Sieci komputerowe cz.1

1. Moduł 6
Okablowanie sieciowe – wykonanie
1. Zakańczanie kabli typu skrętka – norma
1.1 Wykonujemy kabel typu patch-cord
1.2 Zakańczamy kabel typu skrętka na patch-panelu
2. Metody łączenia kabli światłowodowych

2. 2
1. Zakańczanie kabli typu skrętka–norma
W poprzednim module poznaliśmy metody zakańczania kabli typu skrętka. Oka-
blowanie stałe instalowane pomiędzy punktem dystrybucyjnym a punktem dostępo-
wym zakończone jest najczęściej gniazdami RJ-45. Połączenie do urządzeń sieciowych
i końcowych wykonuje się przy pomocy tzw. patch-cordów, czyli kabli zakończonych
wtykami modularnymi 8P8C. Norma, która definiuje sposób montażu kolejnych kolorów
kabla to TIA/EIA-568-A lub TIA/EIA-568-B.
Rys. 6.1 Sposób instalacji kabla typu skrętka zgodnie z normą
Źródło: http://www.zytrax.com/images/cat5_color.gif
Gniazda RJ-45 najczęściej posiadają odpowiednie oznaczenie, które sugeruje spo-
sób instalacji okablowania zgodnie z przywołanymi normami.
Rys. 6.2 Gniazdo podwójne RJ-45 z kolorowymi oznaczeniami
Źródło: http://www.eltrox.pl/zdjecia/inne/gniazdo_KAT_6_RJ45_EQUIP_2.jpg
Różnica dotyczy tylko instalacji par na stykach 1,2 i 3,6. Pozostałe przewody
w obydwu normach posiadają takie same oznaczenia kolorystyczne. Montaż wtyku mo-
dularnego 8P8C wymaga zdefiniowania kolejności styków.

3. 3
Rys. 6.3 Wtyk modularny 8P8C
Źródło: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/3/36/Rj45plug-8p8c.png.
Jak widać na rys. 6.3, ustawienie wtyku w pozycji pionowej z „języczkiem” zatrza-
skowym skierowanym do tyłu powoduje, że styki numerujemy naturalnie, czyli od lewej
do prawej strony.
1.1 Wykonujemy kabel typu patch-cord
Wykonanie patch-cordu wymaga zaciśnięcia końcówek na końcach przewodu
zgodnie z odpowiednimi normami. W przypadku kabli prostych do łączenia urządzeń
różnego typu, np. przełącznik-komputer, należy obie końcówki zacisnąć zgodnie z tą
samą normą. Uzyskujemy w ten sposób tzw. kabel prosty.
Rys. 6.4 Patch-cord prosty o jednakowej kolorystyce zakończeń
Źródło: http://www.gowtel.com.pl/obrazki_allegro/patchcord-02.jpg.
Łączenie urządzeń tego samego typu, np. dwóch komputerów, wymaga wykona-
nia tzw. kabla skrosowanego. W tym celu każda z końcówek musi być zaciśnięta zgodnie

4. 4
z inną normą. Zamiana kolorów na parach 1,2 i 3,6 spowoduje, że sygnały nadawane
przez jeden komputer trafią do odbiornika drugiego komputera i odwrotnie.
Rys. 6.5 Wykonanie kabla skrosowanego
Źródło: http://www.dataq.com/images/support/articles/static_install/xcable_pinout.gif.
W celu wykonania patch-cordu należy podjąć następujące działania:
1. Zdjąć izolację zewnętrzną z około 3, 4 cm kabla.
Rys. 6.6 Nacięcie izolacji na przewodzie przy pomocy noża w zaciskarce
Źródło: materiały własne.

5. 5
Rys. 6.7 Przewód ze zdjętą izolacją
Źródło: materiały własne
2. Rozkręcić i rozprostować wszystkie osiem przewodów.
Rys. 6.8 Rozkręcone i rozprostowane przewody
Źródło: materiały własne

6. 6
3. Ułożyć przewody zgodnie z wybranym standardem.
Rys. 6.9 Przewody ułożone zgodnie ze standardem TIA/EIA-568-B
Źródło: materiały własne
4. Przyciąć równo przewody w odległości ok. 1,7 cm od izolacji zewnętrznej.
Rys. 6.10 Przewody przycięte na długość ok.1,7cm
Źródło: materiały własne

7. 7
5. Dbając o zachowanie kolejności kolorów, wprowadzić przewody do wtyku modu-
larnego 8P8C.
Rys. 6.11 Przewody wprowadzone do wtyku modularnego 8P8C
Źródło: materiały własne
Należy zwrócić uwagę, aby izolacja zewnętrzna doszła do miejsca wskazanego strzał-
ką. Zapewni to prawidłowe zamocowanie przewodu i zwiększy jego wytrzymałość
mechaniczną.
6. Następnie należy upewnić się, że wszystkie przewody osiągnęły punkt końcowy
we wtyku modularnym.
Rys. 6.12 Przed zaciśnięciem trzeba się upewnić, że wszystkie przewody dochodzą do tyl-
nej ścianki.
Źródło: materiały własne

