Η εργασία "Ευεργέτες, Λόγιοι και αγωνιστές της Κοζάνης" υλοποιήθηκε στα πλαίσια της Ιστορίας Γ' Γυμνασίου.

1. Λόγιοι και Ευεργέτες της
Κοζάνης
Εργασία στο μάθημα της Ιστορίας.
Από του μαθητές
Αλέξανδρος Παύλου
Χαρά Σιδέρη
Πήττας Θανάσης

2. Ο Ευεργετισμός μέσα από τον
Ελληνισμό.
• Ο ευεργετισμός συμπλέκεται άμεσα με την
απελευθέρωση, την ενδυνάμωση του προεπαναστατικού
Ελληνισμού και, στη συνέχεια, τη σύνδεση με τις τύχες
του νεοϊδρυθέντος κράτους.
• Πολλοί ήταν, άλλωστε, εκείνοι που μεγαλούργησαν στο
εξωτερικό και η καταγωγή τους προέρχεται από την
περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας.
• Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν:Κωνσταντίνος
Δρίζης,Κασομούλης Νικόλαος,Βαλταδώρος
Λάμπρος,Μεγδάνης Χαρίσιος, Λασσάνης Γεώργιος,
Γεώργιος Σακελλάριος και Κωνσταντίνος Σιδέρης.

3. Κωνσταντίνος Δρίζης
• Ο Κωνσταντίνος Δρίζης ήταν Έλληνας
πολιτικός και ευεργέτης του 20ού αιώνα.
• Γεννήθηκε στην Κοζάνη το 1851 και
πέθανε το 1927. Εργάστηκε με επιτυχία
στο εμπόριο και τη βιομηχανία και
σχημάτισε μεγάλη περιουσία. Στις πρώτες
Συνταγματικές εκλογές που κήρυξαν οι
Νεότουρκοι στα 1908, η Δημογεροντία της
Κοζάνης τον πρότεινε και εκλέχτηκε
βουλευτής. Η κοινότητα Κοζάνης τον
ανακήρυξε μεγάλο ευεργέτη της πόλης.
Ήταν ένθερμος οπαδός του Ελευθερίου
Βενιζέλου, και ο πρώτος πολίτης που
έστησε τον ανδριάντα του, στον περίβολο
του αρχοντικού του.

4. Κασομούλης Γεώργιος
• Ο Νικόλαος Κασομούλης (1795-1872) ήταν
από τους σημαντικότερους αγωνιστές, καθώς
και ιστορικός της
Ελληνικής Επανάστασης του 1821.
• Γεννήθηκε στο Πισοδέρι Φλώρινας ή στη
Σιάτιστα Κοζάνης. Εκεί μυήθηκε στη
Φιλική Εταιρεία, μαζί με τα μεγαλύτερα
αδέλφια του Γεώργιο, Δημήτριο και Ιωάννη.
Κατά την Ελληνική επανάσταση του 1821,
συμμετείχε στις επιχειρήσεις του Ολύμπου και
της Χαλκιδικής, όπου συνεργάστηκε με τον
οπλαρχηγό Διαμαντή Νικολάου.
• Μετά την αποτυχία στη Μακεδονία, μετέβη στη
Θεσσαλία με σώμα Σιατιστινών, και
συνεργάστηκε με τους οπλαρχηγούς
Νικόλαο Στουρνάρη και Γεώργιο Καραϊσκάκη.
Το 1826 βρίσκεται μεταξύ των πολιορκημένων
στο Μεσολόγγι, μαζί με τους αδερφούς του,
Δημήτριο και Γεώργιο.
• Με τη δημιουργία του ελληνικού κράτους
κατέλαβε διάφορα στρατιωτικά αξιώματα, τόσο
επί Καποδίστρια, όσο και επί Όθωνα.

5. Λάμπρος Βαλταδώρος
• Το 1894 ο Κοζανίτης έμπορος Λάμπρος Βαλταδώρος,
εγκατεστημένος από χρόνια και με μεγάλη περιουσία στο
Βουκουρέστι, όπου διατηρούσε μεγάλο εμπορικό
κατάστημα, αποφασίζει να αφήσει στην γενέτειρά του
Κοζάνη ένα σεβαστό χρηματικό ποσό για την ίδρυση
σχολείου.Ο Βαλταδώρος ταλαιπωρούνταν από μία
χρόνια ασθένεια. Δεν είχε οικογένεια, έτσι την τελευταία
του επιθυμία εκπλήρωσαν τα αδέρφια του. Τον
Οκτώβριο του 1897 επισκέπτεται την Κοζάνη και
συνεργάζεται με αντιπροσωπία της κοινότητας
συζητώντας για την ανέγερση του νέου διδακτηρίου.
• Στις 12 Οκτωβρίου του 1897 παραδίδει στον ανιψιό του
Κωστάκη Βαλταδώρου τα πρώτα 200 εικοσάφραγκα από
τα συνολικά 500 για την αγορά και την έναρξη του έργου.

6. Χαρίσιος Μεγδάνης
• Ο Χαρίσιος Μεγδάνης (1768-
1823) ήταν συγγραφέας και
γιατρός από την Κοζάνη .
• Γεννήθηκε το 1768 και καταγόταν
από οικογένεια αρματωλών από το
Ριάχοβο Σερβίων.
• Εργάστηκε ως οικοδιδάσκαλος
στην Πέστη της Ουγγαρίας και
όταν επέστρεψε στην Κοζάνη έγινε
ιερέας ενώ σπούδασε και ιατρική.
Ήταν πεθερός του επίσης γιατρού
και λόγιου Γεώργιου Σακελλάριου.
Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία από
τον πρόκριτο Κοζάνης Δ.Τακιατζή.

