2. ԿՅԱՆՔԸ (25 .12.1642 — 20.03.1727)
Անգլիացի
ֆիզիկոս, մաթեմաթիկոս, աստղագետ, ալքիմիկ
ոս, փիլիսոփա և աստվածաբան Սիր Իսահակ
Նյուտոնը ծնվել է 1643 թ. հունվարի 4-ին (1642
թ. դեկտեմբերի 25-ին հին տոմարով)
Woolsthorpe-by-Colsterworth գյուղում (Անգլիա)և
մահացել է 1727 թ. մարտի 31-ին (մարտի 20-ին
հին տոմարով) Քենզինգտոն (Kensington)
քաղաքում:
Ծնվել է Իսահակ Նյուտոնը Լինքոլնշիր կոմսության
Վուլսթորփ գյուղում, ունևոր ֆերմերի ընտանիքում:
Հայրը մահացավ մինչ զավակի ծնունդը, իսկ Նյուտոնը
ծնվեց վաղաժամ, Գալիլեի մահվան տարին և
անգլիական քաղաքացիական պատերազմի
նախաշեմին: Փոքրիկն այնքան թույլ ու հիվանդ էր, որ
երկար ժամանակ նրան չէին կնքում:
Այնուամենայնիվ, նա ապրեց և վաղաժամ մահացած
հոր հիշատակին անվանվեց Իսահակ: Եվ չնայած իր
հիվանդոտ մանկությանը ապրեց Իսակակ Նյուտոնը 84
տարի:
3. Այս ծառի տակ նստած էր
Նյուտոնը
Այս խնձորենին այն
հայտնի ծառի սերնդից
է, որի տակ ըստ
լեգենդի նստած էր
Նյուտոնը, երբ խնձորն
ընկավ գլխին (Քեմբրիջի
բուսաբանական այգի):
4. Աշխարհահռչակ Apple ընկերության
առաջին լոգոտիպի վրա պատկերված է
եղել Իսահակ Նյուտոնը `խնձորենու տակ
նստած` խորհրդանշելով իր կողմից
հայտնագործած երկիր մոլորակի
ձգողականությունը: Նկարի հեղինակը
Apple-ի հիմնադիրներից Ռոնալդ Վեյինն է
(Ronald Wayne), ի դեպ` եւս մի
փաստ, ժամանակին նա իր բաժնետոմսերը
վաճառել է Սթիֆ Ջոբսին ու Սթիվ
Ոզնյակին ընդհամենը 800 դոլլարով, ինչը
այսօր կկազմեր 22մլրդ:
6. Նյուտոն, մեջբերումները՝
ըստ «Կյանքի հուշերը»
գրքի և «Պրն. Իսահակ
Նյուտոնի գրությունները
և հայտնաբերումները»՝
ըստ պրն. Դևիդ
Բրյուսթերի, Էդինբուրգ,
Թոմաս Կոնսթեբլ, 1855
թ., 2-րդ հատ.
8. Օրենք 1.
Մարմինը գտնվում է դադարի վիճակում կամ ուղղագիծ
հավասարաչափ,եթե նրա վրա այլ մարմիններ չեն
ազդում կամ ազդեցությունը համակշռվում են:
դադարի
վիճակ
9. Օրենք 2.
Հաշվարկման այնպիսի
համակարգեր,որոնց նկատմամբ
համընթաց շարժվող մարմնի
արագությունն անփոփոխ է,եթե նրա
վրա այլ մարմիններ չեն ազդում,կամ
էլ դրանց ազդեցությունները
փոխադարձ համակշռում են:
11. Մոռացկոտ Նյուտոն
1.Մի անգամ Նյուտոնը հյուրեր էր ընդունել և ցանկանալով
նրանց գինի հյուրասիրել,գնում է իր աշխատասենյակ գինի
բերելու:Հյուրերը սպասում են,իսկ տանտերը չի
վերադառնում:Պարզվել է,որ,մտնելով իր աշխատասենյակ,նա
այնպես էր խորասուզվել նոր աշխատության մեջ,որ մոռացել էր
հյուրերի մասին:
2.Նյուտոնը որոշելով հավկիթ խաշել ժամանակին հետևելու
համար վերցնելով ժամացույցը:2 րոպե անց նա հայտնաբերեց որ
ձեռքում պահում է հավկիթը,իսկ խաշում ժամացույցը:
12. Նյուտոնի շիրմաքարին գրված է`
«Այստեղ հանգչում է ձեր Իսահակ
Նյուտոնը, ազնվական, ով գրեթե աստվածային
բանականությամբ մաթեմատիկայի ջահով
առաջինը բացահայտեց մոլորակների
շարժումը, գիսավորների ուղիներն ու
օվկիանոսների մակընթացությունները:
Նա հետազոտեց լուսային ճառագայթների
տարբերությունները և դրանցով դրսևորվող
գույների տարբեր հատկությունները, ինչը մինչ
այդ ոչ ոք չէր ենթադրել:
...Թող մահկանացուներն ուրախանան, որ
մարդկային ցեղն այդպիսի զարդ ունեցավ»:
13. ԳՈՐԾՈՒՄ Ե ՞ Ն ԱՐԴՅՈՔ ՆՅՈՒՏՈՆԻ
ՕՐԵՆՔՆԵՐԸ ՄՈՒԼՏՖԻԼՄԵՐՈՒՄ
Գնահատումները և ստանդարտները
Գնահատման բաժիններ. Նախագիծը չի նախատեսում
միավորային գնահատում: Միավորային գնահատումը
կատարվում է հաջորդ դասի ընթացքում: Իսկ նախագծի
շրջանակներում իրականացվում է միայն խրախուսական
գնահատում:
Ստանդարտների արտապատկերում. Նախագիծը
ամբողջությամբ բավարարում է ուսումնական ծրագրի
չափանիշներին: Այնտող ընդգրկված խնդիրները
ապահովում են ինչպես նվազագույն` Նյուտոնի օրենքների
իմացություն և դրանց կիրառումը պարզ իրավիճակներում,
այնպես էլ միջին և բարձր` կիրառել Նյուտոնի օրենքները ոչ
ստանդարտ իրավիճակներում, մակարդակներ:
14.
