1. MINISTERSTWO GOSPODARKI
INFORMACJA
o funkcjonowaniu
górnictwa węgla kamiennego
w czerwcu oraz w okresie
styczeń – czerwiec 2012r.
Opracowanie obejmuje dane przedsiębiorstw górniczych
w rozumieniu ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego
w latach 2008 – 2015
Warszawa, sierpień 2012 rok
2. -1-
Przyjęty przez Radę Ministrów dokument „Program działalności górnictwa węgla kamiennego
w Polsce w latach 2007 – 2015” określa pożądane, z punktu widzenia Państwa Polskiego, kierunki
funkcjonowania w tych latach sektora górnictwa węgla kamiennego. Wyznaczone kierunki stanowią
ogólne wytyczne dla kształtowania strategii funkcjonowania poszczególnych spółek węglowych
w latach 2007 – 2015.
W programie rządowym określono, że celem polityki Państwa w stosunku do sektora
górnictwa węgla kamiennego jest racjonalne i efektywne gospodarowanie złożami węgla
znajdującymi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej tak, aby zasoby te służyły kolejnym
pokoleniom Polaków.
Przyjęto, że cel ten będzie realizowany poprzez działania zgrupowane wokół następujących
celów cząstkowych:
- zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez zaspokojenie krajowego
zapotrzebowania na węgiel kamienny, w tym również wykorzystanie węgla do produkcji paliw
płynnych i gazowych,
- utrzymanie konkurencyjności polskiego węgla kamiennego w warunkach gospodarki
wolnorynkowej,
- zapewnienie stabilnych dostaw węgla kamiennego o wymaganej jakości do odbiorców krajowych
i zagranicznych,
- wykorzystanie nowoczesnych technologii w sektorze górnictwa węgla kamiennego dla zwiększenia
konkurencyjności cenowej, bezpieczeństwa pracy, ochrony środowiska oraz stworzenia podstaw
pod rozwój technologiczny i naukowy w szczególności regionu śląskiego i małopolskiego.
Dla osiągnięcia określonego celu strategicznego oraz celów cząstkowych przyjęto, że
realizacja wszystkich koniecznych działań powinna uwzględniać:
1. Poszukiwanie nowych możliwości wykorzystania węgla oraz nowych odbiorców;
2. Dostosowywanie zdolności produkcyjnych górnictwa do możliwości sprzedaży węgla kamiennego
na rynku;
3. Utrzymywanie kosztów produkcji węgla w kopalniach na poziomie konkurencyjnym w stosunku do
cen węgla i utrzymywanie tym samym przez spółki węglowe ekonomicznej efektywności;
4. Utrzymywanie zadowalającego poziomu płynności finansowej oraz zdolności kredytowej przez
spółki węglowe;
5. Zapewnienie stabilnych i bezpiecznych ekonomicznie miejsc pracy w kopalniach węgla
kamiennego oraz racjonalne gospodarowanie zasobami pracy;
6. Prowadzenie przez zarządy spółek węglowych efektywnej polityki zarządzania pozaprodukcyjnymi
rzeczowymi aktywami trwałymi i długoterminowymi aktywami finansowymi;
7. Podjęcie przez spółki węglowe działań związanych ze zwiększeniem przychodów poprzez
racjonalne gospodarowanie produktami ubocznymi i odpadami (np. metan, skała płonna, woda,
złom);
8. Podjęcie przez spółki węglowe działań zmierzających do maksymalnego ograniczania kosztów
powstających między producentem a ostatecznym odbiorcą węgla (kosztów usług związanych
z dystrybucją i transportem węgla).
Prawną podstawą realizacji programu rządowego jest ustawa z dnia 7 września 2007r.
o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach 2008 – 2015 (Dz. U. Nr 192, poz.1379
z późn. zm.).
3. -2-
SPIS TREŚCI
1. SYTUACJA NA RYNKU ZBYTU WĘGLA KAMIENNEGO ...............................3
1.1. SYTUACJA NA RYNKU ŚWIATOWYM .................................................................................................... 3
1.2. WYDOBYCIE I SPRZEDAŻ WĘGLA KAMIENNEGO ................................................................................. 5
1.3. CENY ZBYTU WĘGLA KAMIENNEGO .................................................................................................. 7
2. ZADANIA WYKONYWANE W TRAKCIE LIKWIDACJI KOPALŃ ORAZ
DZIAŁANIA WYKONYWANE PO ZAKOŃCZENIU LIKWIDACJI KOPALŃ ......9
2.1. ZADANIA WYKONYWANE W TRAKCIE LIKWIDACJI KOPALŃ ORAZ DZIAŁANIA WYKONYWANE
PO ZAKOŃCZENIU LIKWIDACJI KOPALŃ............................................................................................. 9
2.2 NAPRAWIANIE SZKÓD WYWOŁANYCH RUCHEM ZAKŁADU GÓRNICZEGO .............................................. 10
3. R E S T R U K T U R Y Z A C J A Z A T R U D N I E N I A ........................................11
3.1. STAN I STRUKTURA ZATRUDNIENIA W GÓRNICTWIE WĘGLA KAMIENNEGO ........................................... 11
3.2. FINANSOWANIE Z BUDŻETU PAŃSTWA ŚWIADCZEŃ EMERYTÓW I RENCISTÓW KOPALŃ CAŁKOWICIE
LIKWIDOWANYCH ......................................................................................................................... 13
3.3. BEZPIECZEŃSTWO PRACY W GÓRNICTWIE WĘGLA KAMIENNEGO ....................................................... 13
4. ZOBOWIĄZANIA I NALEŻNOŚCI GÓRNICTWA ........................................15
4.1. STAN ORAZ STRUKTURA ZOBOWIĄZAŃ I NALEŻNOŚCI ...................................................................... 15
4.2. RESTRUKTURYZACJA ZOBOWIĄZAŃ............................................................................................... 18
5. REALIZACJA PŁATNOŚCI PUBLICZNOPRAWNYCH .................................18
6. KSZTAŁTOWANIE SIĘ KOSZTÓW PRODUKCJI WĘGLA ..........................20
7. STAN I STRUKTURA ŚRODKÓW TRWAŁYCH SPÓŁEK WĘGLOWYCH......22
7.1. STAN I STRUKTURA ŚRODKÓW TRWAŁYCH SPÓŁEK PRODUKCYJNYCH ............................................... 22
7.2. ZBYWANIE I STRUKTURA RZECZOWEGO MAJĄTKU TRWAŁEGO SPÓŁKI RESTRUKTURYZACJI KOPALŃ
S.A. .......................................................................................................................................... 23
8. REALIZACJA INWESTYCJI W GÓRNICTWIE WĘGLA KAMIENNEGO........24
9. FINANSOWANIE DZIAŁAŃ RESTRUKTURYZACYJNYCH W GÓRNICTWIE
ZE ŚRODKÓW BUDŻETU PAŃSTWA .......................................................25
10. WY N I K I E K O N O M I C Z N O – F I N A N S O W E O R A Z S Y N T E T Y C Z N A
O C E N A Z J A W I S K Z WI Ą Z A N Y C H Z R E S T R U K T U R Y Z A C J Ą
G Ó R N I C T W A W Ę G L A K A MI E N N E G O ..............................................26
10.1. WYNIKI EKONOMICZNO – FINANSOWE ............................................................................................ 26
10.2. SYNTETYCZNA OCENA ZJAWISK ZWIĄZANYCH Z FUNKCJONOWANIEM GÓRNICTWA
WĘGLA KAMIENNEGO ................................................................................................................... 29
4. -3-
1. SYTUACJA NA RYNKU ZBYTU WĘGLA KAMIENNEGO
1.1. Sytuacja na rynku światowym
Rynek węgla energetycznego. W pierwszym notowaniu czerwca 2012r. indeks
węglowy dla rynku europejskiego wyniósł 88,10 USD/t DES ARA, co w porównaniu
z poprzednim tygodniem oznaczało wzrost o 3,78 USD/t. W ciągu dwóch kolejnych notowań
indeks ten ulegał jednak obniżeniu, wynosząc odpowiednio 86,97 USD/t, a następnie 84,47
USD/t DES ARA (za 6000 kcal/kg). Pomimo utrzymującej się wysokiej podaży węgla
w Europie, pod koniec czerwca zaznaczył się ponowny wzrost cen. W kolejnych notowaniach
tygodniowych indeks wzrósł odpowiednio do 86,52 USD/t, aż do 89,66 USD/t DES ARA
(za 6000 kcal/kg).
