1. Prof. Dr. Ali Osman Öncel
Jeofizik Mühendisleri Odası
İstanbul Şube Yönetim Kurulu Başkanı
İ.Ü. Mühendislik Bilimleri Bölüm Başkanı
JFMO Samsun Şubesinin I. Genel Kurulunun
yapılmasında emeği geçen herkesi kutlar ve aday olan
arkadaşlara başarılar dilerim. Değineceğimiz konular
içinde, 28 Şubat 2012’de seçilmiş JFMO İstanbul Şube
Yönetimi olarak bugüne kadar yaptığımız çalışmalar
(konferanslar, teknik geziler ve seminerler) hakkında
kısa bilgi vermek istiyorum.
Sıfır Maliyetli Etkinlik Politikası. Yaklaşık altı ay
önce yönetime gelen bir şube yönetimi olarak, sıfır
maliyetle konferanslar tertip etmiştir. Jeofizik
Mühendisliğinin medya üzerinden tanıtımı sıfır
maliyetle yapılan konferanslarla sağlanmıştır. Medya
üzerinden çok yüksek maliyetlerle yapılabilecek bir
tanıtım, ülkemizin kurumlarıyla (üniversite, belediye ve sivil toplum
kuruluşlarıyla) kamusal yarar gözetme ilkesiyle, ülkemizin temel sorunlarını
-Deprem ve Kentsel Dönüşüm - öne çıkartan konularla ilgili konferanslar
yapılmıştır.
Akademik konferans projeleri geliştirdik ve uyguladık. Dışa açık, proje
ve kalite odaklı yönetim anlayışıyla çalışan bir şube olarak, kurumlardan
randevu talep edilmiş, yüz yüze müzakere yoluyla ortak çalışma alanları
bulunmuştur. İstanbul Üniversitesiyle, “ Beklenen İstanbul Depremi ve Kentsel
Dönüşüm” ve “ İstanbul Depreme Nasıl Hazırlanıyor” başlıklı iki akademik
konferansı başarıyla organize ettik.
Teknik gezi modeli geliştirdik ve uyguladık. Cumhuriyet tarihinde ilk defa
proje olarak geliştirdiğimiz bir etkinlik formatıyla, bir depremin 100. yılı için
İstanbul Üniversitesi ve MMG ile ortaklaşa olarak bir çalışmayla “ Mürefte
Şarköy Depreminin 100. Yılını Anma Gezisi” yapılmış ve sıfır maliyetle
tamamlanmıştır. Şube yönetimi olarak kamu yararını öngören projeler
geliştiriyor ve ortak çalışma yaptığımız kurumlarla sıfır maliyetli olarak etkinlik
modelimizi hayata geçiriyoruz.
2. Halka açık konferans projesini geliştirdik ve uyguladık. Fatih İlçe
Belediyesiyle ortaklaşa olarak halk konferansı düzenlenmiş ve bu konferansta
“Deprem ve Kentsel Dönüşüm” konusunda yapılarak, halkımızla bilim adamları
buluşturulmuştur. JFMO İstanbul Şube tarafından geliştirilen Halka Açık
Konferans modelinin, diğer şubeler tarafından da yapılması gereken önemli bir
çalışma projesi olduğunu düşünüyoruz.
Öğrenci konferansları projesi geliştirdik ve gerçekleştirdik. JFMO
İstanbul Şube Yönetimi olarak geliştirdiğimiz öğrenci konferansları projesinin
ilki, Sakarya Üniversitesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü, JFMO İstanbul ve JFMO
Sakarya şubelerinin katılımıyla yapılan öğrenci konferansı “Jeofizik
Mühendisliğinin Geleceği” konusunda düzenlenmiştir. Daha önce yapılmamış
çalışma ve işbirliği modellerine örnek olarak organize edilen bu konferans
modelinin, TMMOB Odalarına bağlı Şubeler ve Üniversiteler arasında örnek
alınacak yeni bir etkinlik modeli olduğunu düşünüyoruz.
Büyükşehir Belediyesiyle ortak toplantı organize edilmiştir. İstanbul
Büyükşehir Belediyesi Genel Sekreterliğine yaptığımız ziyaret sonucunda, İBB
ve JFMO İstanbul Şubesi arasında yapılmış bir ilk ortak çalışma toplantısının
“Kentsel Dönüşümün İrdelenmesi ve Öneriler” konusunda yapılması önerilmiş,
Büyükşehir Belediyeleri ve Şubeler arasında ortak çalışma modelleri içerisine
girecek örnek bir çalışma olarak başarıyla tamamlanmıştır.
