1. การปลูกขาวในประเทศไทย
ขอมูลพันธุขาว
พันธุขาวที่ใชปลูกในประเทศไทยปจจุบันสามารถแบงไดตามลักษณะการเจริญเติบโตของพันธุ
และแบงไดตามลักษณะของชนิดเนื้อแปงของเมล็ดไดแกขาวเจาขาวเหนียวปจจุบันการแบงตามลักษณะ
ที่เกษตรกรคุนเคยเปน 2 ลักษณะดังนี้
1. ขาวนาป (พันธุขาวไวตอชวงแสง) เปนพันธุขาวที่ปลูกไดเฉพาะในฤดูฝน หรือที่เกษตรกร
เรียกวา ขาวนาป ขาวนาปนี้เปน พัน ธุขาวที่มีการออกดอกตรงตามฤดูก าลเพราะตองการชวงแสง
จําเพาะเพื่อการออกดอก ไมวาจะปลูกขาวพันธุนั้นเมื่อใด เชน พันธุขาวขาวดอกมะลิ 105 (ในภาค
อีสาน) จะออกดอกประมาณวันที่ 20 ตุลาคม ซึ่งไมวาจะปลูกขาวพันธุนี้เมื่อใด ก็จะออกดอกในชวง
เดือนตุลาคมเทานั้น
2. ขาวนาปรัง (พันธุขาวไมไวตอชวงแสง) เปนพันธุขาวที่มีอายุการเก็บเกี่ยวคอนขางแนนอน
เมื่อมีอายุครบถึงระยะเวลาออกดอกขาวพันธุนั้นจะออกดอกไดโดยไมจําเปนตองอาศัยชวงแสงเปน
ตัวกําหนดทําใหขาวชนิดนี้สามารถปลูกไดตลอดปแตเกษตรกรมักจะเรียกวาขาวนาปรังแมวาจะปลูกได 
ทั้งในฤดูนาปที่อาศัยน้ําฝนและในชวงฤดูแลงที่ตองอาศัยน้ําชลประทานพันธุขาวที่เกษตรกรใชปลูกใน
ขณะนี้มีทั้งขาวพันธุพื้นเมืองทั้งขาวเจาและขาวเหนียวที่ปลูกเพื่อใชบริโภคในครัวเรือนและพันธุขาวดี
ของทางราชการที่ไดรับการรับรองจากกรมวิชาการเกษตร และสงเสริมใหเกษตรกรปลูกอยูทุกวันนี้
1. การจําแนกประเภทของพันธุขาว
1.1 แบงตามพื้นที่ปลูกได 3 ชนิดคือ
1.1.1 ขาวไร (Upland rice) เปนขาวที่ใชปลูกในพื้นที่ที่ไมมีน้ําขังมีสภาพเชนเดียวกับการ
ปลูกพืชไรซึ่งไดแกที่เนินสูงภูเขาเพราะขาวไรมีการแตกกอและใหผลผลิตสูงในสภาพดังกลาวหรือปลูก
แซมในสวนยางที่ปลูกใหมในชวง 1-2 ปแรกขาวไรสวนใหญจะปลูกดวยวิธีหยอดผลผลิตเฉลี่ยไรละ
25-30 ถัง
1.1.2 ข า วนาสวน(Lowlandrice)เป น ข า วที่ ป ลู ก อยู ใ นพื้ น ที่ ที่ มี ร ะดับ น้ํ า ตั้ ง แต 5-10
เซนติเมตรจนถึงพื้นที่ที่มีระดับน้ําลึกไมเกิน 80 เซนติเมตรขาวนาสวนสวนใหญจะปลูกโดยวิธีปกดํา
ผลผลิตเฉลี่ยขาวนาสวนตนสูงไรละ 30 ถังขาวนาสวนตนเตี้ยไรละ 50 ถัง
1.1.3 ขาวนาเมืองหรือขาวขึ้นน้ําหรือขาวฟางลอย(Deepwaterorfloatingrice) เปนขาวที่ปลูก
อยูในพื้นที่ที่มีระดับน้ําตั้งแต 50 เซนติเมตรขึ้นไปจนถึง 3-4 เมตรแตพื้นที่สวนใหญจะมีระดับน้ํา
ประมาณ 1-2 เมตรขาวนาเมืองสวนใหญจะปลูกโดยวิธีห วานขาวแหงหรือที่ชาวนาเรียกวาหวาน
สํารวยผลผลิตเฉลี่ยไรละ20-30ถังคุณภาพขาวที่ไดจะต่ํากวาขาวนาสวนทําใหราคาขาวเปลือกต่ํากวา
ตันละ 100-200 บาทเพราะเมล็ดขาวมีทองไขมาก

2. 1.2 แบงตามฤดูแบงออกไดเปน 2 จําพวกคือ
1.2.1 ข า วนาป ห รื อ ข า วไวต อ ช ว งแสง(Photoperiodsensitivevarieties)เป น พั น ธุ ข า วที่
ตองการชว งแสงสั้น ต อวัน ในการที่จ ะเปลี่ย นแปลงการเจริ ญเติ บโตทางลํา ตน และใบมาเป น การ
เจริญเติบโตทางสืบพันธุกลาวคือพันธุขาวดังกลาวจะออกดอกในระยะเวลาที่กลางวันสั้นกวากลางคืน
ซึ่งขาวแตละพันธุจะตองการชวงแสงที่แตกตางกันโดยสวนใหญจะสั้นกวา 12 ชั่วโมงจึงมีการแบงพันธุ
ขาวนาปออกเปนพันธุขาวเบาขาวกลางและขาวหนักขาวเบาคือขาวที่ออกดอกระหวางเดือนกันยายน-
ตุลาคมขาวกลางออกดอกระหวางปลายเดือนตุลาคม- พฤศจิกายนสวนขาวหนักออกดอกในระหวาง
เดือนธันวาคม-มกราคม
1.2.2 ขาวนาปรังขาวนอกฤดูหรือขาวไมไวตอชวงแสง (Photoperiod insensitive varieties)
เปนพันธุขาวที่สามารถปลูกไดตลอดปเมื่อมีอายุครบตามกําหนดก็จะออกดอกออกรวงและเก็บเกียวได ่
แตอายุของพันธุขาวเหลานี้จะสั้นหรือยาวขึ้นก็ไดตามชวงวันที่ปลูกถาปลูกในชวงวันสั้นจะอายุสั้นลง
และถาปลูกในชวงวันยาวจะมีอายุยาวขึ้น
1.3. แบงตามประเภทการบริโภคหรือประเภทของเนื้อแปงในเมล็ดขาวสาร
1.3.1 ขาวเหนียว (Glutinous rice or waxy rice) เปนขาวที่มีเมล็ดขาวสารสีขาวขุนเมื่อนึ่ง
แลวจะไดขาวสุกที่จับตัวติดกันเหนียวแนนและมีลักษณะใสนิยมบริโภคกันมากในภาคเหนือและภาค
ตะวันออกเฉียงเหนือประกอบดวยแปงชนิดอะไมโลเพ็คติน (Amylopectin) เปนสวนใหญมีแปงอะไมโลส
(Amylose) อยูเพียงเล็กนอยหรือไมมีเลย
1.3.2 ขาวเจา (Nonglutinous rice) เปนขาวทีมีเมล็ดขาวสารใสขาวสุกมีสีขาวขุนและรวน
กวาขาวเหนียวขาวเจาแตละพันธุเมื่อหุงสุกแลวมีความนุมเหนียวแตกตางกัน ซึ่งนิยมบริโภคเปนสวน
ใหญในพื้นที่ภาคกลางและภาคใตขาวเจามีปริมาณแปงอะไมโลสประมาณ7-33 เปอรเซ็นตที่เหลือ
เปนอะไมโลเพ็คติน
2. การจําแนกประเภทของพันธุขาว(หนวยงานของกรมวิชาการเกษตร)
