3. SESALUR (TRUNKING)
Sistem pendawaian sesalur menggunakan
sesalur logam atau bahan penebat (PVK) pada
kebiasaannya bersegi empat dan dipasang
secara menegak atau mendatar dipermukaan
dinding.
Sistem dapat menampung KABEL
yang banyak.
Faktor ruang sistem pendawaian
sesalur ialah 45%
3
1
2
3
4. Ciri-ciri pemilihan sistem
pendawaian sesalur
Memerlukan pemasangan kabel yang banyak
Memerlukan penambahan litar pada masa akan datang
Memerlukan perlindungan mekanikal yang lebih
Memerlukan keselamatan ke atas kabel
9. SESALUR (TRUNKING)
• Laluan sesalur ditentukan sebelum
kerja-kerja pemasangan
dijalankan.
• Kabel-kabel akan dimasukkan ke
dalam sesalur dan akhir sekali baru
dipasang penutupnya.
• Jalur tembaga (cooper tape)
dipasang sebagai pembumi
9
12. Kaedah pemasangan kabel
sesalur dipasang ke permukaan dinding atau siling
sehingga siap keseluruhan bangunan
salurkan kabel-kabel ke dalam sesalur
yang telah siap dipasang
terdapat pelbagai saiz nominal sesalur yang boleh
didapati
13. Cara pemilihan saiz nominal sesalur
menggunakan jadual 12E untuk pastikan faktor
kabel yang perlu digunakan
jumlahkan ke semua faktor kabel tersebut dan
bandingkan dengan faktor sesalur daripada
jadual 12F
saiz nominal sesalur yang sesuai sekiranya faktor
sesalur sama atau lebih daripada jumlah faktor kabel.
15. Jadual 12E
Faktor kabel bagi sesalur
Jenis pengalir Luas Keratan
rentas Pengalir
(mm)
Faktor
1.5 7.8
2.5 10.2
Pejal 1.5 8.1
2.5 11.4
4 15.2
Lembar 6 22.9
10 36.3
16. Jadual 12F
Dimensi Sesalur mm x mm Faktor
50 x 37.5 764
50 x 50 1037
75 x 25 738
75 x 37.5 1146
75 x 30 1555
75 x 75 2371
100 x 25 993
100 x 37.5 1542
100 x 50 2091
100 x 75 3189
100 x 100 4252
FAKTOR BAGI SESALUR
17. Soalan Contoh 1
• Satu sesalur/trunking diperlukan membawa
50 x 2.5 mm2 , 10 x 4 mm2 dan 10x6 mm2
kabel teras tunggal berlembar . Kira saiz
nominal yang sesuai?
18. Jawapan
Cara pengiraan :
Faktor kabel daripada Jadual
12E:
2.5 mm2 ialah 11.4
4 mm2 ialah 15.2
6 mm2 ialah 22.9
Dengan ini jumlah faktor kabel :
50 x 11.4 = 570
10 x 15.2 = 152
10 x 22.9 = 229
981
====
Bandingkan faktor
sesalur dengan
jumlah faktor kabel ,
faktor sesalur yang
sesuai ialah
993 .Dengan ini saiz nominal
sesuai ialah
100 mm x 25 mm.
19. Kebaikan sistem pendawaian sesalur
Banyak kabel yang boleh di isi pendawaian
kelihatan kemas.
Sesalur tidak dimasuki habuk dan tidak
berlaku bahaya mekanik.
Kedudukan pendawaian mudah diubah
atau ditambah
Sistem pendawaian sesalur biasa dipasang
di bangunan bertingkat-tingkat dan kilang
20. Keburukan sistem pendawaian sesalur
tidak cantik (walaupun mahal)
sesalur itu berat , kerja memasang
menjadi lambat
21. Peraturan IEE/JBE Dalam Sistem
Pendawaian Sesalur
• Logam salur atau bahan penebat dan
sesalur hendaklah dipasang dengan kemas
dan jika terdapat kemungkinan kerosakan
mekanikal , perlindungan secukupnya perlu
dibuat
• Pembinaan sesalur (logam atau bahan yang
tidak boleh terbakar yang mengandungi
unsur-unsur penebat)
22. • Kabel A.U yang diletakkan ke dalam salur
keluli atau sesalur hendaklah dikumpulkan
mengikut fasa bersama-sama dawai
neutral jika ada , di dalam satu salur atau
sesalur yang sama.