15. ԳՈՐԾՈՒՄ Ե ՞ Ն ԱՐԴՅՈՔ ՆՅՈՒՏՈՆԻ
ՕՐԵՆՔՆԵՐԸ ՄՈՒԼՏՖԻԼՄԵՐՈՒՄ
28. Նյուտոնի մանկական
տարօրինակությունները
Նրա խոսքերով
1.Սկսեմ հնարավորինս չափ սկզբիցֈԵրբ դեռ
անգիտակից էի,ես արդեն բավականին
նպատակասլաց էիֈԴեռ 1 տարեկանս
չբոլորած ես ցանկանում էի անպայման
հնարավորինս շուտ քայլել սովորել,քազնի
քույրս արդեն քայլում էրֈԲայց վերջիվերջո ես
հասա իմ նպատակին և սկսեցի քայլելֈ:D
30. 3.
3.Մանուկ ժամանակ ես ահավոր,չափից դուրս շատ էի
հիվանդանումֈ1,3 և 5 տարեկան հասակում ամեն անգամ
Նոր Տարվա շեմին թոքերի բորբոքում էի ունենումֈԾնողներս
շատ հետևողական էի ու ուշադիր,սակայն ինձ բավական էր
մեկ անգամ մրսել,և թոքաբորբը պատրաստ էրֈԲացի այդ
բացարձակապես ոչ մի ձմեռ չէի անցկացնում առանց բարձր
տաքության ու ահավոր զզվելի հազովֈՍա պարզապես շատ
վատ հատկություն էրֈՀարկավոր է նշել,որ 5
տարեկանում,երբ քույրս 6 տարեկան էր ու դպրոց էր
հաճախում,ես թոքաբորբով հիվանդացա ոչ թե
մրսածության,այլ այն պատճառով,որ շատ տենդագին
ցանկանում էի քրոջս նման դպրոց գնալֈԱյդ միտքն այնքան
էր հզորացել մեջս,որ ինձ թուլացրեց`հասցնելով անկողինֈ :D
31. 4.
4.Մանուկ ժամանակ մինչև 7 տարեկանը ես կարողանում
էի ձեռքերով բժշկել ցանկացած ուժեղ ցավֈՄայրիկս այդ
տարիներին շատ ուժեղ գլխացավեր`նույն միգրեն ասվածն
էր ունենում,ու եթե այն սկսվում էր,կարող էր բավականին
երկար տևելֈՍակայն երբ բացահայտեցինք իմ ձեռքերի
ուժը,հարկավոր էր միայն ծնկի գալ պառկած մայրիկի
անկողնու կողքին,ձեռքերս դնել նրա ճակատին մոտ 2
րոպե,և ցավն անհետանում էրֈՑավոք այդ կարողությունս
իր ուժը կորցրեց մոտավորապես 7 տարեկան
հասակում,չնայած ես համոզված եմ,որ վարժանքները
կարող են դա ետ վերադարձնելֈ
32. 5.
5.Մինչև 9 տարեկանը ես կարողանում էի փակ աչքերով տեսնելֈԻնձ մինչև
այդ հնարավորությանս ուժի թուլացումը թվում էր,թե բոլորի մոտ այդպես
է,այդ իսկ պատճառով ոչ ոքի դրա մասին ոչինչ չեմ ասել`ընդունելով
դա,որպես մարդկային ամենասովորական հատկությունֈԱյդ իսկ
պատճառով ես դրա համար ոչ մի ապացույց չունեմ,սակայն կարծում եմ
առանց ապացույցի կհավատաք ինձֈԹերևս դրա միակ ապացույցն այն
է,որ փակ աչքերով տեսնելու հնարավորության պատճառով գիշերը քնելն
ինձ համար շատ բարդ էր.պառկում էի քնելու,աչքերս փակում էի,սակայն
շարունակում էի տեսնել հյուրասենյակից ննջասենյակ ընկնող լույսը,որի
պատճառով քունս փախչում էրֈԱյդ իսկ պատճառով ես բավականին ուշ
էի քնում ու մինչ օրս արդեն սովորության համաձայն անկողնում
պառկելուց միայն 20 րոպե հետո ինձ հաջողվում է քնելֈ
33. 6.
6.Ինչպես արդեն նշել եմայստեղ,մանուկ ժամանակ իմ
ամենասիրելի խաղը կախարդ-կախարդն էրֈԵս սիրում էի ինձ
պատկերացնել գեղեցիկ կախարդուհի,անգամ "կախարդական
բաղադրատոմսեր" ու "թուրմեր" ունեիֈԱյդ տարիներին մենք
տանը տարբեր գեղեցիկ բույսեր ունեինք,որոնք մերթ չորանում
էին,մերթ ծաղկումֈԵս էլ վերցնելով մեր մանկական
խոհանոցային սպասքից մի ափսե անցնում էի սենյակներով ու
հավաքում էի բույսերի չորացած տերևները,խառնում ու
մանրացնում էի դրանք ու ասում "կախարդական"
բառեր`ստանալով շատ կարևով մի թուրմֈ :)
34. 7.
7.Այդ տարիքում ես սովորություն ունեի տանից գնալու:DԵս
վերցնում էի այդ ժամանակահատվածի իմ ամենասիրելի
տիկնիկին (որն ամեն տարի փոխվում էր:D),մի ցանցի մեջ
դնում էի տիկնիկիս զգեստները և մայրիկին ասում,որ գնում եմ
տանիցֈՄայրս արդեն սովոր էր իմ այդ տարօրինակ
պահվածքին,այդ իսկ պատճառով նա ժպիտով պարզապես
պատասխանում էր`լավֈԵս տանից դուրս էի գալիս,կանգնում
էի դռան առջև մի քանի րոպե,իսկ հետո թակում էի
դուռըֈՄայրս,մտնելով իմ խաղի մեջ,դուռը բացելով ասում
էր,արդյո՞ք լավ հանգստացա ճամբարում,ինչպե՞ս էր այնտեղ
առանց ընտանիքիֈԵս պատասխանում էի ամենայն
հանգստությամբ ու անցնում էի ներսֈ :D
35. 8.
8.Մի շատ տարօրինակ սովորություն էլ եմ ես
ունեցել,որի մասին հենց նոր հիշեցի,մոտավորապես 10
տարեկանում ես սիրում էի դռների ծխնիների
փայտերի վրայով վերև բարձրանալֈԻնչպե՞ս էի
կարողանում,դժվար է պատկերացնելֈՊարզապես ես
միշտ շատ ճկուն եմ եղել,կանգնում էի դռան փայտերի
միջև և ձեռքերով ու ոտքերով հենվելով`բարձրանում
վերֈՀաճելի էր ու հետաքրքիր,սակայն կհասկանաք
ինձ,թե`ոչ,չգիտեմ :D
36. 9.
9.Մի հատկություն էլ ես ունեի,որի պատճառով քույրս մասամբ տուժում
էրֈԵս սիրում էի պատուհանից դուրս նետել մեր քաղալիքները :DՉէ՛,չէ՛,իմ
հոգեկան աշխարհի հետ ամեն ինչ կարգին էր,ես երբեք "նեռվայն" երեխա
չեմ եղել,պարզապես ինձ չափից դուրս շատ հետաքրքրում էր,թե ինչպես են
առարկաներն ընկնում,ինչ անկյան տակ,ուժի քանակից կախված ինչքան
հեռու են թռչում և որ ամենակարևորն է,ինչպես են բախվում գետնին և
բախվելուց հետո արդյո՞ք կրկին օդ են թռչում,թե կոտրվում ենֈՑավոք,ես
այդպես շատ խաղալիներից եմ զրկել քրոջս ու ինձ,բայց դե փորքիկ
Մարիամիս հետաքրքիր էր առարկաների անկումըֈԵրբ հայրս մեր
պատշբամգբում վարդերի մեծ ծաղկաման պատրաստեց,ես սկսեցի
ծաղկամանի միջի հողի քարերը պատշբամգից դուրս նետել(անկեղծ ասած
ես մինչև այսօր էլ սիրում եմ բարձր տեղից ինչ-որ բան ցած նետել ու հետևել
դրա շարժմանը)։
Թեև կարելի է շարունակել,բայց այսքանով ավարտենք: