
،‫هيپوفيز‬
‫آدرنال‬
‫و‬
‫تيروئيد‬
،
‫وجود‬
‫عالئم‬
‫گاالكتوره‬
،
‫هيرسوتيسم‬
‫وتغييرات‬
‫شديد‬
‫وزني‬
‫سوال‬
‫شود‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 7
‫در‬
‫آقايان‬
:
‫عدم‬
‫نزول‬
‫بيضه‬
،‫ها‬
‫سابقه‬
‫جراحي‬
‫در‬
‫دستگاه‬
‫تناسلي‬
‫و‬
‫عف‬
‫ونت‬
‫ها‬
(
‫ازجمله‬
‫اوريون‬
)
،
‫سابقه‬
‫صدمات‬
‫دستگاه‬
،‫تناسلي‬
‫مصرف‬
‫داروها‬
‫و‬
‫همچنين‬
‫نوع‬
‫اشتغال‬
‫آنان‬
‫كه‬
‫مي‬
‫تواند‬
‫در‬
‫برخي‬
‫موارد‬
‫بر‬
‫روي‬
‫عملكرد‬
‫توليد‬
‫مثلي‬
‫آنان‬
‫موثر‬
‫باشد‬
.
‫در‬
‫هر‬
‫دو‬
‫زوج‬
:
‫تواتر‬
‫مقاربت‬
،
‫مقاربت‬
‫هاي‬
‫دردناك‬
‫و‬
‫اختالل‬
‫عملكرد‬
‫جنسي‬
‫بررسي‬
‫و‬
‫در‬
،‫نهايت‬
‫سابقه‬
‫ناباروري‬
‫در‬
‫خانواده‬
‫زوجين‬
،
‫نارس‬
‫ايي‬
‫زودرس‬
‫تخمدان‬
،
‫نقص‬
‫مادرزادي‬
‫و‬
،‫تكاملي‬
‫عقب‬
‫ماندگي‬
‫ذهني‬
‫وبيماري‬
‫هاي‬
‫ارثي‬
‫مانند‬
‫سيستيت‬
‫فيبروزيس‬
(
‫اين‬
‫بيماری‬
‫يکی‬
‫از‬
‫شايعت‬
‫رين‬
‫و‬
‫ترين‬‫جدی‬
‫اختالالت‬
‫ژنتيکی‬
‫است‬
‫که‬
‫در‬
‫هر‬
۲
‫تا‬
۳
‫هزار‬
‫تولد‬
‫يک‬
‫نوزاد‬
‫را‬
‫مبتال‬
‫کند‬‫می‬
.
‫در‬
‫اين‬
‫اختالل‬
‫ترشحات‬
،‫ريه‬
،‫لوزالعمده‬
،‫کبد‬
‫روده‬
‫و‬
‫دس‬
‫تگاه‬
‫تناسلی‬
‫غليظ‬
‫و‬
‫چسبنده‬
‫شود‬‫می‬
)
،
‫تاالسمي‬
‫وبيماري‬
‫تاي‬
‫ساكس‬
(
‫ي‬
‫ک‬
‫بيماری‬
‫ارثی‬
‫ناشی‬
‫از‬
‫يک‬
‫ژن‬
‫مغلوب‬
‫که‬
‫باعث‬
‫کمبود‬
‫آنزيم‬
‫گردد‬‫می‬
)
‫سوال‬
‫شود‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 8

‫در‬
‫صورتي‬
‫كه‬
‫مشكالت‬
‫ناباروري‬
‫مربوط‬
‫به‬
‫هر‬
‫دو‬
‫زوج‬
،‫بود‬
‫در‬
‫ويزيت‬
‫اوليه‬
‫متخصصين‬
،‫زنان‬
‫مشاركت‬
‫وحضور‬
‫هردو‬
‫زوج‬
‫ضروريست‬
‫تا‬
‫عالوه‬
‫بر‬
‫بررسي‬
‫هاي‬
‫اوليه‬
،
‫فرصتي‬
‫براي‬
‫مطرح‬
‫شدن‬
‫پرسش‬
‫ها‬
‫و‬
‫نگراني‬
‫هاي‬
‫آنان‬
‫فراهم‬
‫گردد‬
..
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 9

‫ناباروري‬ ‫علل‬
‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫ناباروري‬ ‫اصلي‬ ‫علل‬
:
1
-
‫علل‬
‫مردانه‬
2
-
‫تخمداني‬ ‫ذخيره‬ ‫كاهش‬
3
-
‫تخمك‬ ‫مشكالت‬
‫گذاري‬
4
-
‫اي‬ ‫لوله‬ ‫فاكتور‬
5
-
‫رحمي‬ ‫فاكتور‬
6
-
‫لگن‬ ‫فاكتور‬
7
-
‫قابل‬ ‫غير‬
‫توجيه‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 10
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 11
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 12
‫بر‬ ‫موثر‬ ‫علل‬
‫مردان‬ ‫ناباروري‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 13

‫مردانه‬ ‫عوامل‬

‫در‬
20
‫درصد‬
‫زوج‬
‫هاي‬
‫نابارور‬
‫عامل‬
‫مردانه‬
‫تنها‬
‫علت‬
‫ناباروري‬
‫است‬
.
1
)
‫اختالالت‬
‫اسپرم‬ ‫به‬ ‫مربوط‬
•
‫اسپرم‬ ‫كم‬ ‫تعداد‬
•
‫اسپرم‬ ‫بلوغ‬ ‫عدم‬
•
‫اسپرم‬ ‫غيرطبيعي‬ ‫شكل‬
•
‫مناسب‬ ‫حركت‬ ‫توانايي‬ ‫عدم‬
‫اسپرم‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 14
1
)
‫به‬ ‫مربوط‬ ‫اختالالت‬
‫اسپرم‬
....
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 15

‫در‬
‫مردان‬
،
‫آناليز‬
‫مايع‬
‫مني‬
‫بهترين‬
‫روش‬
‫در‬
‫تشخيص‬
‫عل‬
‫ل‬
‫مردانه‬
‫در‬
‫ناباروري‬
‫مي‬
‫باشد‬
.
‫اين‬
‫روش‬
‫ارزان‬
‫و‬
‫غير‬
‫تهاجمي‬
‫بوده‬
‫و‬
‫در‬
‫اين‬
‫روش‬
،
‫حجم‬
‫مايع‬
،‫مني‬
‫تعدادوتحرك‬
‫اسپرم‬
‫مورد‬
‫ارزيابي‬
‫قرار‬
‫مي‬
‫گيرد‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 16
WHO classification of a “normal” semen analysis
 Volume = 1.5 ml or more
 PH = 7.2-8.0
 Sperm concentration = 15 million /ml or more
 Motility = 40% or more (Total Motility)
 Morphology = 4% or more normal forms
 White blood cells = less than 1 million / ml
‫مني‬ ‫مايع‬ ‫پارامترهاي‬ ‫طبيعي‬ ‫مقادير‬
(
‫بهداشت‬ ‫جهاني‬ ‫سازمان‬ ‫استانداردهاي‬ ‫حداقل‬
)
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 17

‫عوامل‬
‫مردانه‬
2
)
‫ناهنجاري‬
‫بدن‬ ‫ساختمان‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫هاي‬
:

‫نظير‬ ‫عوامل‬ ‫بعضي‬
‫اسپرم‬ ‫خروج‬ ‫هاي‬ ‫لوله‬ ‫بودن‬ ‫بسته‬
(
‫اپيديديم‬ ،‫دفران‬
)
‫سب‬
‫ب‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫مردان‬ ‫در‬ ‫ناباروري‬
.
‫لوله‬ ‫شدن‬ ‫بسته‬
‫خروج‬ ‫هاي‬
‫علل‬ ‫به‬ ‫تواند‬ ‫مي‬ ‫اسپرم‬
‫ادراري‬ ‫دستگاه‬ ‫هاي‬ ‫التهاب‬ ‫يا‬ ‫ها‬ ‫عفونت‬ ،‫ژنتيكي‬ ‫نقص‬ ،‫مادرزادي‬
–
‫ب‬ ‫تناسلي‬
‫اشد‬
.
‫جاي‬ ‫البته‬
‫هاي‬ ‫جراحي‬
‫ببندند‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫لوله‬ ‫اين‬ ‫تواند‬ ‫مي‬ ‫نيز‬ ‫قبلي‬
.