• Dari pangkal hingga ke hujung sesuatu
atau sesalur hendaklah bebas daripada
menyerapi air atau mestilah dilindungi
daripada kemasukan air.
• Semua penutup hendaklah dikemaskan
selepas pendawaian dibuat .
Peraturan IEE/JBE Dalam Sistem
Pendawaian Sesalur
23. • Semua punca kabel yang dikeluarkan daripada
sistem salur , setiap sambungan dalam sistem ini
dan setiap sambungan antara sistem dengan salur
konduit , hendaklah dibuat dengan kemas dan kuat
supaya kabel tidak tercalar semasa ia ditarik nanti .
• Setiap sudut pada logam salur tertutup atau bahan
penebat hendaklah mempunyai jejari dalam
mengikut peraturan hendaklah tidak kurang
daripada 2.5 x paksi kecil bagi salur segiempat .
Peraturan IEE/JBE Dalam Sistem
Pendawaian Sesalur
24. • Setiap selekoh dalam salur konkrit ( sama ada
dibuat dengan menggunakan saluran atau
ditempat yang asal selepas konkrit dibuat)
hendaklah mempunyai jejari dalam yang
ukurannya tidk kurang daripada 4 x diameter
salur yang telah siap .
• Salur hendaklah diletakkan di dalam konkrit
dalam keadaan baik sebelum ditutup dengan
bahan konkrit di tempat penarikan kabel .
Peraturan IEE/JBE Dalam Sistem
Pendawaian Sesalur
25. • Ketebalan jejari di sekeliling salur yang sudah siap
hendaklah tidak melebihi 15 mm pada setiap punca
• Pada salur , yang diperbuat daripada konkrit ,
kabel bertebatkan getah , beranyam atau kabel
sebatian atau yang mempunyai salutan p.v.k. yang
tidak boleh dimasukkan ke dalam salur ini.
• Jika kabel p.v.k. berperisai digunakan untuk salur
jenis ini , di tempat yang berkemungkinan
berlakunya lembapan , kabel itu hendaklah
mempunyai lapisan luar yang bertebatkan p.v.k.
Peraturan IEE/JBE Dalam Sistem
Pendawaian Sesalur
26. • Jumlah kabel yang boleh dimasukkan dalam
salur hendaklah mempunyai ruang kelegaan
bagi memudahkan kabel ditarik dan
menggelakkan kerosakkan kabel . faktor ruang
bagi sesalur hendaklah tidak melebihi 35% . Ini
hanya dipakai jika lebih bilangan kabelnya perlu
dikurangkan .
- Pengecualian : untuk larian yang pendek dan
lurus seperti kotak agihan , faktor ruang
bolehlah ditingkatkan .
• Jumlah kabel yang boleh dimasukkan ke dalam
salur atau sesalur hendaklah mempunyai faktor
ruang yang tidak melebihi 45% .
28. Metal trunking wiring
• Kabel dimuatkan ke dalam trunking.
• Pendawaian ini perlu dibantu oleh sistem
pendawaian yang lain untuk membekalkan
arus kepada beban yang diperlukan kecuali
jika sistem ini dipasang di tempat yang
sesuai dengan kedudukan beban.
• Sebarang kedudukan yang sesuai
trunking atas, trunking menegak, mengufuk
• Pemasangan di bucu dinding trunking bucu
dinding.
38. Kebaikan Metal trunking
wiring
Dapat menampung kabel litar yang banyak
dan besar
Perubahan dan pertukaran litar mudah
dilakukan
Kerja pemasangannya cepat
Perlindungan mekaniknya baik
Tidak mudah dirosakkan oleh perubahan
cuaca dan suhu.
Pemeriksaan sesuatu litar mudah dilakukan
iaitu dengan membuka penutupnya
39. Keburukan Metal trunking
wiring
Sukar dibawa dan dipasang
Kelihatan tidak kemas kerana trunking
terjojol keluar
Memerlukan perbelanjaan yang lebih
untuk membelinya dan memerlukan
ramai pekerja yang mahir.
