Revitalization of Zalew Zemborzycki

1. Problemy zagospodarowania Zbiornika Zemborzyckiego
w działalności
Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie
dr Monika Hurba
RDOŚ w Lublinie

2. MISJA RDOŚ
Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie mając na względzie
jakość życia przyszłych pokoleń oraz obecne potrzeby społeczności
lokalnej, dbając o ochronę i racjonalne korzystanie z zasobów naturalnych,
tworzy sprawnie działającą, profesjonalną, nowoczesną i przyjazną
instytucję, aby pogodzić postęp społeczny i gospodarczy z poszanowaniem
ochrony środowiska.

3. Wybrane zadania Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska
•współudział w realizacji polityki ochrony środowiska w zakresie ochrony przyrody
i kontroli procesu inwestycyjnego, w tym:
• strategicznych ocen oddziaływania na środowisko,
•przeprowadzanie ocen oddziaływania przedsięwzięć na środowisko lub udział w tych
ocenach,
•tworzenie i likwidacja form ochrony przyrody oraz wydawanie decyzji na podstawie ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.

4. Planowanie przestrzenne jako narzędzie wspomagania
rozwoju obszaru Zalewu Zemborzyckiego
Rola RDOŚ w planowaniu przestrzennym
•Organ opiniujący studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gmin oraz miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego w ramach sooś
•Organ uzgadniający suikzp i mpzp
w obrębie obszarów chronionych

5. Stan planistyczny otoczenia Zalewu Zemborzyckiego (grudzień 2014)
Ryc. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Lublin
Kierunki zagospodarowania:
•strefa ekstensywnej urbanizacji,
•zieleń pomiędzy terenami zurbanizowanymi
•lasy.

6. Brak obowiązującego mpzp
dla terenów otaczających
Zalew Zemborzycki

7. •W rankingu Banku Światowego Doing Business 2013 pod względem łatwości
przebiegu procesu inwestycyjnego Polska jest wciąż na dalekiej 161 pozycji
na 183 państwa (137 m-ce w 2015 r.)
Wśród czynników najbardziej utrudniających procesy inwestycyjne w Polsce
znajduje się brak planów zagospodarowania przestrzennego miast.
•W latach 2011-2014 RDOŚ brał udział w 50 postępowaniach w sprawie wydania opinii
dla projektów zmiany studium uikzp miasta Lublin lub mpzp dla fragmentów miasta.
•Opracowanie mpzp dla całego terenu otaczającego Zalew Zemborzycki umożliwi
spójne zaplanowanie rozwoju dla tego terenu z uwzględnieniem zasad ochrony
środowiska.
W przypadku braku obowiązującego mpzp sposób zagospodarowaniu terenu
ustala się na podstawie:
•decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (WZ)
•decyzji lokalizacyjnej (inwestycje celu publicznego).
RDOŚ uzgadnia decyzje WZ w granicach obszarów chronionych.

8. Realizacja inwestycji - RDOŚ jako organ opiniujący, uzgadniający
lub wydający decyzję o środowiskowych uwarunkowaniach
Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko z zakresu
zagospodarowania turystycznego:
•Trasy narciarskie, tory bobslejowe,
wyciągi narciarskie, w tym
wyciągi do narciarstwa wodnego,
skocznie narciarskie oraz urządzenia
im towarzyszące;
Fot. Wyciąg narciarski nad Zalewem Zemborzyckim źr.: www.czasatrakcji.pl

9. Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko z zakresu
zagospodarowania turystycznego:
•Ośrodki wypoczynkowe lub hotele
zlokalizowane poza terenami mieszkaniowymi,
terenami przemysłowymi, innymi terenami
zabudowanymi i zurbanizowanymi terenami
niezabudowanymi wraz z towarzyszącą im
infrastrukturą o powierzchni nie mniejszej niż
0,5 ha na obszarach chronionych lub 2 ha na
pozostałym obszarze.
•Stałe pola kempingowe lub
karawaningowe (wszystkie na obszarach
chronionych oraz o powierzchni nie mniejszej
niż 0,5 ha na pozostałym obszarze);
Fot. Ośrodek wypoczynkowy nad Zalewem Zemborzyckim źr.: www.google.com/maps

10. •Zabudowa usługowa w tym obiekty
sportowe w obrębie terenu posiadającego
obowiązujący mpzp o powierzchni 2 ha
w obszarach chronionych oraz 4 ha na
pozostałym obszarze, a w przypadku braku
mpzp odpowiednio o powierzchni 0,5 ha i 2 ha;
•Parki rozrywki, pola golfowe i stadiony wraz
z towarzyszącą im infrastrukturą;
•Przystanie śródlądowe dla nie mniej niż 10
statków, w tym także wykorzystywanych
wyłącznie do uprawiania sportu lub rekreacji,
a także wykorzystujące linię brzegową na
długości większej niż 20 m.
Przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko z zakresu
zagospodarowania turystycznego
Fot. Słoneczny Wrotków źr.: http://geoportal.lublin.eu, www.dziennikwschodni.pl