พันธุขาวที่ปลูกกันในประเทศไทยในอดีตมีความหลากหลายมากและแตกตางกันไปในแตละ
พื้นที่แตปจจุบันพันธุขาวที่ปลูกกันทั่วไปมีอยูไมกี่ชนิดพันธุขาวสวนหนึ่งที่เคยมีอยูแตเดิมไดสูญหายไป
ในหลายๆพื้นที่เนื่องจากสภาพการทํานาเพื่อตอบสนองตอตลาดทําใหเกษตรกรตองหันมาปลูกขาว
จํานวนไมกี่สายพันธุตามที่ตลาดตองการพันธุขาวที่มีการเก็บรวบรวมและจําแนกไวแลวโดยหนวยงาน
ของกรมวิชาการเกษตรมีประมาณ5,000กวาสายพันธุ( แสดงในตาราง 2) พันธุขาวมีการจําแนกออกใน
หลายลักษณะการจําแนกหลักๆที่สําคัญคือ

3. 2.1 จําแนกตามฤดูกาลปลูกขาวหรือสภาพของแสงแดดแบงเปน
2.1.1 ขาวไวแสงหมายถึงขาวที่มีชวงเวลาของการออกดอกที่แนนอนเปนขาวที่ปลูกในฤดูนา
ปเทานั้นขาวจะออกดอกในชวงที่เวลากลางวันสั้นกวากลางคืนจึงตองปลูกในฤดูฝนเพื่อใหออกดอกชวง
ฤดูหนาวที่มีชวงเวลากลางวันสั้นกวา 12 ชั่วโมงอาจจะจําแนกแยก ออกไดเปนขาวที่ไวตอแสงมากขาว
ที่มีความไวตอแสงนอยซึ่งจะมีชวงเก็บเกี่ยวที่ตางกันขาวพันธุพื้นเมืองสวนใหญจัดเปนขาวไวแสง
2.1.2 ขาวไมไวแสงหมายถึงขาวที่ออกดอกตามอายุเก็บเกี่ยวของขาวโดยไมขึ้นอยูกับชวง
แสงเปนขาวที่ปลูกในฤดูนาปรังสามารถปลูกไดตลอดปถามีน้ําเพียงพอและปลูกไดดีในฤดูรอนเพราะมี
ชวงแสงมากกวาฤดูอื่นอายุการปลูกจนถึงเก็บเกี่ยวประมาณ 110-150 วัน
2.2 จําแนกตามสภาพการเก็บเกี่ยวแบงเปน
2.2.1 ขาวเบาเปนขาวที่ใชระยะเวลาปลูกจนถึงเก็บเกี่ยวสั้นถาเปนขาวไวแสงจะเก็บเกี่ยว
ไดในชวงเดือนกันยายน-ตุลาคมของทุกภาคยกเวนภาคใตและสามารถแบงยอยออกไดอีกเปนขาว
คอนขางเบาขาวเบาและขาวเบามาก
2.2.2 ขาวกลางเปนขาวที่ใชระยะเวลาปลูกปานกลางถาเปนขาวไวแสงจะเก็บเกี่ยว
ไดในชวงประมาณเดือนตุลาคม-พฤศจิกายนของป
2.2.3 ขาวหนัก เปน ขา วที่ปลู ก โดยใชเ วลานานถ าเปน ขาวไวแสงจะเก็บเกี่ยวในชว ง
ประมาณเดือนธัน วาคม-มกราคมและยังแบง ยอยออกไดอีกเปนขาวคอนขางหนักขาวหนักและขาว
หนักมาก
2.3 จําแนกตามสภาพพื้นที่ปลูกหรือสภาพแวดลอมเปนเกณฑ
2.3.1 ขาวไรเปนขาวที่ปลูกโดยอาศัยสภาพน้ําฝนตามธรรมชาติในพื้นที่ไรหรือพื้นที่ดอนไม
มีการเก็บกักน้ําในแปลงนาใชการปลูกโดยการหยอดหรือโรยเมล็ดขาวแหงพันธุขาวไรสวนมากจะทน
ตอความแหงแลงไดดี
2.3.2 ขาวนาสวนเปนขาวที่ปลูกกันทั่วไปในพื้นที่ที่มีน้ําขังมีการเก็บกักน้ําไวในแปลงนา