Untuk perjalanan pendawaian yang
searah sahaja iaitu tidak berlikuliku
Mudah dimasuki habuk dan
kekotoran
41. TOP BUS BAR TRUNKING SYSTEM
Sistem ini serupa
dengan sistem
palang trunking
memanjat,
• bezanya
kedudukan
(ditempatkan
dalam keadaan
mendatar di ruang
atas)
Diletakkan di
tempat yang
bersesuaian
dengan titik lampu
• pemasangan
lampu dipasang
terus ke sistem
palang bas
trunking atas
Memerlukan
bantuan sistem
pendawaian
yang lain bagi
pemasangan
beban yang
tidak berada
pada
perjalannya.
• Sistem
pendawaian
konduit
44. SISTEM PALANG BAS TRUNKING
MEMANJAT (BUS BAR TRUNKING)
Sistem ini dipasang pada tempat yang
menegak.
Rumah yang bertingkat-tingkat pendawaian
bekalan masuk ke setiap tingkat
Kadar kemapuan arus: 300A
Panjang sesalur memanjat : kira-kira 4-5
meter
Sesalur ini dilalukan melalui lantai setiap
tingkat diadang pada setiap aras lantai
dengan bahan tahan kebakaran (serabut
kaca)
46. Tebal serabut: 5 -8 cm
Bus bar yang terdapat di dalam trunking
di sokong oleh asbestos.
Palang bas yang berada pada pengadang
Dimasukkan kedalam kelongsong
penebat
( memberikan ruang untuk bus bar
mengembang dan mengecut)
Pengadang : mengelakkan kebakaran
yang berlaku di sesuatu tingkat merebak
ke tingkat lain
49. Sistem Pendawaian Salur
Salur dibuat
daripada
logam yang
berbentuk
segi empat
bujur
memanjang
tanpa penutup
Berkongsi
dengan
beberapa
perkhidmatan
lain -
Perkhidmatan
telefon,
pemasangan
lampu
penggera
Tersembunyi
dibawah
lantai -salur
bawah lantai
Sisiem ini
dipasang
seperti sistem
grid dalam
sebuah
bangunan -
kesemua
kotak simpang
berada pada
selekoh
bengkokan 90˚
51. Kebaikan
Sistem
pendawaian
salur
Menempatkan
pendawaian yang
banyak dan besar
Mudah
mengubah
pendawaian
dan
kedudukan
keluaran
mengikut
keperluan
Kemas dan mudah
dipasang ke alat alat
keluaran.
Kawasan simen
lantai dan dinding
tidak perlu
dipecahkan terlalu
lebar untuk
menambah dan
mengubah litar
52. 521 – 14 Salur yang dipasang dalam konkrit hendaklah mempunyai ketebalan
jejaring konkrit lapisan lepa tidak kurang daripada 15 mm di setiap tempat.
523 – 15 Setiap pintu masuk ke salur atau sesalur dan corong hendaklah dibuat
di tempat yang tidak mudah dimasuki air atau kalis air.
523 – 13 Sambungan kabel dan pagar tali kabel tidak bersarung di penamatan
konduit atau salur atau saluran hendaklah dibuat daripada jenis yang tahan
lembap dan kikis jika berada di tempat yang lembap.
523 – 6 Setiap alur menegak taji, trunking atau saluran yang mengandungi kabel
atau pengalir hendaklah berpenghalang dalaman bagi mengelakkan udara di
bahagian atas mencapai suhu yang tinggi. Jarak antara penghalang hendaklah
sama dengan jarak di antara aras iaitu 5 m
53. 521 – 12 Pemasangan bagi saluran dan trunking haruslah memenuhi BS 4678 atau
bertebatkan bahan yang mempunyai ciri-ciri boleh cucuh P seperti yang ditetapkan
oleh BS 476 Bahagian 5.
525 – 6 Jika litar kategori 3 di pasang dalam salur atau trunking bersama litar-litar
lain, litar kategori 3 itu hendaklah diasingkan terus bagi menjamin sentuhan litar
tidak berlaku.