11. Inne inwestycje w rejonie Zalewu Zemborzyckiego zaliczane do
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko
•infrastruktura techniczna: kanalizacja sanitarna, sieci wodociągowe;
•drogi i parkingi;
•przedsięwzięcia z zakresu
gospodarki wodnej tj. elektrownie
wodne, budowle piętrzące;
•tereny leśne - wylesienie w celu
zmiany sposobu użytkowania
terenu.
Fot. Las nad Zalewem Zemborzyckim źr.: www.bio-forum.pl fot. E. Brzozowska

12. Najistotniejsze uwarunkowania środowiskowe, które
należy uwzględnić podczas planowania inwestycji
w rejonie Zalewu Zemborzyckiego (sooś i ooś)
•jakość wód powierzchniowych
•położenie w granicy Czerniejowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu
•wpływ na zmiany klimatu oraz możliwość adaptacji inwestycji do zmian klimatu
(w szczególności w odniesieniu do przedsięwzięć, które będą finansowane ze
środków UE)

13. Ochrona zasobów wodnych
Ramowa Dyrektywa Wodna - głównym celem RDW jest osiągnięcie dobrego stanu
wszystkich części wód, poprzez określenie i wdrożenie koniecznych działań w
ramach zintegrowanych programów działań w państwach członkowskich do 2015
roku.
Dla każdego obszaru dorzecza opracowuje się plan gospodarowania wodami.
Zalew Zemborzycki został utworzony na Bystrzycy
– Plan gospodarowania wodami dla obszaru
dorzecza Wisły.
W PGW wyznaczono jednolite części wód
powierzchniowych i podziemnych oraz określono
cele środowiskowe, które powinny zostać
spełnione.
Obecnie opracowywane są aktualizacje Planów
gospodarowania wodami, które będą
obowiązywały od 2016 r.

14. Cele środowiskowe dla jednolitych części wód powierzchniowych
(art.38d ustawy z dn. 18 lipca 2001 r. Prawo wodne Dz.U. z 2012 r. poz. 145 z późn. zm.)
•Dla JCWP niewyznaczonych jako sztuczne lub silnie zmienione jest ochrona, poprawa
oraz przywracanie stanu JCW, tak aby osiągnąć dobry stan tych wód, a także
zapobieganie pogorszeniu ich stanu.
•Dla sztucznych i silnie zmienionych JCWP jest ochrona tych wód oraz poprawa ich
potencjału ekologicznego i stanu chemicznego, tak aby osiągnąć dobry potencjał
ekologiczny i dobry stan chemiczny
wód powierzchniowych, a także
zapobieganie pogorszeniu ich
potencjału ekologicznego oraz stanu
chemicznego.
Fot. Bystrzyca źr.: lublin.gazeta.pl

15. Jednolite części wód powierzchniowych w rejonie
Zalewu Zemborzyckiego
• RW 2000024653
Zbiornik Zemborzyce
• typ – nieokreślony
• status: silnie zmieniona część wód
• ocena stanu: zły
• Ocena ryzyka osiągnięcia celów środowiskowych – zagrożona ze
względu na brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania w
celu poprawy stanu JCW
• Derogacje 4(4) – wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW
generuje konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów
środowiskowych z uwagi na brak rozwiązań technicznych możliwych do
zastosowania w celu poprawy stanu JCW.
Fot. Zalew Zemborzycki źr.: www.google.pl fot. D.Hugo

16. • RW 2000924651 Bystrzyca od Kosarzewki do zbiornika
• Typ – mała rzeka wyżynna węglanowa
• Status - naturalna część wód
• Ocena stanu zły
• Ocena ryzyka osiągnięcia celów środowiskowych - zagrożona
• RW 20001524699 Bystrzyca od zbiornika Zemborzyckiego do ujścia
• Typ – średnia rzeka wyżynna – wschodnia
• Status - naturalna część wód
• Ocena stanu – zły
• Ocena ryzyka osiągnięcia celów środowiskowych - zagrożona
Dla obu JCWP określono derogacje:
Derogacje 4(4) – wpływ działalności antropogenicznej na stan JCW generuje
konieczność przesunięcia w czasie osiągnięcia celów środowiskowych z uwagi na
brak rozwiązań technicznych możliwych do zastosowania w celu poprawy stanu JCW.

