Goyaren obrako errepasoko materialak, irudiekin.

1. Goya
1746-1828
Errepasoa

2. Goya Aragoian
• Irudikatzen zituen gaian normalean erlijiosoak
ziren.
• 1760 eta 1781 bitartean margotu zituen bere
herriko parrokian, bere familiarentzat eta
Aragoiko nobleziarentzat.
• Bere bezerorik garrantzitsuena Aragoiko eliza
zen.
• Madrilera joan aurretik Pilarreko Basilikan
hainbat lanak egin zituen.
• Bere probintziatik aldendu ondoren Aragoiko
bezeroentzat lan egiten jarraitu zuen, bai
erretratuak baita pintura erlijiosoak egiten.

3. Eraginak
• Bere gaztaroan, eragin desberdinak jaso
zituen, Zaragoza eta Madrileko ingurutik,
gehienak azken Barrokoarekin eta
Rokokorekin erlazionatuak.
• Bere obran eragina izan zuten pintoreak
Jose Luzan eta Frantzisko Bayeu izan
ziren.
• Italiara bidaiatu zen non Klasizismoa eta
Neoklasizismoaren lehen obrekin
harremanetan sartu zen eta azaleko
eragina bat izan zuten bere obran.

4. Gaiak
• Bere obretan alegoriak eta mitologia
daude. Dena den, bere laneko parterik
handiena hasieran erlijiosoa zem, edo
bere garaiko bizitzako ziriborroak eta
erretratuak.
• Hasieran tapizetako kartoien pintorea izan
zen, eta lan honek gai arrunten ikerketa
eskatzen zuen horregatik Goyak bere
garaiko ohiturak eta modak ikertzeari ekin
zion.

5. Gaiak
• Bere obretan natura sozialeko gaiak agertzen dira ,
eta Goyak sistematikoki irudikatu zituen bere
garaiko arazorik larrienak, batez ere politikoak eta
ekonomikoak:
– Apaizen bizioak,
– Aristokraziaren parte handi baten filistinismoa,
– Inkisizioko errepresioaren gogorkeria eta
zentzugabekeria,
– Gerrako indarkeriaren gehiegizkoak,
– Prostituzioa eta emakumezkoen esplotazioa,
– Eta oskurantismo eta superstizioa.
• Lan hauetan Goyak aurkeztu zuen bere burua
ilustratu bat bezala, Ilustrazioaren defendatzailea,
askatasuna eta humanismoaren lagun bat bezala.

6. Pinturak
• Aragoian zegoen bitartean elizarako pintura
erlijiosoak egin zituen.
• Tapizetako kartoien diseinatzaile bezala
aukeratua izan zen.
• 1780.ean San Fernandoren Arte Ederretako
Akademian sartu zen Kristo Gurutzean
obrarekin.
• Famatua egin zenean erretratuetan,
diseinuetan eta pintura erlijiosoan lan egin
zuen.

7. • Lehenengo etapa: 1762-75
– Madrilera iristen da eta San Fernandoko akademiako eragina dauka
– Italian egon ondoren herri errealismo karikatureskorako joera du
– Obra: Zaragozako Katedraleko ganga

8. Bigarren aldia: 1775-92
Madrilera itzultzen da eta Erret
Tapiz lantegirako egiten du lan.
Lanak tradizionalak dira eta
bizitzako ikuspegi positiboa ikusten
da.
Kolore biziak dira eta Velazquezen
eragina pintzelkada soltean ikusten
da.
Erretratoak egiten hasi zen.

9. Pinturak
• Mendeko azken hamarkadan, egoera politikoaren
astakeriaz jabetu zen. Gaixotasun larria izan zuen
1792.ean eta honen ondorioz gorra geratu zen.
Bere bizitzako momentu garratz horiek bere
heldutasun lanak egitera eraman zuten eta
ikuspuntu oso kritikoa adoptatu zuen.
• Pintatzeko forma berriak eragina izan zuen bere lan
erlijiosoetan, San Antonio de la Floridako freskoetan
ikusten den bezala.
• XIX. mendearen hasieran Goya hasi zen lanean
Erromantizismoko gaiekin, bere garaiko gaiak:
sorginen eszenak eta jendearen paper politikoa.

10. Hirugarren aldia: 1792-1808
Gaixotu zen eta politika
liberalaren eragina jaso zuen.
Erretratoak margotzen jarraitu
zuen.
Pintura erlijiosoa egin zuen ere non herriko ohiturak islatzen ziren.
Majak egin zituen, teknika solte eta dotorez.

11. Pinturak
• 1819.ean beste gaixotasun larri bat izan zuen eta
bere obra erabat aldatu zen honen ondoren. Etapa
berriko lanak Quinta del Sordoko pintura beltza
misteriotsuak izan ziren.
• Serie hau “pintura beltzak” izenekin ezagutzen da,
eta irudi terrorifiko eta aluzinatorioak agertzen dira
bertan.
• Goyak Espainiatik alde egiteko beharra izan zuen
Fernando VII.a tronuan jarri zuen Frantziar
Inbasioaren ondoren. Frantziara joan zen eta bertan
berriz hasi zen erretratuak margotzen eta baita
zezeneko eszena batzuk ere. Bere karrerako azken
lana Bordeauxko Esne-saltzailea da.

12. Laugarren garaia: 1808-28
Independentziako gerrako kronista
bihurtzen da irudi sinplez baina biolentziaz
josiaz.
Isolatu zen eta bere pintura beltzak
margotzen hasi zen. Espresionismo eta
surrealismo aurreratzen dute.
Liberala izanik, absolutismoa berrezarri
zenean Frantziara joan zen eta bertan
Burdeoseko esnesaltzailea irudikatu zuen,
bere azken lana.

