SlideShare a Scribd company logo
1 of 12
Download to read offline
1
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
Źródło: www.fotolia.com
KURS Sieci i węzły ciepłownicze
MODUŁ Technologia montażu węzłów ciepłowniczych
2
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
6 Technologia montażu węzłów ciepłowniczych
6.1 Podstawowe urządzania węzłów ciepłowniczych
Do podstawowych urządzeń węzłów ciepłowniczych należą:
 wymienniki ciepła typu JAD, płytowe;
 pompy pracujące w instalacjach c.o. i tzw. cyrkulacyjne w instalacjach c.w.u.;
 armatura odcinająca (zawory, zasuwy);
 armatura automatycznej regulacji;
 armatura oczyszczająca (odmulniki, filtry);
 armatura zabezpieczająca (zawory bezpieczeństwa).
6.2 Elementy uzbrojenia węzłów ciepłowniczych
6.2.1 Zawory regulacyjne1
Zawory trzydrogowe
Podstawowym zadaniem zaworów trzydrogowych jest ochrona odbiornika ciepła
przed zbyt wysoką temperaturą, przez zmieszanie wody zasilającej z powrotną. Zawory
trzydrogowe mogą być sterowane manualnie lub poprzez siłownik. Sterowanie
manualne zapewnia jednorazowe ustawienie zaworu, natomiast sterowanie przy użyciu
siłownika jest automatyczne i w zależności od jego budowy może być:
 trzypunktowe;
 proporcjonalne.
Zawory trzydrogowe współpracujące z pompą wymagają montażu pompy
zawsze po stronie otwartego zaworu. Instalując zawór trzydrogowy, powinno wykonać
się syfon cieplny o wysokości od 3 do 6 średnic rury przyłączeniowej, aby zabezpieczyć
instalację przed przepływem dwukierunkowym w rurze powrotnej do kotła.
Zawory trzydrogowe z siłownikami regulowanymi elektrycznie stanowią w pełni
automatyczną regulację obiegu grzewczego (dla przykładu ogrzewania podłogowego)
i kontrolują w sposób ciągły zadaną na regulatorze temperaturę. Większość rozwiązań
siłowników opiera się na silnikach synchronicznych z wyłącznikami krańcowymi.
Siłowniki takie pobierają prąd tylko w momencie zmiany pozycji zaworu.
Zawory czterodrogowe
Mają zastosowanie w regulacji temperatury wody zasilającej instalację
z jednoczesnym podniesieniem temperatury wody powracającej do kotła. Szczególne
1 http://www.instsani.webd.pl/
3
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
znajdują zastosowanie w instalacjach z kotłem na paliwo stałe, chroniąc go przed
korozją.
Zawór czterodrogowy jest dobrym rozwiązaniem regulacji układu kotła
z zasobnikiem c.w.u., ponieważ rozdziela ciepłą wodę z zasilenia kotła na dwa
niezależne obiegi. Zimą zawór w takim kotle ustawia się zazwyczaj na 50% zmieszania
tak, że 50% ciepłej wody płynie na instalację c.o., a drugie 50% zasila zasobnik.
W okresie letnim przestawienie zaworu w położenie skrajne umożliwia kierowanie
100% wody na zasobnik. Przy zastosowaniu siłownika regulacja zaworem staje się
w pełni automatyczna i może być przeprowadzana w sposób ciągły, co pozwala
zwiększyć wydajność cieplną.
Zawory czterodrogowe powinny być tak podpięte do instalacji, aby pompa
obiegowa c.o. znajdowała się albo po stronie zasilania instalacji, albo po stronie powrotu
z instalacji do zaworu. Wszystkie inne położenia pompy są nieprawidłowe. Większość
producentów kotłów na biomasę stawia za warunek gwarancji kotła zamocowanie
w instalacji zaworu czterodrogowego.
6.2.2 Zawory mieszające1
Zawory mieszające i zawory rozdzielające (kierunkowe) stosowane są głównie
w instalacjach grzewczych i służą do:
 proporcjonalnego mieszania czynnika roboczego powracającego z instalacji
z czynnikiem zasilającym;
 mieszania czynników z dwu różnych źródeł;
 kierowania ich strumienia do określonego rurociągu.
Umożliwiają wykorzystanie jednofunkcyjnych kotłów grzewczych do
podgrzewania wody użytkowej oraz sprzęgania kilku źródeł ciepła w jeden system
grzewczy. Mogą być sterowane ręcznie lub elektrycznie. Gdy są sterowane elektrycznie
muszą współpracować z odpowiednimi sterownikami.
Czterodrogowe zawory mieszające dodatkowo zmniejszają ryzyko korozji
niskotemperaturowej w kotłach na paliwo stałe.
Dzięki odpowiedniemu zmieszaniu gorącej wody z kotła lub innego źródła,
z chłodniejszą wodą z powrotu, zawory regulują temperaturę w systemie. Zastosowanie
zaworów mieszających umożliwia, między innymi: płynną regulację temperatury
czynnika grzewczego lub chłodzącego oraz zminimalizowanie różnic temperatur
w źródle ciepła. Można stosować je zarówno z systemem grzejników, jak i w ogrzewaniu
podłogowym.
6.2.3 Odmulacze
Odmulacze to urządzenia stosowane do ochrony instalacji przed
zanieczyszczeniami. Zanieczyszczenia, które znajdują się w sieci, mogą pochodzić
z budowli lub z eksploatacji sieci ciepłowniczej (osady węglanowe, tlenki żelaza).
Zawiesiny te gromadzą się w odmulaczu, gdyż prędkość wody wprowadzonej do tego
urządzenia maleje. Odmulacze mogą być wyposażone w siatki, aby zwiększyć
skuteczność zatrzymywania zanieczyszczeń.
4
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
Rysunek 6.1 Schemat budowy odmulacza
Źródło: Krygier K., Klinke T., Sewerynik J., Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja, WSIP, Warszawa 2007
6.2.4 Filtroodmulniki magnetyczne
Filtroodmulniki magnetyczne służą do wychwytywania zanieczyszczeń
ferrytycznych. Działają na zasadzie wykorzystywania sił bezwładności, sił pola
magnetycznego i filtracji. Strumień wody jest kierowany do dolnej części zbiornika. Po
zmniejszeniu prędkości przepływu większe zanieczyszczenia wytrącane są siłą
bezwładności, a małe osiadają na filtrze.
5
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
Rysunek 6.2 Filtroodmulnik magnetyczny
Źródło: Krygier K., Klinke T., Sewerynik J., Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja, WSIP, Warszawa 2007
6.2.5 Filtry siatkowe
Filtry siatkowe wykorzystywane są do ochrony urządzeń, w szczególności
zaworów regulacyjnych i liczników ciepła.
6.2.6 Układy regulacji
Instalacje wody zasilającej c.o. potrzebują układów regulacyjnych o działaniu
ciągłym do zmiany jej temperatury. W skład takiego układu wchodzą:
 automatyczny zawór regulacyjny;
 napęd zaworu w postaci odpowiedniego silnika;
 regulator temperatury wody zasilającej z funkcją rozpoznawania warunków
meteorologicznych;
 czujnik termometru oporowego do pomiaru temperatury powietrza
zewnętrznego;
 czujnik termometru oporowego do pomiaru wartości regulowanej.
6
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
6.2.7 Zawory bezpieczeństwa
Zawory bezpieczeństwa zapobiegają wzrostowi ciśnienia powyżej
dopuszczalnych wartości. W przypadku przekroczenia wartości granicznej zawory
otwierają się, a po powrocie wartości ciśnienia w granice normy ― zamykają się.
6.3 Naczynia wzbiorcze1
Podstawowym zadaniem naczyń wzbiorczych jest przejęcie wzrostu objętości
wody wskutek wzrostu jej temperatury. Ich zadaniem jest ochrona instalacji grzewczych
systemu zamkniętego przed wzrostem ciśnienia ponad ustalone normy. Urządzenie to
pełni też rolę stabilizatora ciśnienia w instalacji i centralnego odgazowywacza.
6.3.1 Podział naczyń wzbiorczych
Naczynia wzbiorcze w instalacji c.o. można ogólnie podzielić na dwa główne typy:
sytemu otwartego ― bezciśnieniowe, systemu zamkniętego ― ciśnieniowe. Naczynia
zamknięte mogą mieć membranę niewymienną albo membranę wymienną. Mogą
posiadać także z funkcję odgazowywaczą. Osobną grupę naczyń wzbiorczych stanowią
automaty ciśnieniowe stabilizujące ciśnienie wody w instalacji w oparciu
o rozbudowaną automatykę.
Naczynia systemu otwartego
Stosowane są w instalacjach c.o. z kotłami na paliwo stałe, które nie posiadają
dodatkowych zabezpieczeń przed nadmiernym wzrostem ciśnienia wody w zładzie.
Występują też w instalacjach kominkowych z płaszczem wodnym wykorzystywanym do
zasilania grzejników. Naczynie wzbiorcze otwarte w wersji standard jest wykonane
z blachy stalowej zgodnie z PN-99/H-92131 z gat. STOS wg PN-61/H-74200. Króćce ―
z rur stalowych zgodnie z PN-64/H-74200. Powierzchnię wewnętrzną i zewnętrzną
naczynia wzbiorczego należy przed podłączeniem do instalacji oczyścić i pomalować
farbą antykorozyjną. Naczynia stalowe dzieli się na dwa główne typy:
 typ A ― o kształcie cylindrycznym;
 typ B ― o kształcie prostopadłościennym.
Naczynia systemu zamkniętego (ciśnieniowe)
W instalacji centralnego ogrzewania krążąca woda nie ma bezpośredniego