ปลูกไดที่ระดับน้ําลึก 1 เซนติเมตรแตไมเกิน 50 เซนติเมตรการปลูกขาวนาสวนแบงยอยได 3 แบบ
2.3.2.1 ขาวนาน้ําฝนเปนขาวที่ปลูกในฤดูนาปอาศัยน้ําฝนตามธรรมชาติพันธุขาวที่ใช
สวนใหญเปนขาวพันธุพื้น เมืองหรือขาวที่มีการคัดพันธุมาจากขาวพันธุพื้น เมืองเปนขาวที่มีคุณภาพ
เมล็ดดีแตมักจะมีตนสูงลมงาย
2.3.2.2 ขาวนาชลประทานเปนขาวที่ปลูกในเขตนาชลประทานปลูกไดทั้งนาป
และนาปรังพันธุขาวที่ใชสวนมากเปนพันธุขาวที่พัฒนาขึ้นมาใหมใหผลผลิตสูงในระบบการทํานาที่ใช
ปุยเคมี

4. 2.3.2.3 ขาวนาเมืองขาวขึ้น น้ําหรือขาวฟางลอยเปนขาวที่ปลูก ในฤดูนาปพัน ธุขาว
สวนมากเปนพันธุพื้นเมืองหรือพันธุขาวที่คัดมาจากพันธุพื้นเมืองตัวอยาง เชนปนแกว 56 เจ็กเชย 159
เล็บมือนาง 111 พันธุขาวเหลานี้สามารถยืดปลองตามระดับน้ําไดมีการแตกแขนงและรากที่ขอทนตอ
สภาพน้ําทวมขังเปนเวลานานรวมทั้งสภาพแหงแลงไดดีแตผลผลิตจะต่ํากวานาน้ําฝน (มูลนิธิขาวขวัญ,
2555)
3. การเจริญเติบโตของตนขาว (Plant growth) แบงออกเปน 3 ระยะคือ
3.1 การเจริญเติบโตทางลําตนและใบ (Vegetative growth) การเจริญเติบโตในชวงนี้แบง 2
ระยะคือ
3.1.1 ระยะกลา(Seedlingstage)เริ่มตั้งแตตนขาวเริ่มงอกจากเมล็ดจนกระทั่งตนขาวเริ่ม
แตกกอระยะนี้ใชเวลาประมาณ 20 วันตนขาวจะมีใบ 5-6 ใบ
3.1.2 ระยะแตกกอ(Tilleringstage)เริ่มตั้งแตตนขาวเริ่มแตกกอจนกระทั่งเริ่มสรางดอกออน
ระยะนี้ใชเวลา 30- 50 วันทั้งนี้ขึ้นอยูกับพันธุขาว
3.2 การเจริญทางสืบพั น ธุ (Reproductivegrowth)เริ่ มจากตน ขา วสรา งดอกออน(Panicle
initiation) ตั้งทอง (Booting) ออกดอก (Flowering) จนถึงการผสมพันธุ (Fertilization) เปนการสิ้นสุด
การเจริญทางสืบพันธุกินเวลาประมาณ 30-55 วัน
3.3 การเจริญทางเมล็ด (Grain development) เริ่มจากการผสมพันธุของดอกขาวเมล็ดเปน
น้ํานม (Milky) เปนแปง (Dough) จนกระทั่งเมล็ดสุก (Ripening grain) จะใชเวลาทั้งหมดประมาณ 25-
30 วัน
ดังนั้นการเจริญเติบโตของตนขาวในการที่จะใหผลผลิตถาเปนพันธุขาวนาปรังจะใชเวลาตั้งแต
งอกจนกระทั่งเก็บเกี่ยวประมาณ 90-120 วันสวนพันธุขาวนาปจะใชเวลประมาณ 120-140 วัน (ศูนย
เมล็ดพันธุขาวนครสวรรค, 2555)

5. ตารางที่ 1 แสดงขอมูลพันธุขาวของประเทศไทย
ชื่อพันธุขาว ชนิดพันธุขาว แหลงปลูก ผลผลิต (กก./ไร)
ขาวดอกมะลิ 105 ขาวเจาไวตอชวงแสง ทุกภาคนิยมปลูกภาคอีสาน 515
กข15 ขาวเจาไวตอชวงแสง นิยมปลูกภาคอีสาน 560
กข6 ขาวเหนียวไวตอชวงแสง ภาคเหนือภาคอีสาน 670
เหนียวสันปาตอง ขาวเหนียวไวตอชวงแสง ภาคเหนือภาคอีสาน 520
สันปาตอง ขาวเหนียวไมไวตอชวงแสง ภาคเหนือตอนบน 630
สกลนคร ขาวเหนียวไมไวตอชวงแสง ภาคอีสาน 467
สุรินทร 1 ขาวเจาไมไวตอชวงแสง ภาคอีสาน 620
ชัยนาท 1 ขาวเจาไมไวตอชวงแสง ภาคกลางภาคเหนือตอนลาง 670
สุพรรณบุรี 1 ขาวเจาไมไวตอชวงแสง เขตชลประทานทุกภาค 750
สุพรรณบุรี 2 ขาวเจาไมไวตอชวงแสง ภาคกลางตะวันออกตะวันตก 700
ปทุมธานี 1 ขาวเจาไมไวตอชวงแสง เขตชลประทานภาคกลาง 712
พิษณุโลก 2 ขาวเจาไมไวตอชวงแสง ภาคเหนือตอนลาง 807
หันตรา 60 ขาวเจาไวตอชวงแสง ภาคกลางน้ําลึกไมเกิน 1 เมตร 425
ภาคกลางภาคเหนือตอนลาง
ปราจีนบุรี 1 ขาวเจาไวตอชวงแสง 500
ภาคตะวันออก
ปราจีนบุรี 2 ขาวเจาไวตอชวงแสง ภาคกลางภาคตะวันออก 846
ที่มา:ศูนยเมล็ดพันธุขาวชลบุรีสํานักเมล็ดพันธุขาวกรมการขาว, 2553

6. ดิน
ดินเกิดจากการสลายตัวของหินและแรผสมรวมกับสารอินทรียจากพืชและสัตวที่สลายตัวแลว
เกิดเปนชั้นบางๆหอหุมผิวโลกเมื่อมีน้ําและอากาศในปริมาณพอเหมาะจะทําใหพืชสามารถเจริญเติบโต
ไดและเปนแหลงผลิตอาหารจากพืชโดยเฉพาะดินที่มีความอุดมสมบูรณมากๆเปนสิ่งที่ทุกประเทศใน
โลกตองการเพื่อผลิ ต อาหารเลี้ยงประชากรในประเทศหรื อใชเพื่อ สง ออกตา งประเทศดัง นั้น การ
วิเคราะหดินเพื่อประเมินความอุดมสมบูรณจึงนิยมทํากันมากการวิเคราะหเนื้อดิน (Soil texture) เปน
สวนหนึ่งของการวิเคราะหเพื่อประเมินความอุดมสมบูรณของดิน
เนื้อดิน (Soil texture) เปนคุณสมบัติของดินที่เกิดจากสมบัติโดยรวมของอนุภาคทราย(Sand)
ซิลท(silt) และดินเหนียว(Clay) ซึ่งแสดงถึงความหยาบความละเอียดของดินถาดินมีปริมาณกลุมขนาด
ทรายมากจะจัดเปนดินประเภทเนื้อหยาบ (Coarse texture class) แตถาดินมีปริมาณกลุมขนาดดิน
เหนียวมากจะเปนประเภทเนื้อละเอียด (Fine textural class) และถาดินมีปริมาณกลุมขนาดดินเหนียว