17. Podstawowym warunkiem dla rozwoju zagospodarowania
Zalewu Zemborzyckiego
powinna być poprawa stanu wód zbiornika
•Kontrola stanu wody
•Identyfikacja i likwidacja źródeł zanieczyszczenia
•Zapobieganie powstawaniu nowych źródeł zanieczyszczenia wody

18. Czerniejowski Obszar Chronionego Krajobrazu
Na terenie Czerniejowskiego
OChK obowiązują zakazy
wprowadzone na podstawie
ustawy o ochronie przyrody
i ujęte w Rozporządzeniu Nr 40
Wojewody Lubelskiego
z dn. 17.02.2006 r.
Planowane zagospodarowanie
terenu oraz przyjęte rozwiązania
techniczne i technologiczne
przedsięwzięcia nie mogą
naruszać zakazów
obowiązujących w obrębie
Czerniejowskiego OChK
Ryc. Czerniejowski OChK źr.: geoportal.rdos.pl

19. Wpływ na zmiany klimatu oraz możliwość adaptacji do
przewidywanych zmian klimatu
Strategiczny plan adaptacji dla sektorów i obszarów wrażliwych na
zmiany klimatu do roku 2020 z perspektywą do roku 2030 (SPA 2020)
Sektory i obszary wrażliwe na zmiany klimatu:
•Gospodarka wodna
•Różnorodność biologiczna i obszary chronione
•Leśnictwo
•Energetyka
•Strefa wybrzeża
•Obszary górskie
•Rolnictwo
•Transport
•Gospodarka przestrzenna i obszary zurbanizowane
•Budownictwo
•Zdrowie

20. Główne kierunki i działania
(istotne w kontekście zagospodarowania Zalewu Zemborzyckiego)
•Dostosowanie sektora gospodarki wodnej w celu usprawnienia funkcjonowania sektora
w warunkach nadmiaru, jak i niedoboru wody.
•Utrata bioróżnorodności narasta wraz z postępującymi zmianami klimatu.
Z punktu widzenia ochrony siedlisk najistotniejsze są działania związane z utrzymaniem
obszarów wodno - błotnych i ich odtwarzaniem wszędzie tam, gdzie jest to możliwe.
•Objęcie całego terytorium kraju skutecznym systemem planowania przestrzennego
zapewniającym właściwe i zrównoważone wykorzystanie terenów.
W sektorze budownictwa konieczne będzie uwzględnienie potencjalnego oddziaływania
zjawisk ekstremalnych spowodowanych zmianami klimatu.
Ocena wpływu na zmiany klimatu i adaptacji do zmian klimatu przeprowadzana jest
na etapie sooś i ooś.

21. Wybrane przedsięwzięcia opiniowane przez RDOŚ
w rejonie Zalewu Zemborzyckiego
Planuje się zabudowę światła jazu dwoma turbinami typu Archimedesa o średnicy
2000 mm.
RDOŚ w Lublinie wskazał na potrzebę
przeprowadzenia ooś ze względu na:
•Utrudnienie przepuszczania wód
powodziowych – wzrost zagrożenia
powodziowego dla miasta Lublina
(wg mpzp miasta Lublin fala
powodziowa na skutek przerwania
zapory zalałaby Tarasy Zamkowe)
•Przekształcenie hydromorfologii rzeki
oraz zmianę parametrów fizyczno –
chemicznych i biologicznych
skutkujących pogorszeniem stanu
JCWP.
Budowa małej elektrowni wodnej na jazie zapory czołowej Zalewu
Zemborzyckiego
Fot. Zapora na Zalewie Zemborzyckim źr.: www.kurierlubelski.pl

22. Akademia Golfa nad Zalewem Zemborzyckim
RDOŚ stwierdził brak potrzeby przeprowadzenia ooś –
nie przewiduje się wystąpienia znaczących negatywnych
oddziaływań przedsięwzięcia na środowisko, zarówno na
etapie realizacji, jak i eksploatacji
Fot. Akademia Golfa żr.: geoportal.lublin.eu, www.kurierlubelski.pl

23. Ośrodek Żeglarski nad Zalewem Zemborzyckim
Źr.: www.dziennikwschodni.pl
RDOŚ stwierdził brak potrzeby przeprowadzenia ooś – nie przewiduje się
wystąpienia znaczących negatywnych oddziaływań przedsięwzięcia na środowisko,
zarówno na etapie realizacji, jak i eksploatacji.

24. Inne przedsięwzięcia:
-Rozbudowa obiektów hotelowych
-Budowa kanalizacji i sieci wodociągowej
-Centrum usług owo - handlowo – rekreacyjne
-RDOŚ jest organem uzgadniającym wycinkę
drzew w pasie drogowym –
wycinka drzew w związku z budową ścieżki
rowerowej wokół Zalewu Zemborzyckiego
Fot. Ścieżka rowerowa nad Zalewem Zemborzyckim źr.: mosir.lublin.pl

25. Dziękuję za uwagę