Średniomiesięczny indeks węglowy za czerwiec 2012r. wzrósł o 0,4 USD/t
w porównaniu z poprzednim miesiącem i wyniósł 87,14 USD/t DES ARA (za 6000
kcal/kg).
2012
Indeksy cen węgla
styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec
a 106,20 99,52 97,12 96,45 86,74 87,14
DES ARA Index *
b 95,2 93,7 97,6 99,3 89,9 100,5
a 117,30 117,89 107,02 102,95 98,24 88,34
NEWC Index **
b 104,5 100,5 90,8 96,2 95,4 89,9
a 105,93 105,62 103,86 101,53 95,36 86,38
RB Index ***
b 101,6 99,7 98,3 97,8 93,9 90,6
a – USD/tonę źródło:globalCOAL
b - %, m-c poprzedni = 100
1
* indeks określany jest dla cen typu spot dla kontraktów węglowych na warunkach dostaw DES w portach Amsterdam,
Rotterdam i Antwerpia w Europie Północnej,
2
** indeks określany jest dla cen typu spot dla kontraktów węglowych na warunkach dostaw FOB w porcie Newcastle w Australii,
*** indeks określany jest dla cen typu spot dla kontraktów węglowych na warunkach dostaw FOB w porcie Richards Bay
w Afryce Południowej.
Na rynku dostaw węgla z RPA w pierwszych tygodniach czerwca 2012r. nie
odnotowywano transakcji, a ceny uległy znaczącemu spadkowi w rezultacie ogólnej
nadpodaży, przy jednoczesnym braku popytu na węgiel w Azji. W połowie miesiąca cena
w przypadku transakcji w ramach dostaw dla jednego z odbiorców europejskich wyniosła 81,70
USD/t FOB Richards Bay (za 6000 kcal/kg) i było to najniższe notowanie od lutego 2010.
Sytuacja odwróciła się jednak pod koniec miesiąca, kiedy nastąpiło ponowne ożywienie
i wzrost cen południowoafrykańskiego węgla. W ostatnim tygodniu zawarto transakcje na
dostawy łącznego tonażu 350 tys. ton węgla z RPA, a jego cena oscylowała w przedziale 87
– 90 USD/t FOB Richards Bay (za 6000 kcal/kg). Do wzrostu obrotów na rynku
południowoafrykańskiego węgla przyczyniły się wzmożone zakupy węgla dokonywane przez
cementownie w Indiach.
1
DES – Delivered Ex Ship – dostarczone na statku (do oznaczonego portu przeznaczenia). Sprzedający jest obowiązany
do dostarczenia do dyspozycji kupującemu towaru w określonym punkcie w porcie przeznaczenia na statku.
Sprzedający ponosi koszty załadunku towaru na statek, koszty frachtu i ubezpieczenia towaru, aż do momentu
dotarcia statku do portu przeznaczenia w punkcie umożliwiającym wyładunek towaru. Dalej kupujący ponosi koszty
wyładunku i koszty ryzyka uszkodzenia i utraty towaru oraz sam dokonuje odprawy celnej importowej.
2
FOB – Free on board – dostarczone na statek (w oznaczonym porcie załadunku). Sprzedający ma obowiązek
dostarczyć towar na wskazany przez kupującego statek. Sprzedający ponosi koszty dostarczenia towaru do portu
załadunku oraz koszty załadunku towaru na statek, jak też ryzyko uszkodzenia lub utraty towaru do momentu
przekroczenia przez towar burty statku. Do jego obowiązków należy też odprawa celna wywozowa oraz koszty z tym
związane. Kupujący zaś zawiera umowę o przewóz morzem, informuje sprzedającego o porcie załadunku, nazwie
statku i wymaganym terminie dostawy.
5. -4-
Wobec bardzo niskiej podaży węgla rosyjskiego i wygórowanych oczekiwań cenowych
jego dostawców, przez znaczną część miesiąca aktywność w rejonie Bałtyku była bardzo
niewielka. Informacje o transakcjach na dostawy dla odbiorców skandynawskich pojawiły się
w ostatnim tygodniu, a cena rosyjskiego węgla mieściła się w przedziale 82 – 88 USD/t FOB
porty bałtyckie (za 6000 kcal/kg). Według oficjalnych danych, w ciągu pierwszych pięciu
miesięcy 2012r. produkcja węgla kamiennego w Rosji wyniosła ponad 141 mln ton, o 5%
więcej niż w analogicznym okresie roku 2011. W tym samym okresie eksport węgla z Rosji
wyniósł niecałe 51 mln ton i był o ponad 21% wyższy niż przed rokiem.
Cena węgla z Kolumbii wahała się w przedziale 76 – 80 USD/t FOB Puerto Bolivar
(za 6000 kcal/kg). Według prognoz rządowych wydobycie w całym roku 2012 osiągnie
zakładany poziom 97 mln ton. Wydobycie węgla w roku 2013 może wzrosnąć do 110 mln ton,
a w roku 2015 do 115 mln ton.
Na rynku azjatyckim ceny węgla w ramach dostaw spot w ciągu pierwszych trzech tygodni
czerwca ulegały spadkowi. Na obniżkę cen w basenie Azji – Pacyfiku wpływał głównie brak
zainteresowania zakupami węgla w Chinach, jak również pesymistyczne prognozy związane
z gospodarką tego kraju. O ile w pierwszym notowaniu tygodniowy indeks dla węgla
australijskiego wyniósł ok. 90,40 USD/t (za 6000 kcal/kg), to w czwartym tygodniu obniżył się
do 83,30 USD/t FOB Newcastle (za 6000 kcal/kg). Pod koniec miesiąca dostawcy węgla
z Australii uzgodnili z elektrowniami japońskimi dostawy w ramach rocznego kontraktu,
rozpoczynającego się w lipcu. Poziom cen w przypadku węgla o kaloryczności 6000 kcal/kg
wyniósł 95 USD/t FOB Newcastle. Ustalenia te znalazły natychmiast swoje odbicie na
azjatyckim rynku dostaw typu spot. W ostatnim notowaniu tygodniowy indeks dla węgla
australijskiego wzrósł do 87 USD/t FOB Newcastle (za 6000 kcal/kg). Cena węgla sub-
bitumicznego z Indonezji w ciągu minionego miesiąca obniżyła się z poziomu niecałych
70 USD/t do ok. 63 USD/t FOB Kalimantan (za 4900 kcal/kg).
Na rynku frachtowym stawki utrzymywały się na stabilnym poziomie, z lekką tendencją
spadkową. Do ich osłabienia przyczyniały się doniesienia o przyroście tonażu floty morskiej,
przy jednoczesnym spowolnieniu gospodarczym w skali ogólnoświatowej.
W ostatnim notowaniu czerwca 2012r. stawki dla ładunków typu cape na głównych trasach
przewozowych do portów ARA wynosiły odpowiednio:
- Puerto Bolivar – 8,25 USD/t (w porównaniu z pierwszym notowaniem czerwca 2012r.
spadek o 0,30 USD/t)
- z Hampton Roads – 7,85 USD/t (spadek o 1,15 USD/t)
- z Richards Bay – 6,10 USD/t (spadek o 1,35 USD/t).
Wykres 1.1
Średniomiesięczne notowania indeksu węglowego
[ w USD/t CIF porty ARA za 6000 kcal/kg ] *
USD/t
225,0
200,0
175,0
150,0
125,0
100,0
75,0
50,0
25,0
0,0
1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012
* od 2010r. przyjęto indeks DES ARA
6. -5-
Rynek węgla koksowego. Na rynku węgla koksowego można było zaobserwować
przeciwstawne czynniki, kształtujące poziom cen. Z jednej strony następował spadek podaży
węgla z Australii, w rezultacie przedłużających się akcji strajkowych w kopalniach należących
do BHP-Billiton. Z drugiej strony odnotowywano wciąż słabnące zapotrzebowanie, na rynku
zarówno w Azji, jak i w Europie. Na początku maja 2012r. pojawiły się niepotwierdzone
informacje o zakupach na rynku spot. Stalownie w Chinach oraz Indiach miały zakupić
australijski węgiel typu hard w cenie 220 USD/t FOB porty Australii. Następnie docierały
doniesienia o ofertach złożonych odbiorcom chińskim w cenach zbliżonych do bieżącego
poziomu referencyjnego 210 USD/t FOB porty Australii. Pojawiły się ponadto informacje
o rozpoczęciu przez firmę Xstrata negocjacji w spawie dostaw węgla typu semi-soft. Cena na
III kwartał 2012r., w ramach uzgodnień z odbiorcami w Azji, miała wynieść 147 USD/t, co
oznaczałoby spadek o 18% w relacji do ceny referencyjnej, ustalonej dla II kwartału.
W drugiej połowie maja 2012r. ceny na rynku spot ponownie zaczęły wzrastać. Odbiorcy
z Azji (spoza Chin) w ramach dostaw na czerwiec zakupili dwa ładunki o parametrach
zbliżonych do standardowej jakości węgla z Goonyella w cenie 214 – 215 USD/t FOB porty
Australii. Jeden z odbiorców europejskich zakupił 80 tys. ton węgla pochodzącego
z należących do BHP-Billiton kopalń PeakDowns i Saraji w cenie 220 – 225 USD/t FOB porty
Australii. Pojawiły się sygnały o kończących się negocjacjach w sprawie dostaw na III kwartał,
jakie ze swoimi odbiorcami prowadził AngloCoal. Zdaniem komentatorów, prawdopodobny
poziom ceny węgla typu hard premium z kopalni German Creek może wynieść ok. 225 USD/t
FOB porty Australii. Nieco wcześniej AngloCoal miał uzgodnić cenę węgla z kopalni
MoranbahNorth w wysokości 220 USD/t. W przypadku potwierdzenia tych informacji,
oznaczałoby to podwyższenie ceny węgla typu hard o ok. 7% w stosunku do ustaleń dla
II kwartału 2012r.
1.2. Wydobycie i sprzedaż węgla kamiennego
W okresie styczeń – czerwiec 2012r. wydobycie węgla kamiennego ogółem wyniosło
38 508,3 tys. ton i było wyższe niż w tym samym okresie 2011r. o 1 095 tys. ton.
Kształtowanie się wielkości wydobycia węgla kamiennego, w porównywalnych okresach
(styczeń – czerwiec) w 2011r. oraz 2012r., według rodzajów węgla, przedstawiało się
następująco:
Wydobycie [ tys. ton ] Różnica [ tys. ton ] Dynamika [ % ]
2011r. 2012r. VI.12 – I - VI.12 – VI.12/ I - VI.12
VI I - VI VI I - VI VI.11 I -VI.11 VI.11 / I-IV.11
Wydobycie ogółem 6 277,1 37 413,3 6 171,7 38 508,3 -105,4 1 095,0 98,3 102,9
z tego: węgiel energetyczny 5 339,5 31 606,1 5 226,1 32 371,2 -113,4 765,1 97,9 102,4
węgiel koksowy 937,6 5 807,2 945,6 6 137,1 8,0 329,9 100,9 105,7
Wydobycie węgla energetycznego w porównywalnych okresach 2011r. oraz 2012r.
(styczeń – czerwiec) zwiększyło się o 2,4%, a węgla koksowego o 5,7%.
Stan zapasów węgla kamiennego ogółem w kopalniach na koniec czerwca 2012r.
wyniósł 5 551,7 tys. ton. W porównaniu do analogicznego okresu w 2011r. wzrósł o 3 381,5
tys. ton.
Sprzedaż ogółem węgla kamiennego w okresie styczeń – czerwiec 2012r. wyniosła
34 526,6 tys. ton i w porównaniu do odpowiedniego okresu 2011r. była niższa o 4 074,4 tys.
ton. W okresie tym nastąpiło obniżenie sprzedaży na rynek krajowy o 3 829,7 tys. ton
(o 10,8%). Sprzedaż węgla przeznaczonego na wywóz do krajów Unii Europejskiej i eksport
poza granice UE obniżyła się o 244,7 tys. ton (o 7,7%).
7. -6-
W sprzedaży węgla kamiennego na rynek krajowy, w odniesieniu do okresu styczeń –
czerwiec 2011r., wystąpił wzrost jedynie w sprzedaży do ciepłowni zawodowych
i niezawodowych o 7,2%.
Wywóz do Unii Europejskiej i eksport węgla kamiennego poza granice UE był
realizowany poprzez pośredników oraz bezpośrednio przez spółki węglowe.
Poprzez pośredników w okresie styczeń – czerwiec 2012r. przeznaczono na sprzedaż
poza granice kraju 2 279,3 tys. ton węgla (mniej o 11,4% niż w tym samym okresie 2011r.),
natomiast bezpośrednio przez kopalnie – 644,6 tys. ton (więcej o 8,1%).
W okresie styczeń – czerwiec 2012r. poza granice kraju faktycznie wywieziono
i wyeksportowano łącznie 2 455,7 tys. ton węgla kamiennego, z tego:
- wywieziono (do krajów UE) 2 298,2 tys. ton (93,6% faktycznego wywozu i eksportu poza
granice UE), w tym 1 664,9 tys. ton węgla energetycznego oraz 633,3 tys. ton węgla
koksowego,
- wyeksportowano (poza kraje UE) 157,6 tys. ton węgla ogółem, w tym 41,6 tys. ton węgla
energetycznego oraz 116 tys. ton węgla koksowego.
Różnica pomiędzy ilością węgla zakupionego dla potrzeb wywozu i eksportu od polskich
producentów w okresie styczeń – czerwiec 2012r. (2 923,9 tys. ton), a faktyczną ilością węgla
wywiezionego i wyeksportowanego (2 455,7 tys. ton) w tym okresie wyniosła 468,2 tys. ton
i ulokowana została na składowiskach eksporterów.
Największym odbiorcą węgla kamiennego wśród krajów Unii Europejskiej były Niemcy,
do których wywieziono: 857,2 tys. ton (37,3% węgla ogółem wywiezionego do krajów UE),
natomiast wśród krajów spoza UE – Bośnia i Hercegowina, do których wyeksportowano
76,9 tys. ton (48,8% węgla ogółem wyeksportowanego poza granice UE).
W okresie styczeń – czerwiec 2012r. sprzedaż ogółem węgla do celów
energetycznych wyniosła 28 986,6 tys. ton (84% sprzedaży węgla ogółem) i była niższa
o 10,9% (o 3 561,9 tys. ton) niż w analogicznym okresie w 2011r. Sprzedaż ogółem węgla do
celów energetycznych według podstawowych sortymentów, w porównywalnych okresach:
styczeń – czerwiec 2011r. oraz 2012r., przedstawiała się następująco:
Sprzedaż [ tys. ton ] Różnica [ tys. ton ] Dynamika [ % ]
2011r. 2012r. VI.12- I - VI.12 – VI.12/ I - VI.12 /
VI I - VI VI I - VI VI.11 I-VI.11 VI.11 I-VI.11
Ogółem węgiel energetyczny 5 371,8 32 548,5 4 730,3 28 986,6 -641,5 -3 561,9 88,1 89,1
sortymenty grube 557,6 3 185,3 433,5 2 358,2 -124,1 -827,1 77,7 74,0
z tego:
sortymenty średnie i drobne 267,7 1 529,0 266,6 1 237,7 -1,1 -291,3 99,6 80,9
miały 4 435,7 27 136,8 3 941,9 24 806,4 -493,8 -2 330,4 88,9 91,4
pozostałe sortymenty 110,8 697,4 88,3 584,3 -22,5 -113,1 79,7 83,8
Spadek wielkości sprzedaży węgla do celów energetycznych ogółem spowodowany był
m.in. niższą o 11,3% (o 3 401,9 tys. ton) sprzedażą tego węgla na rynek krajowy. Ok. 85,6%
(24 806,4 tys. ton) sprzedaży ogółem węgla do celów energetycznych stanowiły miały, przy
czym w porównaniu do tego samego okresu 2011r. ich sprzedaż była niższa o 8,6%
(o 2 330,4 tys. ton). Do zmniejszenia sprzedaży węgla do celów energetycznych przyczynił
się również spadek sprzedaży węgla energetycznego z przeznaczeniem na wywóz i eksport,
który obniżył się w porównaniu do analogicznego okresu w 2011r. o 160 tys. ton (6,9%).
