Errepasoko unitatea, orain argazkiekin.

1. ESPRESIONISMOA
Errepasoa

2. Sarrera
• Espresionismo izenak erreferentzia egiten dio
XX.mendeko Alemaniako arteari.
• Europar mugimendu honek bi adar izan
zituen:
– Frantziako taldea, Fauvismoaren garapenean
oinarriturik
– Alemaniako taldeak bidea prestatu zuen Der
Blaue Reiter-rerako.

3. Filosofia
• Izenak inpresionismoaren oposizioan dago.
• Espresionismoa barrutik kanporako
mugimendu bat da.
• Honen jarrera agresiboa izan daiteke.
• Mugimendu honek badauka zerbait
komunean inpresionismoarekin:
– biak errealistak dira
– biek eskatzen duten artistaren konpromisoa
errealitateko arazoarekin.
• Espresionistak haien gizartean sartuak
daude, ez dira saiatzen horretatik ihes egiten.

4. Historia
• Lehen Alemaniar espresionismoa
1905ean jaio zen Die Brüke
mugimenduarekin, tradizio
figuratiboarekin erlazionatuta dagoela.
• Artistek mundua giza izakien baldintza
esistentzial sakona bezala ulertzen
zuten:
– Errealitatea kaptatzeko desioa
– Errealitatearen posesioa izatek angustia.

5. Die Brücke
• Die Brücke artisten komunitate sendo bat
zen, programa idatzi batekin.
• Taldeko kideak dira:
– Kirchner,
– Nolde,
– Schiele,
– Kokoschka.
• Garai hartako Alemaniako egoera iluna
zen, eragin artistiko desberdinez.
• Die Brücke-k elementu iraultzailea gehitzea
proposatu zuen inpresionismoaren aurka

6. Kirchner
Nolde
Ensor
Schiel KokoschkaMunch

7. Die Brücke
• Ezaugarriak:
– Errealitatea sortzen duen errealismo bat
da;
– Ezer ezetik hasten dira, bakarrik artistaren
ideiengandik;
– Materiak artistengan eragina dauka;
– Gaietan eguneroko eszenak daude
(kaleak, jendea kafetegietan);
– Lanak gogor xamarrak dira.

8. Die Brücke
• Haien iritzian teknika ezin da
asmatu, lana besterik ez da.
• Grafikoen kontrola garrantzitsua
da, bereziki xilografia, honetan
egindako lana biolentoa eta amaiera
irregularrarekin izan daitekeelako.
• Teknika:
– pintura dentsoa da, kolorez
beteta, mantxa eta tonalitateen faltarekin;
– prozesua emaitza baino garrantzitsuagoa

9. Die Brücke
• Artistak zuzenean egiten du lan irudian
eta koloreak aukeratzen ditu haren
umorearen arabera.
• Deformazioak arruntak dira eta
batzuetan erasotzaileak izan daitezke.
• Kultura primitiboen lanetan aurkitzen
dute inspirazioa.
• Ez dute edertasuneko kontzeptu
bat, haientzat dena aldatzen da
itsusia, deformea izateko: itsusiaren

10. Die Brücke
• Artista espresionistek uko egiten diote burges
izateari eta talde hau kritikatzen dute.
• Haien iritzian, izaera sorkuntza propioa da
eta lan industrialaren oposizioan dago, azken
honek humanizaziorik gabeko gizarte bat
sortzen duelako.
• Sexuaren gaiarekin obsesionatuak daude
gizon eta emakumeen erlazioa gizarteko
oinarria delako.
• Gizarteak honelakoa da
– deformatzen du,
– perbertsoa da,

11. Kirchner
• Forma angelutsu eta
pintzelada biziz
hiriko giroa
margotzen du
• Kontraesanak
irudikatzen ditu:
– Lilura-arbuioa
– Bizi-herstura
– Sexu-pultsioa
– Desira
– Askatasun nahia

12. Nolde
• Balio sinbolikoa
dituzten forma
primitiboak
• Esperientzia
erlijiosoa irudikatzen
du
• Ezaugarri teknikoak:
– Pintzeladabizi
bortitza
– Pintura materia
trinkoa

13. Ensor
• Jendez beteriko
eszena groteskoak
• Jendearen
aurpegiak mozorro
itxura dute
• Gizarte klase
guztietan kritika
egiten du
• Teknikoki:
– Enpaste lodiak
– Paper zaharren
testura imitatu nahi

14. Schiele
• Sentsualitatea
obsesio erotikoa
bihurtzen da
• Lerro gogorra
pertsonaien
destrukzio fisiko eta
morala idurikatzeko
• Kolorea
independientea
da, batez ere
akuareletan
• Espazioa hutsune

15. Kokoschka
• Obra oso
espresiboak
• Kritika txarrak jaso
zituen
• Erretratu asko egin
zituen
• Bere garaiko beste
artisten eraginak
jaso zituen

16. Munch
• Pertsonaiak uhinen
artean
• Kontrate handiko
zonaldeak
• Bere bizitzako bizi
herstura irudikatu
nahi du
• Pertsonaiak
zurrunbiloetan
agertzen dira

17. Der Blaue Reiter
• Die Brücke 1913an desegin zen Der Blaue
Reiter taldeak haren ikerketekin hasi
zenean, jarrera ez horren konprometituko
batekin.
• Talde honetako kideak dira:
– Beckmann,
– Dix,
– Grosz,
– Marc,
– Macke,
– Kandinsky,
– Klee.
• Ez dute programa definitu bat eta haien

18. Beckmann Dix
Grosz

19. Marc
Macke Kandinsk
y
Klee

20. Der Blaue Reiter
• Haien helburua nazioarteko
erakusketak koordinatzean datza haien
idazkera polemikoak indartzeko.
• Talde honetako artisten ideiak ez dira
iraultzaileak baina klasizismoaren
aurkakoak dira.
• Matisse-ren eragina dute, eta baita
ekialdeko artekoa eta baita musikarena.
• Sinboloak gauza arruntetara mugatzen
dira, komunikazio estetikoa nagusitzen

21. Der Blaue Reiter
• Mugimenduko ezaugarriak dira:
– kolorearen eta honen esanahiaren
garrantzia;
– primitibismoa;
– inprobisazioa;
– lerro eta forma desberdinen inklusioa:
• bihurguneak,
• zigzag-ak,
• mantxak;
– artea komunikazio bezala ulertzen da.

22. Beckmann
• Bere obretan
askotan gorputz
mutilatuak agertzen
dira
• Forma groteskoak
• Gobernuaren kritika
gogorra egin zuen
• Irudiak
mugimenduan, arike
ta egiten
• Erretratuak margotu

23. Dix
• Lehen Mundu
gerran egon
ondoren gerrako
horroreak
irudikatzen zituen
• Objetibidadeko
eragina dauka
• Kritika sozial
gogorrak egiten ditu
bere obretan

24. Grosz
• Gerrako eragina
izan zuen
• Karikaturak zein
ikuspegi
apokaliptikoak
irudikatu zituen
• Irudi sinplifikatuak
dira, kritikako zama
handiz
• Objetibitate berriko

25. Marc
• Animaliak dira bere
lanen protagonistak
• Nahiko mistikoa da
• Koloreak nahi dituen
moduan erabiltzen
ditu
• Kolore bakoitzak
bere balio
sinbolikoa du

26. Macke
• Mugimenduan
integratu zen
Kandinsky ezagutu
zuenean
• Beste
abangoardietako
eraginak izan zituen
• Delaunayren
kolorearen eragina
ikusten da bere
lanetan, batez ere

27. Kandinsky
• Abangoardia
desberdinekin
esperimentatu zuen
• Errusiar eraginak
ugariak dira
• Kolore biziak
erabiltzen zituen
• Koloreek musikarekin
harremana zutela
esaten zuen

28. Klee
• Arte primitiboa
gustokoa zuen
• Espresionisten
taldean sartu arren
bere obra berezia
da
• Autodidakta zen
• Kolorea da bere
obrako elementu
garrantzitsuena