kontaktu z atmosferą. Raz napełniona instalacja pozostaje zamknięta pod ciśnieniem
przez wiele lat. Ubytki wody zdarzają się rzadko, więc konieczność jej uzupełnienia ma
charakter sporadyczny. Ubytki wiążą się raczej z wystąpieniem nieszczelności instalacji
lub jej remontem. Woda w takim układzie odznacza się niską korozyjnością i bardzo
małą zawartością rozpuszczonych gazów. Podlega natomiast dużym wahaniom
temperatur, z czym wiąże się znaczny przyrost objętości wody.
Naczynia przeponowe muszą mieć dużą odporność na temperaturę i na skoki
temperatur. Ważna jest też całkowita gazoszczelność i w mniejszym stopniu ich
zabezpieczenia antykorozyjne.
Norma PN/B-02414 dopuszcza używanie trzech typów naczyń:
7
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
 z hermetyczną przestrzenią gazową;
 z urządzeniem sprężarkowo-upustowym;
 z urządzeniem pompowo-upustowym.
Naczynia z hermetyczną przestrzenią gazową
Naczynia te zbudowane są ze stalowego ciśnieniowego zbiornika, wewnątrz
którego przestrzeń wodna oddzielona jest od przestrzeni gazowej elastyczną,
nieprzepuszczalną membraną (zwykle wykonaną z kauczuku butylowego). Występuje tu
całkowity brak bezpośredniego kontaktu przestrzeni gazowej naczynia z atmosferą (np.
poprzez odpowietrznik lub zawór upustowy). W zależności od kształtu zbiornika
omawiane naczynia można dalej dzielić na:
 płaskie;
 cylindryczne;
a ze względu na miejsce montażu na:
 wiszące;
 stojące;
 leżące.
Membrana naczyń hermetycznych może być przy tym:
 niewymienna, zaprasowana fabrycznie pomiędzy dwiema częściami naczynia;
 wymienna, workowa, mocowana do naczynia przy użyciu kołnierzy.
Naczynia z membraną niewymienną
Naczynia te są płaskie i cylindryczne. Płaskie stosuje się głównie w małych
instalacjach grzewczych i chłodniczych jako naczynia wbudowane w kocioł,
klimatyzator lub mocowane obok kotła. Ich pojemności nie przekraczają 10 litrów,
a ciśnienie robocze 3 bar. Naczynia cylindryczne produkowane są od 2 do 10 000 litrów,
przy czym:
 zbiorniki małe w przedziale 2–80 litrów wykonywane są jako dwudzielne, łączone
i do wielkości 25 litrów mogą być montowane na konsoli ściennej, powyżej tej
wartości montowane są jako stojące;
 zbiorniki od 100 do 10 000 litrów są najczęściej monolityczne, z membraną
mocowaną do obudowy specjalnym wewnętrznym pierścieniem, ciśnienie robocze
może się wahać od 3 do 6 bar.
Naczynia z automatyczną regulacją ciśnienia
Automaty wzbiorcze pozwalają na:
 zwiększenie objętości roboczej naczynia nawet do 80%;
8
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
 ograniczanie i obniżenie amplitudy wahań ciśnienia do 0,2–0,3 bar, zwiększa to
trwałość instalacji, szczególnie przy starych, skorodowanych przewodach
i ogranicza hałas.
Szczególnie poleca się stosowanie automatów wzbiorczych w wysokich
budynkach, gdzie wartości ciśnienia statycznego w miejscu przyłączenia naczynia
drastycznie ograniczają jego pojemność roboczą.
Automaty wzbiorcze dzielą się na sprężarkowe i pompowe.
Automaty sprężarkowo-upustowe
Automaty te budowane są na bazie naczyń wzbiorczych z wymienną membraną,
do których przestrzeni gazowej podłączono kompresor. Zasada działania polega na
automatycznej regulacji poduszki powietrznej naczynia przy wahaniach ciśnienia wody
w zładzie. Przy wzroście objętości wody membrana naczynia ulega rozszerzeniu,
sprężając poduszkę powietrzną. Po przekroczeniu zadanej wartości ciśnienia zawór
elektromagnetyczny czujnika ciśnieniowego otwiera zawór powietrzny i usuwa nadmiar
gazu do atmosfery. Spadek objętości wody powoduje z kolei włączenie się kompresora
i podwyższenie ciśnienia w przestrzeni gazowej. Automaty sprężarkowe mają z reguły
rozbudowaną automatykę, co umożliwia sterowanie nimi na odległość, jak również stały
dostęp do danych o stanie pracy instalacji i sytuacjach awaryjnych.
Automaty pompowo-upustowe
Nie wymagają zbiorników ciśnieniowych. Regulacja ciśnienia wody w zładzie
odbywa się za pomocą układu pompy współpracującej z bezciśnieniowym zbiornikiem
wyrównawczym. Przy wzroście temperatury (objętości) wody w zładzie, wyłącznik
ciśnieniowy załącza pompę stabilizującą, która przepompowuje nadmiar wody do
bezciśnieniowego zbiornika. Przy spadku ciśnienia przepływ wody jest odwrotny (ze
zbiornika do instalacji).
Układy tego typu mogą pełnić rolę centralnego odpowietrzacza i urządzenia
uzupełniającego braki lub straty wody w sieci. Odpowietrzanie następuje już przez
obniżenie samego ciśnienia wody w zbiorniku ― od ciśnienia roboczego do
atmosferycznego (zbiorniki wyrównawcze mają wewnątrz membranę workową, dzięki
czemu woda nie ma kontaktu z atmosferą). Wydzielone z wody powietrze jest następnie
usuwane poprzez separator powietrza w górnej części membrany workowej.
6.4 Separatory koalescencyjne
Separatory koalescencyjne wykorzystują zjawisko koalescencji pęcherzyków
powietrza zachodzące na powierzchni absorbera.
Do usuwania z wody powietrza w formie pęcherzy i mikropęcherzy firma
FLAMCO opracowała separator absorpcyjny Flamcovent wykorzystujący efekt
pierścieniowy PALL-a. Wnętrze separatora Flamcovent wypełnione jest wykonanymi ze
stali nierdzewnej, specjalnie ukształtowanymi pierścieniami o dużej powierzchni
czynnej w stosunku do zajmowanej objętości.
Podczas przepływu wody przez separator duże pęcherzyki powietrza, wskutek
spowolnienia prędkości przepływu od razu unoszą się do górnych części separatora,
gdzie usuwane są do atmosfery przez automatyczny odpowietrznik. Małe pęcherzyki
9
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
i mikropęcherze, niezdolne do samodzielnego wypłynięcia, natrafiają na swej drodze na
pierścienie PALL-a i osadzają się na ich powierzchni. Istnieje przy tym duże
prawdopodobieństwo, że w te same miejsca w krótkim czasie trafi wiele mikropęcherzy
i dojdzie do zjawiska koalescencji.
Stopniowy wzrost objętości pęcherzy powoduje automatycznie zwiększanie się
siły ich wyporu. W pewnym momencie siła ta okaże się większa od siły przyciągania, co
pozwoli na ich oderwanie od pierścieni i swobodne wypłynięcie do górnej części
urządzenia.
W odróżnieniu do separatorów odśrodkowych separatory absorpcyjne wymagają
stosunkowo małej prędkości przepływu. W praktyce prędkość ta nie powinna
przekraczać w króćcu dolotowym 1,5 m/s, a przy braku możliwości zapewnienia
wysokiej temperatury wody < 1,0 m/s.
6.5 Pompy
Aby dowiedzieć się na temat pomp obiegowych i cyrkulacyjnych, wysłuchaj
audiocastu pt. „Pompy obiegowe i cyrkulacyjne”.
6.6 Wymienniki ciepła
6.6.1 Wymiennik JAD2
Jest to przepływowy wymiennik typu woda–woda pracujący z reguły jako
wymiennik przeciwprądowy. Wykonany jest ze stali kwasoodpornej, a powierzchnię
wymiany ciepła tworzą spiralne, współosiowe wężownice ze zwiniętych rur
karbowanych. Wymienniki te są przeznaczone dla pompowych instalacji centralnego
ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej, które są zasilane w energię cieplną z sieci
ciepłowniczych o wysokich parametrach nośnika ciepła.
6.6.2 Płytowe wymienniki ciepła3
Są to wymienniki typu woda–woda pracujące z reguły jako przeciwprądowe.
Charakteryzują się intensywną wymianą ciepła między czynnikiem grzewczym
a ogrzewanym dzięki ruchowi turbulentnemu, wywołanemu przez faliste
ukształtowanie powierzchni płyty. Umożliwia to pracę wymiennika przy bardzo małych
różnicach temperatur. Posiada bardzo dużą odporność na zmiany ciśnienia
i temperatury. Charakteryzuje się prostym montażem. Płytowy wymiennik ciepła może
być nawet o wiele mniejszy i lżejszy od rurowego wymiennika i jednocześnie posiadać
dużą moc cieplną. Wymienniki te zbudowane są z płyt miedzianych lub płyt ze stali,
która jest odporna na korozję. Płyty miedziane połączone są przez lutowanie, natomiast
płyty stalowe poprzez skręcanie. Płyty skręcane wykonane są ze stali kwasoodpornych
lub tytanu, a między nimi znajdują się uszczelki.
2 Krygier K., Klinke T., Sewerynik J., Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja, WSiP, Warszawa 2007
3 http://www.apv.com.pl/budowa-wymiennika-plytowego
10
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
6.7 Próby szczelności węzłów ciepłowniczych4
Aby zapoznać się z treścią tematu 6.7, przejdź do prezentacji pt. „Próby
szczelności węzłów ciepłowniczych”.
6.8 Zastosowanie odnawialnych źródeł ciepła stanowiących zasilanie węzłów
ciepłowniczych
6.8.1 Pompa ciepła5
Węzeł grzewczy oparty na pompie ciepła to mechanizm, którego podstawowym
zadaniem jest transport ciepła z miejsca o niższej temperaturze do miejsca o wyższej
temperaturze. Taki proces umożliwia odpowiednia konstrukcja pompy. Przy
wykorzystaniu ciepła z gruntu bądź zbiorników wodnych pompa zaopatrzona jest
w sprężarkę, natomiast przy wykorzystaniu powietrza ― w wymiennik przypominający
chłodnicę samochodową.
Pompa ciepła kondensuje energię cieplną pobraną np. z powietrza czy z gleby
i oddaje ją do węzła cieplnego. Aby pompa mogła zadziałać, potrzebuje jednak prądu.
Eliminuje to konieczność podłączania do domu instalacji gazowej czy innego źródła
paliwa. Dzięki takim rozwiązaniom jest to inwestycja ekologiczna, bezpieczna
i oszczędna.
6.8.2 Kolektor słoneczny6
Kolektor słoneczny to urządzenie do konwersji energii promieniowania
słonecznego na ciepło. Kolektor (czy więcej z nich) montuje się na zewnątrz budynku
kolektorów, a wewnątrz domu umieszcza się wymiennik ciepła.
Zasada działania kolektora słonecznego jest całkiem prosta. Metalowa
powierzchnia kolektora nagrzewa się od promieni słonecznych. Przez rurki przepływa
płyn, który chłodzi metal, jednocześnie się nagrzewając. Najczęściej stosowany jest płyn
niezamarzający, w przeciwnym wypadku przed nadejściem zimy należałoby
każdorazowo opróżniać instalację z wody. Gorąca woda płynie do zbiornika, w którym
magazynowane jest ciepło (do zasobnika ciepła).
O ile energia słoneczna całkiem nieźle nadaje się do przygotowania ciepłej wody
użytkowej w ciepłym półroczu, o tyle wykorzystanie jej do ogrzewania budynku jest już
znacznie trudniejsze. Kolektor słoneczny produkuje ciepło tak naprawdę tylko latem,
ewentualnie w okresie przejściowym. Zimą ilość energii promieniowania słonecznego
jest zbyt mała, by kolektor mógł produkować ciepło. Oczywiście będzie on energię
słoneczną pochłaniać, ale również tracić ciepło do zimnego powietrza atmosferycznego.
4 Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia – Montaż instalacjo centralnego ogrzewania, Instytut Technologii
Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006
5 http://www.pompyciepla.com/
6 http://ogrzewanie.drewnozamiastbenzyny.pl/
11
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
6.9 Literatura
6.9.1 Literatura obowiązkowa
 Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia – Montaż instalacji centralnego ogrzewania,
Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006;
 Krygier K., Klinke T., Sewerynik J., Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja, WSiP,
Warszawa 2007.
6.9.2 Literatura uzupełniająca
 Recknagel H., Sprenger E., Honmann W., Schramek E., Kompendium wiedzy
Ogrzewnictwo, klimatyzacja, ciepła woda, chłodnictwo 08/09, Wydawnictwo Omni
Scala, 2008.
6.9.3 Netografia
 http://www.pompyciepla.com/ branżowy portal informacyjny;
 http://ogrzewanie.drewnozamiastbenzyny.pl/ branżowy portal informacyjny;
 http://www.instsani.webd.pl/ branżowy portal informacyjny;
 http://www.apv.com.pl/budowa-wymiennika-plytowego branżowy portal
informacyjny;
 http://www.e-instalacje.pl/a/3377,pompy-w-instalacji-grzewczej branżowy
portal informacyjny.
6.10 Spis rysunków
Rysunek 6.1 Schemat budowy odmulacza.............................................................................................4
Rysunek 6.2 Filtroodmulnik magnetyczny............................................................................................5
6.11 Spis treści
6 Technologia montażu węzłów ciepłowniczych..........................................................................2
6.1 Podstawowe urządzania węzłów ciepłowniczych..............................................................................2
6.2 Elementy uzbrojenia węzłów ciepłowniczych.....................................................................................2
6.2.1 Zawory regulacyjne..........................................................................................................................................................2
6.2.2 Zawory mieszające ...........................................................................................................................................................3
6.2.3 Odmulacze............................................................................................................................................................................3
6.2.4 Filtroodmulniki magnetyczne .....................................................................................................................................4
6.2.5 Filtry siatkowe....................................................................................................................................................................5
6.2.6 Układy regulacji .................................................................................................................................................................5
6.2.7 Zawory bezpieczeństwa.................................................................................................................................................6
6.3 Naczynia wzbiorcze.........................................................................................................................................6
6.3.1 Podział naczyń wzbiorczych ........................................................................................................................................6
6.4 Separatory koalesencyjne.............................................................................................................................8
6.5 Pompy ...................................................................................................................................................................9
12
Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze
6.6 Wymienniki ciepła ...........................................................................................................................................9
6.6.1 Wymiennik JAD..................................................................................................................................................................9
6.6.2 Płytkowe wymienniki ciepła........................................................................................................................................9
6.7 Próby szczelności węzłów ciepłowniczych ........................................................................................10
6.8 Zastosowanie odnawialnych źródeł ciepła stanowiących zasilanie węzłów
ciepłowniczych.............................................................................................................................................................10
6.8.1 Pompa ciepła....................................................................................................................................................................10
6.8.2 Kolektor słoneczny........................................................................................................................................................10
6.9 Literatura..........................................................................................................................................................11
6.9.1 Literatura obowiązkowa.............................................................................................................................................11
6.9.2 Literatura uzupełniająca.............................................................................................................................................11
6.9.3 Netografia..........................................................................................................................................................................11
6.10 Spis rysunków.................................................................................................................................................11

More Related Content

What's hot

Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Materiały stosowane w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
Materiały stosowane w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnychMateriały stosowane w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
Materiały stosowane w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnychSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Urządzenia energetyczne stanowiące wyposażenie obiektów sieci gazowych
Urządzenia energetyczne stanowiące wyposażenie obiektów sieci gazowychUrządzenia energetyczne stanowiące wyposażenie obiektów sieci gazowych
Urządzenia energetyczne stanowiące wyposażenie obiektów sieci gazowychSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Materiały stosowane do budowy gazociągów i przyłączy gazowych
Materiały stosowane do budowy gazociągów i przyłączy gazowychMateriały stosowane do budowy gazociągów i przyłączy gazowych
Materiały stosowane do budowy gazociągów i przyłączy gazowychSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Rodzaje i funkcje obiektów sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
Rodzaje i funkcje obiektów sieci wodociągowych i kanalizacyjnychRodzaje i funkcje obiektów sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
Rodzaje i funkcje obiektów sieci wodociągowych i kanalizacyjnychSzymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe
 

What's hot (20)

Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
Rodzaje urządzeń energetycznych stosowanych w sieciach komunalnych i instalac...
 
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
 
Rodzaje i zadania sieci wodociągowych
Rodzaje i zadania sieci wodociągowychRodzaje i zadania sieci wodociągowych
Rodzaje i zadania sieci wodociągowych
 
Rodzaje i zadania sieci kanalizacyjnej
Rodzaje i zadania sieci kanalizacyjnejRodzaje i zadania sieci kanalizacyjnej
Rodzaje i zadania sieci kanalizacyjnej
 
Węzły ciepłownicze
Węzły ciepłowniczeWęzły ciepłownicze
Węzły ciepłownicze
 
Rodzaje przyłączy wodociągowych
Rodzaje przyłączy wodociągowychRodzaje przyłączy wodociągowych
Rodzaje przyłączy wodociągowych
 
Klasyfikacja urządzeń gazowych
Klasyfikacja urządzeń gazowychKlasyfikacja urządzeń gazowych
Klasyfikacja urządzeń gazowych
 
Materiały stosowane w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
Materiały stosowane w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnychMateriały stosowane w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
Materiały stosowane w instalacjach wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
 
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu  ...
Rodzaje instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych oraz technologia montażu ...
 
Urządzenia energetyczne stanowiące wyposażenie obiektów sieci gazowych
Urządzenia energetyczne stanowiące wyposażenie obiektów sieci gazowychUrządzenia energetyczne stanowiące wyposażenie obiektów sieci gazowych
Urządzenia energetyczne stanowiące wyposażenie obiektów sieci gazowych
 
Materiały stosowane do budowy gazociągów i przyłączy gazowych
Materiały stosowane do budowy gazociągów i przyłączy gazowychMateriały stosowane do budowy gazociągów i przyłączy gazowych
Materiały stosowane do budowy gazociągów i przyłączy gazowych
 
Uzbrojenie instalacji grzewczych
Uzbrojenie instalacji grzewczychUzbrojenie instalacji grzewczych
Uzbrojenie instalacji grzewczych
 
Rodzaje przyłączy kanalizacyjnych
 Rodzaje przyłączy kanalizacyjnych Rodzaje przyłączy kanalizacyjnych
Rodzaje przyłączy kanalizacyjnych
 
Dokumentacja projektowa
Dokumentacja projektowaDokumentacja projektowa
Dokumentacja projektowa
 
Typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
Typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnychTypy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
Typy instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
 
Układy gazociągów
Układy gazociągówUkłady gazociągów
Układy gazociągów
 
Rodzaje i funkcje obiektów sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
Rodzaje i funkcje obiektów sieci wodociągowych i kanalizacyjnychRodzaje i funkcje obiektów sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
Rodzaje i funkcje obiektów sieci wodociągowych i kanalizacyjnych
 
Rodzaje instalacji gazowych oraz technologie ich wykonywania
Rodzaje instalacji gazowych oraz technologie ich wykonywaniaRodzaje instalacji gazowych oraz technologie ich wykonywania
Rodzaje instalacji gazowych oraz technologie ich wykonywania
 
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
Materiały oraz ich właściwości stosowane do budowy instalacji wodociągowych i...
 
Sytuowanie i prowadzenie przewodów gazowych
Sytuowanie i prowadzenie przewodów gazowychSytuowanie i prowadzenie przewodów gazowych
Sytuowanie i prowadzenie przewodów gazowych
 

Similar to Technologia montażu węzłów ciepłowniczych

Problemy eksploatacyjne kolektorów próżniowych heat pipe
Problemy eksploatacyjne kolektorów próżniowych heat pipeProblemy eksploatacyjne kolektorów próżniowych heat pipe
Problemy eksploatacyjne kolektorów próżniowych heat pipeHewalex Sp. z o.o. Sp.K.
 
Kocioł dwufunkcyjny i kocioł jednofunkcyjny - budowa działanie i zastosowanie
Kocioł dwufunkcyjny i kocioł jednofunkcyjny - budowa działanie i zastosowanieKocioł dwufunkcyjny i kocioł jednofunkcyjny - budowa działanie i zastosowanie
Kocioł dwufunkcyjny i kocioł jednofunkcyjny - budowa działanie i zastosowanieVaillant Saunier Duval Sp. z o.o.
 
Jakie oszczędności może przynieść termomodernizacja domu?
Jakie oszczędności może przynieść termomodernizacja domu?Jakie oszczędności może przynieść termomodernizacja domu?
Jakie oszczędności może przynieść termomodernizacja domu?Vaillant Saunier Duval Sp. z o.o.
 
Budowa próżniowego kolektora słonecznego
Budowa próżniowego kolektora słonecznegoBudowa próżniowego kolektora słonecznego
Budowa próżniowego kolektora słonecznegoHewalex Sp. z o.o. Sp.K.
 
Dobór instalacji solarnej do wspomagania ogrzewania
Dobór instalacji solarnej do wspomagania ogrzewaniaDobór instalacji solarnej do wspomagania ogrzewania
Dobór instalacji solarnej do wspomagania ogrzewaniaHewalex Sp. z o.o. Sp.K.
 
Kolektory płaskie i próżniowe w jednym budynku - porównanie pracy
Kolektory płaskie i próżniowe w jednym budynku - porównanie pracyKolektory płaskie i próżniowe w jednym budynku - porównanie pracy
Kolektory płaskie i próżniowe w jednym budynku - porównanie pracyHewalex Sp. z o.o. Sp.K.
 
