The idea behind the Ladder of Inference is to those making decisions to avoid forming poor judgments based on past experiences, biases, or other factors.

1. พลตรี มารวย ส่งทานินทร์
maruays@hotmail.com
21 กันยายน 2562

2. เกริ่นนา
 เราเคยมีความขัดแย้งหรือถกเถียงกับใครบางคนในกลุ่ม และสงสัยว่าสิ่งที่เราเห็น
แตกต่างกันอย่างไร หรือเคยถูกคนอื่นกล่าวหาว่า เป็นคนชอบข้ามไปสู่ข้อสรุปหรือไม่?
 เหตุผลที่เรากระโดดไปสู่ข้อสรุป สามารถอธิบายได้ด้วย แบบจาลองทางจิต (mental
model) ที่เรียกว่า "บันไดแห่งการอนุมาน (Ladder of Inference)"
 แบบจาลองนี้ อธิบายวิธีที่เราคิดอย่างรวดเร็วและโดยไม่รู้ตัว จากข้อเท็จจริงของ
สถานการณ์ไปสู่ข้อสรุป (และบางครั้งเป็นข้อสรุปที่ผิด)

3. วิธีหลีกเลี่ยงการกระโดดไปสู่ข้อสรุป
 ในโลกที่มีการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในปัจจุบัน เรามักจะถูกกดดันให้กระทาการโดย
ทันที แทนที่จะใช้เวลาในการคิดหาเหตุผลและคิดถึงข้อเท็จจริง
 สิ่งนี้ ไม่เพียงจะนาเราไปสู่ข้อสรุปที่ผิด แต่ยังอาจทาให้เกิดความขัดแย้งกับคนอื่น ซึ่งอาจ
ได้ข้อสรุปที่แตกต่างกันในเรื่องเดียวกัน
 เราต้องแน่ใจว่า การกระทาและการตัดสินใจของเรานั้น ขึ้นกับความเป็นจริง ซึ่ง "Ladder
of Inference" ช่วยให้เราบรรลุเป้าหมายนี้ ได้

4. Ladder of Inference คืออะไร
 Ladder of Inference (บางครั้งเรียกว่า Process of Abstraction) สามารถช่วยไม่ให้ข้าม
ไปสู่ข้อสรุปก่อนเวลาอันควร และให้ใช้เหตุผลบนพื้นฐานของข้อเท็จจริง
 Ladder of Inference ให้ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับกระบวนการทางจิต ที่เกิดขึ้นภายในสมอง
ของมนุษย์ ซึ่งใช้เวลาเพียงเสี้ยววินาที นั่นคือเหตุผลที่ผู้คนไม่ตระหนักว่า พวกเขา
กระทาหรือตอบสนองโดยไม่รู้ตัว
 Ladder of Inference แสดงให้เห็นว่า แบบจาลองทางจิตเกิดขึ้นโดยไม่รู้ตัวได้อย่างไร

5. ทาความเข้าใจกับทฤษฎี
 Ladder of Inference ถูกนาเสนอครั้งแรกโดยนักจิตวิทยา
องค์กร Chris Argyris และใช้โดย Peter Senge ใน วินัยที่
ห้า: ศิลปะและการปฏิบัติขององค์กรแห่งการเรียนรู้
(The Fifth Discipline: The Art and Practice of the
Learning Organization)
 Ladder of Inference อธิบายขั้นตอนการคิด ที่เรา
ดาเนินการโดยไม่ได้ตระหนัก ในการตัดสินใจหรือการ
กระทา ซึ่งมี 7 ขั้นตอน

6. 1. ความจริงและข้อเท็จจริง (Reality and facts)
 ในขั้นตอนแรก เราสังเกตสิ่งต่าง ๆ หรือข้อเท็จจริงของสถานการณ์
 เป็นการระบุสิ่งที่เห็นได้โดยตรง ใช้การสังเกตข้อมูลทั้งหมดจากโลกแห่งความจริง
 ข้อมูลที่สังเกตได้โดยตรงทั้งหมดที่ล้อมรอบเราในชีวิตประจาวัน รวมถึงคาพูดของผู้คน
น้าเสียง และการเคลื่อนไหวของร่างกาย สถิติจากการสารวจการตลาด รายงานการบัญชี
และอื่น ๆ

7. 2. การเลือกข้อเท็จจริง (Selecting facts)
 ในขั้นตอนที่สอง จิตใจของเราจะกรองข้อมูลที่เราคิดว่าไม่เกี่ยวข้องออกไปโดยอัตโนมัติ
ตามความเชื่อและประสบการณ์ก่อนหน้านี้ ของเรา
 ข้อเท็จจริง จะถูกเลือกตามความเชื่อมั่นและประสบการณ์ ซึ่ง กรอบอ้างอิง (Frame of
reference) มีบทบาทในเรื่องนี้
 เนื่องจากเราไม่สามารถให้ความสนใจกับข้อมูลที่มีอยู่ทั้งหมด ในบางครั้ง เราจึงใส่ใจ
เกี่ยวกับข้อมูลที่จะเลือกและสิ่งที่ควรละเว้น บ่อยครั้งที่กระบวนการคัดเลือกเกิดขึ้นโดย
ไม่รู้ตัว

8. 3. การตีความข้อเท็จจริง (Interpreting facts)
 ในขั้นตอนที่สามนี้ เรากาหนดหรือตีความความหมายของข้อมูล/ข่าวสาร/การสังเกต/
ประสบการณ์/สถานการณ์
 ข้อเท็จจริงถูกตีความ และให้ความหมายส่วนตัว
 ข้อมูลที่เราเลือก รวมถึงการปฏิสัมพันธ์ของมนุษย์ (ภาษาพูด การสื่อสารที่เป็นลาย
ลักษณ์อักษร และท่าทาง) เราจะใช้คาของเราเองในสิ่งที่บุคคลนั้นพูดหรือทา

9. 4. ข้อสมมติฐาน (Assumptions)
 ขั้นต่อไป เราใช้สมมติฐานที่มีอยู่ของเรา (บางครั้งโดยไม่พิจารณา) และพัฒนา
สมมติฐานเพิ่มเติม ตามการตีความของสถานการณ์
 ขั้นตอนนี้ มีการตั้งสมมติฐานตามความหมายที่เราให้กับการสังเกต สมมติฐานเหล่านี้
เป็นเรื่องส่วนตัว และแตกต่างกันไปสาหรับแต่ละบุคคล

10. 5. สรุปผล (Conclusions)
 ในขั้นตอนที่ห้า เราได้ข้อสรุป (และปฏิกิริยาทางอารมณ์) ตามการตีความและการ
ตั้งสมมติฐานของเรา
 ในขั้นตอนนี้ ข้อสรุปจะมาจากความเชื่อเดิม

11. 6. ความเชื่อ (Beliefs)
 จากข้อสรุปของเรา เรายืนยันหรือปรับความเชื่อของเรา เกี่ยวกับสถานการณ์ บริบท
และโลกรอบตัวเรา
 ในขั้นตอนนี้ ข้อสรุปจะขึ้นอยู่กับข้อเท็จจริงที่ถูกตีความ และสมมติฐานก่อนหน้า

12. 7. การกระทา (Actions)
 ในที่สุด เราก็ลงมือทา ที่ดูเหมือนถูกต้องตามความเชื่อของเรา การกระทาของเรานั้นจะ
เปลี่ยนสถานการณ์ และสร้างชุดสถานการณ์ขึ้นมาใหม่
 นี่คือระดับสูงสุด การกระทาจะขึ้นอยู่กับความเชื่อและข้อสรุปก่อนหน้านี้ เป็นการกระทา
ที่เกิดขึ้นดูเหมือนจะดีที่สุดในขณะนั้น

13. บันไดแห่งการอนุมาน (The Ladder of Inference)
 เริ่มต้นที่ด้านล่างของบันได ที่มีความจริงและข้อเท็จจริง จากนั้นเราจะเลือกตามความ
เชื่อและประสบการณ์ก่อนหน้าของเรา ตีความสิ่งที่เรารับทราบ แล้วใช้สมมติฐานที่มีอยู่
ของเรา (บางครั้งโดยไม่พิจารณา) เป็นข้อสรุป บนพื้นฐานของข้อเท็จจริงจากการตีความ
และสมมติฐานของเรา แล้วพัฒนาความเชื่อตามข้อสรุปเหล่านี้ จากนั้นจะดาเนินการที่ดู
เหมือนว่า "ถูกต้อง" ที่ขึ้นอยู่กับสิ่งที่เราเชื่อ

