Συμμετοχή στο Ελληνικό Μαθητικό Κοινοβούλιο της Επιστήμης

1. 1
Ελληνικό Μαθητικό Κοινοβούλιο
21-23/03/2016
Υλικό προετοιμασίας για την ομάδα εργασίας:
«Ο Ενισχυμένος Άνθρωπος»
ΖΑΝΝΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ – ΟΜΙΛΟΣ ΦΥΣΙΚΗΣ

2. 2
Περιεχόμενα
• Θέματα, ορισμοί, βασικά στοιχεία
• Προετοιμασία του θέματος
• Τρέχουσες εξελίξεις, στατιστικά, ισχύουσα νομοθεσία
• Διεπιστημονικές διαστάσεις του θέματος
• Βασικές διαμάχες/διαφωνίες και βασικοί εμπλεκόμενοι
• Ειδικοί επιστήμονες που ερωτήθηκαν
• Σύνδεσμοι για επιπλέον υλικό

3. 3
Θέμα: Η Επαυξημένη Πραγματικότητα και ο
Ενισχυμένος Άνθρωπος ως υποσύνολό της.
• Η Επαυξημένη Πραγματικότητα (Αugmented Reality – AR)
είναι μια αναδυόμενη τεχνολογία, που επιθέτει εικόνες, οι
οποίες έχουν δημιουργηθεί μέσω ηλεκτρονικού
υπολογιστή, σε περιβάλλοντα πραγματικού κόσμου. Με
αυτόν τον τρόπο, συνδυάζοντας φυσικά και εικονικά
στοιχεία, ενισχύεται η αντίληψη της πραγματικότητας εκ
μέρους του χρήστη.

4. 4
Βασικά σημεία της ΑR
• Συνδυάζει πραγματικά και εικονικά αντικείμενα σε ένα
πραγματικό περιβάλλον
• Εκτελείται σε πραγματικό χρόνο και με κινητό τρόπο.
• Ευθυγραμμίζει μεταξύ τους πραγματικά και εικονικά
αντικείμενα.
• Βασίζεται σε δυναμική, 3D αναπαράσταση.

5. 5
Το Σώμα στην ΑR
• Στην Α- R το σώμα “αισθάνεται” μέρος του
χώρου δεν είναι απλά μπροστά σε μια εικόνα…
παρακολουθώντας μια σειρά διαδοχής.
• Το σώμα του ανθρώπου – χρήστη ενός
περιβάλλοντος Α-R, είναι αυτό που
αντιλαμβάνεται και βιώνει κάθε συμβάν.
• Στον επαυξημένο χώρο το σώμα εμφανίζεται σαν
υλική οντότητα αλλά και σαν τηλεπαρουσία
(telepresence).
• Το σώμα σαν τηλεπαρουσία μπορεί να
βρίσκεται ανά πάσα στιγμή παντού!
• Διαμοιράζεται, διαχέεται μέσω συσκευών και
δικτύων, όπου αυτά εκπέμπουν ή αλλιώς το
σώμα κατακερματίζεται και διαμοιράζεται σε
τόπους και συσκευές. Λειτουργεί και υπάρχει
αποσπασματικά σε μια μεικτή πραγματικότητα.

6. 6
Άξονες της ΑR
Στερεοσκοπία :
Παραδείγματα:
• Τα κράνη στερεοσκοπικής προβολής (head-
mounted displays) παρέχουν
στερεοσκοπία καθώς προβάλουν διαφορετικές όψεις της ίδιας
σκηνής στα δύο μάτια.
• Το Google Glass, το οποίο προβάλλει στο οπτικό πεδίο του
χρήστη αλλά με τέτοιο τρόπο ώστε να δημιουργείται η
ψευδαίσθηση του βάθους (καθώς η προβολή γίνεται στο ένα
μόνο μάτι).