13. Estiloaren bilakaera
• Bere gaztaroan Barrokoa eta Rokoko landu
zituen baina inoiz ez zuen erabat bereganatu
XVIII. mendearen amaieran eta XIX. mendearen
hasieran Europatik zabaldu zen Neoklasizismoa.
• Goya bere garaiari aurreratu zitzaion artista bat
izan zen. Bere lanak pertsonalitatez beteta
daude bai pinturetan baita grabatuen kasuan
ere, konbentzionalismoetatik aparte.
• XIX. eta XX. mendetako mugimenduen
aurreratzailea izan zen. Erromantizismoa,
Inpresionismoa, Espresionismoa eta
Surrealismoak Goyaren eragina izan zuten.

14. Estiloaren bilakaera
• Goya hezitu zen azken Barrokoan eta
Rokoko estiloetan, bere gazte garaiko
lanetan ikusten den bezala.
• Italiara egin zuen bidaian Klasizismo eta
Neoklasizismoaren eraginak jaso zituen
eta hauek Zaragozan egin zituen lanetan
ikus daitezke.

15. Estiloaren bilakaera
• Gortean estilo desberdinak erabili zituen.
• Tapizetako kartoietan, Rokoko dominantea zen,
gai alaiak eta bizitzaz beteta egiten zituenean.
• Neoklasizismoko eraginak bere obra erlijioso eta
mitologikoetan agertzen dira baina estilo
berriarekin ez zegoen eroso, modan egon arren.
• Nahiago zuen bere sentsibilitate estetiko
pertsonalak jarraitzea.
• Zaharra zenean esaten zuen bere maisuak
Velazquez, Rembrandt eta Natura zirela.

16. Estiloaren bilakaera
• Erretratuetan eta beste lanetan
Velazquez-en eragina ikus daiteke
espazioaren, argia eta mantxen
aplikazioan.
• Joera hau gehiago azpimarratu zen estilo
ia inpresionista batera iritsiz 1800etik
aurrera.
• Goyaren erretratuek, zuzenak,
psikologikoak eta errealistak, generoa
berritu zuten.

17. Estiloaren bilakaera
• Grabatua eta aguatinta grabatuko teknika
nagusiak ziren Goyak sortutako serietan non
bere nortasuna eta irudimena beste obretan
baino hobeto ikus daiteken.
• Kapritxoetan fantasia eta errealismoa
konbinatzen ziren kritika sozial basati eta
zorrotza egiteko. Hauen antzekoak dira
Disparateak
• Errealismo gogorra eta itxaropenarik gabekoa
dominatzen da Gerrako desastretan.
• Tauromakia oinarritua dago zezenen
ikuskizunen tradizioan.

18. Kapritxoak
Gerrako desastreak
Disparateak
Tauromakia

19. Estiloaren bilakaera
• Subkontzienteko mundua agertzen zen
Madrilgo Quinta del Sordo pintura
beltzetan, misterioz beteta eta irudi
inpaktantez.
• Irudi hauek beranduago Espresionisten
eta Surrealisten eredua bilakatu ziren eta
mugimendu hauen aurrelari bezala
kontsideratzen dira.

20. Teknika
• Pinturetan ez zuen marrazkirik erabili.
Irudiak zuzenean egiten zituen kolorezko
mantxez.
• Bere paleta denborarekin aldatuz joan
zen:
– Hasieran argitsua zen, kolorez beteta, berak
zuen bizitzaren pertzepzioa bezala
– Gerra irudikatzen zuten pinturetan kolorea eta
pintzeladak biolentoagoak bilakatu ziren
– Bere gaixotasunaren ondoren ilunak bihurtu
ziren, kolore kopuru oso mugatu batez

21. Teknika
• Bere pintzeladak boteretsuak dira eta
baita aldatu ziren bere bizitzan zehar:
– Erregularragoak hasieran eta erretratuetan
– Irregularrak eta konturik gabekoak baina
indarrez beteta gerrako pinturetan eta pintura
beltzetan
• Edozein testura irudikatzeko gai zen,
batzuetan oso ukimen delikatua izanik,
espresuki transparentzietan.

22. Bilakaera teknikoa
Bere pintzelada gero eta askeagoa egiten da eta kolorea galduz doa

23. Teknika
• Grabatuetan teknika desberdinak erabili
zituen:
– Mutur lehorra: marrazkia zuzenean egiten
zuen, inzisioak egiten
– Puntzoia: azala prestatzen zuen eta
marrazkia puntzoi batekin egiten zuen
– Aguatinta: erretxina bat erabiltzen zuen plaka
estaltzeko; horretan margotzen zuen eta
ondoren plaka azido batean sartzen zuen eta
horrela azidoak erretxinaz babestu gabe
zeuden parteak atakatzen zituen

24. Lanak
• Erlijiosoak: Zaragozako Seoko pinturak eta San
Antonio de la Floridako freskoak
• Ohiturak: La Gallina Ciega, El Quitasol
• Erretratuak: Albako Dukesa, Fernando VII, Carlos
IV.aren familia, Chinchoneko Dukesa, Floridablanca
• Historia: Mamelukoen Karga, Maiatzaren 3ko
Fusilamenduak
• Pintura beltzak: Akelarre, Saturno bere semeak
jaten
• Grabatuak: Kapritxoak, Kirtenkeriak, Gerrako
Desastreak, Tauromakia