14. ผลกระทบของการกระโดดขึ้นบันไดอย่างรวดเร็ว
 ข้อสรุปของเรา ดูชัดเจนว่าถูกต้องสาหรับเรา
 ผู้คนมีข้อสรุปที่แตกต่างกัน เมื่อแต่ละคนคิดว่าข้อสรุปของตนเองมีความชัดเจน พวกเขา
ไม่เห็นความจาเป็นที่จะพูดว่า ได้ข้อสรุปมาได้อย่างไร
 ผู้คนมักเห็นข้อสรุปที่แตกต่างของผู้อื่นว่าผิดอย่างเด่นชัด และคิดค้นเหตุผลเพื่ออธิบาย
ว่า ทาไมคนอื่นพูดในสิ่งที่ผิด
 เมื่อผู้คนไม่เห็นด้วย พวกเขามักจะสรุปมาจากด้านบนสุดของบันได ทาให้ยากที่จะแก้ไข
ความแตกต่างและเรียนรู้จากกันและกัน

15. ปัญหาใหญ่
 ปัญหาคือ เราคิดว่าคนอื่นควรมองโลกเหมือนกับเรา ดังนั้นเมื่อเราไม่เห็นด้วยกับคนอื่น
เรามักจะไม่เห็นด้วยเกี่ยวกับข้อสรุป
 เราคิดว่า เราได้เลือกชุดข้อมูลย่อยเดียวกันและตีความความหมายในลักษณะเดียวกัน
สมมติฐานของเราควรเหมือนกัน ดังนั้นเราจึง กระโดด (leap) ขั้นบันไดโดยไม่รู้ตัว
โดยไม่ได้ทดสอบสมมติฐานพื้นฐาน
 นั่นคือสิ่งที่เราพูดว่าบางคน ชอบกระโดดไปสู่ข้อสรุป (jumping to conclusions)

16. การใช้ทฤษฎี
 Ladder of Inference ช่วยให้เราสรุปได้ดีขึ้น หรือท้าทายข้อสรุปของคนอื่น โดยยึดตาม
ข้อเท็จจริงและความจริง
 เราสามารถใช้เพื่อช่วยตรวจสอบหรือคัดค้านข้อสรุปของคนอื่น
 กระบวนการให้เหตุผลทีละขั้นตอนนี้ ช่วยให้เรายังคงรักษาเป้าหมาย และเมื่อทางานร่วม
หรือท้าทายผู้อื่น เพื่อให้บรรลุข้อสรุปร่วมกันโดยไม่มีข้อขัดแย้ง

17. การประยุกต์
 การใช้ Ladder of Inference สอนให้เราดูข้อเท็จจริงที่เป็นกลาง และไม่ตัดสินเร็วเกินไป
เป็นวิธีที่ให้ความเชื่อมั่นและประสบการณ์ในทางบวก
 Ladder of Inference สามารถใช้ได้สามวิธีดังต่อไปนี้ :
 1. ตระหนักถึงความคิดและเหตุผลของเราเอง
 2. สร้างความชัดเจนให้ผู้อื่นเห็นว่า กระบวนการใช้เหตุผลของเราทางานอย่างไร ช่วยให้
ผู้อื่นเข้าใจถึงแรงจูงใจได้ดีขึ้น
 3. ศึกษากระบวนการคิดของผู้อื่น โดยการถามพวกเขาอย่างกระตือรือร้น

18. เคล็ดลับที่ 1
 ใช้ Ladder of Inference ในทุกขั้นตอน ของกระบวนการคิดของเรา โดยถามคาถาม
ต่อไปนี้ :
▪ นี่คือข้อสรุปที่ "ถูกต้อง" หรือไม่?
▪ ทาไมเราจึงใช้สมมติฐานเหล่านี้ ?
▪ เหตุใดเราจึงคิดว่า นี่เป็นสิ่งที่ "ถูกต้อง" ที่สมควรทา ?
▪ สิ่งนี้ ขึ้นอยู่กับข้อเท็จจริงทั้งหมดหรือไม่?
▪ ทาไมเขาถึงเชื่อเช่นนั้น?