7. 7
Άξονες της ΑR
Η σύνδεση ή μη με το φυσικό περιβάλλον :
Παραδείγματα:
• Μία εφαρμογή ανάδειξης της πολιτιστικής κληρονομιάς ενός τόπου
(εικονική πολιτιστική κληρονομιά, virtual heritage) όπως το Virtual
Life in Pompeii.
• Μία εφαρμογή πληροφόρησης του χρήστη για τη χωροταξία π.χ. ενός
πανεπιστημιακού campus.
• Μία εφαρμογή πληροφόρησης του χρήστη για την ταχύτητα, τον
χρόνο πλοήγησης, τα καύσιμα, κ.τ.λ. του αυτοκινήτου που οδηγεί.

8. 8
Τρέχουσες Εξελίξεις
HOLOLENS
HoloLens της Microsoft είναι ένα πολύ εξελιγμένο κομμάτι του υλικού, το οποίο διαθέτει
πολλαπλούς αισθητήρες, υψηλής ευκρίνειας φακούς see-through και ένα προηγμένο
οπτικό σύστημα προβολής για τη δημιουργία ολογραφικών αντικείμενων. Μια αδρανειακή
μονάδα μέτρησης (IMU) - το οποίο περιλαμβάνει ένα επιταχυνσιόμετρο, γυροσκόπιο και
μαγνητόμετρο - είναι σε συνδυασμό με τις κάμερες να παρακολουθούν το κεφάλι σας και
την κίνησή του. Η HoloLens έχει ένα CPU και GPU, ικανό να επεξεργαστεί όλα αυτά τα
δεδομένα σε πραγματικό χρόνο.
Υπάρχουν πέντε τρόποι να αλληλεπιδρούν τα ολογραφικά αντικείμενα:
1)Το βλέμμα
2) Τα Gestures
3)Η αναγνώριση φωνής
4)Το spatial του ήχου
5)Το spatial χαρτογράφησης
Τσοπάνογλου Κατερίνα – Ράπατα Κων/να

9. 9
Τρέχουσες Εξελίξεις
Τσοπάνογλου Κατερίνα – Ράπατα Κων/να
Το CAMDASS αποτελεί μια επανάσταση στην επιστήμη της επαυξημένης πραγματικότητας,
την οποία έφερε η ESA.Προς το παρόν, ο προσανατολισμός του CAMDASS είναι προς
εξετάσεις με υπερήχους.Οι υπέρηχοι επελέγησαν επειδή αποτελούν ένα εξαιρετικό ιατρικό
διαγνωστικό εργαλείο, το οποίο είναι ήδη διαθέσιμο στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
Ανάλογα με την απόστασή τους από τον μητρικό πλανήτη, οι συζητήσεις με γιατρούς στη
βάση θα είναι εξαιρετικά αργές, έως και αδύνατες. «Αν και θα υπάρχουν άτομα με ιατρικές
γνώσεις στα πληρώματα, οι αστροναύτες είναι αδύνατον να είναι πλήρως εκπαιδευμένοι
πάνω σε όλες τις ιατρικές διαδικασίες που ενδεχομένως να χρειαστούν» λέει ο Αρνό
Ρούνγκε, μηχανικός βιοϊατρικής ο οποίος επιβλέπει το όλο πρόγραμμα.

10. 10
Τρέχουσες Εξελίξεις
Τσοπάνογλου Κατερίνα – Ράπατα Κων/να
Το CAMDASS διαθέτει μία οθόνη κεφαλής stereo
και ένα όργανο υπερήχων το οποίο ακολουθείται
από μία κάμερα υπερύθρων. Ο ασθενής
εξετάζεται μέσω τοποθέτησης ενδείξεων στο
κατάλληλο σημείο. Μία συσκευή υπερήχων
συνδέεται με το CAMDASS, με το σύστημα να
κάνει δυνατή την «καταχώρηση» του σώματος του
ασθενούς στην κάμερα, και την προβολή του μέσω
της οθόνης στο οπτικό πεδίο αυτού που φορά το
CAMDASS. Στη συνέχεια, ο χρήστης καθοδηγείται
μέσω προβολής τρισδιάστατων οδηγιών.
Το πρωτότυπο έχει δοκιμαστεί στο νοσοκομείο
του πανεπιστημίου Saint- Pierre στις Βρυξέλλες,
από προσωπικό, φοιτητές και μέλη του Ερυθρού
Σταυρού. Ακόμα και μη εκπαιδευμένοι χρήστες
μπορούσαν να εκτελέσουν δύσκολες διαδικασίες
χωρίς άλλη βοήθεια.

11. 11
Τρέχουσες Εξελίξεις
Τσοπάνογλου Κατερίνα – Ράπατα Κων/να
To βιονικό χέρι, φυσικά και δεν θα δίνει τη δυνατότητα σε συνανθρώπους μας, που έχουν
χάσει τα δάχτυλά τους να σπάνε πέτρες, αλλά θα έχουν ένα πλήρως λειτουργικό χέρι και με
αυτό να σηκώνουν και να κρατούν αντικείμενα.
Το βιονικό χέρι συνεργάζεται πλήρως με τον εγκέφαλο και δεν χρειάζεται χειρουργική
επέμβαση.

12. 12
Στατιστικά
•Στον τομέα του αθλητισμού οι φορετές τεχνολογίες
(wearable technologies) εκτιμώνται στα 700.000.000 $
•Το ποσοστό παραγωγικότητας και ικανοποίησης από τη
δουλειά έχει αυξηθεί κατά 8,5% και 3.5% αντίστοιχα.
•Οι πωλήσεις των Google Glasses θα ανέλθουν στις
21.000.000 ετησίως μέχρι το 2018, με κέρδη που θα φτάνουν
τα 10.500.000.000 $.
•Τα έσοδα από τις πωλήσεις των smart glasses, smart watches
και fitness bands ξεπέρασαν τα 3.000.000.000 $ το 2014.
Επιπλέον τα έσοδα από τις νέες κατηγορίες της νέας
τεχνολογίας εκτιμώνται σε 2.000.000.000 $
Καλπαξής Γεώργιος - Μακρής Παναγιώτης – Παπαλόη-Κρίκα Δανάη

13. 13
Στατιστικά
•52% δήλωσαν πως είναι ενήμεροι για τις φορετές
τεχνολογίες και αρκετοί από αυτούς επρόκειτο να
αγοράσουν μία τέτοια συσκευή
•36% δήλωσαν πως ήταν οικείοι με το smart watch και
συγκεκριμένα το 23% ότι θα τους άρεσε να αγοράσουν ένα,
ειδικά για τη διεξαγωγή κλήσεων από ρολόι.
•1 στους 6 ανθρώπους χρησιμοποιούν έστω ένα είδος
φορετής τεχνολογίας στην καθημερινή τους ζωή.
•Κατά 48% γίνεται χρήση των φορητών τεχνολογιών από
νέους μεταξύ 18-34 ετών.
•Το 29% των ατόμων που έχει τέτοια τεχνολογία εμφανίζει
ετήσια έσοδα πάνω από 100.000$
Καλπαξής Γεώργιος - Μακρής Παναγιώτης – Παπαλόη-Κρίκα Δανάη

14. 14
Στατιστικά
•Το 55% των ανθρώπων πιστεύει ότι τέτοιου είδους
τεχνολογία είναι πολύ ακριβή για να αγοραστεί, ενώ το 24%
ότι έχει ήδη πολλές συσκευές.
•Τα παγκόσμια έξοδα σε φορετή τεχνολογία φτάνουν το ποσό
των 1.400.000.000 $.
•Ο αριθμός των συσκευών θα έχει αυξηθεί από 19.000.000 το
2014 σε 111.900.000 μέχρι το 2018.
•http://studentparliament.weebly.com/thematic-4.html
•http://www.cmo.com/articles/2014/6/16/Mind_Blowing_Stats_Wearable_Tech.htm
Καλπαξής Γεώργιος - Μακρής Παναγιώτης – Παπαλόη-Κρίκα Δανάη