‫مردان‬ ‫در‬ ‫ناباروري‬ ‫ديگر‬ ‫عوامل‬ ‫جمله‬ ‫از‬
‫واريكوسل‬
‫است‬
.
‫شايعترين‬ ‫واريکوسل‬
‫مردان‬ ‫ناباروری‬ ‫عامل‬
‫باشد‬‫می‬
.
‫در‬
‫مي‬ ‫متسع‬ ‫بيضه‬ ‫كيسه‬ ‫درون‬ ‫رگهاي‬ ‫حالت‬ ‫اين‬
‫كيفيت‬ ‫و‬ ‫شود‬
‫كاهش‬ ‫اسپرم‬
‫يابد‬ ‫مي‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 18

‫عوامل‬
‫مردانه‬
3
)
‫سن‬
‫پدر‬

‫ا‬
‫خيرا‬
‫توجه‬
‫جوامع‬
‫پزشكي‬
‫به‬
‫موضوع‬
‫تاثير‬
‫سن‬
‫پدر‬
‫بر‬
‫روي‬
‫قدرت‬
‫باروري‬
‫جلب‬
‫شده‬
‫است‬
.
‫كاهش‬
‫توانايي‬
‫باروري‬
‫وابسته‬
‫به‬
‫سن‬
‫در‬
‫مر‬
‫دان‬
‫بيشتر‬
‫مورد‬
‫اختالف‬
‫نظر‬
‫است‬
.

‫ميزان‬
‫باروري‬
‫در‬
‫مردان‬
‫تقريبا‬
‫در‬
35
‫سالگي‬
‫به‬
‫حداكثر‬
‫مي‬
‫رسد‬
‫و‬
‫بعد‬
‫از‬
45
‫سالگي‬
‫به‬
‫سرعت‬
‫كاهش‬
‫مي‬
‫يابد‬
‫و‬
‫تحقيقات‬
‫نشان‬
‫داده‬
‫اس‬
‫ت‬
‫كه‬
‫اختالل‬
‫در‬
‫ساختار‬
‫كروموزمي‬
‫اسپرم‬
‫ها‬
‫افزايش‬
‫يافته‬
‫و‬
‫بيماري‬
‫ه‬
‫اي‬
‫اتوزومال‬
‫غالب‬
‫وتريزومي‬
‫وهمچنين‬
‫سقط‬
‫هاي‬
‫راجعه‬
‫در‬
‫فرزندان‬
‫آنان‬
‫بيشتر‬
‫ديده‬
‫مي‬
‫شود‬
.
‫با‬
‫وجود‬
‫اين‬
‫طبق‬
‫گزارش‬
‫ها‬
‫مردان‬
‫تا‬
‫دهه‬
‫نهم‬
‫ع‬
‫مر‬
‫نيز‬
‫مي‬
‫توانند‬
‫بچه‬
‫دار‬
‫شوند‬
.

‫طبق‬
‫گزارشات‬
،‫اخير‬
‫اين‬
‫نظريه‬
‫مطرح‬
‫شده‬
‫است‬
‫كه‬
‫افزايش‬
‫سن‬
‫پدر‬
‫با‬
‫افزايش‬
‫ميزان‬
‫بروز‬
‫چند‬
‫بيماري‬
‫اتوزوم‬
‫غالب‬
‫و‬
‫افزايش‬
‫ميزان‬
‫برو‬
‫ز‬
‫اسكيزوفرني‬
‫مرتبط‬
‫است‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 19

‫سايرعوامل‬
‫مردانه‬
‫عوامل‬
‫ديگري‬
‫نظير‬
‫ناتواني‬
‫جنسي‬
‫و‬
‫يا‬
‫انزال‬
‫زودرس‬
‫نيز‬
‫مي‬
‫تواند‬
‫ع‬
‫امل‬
‫ناباروري‬
‫در‬
‫مردان‬
‫باشد‬
.
‫همچنين‬
‫مواجهه‬
‫بيش‬
‫از‬
‫حد‬
‫با‬
‫عوامل‬
‫محيطي‬
‫خاص‬
‫نظير‬
‫آفت‬
‫كش‬
‫ها‬
‫و‬
‫ساير‬
‫تركيبات‬
‫شيميايي‬
‫و‬
‫راديواكتيو‬
‫و‬
‫ي‬
‫ا‬
‫سابقه‬
‫درمان‬
‫هاي‬
‫خاص‬
‫نظير‬
‫مصرف‬
‫استروئيدهاي‬
‫آنابوليك‬
‫و‬
‫يا‬
‫سوء‬
‫مصرف‬
‫حشيش‬
،
‫مواجهه‬
‫مكرر‬
‫با‬
‫گرما‬
‫نظير‬
‫حمام‬
‫بخار‬
‫و‬
‫سونا‬
(
‫با‬
‫افزايش‬
‫دماي‬
‫بدن‬
)
‫مي‬
‫تواند‬
‫توليد‬
‫اسپرم‬
‫ها‬
‫را‬
‫دچار‬
‫اختالل‬
‫كند‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 20

‫عوامل‬
‫محيطي‬

‫انجمن‬
‫طب‬
‫توليدمثل‬
‫ايتاليا‬
،
‫طي‬
‫تحقيقاتي‬
‫نشان‬
‫داده‬
‫است‬
‫كه‬
‫زندگي‬
‫شهرنشيني‬
‫و‬
‫قرار‬
‫گرفتن‬
‫در‬
‫معرض‬
‫آلودگي‬
‫هوا‬
‫ناشي‬
‫از‬
‫رفت‬
‫و‬
‫آمد‬
‫خودروها‬
‫در‬
‫سطح‬
‫شهر‬
‫از‬
‫جمله‬
‫داليل‬
‫كاهش‬
‫و‬
‫ضعف‬
‫اسپرم‬
‫مردان‬
‫براي‬
‫باروري‬
‫مي‬
‫باشد‬
.

‫تحقيقات‬
‫ديگري‬
‫كه‬
‫در‬
‫اياالت‬
‫متحد‬
‫امريكا‬
‫بر‬
‫روي‬
‫كشاورزاني‬
‫ك‬
‫ه‬
‫با‬
‫آفت‬
‫كش‬
‫ها‬
‫به‬
‫طور‬
‫مداوم‬
‫در‬
‫تماس‬
‫بودند‬
‫انجام‬
‫گرفت‬
،
‫نشا‬
‫ن‬
‫داد‬
‫غلظت‬
‫و‬
‫تحرك‬
‫اسپرم‬
‫ها‬
‫در‬
‫اين‬
‫افراد‬
‫به‬
‫طرز‬
‫معناداري‬
‫كاهش‬
‫يافت‬
‫ه‬
‫است‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 21

‫بر‬ ‫زندگي‬ ‫شيوه‬ ‫تاثير‬
‫باروري‬

‫در‬
‫چاق‬ ‫مردان‬
‫آس‬ ‫هاي‬ ‫واسپرم‬ ‫هايپوگونادوتروپيك‬ ، ‫هيپوگناديسم‬ ‫درصد‬
‫يب‬
‫طبيعي‬ ‫وزن‬ ‫با‬ ‫مردان‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫ديده‬
‫بيشتر‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫مشاهده‬
.

‫و‬ ‫شهري‬ ‫زندگي‬
‫تحركي‬ ‫بي‬
‫شديد‬
‫آسيب‬ ‫عوامل‬ ‫ترين‬ ‫مهم‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫چاقي‬ ‫و‬
‫ميدانند‬ ‫مردانه‬ ‫جنسي‬ ‫سلولهاي‬ ‫به‬ ‫رساندن‬
.

‫اثر‬
‫دخانيات‬

‫بر‬
‫اساس‬
‫تازه‬
‫ترين‬
‫تحقيقات‬
‫پزشكي‬
‫كشيدن‬
‫سيگار‬
‫و‬
‫دخانيات‬
‫تو‬
‫سط‬
‫مردان‬
‫توان‬
‫باروري‬
‫را‬
‫كاهش‬
‫مي‬
‫دهد‬
.

‫كشيدن‬
‫سيگار‬
‫ميتواند‬
‫آسيب‬
‫جدي‬
‫به‬
‫اسپرمها‬
‫وارد‬
‫كند‬
‫و‬
‫از‬
‫طرفي‬
‫ب‬
‫ا‬
‫افت‬
‫توانايي‬
‫اسپرمها‬
‫موجب‬
‫بروز‬
‫اختالل‬
‫در‬
‫باروري‬
‫زوجين‬
‫شود‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 22
‫علل‬
‫ناباروری‬
‫زنان‬ ‫در‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 23
(1
‫سن‬
‫و‬
‫كاهش‬
‫دخيره‬
‫تخمداني‬

‫ارتباط‬
‫بين‬
‫افزايش‬
‫سن‬
‫و‬
‫كاهش‬
‫باروري‬
‫بخوبي‬
‫اثبات‬
‫شده‬
‫است‬
.
‫توانايي‬
‫باروري‬
‫در‬
‫اوايل‬
‫دهه‬
‫چهارم‬
‫شروع‬
‫به‬
‫كاهش‬
‫مي‬
‫كند‬
‫و‬
‫اين‬
‫كاهش‬
‫در‬
‫اواخر‬
‫دهه‬
‫چهارم‬
‫و‬
‫اوايل‬
‫دهه‬
‫پنجم‬
‫تسريع‬
‫مي‬
‫شود‬
.

‫ذخيره‬
‫تخمداني‬
،
‫به‬
‫تعداد‬
‫فوليكول‬
‫هاي‬
‫ابتدايي‬
‫بدون‬
‫رشد‬
‫ويا‬
‫در‬
‫حال‬
‫استراحتي‬
‫اشاره‬
‫دارد‬
‫كه‬
‫احتماال‬
‫تعداد‬
‫فوليكول‬
‫هاي‬
‫در‬
‫حال‬
‫رشد‬
‫و‬
‫كيفيت‬
‫يا‬
‫توانايي‬
‫باروري‬
‫اووسيت‬
‫هاي‬
‫موجود‬
‫در‬
‫آن‬
‫ها‬
‫را‬
‫تعيين‬
‫م‬
‫ي‬
‫كند‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 24

‫هاي‬ ‫روش‬
‫تخمدانی‬ ‫ذخيره‬ ‫کاهش‬ ‫بررسي‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 25
2
)
‫گذاري‬ ‫تخمك‬ ‫مشكالت‬
‫شرايطي‬ ‫به‬ ‫گذاري‬ ‫تخمك‬ ‫مشكل‬
(
‫هورمونال‬ ‫معموال‬
)
‫آزاد‬ ‫از‬ ‫مانع‬ ‫كه‬ ‫شود‬ ‫مي‬ ‫اطالق‬
‫مي‬ ‫تخمدانها‬ ‫توسط‬ ‫بالغ‬ ‫تخمك‬ ‫شدن‬
‫شود‬
.
‫مسئول‬ ‫تقريبا‬
30
‫تا‬
40
‫زنانه‬ ‫ناباروري‬ ‫موارد‬ ‫همه‬ ‫درصد‬
‫شود‬ ‫می‬
.
‫وجود‬
‫عادات‬
‫نامنظم‬ ‫ماهيانه‬
‫است‬ ‫مشكل‬ ‫اين‬ ‫احتمالي‬ ‫عالئم‬ ‫از‬ ، ‫زياد‬ ‫يا‬ ‫كم‬ ‫ماهيانه‬ ‫هاي‬ ‫خونريزي‬ ‫و‬
.
‫گذاري‬ ‫تخمك‬ ‫بررسي‬ ‫هاي‬ ‫روش‬
:

‫بررسي‬
‫سرويكال‬ ‫موكوس‬

‫پايش‬
‫لوتئينيزان‬ ‫هورمون‬
(
‫اثبات‬
LH surge
)

‫بررسي‬
‫پايه‬ ‫حرارت‬ ‫درجه‬
‫بدن‬
(
BBT
)

‫غلظت‬
‫لوتئال‬ ‫مرحله‬ ‫ميانه‬ ‫در‬ ‫سرم‬ ‫پروژسترون‬

‫پايش‬
‫تخمك‬ ‫وقوع‬ ‫زمان‬ ‫تا‬ ‫سونوگرافي‬ ‫با‬
‫گذاري‬

‫لحاظ‬ ‫از‬ ‫بايد‬ ‫است‬ ‫گذاري‬ ‫تخمك‬ ‫اختالل‬ ‫داراي‬ ‫خانم‬ ‫كه‬ ‫كرد‬ ‫ثابت‬ ‫ها‬ ‫تست‬ ‫اگر‬
‫هيپوتاالموسي‬ ‫علل‬ ‫وجود‬ ‫افتراقي‬ ‫تشخيص‬
‫هيپوفيزي‬ ،
‫بررسي‬ ‫وتخمداني‬
‫ش‬
‫ود‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 26
‫گذاری‬ ‫تخمک‬ ‫اختالالت‬

‫علل‬
‫هيپوتاالموسي‬

‫كاهش‬
‫وزن‬
(
‫اختالالت‬
‫ای‬ ‫تغذيه‬
)
‫ب‬ ‫مي‬ ‫علت‬ ‫شايعترين‬ ‫شديد‬ ‫هاي‬ ‫ورزش‬ ‫و‬
‫اشد‬

‫س‬
‫ندرم‬
‫كالمن‬
(
‫به‬
‫ندرت‬
)
(
‫بر‬ ‫عالوه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫اين‬ ‫بيماران‬ ‫اين‬ ‫خصوصيات‬ ‫از‬
‫کاری‬ ‫کم‬
‫غدد‬
‫جنسی‬
‫عدم‬ ‫دچار‬
‫بو‬ ‫طبيعی‬ ‫شناخت‬
‫هستند‬ ‫نيز‬
.
‫د‬ ‫نمی‬ ‫تشخيص‬ ‫را‬ ‫بو‬ ‫وجه‬ ‫هيچ‬ ‫به‬ ‫بيماران‬ ‫اين‬
‫هند‬
.
‫غده‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫اين‬ ‫بيماران‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫اصلی‬ ‫مشکل‬
‫هورمون‬ ‫تواند‬ ‫نمی‬ ‫هيپوتاالموس‬
GnRH
‫موقع‬ ‫به‬ ‫را‬
‫نمايد‬ ‫ترشح‬
.
‫هورمون‬ ،‫تستوسترون‬ ‫هورمون‬ ‫ميزان‬ ‫نتيجه‬ ‫در‬
LH
‫هورمون‬ ‫و‬
FSH
‫کم‬ ‫بيماران‬ ‫اين‬
‫است‬
.
‫ولی‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫ديده‬ ‫نيز‬ ‫زنان‬ ‫در‬ ‫بيماری‬ ‫اين‬
‫مردان‬
۵-۳
‫برابر‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫مبتال‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫زنان‬
).

‫هيپوتاالموسي‬ ‫ضايعات‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 27
‫گذاری‬ ‫تخمک‬ ‫اختالالت‬

‫علل‬
‫هيپوفيزي‬
:

‫هايپرپرو‬
‫الكتنيمي‬

‫بيماري‬
‫تيروئيدي‬

‫بيماري‬
‫كوشينگ‬
(
‫افزايش‬
‫آدرنوکورتيکو‬ ‫هورمون‬ ‫ترشح‬
(ACTH)
‫است‬ ‫قدامی‬ ‫هيپوفيز‬ ‫از‬
.
‫امر‬ ‫اين‬
‫غده‬ ‫در‬ ‫آدنوم‬ ‫يک‬ ‫از‬ ‫پيامدی‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫اغلب‬
‫هيپوفيز‬
)

‫سندرم‬
‫شيهان‬
(
‫به‬
‫علت‬ ‫به‬ ‫زايمان‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫هيپوفيز‬ ‫کاری‬ ‫کم‬
‫هيپوفيزی‬ ‫نکروز‬
‫ک‬ ‫ميشود‬ ‫گفته‬
‫بدنبال‬ ‫ه‬
‫فشار‬ ‫شديد‬ ‫وکاهش‬ ‫زايمان‬ ‫از‬ ‫پس‬ ‫شديد‬ ‫خونريزی‬
‫رخ‬ ‫خون‬
‫ميدهد‬
)

‫تخمداني‬ ‫علل‬
:

‫سندرم‬
‫پلي‬ ‫تخمدان‬
‫كيستيك‬
( PCOS )

‫نارسايي‬
‫موعد‬ ‫از‬ ‫پيش‬
‫تخمدان‬
POF)
)
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 28
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 29
4
)
‫رحمي‬ ‫عوامل‬
‫در‬
15
‫علت‬ ، ‫هستند‬ ‫ناباروري‬ ‫درمان‬ ‫جستجوي‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫هايي‬ ‫زوج‬ ‫از‬ ‫درصد‬
‫مي‬ ‫محسوب‬ ‫رحمي‬ ‫عوامل‬ ، ‫ناباروري‬
‫گردند‬

‫اختالالت‬
‫رحمي‬
‫شامل‬
:
‫ناهنجاري‬
‫هاي‬
‫مادر‬
‫زادي‬
‫رحمي‬
،
‫پوليپ‬
‫هاي‬
،‫آندومتر‬
‫هايپر‬
‫پالزي‬
‫آندومتر‬
،
‫فيبروئيدهاي‬
‫زير‬
،‫مخاطي‬
‫چسبندگي‬
‫هاي‬
‫داخل‬
،‫رحمي‬
‫ناهنجار‬
‫ي‬
‫هاي‬
‫مولرين‬
،
‫تماس‬
‫قبلي‬
‫با‬
‫دي‬
‫اتيل‬
‫استيل‬
‫بسترول‬
( DES )
‫و‬
‫احتماال‬
‫نقص‬
‫مرحله‬
‫لوتئال‬
‫مي‬
‫باشد‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 31
5
)
‫عوامل‬
‫سرويكال‬
‫طبق‬
‫بر‬
‫آورد‬
،‫ها‬
‫عامل‬
‫سرويكال‬
‫در‬
‫كمتر‬
‫از‬
5
‫درصد‬
‫زوج‬
‫ها‬
‫علت‬
‫ناباروري‬
‫است‬
.
‫تست‬
‫كالسيك‬
‫براي‬
‫بررسي‬
‫نقش‬
‫بالقوه‬
‫عامل‬
‫سروي‬
‫كال‬
‫در‬
‫ناباروري‬
،
‫تست‬
‫بعد‬
‫از‬
‫نزديكي‬
PCT )
)
‫است‬
.
‫زمان‬
‫آن‬
‫مهم‬
‫است‬
‫که‬
‫قبل‬
‫از‬
‫تخمک‬
‫گذاری‬
‫باشد‬
.
‫تست‬
‫وقتی‬
‫مثبت‬
‫است‬
‫که‬
‫تعداد‬
‫معينی‬
‫اسپرم‬
‫د‬
‫ر‬
‫موکوس‬
‫سرويکس‬
‫در‬
‫حال‬
‫حرکت‬
‫باشد‬
.
‫چندين‬
‫علت‬
‫احتمالي‬
‫براي‬
‫غير‬
‫طبيعي‬
‫بودن‬
‫نتيجه‬
PCT
‫وجود‬
‫دارند‬
.
‫شايعترين‬
،‫علت‬
‫زمان‬
‫اشتباه‬
‫برای‬
‫نمونه‬
‫گيری‬
‫باشد‬
.
‫علل‬
‫ديگرمی‬
‫ت‬
‫واند‬
‫بدليل‬
‫عدم‬
‫تخمک‬
‫گذاری‬
،‫باشد‬
‫تعداد‬
‫کم‬
،‫اسپرم‬
‫حرکت‬
‫کم‬
‫اسپرم‬
‫و‬
‫دهانه‬
‫رحم‬
‫غير‬
‫طبيعی‬
‫و‬
‫عفونت‬
‫يا‬
‫سابقه‬
‫جراحی‬
‫که‬
‫باعث‬
‫ترشح‬
‫کم‬
‫سرويکس‬
‫شد‬
‫ه‬
‫است‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 32
6
)
‫عوامل‬
‫ايمونولوژيك‬

‫مشكالت‬
‫مربوط‬
‫به‬
‫دستگاه‬
‫ايمني‬
‫بدن‬
‫و‬
‫عوامل‬
‫ايمونولوژيك‬
‫نقش‬
‫مهم‬
‫ي‬
‫در‬
‫ايجاد‬
‫ناباروري‬
‫دارند‬
.
‫تشخيص‬
‫و‬
‫درمان‬
‫اينگونه‬
‫بيماران‬
‫مشكل‬
‫است‬
.

‫در‬
‫بعضي‬
‫خانم‬
،‫ها‬
‫عليه‬
‫اسپرم‬
‫آنتي‬
‫بادي‬
‫ترشح‬
‫مي‬
‫شود‬
‫كه‬
‫اسپرم‬
‫ه‬
‫ا‬
‫را‬
‫از‬
‫بين‬
‫مي‬
‫برد‬
‫و‬
‫يا‬
‫آنها‬
‫را‬
‫غيرفعال‬
‫مي‬
‫كند‬
‫و‬
‫يا‬
‫حتي‬
‫سبب‬
‫سقط‬
‫خو‬
‫د‬
‫به‬
‫خود‬
‫در‬
‫بعضي‬
‫از‬
‫بارداريها‬
‫مي‬
‫شود‬
.

‫مشاهده‬
‫اسپرم‬
‫هاي‬
‫لرزان‬
‫يا‬
‫اسپرم‬
‫هاي‬
‫كامال‬
‫مرده‬
‫در‬
‫تست‬
PCT
‫ممكن‬
‫است‬
‫مويد‬
‫حضور‬
‫آنتي‬
‫بادي‬
‫هاي‬
‫ضد‬
‫اسپرم‬
‫باشد‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 33
7
)
‫عوامل‬
‫عفوني‬

‫ارتباط‬
‫بين‬
‫عفونت‬
‫تحت‬
‫باليني‬
‫و‬
،‫باروري‬
‫توجه‬
‫چشمگيري‬
‫را‬
‫ب‬
‫ه‬
‫خود‬
‫جلب‬
‫كرده‬
‫است‬
.
‫دو‬
‫پاتوژن‬
‫بالقوه‬
‫كه‬
‫مورد‬
‫توجه‬
‫خاصي‬
‫قرار‬
‫گرفت‬
‫ه‬
‫اند‬
‫كالميديا‬
‫تراكو‬
‫مايتيس‬
‫و‬
‫گونه‬
‫هاي‬
‫مايكو‬
‫پالسما‬
‫هستند‬
.

‫تقريبا‬
‫در‬
20
‫درصد‬
‫موارد‬
‫سالپنژيت‬
‫حاد‬
،
‫پاتوژن‬
‫اصلي‬
‫كشف‬
‫شده‬
‫كالميديا‬
‫است‬
.
‫كالميديا‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫سبب‬
‫ايجاد‬
‫عفونت‬
‫بدون‬
‫عالمت‬
‫در‬
‫دستگاه‬
‫تناسلي‬
‫زنان‬
‫شود‬
‫و‬
‫اين‬
‫احتمال‬
‫وجود‬
‫دارد‬
‫كه‬
‫تعدادي‬
‫از‬
‫زنان‬
‫دچار‬
‫عفونت‬
‫بي‬
‫عالمت‬
‫لوله‬
‫هاي‬
‫رحمي‬
‫شوندكه‬
‫خود‬
‫سبب‬
‫آسيب‬
‫شدي‬
‫د‬
‫به‬
‫اين‬
‫عضو‬
‫مي‬
‫گردد‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬
34
8
)
‫سندروم‬
‫فوليكول‬
‫پاره‬
‫نشده‬

‫اين‬
‫سندروم‬
‫شامل‬
‫لوتئينه‬
‫شدن‬
‫فوليكولي‬
‫است‬
‫كه‬
‫پاره‬
‫نشده‬
‫و‬
‫ت‬
‫خمك‬
‫آن‬
‫آزاد‬
‫نگرديده‬
‫است‬
.
‫در‬
‫آن‬
‫چرخه‬
‫قاعدگي‬
‫طبيعي‬
‫بوده‬
‫اما‬
‫ناباروري‬
‫رخ‬
‫مي‬
‫دهد‬
‫تصور‬
‫ميشود‬
‫كه‬
‫اين‬
‫مشكل‬
‫در‬
25
٪
‫از‬
‫زنان‬
‫نابارور‬
‫با‬
‫علت‬
‫ناشناخته‬
‫رخ‬
‫مي‬
‫دهد‬
.
‫ميزان‬
‫بروز‬
‫اين‬
‫سندرم‬
‫بيش‬
‫از‬
‫دو‬
‫برابر‬
‫در‬
‫ز‬
‫نان‬
‫نابارور‬
‫نسبت‬
‫به‬
‫زنان‬
‫بارور‬
‫مي‬
‫تواند‬
‫دليل‬
‫اين‬
‫مدعي‬
‫باشد‬
.
9
)
‫كاهش‬
‫ريزش‬
‫آندومتر‬

‫مطالعات‬
‫برروي‬
‫بافت‬
‫آندومتر‬
‫توسط‬
‫سونوگرافي‬
‫داپلر‬
،
‫در‬
‫نابار‬
‫وري‬
‫با‬
‫علت‬
‫ناشناخته‬
‫نشان‬
‫داده‬
‫شده‬
‫كه‬
‫كاهش‬
‫پرفيوژن‬
‫آندومتر‬
‫در‬
‫مقايسه‬
‫با‬
‫زنان‬
‫باروربيشتر‬
‫بوده‬
‫است‬
،‫اما‬
‫در‬
‫حال‬
،‫حاضر‬
‫هيچ‬
‫ارتباط‬
‫مستقي‬
‫مي‬
‫براي‬
‫آن‬
‫مطرح‬
‫نشده‬
‫است‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 35
10
)
‫علل‬
‫صفاقي‬

‫عوامل‬
‫صفاقي‬
‫شامل‬
‫چسبندگي‬
‫هاي‬
‫اطراف‬
‫لوله‬
‫ها‬
‫و‬
‫اطراف‬
‫تخمدان‬
‫ها‬
‫هستند‬
‫كه‬
‫عموما‬
‫از‬
PID
(
‫عفونت‬
‫لگنی‬
)
‫جراحي‬
‫يا‬
‫آندومتريوز‬
‫ناشي‬
‫مي‬
‫شوند‬
.

‫عفونت‬
‫هاي‬
‫كالميديايي‬
‫و‬
‫نا‬
‫يسريا‬
‫گنورا‬
‫در‬
PID
‫مي‬
‫توانند‬
‫سبب‬
‫بروز‬
‫نازايي‬
‫گردند‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 36
11
)
‫بيماري‬
‫هاي‬
‫سيستميك‬

‫به‬
‫طور‬
،‫كلي‬
‫هر‬
‫گونه‬
‫بيماري‬
‫سيستميك‬
‫شديد‬
‫مانند‬
‫نارسايي‬
‫كل‬
‫يه‬
،
‫نارسايي‬
‫كبد‬
‫و‬
‫يا‬
‫سرطان‬
‫متاستاتيك‬
،
‫ممكن‬
‫است‬
‫با‬
‫منجر‬
‫شدن‬
‫ب‬
‫ه‬
‫اختالل‬
‫محور‬
‫هيپوتالموس‬
–
‫هيپوفيز‬
–
‫تخمدان‬
‫سبب‬
‫ناباروري‬
‫ش‬
‫ود‬
.

‫اگر‬
‫بيماران‬
‫مبتال‬
‫به‬
‫بيماري‬
‫هاي‬
‫سيستميك‬
‫قصد‬
‫بارداری‬
‫داشت‬
‫ه‬
،‫باشند‬
‫بررسي‬
‫و‬
‫مشاوره‬
‫ي‬
‫دقيق‬
‫قبل‬
‫از‬
‫لقاح‬
‫توصيه‬
‫مي‬
،‫شود‬
‫چون‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫خطرهاي‬
‫درمان‬
‫ناباروري‬
‫و‬
‫خطر‬
‫هاي‬
‫حاملگي‬
‫چشمگير‬
‫باشند‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 37
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 38
13
)
‫سقط‬
‫خود‬
‫به‬
‫خودي‬

‫عامل‬
‫ديگري‬
‫كه‬
‫در‬
‫كاهش‬
‫توانايي‬
‫باروري‬
‫در‬
‫زنان‬
‫مسن‬
‫تر‬
‫واقع‬
‫در‬
‫سنين‬
‫باروري‬
‫نقش‬
‫دارد‬
،
‫افزايش‬
‫خطر‬
‫سقط‬
‫خودبه‬
‫خودي‬
‫در‬
‫اين‬
‫جمعيت‬
‫است‬
‫و‬
‫يكي‬
‫از‬
‫علل‬
‫مهم‬
‫اين‬
‫مشكل‬
،
‫افزايش‬
‫بروز‬
‫جنين‬
‫هاي‬
‫ي‬
‫است‬
‫كه‬
‫از‬
‫نظر‬
‫كروموزومي‬
‫غير‬
‫طبيعي‬
‫هستند‬
.

‫در‬
‫يك‬
‫مطالعه‬
‫وسيع‬
‫در‬
‫كشوردانمارك‬
‫ميزان‬
‫سقط‬
‫خود‬
‫به‬
‫خود‬
‫در‬
‫سن‬
‫ين‬
35
‫تا‬
39
‫سالگي‬
24/6
‫درصد‬
،
40
‫تا‬
45
‫سالگي‬
51
‫درصد‬
‫و‬
45
‫سال‬
‫به‬
‫باال‬
‫به‬
93/4
‫درصد‬
‫مشاهده‬
‫شده‬
‫است‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 39
14
)
‫عوامل‬
‫ناشناخته‬

‫ناباروري‬
‫با‬
‫علت‬
‫نامشخص‬
‫در‬
10
‫درصد‬
‫از‬
‫زوج‬
‫هاي‬
‫ناباروربه‬
‫عنوان‬
‫تشخيص‬
‫مطرح‬
‫مي‬
‫شود‬
‫و‬
‫دراغلب‬
‫موارد‬
‫وقتي‬
‫كه‬
‫علت‬
‫مشخصي‬
‫براي‬
‫ناباروري‬
‫پيدا‬
‫نمي‬
‫شود‬
،
‫نرسيدن‬
‫به‬
‫تشخيص‬
،
‫تنش‬
‫و‬
‫ناراحتي‬
‫ق‬
‫ابل‬
‫توجهي‬
‫ايجاد‬
‫مي‬
‫كند‬
.
‫خوشبختانه‬
‫درمان‬
‫هاي‬
‫مختلف‬
،
‫شانس‬
‫قابل‬
‫توجهي‬
‫رابراي‬
‫بارور‬
‫شدن‬
‫اين‬
‫زوج‬
‫ها‬
‫فراهم‬
‫كرده‬
‫است‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 40

‫تاثير‬
‫عوامل‬
‫محيطي‬
‫بر‬
‫باروری‬

‫در‬
‫زندگي‬
‫روزمره‬
‫ما‬
‫در‬
‫معرض‬
‫انواع‬
‫عوامل‬
‫مضر‬
‫چون‬
‫هورمون‬
،‫ها‬
‫مواد‬
،‫شيميايي‬
‫حشره‬
‫كش‬
،‫ها‬
‫اسپري‬
،‫ها‬
‫اشعه‬
‫آلودگی‬،‫ها‬
،‫هوا‬
‫افزودني‬
،‫ها‬
‫مواد‬
،‫نگهدارنده‬
...
‫كه‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫بر‬
‫باروري‬
‫تاثير‬
‫بگذارند‬
‫مي‬
‫باشيم‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 41
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 42

‫بايد‬ ‫که‬ ‫شرايطي‬
‫اقدام‬ ‫درمان‬ ‫براي‬ ‫فورا‬
‫كرد‬
‫به‬ ‫نياز‬ ‫آنها‬ ‫بروز‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫كه‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫زنان‬ ‫و‬ ‫مردان‬ ‫براي‬ ‫شرايطي‬
‫براي‬ ‫تالش‬
‫دار‬ ‫بچه‬
‫بايد‬ ‫زوج‬ ‫و‬ ‫نيست‬ ‫سال‬ ‫يك‬ ‫مدت‬ ‫به‬ ‫شدن‬
‫چه‬ ‫هر‬
‫زودت‬
‫ر‬
‫كند‬ ‫اقدام‬ ‫درمان‬ ‫براي‬
.

‫در‬
‫كه‬ ‫صورتي‬
‫عفونت‬ ‫دچار‬ ‫مرد‬ ‫بيضه‬
‫ي‬ ‫باشد‬ ‫شده‬ ‫جراحي‬ ‫از‬ ‫ناشي‬
‫ا‬
‫باشد‬ ‫خورده‬ ‫ضربه‬

‫اگر‬
‫نباشد‬ ‫طبيعي‬ ‫و‬ ‫نرمال‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫مرد‬ ‫بدن‬ ‫در‬ ‫موها‬ ‫رويش‬
.

‫مرداني‬
‫دچار‬ ‫كه‬
‫قد‬ ‫مفرط‬ ‫بلندي‬ ‫يا‬ ‫كوتاهي‬
‫هستند‬
.

‫افرادي‬
‫كه‬
‫ناباروري‬ ‫سابقه‬
‫گ‬ ‫مانند‬ ‫بايد‬ ‫نيز‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫آنها‬ ‫خانواده‬ ‫در‬
‫روه‬
‫كنند‬ ‫اقدام‬ ‫درمان‬ ‫براي‬ ‫زودتر‬ ‫قبلي‬ ‫هاي‬
.

‫زناني‬
‫سابقه‬ ‫كه‬
‫جراحي‬
‫در‬
‫شكم‬ ‫ناحيه‬
‫سابقه‬ ‫يا‬
‫چسبندگي‬
‫ناحي‬ ‫در‬
‫شكم‬ ‫ه‬
‫دارند‬
‫در‬
‫مرز‬ ‫از‬ ‫زني‬ ‫سن‬ ‫كه‬ ‫صورتي‬
35
‫به‬ ‫زوج‬ ‫سن‬ ‫يا‬ ‫باشد‬ ‫گذشته‬
‫كند‬ ‫اقدام‬ ‫درمان‬ ‫براي‬ ‫سريعتر‬ ‫بايد‬ ‫نيز‬ ‫باشد‬ ‫باال‬ ‫كلي‬ ‫طور‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 43

‫درمان‬ ‫بر‬ ‫مشاوره‬ ‫اثر‬

‫بررسي‬
‫پژوهشگران‬
‫نشان‬
‫مي‬
‫دهد‬
‫مشاوره‬
‫هاي‬
‫رواني‬
–
‫اجتماعي‬
‫مناسب‬
‫مي‬
‫تواند‬
‫نقش‬
‫به‬
‫سزايي‬
‫در‬
‫آماده‬
‫سازي‬
‫زوجين‬
‫نابارورپيش‬
‫از‬
‫درمان‬
،
‫حين‬
‫درمان‬
‫وپس‬
‫ا‬
‫ز‬
‫انجام‬
‫اقدامات‬
‫درماني‬
‫ايفا‬
‫كند‬
.

‫زوجين‬
،‫نابارور‬
‫اشكال‬
‫مختلفي‬
‫از‬
‫تنش‬
‫هاي‬
‫رواني‬
-
‫هيجاني‬
‫را‬
‫متحمل‬
‫مي‬
‫شون‬
‫دكه‬
‫در‬
‫نهايت‬
‫مي‬
‫تواند‬
‫آنها‬
‫را‬
‫مستعد‬
‫افسردگي‬
‫نمايد‬
‫و‬
‫همين‬
‫امر‬
‫ممكن‬
‫است‬
‫احتمال‬
‫بارور‬
‫شدن‬
‫را‬
‫بيش‬
‫از‬
‫پيش‬
‫كاهش‬
‫دهد‬
‫از‬
‫سوي‬
‫ديگر‬
‫ديده‬
‫شده‬
‫است‬
،
‫ميزان‬
‫شادماني‬
‫در‬
‫ميان‬
‫افرادي‬
‫كه‬
‫در‬
‫روند‬
‫درمان‬
‫ناباروري‬
‫شكست‬
‫مي‬
‫خورند‬
،
‫نسبت‬
‫ب‬
‫ه‬
‫افرادي‬
‫كه‬
‫موفق‬
‫مي‬
‫شوند‬
‫به‬
‫وضوح‬
‫پايين‬
‫تر‬
‫است‬
‫كه‬
‫تمامي‬
‫اين‬
‫ها‬
‫لزوم‬
‫جنب‬
‫ه‬
‫هاي‬
‫مختلف‬
‫مشاوره‬
‫را‬
‫در‬
‫تمام‬
‫مراحل‬
‫درماني‬
‫مطرح‬
‫می‬
‫کند‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 44
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 45
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 46
‫روشهای‬
‫درمانی‬
‫کمک‬
‫باروری‬
:
‫با‬
‫توجه‬
‫به‬
‫علل‬
‫نازايی‬
‫درمانهای‬
‫طبی‬
‫و‬
‫جراحی‬
‫مختلفی‬
‫انجام‬
‫می‬
‫شود‬
‫و‬
‫لی‬
‫در‬
‫بعضی‬
‫از‬
‫موارد‬
‫از‬
‫جمله‬
‫نازايی‬
‫با‬
‫علت‬
‫نامشخص‬
‫که‬
‫حدود‬
10
‫درصد‬
‫موارد‬
‫را‬
‫تشکيل‬
‫می‬
‫دهد‬
‫و‬
‫يا‬
‫انسداد‬
‫لوله‬
‫رحم‬
‫از‬
‫روشهای‬
‫نوين‬
‫آزمايشگا‬
‫هی‬
‫برای‬
‫اين‬
‫بيماران‬
‫استفاده‬
‫می‬
‫شود‬
‫اين‬
‫روش‬
‫ها‬
‫شامل‬
Microinjection
ICSI . ZIFT. GIFT . IVF . IUI
‫می‬
‫باشد‬
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 47

IUI ) Intra Uterine Insemination
)
:
‫تلقيح‬
‫اسپرم‬
‫به‬
‫داخل‬
‫رحم‬

‫در‬
‫اين‬
‫روش‬
‫مايع‬
‫انزال‬
‫از‬
‫شوهر‬
‫زوج‬
‫گرفته‬
‫می‬
‫شود‬
‫و‬
‫بعد‬
‫از‬
‫شستشو‬
‫و‬
‫جداس‬
‫ازی‬
‫اسپرم‬
‫های‬
‫زنده‬
‫بوسيله‬
‫کانتر‬
(
‫لوله‬
‫پالستيکی‬
)
‫همزمان‬
‫با‬
‫تخمک‬
‫گذاری‬
‫وا‬
‫رد‬
‫حفره‬
‫رحم‬
‫می‬
‫شود‬
.

‫زمان‬
‫تخمک‬
‫گذاری‬
‫بوسيله‬
‫سونوگرافی‬
‫های‬
‫متعدد‬
‫از‬
‫تخمدان‬
‫در‬
‫روزهای‬
‫متوال‬
‫ی‬
‫و‬
‫گاهی‬
‫با‬
‫اندازه‬
‫گيری‬
‫هورمونهای‬
‫جنسی‬
‫در‬
‫ادرار‬
‫و‬
‫خون‬
‫مشخص‬
‫می‬
‫شود‬
.

‫اين‬
‫درمان‬
‫را‬
‫در‬
‫موارد‬
‫مختلفی‬
‫از‬
‫جمله‬
‫نازايی‬
‫با‬
‫علت‬
‫نامشخص‬
،
‫بعضی‬
‫اختال‬
‫الت‬
‫اسپرم‬
،
‫وجود‬
‫موکوس‬
‫نامناسب‬
‫دردهانه‬
‫رحم‬
‫برای‬
‫عبور‬
‫اسپرم‬
‫و‬
‫بعضی‬
‫از‬
‫بيماران‬
‫با‬
‫اختالالت‬
‫تخمک‬
‫گذاری‬
‫می‬
‫توان‬
‫استفاده‬
‫کرد‬
‫اين‬
‫روش‬
‫را‬
‫معموال‬
‫ت‬
‫ا‬
5
‫الی‬
6
‫بار‬
‫در‬
‫يک‬
‫زوج‬
‫انجام‬
‫می‬
‫دهند‬
‫و‬
‫شانس‬
‫حاملگی‬
‫بعد‬
‫از‬
۴
‫دوره‬
‫حدود‬
۳5
%
‫می‬
‫باشد‬
‫و‬
‫نياز‬
‫به‬
‫استراحت‬
‫نمی‬
‫باشد‬
‫و‬
‫مريض‬
‫ها‬
‫می‬
‫توانند‬
‫فعاليت‬
‫روزانه‬
‫خود‬
‫را‬
‫داشته‬
‫باشند‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 48
●
‫آزمايشگاهی‬ ‫لقاح‬
( IVF) In Vitro Fertilization
IVF
‫مشابه‬
IUI
‫باشد‬ ‫می‬ ‫زير‬ ‫مراحل‬ ‫شامل‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫انجام‬ ‫بيمار‬ ‫شدن‬ ‫بستری‬ ‫به‬ ‫نياز‬ ‫بدون‬ ‫و‬ ‫ساده‬
.
‫الف‬
)
‫گذاری‬ ‫تخمک‬ ‫تحريک‬
:
‫اووسيت‬ ‫فوليکول‬ ‫زيادی‬ ‫تعداد‬ ‫بيمار‬ ‫تخمدانهای‬ ، ‫گذاری‬ ‫تخمک‬ ‫محرک‬ ‫داروهای‬ ‫تجويز‬ ‫با‬
(
‫تخمک‬
)
‫ک‬ ‫می‬ ‫توليد‬
‫نند‬
.
‫ک‬ ‫سرم‬ ‫استراديول‬ ‫گيری‬ ‫اندازه‬ ‫و‬ ‫تخمدان‬ ‫متعدد‬ ‫واژينال‬ ‫های‬ ‫سونوگرافی‬ ‫بوسيله‬ ‫ها‬ ‫فوليکول‬ ‫شدن‬ ‫رسيده‬ ‫زمان‬
‫روز‬ ‫از‬ ‫ه‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫تعيين‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫شروع‬ ‫درمان‬ ‫هشتم‬
.
‫ب‬
)
‫ها‬ ‫اووسيت‬ ‫آوری‬ ‫جمع‬
:
‫قرار‬ ‫واژن‬ ‫ديواره‬ ‫نزديکی‬ ‫در‬ ‫معموال‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫بزرگ‬ ‫متوسط‬ ‫پرتقال‬ ‫اندازه‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫تخمدان‬ ، ‫گذاری‬ ‫تخمک‬ ‫باتحريک‬
‫می‬
‫ج‬ ‫تخمدان‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫اووسيت‬ ‫واژن‬ ‫ديواره‬ ‫طريق‬ ‫از‬ ‫مخصوصی‬ ‫سوزن‬ ‫بوسيله‬ ‫پزشک‬ ‫که‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫کمک‬ ‫امر‬ ‫اين‬ ‫گيرد‬
‫مع‬
‫شود‬ ‫می‬ ‫انجام‬ ‫موضعی‬ ‫يا‬ ‫عمومی‬ ‫بيهوشی‬ ‫زير‬ ‫معموال‬ ‫عمل‬ ‫اين‬ ‫که‬ ‫کند‬ ‫آوری‬
.
‫پ‬
)
‫اسپرم‬ ‫سازی‬ ‫آماده‬ ‫و‬ ‫تهيه‬
:
‫اسپ‬ ‫و‬ ‫شستشو‬ ‫انزال‬ ‫مايع‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫روش‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫تهيه‬ ‫بيمار‬ ‫همسر‬ ‫از‬ ‫انزال‬ ‫مايع‬ ‫ها‬ ‫اووسيت‬ ‫آوری‬ ‫جمع‬ ‫روز‬ ‫صبح‬
‫رم‬
‫شوند‬ ‫می‬ ‫جدا‬ ‫فعال‬ ‫بسيار‬ ‫و‬ ‫سالم‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 49
‫ت‬
)
‫لقاح‬
‫و‬
‫رشد‬
‫جنين‬
‫ها‬
‫درمحيط‬
‫آزمايشگاه‬
:
‫اسپرم‬
‫و‬
‫اووسيت‬
‫ها‬
‫را‬
‫در‬
‫مجاورت‬
‫يکديگر‬
‫در‬
‫محيط‬
‫های‬
‫کشت‬
‫جنينی‬
‫در‬
‫طول‬
‫شب‬
‫د‬
‫رانکوباتور‬
‫در‬
‫دمای‬
۳۷
‫درجه‬
‫سانتيگراد‬
‫قرار‬
‫می‬
‫دهند‬
‫تا‬
‫لقاح‬
‫صورت‬
‫گيرد‬
‫صبح‬
‫روز‬
‫بعد‬
‫درصورت‬
‫لقاح‬
‫جنين‬
‫ها‬
‫برای‬
‫مدت‬
۲۴
‫ساعت‬
‫ديگر‬
‫جنين‬
‫ها‬
‫را‬
‫داخل‬
‫انکوباتور‬
‫قرار‬
‫می‬
‫دهند‬
‫تا‬
‫به‬
‫مرحله‬
۴
‫تا‬
۸
‫سلولی‬
‫برسند‬
.
‫ث‬
)
‫انتقال‬
‫جنين‬
‫ها‬
‫بداخل‬
‫رحم‬
:
‫اگر‬
‫چه‬
‫تعداد‬
‫جنين‬
‫های‬
‫تشکيل‬
‫شده‬
‫معموال‬
‫بيش‬
‫از‬
‫سه‬
‫عدد‬
‫می‬
‫باشد‬
‫ولی‬
‫به‬
‫منظور‬
‫جلوگيری‬
‫از‬
‫حاملگی‬
‫های‬
‫چ‬
‫ند‬
‫قلوئی‬
‫تعداد‬
۲
‫تا‬
۳
‫جنين‬
‫بداخل‬
‫رحم‬
‫منتقل‬
‫می‬
‫شود‬
‫و‬
‫ما‬
‫بقی‬
‫آنها‬
‫با‬
‫استفاده‬
‫از‬
‫روش‬
‫ذخيره‬
‫سازی‬
‫بوسيله‬
‫منجمد‬
‫ک‬
‫ردن‬
‫آن‬
‫ذخيره‬
‫و‬
‫د‬
‫رموارد‬
‫مورد‬
‫نياز‬
‫در‬
‫سيکل‬
‫درمانی‬
‫بعدی‬
‫استفاده‬
‫می‬
‫شود‬
.
‫ج‬
)
‫تجويز‬
‫هورمون‬
‫پروژسترون‬
:
‫در‬
‫نيمه‬
‫دوم‬
‫سيکل‬
‫قاعدگی‬
‫به‬
‫منظور‬
‫آماده‬
‫سازی‬
‫رحم‬
‫برای‬
‫النه‬
‫گزينی‬
‫و‬
‫نگهداشتن‬
‫جنين‬
‫توسط‬
‫رحم‬
‫هورمون‬
‫پروژسترون‬
‫به‬
‫بيمار‬
‫تجويز‬
‫می‬
‫شود‬
‫و‬
‫تست‬
‫حاملگی‬
‫حدود‬
۱۲
‫روز‬
‫بعد‬
‫از‬
‫انتقال‬
‫جنين‬
‫انجام‬
‫می‬
‫شود‬
.
●
‫آزمايشگاهی‬ ‫لقاح‬
( IVF) In Vitro Fertilization
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 50

IVF
‫در‬
‫مورد‬
‫انسداد‬
‫لوله‬
‫رحم‬
‫و‬
‫مردانی‬
‫که‬
‫دارای‬
‫اسپرم‬
‫های‬
‫بسيار‬
‫ضعيف‬
‫و‬
‫نامناسب‬
‫برای‬
IUI
‫می‬
‫باشند‬
‫بکار‬
‫برده‬
‫می‬
‫شوند‬
‫و‬
‫ميزان‬
‫موفقيت‬
IVF
‫برای‬
‫انتقال‬
‫جنين‬
۲۵
%
‫و‬
‫ميزان‬
‫تولد‬
‫زنده‬
۱۸
%
‫در‬
‫هر‬
‫سيکل‬
‫درمانی‬
‫می‬
‫باشد‬
‫ميزان‬
‫موفقيت‬
‫بستگی‬
‫به‬
،‫سن‬
‫علت‬
‫نازايی‬
‫و‬
‫کيفيت‬
‫اسپرم‬
‫دارد‬
.

‫رحم‬ ‫داخل‬ ‫به‬ ‫نطفه‬ ‫تلقيح‬
Gamate intra Fallopian Transfer

‫مشابه‬
IVF
‫طريق‬ ‫از‬ ‫تخمک‬ ‫و‬ ‫اسپرم‬ ‫و‬ ‫است‬
‫الپاراسکوپی‬
‫م‬ ‫منتقل‬ ‫رحم‬ ‫لوله‬ ‫به‬
‫ی‬
‫باشد‬ ‫می‬ ‫سالم‬ ‫رحم‬ ‫لوله‬ ‫به‬ ‫نياز‬ ‫روش‬ ‫اين‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شود‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 51
‫انتقال‬
‫نطفه‬
‫بارور‬
‫شده‬
‫داخل‬
‫لوله‬
‫رحم‬
Zygote intra
Fallopian Transfer
‫تخمک‬
‫ها‬
‫جمع‬
‫آوری‬
‫و‬
‫در‬
‫آزمايشگاه‬
‫لقاح‬
‫صورت‬
‫می‬
‫گيرد‬
‫و‬
‫زايگوت‬
(
‫جنين‬
‫تک‬
‫سلولی‬
)
‫تشکيل‬
‫شده‬
‫و‬
‫بوسيله‬
‫الپاراسکوپی‬
‫بداخل‬
‫ل‬
‫وله‬
‫رحم‬
‫منتقل‬
‫می‬
‫شود‬
‫اين‬
‫روش‬
‫در‬
‫مواردی‬
‫که‬
‫انتقال‬
‫جنين‬
‫از‬
‫دهانه‬
‫رحم‬
‫مشکل‬
‫باشد‬
‫انجام‬
‫می‬
‫شود‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 52
‫تزريق‬
‫اسپرم‬
‫بداخل‬
‫تخمک‬
Intra Cytoplasmic Sperm
Injection
‫اووسيت‬
‫حاوی‬
‫گليکوپروتئينی‬
‫و‬
‫غشاء‬
‫سيتوپالسمی‬
‫می‬
‫باشد‬
‫ک‬
‫ه‬
‫مانع‬
‫ورود‬
‫ا‬
‫سپرم‬
‫با‬
‫حرکت‬
‫و‬
‫شکل‬
‫غير‬
‫طبيعی‬
‫و‬
‫در‬
‫نتيجه‬
‫مانع‬
‫لقاح‬
‫می‬
‫شود‬
‫سالهای‬
‫اخير‬
‫روش‬
‫جديدی‬
‫بنام‬
ICSI
‫ابداع‬
‫شده‬
‫که‬
‫قادر‬
‫است‬
‫اختالالت‬
‫شديد‬
‫اسپرم‬
(
‫شکل‬
‫و‬
‫حرکت‬
‫غير‬
‫طبيعی‬
)
‫را‬
‫درمان‬
‫نمايد‬
‫در‬
‫اين‬
‫روش‬
‫اسپر‬
‫م‬
‫منفرد‬
‫بوسيله‬
‫سوزن‬
‫باريک‬
‫مستقيما‬
‫داخل‬
‫سيتوپالسم‬
‫تخمک‬
‫تزر‬
‫يق‬
‫می‬
‫شود‬
‫و‬
‫واکنش‬
‫اسپرم‬
‫و‬
‫تخمک‬
‫را‬
‫تسهيل‬
‫می‬
‫نمايد‬
‫ميزان‬
‫لقاح‬
‫برای‬
‫هر‬
‫تخم‬
‫ک‬
۷۰
%
‫و‬
‫ميزان‬
‫موفقيت‬
‫حاملگی‬
‫برای‬
‫هر‬
‫سيکل‬
‫درمانی‬
‫بيش‬
‫از‬
24
%
‫گزارش‬
‫شده‬
‫است‬
.
ICSI
‫از‬
IVF
‫گرانتر‬
‫بوده‬
‫و‬
‫نياز‬
‫به‬
‫وسايل‬
‫پيچيده‬
‫و‬
‫فرد‬
‫مجرب‬
‫دارد‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 53

‫تخمک‬ ‫اهداء‬

‫تخمک‬ ‫يا‬ ‫خانم‬ ‫که‬ ‫صورتی‬ ‫در‬ ‫تخمک‬ ‫اهداء‬
‫ندارد‬
‫کيفيت‬ ‫يا‬ ‫و‬
‫تخمک‬
‫ش‬
‫نامناسب‬
،‫باشد‬
‫تو‬ ‫اهدائي‬ ‫هاي‬ ‫تخمک‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫حاملگي‬ ‫شانس‬ ‫تنها‬
‫سط‬
‫نمايند‬ ‫دريافت‬ ‫را‬ ‫ديگر‬ ‫زنان‬
.

‫نمايد‬ ‫استفاده‬ ‫گذاري‬ ‫تخمک‬ ‫محرک‬ ‫داروهاي‬ ‫از‬ ‫بايستي‬ ‫اهداکننده‬
‫و‬
‫د‬
‫ر‬
‫کنترل‬ ‫واولتراسونوگرافي‬ ‫آزمايش‬ ‫توسط‬ ‫تخمدان‬ ‫پاسخ‬ ‫مدت‬ ‫اين‬
‫شود‬ ‫مي‬
‫شود‬ ‫مي‬ ‫تخليه‬ ‫تخمدان‬ ‫از‬ ‫تخمکها‬ ‫سبک‬ ‫بيهوشي‬ ‫تحت‬ ‫سپس‬
.


‫شود‬ ‫مي‬ ‫پرداخت‬ ‫تخمک‬ ‫هاي‬ ‫گيرنده‬ ‫توسط‬ ‫تخمک‬ ‫اهدای‬ ‫مالي‬ ‫هزينه‬
.


‫بايد‬ ‫اهداکننده‬ ‫سن‬ ‫ترجيحا‬
20
‫تا‬
32
، ‫باشد‬ ‫سال‬
‫سيگاري‬ ‫غير‬
، ‫بوده‬
‫ا‬
‫عتياد‬
‫نداشته‬
‫و‬
‫ژنتيکي‬ ‫تاريخچه‬
‫باشد‬ ‫مشخص‬ ‫بايد‬ ‫اهداکننده‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 54

PESA
‫مجراي‬ ‫از‬ ‫اسپرم‬ ‫آوردن‬ ‫بدست‬ ‫يا‬
‫اپيديديم‬
percutaneous epididymal sperm aspiration

‫زوج‬ ‫که‬ ‫مواردی‬ ‫در‬
‫آزواسپرم‬
‫باشد‬ ‫می‬
(
‫است‬ ‫صفر‬ ‫اسپرم‬ ‫تعداد‬
)
‫علت‬ ‫و‬
،‫ارولوژيست‬ ‫بوسيله‬ ،‫باشد‬ ‫می‬ ‫مجرا‬ ‫انسداد‬ ‫مشکل‬ ‫اين‬ ‫آورنده‬ ‫بوجود‬
‫توسط‬
‫اس‬ ‫توسط‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫کشيده‬ ‫بيمار‬ ‫اپيديديم‬ ‫مجرای‬ ‫داخل‬ ‫از‬ ‫اسپرم‬ ،‫سرنگ‬
‫پرم‬
‫عمل‬ ‫آمده‬ ‫بدست‬ ‫های‬
ICSI
‫می‬ ‫انجام‬
‫شود‬
.
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 55
‫اصطالحات‬
‫تلقيح‬
‫رحمي‬ ‫داخل‬
=
IUI
‫اسپرم‬ ‫رحمي‬ ‫داخل‬ ‫تزريق‬
=
ICSI
‫باروري‬ ‫كمك‬ ‫آوري‬ ‫فن‬
=
ART
‫گامت‬ ‫اي‬ ‫لوله‬ ‫داخل‬ ‫انتقال‬
=
GIFT
‫شده‬ ‫منجمد‬ ‫هاي‬ ‫رويان‬ ‫انتقال‬
=
ZIFT
‫بدن‬ ‫پايه‬ ‫حرارت‬ ‫درجه‬
=
BBT
‫پروالكتين‬
=
PRL
17
‫پروژسترون‬ ‫هيدروكسي‬
=
17
,
OHP
‫تستوسترون‬
=
T
‫هيستروسالپنگوگرافی‬
=
HSG
‫چالش‬ ‫تست‬
‫كلوميفن‬
(
( Clomiphene Citrate Challenge Test
(Assisted reproductive technology-ART
Body Base Temperature- BBT)
‫باروری‬ ‫بهداشت‬ 56

More Related Content

Similar to 3.ناباروری__6416be7f.pptx

درمان بیماری اسکلروز چندگانه یا ام اس با استفاده از رژیم غذایی
درمان بیماری اسکلروز چندگانه یا ام اس با استفاده از رژیم غذاییدرمان بیماری اسکلروز چندگانه یا ام اس با استفاده از رژیم غذایی
درمان بیماری اسکلروز چندگانه یا ام اس با استفاده از رژیم غذاییFarid Kamali
 
تاثیر امراض واختلالات سیستمیک بر روی پریودنشیوم.pptx
تاثیر امراض واختلالات سیستمیک بر روی پریودنشیوم.pptxتاثیر امراض واختلالات سیستمیک بر روی پریودنشیوم.pptx
تاثیر امراض واختلالات سیستمیک بر روی پریودنشیوم.pptxRohullahHussaini4
 
Vesicoureteral_reflux.pptx
Vesicoureteral_reflux.pptxVesicoureteral_reflux.pptx
Vesicoureteral_reflux.pptxMoosenMooseni
 
سقط جنين نگاهي اجتماعي
سقط جنين نگاهي اجتماعيسقط جنين نگاهي اجتماعي
سقط جنين نگاهي اجتماعيdaadaar
 
عفونت ادراري در كودكان يك بيماري بسيار مهم و شايع است
عفونت ادراري در كودكان يك بيماري بسيار مهم و شايع استعفونت ادراري در كودكان يك بيماري بسيار مهم و شايع است
عفونت ادراري در كودكان يك بيماري بسيار مهم و شايع استTina1387
 
سلامت زنان
سلامت زنانسلامت زنان
سلامت زنانmums1
 
Oranges
OrangesOranges
Orangesmums1
 
بیماریهای مادرزادی قلب (2)
بیماریهای مادرزادی قلب (2)بیماریهای مادرزادی قلب (2)
بیماریهای مادرزادی قلب (2)Fereidoon Ashnaei
 
Urinary tract infections_children
Urinary tract infections_childrenUrinary tract infections_children
Urinary tract infections_childrenaliebrahimi60
 
/ family planning /نظیم خانواده
/ family planning /نظیم خانواده/ family planning /نظیم خانواده
/ family planning /نظیم خانوادهhaghi33
 
Evaluation of postpartum depression and relationship its with spiritual healt...
Evaluation of postpartum depression and relationship its with spiritual healt...Evaluation of postpartum depression and relationship its with spiritual healt...
Evaluation of postpartum depression and relationship its with spiritual healt...Mohammad Mahdi Shater
 
سرطان
سرطانسرطان
سرطانmums1
 

Similar to 3.ناباروری__6416be7f.pptx (14)

درمان بیماری اسکلروز چندگانه یا ام اس با استفاده از رژیم غذایی
درمان بیماری اسکلروز چندگانه یا ام اس با استفاده از رژیم غذاییدرمان بیماری اسکلروز چندگانه یا ام اس با استفاده از رژیم غذایی
درمان بیماری اسکلروز چندگانه یا ام اس با استفاده از رژیم غذایی
 
تاثیر امراض واختلالات سیستمیک بر روی پریودنشیوم.pptx
تاثیر امراض واختلالات سیستمیک بر روی پریودنشیوم.pptxتاثیر امراض واختلالات سیستمیک بر روی پریودنشیوم.pptx
تاثیر امراض واختلالات سیستمیک بر روی پریودنشیوم.pptx
 
Vesicoureteral_reflux.pptx
Vesicoureteral_reflux.pptxVesicoureteral_reflux.pptx
Vesicoureteral_reflux.pptx
 
greenearth magazine
greenearth magazinegreenearth magazine
greenearth magazine
 
سقط جنين نگاهي اجتماعي
سقط جنين نگاهي اجتماعيسقط جنين نگاهي اجتماعي
سقط جنين نگاهي اجتماعي
 
عفونت ادراري در كودكان يك بيماري بسيار مهم و شايع است
عفونت ادراري در كودكان يك بيماري بسيار مهم و شايع استعفونت ادراري در كودكان يك بيماري بسيار مهم و شايع است
عفونت ادراري در كودكان يك بيماري بسيار مهم و شايع است
 
سلامت زنان
سلامت زنانسلامت زنان
سلامت زنان
 
Oranges
OrangesOranges
Oranges
 
بیماریهای مادرزادی قلب (2)
بیماریهای مادرزادی قلب (2)بیماریهای مادرزادی قلب (2)
بیماریهای مادرزادی قلب (2)
 
Urinary tract infections_children
Urinary tract infections_childrenUrinary tract infections_children
Urinary tract infections_children
 
/ family planning /نظیم خانواده
/ family planning /نظیم خانواده/ family planning /نظیم خانواده
/ family planning /نظیم خانواده
 
Evaluation of postpartum depression and relationship its with spiritual healt...
Evaluation of postpartum depression and relationship its with spiritual healt...Evaluation of postpartum depression and relationship its with spiritual healt...
Evaluation of postpartum depression and relationship its with spiritual healt...
 
سرطان
سرطانسرطان
سرطان
 
Health system economics
Health system economicsHealth system economics
Health system economics
 

3.ناباروری__6416be7f.pptx