Linux I Ostala Druzina
•
0 likes•546 views
Predavanje sa Astronomskog kampa Letenka 2009 25. jul 2009 Letenka, Fruška Gora, Srbija
Recommended
More Related Content
Viewers also liked
Viewers also liked (20)
Similar to Linux I Ostala Druzina
Similar to Linux I Ostala Druzina (20)
More from Milan Milošević
More from Milan Milošević (20)
Recently uploaded
Recently uploaded (20)
Linux I Ostala Druzina
- 1. GNU i ostala družina Slobodan softver i popularizacija nauke Milan Milošević AK Letenka, jul 2009
- 2. Free software ● “Free” - sloboda, ne cena ● “Free as in freedom” ● "Free as in beer" vs "Free as in speech" ● Besplatan vs slobodan www.mmilan.com 2
- 3. Besplatan softver? ● Vlasnički softver ● Freeware ● Shareware (?!?!) ● Free software Licence: http://www.gnu.org/licenses/license-list.html www.mmilan.com 3
- 4. Definicija: (0) Korišćenje programa u bilo koje svrhe (1) Uvid u način funkcionisanja programa (otvoreni kod) (2) Redistribucija kopija (3) Unapređivanje programa i objavljivanje unapređenja www.mmilan.com 4
- 5. (0) Korišćenje programa www.mmilan.com 5
- 6. (1) Open Source http://en.tiraecol.net www.mmilan.com 6
- 7. (2) Redistribucija www.mmilan.com 7
- 8. (3) Unapređivanje www.mmilan.com 8
- 9. Zašto? ● I need, I want, I CAN ● Niko ne radi besplatno ?!? ● Neko radi zbog zabave ● Neko radi zbog potrebe ● “Novi” poslovni model ● Cena usluge, ne proizvoda www.mmilan.com 9
- 10. Zašto ja? ● Korisnik ● Cena, stabilnost, bezbednost ● Kompanije ● Kompatibilnost, nezavisnost, cena ● Čovečanstvo ● Monopol, znanje, sigurnost, nema “Velikog brata” www.mmilan.com 10
- 11. Ali... ● Već koristite Slobodan softver ! ● Firefox ● Wikipedia ● Astronomski magazin ● Internet... www.mmilan.com 11
- 12. GNU is Not Unix ● 1969: Nastao Unix (AT&T) ● 1983: Startovao GNU Projekat (Richard Stallman) ● 1991: Linux 0.01 ( 10k linija koda, 1 korisnik ) ● 1994: Linux 1.0 ( 170k linija, 100 hiljada korisnika) ● 1996: Linux 2.0 ( 400k linija, 1,5 miliona korisnika) ● 1998: Free Software Definition (4 slobode) ● 1998: Linux 2.1.11 ( 1.5M linija, 7.5 miliona korisniak) ● 1999: Linux 2.2: 12 miliona korisnika ● 2009: Odlična budućnost www.mmilan.com 12
- 13. GNU/Linux 8,000,000 1,600,000 7,000,000 1,400,000 6,000,000 1,200,000 Lines of Code Users 5,000,000 1,000,000 4,000,000 800,000 3,000,000 600,000 Apache 2,000,000 400,000 1,000,000 200,000 0 0 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 www.mmilan.com (ver0.01) (ver0.96) (ver0.99) (ver1.0) (ver1.2) (ver2.0) (ver2.1) (ver 13 2.1.11)
- 14. GNU/Linux ● Linux Kernel: ● Softver koji obezbeđuje komunikaciju između hardvera I korisničkog softvera. Linux kernel radi na mnogim platformama (Intel x86, IA-64, AMD64, Alpha, MIPS, HP PA-RISC, PowerPC, IBM S/390, SPARC, Motorola 680x0, itd.). ● GNU/Linux OS: ● Linux kernel i korisnički softver koji omogućava rad. ● Linux Distribution: ● Linux Kernel, GNU/Linux OS i dodatni sofver koji omogućava jednostavnu instalaciju, konfigurisanje i rad www.mmilan.com 14
- 15. Prednosti: ● Brzina i stabilnost ● Bolji kvalitet i ekonomičnost ● Bezbednost: manje “rupa” brze i češće “zakrpe” ● Nema crva, spyware-a, rušenja, plavog ekrana ● Pravi višekorisnički sistem (pristup fajlovima, prava drugih korisnika, morate da se prijavite) ● Prilagodljivost (Mogućnost izbora, CLI, GUI,...). ● Jaka zajednica za podršku i razvoj www.mmilan.com 15
- 16. Ako je tako dobar... ● ...zašto se ne koristi više? ● Skuplje = bolje ● Marketing ● Kompanije, ugovori, obaveze ● Piraterija “It’s easier for our software to compete with Linux when there’s piracy than when there’s not.” - Bill Gates (2007) “They’ll get sort of addicted, and then we’ll somehow figure out how to collect sometime in the next decade.” Bill Gates (2006) www.mmilan.com 16