529 – 6 Setiap lengkungan dalam bagi salur tertutup atau dalam satu trunking
tertutup hendaklah mempunyai jejari dalam yang memenuhi kehendak Peraturan
529 – 3 iaitu mengikut jenis kabel yang digunakan (rujuk Jadual 8.13)
55. Cable Tray Wiring System
• Asalnya digunakan untuk menyokong
kabel tetapi oleh sebab ia membantu
perjalanan pemasangan pendawaian
ia juga dikira sebagai pendawaian.
• Bengkel /bangunan perusahaan
dan perindustrian
56. • Dulang kabel: sekeping plat logam
yang berlubang- lubang untuk
memudahkan pemasangan kabel
• Mengelakkan pelelasan terhadap
kabel: plat pancing, pengguling
kabel dan tangga kabel digunakan.
57. Ragam
kemasan
dulang
Bersadur
galvani
cat
Plastik
Dapat disesuaikan dengan
tempat pemasangan –
tempat yang lembap
Tray yang berlipat
(BENTUK L)- kabel
berperisai
besi,berpenebat bahan
galian, berpenebat
kabel
PERINGATAN:
Tray perlu dipasang dengan
kemas agar tidak tertanggal
apabila kabel diletakkan di
atasnya terutama bagi dulang
yang dipasang terbalik di atas
dinding
58.
59. Pendawaian yang memerlukan kabel
ditanam terus dalam tanah atau dimasukkan
ke dalam paip atau salur terlebih dahulu
sebelum ia ditanam.
Kabel yang biasa digunakan: kabel
berpenebat PVK, kabel berpenebat kertas dan
bahan mineral.
Kabel ditanam 750mm (kabel voltan
60. • Kawasan tidak cukup untuk pemasangan
talian atas – Kawasan bandar.
• Bahaya Voltan Tinggi di pemasangan
talian atas. – Bangunan tinggi.
• Kawasan dari tiang dan talian
bersimpang-siur. – Banyak
bangunan/tanaman.
61.
62. • Saluran
• Paip / Salur
• Lubang Utama
• Kabel
• Sambat kabel
• Lurang
63. • Dari papan suis utama ke papan suis
sub-utama.
• Dari pencawang ke tiang
penghantar talian atas
• Dari litar akhir di rumah ke lampu
pagar
• Bekalan untuk lampu-lampu jalan
64. • Tidak menggunakan tiang
• Selamat – dilanggar, tiang patah
• Kerja pemasangan – cepat
• Kawasan sekeliling tidak tercemar
• Kos jangka panjang – murah
• Tahan lama – 50 tahun
65. • Sukar membuat kerja penyelenggaraan –
korek tanah
• Guna kabel khas sahaja – Berpenebat
bahan mineral
• Sukar kesan kerosakan – alat khas
• Kos permulaan mahal
66. • Kerja pemasangan – kontraktor berdaftar
• Kabel ditanam mesti ditanda – dilapik
dengan batu atau sebarang tanda kewujudan
kabel
• Kabel mesti disokong bagi elak melendut
(lendut menambah tekanan pada kabel)
• Pemasangan libat harta benda awam atau
pihak berkuasa, kebenaran diperolehi
terlebih dahulu – JKR, Telekom, JBA dll
• Seberapa boleh lubang dibuat selurus boleh
dan cukup ruang – pekerja berdiri di sisi
kabel nanti
67. • Jenis beban yang hendak dipasang.
• Keadaan tempat pemasangan.
• Kos perbelanjaan.
• Tempoh ketahanan pemasangan.
• Kekemasan dan kecantikan.
• Keadaan sekeliling.
• Tempoh masa menyiapkan.
• Perubahan atau penambahan litar masa akan datang.
• Jenis voltan bekalan.
• Keselamatan dan kelulusan LLN/JKR
68. 521-9 Konduit dan pemasangan konduit harus
mematuhi piawaian BS yang sesuai:
i. Konduit dan pemasangan keluli (BS 31)
ii. Konduit keluli boleh lentur
iii. Konduit dan pemasangan keluli dengan
benang metrik (BS 4568)
iv. Konduit dan pemasangan bukan logam
69. 521 – 10 Dalam sistem konduit, konduit bagi setiap
laluan konduit hendaklah selesai dipasangkan
keseluruhannya sebelum kabel dibawa masuk ke
dalam konduit kecuali sistem konduit yang telah
siap tetapi belum didawaikan di tempat asalnya.