Sektör-Üniversite Tabanlı haftalık seminerler başlatılmıştır. JFMO
İstanbul Şubesinde, periyodik Sektör ve Üniversite tabanlı seminer modelini
hayata geçirdik. Seminerler kapsamında, yeni mezun gençlerimizin kariyer ve
istihdamı konusunda Sektör ve Akademi tabanlı olarak verilen seminerlerden
almış olduğu bilgiler ışığında yetişme ortamını sağladık. İşsizlik ve istihdam
konusunda genç mezunlara yol gösterecek, Sektör, Akademi ve Genç Mühendis
üçlüsünün buluşma noktası olan JFMO İstanbul Şube Seminerleriyle, bilgi ve
birikimin transfer edildiği bir merkez, şube haline geldik. Bilim ve Sektör tabanlı
haftalık seminerlerin duyurusu aşamasında ki yapılan çok yönlü ve özgün
tanıtımlarla, Jeofizik Mühendisliğinin markalaşma değerinin büyütülmesi
gerçekleşmektedir. Şubemizi ve dolayısıyla meslek odasını yeni tanıyan genç bir
tabanın, şubemizle bütünleşmesi sağlanmasıyla mesleğimizin geleceği teminat
altına alınacaktır.
Çok farklı disiplinlerden deneyimli kişilere seminer verdirilmektedir.
Seminer verecek kişilerin farklı disiplinlerden kişiler olmasıyla da,
3. konuşmacıların temsil ettikleri disiplinler ve şubemiz arasında ilişkilerin
başlatılmasını sağladık.
Katılım belgeli seminer modeliyle kariyer gelişimine katkı
sağlanmaktadır. Katılım belgeli seminer sistemine geçerek, katılan
arkadaşlarımızın özgeçmişlerinde kullanacakları katılım belgeleri vererek iş
bulma potansiyellerinin yükseltileceğini düşünüyoruz.
Seminerlerin çözümleri yaptırılmakta ve seminerlere katılamayan
meslektaşlarımıza ulaştırılması sağlanacaktır. Buna ilave olarak,
konuşulan ve öğretilenlerin kalıcı olması için konuşmalar kayıt altına alınıp
çözümlemesi yaptırılmaktadır. Bu çalışmalarda gönüllülük esasına dayalı olarak
öğrencilerimiz görev almakta ve sıfır maliyetle seminerlerin kayıt altına alınması
planlanmaktadır.
Enerji arama jeofiziği sertifika programlarına geçilmesi istihdam
sağlayacaktır. Yurt dışında ki petrol üniversitelerinde çalışmış bir bilim adamı
sıfatıyla, Jeofizik Mezunlarının enerji arama sektöründe (Petrol, Doğal Gaz ve
Maden) daha fazla iş bulduklarını belirtmem gerekir. Petrol ve enerji sektöründe
iş bulanların oranı yüzde seksendir. Ülkemizde yeraltı enerji arama jeofiziği
eğitimi yeterli ve etkin düzeyde verilememektedir. Bu nedenle, petrol ve enerji
arama jeofiziği konularında yetişmiş ve kitap sahibi tanınmış Türk bilim
adamlarından (Cahit Çoruh, Özdoğan Yılmaz gibi) ve yabancı bilim
adamlarından yararlanılması gerekir. Kendilerinden, periyodik ders ve kurs
programları düzenlemeleri istenmeli ve arama jeofiziği konusunda gençlerimizin
yetişmesi sağlanmalıdır. Sevindirici olan, 2002 yılından sonra enerji
aramalarına verilen destekle enerji arama şirketlerinin sayısı bugün için 25’e
yükselmiştir ve enerji arama politikalarının devam etmesiyle enerji şirketleri
sayısı her geçen gün artacaktır.
Jeofizik Mühendislerine İstihdam ancak enerji arama politikalarının
geliştirilmesi ve uygulanmasıyla rahatlıkla bulunabilir. Verilen İşsizlik
ilanlarının istihdam açısından katkılarının sınırlı olacağına inanıyorum, bunun
yerine eğitim ve proje odaklı politikalar geliştirilmesi daha etkili olabilir. Ulusal
meslek tabanlı projeler geliştirilmesi sağlanarak meslektaşlarımızın
istihdamlarının gerçekleştirilmesinin sağlanması daha yararlı olabilir. Örnek
olarak, 2012 Energy is Future kongresinde sunumu yapılmış bir proje
modelinden söz etmek istiyorum. Geliştirilen enerji modeline göre, ülkemizin
tamamı boyunca 36 tane aranmamış basen olduğu, ve bunlar için yapılması
gereken araştırmada incelenmesi gereken profil uzunluğunun 800 km tahmin
edildiği, ve harcanması gereken yatırımın 21.5 milyar dolar olabileceğini
öngören bir çalışma sunumu bulunmaktadır. Ülkemizde bu projenin hayata
geçirilmesiyle, 500 jeofizik mühendisine istihdam sağlanacaktır. Libya, Irak ve
Azerbaycan'da araştırma yaparak dışarı açılım yapan ülkemizin en güzide
kurumlarından biri olan TPAO ve diğer kurulmuş yerli enerji firmalarından
ülkemizin enerji kaynaklarının aranması amacıyla yararlanılması gerekir. Bu
amaçla, yurt içinde araştırılmamış alanlarında eş güdümlü olarak benzer ulusal
enerji arama projelerinin hem üretilmesi hem de hayata geçirmesi için, JFMO
olarak baskı kurulmasıyla ülkemizde ki arama faaliyetlerinin artması ve
dolaylı olarak ta istihdam sağlayacak projelere hız verilmesi sağlanabilir *.
4. Bölgesel Jeofizik birlikleri kurulmalıdır. Balkan Jeofizik Birliğine benzer,
Karadeniz Jeofizik Birliği** kurulması önemli olabilir ve böylece Karadeniz
bölgesinin ortak potansiyeline öngören proje ve çalışmaların ortaya çıkması
teşvik edilebilir.
Teknik geziler düzenlenmelidir. Mürefte-Şarköy deprem kırığı boyunca
yapılan teknik gezi oldukça başarılı olmuş, Jeofizik Mühendislerinin
markalaşmasına veya tanınmasına yarar sağlamıştır. Rahmetli Aykut Barka,
Kuzey Anadolu Fay Zonu boyunca uluslararası ölçekte bir teknik geziyi yıllar
önce yapmış ve teknik geziye katılan bilim adamlarının daha sonra proje
yapmalarıyla ülkemizin deprem ve fay özelliklerinin bilinmesine katkı sağlayacak
çalışmalar ortaya çıkmıştır. Benzer şekilde, Kuzey Anadolu Fay Zonu’na yakın
yerleşik şubelerin Fay Parçalarına Teknik Gezi organize ederek, ülkemizde
deprem ve kentsel dönüşüm bilincinin arttırılmasına katkı sağlayabilir.
Ülkemizin dışında ki bilim adamları ve öğrencilerin katılmasının sağlanmasıyla
da, ülkemizin deprem sorunu çalışmalarına teşvik sağlanabilir. Özellikle,
Samsun’un içinden bir fayında geçmesi (Örencik Fayı) ülkemizde kentleşmede
sakıncalı şehir plancılığına iyi bir örnek olarak gösterilebilir.
Kurs Teklifi Toplama Modeli geliştirilmiştir. Meslek İçi Eğitim ve
Sertifikalandırma kurslarının düzenlenmesi ile ilgili olarak İstanbul Şubesi
olarak, İstanbul’da ki Jeofizik Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyelerinin
tamamına İadeli Taahhütlü mektup gönderilmiş ve bu yolla kendilerine kurs
verin teklifi sunulmuştur. Üzülerek söylemek gerekirse, bugüne kadar
akademisyenlerin tamamına kurs verdirme politikasının güdülmemesi, bazı
akademisyenlerimizi küstürmüştür. Ayrım gözetmeden her kesimi kucaklayan
bir tavırla, akademisyen ve sektörden deneyimli kişilere kurs ve eğitimleri
verecek modellere örnek olacak bir modeli JFMO İstanbul Şube olarak hayata
geçirdik.
Kurs vermek isteyen akademisyenlerin verecekleri kurslar ve hazırladıkları
program JFMO Genel Merkezine sunulacak, sektöre eğitim vermek isteyen tüm
akademisyenlerden yararlanma fırsatı doğacaktır. Benzer çalışmanın ülkemizde
ki kurulu Jeofizik Mühendisliği Bölümlerinde ki tüm akademisyenler üzerinde
yapılmasıyla, kurs verecek akademisyen taraması hızla yapılabilir.
Kayıt altına alınmış eğitim modeline geçilmelidir. İstanbul Şubede verilen
kurs kayıt altına alınmış ve YOU-TUBE üzerinden paylaşılmıştır. Benzer şekilde
verilen kurslar kayıt altına alınarak, bilgini yaygınlaşması ve gerektiğinde
başvurulacak elektronik ortamlara taşınması gerekir.
Sonuç olarak, JFMO İstanbul Şubenin deneyimlerinden yeni kurulan şubelerimiz
faydalanabilir. Bu konularda bizlerde yardımcı olmaktan mutluluk duyarız.
JFMO Samsun Şubesine davetlerinden dolayı teşekkür ediyor, yeni seçilecek
arkadaşlarımıza görevlerinde başarılar diliyorum.
* Uğur Gönülalan beyin projesi.
** Prof.Dr. Levent Gülen beyin teklifi.