- 17. Svet bez zidova In a world without walls, who needs windows and gates? www.mmilan.com 17
- 18. Koristi se: ● Google ! ● 70% web strana ● TOP500 naj- računara ● Linux ~88% (svi sa liste TOP10) ● Unix/Linux ~5.8% ● Unix ~4.4% ● Windows HPC ~1% ● BSD – 1 računar www.mmilan.com 18
- 19. GNU/Linux distribucije www.mmilan.com 19
- 20. Distribucije ● Debian: velika zajednica (>1200 programera), stroga pravila slobode, 30k paketa, rast 20% godišnje. Najveća (?) ● Ubuntu: za desktop korisnike, bazirana na Debian unstable. ● Red Hat: Jedna od najstarijih distribucija, Enterprise. ● Fedora: Sponorisana od strane Red Hat-a, razvija je zajednica. ● Centos: Besplatna alternativa Red Hat-a. ● Mandriva: Najpopularniji derivat Red Hat-a. ● Suse: razvija Novell, Enterprise distribucija. Podrška Microsofta (?) ● OpenSuse: slobodna alternativa Suse ● Slackware: najsličnija Unixu, stara i popularna distribucija www.mmilan.com 20
- 21. GNU/Linux “slojevi” ● Kernel ● Shell ● X-Server (XFree, XORG) ● Desktop Enviroment ● KDE, Gnome, XFCE, ... ● Composite Window Maker ● Window Maker, Enlightment, IceWM, ... ● Window Decorator www.mmilan.com 21
- 22. GNU/Linux za svaki dan ● Firefox, Thunderbird ● aMSN, Pidgin, Kopete ● OpenOffice ● GIMP, Inkscape, Scribus ● Amarok, Audacious, Mplayer, VLC, Kdenlive ● Octave, FreeMat, Latex ● Celestia, Kstars, OpenUniverse, Step www.mmilan.com 22
- 23. Instalacija programa ● Windows ● GNU/Linux ● Google ● Menadžer paketa ● Download, $$$ ● Install ● Google, $$$... www.mmilan.com 23
- 24. CLI vs GUI www.mmilan.com 24
- 25. Kako? ● Windows + slobodan softver ● Dual boot ● GNU/Linux + VirualBox ● GNU/Linux ! www.mmilan.com 25
- 26. Ne samo Linux... ● Skoro svi programi rade i na Windowsu ● Internet: ● Wordpress ● Joomla ● SMF ● Wiki ● Itd ● Tekstovi, slike, audio i video materijal www.mmilan.com 26
- 27. Licence (1) ● Public Domain ● EULA (End-User License Agreements ) ● GPL – General Public Licence ● BSD – Berkeley Software Distribution ● Sloboda 3 nije obavezna ● CDDL (Common Development and Distribution License) ● Licence kompanija, itd ● CC - Creative Commons www.mmilan.com 27
- 28. Licence (2) www.mmilan.com 28
- 29. Licence (3) EULA (End Users license agreement): sharing is evil. BSD: Berkeley Software Distribution: sharing is not evil. GNU General Public License: not sharing is evil. What you think? www.mmilan.com 29
- 30. CC - Creative Commons ● Attribution ● Share Alike ● Noncommercial ● No Derivative Works ● http://creativecommons.org/about/licenses/ ● http://creativecommons.org/international/rs/ www.mmilan.com 30
- 31. Korisni linkovi ● http://www.fsnserbia.org/ ● http://blog.urosevic.net/ ● http://www.ubuntu-rs.org/ ● http://www.linux.org/ ● http://www.debian.org/ ● http://www.ubuntu.com/ ● http://www.gnu.org/ www.mmilan.com 31
- 32. Pitanja? ● Homepage: http://www.mmilan.com ● E-mail: mm@mmilan.com ● http://www.facebook.com/mmilann ● http://www.facebook.com/univerzum ● http://www.twitter.com/mmilann Neka prava su zadržana. Objavljeno pod Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 3.0 Serbia Licencom www.mmilan.com 32
Editor's Notes
- Uvod Pregled tema: Definicija Istorija Zašto ga koristiti Malo istorije Prednosti (i mane) Licence Ubuntu – početak instalacije
- Objašnjenje razlike u značenju FREE Konfuzija koju izaziva Prednost srpskog jezika
- Objašnjenje besplatnog softvera Primeri “Crna kutija”, tj. Šta besplatan softver ne može Problemi sa vlasničkim i besplatnim softverom
