Νεοέλληνες ζωγράφοι ζωγραφίζουν τοπία των Πατησίων

1. ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΜΠΕΛΛΑ
ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ Δ.Ε.

2. Η οδός Πατησίων
 Το 1841, κατά τη διάρκεια της δημαρχίας του Δημητρίου
Καλλιφρονά, κατασκευάστηκε η οδός Πατησίων, που
επρόκειτο να γίνει ο πιο δημοφιλής εξοχικός περίπατος
των Αθηναίων.
 Στα τέλη του 19ου αιώνα τα Πατήσια ήταν ένα απο-
μακρυσμένο προάστιο γεμάτο ελαιώνες, αμπέλια,
περιβόλια και ελάχιστες εξοχικές επαύλεις, που ανήκαν
σε εύπορους Αθηναίους.
 Συνδέθηκαν με την γιορτή της άνοιξης, αφού κάθε
Πρωτομαγιά οι Αθηναίοι πήγαιναν να «πιάσουν το Μάη»
αρχικά στην πλατεία Ανθεστηρίων (μετέπειτα Αγάμων και
Αμερικής) και αργότερα στην Αλυσίδα (τέρμα Πατησίων).

3. Η οδός Πατησίων ήταν ένας χωματόδρομος που
ένωνε την πόλη των Αθηνών με το καταπράσινο
προάστιο των Πατησίων

4. Η προέλευση του τοπωνυμίου
«Πατήσια»
Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την προέλευση του
τοπωνυμίου «Πατήσια»:
 Ο μηχανικός Κ. Μπίρης υποστηρίζει την άποψη του Στ.
Δραγούμη ότι αυτό προέρχεται από τον αρχαίο δήμο
Βατή (επιρρηματικός τύπος Βατήσι-Μπατήσι-Πατήσια).
 Σύμφωνα με τον αθηναιογράφο Δημήτριο Καμπού-
ρογλου, το όνομα οφείλεται σε έναν Τούρκο κτηματία που
ονομαζόταν Πατίς-Αγά.
 Σύμφωνα με τον ιστορικό Θ. Ν. Φιλαδελφέα πρόκειται για
παραφθορά της αρχαίας ονομασίας «Παραδείσια».

5. Η οδός Πατησίων και τα Πατήσια
 Τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα η οικοδομική δραστηριότητα
γύρω από την οδό Πατησίων αυξήθηκε και δημιουργήθηκαν νέες
συνοικίες (Αγ. Μελετίου, Λυσσιατρείο, πλ. Κολιάτσου, Αγ. Λουκάς,
Κλωναρίδου).
 Μετά το 1922, με την άφιξη των προσφύγων, δημιουργήθηκαν στα
βόρεια των Πατησίων οι προσφυγικές συνοικίες Νέα Χαλκηδόνα,
Νέα Φιλαδέλφεια, Νέα Ιωνία, Περισσός. Την ίδια εποχή
δημιουργήθηκε και η Κηπούπολη Κυπριάδου, που, λόγω της
οικιστικής της ποιότητας, αποτέλεσε πόλο έλξης καλλιτεχνών και
διανοουμένων.
 Τα επόμενα χρόνια τα Πατήσια έπαψαν να είναι ένα απομακρυσμένο
προάστιο και ενοποιήθηκαν σταδιακά με το κέντρο της Αθήνας και
τους γύρω συνοικισμούς. Το 1935 ξεκίνησε η διαμόρφωση του
Πεδίου του Άρεως, που εξελίχτηκε σε αγαπημένο άλσος περιπάτου
και αναψυχής των Αθηναίων.
 Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο η οδός Πατησίων και τα Πατήσια
άλλαξαν όψη με την αντιπαροχή και την πυκνή δόμηση και
μετατράπηκαν σε μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες συνοικίες της
Αθήνας.

6. Η Πατησίων, τα Πατήσια
και οι γύρω περιοχές
με τα μάτια των ζωγράφων
 Η Πατησίων, τα Πατήσια
και οι γύρω περιοχές δεν
άφησαν αδιάφορους τους
νεοέλληνες ζωγράφους,
που απαθανάτισαν
διάφορες όψεις τους.
 Οι περισσότεροι από
αυτούς ανήκαν στην
πρωτοποριακή γενιά του
1930.

7. «Η οικία του πατρός μου» (Πατησίων και Χαλκοκονδύλη)
Αθηνά Σαριπόλου-Λίβα (1882)

8. «Η Αιμιλία Καλλιγά στον κήπο της στα Πατήσια»
Συμεών Σαββίδης (1908)

9. «Πατήσια»
Δημήτρης Γιολδάσης (1921)

10. «Η οδός Πατησίων»
Σπύρος Βασιλείου (1929)

11. «Πατήσια»
Σπύρος Βασιλείου (1929)

12. «Πρωινό στα Πατήσια»
Κώστας Ηλιάδης (1935)

13. «Τα παλιά Πατήσια»
Δημήτρης Δάβης (1938)

14. «Πατήσια. Ανθόκηπος»
Αγήνωρ Αστεριάδης (1943)

15. «Πατησίων 179» (πλατεία Αμερικής)
Κατερίνα Στεφανιδάκη (2008)

16. «Πεδίον του Άρεως»
Νικόλαος Ξένος

17. «Συντριβάνι στο πεδίο του Άρεως»
Νικόλαος Ξένος (1938)

18. «Τα νταμάρια του Κυπριάδη»
Γιάννης Τσαρούχης (1930)

19. «Σπίτια στου Κυπριάδη»
Σπύρος Παπαλουκάς (1938)

20. «Σπίτια στου Κυπριάδη»
Σπύρος Παπαλουκάς (1941)

22. ΔΙΚΤΥΟΓΡΑΦΙΑ
 http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=748263
 http://annagelopoulou.blogspot.gr/2013/07/blog-post.html
 http://criticeduc.blogspot.gr/2013/06/blog-post.html
 https://criticeduc.blogspot.com/2017/06/blog-
post_13.html
 https://criticeduc.blogspot.com/2016/07/blog-post.html
 https://criticeduc.blogspot.com/2017/02/blog-
post_40.html
 https://criticeduc.blogspot.com/2018/04/blog-post.html
 https://oudencrypton.blogspot.com/2020/03/blog-
post.html