7. Λασσάνης Γιώργος
• Ο Γεώργιος Λασσάνης (1793 - 1870) ήταν
λόγιος και πολιτικός από την Κοζάνη. Ο Γ.
Λασσάνης ανέπτυξε δραστηριότητα ως
συγγραφέας, δραματουργός, δάσκαλος ενώ
παράλληλα συμμετείχε στην επανάσταση
του 1821. Ήταν συνεργάτης του
Αλ. Υψηλάντη και βοήθησε στην
προετοιμασία της ελληνικής επανάστασης
στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες. Μετά την
ίδρυση του ελλήνικου κράτους κατέλαβε
υψηλά αξιώματα.
• Ήταν γιος γνωστού Κοζανίτη εμπόρου και
έμεινε ορφανός από πατέρα σε μικρή ηλικία,
όταν αυτός σκοτώθηκε γυρνώντας από ένα
ταξίδι στη Βιέννη όπου εμπορευόταν.
Διδάχθηκε τα πρώτα γράμματα στην
Κοζάνη, και στην ηλικία των είκοσι περίπου
μετέβη στη Βουδαπέστη, όπου εργάστηκε
για μικρό χρονικό διάστημα στις εμπορικές
επιχειρήσεις του συμπατριώτη του
Νικολάου Τακιατζή.

8. Γεώργιος Σακελλάριος
• Ο Γεώργιος Κ. Σακελλάριος (1765-1838) ήταν Έλληνας
ιατροφιλόσοφος και ποιητής από την Κοζάνη.
• Σπούδασε ιατρική στο ελληνικό περιβάλλον των μακεδονικών παροικιών
στη Βουδαπέστη και στη Βιέννη.
• Γεννήθηκε στην Κοζάνη το 1765. Υπήρξε μαθητής του οικοδιδασκάλου
ιερομόναχου Αμφιλόχιου Παρασκευά, του Ιωαννίτη, και στη συνέχεια
σπούδασε ιατρική στο Βουκουρέστι και τη Βιέννη, από το Πανεπιστήμιο
της οποίας αποφοίτησε το 1798. Στην Βιέννη, την εποχή των σπουδών
του, συνεργάστηκε με τον Ρήγα Φεραίο και την ομάδα του, αλλά διέφυγε
την σύλληψη και επέστρεψε στην Κοζάνη.
• Ως λογοτέχνης ανήκει στο κλίμα του συντοπίτη, ομοτέχνου και φίλου του
Μιχαήλ Περδικάρη, με τάση προς τους διδακτικούς και αλληγορικούς
στίχους. Η ποίησή του συγκαταλέγεται στο μεσοδιάστημα μεταξύ του
προδρομικού Νεοελληνικού ρομαντισμού και του Νεοκλασικισμού. Εκτός
από το πιο γνωστό του έργο τα «ΠΟΙΗΜΑΤΙΑ», το οποίο εκδόθηκε στην
Βιέννη το 1817, έγραψε την τραγωδία «Ρωμαίος και Ιουλία» σε πεζό λόγο
και την «Αρχαιολογία» Βιέννη 1789). Στην Βιέννη επίσης εξέδοσε το 1797
μετάφραση του πρώτου τόμου του έργου «Περιήγησις του νέου
Αναχάρσιδος εις την Ελλάδα» του αβά Μπαρτολεμί, οι δύο επόμενοι
τόμοι του οποίου, μεταφρασμένοι από τον ίδιο δεν εκδόθηκαν ποτέ και ο
τέταρτος εκδόθηκε από τον Γεώργιο Βεντότη, σε μετάφραση του Ρήγα
Φεραίου. Εκτός των ανωτέρω στην Βιβλιοθήκη Κοζάνης σώζονται
χειρόγραφα και άλλων έργων του.

9. Κωνσταντίνος Σιδέρης
• Ο Κωνσταντίνος
Σιδέρης ή καπετάν Τσίτσος ήταν
σημαντικός Έλληνας
Μακεδονομάχος οπλαρχηγός από
την Κοζάνη.
• Ο Κωνσταντίνος Σιδέρης
γεννήθηκε στα τέλη του 19ου
αιώνα στην Κοζάνη. Έδρασε καθ'
όλη τη διάρκεια του
Μακεδονικού αγώνα, ως
οπλαρχηγός ομάδας, εναντίον
των Βουλγάρων κομιτατζήδων και
των Οθωμανικών στρατιωτικών
σωμάτων, στην ευρύτερη περιοχή
της Κοζάνης.

10. Κωνσταντίνος Σιδέρης
• Ο Κωνσταντίνος
Σιδέρης ή καπετάν Τσίτσος ήταν
σημαντικός Έλληνας
Μακεδονομάχος οπλαρχηγός από
την Κοζάνη.
• Ο Κωνσταντίνος Σιδέρης
γεννήθηκε στα τέλη του 19ου
αιώνα στην Κοζάνη. Έδρασε καθ'
όλη τη διάρκεια του
Μακεδονικού αγώνα, ως
οπλαρχηγός ομάδας, εναντίον
των Βουλγάρων κομιτατζήδων και
των Οθωμανικών στρατιωτικών
σωμάτων, στην ευρύτερη περιοχή
της Κοζάνης.