19. เคล็ดลับที่ 1 (ต่อ)
 ใช้ขั้นตอนต่อไปนี้ เพื่อท้าทายการคิดโดยใช้ Ladder of Inference คือ
 หยุด! ถึงเวลาพิจารณาเหตุผล
 ให้ระบุตาแหน่ง ของขั้นที่อยู่บนบันได
▪ การเลือกข้อมูลหรือความเป็นจริง?
▪ การตีความว่าหมายถึงอะไร?
▪ การสร้างหรือทดสอบสมมติฐาน?
▪ การสร้างหรือทดสอบข้อสรุป?
▪ ตัดสินใจว่าจะทาอย่างไร และทาไม?
 จากขั้นบันไดในปัจจุบัน วิเคราะห์เหตุผล โดยการลงบันได สิ่งนี้ จะช่วยให้เราสามารถติดตาม
ข้อเท็จจริงและความเป็นจริงที่เราใช้

20. เคล็ดลับที่ 1 (ต่อ)
 ในแต่ละขั้นตอนถามตัวเองว่า เรากาลังคิดอะไรอยู่และทาไม ขณะวิเคราะห์แต่ละขั้นตอน เรา
อาจจาเป็นต้องปรับการให้เหตุผล
 คาถามต่อไปนี้ จะช่วยให้เราทางานย้อนหลังได้ (ลงบันไดโดยเริ่มจากด้านบน) คือ
▪ เหตุใดเราจึงเลือกแนวทางการดาเนินการนี้ มีการกระทาอื่น ๆ ที่เราควรพิจารณาอีกหรือไม่?
▪ ความเชื่ออะไรนาไปสู่การกระทานั้น? มันเป็นหลักฐานที่ดีหรือไม่?
▪ ทาไมเราถึงได้ข้อสรุปนั้น เป็นบทสรุปที่ดีหรือไม่?
▪ เรากาลังคาดเดาอะไรอยู่และทาไม? สมมติฐานของเราถูกต้องหรือไม่?
▪ เราเลือกใช้ข้อมูลอะไรและทาไม? เราได้เลือกข้อมูลอย่างจริงจังหรือไม่?
▪ อะไรคือความจริงที่เราควรใช้? มีข้อเท็จจริงอื่นอีกที่เราควรพิจารณาอีกหรือไม่?

21. เคล็ดลับที่ 2
 เมื่อเราทางานด้วยเหตุผล ให้ระวังขั้นตอนที่เรามักจะกระโดดข้าม เราตั้งสมมติฐานง่าย
เกินไปหรือไม่? เราเลือกเพียงบางส่วนของข้อมูลหรือไม่? จดบันทึกแนวโน้มเพื่อให้เรา
เรียนรู้ที่จะทาตามขั้นตอนของการให้เหตุผล ด้วยความระมัดระวังเป็นพิเศษในอนาคต
 ด้วยความรู้สึกใหม่ของการให้เหตุผล (และอาจเป็นขอบเขตข้อมูลที่กว้างขึ้ นและมีการ
พิจารณาที่มากกว่าเดิม) ทาให้เราสามารถทางานต่อไปได้อีกครั้ง (แบบเป็นขั้นเป็น
ตอน) ขึ้นไปตามขั้นบันได

22. เคล็ดลับที่ 3
 ลองอธิบายเหตุผลของเราต่อเพื่อนร่วมงาน สิ่งนี้ จะช่วยให้เราตรวจสอบว่า ข้อโต้แย้ง
ของเรานั้นดีเพียงพอหรือไม่
 หากเรากาลังท้าทายข้อสรุปของคนอื่น เป็นสิ่งสาคัญอย่างยิ่ง ที่จะสามารถอธิบายเหตุผล
ของเราให้กับบุคคลนั้น ในแบบที่ช่วยให้บรรลุข้อสรุปร่วมกันและหลีกเลี่ยงความขัดแย้ง