523 – 8 Semua logam yang digunakan sebagai
sarung, perisai kabel, konduit, salur, trunking,
klip dan ikatan hendaklah dibuat daripada bahan
yang tahan kikisan atau bertutup dengan bahan
antikakis jika digunakan di tempat lembap atau
terdedah kepada cuaca. Sarung dan perisai logam
kabel perlu juga dijauhkan daripada sebarang
logam yang boleh memberikan kesan elektrolit
apabila bersentuhan
70. 523 – 17 Kerja-kerja logam dalam sistem pendawaian hendaklah tidak terdedah
kepada bahan-bahan kikisan atau dilindungi supaya tidak terdedah kepada
kakisan. Bahan bukan logam pula tidak boleh bersentuh dengan bahan yang
boleh mengakibatkan kemerosotan kecekapan sistem pendawaian. Contohnya
apabila di pasang di tempat yang tidak bersentuh dengan minyak, kerosot dan
hidrokarbon, jika tidak sistem pendawaian itu hendaklah berpelindung khas.
523 – 7 Setiap sistem pendawaian hendaklah dipasang ditempat yang tidak
dapat dimasuki hujan, air yang menitis, wap, air terkumpul atau dibina khas agar
mampu menahan keadaan tersebut.
523 – 21 Bagi kabel yang melalui lubang logam, kabel itu hendaklah diawasi
supaya tidak terlelas. Contohnya pada hujung pembuluh logam.
523 – 13 Pemagaran kabel dan pengalir hendaklah dipilih agar semasa
penggunaan biasa tidak mengakibatkan suhu pengalir/kabel itu meningkat.
Kotak-kotak bukan logam seperti kotak alur keluar rencam untuk sistem lampu
ampaian hendaklah mampu menampung suhu yang dijangkakan.
71. 521 – 13 Kaedah pemasangan kabel dan pengalir yang biasa adalah seperti
lampiran 9, cara lain yang masih boleh digunakan dengan syarat mendapat
kelulusan jurutera elektrik yang berkelayakan.
525 – 11 Kabel perkhidmatan elektrik tidak boleh dipasang bersama dalam
konduit atau salur pengaliran bukan elektrik. Contoh perkhidmatan bukan elektrik
ialah paip air, gas, minyak, udara dan sebagainya, kecuali perkhidmatan itu
diawasi dan dipastikan terhindar daripada bahaya aruhan saling.
527 – 12 Setiap alur keluar kabel dari sistem salur dan trunking, penyambungan
kabelnya mesti baik dari segi mekanik dan elektrik dan kabel itu tidak mengalami
kerosakan.
528 – 1 Kabel, konduit, salur, trunking yang memberi struktur rintangan api
seperti lantai dan dinding penghalang kebakaran hendaklah ditutup rapi dengan
bahan rintangan api yang bersesuaian.
523 – 7 Jumlah kabel yang boleh dimuatkan ke dalam sistem pendawaian
berkurung (konduit, penyaluran pencorongan) hendaklah tidak membahayakan
kabel semasa pemasangan/penggunaannya (memberi ruang yang memadai)
72. 523 – 21 Jika pengalir pelindung litar di sesebuah
pemasangan diambil daripada logam konduit, salur, trunking,
sarung atau perisai kabel, pengkalan pembumian setiap
soket alur keluar pemasangan itu hendaklah disambung ke
kotak logam yang berkaitan dengan soket itu dengan
menggunakan pengalir pelindung litar yang berasingan
(dawai pengikat sama upaya tambahan).
523 – 22 Kabel yang tidak bersarung untuk pendawaian
tetap hendaklah dipasang di dalam konduit, salur atau
trunking tapi tidak di dalam salur yang dibina dalam konkrit.
Pengalir pelindung litar tidak termasuk dalam peraturan ini.
543 – 11 Konduit boleh lentur atau konduit yang lembut tidak
boleh digunakan seperti pengalir pelindung litar