Sprzedaż węgla ogółem do koksowania w okresie styczeń – czerwiec 2012r. wyniosła
5 540 tys. ton i była niższa o 8,5% (o 512,5 tys. ton) niż w odpowiednim okresie 2011r.
Zmniejszenie sprzedaży węgla koksowego wynikało z mniejszej o 8,2% sprzedaży węgla
koksowego w kraju oraz spadku sprzedaży z przeznaczeniem na wywóz i eksport o10,2%.
8. -7-
1.3. Ceny zbytu węgla kamiennego
Cena zbytu węgla ogółem w okresie styczeń – czerwiec 2012r. wyniosła 349,85 zł/t
i w porównaniu do analogicznego okresu 2011r. wzrosła o 3,1%, z tego cena zbytu ogółem
węgla do celów energetycznych wzrosła o 8,4%, a węgla do koksowania zmniejszyła się
o 9,4%.
Wykres 1.2a
Wydobycie, sprzedaż, ceny zbytu oraz stan zapasów węgla kamiennego
- tendencje w latach 2011 – 2012 1
Wydobycie węg la kamiennego Sprzedaż o gółem węgla kamiennego
8 000 9 000
[ tys. ton ]
7 000
[ tys. ton ]
7 000
6 000 5 000
5 000 3 000
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
2011r. 2012r. 2011r. 2012r.
Sprzed aż węgla kamiennego w kraju Sp rzedaż węgla kamiennego na eksport
7 000 1 300
1 100
6 000
[ tys. ton ]
[ tys. ton ]
900
5 000
700
4 000
500
3 000 300
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
2011r. 2012r. 2011r. 2012r.
Stan zapasó w węgla kamiennego Cena zbytu węg la kamiennego ogółem
7 000 375
6 000
350
5 000
325
[ tys. ton ]
[ zł/t ]
4 000
300
3 000
2 000 275
1 000 250
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
2011r. 2012r. 2011r. 2012r.
1
Poprzez „eksport” rozumie się wywóz do krajów Unii Europejskiej oraz eksport poza granice UE.
9. -8-
Wykres 1.2b
Wydobycie, sprzedaż, cena zbytu oraz stan zapasów węgla kamiennego
w okresie styczeń – czerwiec 2012r.
10 000 400
350
8 000
300
6 000 250
[ zł/ t ]
200
[ tys. ton ]
4 000 150
100
2 000
50
0 0
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
wydobycie sprzedaż ogółem stan zwałów na koniec miesiąca cena zbytu ogółem
Wykres 1.2c
Sprzedaż i ceny zbytu węgla kamiennego w okresie styczeń – czerwiec 2012r.
wg rodzaju węgla
10 000 900
800
8 000 700
600
6 000
[ zł/t ]
500
[ tys. ton ]
400
4 000
300
2 000 200
100
0 0
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
sprzedaż węgla energetycznego sprzedaż węgla koksowego
cena zbytu węgla energetycznego cena zbytu węgla koksowego
Tablica 1.2a
Kierunki sprzedaży węgla kamiennego ogółem
[ tony ]
`
2011 2012
Różnica Różnica
Lp. WYSZCZEGÓLNIENIE udział od początku udział udział od początku udział
czerwiec czerwiec kol. 6 - kol. 2 kol. 8 - kol. 4
% roku % % roku %
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
1 Sprzedaż ogółem 6 335 343,0 100,0 38 601 040,0 100,0 5 649 540,0 100,0 34 526 636,0 100,0 -685 803,0 -4 074 404,0
2 Sprzedaż krajowa razem 5 858 531,0 92,5 35 432 463,0 91,8 5 143 488,0 91,0 31 602 696,0 91,5 -715 043,0 -3 829 767,0
z tego:
3 Wywóz do UE i eksport - razem 476 812,0 7,5 3 168 577,0 8,2 506 052,0 9,0 2 923 940,0 8,5 29 240,0 -244 637,0
10. -9-
Tablica 1.2b
Wywóz do krajów Unii Europejskiej oraz eksport poza granice UE węgla kamiennego ogółem
wg typów węgla i krajów – odbiorców w okresie styczeń – czerwiec 2012r.
– węgiel fizycznie wywieziony z terytorium Polski –
[ tony ]
węgiel z tego węgiel z tego
Lp. Kraj kamienny do celów do Lp Kraj kamienny do celów do
ogółem energetycznych koksowania ogółem energetycznych koksowania
0 1 2 3 4 0 1 2 3 4
Wywóz węgla kamiennego do krajów Unii Europejskiej Eksport węgla kamiennego poza granice Unii Europejskiej
1 Austria 291 301 197 746 93 555 1 Bośnia i Hercegowina 76 858 5 999 70 859
2 Belgia 369 369 0 2 Norwegia 35 619 35 619 0
3 Czechy 792 801 321 391 471 410 3 Ukraina 45 098 0 45 098
4 Dania 36 734 36 734 0 4 EKSPORT RAZEM 157 575 41 618 115 957
5 Finlandia 13 048 13 048 0
6 Hiszpania 10 468 10 468 0
7 Irlandia 54 822 54 822 0
8 Niemcy 857 174 857 174 0
9 Rumunia 5 017 5 017 0
10 Słowacja 89 954 43 093 46 861
11 Szwecja 50 052 50 052 0
12 Węgry 22 768 1 317 21 451
13 Wielka Brytania 73 654 73 654 0
14 WYWÓZ RAZEM 2 298 162 1 664 885 633 277
2. ZADANIA WYKONYWANE W TRAKCIE LIKWIDACJI KOPALŃ ORAZ DZIAŁANIA
WYKONYWANE PO ZAKOŃCZENIU LIKWIDACJI KOPALŃ
2.1. Zadania wykonywane w trakcie likwidacji kopalń oraz działania wykonywane
po zakończeniu likwidacji kopalń
W 2012r., przy udziale środków budżetu państwa, realizowane są zadania wykonywane
w trakcie likwidacji kopalń oraz działania wykonywane po zakończeniu likwidacji kopalń,
będące skutkiem zrealizowanej w latach 1998 – 2002 oraz w latach 2004 – 2006 redukcji
zdolności produkcyjnych, a także finansowane są koszty ogólnego zarządu SRK S.A.
związane wyłącznie z prowadzonymi zadaniami likwidacyjnymi i działaniami polikwidacyjnymi.
Działania te finansowane są środkami dotacji budżetowej, ujętymi w ustawie budżetowej
na 2012r.
Łączna kwota dotacji budżetowej przyznana w ramach podpisanej przez Ministra
Gospodarki umowy o przekazanie dotacji budżetowej na finansowanie w 2012r. zadań
wykonywanych w trakcie likwidacji kopalń, działań wykonywanych po zakończeniu likwidacji
kopalń i pokrywania kosztów ogólnego zarządu SRK S.A wyniosła 225 023,8 tys. zł.