23. แนวทางทั่วไป
 ให้สังเกตว่า ข้อสรุปของเราเป็นข้อสรุปโดยอิงจากการอนุมาน ไม่ใช่ข้อเท็จจริง
 ให้สมมติว่า กระบวนการให้เหตุผลของเรา อาจมีช่องว่างหรือข้อผิดพลาดที่เราไม่เห็น
 ใช้ตัวอย่างเพื่อแสดงข้อมูลที่เราเลือก ซึ่งนาไปสู่ข้อสรุป
 แปลความหมายที่เราได้ยินในสิ่งที่คนอื่นพูด เพื่อตรวจสอบว่าเราเข้าใจถูกต้องหรือไม่
 ถามผู้อื่นว่า พวกเขามีวิธีอื่นในการตีความข้อมูล หรือว่าพวกเขาเห็นช่องว่างในความคิดของ
เราหรือไม่
 ขอให้ผู้อื่นแสดงข้อมูลที่พวกเขาเลือก และความหมายที่พวกเขาแปล

24. การใช้เครื่องมือ
 ในการเริ่มต้นใช้เครื่องมือ การตัดสินใจสิ่งแรกที่ต้องทาก็คือ หยุด
 นั่นคือ หลีกเลี่ยงการกระโดดไปสู่ข้อสรุป

25. กลับลงมา
 การหวนกลับ เราต้องถามคาถาม
 เป็นคาถามว่า "ทาไม" และ "อะไร" ซึ่งจะ
เป็นตัวขับเคลื่อนหลักที่ใช้ ในการลงบันได

26. ก้าวไปข้างหน้า
 การใช้โมเดลนี้ เราสามารถมองหาช่องว่างในตรรกะได้อย่างมีประสิทธิผล จากนั้น กลับ
ขึ้นบันไดอีกครั้ง ในลักษณะที่เป็นตรรกะ
 ความล้มเหลวในการตัดสินใจที่อยู่บนพื้นฐานของความเป็นจริง มีแนวโน้มที่จะจบลง
ด้วยการตัดสินใจที่ไม่ดีในตอนท้าย

27. ประเด็นสาคัญ
 แนวคิดเบื้องหลัง Ladder of Inference คือ ช่วยเราหลีกเลี่ยงการตัดสินที่ไม่ดี จากประสบการณ์
ที่ผ่านมา อคติ หรือปัจจัยอื่น ๆ
 เป็นการอธิบายถึงกระบวนการคิดที่เราทาโดยปกติ ที่ไม่ได้ตระหนักถึงข้อเท็จจริง ก่อนการ
ตัดสินใจหรือการกระทา
 ในโมเดลนี้ มีบันไดเจ็ดขั้น ที่เป็นตัวแทนของกระบวนการคิดทั่วไป ที่เราใช้ในการตัดสินใจ
 นั่นคือ ความจริงและข้อเท็จจริง, ความเป็นจริงที่เลือก, ความเป็นจริงที่ตีความ, ข้อสันนิษฐาน,
ข้อสรุป, ความเชื่อ, และการกระทา
 เริ่มต้นที่ด้านล่างสุดของบันได เรามีความเป็นจริงและข้อเท็จจริง ที่คัดเลือกตามความเชื่อและ
ประสบการณ์ก่อนหน้านี้ ของเรา

28. ประเด็นสาคัญ (ต่อ)
 เราตีความตามสมมติฐานที่มีอยู่ของเรา บางครั้งโดยไม่ได้พิจารณาอย่างถี่ถ้วน
 เราสรุปโดยอิงจากข้อเท็จจริงที่ถูกตีความและสมมติฐานของเรา และพัฒนาความเชื่อ
บนพื้นฐานของข้อสรุปเหล่านี้
 จากนั้นเราจะดาเนินการที่ดูเหมือน 'ถูกต้อง' เพราะสิ่งเหล่านั้นขึ้นอยู่กับสิ่งที่เราเชื่อ
 เป็นธรรมชาติของมนุษย์ ที่จะตัดสินใจได้อย่างรวดเร็วเมื่อต้องเผชิญกับปัญหาใหม่
(แม้ว่าการตัดสินใจเหล่านั้นจะไม่ได้อยู่บนพื้นฐานของข้อเท็จจริง)