- Reč "free" u terminu "free software" se odnosi na slobodu, a ne na cenu. Srpski jezik, na sreću, nema ovakvih problema, pa je reč "slobodan" jasan pokazatelj sustine. Ovo značenje pomenutog termina je u upotrebi od 80-ih godina, a prvi put je dokumentovano u Biltenu GNU projekta, broj 1. deo 6. [1] januara 1989. U suštini, slobodan softver definišu šetiri slobode: * Sloboda korišćenja programa u bilo koje svrhe. Ograničenja korišćenja slobodnog softvera kao što su vremenska (probni period, istek licence), geografska (da se program ne može koristiti u određenoj zemlji) ili ograničenja svrhe korišćenja (korišćenje u nekomercijalne svrhe) program čine neslobodnim. * Sloboda uvida u način funkcionisanja programa (otvoreni kod). Ograničavanje uvida u izvorni kod programa, shvatanja njegovog funkcionisanja ili modifikovanja, program čine neslobodnim. Bez slobode modifikaicije izvornog koda programa, korisnici ostaju u nemilosti jednog subjekta, odnosno proizvođača. * Sloboda redistribucije kopija. Softver može biti kopriran i distribuiran bez ograničenja, načelno besplatno. Ukoliko ovo nije dozvoljeno, program nije slobodan. Ukoliko korsnik to želi, kopiranje/distribucija može biti naplaćeno. * T Sloboda unapređivanja programa i objavljivanja unapređenja, kako bi cela zajednica imala koristi. Ova sloboda omogućava korisnicima koji su mogućnosti (programerima) da reše potencijalni problem i unaprede program bez ograničenja. Ovo može i ne mora biti naplaćeno.
- Ko može a ko ne može da koristi program Uporedi sa ogrničenjem vlasničkog softvera Teritorijalna ogrnaničenja Sloboda da koristite i druge stvari
- Zašto je bitan Zašto nije dovoljan “Hajde da se hvalimo”
- Deljenje sa prijateljima Vlasnički softver NE! Izaberite manje zlo, ne gubite prijatelje :) Slobodan softver – narano, delite, čemu služe prijatelji
- Značaj zajednice Koje probleme rešava Prednosti u odnosu na vlasnički softver, brzina rešavanja problema Prednosti u bezbednosti
- Suština free softvera Nastao na univerzitetima Model iz nauke, matematičke formule -slobodne
- Mnogo razloga, neki od njih Objasni poslovni model kompanija, monopol, problemi do kojih dovodi Piraterija
- Pre-history - The WWW and NCSA HTTPd The history of Apache starts with the NCSA HTTPd project. Quoth Rob McCool: > How did you first get involved in the NCSA HTTPd project, and who else > worked on that with you? It was largely me, Eric Bina did some work on group annotations, and I took some ideas/code/etc. from a number of people across the Web. If I tried to name them I'd probably forget a lot of people. I first got involved because Marc wanted to have a small, simple server that people could use with Mosaic. He felt the CERN server was too large and complex, and that something small and easy to understand would facilitate more widespread adoption. More information from Rob added here soon. The short form, however, is that Rob left to get a real job, and the project lost a lot of momentum. That's when Apache started, in order to fill the hole that was left by the demise of NCSA HTTPd. 1995 Brian Behlendorf started collecting patches to be applied to the last version of NCSA. The initial versions of Apache are available primarily as a series of patches. Hence, initially, the name Apache, as it was "a patchy server". At least, so the legend goes. The Apache Group, consisting of 8 individuals, traded patches on a mailing list set up for the purpose. In April of 1995 the first public release of Apache (version 0.6.2) came out. Also of great importance was the 0.8.8 release, based on the new server architecture, codenamed Shambhala, designed by Robert Thau. Apache 1.0 released on December 1, 1995, and within a year surpassed NCSA as the most-used web server.
- Ovde pričaj o istoriji Stelman, šta je hteo i zašto Komunikacija sa hardverom, kompajler, text editor Linux Torvalds, šta je uradio