กับปริมาณกลุมขนาดทรายในสัด สวนที่ไมแ สดงสมบัติเดนชัด ไปทางทรายหรือดินเหนียวจะจัดเปน
ประเภทเนื้อปานกลาง (Medium textural class) การแบงประเภทของเนื้อดินจะใชพิจารณาจากปริมาณ
ทราย ซิลทและดินเหนียวที่เปนองคประกอบของดินผง(Fineearth)ที่มีเสนผาศูนยกลางของอนุภาคไม
เกิน2มิลลิเมตรการวิเคราะหเนื้อดินมีหลายวิธีไดแกวิธีสัมผัสโดยใชความรูสึกจากการปนดินกั บน้ําซึ่ง
จําเปนตองฝกฝนมากเพื่อใหเกิดความชํานาญและถูกตอง วิธีปเปตซึ่งเปนวิธีที่ไดผลถูกตองแมนยําดี
มาก แตมีความยุงยากพอสมควรและวิธีการวัดเชิงกลดวยไฮโดรมิเตอร ซึ่งสามารถวิเคราะหไดครั้งละ
จํานวนมาก รวดเร็วไดผลการวิเคราะหที่นาเชื่อถือผลการทดสอบโดยใชวิธีไฮโดรมิเตอรส ามารถ
จําแนกประเภทเนื้อดินที่สําคัญออกไดเปน 4 ชนิด คือ
1. ประเภทดินเหนียว (Clay texture) ไดแก ดินเหนียว (Clay) ดินเหนียวปนทราย(Sandy clay)
และดินเหนียวปนทรายแปง (Silty clay)
2. ประเภทดินรวนปนเหนียว (Clay loam texture) ไดแกดินรวนเหนียวปนทราย(Clay loam)
ดินรวนเหนียวปนทรายแปง (Silty clay loam) และดินรวนปนเหนียว (Clay loam)
3. ประเภทดินรวน (Loamy texture) ไดแก ดินรวน (Loam) ดินรวนปนทรายแปง(Silt loam)
ดินรวนปนทราย (Sandy loam) และดินทรายแปง (Silt)
4. ประเภทดินทราย (Sandy texture) ไดแก ดินทราย (Sand) และดินทรายปนรวน (Loamy
sand)
การจําแนกชนิดของเนื้อดิน ในการจําแนกเนื้อดินจะใชคาเปอรเซ็นตของ ทรายซิลทและดิน
เหนียวมาเทียบกับตารางสามเหลี่ยมแบงชนิดของเนื้อดินมาตรฐานตัวอยางเชน ดินมีปริมาณทราย 40
เปอรเซ็นตซิลท40 เปอรเซ็นต และ ดินเหนียว 20 เปอรเซ็นตมีเนื้อดินเปนดินรวน (loam,L) หรือ ทราย
60 เปอรเซ็นตซิลท22 เปอรเซ็นต และ ดินเหนียว 18 เปอรเซ็นตมีเนื้อดินเปนดินรวนปนทราย (sandy

7. loam,SL+) หรือ ทราย 15 เปอรเซ็นตซิลท15 เปอรเซ็นต และดินเหนียว 70 เปอรเซ็นตมีเนื้อดินเปนดิน
เหนียว (clay,C+) เปนตนดังแสดงในตารางสามเหลี่ยมตามภาพ 3ดานลางนี้
รูปที่ 1 ตารางสามเหลี่ยมเพื่อหาประเภทของเนื้อดิน
ที่มา: กิจการหิน สวัสดิการสัตหีบ กองทัพเรือ, 2553

8. การทํานาในประเทศไทย
สําหรับประเทศไทยพบวามีพื้นที่การทํานาในลักษณะที่แตกตางกัน หากแบงตามลักษณะภูมิ
ประเทศและวิธีการทํานาแลวจะแบงไดดังนี้ (ชาติชาย, 2545)
1. นาไร (Upland field) เปนการทํานาในพื้นที่ที่มีสภาพเปนที่ราบสูงลาดชัน ไมตองมีคันนา
สําหรับขังน้ําเพราะขาวที่ปลูกในบริเวณนี้ไมคอยชอบน้ํา ดินกอนปลูกตองแหงพอประมาณอาจปลูก
โดยการหวานหรือหยอดหลุมได จะทําไดเฉพาะฤดูนาป (Wet season) เพราะตองอาศัยน้ําฝน พันธุขาว
ที่ปลูกไดแก ซิวแมจัน R258 และเจาฮอ เปนตน ในประเทศไทยพื้นที่นาไรสวนใหญทํากันตามไหลเขา
ทั้งภาคเหนือภาคใตภาคตะวันออกและภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศ คิดเปนพื้นที่ในการทํานา
แบบนี้ประมาณ รอยละ 10 ของพื้นที่การทํานาทั้งประเทศ
2. นาสวน (Lowland field) พื้นที่นาจะเปนพื้นที่ราบลุมทั่วไป มีคันนากักเก็บน้ําและรักษา
ระดับน้ําใหทวมขังตลอดฤดูปลูกสามารถทําไดทั้งฤดูนาป(Wetseason)และนาปรัง(Dryseason)น้ําที่ใชใน
การทํานามาจากน้ําฝนหรือน้ําชลประทานโดยนาที่รับน้ําฝนเพียงอยางเดียวจะมีระดับน้ําในแปลงนาไม
สม่ํ า เสมอหรื อ น้ํ า แห ง ได เ รี ย กวา นาน้ํ า ฝน (Rained field) ส ว นพื้ น ที่ น าที่ รับ น้ํ า จากคลองส ง น้ํ า
ชลประทานระดับน้ําในแปลงจะมีเพียงพอตลอดฤดูปลูก เรียกวานาชลประทาน (Irrigated field) การ
ปลูกมีทั้งการหวานและการดํา พันธุขาวที่นิยมปลูกไดแก ชัยนาท 1 สุพรรณบุรี 1 สุพรรณบุรี 2 และ
สุพรรณบุรี 90 เปนตน พื้นที่การทํานาแบบนี้พบมากในทุกภาคของประเทศไทย โดยคิดเปนรอยละ 80
ของพื้นที่การทํานาทั้งประเทศ
3. นาน้ําลึก (Deepwater field)เปนพื้นที่การทํานาที่ไมสามารถควบคุมระดับน้ําได เปนพื้นที่
นาน้ําทวมขังมากกวา50เซนติเมตรพันธุขาวที่ใชปลุกจะเปนพันธุพิเศษที่เรียกวาขาวขึ้นน้ําขาวลอยหรือ
ขาวฟางลอย(Floatingrice)ซึ่ง มีคุณ สมบัติพิเศษสามารถยืดลําตนหนีน้ําไดไดแกพัน ธุขาวหัน ตรา60
เล็บมือนาง111และปนแกว56เปนตนโดยนาน้ําลึกในประเทศไทยมีพื้นที่ปลูกรอยละ 10 ของพื้นที่การทํา
นาทั้งประเทศ
การปลูกขาว
การปลูกขาว ตั้งแตการซื้อเมล็ดพันธุขาวเปลือก การเตรียมดินเพื่อปลูกขาวโดยการไถกลบการ
ปลูกขาวการใสปุยในแปลงนาหลังจากออกเมล็ดและหลังขาวออกรวงการเก็บเกี่ยวขาวโดยใชรถเกี่ยว
ขาว และการจัดการฟางขาวหลังการเก็บเกี่ยวขาวแลว