W okresie styczeń – czerwiec 2012r. działania realizowano w następujących Oddziałach
Zakładach Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A:
- Zakład „Centralny Zakład Odwadniania Kopalń”,
- Zakład „Kopalnie Węgla Kamiennego w całkowitej likwidacji”.
Wymienione zakłady realizowały w tym okresie zadania i działania przewidziane do
finansowania dotacją budżetową 2012r. w zakresie:
- uzupełnienia zasypu w szybie „Leśny”,
- zabezpieczenia kopalń sąsiednich przed zagrożeniem wodnym, gazowym oraz pożarowym –
wykonano 1 zadanie i kontynuowano realizację 83 zadań,
- likwidacji infrastruktury kopalni – kontynuowano realizację 1 zadania,
- opracowywania, wymaganych odrębnymi przepisami projektów, dokumentacji, opinii,
ekspertyz i analiz związanych z realizacją działań – wykonano 7 opracowań i kontynuowano
realizację 9 opracowań.
11. - 10 -
Finansowy zakres działań wykonywanych po zakończeniu likwidacji kopalń oraz kosztów
ogólnego zarządu SRK S.A. realizowanych w okresie styczeń – czerwiec 2012r. przy udziale
środków określonych w ustawie budżetowej na 2012r. wyniósł 96 933,8 tys. zł. W okresie
styczeń – czerwiec przekazano Spółce Restrukturyzacji Kopalń S.A. dotację budżetową
w kwocie 93 776,9 tys. zł.
Tablica 2.1
Zadania wykonywane w trakcie likwidacji kopalń, działania wykonywane po zakończeniu
likwidacji kopalń oraz pokrywanie kosztów ogólnego zarządu SRK S.A.
w okresie styczeń – czerwiec 2012r.
[ finansowanie ze środków dotacji określonej w ustawie budżetowej na rok 2012 ]
- koszty i źródła finansowania -
Zakres finansowy zadań Źródła finansowania
wykonywanych w trakcie likwidacji [ tys. zł ]
kopalń, działań wykonywanych po
a
zakończeniu likwidacji kopalń oraz
Lp. Kopalnie kosztów ogólnego zarządu a dotacja budżetowa (plan roczny wg umów /przekazana)
w przedsiębiorstwie górniczym przychody z likwidacji oraz działań wykonywanych po zakończeniu
b
likwidacji kopalń
b w tym roszczenia pracownicze c środki własne
[ tys. zł ] d zobowiązania
0 1 2 3
a 196 992,8 82 176,0
SRK S.A. a 82 702,2
b 412,4
1 "Centralny Zakład
c 15,5
Odwadniania Kopalń" b 5,1
d 98,3
a 21 032,3 8 629,9
SRK S.A. Zakład "Kopalnie a 8 750,2
b 0,0
2 Węgla Kamiennego
c 70,1
w całkowitej likwidacji" b 65,7
d 239,1
a 6 998,7 2 971,0
a 5 481,4
SRK S.A. - koszty ogólnego b 0,0
3
zarządu c 2 428,6
b 0,0
d 81,6
a 225 023,8 93 776,9
Razem Zakłady Spółki a 96 933,8
b 412,4
Restrukturyzacji
c 2 514,2
Kopalń S.A. b 70,8
d 419,0
2.2 Naprawianie szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego
W dniu 01.03.2012r. Minister Gospodarki podpisał umowę o finansowanie naprawiania
szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego tylko ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń S.A.,
przyznając jej na realizację 11 zadań dotację budżetową w kwocie 7 664,6 tys. zł. W wyniku
zawarcia, w dniu 21.05.2012r., aneksu nr 1 do umowy, ilość zadań finansowanych z dotacji
budżetowej zwiększono do 12 zadań, przy czym kwota przyznanej dotacji nie uległa zmianie.
W okresie styczeń – czerwiec 2012r. przekazano środki dotacyjne w łącznej kwocie
3 788,7 tys. zł. Dnia 22.05.2012r. SRK S.A. dokonała zwrotu środków budżetowych na
rachunek bankowy Ministerstwa Gospodarki w kwocie 4 207,00 zł, z tytułu niewykorzystanej
dotacji na realizację zadania nr 7 w rejonie „Powstańców Śląskich – Bytom I”.
W ramach naprawiania szkód wywołanych ruchem zakładu górniczego w okresie
styczeń – czerwiec 2012r. Spółka realizowała zadania w zakresie:
- utrzymania przepompowni odwadniających obszar, powstałych w wyniku eksploatacji górniczej
na terenie Bytomia niecek bezodpływowych,
- zwrotu nakładów dotyczących budownictwa zastępczego realizowanego na terenie Bytomia.
Wobec powyższego, z przekazanych środków dotacyjnych (3 788,7 tys. zł) pozostała
kwota w wysokości 3 784,5 tys. zł.
12. - 11 -
Tablica 2.2
Wydatkowanie środków budżetowych na naprawianie szkód wywołanych ruchem zakładu
górniczego w okresie styczeń – czerwiec 2012r.
[ zł ]
Realizacja w okresie
Plan na 2012r.
styczeń - czerwiec 2012r.
Wyszczególnienie
Roczna kwota
Liczba
dotacji wg umowy Liczba
zadań Środki przekazane
oraz protokołów zadań
dotowanych
weryfikacji
0 1 2 3 4 5
Spółka Restrukturyzacji Kopalń S.A. Zakład "Kopalnie
1.
w całkowitej likwidacji"
1.1 Rejon "Czeladź - Sosnowiec" 1 150 000,00 0 0,00
1.2 Rejon "Wałbrzych - Nowa Ruda" 3 312 289,00 0 0,00
1.3 Rejon "Powstańców Śląskich - Bytom I" 8 7 202 318,00 4 3 784 538,80
2 Razem 12 7 664 607,00 4 3 784 538,80
3 . R E S T R U K T U R Y ZA C JA Z A T R U D N I E N I A
3.1. Stan i struktura zatrudnienia w górnictwie węgla kamiennego
Zatrudnienie w sektorze górnictwa węgla kamiennego zmniejszyło się ze stanu 114 235
osób na dzień 31.12.2011r. do 113 789 osób na dzień 30.06.2012r. (o 446 osób).
Wg stanu na dzień 31.12.2011r. zatrudnionych pod ziemią było 88 911 pracowników, a na
powierzchni 25 324 pracowników, natomiast na dzień 30.06.2012r. pod ziemią zatrudniano 88 487
pracowników (spadek o 424), a na powierzchni 25 302 pracowników (spadek o 22).
Należy zaznaczyć, że w kategorii „zatrudnieni na powierzchni” uwzględnieni są
pracownicy zakładów przeróbki mechanicznej węgla (9 898 osób). W okresie styczeń –
czerwiec 2011r. nastąpił spadek zatrudnienia w zakładach przeróbki mechanicznej węgla
o 40 osób.
Na dzień 30.06.2012r. w górnictwie węgla kamiennego zatrudniano 4 705 pracowników
posiadających uprawnienia emerytalne, podczas gdy na koniec 2011r. zatrudnionych było
4 487 osób. Liczba zatrudnionych pracowników posiadających uprawnienia emerytalne
zwiększyła się w okresie styczeń – czerwiec 2012r. o 218 osób.
Przepisy górnicze wymagają zatrudnienia w ruchu zakładu górniczego pracowników
o szczególnych kwalifikacjach. Osoby posiadające uprawnienia emerytalne uzupełniają
powstałe w tym zakresie niedobory w zatrudnieniu. W tej grupie występują osoby z ustaloną
datą zwolnienia (581 osoby), jak również osoby bez ustalonej daty zwolnienia (4 124 osoby –
np. osoby przebywające na zwolnieniach lekarskich, oddelegowane do pełnienia funkcji
w związkach zawodowych, itd.).
13. - 12 -
Tablica 3.1a
Stan zatrudnienia, zwolnienia i przyjęcia w sektorze górnictwa węgla kamiennego
[ osoby ]
Styczeń - czerwiec
2011r.
Lp. Wyszczególnienie 2012r.
[ osoby ]
0 1 2 3
1 Stan zatrudnienia na początek okresu 114 089 114 235
2 Odejścia * 9 094 4 506
2.1 Odejścia z przyczyn związanych
8 659 4 393
z pracownikiem - ogółem; w tym:
- emerytury 6 688 3 653
- pozostałe odejścia z przyczyn związanych z pracownikiem 1 971 740
2.2 Pozostałe odejścia z przyczyn nie dotyczących pracowników 435 113
3 Przyjęcia - ogółem * 9 240 4 060
3.1 Powroty do pracy zgodnie z Kodeksem pracy 89 39
3.2 Inne powroty do pracy byłych pracowników przedsiębiorstw górniczych 124 252
w tym
3.3 Absolwenci 881 291
3.4 Pozostałe przyjęcia związane z uzupełnieniem kadry 8 146 3 478
4 Zmiana stanu zatrudnienia 146 - 446
5 Stan zatrudnienia na koniec okresu 114 235 113 789
* Pozycja 2 i 3 - zwolnienia i przyjęcia pomniejszono o przemieszczenia wewnętrzne.
Tablica 3.1b
Struktura zatrudnienia w przedsiębiorstwach górniczych
[ osoby ]
Robotnicy Dozór techniczny Prac.
Dane Pozostali
Wyszczególnienie powierz- powierz- admin. - Ogółem
na dzień: dół dół prac. pow.
chnia chnia biurowi
1 2 3 4 5 6 7 8 9
31.12.2011r. 75 524 15 349 13 387 5 646 4 279 50 114 235
Ogółem górnictwo
30.06.2012r. 75 110 15 341 13 377 5 566 4 345 50 113 789
węgla kamiennego
różnica -414 -8 -10 -80 66 0 -446
Tablica 3.1c
Stan zatrudnienia w sektorze górnictwa węgla kamiennego wg miejsca pracy
[ osoby ]
`
Stan zatrudnienia na dzień:
Wyszczególnienie Różnica
31.12.2011r. 30.06.2012r.
1 2 3 4
Ogółem 114 235 113 789 -446
dół 88 911 88 487 -424
w tym:
powierzchnia 25 324 25 302 -22
przeróbka
z czego: 9 938 9 898 -40
mechaniczna *
* osoby, które zgodnie z umową o pracę są zatrudnione na przeróbce mechanicznej węgla
14. - 13 -
Tablica 3.1d
Zatrudnienie pracowników z uprawnieniami emerytalnymi w górnictwie
( stan na 30.06.2012r. )
[ osoby ]
Ogółem
Wyszczególnienie górnictwo węgla
kamiennego
1 2
31.12.2011r. 4 487
30.06.2012r. 4 705
% do ogółu zatrudnionych w spółce 4,1
pod ziemią 4 363
w tym
na powierzchni 342
robotnicy pod ziemią 2 913
robotnicy na powierzchni 179
w tym
kadra inż. techn. pod ziemią 1 450
kadra inż. techn. na powierzchni 94
pozostali 69
z ustaloną datą odejścia 581
w tym
bez ustalonej daty odejścia 4 124
3.2. Finansowanie z budżetu państwa świadczeń emerytów i rencistów kopalń
całkowicie likwidowanych
Tablica 3.2
Finansowanie ze środków budżetu państwa świadczeń emerytów i rencistów kopalń
całkowicie likwidowanych w 2012r.
Liczba wypłaconych Środki dotacji budżetowej
świadczeń w okresie przekazane w okresie
Lp. Wyszczególnienie styczeń - czerwiec 2012r. * styczeń - czerwiec 2012r.
[ liczba świadczeń ] [ tys. zł ]
0 1 2 3
1 Ogółem 488 802 83 096,5
Uprawnienia do bezpłatnego węgla dla emerytów i rencistów z kopalń postawionych w stan
2 375 649,4
likwidacji przed 1 stycznia 2007r.
3 Renty wyrównawcze przysługujące od kopalń całkowicie likwidowanych 10 266 7 396,8
Ekwiwalenty pieniężne z tytułu prawa do bezpłatnego węgla przysługującego emerytom i
4 rencistom z kopalń całkowicie likwidowanych wypłacane przez ZUS wraz z kosztem ich 478 161 75 050,3
obsługi
* Według faktycznie wypłaconych świadczeń.
3.3. Bezpieczeństwo pracy w górnictwie węgla kamiennego
W okresie styczeń – czerwiec 2012r. w górnictwie węgla kamiennego wydarzyły się
ogółem 1 053 wypadki (o 120 wypadków mniej niż w analogicznym okresie 2011r.), w tym 9
wypadków śmiertelnych oraz 7 ciężkich. Pozostałe wypadki należały do kategorii wypadków
lekkich. W porównaniu do okresu styczeń – czerwiec 2011r., ilość wypadków śmiertelnych
zmniejszyła się o 7 wypadków, a ilość wypadków ciężkich zmniejszyła się o 9.
15. - 14 -
Wypadki śmiertelne miały miejsce w:
– KWK „Borynia – Zofiówka” (JSW S.A.) – wypadek, któremu uległ pracownik firmy zewnętrznej
zaistniał w obiekcie suszarni zakładu przeróbki mechanicznej węgla, wyłączonym z eksploatacji we
wrześniu 2006r. Od września 2011r. firma ta prowadziła w tym obiekcie prace wyburzeniowe i
demontażowe. Przyczyną wypadku śmiertelnego pracownika firmy usługowej, w trakcie
wykonywania prac demontażowych rurociągu, był upadek z wysokości ok. 4m na posadzkę
betonową;
– KWK „Mysłowice-Wesoła” (KHW S.A.) – wypadek, któremu uległ górnik strzałowy pracownik firmy
zewnętrznej zaistniał w pochylni III na poziomie 665m wykonanej w obudowie typu LPP 10/V32/4/A.
Przyczyną wypadku śmiertelnego było wciągnięcie i dociśnięcie górnika strzałowego do konstrukcji
podwieszonego napędu przenośnika zgrzebłowego;
– KWK „Marcel” (KW S.A.) – wypadek zbiorowy (w tym 1 wypadek śmiertelny, któremu uległ młodszy
górnik) zaistniał na pochylni badawczej M-3 i chodniku badawczym M-8, w pokładzie 703/1-2-705/1 na
poziomie 850m. Wypadek spowodowało tąpnięcie, którego przyczyną był wysokoenergetyczny
wstrząs górotworu, zaistniały na skutek nagłego rozładowania się energii sprężystej nagromadzonej
w górotworze;
– KWK „Murcki-Staszic” (KHW S.A.) – wypadek zbiorowy (w tym 1 wypadek śmiertelny, któremu uległ
pracownik oddziału robót przygotowawczych) zaistniał w upadowej IIIb-S badawczej w pokładzie 510
na poziomie 900m. Przyczyną wypadku było uderzenie pracownika, zatrudnionego przy montażu
przenośnika taśmowego na trasie transportu, samostaczającym się zestawem transportowym
z załadowaną sekcją obudowy zmechanizowanej;
– KWK „Marcel” (KW S.A.) – wypadek, któremu uległ sztygar zmianowy oddziału górniczego zaistniał
w ścianie C-5, w pokładzie 505wg, na poziomie 400m, w rejonie sekcji obudowy zmechanizowanej
nr 125. Przyczyną wypadku było przygniecenie sztygara zmianowego do kombajnu ścianowego
stropnicami stalowymi i opadającymi ze stropu bryłami skalnymi;
– KWK „Krupiński” (JSW S.A.) – wypadek, któremu uległ pracownik firmy zewnętrznej zaistniał
w przodku chodnika nadścianowego N-2a w pokładzie 330/2 na poziomie 420m. Przyczyną wypadku
śmiertelnego było pochwycenie pracownika przez organ urabiający kombajnu AM-50zw;
– KWK „Sośnica – Makoszowy” (KW S.A.) – wypadek, któremu uległ górnik rabunkarz zaistniał
w chodniku j81w pokładzie 407/1, na poziomie 660m. Przyczyną wypadku śmiertelnego było
przysypanie i przygniecenie górnika rabunkarza do spągu wyrobiska, opadającymi ze stropu skałami
w likwidowanym chodniku j81;
– KWK „Wujek” Ruch „Śląsk” (KHW S.A.) – wypadek, któremu uległ elektromonter zaistniał w przecince
łączącej w pokładzie 510/L na poziomie 365m, w rejonie skrzyżowania z chodnikiem 10d. Przyczyną
wypadku śmiertelnego było dociśnięcie elektromontera do stojaka typu Valent przez ciągnik kolejki
spągowej zębatej;
– KWK „Wieczorek” (KHW S.A.) – wypadek, któremu uległ górnik firmy zewnętrznej zaistniał w przodku
drążonego chodnika wodnego 851 w pokładzie 510 na poziomie 550m. Przyczyną wypadku
śmiertelnego było uderzenie, przewrócenie i przygniecenie górnika bryłą łupku ilastego o wymiarach
1,5x1,0x0,2m, odspojoną od niezabezpieczonego stropu.
W okresie styczeń – czerwiec 2012r. w górnictwie węgla kamiennego wystąpiły
następujące niebezpieczne zdarzenia:
– KWK „Wujek” (KHW S.A.) – zaistniał pożar endogeniczny, który miał miejsce w ścianie VIII,
w pokładzie 405, na poziomie 680m. Przyczyną pożaru było samozapalenie się spękanego węgla
pokładu 405, pozostawionego w stropie ściany VIII, w sąsiedztwie uskoku o zrzucie do 2,7m,
w rejonie skrzyżowania ściany;
– KWK „Bielszowice” (KW S.A.) – zaistniał pożar egzogeniczny, skutkujący katastrofą budowlaną.
Pożar zaistniał na moście przenośnikowym, którym transportowano węgiel od stacji przygotowania
węgla do zbiornika węgla surowego w obiekcie zakładu przeróbki mechanicznej węgla.
Prawdopodobną przyczyną pożaru mostu przenośnikowego było zaprószenie ognia w trakcie
prowadzonych prac spawalniczych w stacji przygotowania węgla;
16. - 15 -
– KWK „Marcel” (KW S.A.) – zaistniało tąpnięcie, którego przyczyną był wysokoenergetyczny wstrząs
górotworu, o energii 9,2 x 107J zaistniały wskutek nagłego rozładowania się energii sprężystej
nagromadzonej w górotworze;
– w KWK „Budryk” (JSW S.A.) – zaistniał wyrzut metanu i skał, który miał miejsce w przodku drążonej
pochylni D odstawczej w pokładzie 358/1 na poziomie 1 050m;
– w KWK „Brzeszcze” (KW S.A.) – zaistniał pożar endogeniczny. Prawdopodobną przyczyną pożaru
było samozapalenie się węgla w południowym ociosie chodnika wentylacyjnego ściany 193
w pokładzie 510 na poziomie 740m.
Tablica 3.3
Wypadki śmiertelne i ciężkie w górnictwie węgla kamiennego
w porównywalnych okresach 2011r. oraz 2012r.
LICZBA WYPADKÓW
w tym
OGÓŁEM
Wyszczególnienie ŚMIERTELNYCH CIĘŻKICH
2011r. 2012r. różnica 2011r. 2012r. różnica 2011r. 2012r. różnica
czerwiec 217 180 -37 1 0 -1 2 1 -1
Kopalnie węgla kamiennego
(załoga własna + firmy obce)
narastająco 1 173 1 053 -120 16 9 -7 16 7 -9
4. ZOBOWIĄZANIA I NALEŻNOŚCI GÓRNICTWA
4.1. Stan oraz struktura zobowiązań i należności
Stan zobowiązań oraz stan należności górnictwa węgla kamiennego na koniec 2011r.
oraz na dzień 30.06.2012r. przedstawiał się następująco:
[ tys. zł ]
Zobowiązania Saldo
Należności
Stan na dzień (długo- i (nadwyżka zobowiązań nad
(krótkoterminowe)
krótkoterminowe) należnościami)
31.12.2011r.* 8 544 510 2 821 649 5 722 861
30.06.2012r.** 8 788 430 2 528 088 6 260 343
* dane skorygowano po badaniu sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów
** dane wg sprawozdania G-09.8 „Sprawozdanie o płatnościach publiczno i cywilnoprawnych realizowanych przez górnictwo
węgla kamiennego oraz o strukturze zobowiązań i należności górnictwa węgla kamiennego”
Stan zobowiązań na koniec czerwca 2012r., w porównaniu do stanu na koniec 2011r.,
zwiększył się o 243,9 mln zł, a stan należności zmniejszył się o 293,5 mln zł.
W stanie zobowiązań na dzień 30.06.2012r. zobowiązania krótkoterminowe wynosiły
7,2 mld zł, a długoterminowe 1,6 mld zł.
W zobowiązaniach długoterminowych ujęto odroczone ustawowo zobowiązania wobec
ZUS z tytułu składek emerytalnych, składek na ubezpieczenia społeczne, w części
finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne (w oparciu
o ustawę z dnia 7 września 2007r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego w latach
2008 – 2015).
W stanie zobowiązań na koniec czerwca 2012r. uwzględnione zostały:
- zobowiązania główne w wysokości 8 478,9 mln zł,
- odsetki w wysokości 309,6 mln zł.
17. - 16 -
W łącznej kwocie zobowiązań długo- i krótkoterminowych na dzień 30.06.2012r.
zobowiązania publicznoprawne wynosiły 1 878,7 mln zł (21,4% ogółem), zobowiązania
cywilnoprawne 6 255,0 mln zł (71,2%), a zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 654,7 mln zł (7,4%).
Uwzględniając kryteria podziału zobowiązań na wymagalne i niewymagalne, zobowiązania
niewymagalne 3 na koniec czerwca 2012r. wynosiły 8 575,1 mln zł (97,6% stanu zobowiązań).
Zobowiązania wymagalne na dzień 30.06.2012r. wynosiły 213,3 mln zł (2,4% ogólnego stanu
zobowiązań górnictwa) i obejmowały przede wszystkim zobowiązania cywilnoprawne, które na
koniec czerwca 2012r. wynosiły 152,4 mln zł i dotyczyły głównie zobowiązań z tytułu dostaw i usług.
W strukturze zobowiązań górnictwa węgla kamiennego na dzień 30.06.2012r.
zobowiązania wg głównych wierzycieli to:
- zobowiązania z tytułu dostaw i usług w kwocie 2 688,9 mln zł (30,6%),
- zobowiązania wobec ZUS, FP, FGŚP, FEP w kwocie 1 148,8 mln zł (13,1%),
- zobowiązania wobec budżetu państwa w kwocie 515,0 mln zł (5,9%),
- zobowiązania wobec gmin w kwocie 172,9 mln zł (2,0%).
Wyżej wymienione zobowiązania wynosiły łącznie 4 525,6 mln zł (51,6% ogólnego stanu
zobowiązań).
Ponadto znaczący udział w strukturze zobowiązań (ponad 40,0%) zajmują pozostałe
zobowiązania. Pozycja ta, to między innymi: zobowiązania z tytułu wynagrodzeń, potrąceń
z wynagrodzeń, zaliczek na dostawy, zobowiązań inwestycyjnych, zobowiązań z tytułu leasingu
finansowego oraz emisji dłużnych papierów wartościowych.
Tablica 4.1a
Stany i struktura zobowiązań na dzień 30.06.2012r.