τζακι με καλοριφερ
τζακι με καλοριφερτζακι με καλοριφερ
τζακι με καλοριφερdkalavroy
 
Prezentacja Mbi Pompa Ciepla zasilana panelem termodynamicznym
Prezentacja Mbi Pompa Ciepla zasilana panelem termodynamicznymPrezentacja Mbi Pompa Ciepla zasilana panelem termodynamicznym
Prezentacja Mbi Pompa Ciepla zasilana panelem termodynamicznymBart Stasiak
 
PREZENTACJA DOT POMP CIEPŁA DO C.W.U.
PREZENTACJA DOT POMP CIEPŁA DO C.W.U. PREZENTACJA DOT POMP CIEPŁA DO C.W.U.
PREZENTACJA DOT POMP CIEPŁA DO C.W.U. Bart Stasiak
 
Funkcja urlopowa ochrony instalacji solarnej
Funkcja urlopowa ochrony instalacji solarnejFunkcja urlopowa ochrony instalacji solarnej
Funkcja urlopowa ochrony instalacji solarnejHewalex Sp. z o.o. Sp.K.
 

Similar to Technologia montażu węzłów ciepłowniczych (20)

Wymiana przepływowego podgrzewacza wody
Wymiana przepływowego podgrzewacza wodyWymiana przepływowego podgrzewacza wody
Wymiana przepływowego podgrzewacza wody
 
Problemy eksploatacyjne kolektorów próżniowych heat pipe
Problemy eksploatacyjne kolektorów próżniowych heat pipeProblemy eksploatacyjne kolektorów próżniowych heat pipe
Problemy eksploatacyjne kolektorów próżniowych heat pipe
 
Ochrona instalacji solarnej przed przegrzewaniem
Ochrona instalacji solarnej przed przegrzewaniemOchrona instalacji solarnej przed przegrzewaniem
Ochrona instalacji solarnej przed przegrzewaniem
 
Drainback - bezciśnieniowe instalacje solarne
Drainback - bezciśnieniowe instalacje solarneDrainback - bezciśnieniowe instalacje solarne
Drainback - bezciśnieniowe instalacje solarne
 
Instalacja solarna z kotłem gazowym
Instalacja solarna z kotłem gazowymInstalacja solarna z kotłem gazowym
Instalacja solarna z kotłem gazowym
 
Jakie przewody w instalacji solarnej?
Jakie przewody w instalacji solarnej?Jakie przewody w instalacji solarnej?
Jakie przewody w instalacji solarnej?
 
Kocioł dwufunkcyjny i kocioł jednofunkcyjny - budowa działanie i zastosowanie
Kocioł dwufunkcyjny i kocioł jednofunkcyjny - budowa działanie i zastosowanieKocioł dwufunkcyjny i kocioł jednofunkcyjny - budowa działanie i zastosowanie
Kocioł dwufunkcyjny i kocioł jednofunkcyjny - budowa działanie i zastosowanie
 
Jakie oszczędności może przynieść termomodernizacja domu?
Jakie oszczędności może przynieść termomodernizacja domu?Jakie oszczędności może przynieść termomodernizacja domu?
Jakie oszczędności może przynieść termomodernizacja domu?
 
Budowa próżniowego kolektora słonecznego
Budowa próżniowego kolektora słonecznegoBudowa próżniowego kolektora słonecznego
Budowa próżniowego kolektora słonecznego
 
Pompa ciepła i kominek
Pompa ciepła i kominekPompa ciepła i kominek
Pompa ciepła i kominek
 
Stacja świeżej wody użytkowej
Stacja świeżej wody użytkowejStacja świeżej wody użytkowej
Stacja świeżej wody użytkowej
 
Dobór instalacji solarnej do wspomagania ogrzewania
Dobór instalacji solarnej do wspomagania ogrzewaniaDobór instalacji solarnej do wspomagania ogrzewania
Dobór instalacji solarnej do wspomagania ogrzewania
 
Kolektory płaskie i próżniowe w jednym budynku - porównanie pracy
Kolektory płaskie i próżniowe w jednym budynku - porównanie pracyKolektory płaskie i próżniowe w jednym budynku - porównanie pracy
Kolektory płaskie i próżniowe w jednym budynku - porównanie pracy
 
τζακι με καλοριφερ
τζακι με καλοριφερτζακι με καλοριφερ
τζακι με καλοριφερ
 
Przegląd kotła przed sezonem grzewczym
Przegląd kotła przed sezonem grzewczymPrzegląd kotła przed sezonem grzewczym
Przegląd kotła przed sezonem grzewczym
 
Prezentacja Mbi Pompa Ciepla zasilana panelem termodynamicznym
Prezentacja Mbi Pompa Ciepla zasilana panelem termodynamicznymPrezentacja Mbi Pompa Ciepla zasilana panelem termodynamicznym
Prezentacja Mbi Pompa Ciepla zasilana panelem termodynamicznym
 
PREZENTACJA DOT POMP CIEPŁA DO C.W.U.
PREZENTACJA DOT POMP CIEPŁA DO C.W.U. PREZENTACJA DOT POMP CIEPŁA DO C.W.U.
PREZENTACJA DOT POMP CIEPŁA DO C.W.U.
 
Systemy grzewcze dla budynku w standardzie wt 2017
Systemy grzewcze dla budynku w standardzie wt 2017Systemy grzewcze dla budynku w standardzie wt 2017
Systemy grzewcze dla budynku w standardzie wt 2017
 
Pcpm Temat 13 2009
Pcpm Temat 13 2009Pcpm Temat 13 2009
Pcpm Temat 13 2009
 
Funkcja urlopowa ochrony instalacji solarnej
Funkcja urlopowa ochrony instalacji solarnejFunkcja urlopowa ochrony instalacji solarnej
Funkcja urlopowa ochrony instalacji solarnej
 

More from Szymon Konkol - Publikacje Cyfrowe (20)

k1.pdf
k1.pdfk1.pdf
k1.pdf
 
t1.pdf
t1.pdft1.pdf
t1.pdf
 
Quiz3
Quiz3Quiz3
Quiz3
 
Quiz2
Quiz2Quiz2
Quiz2
 
Quiz 1
Quiz 1Quiz 1
Quiz 1
 
Pytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacjiPytania RODO do prezentacji
Pytania RODO do prezentacji
 
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
Rodo prezentacja dla_pracownikow (1)
 
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikowRodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
Rodo bezpieczenstwo _dla_pracownikow
 
Rodo reakcja na_naruszenia
Rodo  reakcja na_naruszeniaRodo  reakcja na_naruszenia
Rodo reakcja na_naruszenia
 
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikowRodo  podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
Rodo podstawy przetwarzania_danych_ dla pracownikow
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
2 2
2
 
1
11
1
 
6
66
6
 
5
55
5
 
4
44
4
 
3
33
3
 
2
22
2
 
1
11
1
 

Technologia montażu węzłów ciepłowniczych

  • 1. 1 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze Źródło: www.fotolia.com KURS Sieci i węzły ciepłownicze MODUŁ Technologia montażu węzłów ciepłowniczych
  • 2. 2 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze 6 Technologia montażu węzłów ciepłowniczych 6.1 Podstawowe urządzania węzłów ciepłowniczych Do podstawowych urządzeń węzłów ciepłowniczych należą:  wymienniki ciepła typu JAD, płytowe;  pompy pracujące w instalacjach c.o. i tzw. cyrkulacyjne w instalacjach c.w.u.;  armatura odcinająca (zawory, zasuwy);  armatura automatycznej regulacji;  armatura oczyszczająca (odmulniki, filtry);  armatura zabezpieczająca (zawory bezpieczeństwa). 6.2 Elementy uzbrojenia węzłów ciepłowniczych 6.2.1 Zawory regulacyjne1 Zawory trzydrogowe Podstawowym zadaniem zaworów trzydrogowych jest ochrona odbiornika ciepła przed zbyt wysoką temperaturą, przez zmieszanie wody zasilającej z powrotną. Zawory trzydrogowe mogą być sterowane manualnie lub poprzez siłownik. Sterowanie manualne zapewnia jednorazowe ustawienie zaworu, natomiast sterowanie przy użyciu siłownika jest automatyczne i w zależności od jego budowy może być:  trzypunktowe;  proporcjonalne. Zawory trzydrogowe współpracujące z pompą wymagają montażu pompy zawsze po stronie otwartego zaworu. Instalując zawór trzydrogowy, powinno wykonać się syfon cieplny o wysokości od 3 do 6 średnic rury przyłączeniowej, aby zabezpieczyć instalację przed przepływem dwukierunkowym w rurze powrotnej do kotła. Zawory trzydrogowe z siłownikami regulowanymi elektrycznie stanowią w pełni automatyczną regulację obiegu grzewczego (dla przykładu ogrzewania podłogowego) i kontrolują w sposób ciągły zadaną na regulatorze temperaturę. Większość rozwiązań siłowników opiera się na silnikach synchronicznych z wyłącznikami krańcowymi. Siłowniki takie pobierają prąd tylko w momencie zmiany pozycji zaworu. Zawory czterodrogowe Mają zastosowanie w regulacji temperatury wody zasilającej instalację z jednoczesnym podniesieniem temperatury wody powracającej do kotła. Szczególne 1 http://www.instsani.webd.pl/
  • 3. 3 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze znajdują zastosowanie w instalacjach z kotłem na paliwo stałe, chroniąc go przed korozją. Zawór czterodrogowy jest dobrym rozwiązaniem regulacji układu kotła z zasobnikiem c.w.u., ponieważ rozdziela ciepłą wodę z zasilenia kotła na dwa niezależne obiegi. Zimą zawór w takim kotle ustawia się zazwyczaj na 50% zmieszania tak, że 50% ciepłej wody płynie na instalację c.o., a drugie 50% zasila zasobnik. W okresie letnim przestawienie zaworu w położenie skrajne umożliwia kierowanie 100% wody na zasobnik. Przy zastosowaniu siłownika regulacja zaworem staje się w pełni automatyczna i może być przeprowadzana w sposób ciągły, co pozwala zwiększyć wydajność cieplną. Zawory czterodrogowe powinny być tak podpięte do instalacji, aby pompa obiegowa c.o. znajdowała się albo po stronie zasilania instalacji, albo po stronie powrotu z instalacji do zaworu. Wszystkie inne położenia pompy są nieprawidłowe. Większość producentów kotłów na biomasę stawia za warunek gwarancji kotła zamocowanie w instalacji zaworu czterodrogowego. 6.2.2 Zawory mieszające1 Zawory mieszające i zawory rozdzielające (kierunkowe) stosowane są głównie w instalacjach grzewczych i służą do:  proporcjonalnego mieszania czynnika roboczego powracającego z instalacji z czynnikiem zasilającym;  mieszania czynników z dwu różnych źródeł;  kierowania ich strumienia do określonego rurociągu. Umożliwiają wykorzystanie jednofunkcyjnych kotłów grzewczych do podgrzewania wody użytkowej oraz sprzęgania kilku źródeł ciepła w jeden system grzewczy. Mogą być sterowane ręcznie lub elektrycznie. Gdy są sterowane elektrycznie muszą współpracować z odpowiednimi sterownikami. Czterodrogowe zawory mieszające dodatkowo zmniejszają ryzyko korozji niskotemperaturowej w kotłach na paliwo stałe. Dzięki odpowiedniemu zmieszaniu gorącej wody z kotła lub innego źródła, z chłodniejszą wodą z powrotu, zawory regulują temperaturę w systemie. Zastosowanie zaworów mieszających umożliwia, między innymi: płynną regulację temperatury czynnika grzewczego lub chłodzącego oraz zminimalizowanie różnic temperatur w źródle ciepła. Można stosować je zarówno z systemem grzejników, jak i w ogrzewaniu podłogowym. 6.2.3 Odmulacze Odmulacze to urządzenia stosowane do ochrony instalacji przed zanieczyszczeniami. Zanieczyszczenia, które znajdują się w sieci, mogą pochodzić z budowli lub z eksploatacji sieci ciepłowniczej (osady węglanowe, tlenki żelaza). Zawiesiny te gromadzą się w odmulaczu, gdyż prędkość wody wprowadzonej do tego urządzenia maleje. Odmulacze mogą być wyposażone w siatki, aby zwiększyć skuteczność zatrzymywania zanieczyszczeń.
  • 4. 4 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze Rysunek 6.1 Schemat budowy odmulacza Źródło: Krygier K., Klinke T., Sewerynik J., Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja, WSIP, Warszawa 2007 6.2.4 Filtroodmulniki magnetyczne Filtroodmulniki magnetyczne służą do wychwytywania zanieczyszczeń ferrytycznych. Działają na zasadzie wykorzystywania sił bezwładności, sił pola magnetycznego i filtracji. Strumień wody jest kierowany do dolnej części zbiornika. Po zmniejszeniu prędkości przepływu większe zanieczyszczenia wytrącane są siłą bezwładności, a małe osiadają na filtrze.
  • 5. 5 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze Rysunek 6.2 Filtroodmulnik magnetyczny Źródło: Krygier K., Klinke T., Sewerynik J., Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja, WSIP, Warszawa 2007 6.2.5 Filtry siatkowe Filtry siatkowe wykorzystywane są do ochrony urządzeń, w szczególności zaworów regulacyjnych i liczników ciepła. 6.2.6 Układy regulacji Instalacje wody zasilającej c.o. potrzebują układów regulacyjnych o działaniu ciągłym do zmiany jej temperatury. W skład takiego układu wchodzą:  automatyczny zawór regulacyjny;  napęd zaworu w postaci odpowiedniego silnika;  regulator temperatury wody zasilającej z funkcją rozpoznawania warunków meteorologicznych;  czujnik termometru oporowego do pomiaru temperatury powietrza zewnętrznego;  czujnik termometru oporowego do pomiaru wartości regulowanej.
  • 6. 6 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze 6.2.7 Zawory bezpieczeństwa Zawory bezpieczeństwa zapobiegają wzrostowi ciśnienia powyżej dopuszczalnych wartości. W przypadku przekroczenia wartości granicznej zawory otwierają się, a po powrocie wartości ciśnienia w granice normy ― zamykają się. 6.3 Naczynia wzbiorcze1 Podstawowym zadaniem naczyń wzbiorczych jest przejęcie wzrostu objętości wody wskutek wzrostu jej temperatury. Ich zadaniem jest ochrona instalacji grzewczych systemu zamkniętego przed wzrostem ciśnienia ponad ustalone normy. Urządzenie to pełni też rolę stabilizatora ciśnienia w instalacji i centralnego odgazowywacza. 6.3.1 Podział naczyń wzbiorczych Naczynia wzbiorcze w instalacji c.o. można ogólnie podzielić na dwa główne typy: sytemu otwartego ― bezciśnieniowe, systemu zamkniętego ― ciśnieniowe. Naczynia zamknięte mogą mieć membranę niewymienną albo membranę wymienną. Mogą posiadać także z funkcję odgazowywaczą. Osobną grupę naczyń wzbiorczych stanowią automaty ciśnieniowe stabilizujące ciśnienie wody w instalacji w oparciu o rozbudowaną automatykę. Naczynia systemu otwartego Stosowane są w instalacjach c.o. z kotłami na paliwo stałe, które nie posiadają dodatkowych zabezpieczeń przed nadmiernym wzrostem ciśnienia wody w zładzie. Występują też w instalacjach kominkowych z płaszczem wodnym wykorzystywanym do zasilania grzejników. Naczynie wzbiorcze otwarte w wersji standard jest wykonane z blachy stalowej zgodnie z PN-99/H-92131 z gat. STOS wg PN-61/H-74200. Króćce ― z rur stalowych zgodnie z PN-64/H-74200. Powierzchnię wewnętrzną i zewnętrzną naczynia wzbiorczego należy przed podłączeniem do instalacji oczyścić i pomalować farbą antykorozyjną. Naczynia stalowe dzieli się na dwa główne typy:  typ A ― o kształcie cylindrycznym;  typ B ― o kształcie prostopadłościennym. Naczynia systemu zamkniętego (ciśnieniowe) W instalacji centralnego ogrzewania krążąca woda nie ma bezpośredniego kontaktu z atmosferą. Raz napełniona instalacja pozostaje zamknięta pod ciśnieniem przez wiele lat. Ubytki wody zdarzają się rzadko, więc konieczność jej uzupełnienia ma charakter sporadyczny. Ubytki wiążą się raczej z wystąpieniem nieszczelności instalacji lub jej remontem. Woda w takim układzie odznacza się niską korozyjnością i bardzo małą zawartością rozpuszczonych gazów. Podlega natomiast dużym wahaniom temperatur, z czym wiąże się znaczny przyrost objętości wody. Naczynia przeponowe muszą mieć dużą odporność na temperaturę i na skoki temperatur. Ważna jest też całkowita gazoszczelność i w mniejszym stopniu ich zabezpieczenia antykorozyjne. Norma PN/B-02414 dopuszcza używanie trzech typów naczyń:
  • 7. 7 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze  z hermetyczną przestrzenią gazową;  z urządzeniem sprężarkowo-upustowym;  z urządzeniem pompowo-upustowym. Naczynia z hermetyczną przestrzenią gazową Naczynia te zbudowane są ze stalowego ciśnieniowego zbiornika, wewnątrz którego przestrzeń wodna oddzielona jest od przestrzeni gazowej elastyczną, nieprzepuszczalną membraną (zwykle wykonaną z kauczuku butylowego). Występuje tu całkowity brak bezpośredniego kontaktu przestrzeni gazowej naczynia z atmosferą (np. poprzez odpowietrznik lub zawór upustowy). W zależności od kształtu zbiornika omawiane naczynia można dalej dzielić na:  płaskie;  cylindryczne; a ze względu na miejsce montażu na:  wiszące;  stojące;  leżące. Membrana naczyń hermetycznych może być przy tym:  niewymienna, zaprasowana fabrycznie pomiędzy dwiema częściami naczynia;  wymienna, workowa, mocowana do naczynia przy użyciu kołnierzy. Naczynia z membraną niewymienną Naczynia te są płaskie i cylindryczne. Płaskie stosuje się głównie w małych instalacjach grzewczych i chłodniczych jako naczynia wbudowane w kocioł, klimatyzator lub mocowane obok kotła. Ich pojemności nie przekraczają 10 litrów, a ciśnienie robocze 3 bar. Naczynia cylindryczne produkowane są od 2 do 10 000 litrów, przy czym:  zbiorniki małe w przedziale 2–80 litrów wykonywane są jako dwudzielne, łączone i do wielkości 25 litrów mogą być montowane na konsoli ściennej, powyżej tej wartości montowane są jako stojące;  zbiorniki od 100 do 10 000 litrów są najczęściej monolityczne, z membraną mocowaną do obudowy specjalnym wewnętrznym pierścieniem, ciśnienie robocze może się wahać od 3 do 6 bar. Naczynia z automatyczną regulacją ciśnienia Automaty wzbiorcze pozwalają na:  zwiększenie objętości roboczej naczynia nawet do 80%;
  • 8. 8 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze  ograniczanie i obniżenie amplitudy wahań ciśnienia do 0,2–0,3 bar, zwiększa to trwałość instalacji, szczególnie przy starych, skorodowanych przewodach i ogranicza hałas. Szczególnie poleca się stosowanie automatów wzbiorczych w wysokich budynkach, gdzie wartości ciśnienia statycznego w miejscu przyłączenia naczynia drastycznie ograniczają jego pojemność roboczą. Automaty wzbiorcze dzielą się na sprężarkowe i pompowe. Automaty sprężarkowo-upustowe Automaty te budowane są na bazie naczyń wzbiorczych z wymienną membraną, do których przestrzeni gazowej podłączono kompresor. Zasada działania polega na automatycznej regulacji poduszki powietrznej naczynia przy wahaniach ciśnienia wody w zładzie. Przy wzroście objętości wody membrana naczynia ulega rozszerzeniu, sprężając poduszkę powietrzną. Po przekroczeniu zadanej wartości ciśnienia zawór elektromagnetyczny czujnika ciśnieniowego otwiera zawór powietrzny i usuwa nadmiar gazu do atmosfery. Spadek objętości wody powoduje z kolei włączenie się kompresora i podwyższenie ciśnienia w przestrzeni gazowej. Automaty sprężarkowe mają z reguły rozbudowaną automatykę, co umożliwia sterowanie nimi na odległość, jak również stały dostęp do danych o stanie pracy instalacji i sytuacjach awaryjnych. Automaty pompowo-upustowe Nie wymagają zbiorników ciśnieniowych. Regulacja ciśnienia wody w zładzie odbywa się za pomocą układu pompy współpracującej z bezciśnieniowym zbiornikiem wyrównawczym. Przy wzroście temperatury (objętości) wody w zładzie, wyłącznik ciśnieniowy załącza pompę stabilizującą, która przepompowuje nadmiar wody do bezciśnieniowego zbiornika. Przy spadku ciśnienia przepływ wody jest odwrotny (ze zbiornika do instalacji). Układy tego typu mogą pełnić rolę centralnego odpowietrzacza i urządzenia uzupełniającego braki lub straty wody w sieci. Odpowietrzanie następuje już przez obniżenie samego ciśnienia wody w zbiorniku ― od ciśnienia roboczego do atmosferycznego (zbiorniki wyrównawcze mają wewnątrz membranę workową, dzięki czemu woda nie ma kontaktu z atmosferą). Wydzielone z wody powietrze jest następnie usuwane poprzez separator powietrza w górnej części membrany workowej. 6.4 Separatory koalescencyjne Separatory koalescencyjne wykorzystują zjawisko koalescencji pęcherzyków powietrza zachodzące na powierzchni absorbera. Do usuwania z wody powietrza w formie pęcherzy i mikropęcherzy firma FLAMCO opracowała separator absorpcyjny Flamcovent wykorzystujący efekt pierścieniowy PALL-a. Wnętrze separatora Flamcovent wypełnione jest wykonanymi ze stali nierdzewnej, specjalnie ukształtowanymi pierścieniami o dużej powierzchni czynnej w stosunku do zajmowanej objętości. Podczas przepływu wody przez separator duże pęcherzyki powietrza, wskutek spowolnienia prędkości przepływu od razu unoszą się do górnych części separatora, gdzie usuwane są do atmosfery przez automatyczny odpowietrznik. Małe pęcherzyki
  • 9. 9 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze i mikropęcherze, niezdolne do samodzielnego wypłynięcia, natrafiają na swej drodze na pierścienie PALL-a i osadzają się na ich powierzchni. Istnieje przy tym duże prawdopodobieństwo, że w te same miejsca w krótkim czasie trafi wiele mikropęcherzy i dojdzie do zjawiska koalescencji. Stopniowy wzrost objętości pęcherzy powoduje automatycznie zwiększanie się siły ich wyporu. W pewnym momencie siła ta okaże się większa od siły przyciągania, co pozwoli na ich oderwanie od pierścieni i swobodne wypłynięcie do górnej części urządzenia. W odróżnieniu do separatorów odśrodkowych separatory absorpcyjne wymagają stosunkowo małej prędkości przepływu. W praktyce prędkość ta nie powinna przekraczać w króćcu dolotowym 1,5 m/s, a przy braku możliwości zapewnienia wysokiej temperatury wody < 1,0 m/s. 6.5 Pompy Aby dowiedzieć się na temat pomp obiegowych i cyrkulacyjnych, wysłuchaj audiocastu pt. „Pompy obiegowe i cyrkulacyjne”. 6.6 Wymienniki ciepła 6.6.1 Wymiennik JAD2 Jest to przepływowy wymiennik typu woda–woda pracujący z reguły jako wymiennik przeciwprądowy. Wykonany jest ze stali kwasoodpornej, a powierzchnię wymiany ciepła tworzą spiralne, współosiowe wężownice ze zwiniętych rur karbowanych. Wymienniki te są przeznaczone dla pompowych instalacji centralnego ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej, które są zasilane w energię cieplną z sieci ciepłowniczych o wysokich parametrach nośnika ciepła. 6.6.2 Płytowe wymienniki ciepła3 Są to wymienniki typu woda–woda pracujące z reguły jako przeciwprądowe. Charakteryzują się intensywną wymianą ciepła między czynnikiem grzewczym a ogrzewanym dzięki ruchowi turbulentnemu, wywołanemu przez faliste ukształtowanie powierzchni płyty. Umożliwia to pracę wymiennika przy bardzo małych różnicach temperatur. Posiada bardzo dużą odporność na zmiany ciśnienia i temperatury. Charakteryzuje się prostym montażem. Płytowy wymiennik ciepła może być nawet o wiele mniejszy i lżejszy od rurowego wymiennika i jednocześnie posiadać dużą moc cieplną. Wymienniki te zbudowane są z płyt miedzianych lub płyt ze stali, która jest odporna na korozję. Płyty miedziane połączone są przez lutowanie, natomiast płyty stalowe poprzez skręcanie. Płyty skręcane wykonane są ze stali kwasoodpornych lub tytanu, a między nimi znajdują się uszczelki. 2 Krygier K., Klinke T., Sewerynik J., Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja, WSiP, Warszawa 2007 3 http://www.apv.com.pl/budowa-wymiennika-plytowego
  • 10. 10 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze 6.7 Próby szczelności węzłów ciepłowniczych4 Aby zapoznać się z treścią tematu 6.7, przejdź do prezentacji pt. „Próby szczelności węzłów ciepłowniczych”. 6.8 Zastosowanie odnawialnych źródeł ciepła stanowiących zasilanie węzłów ciepłowniczych 6.8.1 Pompa ciepła5 Węzeł grzewczy oparty na pompie ciepła to mechanizm, którego podstawowym zadaniem jest transport ciepła z miejsca o niższej temperaturze do miejsca o wyższej temperaturze. Taki proces umożliwia odpowiednia konstrukcja pompy. Przy wykorzystaniu ciepła z gruntu bądź zbiorników wodnych pompa zaopatrzona jest w sprężarkę, natomiast przy wykorzystaniu powietrza ― w wymiennik przypominający chłodnicę samochodową. Pompa ciepła kondensuje energię cieplną pobraną np. z powietrza czy z gleby i oddaje ją do węzła cieplnego. Aby pompa mogła zadziałać, potrzebuje jednak prądu. Eliminuje to konieczność podłączania do domu instalacji gazowej czy innego źródła paliwa. Dzięki takim rozwiązaniom jest to inwestycja ekologiczna, bezpieczna i oszczędna. 6.8.2 Kolektor słoneczny6 Kolektor słoneczny to urządzenie do konwersji energii promieniowania słonecznego na ciepło. Kolektor (czy więcej z nich) montuje się na zewnątrz budynku kolektorów, a wewnątrz domu umieszcza się wymiennik ciepła. Zasada działania kolektora słonecznego jest całkiem prosta. Metalowa powierzchnia kolektora nagrzewa się od promieni słonecznych. Przez rurki przepływa płyn, który chłodzi metal, jednocześnie się nagrzewając. Najczęściej stosowany jest płyn niezamarzający, w przeciwnym wypadku przed nadejściem zimy należałoby każdorazowo opróżniać instalację z wody. Gorąca woda płynie do zbiornika, w którym magazynowane jest ciepło (do zasobnika ciepła). O ile energia słoneczna całkiem nieźle nadaje się do przygotowania ciepłej wody użytkowej w ciepłym półroczu, o tyle wykorzystanie jej do ogrzewania budynku jest już znacznie trudniejsze. Kolektor słoneczny produkuje ciepło tak naprawdę tylko latem, ewentualnie w okresie przejściowym. Zimą ilość energii promieniowania słonecznego jest zbyt mała, by kolektor mógł produkować ciepło. Oczywiście będzie on energię słoneczną pochłaniać, ale również tracić ciepło do zimnego powietrza atmosferycznego. 4 Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia – Montaż instalacjo centralnego ogrzewania, Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006 5 http://www.pompyciepla.com/ 6 http://ogrzewanie.drewnozamiastbenzyny.pl/
  • 11. 11 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze 6.9 Literatura 6.9.1 Literatura obowiązkowa  Grzegorczyk W., Poradnik dla ucznia – Montaż instalacji centralnego ogrzewania, Instytut Technologii Eksploatacji, Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006;  Krygier K., Klinke T., Sewerynik J., Ogrzewnictwo, wentylacja, klimatyzacja, WSiP, Warszawa 2007. 6.9.2 Literatura uzupełniająca  Recknagel H., Sprenger E., Honmann W., Schramek E., Kompendium wiedzy Ogrzewnictwo, klimatyzacja, ciepła woda, chłodnictwo 08/09, Wydawnictwo Omni Scala, 2008. 6.9.3 Netografia  http://www.pompyciepla.com/ branżowy portal informacyjny;  http://ogrzewanie.drewnozamiastbenzyny.pl/ branżowy portal informacyjny;  http://www.instsani.webd.pl/ branżowy portal informacyjny;  http://www.apv.com.pl/budowa-wymiennika-plytowego branżowy portal informacyjny;  http://www.e-instalacje.pl/a/3377,pompy-w-instalacji-grzewczej branżowy portal informacyjny. 6.10 Spis rysunków Rysunek 6.1 Schemat budowy odmulacza.............................................................................................4 Rysunek 6.2 Filtroodmulnik magnetyczny............................................................................................5 6.11 Spis treści 6 Technologia montażu węzłów ciepłowniczych..........................................................................2 6.1 Podstawowe urządzania węzłów ciepłowniczych..............................................................................2 6.2 Elementy uzbrojenia węzłów ciepłowniczych.....................................................................................2 6.2.1 Zawory regulacyjne..........................................................................................................................................................2 6.2.2 Zawory mieszające ...........................................................................................................................................................3 6.2.3 Odmulacze............................................................................................................................................................................3 6.2.4 Filtroodmulniki magnetyczne .....................................................................................................................................4 6.2.5 Filtry siatkowe....................................................................................................................................................................5 6.2.6 Układy regulacji .................................................................................................................................................................5 6.2.7 Zawory bezpieczeństwa.................................................................................................................................................6 6.3 Naczynia wzbiorcze.........................................................................................................................................6 6.3.1 Podział naczyń wzbiorczych ........................................................................................................................................6 6.4 Separatory koalesencyjne.............................................................................................................................8 6.5 Pompy ...................................................................................................................................................................9
  • 12. 12 Kurs: Sieci i węzły ciepłownicze 6.6 Wymienniki ciepła ...........................................................................................................................................9 6.6.1 Wymiennik JAD..................................................................................................................................................................9 6.6.2 Płytkowe wymienniki ciepła........................................................................................................................................9 6.7 Próby szczelności węzłów ciepłowniczych ........................................................................................10 6.8 Zastosowanie odnawialnych źródeł ciepła stanowiących zasilanie węzłów ciepłowniczych.............................................................................................................................................................10 6.8.1 Pompa ciepła....................................................................................................................................................................10 6.8.2 Kolektor słoneczny........................................................................................................................................................10 6.9 Literatura..........................................................................................................................................................11 6.9.1 Literatura obowiązkowa.............................................................................................................................................11 6.9.2 Literatura uzupełniająca.............................................................................................................................................11 6.9.3 Netografia..........................................................................................................................................................................11 6.10 Spis rysunków.................................................................................................................................................11