8. 8
Należy też sprawdzić, czy widać charakterystyczny miedziany „odblask” wszystkich
8 żył przewodów.
7. Następnie należy wsunąć wtyk do zaciskarki i z wyczuciem (bez użycia przesad-
nej siły) zacisnąć wtyk na kablu.
Rys. 6.13 Wtyk umieszczony w zaciskarce
Źródło: materiały własne
Rys. 6.14 Prawidłowo zaciśnięty wtyk
Źródło: materiały własne

9. 9
Należy upewnić się, że izolacja zewnętrzna znajduje się nadal poza linią plastiko-
wego języczka (oznaczony strzałką), który zaciśnięty na zewnętrznej powłoce utrudnia
wyrwanie kabla z wtyczki. Po wykonaniu w ten sam sposób drugiej końcówki, przy po-
mocy testera LAN możemy sprawdzić poprawność wykonanych połączeń.
Rys. 6.15 Tester okablownia sieci LAN
Źródło: http://www.telef.pl/sklep/img/p/1680-4401-thickbox.jpg.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości należy oszacować, której wtyczki
dotyczy problem. Jedyną metodą naprawy jest usunięcie wtyku (obcięcie) i zaciśnięcie
nowej końcówki. Bardziej szczegółowe analizy przydatności wykonanego okablowania
można przeprowadzić przy pomocy mierników z funkcją pomiarów bitowej stopy błę-
dów. Przy pomocy tego rodzaju urządzeń można przesłać przez okablowanie określoną
ilość informacji i sprawdzić, czy pojawiają się błędy transmisyjne. Przykładem takiego
urządzenia może być VALIDATOR NT firmy JDSU. Dodatkową przydatną funkcją jest
pomiar reflektometryczny OTDR. Umożliwia on zlokalizowanie uszkodzenia kabla, pole-
gające na przerwie lub zwarciu, przy podaniu odległości od początku kabla do miejsca
uszkodzenia.
Rys. 6.16 Miernik sieci LAN Validator NT JDSU
Źródło:
http://www.conrad.fr/medias/global/ce/0000_0999/0700/0790/0793/079314_BB_00_FB.EPS_1000.jpg

10. 10
1.2 Zakańczamy kabel typu skrętka na patch-panelu
Większość okablowania instalowanego na stałe zakończona jest w szafach telein-
formatycznych na patch-panelach. Ten rodzaj zakończenia okablowania pozwala na in-
stalacje na małej powierzchni dużej ilości gniazd sieciowych, co pozwala na ograniczenie
zajętości cennego miejsca w szafie.
Rys. 6.17 Patch-panel 19 cali z gniazdami RJ-45
Źródło: http://www.excel-networking.com/_assets/images/Cat6A_PreTerm_0005.jpg.
Prezentowany na rys. 6.17 patch-panel przeznaczony jest do zainstalowania
24 gniazd typu RJ-45. Jego szerokość to standardowy wymiar 19 cali stosowany
w większości szaf teleinformatycznych. W rozwiązaniach, gdzie nie ma tak dużo miejsca
stosuje się szafki o rozstawie mocowań 10 cali. Ważnym elementem w jego konstrukcji
jest tylna metalowa belka, która służy do mocowania instalowanych kabli. Przypięcie
plastikową opaską zabezpiecza przed przypadkowym wyrwaniem kabla podczas dodat-
kowych prac montażowych. Wysokość prezentowanego elementu (1U) oraz urządzeń
instalowanych w szafach teleinformatycznych jest określana w jednostkach U. Wysokość
1U to 1,75 cala, czyli 4,445 cm. Do instalacji odpowiednich przewodów w stykach grze-
bieniowych gniazda stosuje się krosator, który już poznaliśmy w poprzednim module.
1.3 Metody łączenia kabli światłowodowych
Łączenie kabli światłowodowych jest czynnością, która wymaga specjalistyczne-
go osprzętu i pewnych umiejętności manualnych. Przygotowanie pierwszego połączenia
nierzadko zajmuje dużo więcej czasu niż czynności przy każdym kolejnym włóknie.
Zgodnie z już zaprezentowaną technologią w module poprzednim, rozpoczęcie przygo-
towań należy rozpocząć od zdjęcia osłon zewnętrznych z kabla i pozostawienia luźnych
włókien, które zamierzamy łączyć.

11. 11
Rys. 6.18 Kabel światłowodowy pozbawiony osłon zewnętrznych
Źródło: http://images.dipol.com.pl/pict/l79024+++.jpg.
Na kolejnym etapie przy pomocy stripera zdejmujemy powłokę lakieru z pojedynczego
włókna.
Rys. 6.19 Stripper światłowodowy
Źródło: http://www.epoch-co.com/html-en/image/1-bxQnDHyMIJtW-1-1.jpg.
Włókno z usuniętym lakierem przemywamy alkoholem izopropylowym przy po-
mocy specjalnych bezpyłowych chusteczek.

12. 12
Rys. 6.20 Chusteczki bezpyłowe do oczyszczania światłowodu
Źródło: http://www.e-alarmy.pl/oferta_upload/product/9/p324013654293381.jpg.
Oczyszczone i przygotowane włókno przycinamy na odpowiednią długość przy
pomocy gilotyny z diamentowym ostrzem.
Rys. 6.21 Gilotyna do włókien światłowodowych
Źródło: http://www.xbest.pl/galerie/o/optical-fiber-cleaver-kl-21b.jpg

13. 13
Od jakości tego cięcia, które musi być wykonane idealnie pod kątem prostym,
w dużej mierze zależy powodzenie późniejszego spawania lub łączenia w złączu mecha-
nicznym. Jeżeli zdecydujemy się na połączenie mechaniczne, musimy zakupić odpo-
wiednie złączki.
Rys. 6.22 Złączka światłowodowa do połączeń samocentrujących tzw. spaw mechaniczny
Źródło: http://www.sa-portal.pl/wp-content/uploads/2013/04/rys.jpg.
Umieszczone włókna stykają się przyciętymi powierzchniami i tworzą przejście
dla sygnałów optycznych. Dobrze wykonane złącze mechaniczne pozwala uzyskać tłu-
mienie ok. 0,15 dB.
Rys. 6.23 Światłowodowe złącze mechaniczne o tłumieniu ok. 0,15 dB
Źródło: http://images.dipol.com.pl/images/info/swiatlowody_instrukcja_7+.jpg
Inną, bardziej rozpowszechnioną metodą łączenia światłowodów jest spawanie
przy pomocy spawarki światłowodowej w łuku elektrycznym. Wprowadzamy przygo-
towane światłowody do spawarki, umieszczając je w specjalnych uchwytach. Na pod-
stawie obrazu z kamery dochodzi do pozycjonowania światłowodu w trzech płaszczy-
znach. Po ustaleniu optymalnej pozycji zapalany jest łuk elektryczny, który stapia ze so-
bą końcówki światłowodu. Dobrze wykonany spaw pozwala osiągnąć tłumienie nawet
poniżej 0,01 dB.

14. 14
Rys. 6.24 Widok spawarki światłowodowej przygotowanej do umieszczenia włókien
Źródło: http://sklep.delta.poznan.pl/obrazki/fs-280_obrazek5_duzy.jpg
Po wykonaniu spawu, na miejsce łączenia jest nasuwana koszulka termokurczli-
wa z elementem wytrzymałościowym i włókna przenoszone są do piecyka obkurczają-
cego. Wykonana osłona zabezpiecza miejsce spawania przed przypadkowym przełama-
niem.
Rys. 6.25 Piecyk do obkurczania koszulki osłonowej na miejscu spawu
Źródło: http://www.cdr.pl/galerie/s/spawarka-swiatlowodowa-d_3326.jpg

15. 15
Tak zabezpieczone włókno mocowane jest w tacce spawów i chowane w mufie światło-
wodowej lub przełącznicy.
Rys. 6.26 Tacka spawów z zamocowanymi 4 koszulkami termokurczliwymi
Źródło: http://fibnet.com.pl/sites/default/files/P1060138.JPG.
Dobrze wykonane złącze umożliwia wieloletnią, bezproblemową eksploatację
światłowodu. Jeżeli uszkodzenie mechaniczne nie spowoduje złamania włókna, możemy
przez długi czas cieszyć się transmisją danych z prędkościami o wiele większymi niż
w przypadku sieci miedzianych.
Bibliografia:
1. B. Halska, P. Bensel (2013) Kwalifikacja E.13. Projektowanie lokalnych sieci kom-
puterowych i administrowanie sieciami. Podręcznik do nauki zawodu technik in-
formatyk. Część 1. Gliwice:Helion.
2. Mark A. Dye, Rick McDonald, Antoon „Tony” W. Ruf (2011) Akademia sieci Cisco.
CCNA Exploration. Semestr 1 Podstawy sieci. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe
PWN.
Netografia:
1. Dipol Sp.J. Poradnik Instalatora WLAN
http://www.dipol.com.pl/poradnik_instalatora_wlan_bib86.htm