29. เราจะใช้ในสถานการณ์ของตนเองได้อย่างไร
 1. รู้ข้อจากัดของเราเอง (Be aware of your own limitations) ระวังให้ดีว่า ทุกคนเลือกที่จะกรอง
จากประสบการณ์ของตัวเอง ตีความสิ่งที่พวกเขาเห็น สร้างสมมุติฐาน และสรุป ที่อาจเป็นจริง
หรือไม่จริงก็ได้ และเราทุกคนมีจุดบอด
 2. ถามสมมติฐานของเราและสมมติฐานของผู้อื่น (Question your assumptions and the
assumptions of others) ลองถามตัวเองว่า เรามองข้ามอะไรไปหรือเปล่า และขอให้คนอื่น
อธิบายสมมติฐานของพวกเขา
 3. ทาให้ความคิดของเราชัดเจน (Make your thinking explicit) โดยเฉพาะอย่างยิ่งใน
สถานการณ์ที่ท้าทาย ซึ่งอาจมีข้อขัดแย้งกับข้อสรุปที่ต่างกัน บางครั้งเราต้องชะลอการอธิบาย
กระบวนการคิดของเรา และขอให้ผู้อื่นทาเช่นเดียวกัน
 ซึ่งพวกเขาอาจเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยกับเรา แต่พวกเขาก็รู้ว่า มีที่มาอย่างไร

30. ผลกระทบสาหรับผู้นา
 ผู้นาจะต้องรวบรวมและศึกษาข้อมูลก่อนกระโดดไปสู่ข้อสรุป ความล้มเหลวในการศึกษา
ข้อมูลทั้งหมดก่อให้เกิดการตัดสินใจที่ไม่ดี มีค่าใช้จ่าย และเป็นอันตราย ดังนั้นผู้นาต้อง:
▪ ตระหนักถึงความคิดและการใช้เหตุผลของพวกเขา (สะท้อนความคิดเห็น)
▪ ทาให้คนอื่นเห็นเหตุผลของพวกเขา
▪ ถามสิ่งที่คนอื่นคิด ว่าแตกต่างหรือไม่ อย่างไร
▪ แสวงหาความจริงที่อยู่เบื้องหลังข้อมูล
▪ ถามว่าทุกคนเห็นด้วยกับข้อมูลหรือไม่
▪ ให้ความหมายและสมมติฐานอยู่บนพื้นฐานของข้อมูล
▪ ตระหนักว่า ความหมายและสมมติฐาน ซึ่งไม่ใช่ความจริง
▪ ตรวจสอบสมมติฐานร่วมกับผู้อื่น

31. สรุป
 การอนุมานแบบขั้นบันได (The Ladder of Inference) ช่วยให้เราเรียนรู้วิธีกลับไปสู่
ข้อเท็จจริง และใช้ความเชื่อและประสบการณ์เพื่อผลในเชิงบวก แทนที่จะปล่อยให้สิ่ง
เหล่านั้นจากัดขอบเขตการตัดสินใจ
 Ladder of Inference อธิบายขั้นตอนการคิดที่เราดาเนินการ ซึ่งโดยปกติไม่ได้ตระหนักถึง
ข้อเท็จจริง ในการการตัดสินใจหรือการกระทา
 การติดตามการใช้เหตุผลทีละขั้นตอนนี้ สามารถนาเราไปสู่ผลลัพธ์ที่ดีขึ้น ที่ยึดตาม
ความเป็นจริง เพื่อหลีกเลี่ยงข้อผิดพลาดและความขัดแย้งที่ไม่จาเป็น

33.  https://www.mindtools.com/pages/article/newTMC_91.htm
 https://www.toolshero.com/decision-making/ladder-of-inference/
 https://thesystemsthinker.com/the-ladder-of-inference/
 http://www.free-management-ebooks.com/news/the-ladder-of-inference/
 https://www.ucd.ie/t4cms/The%20Ladder%20of%20Inference.pdf
 https://synergycommons.net/resources/the-ladder-of-inference/
 https://artofleadershipconsulting.com/blog/leadership/mental-models-ladder-of-
inference/
 https://www.colleaga.org/tools/ladder-inference-avoiding-jumping-conclusions
 https://actiondesign.com/resources/readings/ladder-of-inference