[ tys. zł ]
Zobowiązania długo- i krótkoterminowe
Lp. Wyszczególnienie zobowiązania
odsetki razem
główne
0 1 2 3 4
Zobowiązania wobec budżetu państwa ogółem
1 515 039 0 515 039
z tego z tytułu:
1.1 Podatku dochodowego od osób fizycznych 130 397 0 130 397
1.2 Podatku dochodowego od osób prawnych 147 406 0 147 406
1.3 Podatku od towarów i usług 193 222 0 193 222
1.4 Podatku akcyzowego 5 248 0 5 248
1.5 Cła 0 0 0
1.6 Wpłat z zysku 0 0 0
1.7 Pozostałe zobowiązania 38 766 0 38 766
Zobowiązania wobec ZUS, FP, FGŚP, FEP ogółem
2 1 010 729 138 108 1 148 837
z tego:
2.1 Składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne 976 231 138 108 1 114 339
2.2 Fundusz Pracy 32 042 0 32 042
2.3 Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych 1 448 0 1 448
2.4 Fundusz Emerytur Pomostowych 1 008 0 1 008
3 Zobowiązania z tytułu należnych wpłat na PFRON 9 327 0 9 327
4 Zobowiązania z tytułu opłaty eksploatacyjnej dotyczące NFOŚiGW 51 681 0 51 681
Zobowiązania z tytułu opłat za korzystanie ze środowiska oraz administracyjnych kar
5 30 879 0 30 879
pieniężnych za przekroczenie lub naruszenie warunków korzystania ze środowiska
Zobowiązania wobec gmin ogółem
6 143 777 29 142 172 919
z tego z tytułu:
6.1 Podatków 120 526 28 899 149 425
6.2 Opłaty eksploatacyjnej 22 582 37 22 619
6.3 Pozostałych zobowiązań 669 206 875
7 Zobowiązania z tytułu dostaw i usług 2 586 214 102 726 2 688 940
Kredyty ogółem
8 644 945 0 644 945
z tego:
- długoterminowe 491 117 0 491 117
- krótkoterminowe 153 828 0 153 828
9 Pozostałe zobowiązania 3 486 274 39 588 3 525 862
10 RAZEM 8 478 866 309 564 8 788 430
3
Jako niewymagalne określono zobowiązania, dla których na dzień sporządzenia informacji nie upłynął termin zapłaty
oraz zobowiązania, które posiadały uzgodniony z wierzycielami termin zapłaty przypadający na okresy późniejsze
(np. zobowiązania objęte restrukturyzacją), a także zobowiązania z tytułu wynagrodzeń.
18. - 17 -
Tablica 4.1b
Zobowiązania i należności wg kategorii przedsiębiorstw górniczych na dzień 30.06.2012r.
[ tys. zł ]
`
Stan na 31.12.2011r. Zobowiązania ogółem; stan na 30.06.2012r.
Zobowiązania z tego:
(kol.2 - kol.3)
długoterminowe krótkoterminowe
Należności
Należności
Saldo
ogółem
Saldo
Lp. Wyszczególnienie w tym: w tym z tytułu: (kol.5 -
ogółem podatków, ceł, kol.12)
kredyty kredytów
razem razem dostaw ubezpieczeń
i oraz innych
i
i usług
pożyczki świadczeń pożyczek
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13
I Spółki produkcyjne 8 460 493 2 807 353 5 653 140 8 687 592 1 549 086 488 117 7 138 505 2 659 553 1 378 491 146 508 2 508 033 6 179 559
Spółka
II 84 017 14 296 69 721 100 838 20 684 3 000 80 154 29 387 11 369 7 920 20 055 80 783
restrukturyzacyjna
Ogółem 8 544 510 2 821 649 5 722 861 8 788 430 1 569 770 491 117 7 218 659 2 688 940 1 389 860 154 428 2 528 088 6 260 343
Tablica 4.1c
Struktura zobowiązań długo- i krótkoterminowych wg stanu na dzień 30.06.2012r.
z podziałem na publicznoprawne i cywilnoprawne
[ tys. zł ]
Zobowiązania
Lp. Wyszczególnienie
główne odsetki razem
0 1 2 3 4
Zobowiązania publicznoprawne,
1. 1 711 450 167 250 1 878 700
z tego :
1.1 wymagalne 42 385 18 542 60 927
niewymagalne,
1.2 1 669 065 148 708 1 817 773
z tego:
1.2.1 objęte restrukturyzacją (w oparciu o ustawy restrukturyzacyjne) 445 424 138 108 583 532
1.2.2 pozostałe niewymagalne 1 223 641 10 600 1 234 241
Zobowiązania cywilnoprawne (bez wynagrodzeń), 6 112 694 142 313 6 255 008
2.
z tego:
2.1 wymagalne 137 814 14 592 152 406
niewymagalne,
2.2 5 974 880 127 721 6 102 602
z tego:
2.2.1 objęte restrukturyzacją (w oparciu o ustawy restrukturyzacyjne) 33 0 33
2.2.2 pozostałe niewymagalne 5 974 847 127 721 6 102 569
3. Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 654 722 0 654 722
4. OGÓŁEM 8 478 866 309 564 8 788 430
Tablica 4.1d
Zobowiązania wg kategorii przedsiębiorstw górniczych na dzień 30.06.2012r.
[ tys. zł ]
Zobowiązania długo- i krótkoterminowe
Lp. Wyszczególnienie
z tytułu
publicznoprawne cywilnoprawne Razem
wynagrodzeń
0 1 2 3 4 5
1 Spółki produkcyjne 1 849 647 6 187 912 650 033 8 687 592
2 Spółka restrukturyzacyjna 29 053 67 096 4 689 100 838
3 OGÓŁEM 1 878 700 6 255 008 654 722 8 788 430
19. - 18 -
4.2. Restrukturyzacja zobowiązań
Proces restrukturyzacji zobowiązań kontynuowany przez spółki węglowe w 2012r.
prowadzony jest na podstawie ustawy z dnia 7 września 2007r. o funkcjonowaniu górnictwa
węgla kamiennego w latach 2008 – 2015 (Dz. U. Nr 192, poz. 1379).
Płatności restrukturyzowanych zobowiązań wobec ZUS dotyczą Kompanii Węglowej
S.A. oraz Spółki Restrukturyzacji Kopalń S.A. (w związku z połączeniem w dniu 01.04.2009r.
Bytomskiej Spółki Restrukturyzacji Kopalń Sp. z o.o. ze Spółką Restrukturyzacji Kopalń S.A.
spłatę restrukturyzowanych zobowiązań przejęła SRK S.A.).
W latach 2005 – 2011 oraz w okresie styczeń – czerwiec 2012r. spółki dokonały pełnej
spłaty należnych rat. Płatności należnych rat przedstawiały się następująco:
[ tys. zł ]
Dokonane wpłaty za: Styczeń – czerwiec 2012r.
należne dokonane
2005 – 2009 2010r 2011r. %
wpłaty wpłaty
KW S.A 924 159,6 169 016,7 169 016,7 84 508,3 84 508,3 100,
SRK S.A. 15 898,0 5 895,0 5 895,0 2 946,0 2 946,0* 0
100,
BSRK 27 254,7 - - - - 0-
Sp. z o.o.
RAZEM 967 312,3 174 911,7 174 911,7 87 454,3 87 454,3 100,
0
* pełną wpłatę należnej w czerwcu 2012r. raty dokonano w lipcu 2012r.
5. REALIZACJA PŁATNOŚCI PUBLICZNOPRAWNYCH
Płatności publicznoprawne będące przedmiotem monitorowania dotyczą zobowiązań
wobec ZUS, FP, FGŚP, PFRON, budżetu państwa, funduszy ekologicznych oraz gmin
z tytułu podatków, opłat i kar. Wyniki monitorowania płatności publicznoprawnych
dokonywanych przez podmioty górnictwa węgla kamiennego przedstawiane są
w następującym układzie:
- spółki produkcyjne,
- spółkę restrukturyzacyjną,
- podmioty w górnictwie węgla kamiennego razem, tj. spółki produkcyjne oraz spółkę
restrukturyzacyjną.
Realizacja płatności w okresie styczeń – czerwiec 2012r. przez podmioty w górnictwie
węgla kamiennego razem wobec głównych wierzycieli przedstawiała się następująco: