1. Tütün ve Sağlık

2. Tarihçe -1
• Mayalar ve Aztekler – Amerikan Yerlileri (dini
törenler)
• 1492 – Amerika kıtasının keşfi
• 1559 - Avrupa'ya ilk tütün tohumu geldi. (Jean
Nicot)
• 1565 - İngilizler tütünü tüm Avrupa'ya tanıttılar.
• 1601 - İngiliz gemiciler tütünü İstanbul'a
getirdiler.
• 1761 - Dr. John Hill (Aşırı Enfiye Kullanımına
Dikkat – Tarihteki ilk tütün-kanser araştırması
• 1828 - Nikotin bulundu.

3. Tarihçe - 2
• 1867 - Sigara sanayi kuruldu.
• 1884 - İlk sigara sarma makinesi bulundu.
• 1889 - Amerikan Tütün Şirketi kuruldu.
• 1903 – Kanada’da sigarayı yasaklama çabaları
başladı.
• 1943 – Dünyada yetişkin nüfusun % 60-80’i
sigara içiyordu.
• 1950 Richard Doll – Bradford Hill
• 1970 DSÖ Genel Kurulu – “Sigara sağlığa
zararlı”
• 1988 DSÖ- World No-Tobacco Day - 31 Mayıs

4. Tütün
• Her yıl yaklaşık 5 milyon kişinin ölümüne neden olur.
• Her 10 ölümden biri
• Günde 14 000, saatte 600 ölüm
• 2020 yılında 10 milyon ölüm olacak
• 21. yüzyıl boyunca bir milyar kişinin öleceği tahmin
ediliyor.
• Sigara içenlerin yarısı (650 milyon kişi) sigara
nedeniyle ölecektir.
• Türkiye’de yılda 100 bin, günde 250 kişi sigara
yüzünden ölüyor ! 6 dakikada 1 ölüm !!!

5. • Çocukların yarısı evlerinde sigara dumanına
maruz kalırlar.
• Yoksullar gelirlerinin % 10’unu sigara için
harcamaktadırlar.
• Direkt sağlık etkilerine ek olarak sigara kullanımı
malnutrisyona, sağlık harcamalarının artmasına
ve erken ölümlere neden olmaktadır.
• Dünyada sigara içenlerin yaklaşık üçte ikisi
Türkiye’nin de içinde olduğu 10 ülkede
yaşamaktadır.
• Kapsamlı yasaya sahip 17 ülkeden biri
(4207 sayılı yasa)
• Sigaraya harcanan para = 70 milyon TL / gün

6. Türkiye
• Dünyada 1.1 milyar kişi, Türkiye’de 17 milyon kişi
sigara içiyor. (18 yaş üzeri her 3 kişiden biri)
– Erişkin erkeklerde %59,4 (1990 – TEKHARF)
• 10 yılda % 11 azalmış, % 48 (2000)
– Erişkin kadınlarda % 18,9
• Türkiye, tütünü hem ihraç hem de ithal ediyor.
• Sigara ile savaşta pek çok Avrupa ülkesinden daha
önce önemli yasal adımlar atıldı.(1996 – 2008 -
2009)
• Tütün üretimi kontrollüdür.
• Belli başlı sigara üreten kuruluşlar:
– Philip Morris, JTI …

7. Türkiye’de son durum
• TÜİK 2008 “Küresel Yetişkin Tütün Araştırması”
15 yaş üzeri nüfusta,
erkekler %47.9,
kadınlar %15.2, genel
toplum %31.3 oranında düzenli ve ara sıra sigara
içmektedir.
• En çok kullanımın 25-34 ve 35-44 yaş grubunda olduğu
bulunmuştur.
• Sağlık Bakanlığı yönetiminde oluşturulan Ulusal Tütün
Kontrol Komitesi tarafından oluşturulan tütün kontrolü
eylem planında bu oranın 2012 yılında %20’ ye
gerilemesi öngörülmektedir.

9. Türkiye’de sigara mücadelesi
• 1995 – Sigara ve Sağlık Ulusal Komitesi
– 6 Mayıs 1995 – TTB, HASAK, Toraks Der., SB, MEB,
Sigara ile Mücadele ve Sağlığı Geliştirme Der., ...
10 kuruluş – “kurucu”
• 1996 – Tütün Mamullerinin Zararlarının
Önlenmesine Dair Kanun (No.4207)
– SSUK ziyaretleri – Cumhurbaşkanı, TBMM başkanı,
parti grupları, komisyon toplantıları, milletvekilleri, ...
• 1997 ve 1999 Sigara ve Sağlık Ulusal Kongresi

10. Türkiye’de sigara mücadelesi
• 2002 – Tütün ve Alkol Piyasası Denetleme
Kurumu’nun kuruluşu
• 2005 – Ulusal Tütün Kontrol Programı
• 2008 – 4207 Sayılı Kanunda Değişiklik
• 19 Temmuz 2009 - “Dumansız Hava
Sahası”

11. Önlem !
• Koru
• Uygun yardım öner
• Vergiyi artır
• Var olan mevzuatı güçlendir
• Eğit
• Takip et