15. 15
Ισχύουσα Νομοθεσία
Γενικά:
Στα τελευταία στάδια της ανάπτυξης ερευνών σχετικά με την βιοϊατρική αλλά
και άλλες επιστήμες συμμετέχοντες είναι οι άνθρωποι αλλά σε κάποιες
περιπτώσεις χρησιμοποιούνται και πειραματόζωα.
Στην περίπτωση του ανθρώπου, η διασφάλιση του σεβασµού της ανθρώπινης
αξιοπρέπειας και η προστασία των δικαιωµάτων και των θεμελιωδών
ελευθεριών του ανθρώπου κατά την συλλογή, επεξεργασία, χρήση και
αποθήκευση γενετικών δεδομένων (βιολογικά δεδομένα) πρέπει να
συμμορφώνεται με τις διατάξεις του Διεθνούς Δικαίου και της Οικουμενικής
Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Συγκεκριμένα, στον Ελλαδικό χώρο
ισχύει ο Νόμος 2472/1997 για την προστασία των προσωπικών δεδομένων
των Ελλήνων πολιτών.
Μπαρτσώκα Βανέσα – Ουακάς Ρένια – Τσαγκάρη Χρυσάνθη

16. 16
•Σεβασμός της αυτονομίας:
Υποχρέωση προάσπισης του δικαιώματος του ατόμου να ελέγχει
χωρίς καταναγκασμό την ιατρική φροντίδα και ιατρική πληροφορία
που τον αφορά.
•Ευεργεσία:
Υποχρέωση να ωφελείται πάντα ο ασθενής/συμμετέχων
•Αποφυγή επιβλαβών ενεργειών:
Υποχρέωση να μην βλάπτεται ο ασθενής/συμμετέχων
•Δικαιοσύνη:
Διασφάλιση ότι όλα τα άτομα λαμβάνουν φροντίδα ισότιμα και
αμερόληπτα.
Μπαρτσώκα Βανέσα – Ουακάς Ρένια – Τσαγκάρη Χρυσάνθη
Οικουμενική Διακήρυξη για τα γενετικά
δεδομένα του ανθρώπου

17. 17
Το άτομο προστατεύεται και από το Διεθνές Δίκαιο σύμφωνα με το
οποίο έχει:
• Δικαίωμα πλήρους πληροφόρησης .
• Δικαίωμα Αντίρρησης (σύμφωνα με το άρθρο 13)
• Δικαίωμα προσωρινής δικαστικής προστασίας (σύμφωνα με το
άρθρο 14)
• Δικαίωμα πρόσβασης σε δεδομένα που το αφορούν (σύμφωνα με το
άρθρο 12)
Μπαρτσώκα Βανέσα – Ουακάς Ρένια – Τσαγκάρη Χρυσάνθη
Με βάση το Διεθνές Δίκαιο

18. 18
Σύμφωνα με το Άρθρο 22 του νόμου:
•Παράλειψη γνωστοποίησης στην Αρχή συνεπάγεται πρόστιμο.
•Διατήρηση αρχείου χωρίς την άδεια του υποκειμένου και της Αρχής,
τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματικό πρόστιμο.
•Παρέμβαση τρίτων σε προσωπικά και ευαίσθητα δεδομένα
τιμωρείται με φυλάκιση και χρηματικό πρόστιμο.
Μπαρτσώκα Βανέσα – Ουακάς Ρένια – Τσαγκάρη Χρυσάνθη
Ποινικές κυρώσεις

19. 19
Διεπιστημονικές διαστάσεις του
θέματος
Η επαύξηση του ανθρώπου με την αξιοποίηση της Α-R επηρεάζει τόσο το
άμεσο όσο και το έμμεσο μέλλον μας.
Είναι αποδεκτό πώς θα παίξει σημαντικό ρόλο στην ζωή μας τα επόμενα
χρόνια και σίγουρα θα επιφέρει μεγάλες και σημαντικές αλλαγές.
• Στην Ιατρική
• Στη Νανοτεχνολογία
• Στη Βιολογία – Γενετική – Βιοτεχνολογία
• Στη Ρομποτική
Βλάχου-Γκόμεθ Στέλλα – Βλάχου-Γκόμεθ Έλλη – Γεωργιόπουλος Ηλίας

20. 20
Διεπιστημονικές διαστάσεις του
θέματος
Ιατρική
Έχει κατασκευαστεί τεχνητός νεφρός μικρού μεγέθους μέσω του
οποίου οι τοξικές ουσίες (ουρία και Β2-μικροσφαιρίνη) μειώνονται
σε σχεδόν φυσιολογικά επίπεδα.
Βλάχου-Γκόμεθ Στέλλα – Βλάχου-Γκόμεθ Έλλη – Γεωργιόπουλος Ηλίας

21. 21
Διεπιστημονικές διαστάσεις του
θέματος
Ιατρική
Ερευνητικό πρόγραμμα που βασίζεται στη χρήση της
νανοτεχνολογίας στην εμβιομηχανική στοχεύει στη δημιουργία
ενός τρισδιάστατου ανθρώπινου κερατοειδούς in vitro.
Βλάχου-Γκόμεθ Στέλλα – Βλάχου-Γκόμεθ Έλλη – Γεωργιόπουλος Ηλίας

22. 22
Διεπιστημονικές διαστάσεις του
θέματος
Έλεγχος ανθρώπινου γονιδιώματος
Βλάχου-Γκόμεθ Στέλλα – Βλάχου-Γκόμεθ Έλλη – Γεωργιόπουλος Ηλίας

23. 23
Διεπιστημονικές διαστάσεις του
θέματος
Βλάχου-Γκόμεθ Στέλλα – Βλάχου-Γκόμεθ Έλλη – Γεωργιόπουλος Ηλίας
Τεχνητή νοημοσύνη- Cyborgs

24. 24
Βασικές διαμάχες/διαφωνίες και εμπλεκόμενοι
• Ο τρόπος με τον οποίο ενώνεται ο φυσικός χώρος με τον ψηφιακό επιδρά στον
τρόπο που υπάρχουμε , στη μορφή και στη δομή του περιβάλλοντος που ζούμε.
Εμφανίζονται νέοι κώδικες και θεσμοί που θα σχηματίζουν τον πυρήνα της
κοινωνίας, δημιουργώντας νέες δράσεις και θέτοντας νέους στόχους για το
σύνολο των πολιτών, περιορίζοντας ή ενδεχομένως καταργώντας παλιότερες
ιδέες.
• H διάδραση δεν είναι μόνο μια τεχνολογική αλλαγή, αλλά είναι και πολιτιστική
και κοινωνική.
• Τα τεχνητά σώματα είναι υγιή, ενισχυμένα πλήρως λειτουργικά – περισσότερο
πραγματικά από πραγματικά […], η επίγνωση του σώματος διευρύνεται έτσι
ώστε να μπορούμε να παρατηρήσουμε τεχνολογικά, αν όχι ακόμα να
διαχειριστούμε, τη μοριακή λειτουργία των σωματικών διεργασιών.
Βουτιέρου Στέλλα – Νομικός Γεώργιος – Χρόνης Χάρης-Παναγιώτης

25. 25
Βασικές διαμάχες/διαφωνίες και
εμπλεκόμενοι (Παραδείγματα)
• Είναι γεγονός, ότι παρά την τεχνολογική εξέλιξη των όπλων ο ίδιος ο
άνθρωπος παραμένει ευάλωτος και τρωτός καθώς δεν διαθέτει τα μέσα
αυτοπροστασίας που διαθέτουν άλλα ζώα (νύχια, δόντια ,δηλητήριο
κλπ.) έτσι εύλογο είναι το επόμενο βήμα να είναι η βελτίωση του ίδιου
του ανθρώπου με τη χρήση βιοτεχνολογίας, νανοτεχνολογίας,
ρομποτικής, τεχνητής νοημοσύνης κλπ.
• Τα πρώτα βήματα προς αύτη την κατεύθυνση έχουν ήδη επιτευχθεί με
τη χρήση εξωσκελετών ή χημικών κατασκευασμάτων που βελτιώνουν
τις ικανότητες ενός απλού στρατιώτη μετατρέποντάς τον σε σούπερ-
στρατιώτη. Σε αυτό το σημείο όμως τίθενται πολλά ηθικά και νομικά
ερωτήματα.
Βουτιέρου Στέλλα – Νομικός Γεώργιος – Χρόνης Χάρης-Παναγιώτης

26. 26
Bασικές διαμάχες/διαφωνίες και
εμπλεκόμενοι (Παραδείγματα)
• Είναι άραγε ηθική η κατανάλωση αμφεταμινών
ή άλλων χημικών κατασκευασμάτων που μπορεί
να έχουν βλαβερές συνέπειες για την υγεία του χρήστη;
• Μήπως η ενίσχυση του ανθρώπου ώστε να αντέχει στις
μεταβολές του περιβάλλοντος και στα πιθανά βασανιστήρια
προάγουν τέτοιου είδους μεταχειρίσεις ;
• Και τελικά η χειραγώγηση κάθε είδους επιστημονικής γνωσής
για την επίτευξη ενός σκοπού που υπερβαίνει τις ανθρώπινες
δυνατότητες παριστάνοντας δηλαδή τον Θεό να εχει τα
αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα;
Βουτιέρου Στέλλα – Νομικός Γεώργιος – Χρόνης Χάρης-Παναγιώτης

27. 27
Ειδικοί επιστήμονες που
ερωτήθηκαν
• Δρ Γεώργιος Αναστασάκης, επιστημονικός
συνεργάτης τμ. Πληροφορικής Πανεπ. Πειραιώς
(Ομάδα συνεργατών καθηγ. Θεμ. Παναγιωτόπουλου)

28. 28
Σύνδεσμοι για επιπλέον υλικό
Τρέχουσες Εξελίξεις
 VIDEO: "How Technology Transforms life"
 VIDEO: "Xρήση Εξωσκελετικού ΑΜΕΑ"
 Πώς η τεχνολογία μετασχηματίζει την ανθρώπινη
εμπειρία
 Eλληνική εκπαιδευτική ιστοσελίδα με ενδιαφέροντα
άρθρα για την χρήση της επαυξημένης
πραγματικότητας στην εκπαίδευση
 Οι τεχνολογίες του μέλλοντος - Enhanced Humans
 USA TODAY: Η χρήση των radar που βλέπουν μέσα
από τοίχους, από τις υπηρεσίες ασφαλείας

29. 29
Στατιστικά
 Στατιστικά στοιχεία για φορετές τεχνολογίες (1)
 Στατιστικά στοιχεία για φορετές τεχνολογίες (2)
Ισχύουσα Νομοθεσία
 Ισχύουσα νομοθεσία για τις βιοιατρικές εφαρμογές
 BBC: Θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων
από την χρήση radar που βλέπουν μέσα από τοίχους
Διαφορετικές διαστάσεις
του θέματος
 10 Ways the Next 10 Years Are Going To Be Mind-
Blowing
 Portal για την νανοτεχνολογία με πληροφορίες για τις
εφαρμογές της σε μια πλειάδα επιστημών
Βασικές
διαφωνίες/διαμάχες και
βασικοί εμπλεκόμενοι
 Έκθεση Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής: Βελτίωση
Χαρακτηριστικών του Ανθρώπου - Επίδραση στην
Πνευματική και Ψυχική Κατάσταση
 Ζητήματα ηθικής που τίθενται από την υιοθέτηση
του «Ενισχυμένου Στρατιώτη»
Σύνδεσμοι για επιπλέον υλικό

30. 30
Στοιχεία επικοινωνίας
• ΖΑΝΝΕΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
(mail@lyk-peir-zanneio.att.sch.gr)
• ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ
Παναγιώτης Χαρατζόπουλος
Φυσικός Msc,Med
panharatz@yahoo.gr
Γεώργιος Πολυζώης
Φυσικός, Δρ Διδακτικής Φυσ. Επιστ.
gpolizois@edc.uoc.gr