Conecemento medio 2 Primaria B.pdf

#r
ii
fl
O Observo e escribe cotro usos gue focemos do ougo.
Descubrimos
O TRABALLA CoA IMAXE. Quen necesito ougo poro vivir? Morco.
O Escribe por onde obsorbe ougo o ptonto. Despoi+ orrodeo
o tipo de ougo que obsorbe.
r_l
il
Absorbe ougo solgodo. Absorbe ougo doce.
O EXPRES¡ÓN ORAL. Poro gue serve o velo dos borcos gue hoi no logo?
o Penso sempre ontes de responder. Se se che ocorren vorios respostos,
voloro o que che porezo móis oxeitodo.
oitento e sete 87

A ougo
A ougo é un !íquido non podemos
collelo cos dedos e vértese
se non o gordomos nun recipiente.
A ougo encóntrose no mor,
nos rÍos, nos logos e nos nubes.
A ougo do mor é solgodo e non
podemos usolo poro beber
nin poro regor os plontos.
A ougo dos rios e os logos non len sol
e chómose ougo doce. Eslo é o ougo
que usomos poro beber e regor.
As persoos, os onimois e os plontos
necesitomos ougo poro vivir, por iso
é importonte coidolo.
Os combios do ougo
A ougo é un líquido, pero tomén pode eslor en formo de sólido ou de gos.
Condo o ougo orrefrío moito, por exemplo nun conxelodol tronsfórmose
en xeo. O xeo é un sólido, como unho rocho ou un porofuso.
Condo o ougo quece, tronsfórmose en vopor de ougo.
O vopor de ougo é un gos, como o osíxeno.
Augo líquido. Vopor de ougo.
88 oitento e oito
Augo sólido.

O observo e completo.
Estó no mor.
Pódese beber.
Estó nos ríos.
Non se pode beber.
unidode 7
O une.
O Por que seco o roupo mollodo condo o tendemos? Explico.
As persoos, os onimois e os plontos necesitomos ougo poro vivir.
A ougo é un líquido. Condo o ougo quece, convértese en vopoL
que é un gos. Condo orrefrio, convértese en xeo, que é un sólido.
.J-
II
Árrndls , cv rp<v fu
2u 1/1n/ru5
0r
I
I
Augo doce o
Augo solgodo o
oitento e nove 89

A ougo combio e móvese
A ougo que hoi no noturezo combio e móvese constontemente.
A ougo voi do mor oo ceo
O Sol quento o ougo do mot dos logos
e dos rÍos. Doquelo o ougo evopórose,
é dicir, convértese en vopor.
.
ffi ffiA lil:f; ;:r;:T :::;:'
§ iIS= ^-f,*¡. e oroducen o chuvio e o neve
( ';^{1 a A .=n
c -$j.- J-
ss +-&. -6$
Porle dese vopor orrefrio e convértese
en pequenos gotos de ougo que formon /'^
os nubes. I
-y=)
---/
= -
:'----"-
-. . rr::-y',Í'-;-iítffi -
P6fi
-a-
o
Do terro oo mor
A ougo do chuvio coe sobre
o terro, os rios e o mor.
E do mor volve oo ceo outrc ,:-
novento

unidode 7
O ordeno o secuencio.
O Completo os orocións con estos potobros.
evoporose
h, oalle,rr, a, W d§.mD/1,
-,ry
O De onde cres que procede o ougo que chego ó túo coso? Explico.
Condo voi color, o ougo evopórose e formo os nubes. As nubes producen
os chuvios. Gron porte do ougo dos chuvios voi oos r-tos. Os r-los levon
o ougo deico o mor.
novento e un 91

O oire
Como é o oire?
O oire é unho mesh¡ro de goses
que orrodeo o Terro.
Aindo que non podemos ver nin tocor
o oire, si podemos sentilo. Se sopros
o trovés dunho pollo pegodo ó túo mon,
poderós sentir o oire no pel.
O oire non ten formo. Se enchemos un flotodor,
o oire que metemos dentro colle o formo do flotodor.
Neste flotodor non hoi oire.
O oire móvese. Condo o oire se move
dicimos que voi vento.
O flotodor estó cheo de oire. O oire colleu
o formo do flotodor.
Necesitomos o oire
Entre os goses que formon o oire estó
o osíxeno. As persoos, os onimois
e os plontos necesitomos osíxeno
poro vivir.
A neno pode
o oire no súo
92 novento e dous

G Que obxecto de codq porello contén oire? Arrodéoo.
unidode 7
.W
r;
e Morco o resposto correcto. Despois, cópioo.
O osixeno é un gos que se encontro no oire.
O oire estó formodo só por osíxeno.
O Onde hoi vento? Morcq e explico por que o sobes.
O Podes debuxor o oire? Explico.
Hoi oire por todos os portes. No oire hoi vorios goses. O móis importonte
é o osíxeno. As persoos, os onimois e os plontos necesiton osÍxeno poro vivir.
novento e tres 93

J Leo e oprendo
Que tempo irá mañáI
A Sofía regaláronlle un papaventos novo
e quere facelo voar mañá no parque
cos seus amigos. Para iso necesita saber
o tempo que írá, porque, se vai moito frÍo
e chove , ? nai non a deixará saír a xogar
fóra. Pero, sobre todo, necesita saber
se irá vento, porque sen iso
non poderán voar os papaventos.
Saber o tempo que irá mañá é moi
importante para SofÍa! Pero tamén
o é para o resto do mundo... En consecuencia
hai persoas que traballan niso cada día:
son os meteorólogos.
Os meteorólogos non son adiviños, utilizan
a axuda duns aparellos moi complexos
cos que estudan a atmosfera, que é
a capa de aire que arrodea a Terra.
Os cambios que se producen na atmosfera
sérvenlles aos meteorólogos para saber
o tempo que trá.
G Poro que necesito Sofío sober como seró o tempo? Escribe.
(} Que foríos ti poro sober o tempo que iró moñó?
Asomoriome ogoro mesmo ó ventó.
Verío o sección dedicodo oo tempo do telexornol.
Preguntoriolle o un odulto.
tl
tt
tf
¡l
ii
94 novento e cotro

§EI COM$ COIDAR A AUGA POTABLE
As persoos só podemos beber
ougo potoble é dicir, ougo doce
e limpo. A ougo potoble é moi escoso
no Terro, por iso non debemos
molgostolo nin contominolo.
O Que comportomentos oforron ougo? Morco.
Deixor o billo oberto mentres lovomos o louzo.
Duchornos en lugor de nos boñor.
Pechor o ducho mentres nos enxoboomos.
Usor o vóter como popeleiro.
=
=
,-']
ii
;
@ Quen contomino o ougo? Morco e explicq por gue.
O Que fos ti poro coidor o ougo? Explico.
novento e cinco 95

U Reposo e proctico
G Completo.
0 ú/1,o o ulTlrha fu dp 4oa/yt<yJ r ---
0
Uni - .),
W o u/n 5<§N/rdro..
Sp oppne, lAñ/ruJ[ÁrvtT1ñ/rs an .uof/,v1u da o,,uqa. qua é
@ observo e orrodeo os dous cosos en que se evoporo o ougo.
u/n
G Que ocorreu? Morco o explicoción correcto.
Condo o ougo orrefrÍo, desoporece.
Condo o ougo orrefrío, permonece pero
ii
l;
!i
::
i**i
96 novento e seis
convértese en xeo.

unidode 7
O observo e explico o que sucede coo ougo.
O Cobs destos fotos demostron que hoi oire? Morco.
O Como se fon os pompos de xobón? Que hoi dentro delos?
Que ocorre condo estoupon? Explico.
novenlo e sete 97

I
¿
ñrotexemos
o noturezo
Coidon
o nolurezo.
Protexen
os onimois
AULA DA
NATUREZA
Gozon
do noturezo.
Respecton os plontos.

/oescubrimos
O TRABALLA CoA IMAXE. Que elementos do poisoxe construíron
os seres humonos? Escribe.
I
O Morco o oroción que che porezo correcto e explico por que.
Só os oxentes forestois poden coidor
do bosque.
Ü Todos podemos coidor do bosque.
I
I
O Que cousos prexudicon o notu rezo? Risco e explico.
W@
focer condo soes de excursión
O EXPRESIóN oRAL. Que prefires
oo monte ou oo mor?
o Anotode os octividodes e decidide entre todos coles son respectuosos
coo nolurezo.
novenlo e nove 99

O medio noturol
O ploneto Terro, coos súos
poisoxes, o ougo, o oire,
os onimois e os plontos
é o medio nofurol dos seres
humonos.
Os seres vivos que hobitomos
no Terro dependemos uns dos
outros poro vivir. Por exemplo,
os onimois herbivoros necesiton
que hoxo plontos poro comer.
Á súo vez, os plontos necesiton
o luz do So!, ougo e un bo terreo
do que obter substoncios
poro olimentorse.
uns dc trrÍu,
As persoos reolizomos moitos
octividodes no medio nqtr¡ld
poro podermos obter couscrs
que necesitomos. Por exemplo,
cortomos órbores poro cons€{¡J
modeiro con que fobricor moh
Se estos octividodes non se
reolizon con coidodo, podefr¡c
co usor groves problemos
Por exemplo, se cortomos
demosiodos órbores,
Os seres vivos depen&mur
100 cen
o bosque desoporecerío.
,iiiL,ry

G Completo os orocións.
)nA nP/1/y9aá.
I
lr
O observq os debuxos e morco.
Elixe unho resposto e explico por que.
unidode 8
o cy neA^p M
wn'/5 &» wI/1§J'
. Que comen os oguios no primeiro debuxo?
il Coellos Ü Herbo.
o Que ocorreu no segundo debuxo?
il os coellos desoporeceron.
i: Desoporeceron o herbo e os coellos.
o Que foró o oguio do segundo debuxo?
[j Morchoró o outro bosque en busco
de coellos poro comer.
Esperoró o que medre o herbo
e que volvon os coellos.
O Que lle diríos oo teñodor poro conservor o bosque?
o Non cortes órbores. Non necesitomos modeiro.
o Corto só o necesorio e deixo medror os órbores.
O medio noturol dos persoos é o ploneto Terro. As persoos reolizon octividodes
no medio noturol. Poro non cousor problemos debemos coidolo.
cento un 1 01

Algúns problemos do medio noturql
Condo non coidomos do noso medio noturol creomos problemos
que poñen en perigo o vido dos seres vivos.
A contominoción do ougo
Se botomos oos rios lixo, deterxenles
ou produtos quimicos, contominomos
o ougo.
As persoos, os onimois e os plontos
poden enfermor e mesmo morrer
se beben ougo contominodo.
Por iso é moi importonte monter
o ougo limpo.
A contominoción do oire
O oire tomén se pode contominor.
Conto mínose princi po I mente
co fume dos fóbricos, dos coches,
dos colefoccións...
Respiror oire contominodo provoco
problemos de soúde
nos seres vivos.
A desoporición de onimois
e plontos
A moiorío dos onimois e plontos
do Terro vive nos bosques, nos selvos
e nos mores. Se cortomos os bosques
e contominomos o moL poñemos
en perigo o vido dos onimois e plontos
que viven neles. Nese coso dicimos
que estón en perigo de exlinción.
1O2 cento dous
O gorilo encónlrose en perigo de extincifir

unidode 8
G Escribe V se é verdodeiro ou F se é folso.
A ougo contominodo non é ougo potoble.
_ Ás persoos non nos ofecto o contominoción do ougo.
As persoos non teñen o culpo de que olgúns onimois
desoporezon do ploneto.
e Quen couso problemos oo medio noturol? Morco e explico por gue.
_l
e Que formo de ir oo cotexio contomino menos o oire? Explico.
O noso medio noturol encóntrose en perigo debido o groves problemos,
como o contominoción e o desoporición dolgúns onimois e plontos.
cento tres 1 03

Coidomos o medio noturol
Temos que coidor o noso ploneto
e os seres vivos que hobiton nel.
Todos os persoos, incluÍdo ti, podemos
focer olgo poro coidor o noso medio
nolurol.
Ti podes protexer o medio noturol se...
COIDAS A AUGA
o
Comiño ou uso
o tronsp orte público
mellor co o coche.
Poro nos lembror
gue debemos coidor
o noso medio noturo
codo 5 de xuño
celebromos o Dío Mu.:
do Medio Noturol.
Non tires lixo
ó rúa, nin no monte
nin no proio.
Coido os onimois
e os plantos.
{a
!il*
*t
COIDAS O AIRE COIDAS A PAISAX:
Pecha o billo mentres
te enxoboos ou lovos
os dentes.
Apagoos luces
que non precises.
Dúchote en lugor
de te boñor.
cenlo cotro

unidode 8
O Que cres que lles ocorreu o estes on¡mois? Explico.
o lue poderiomos focer poro evitor estos situocións? Morco.
Levor poro o coso os onimois poro que non morron.
Coidor do medio noturol e non tiror desperdicios
que contominen os rios e os mores.
-_)
-l
--'
O Exptico coos túos polobros por que debemos
coidor o medio noturol.
t
I
O Escribe dúos cousos que qdoitos focer ti poro coidor o medio noturol.
--_l
Todos os seres humonos temos o obrigoción de coidor o noso medio
noturol.
cento cinco 1 05

J Leo e oprendo
A tartaruga que corrreu plásticos
Esta mañá apareceu unha tartaruga morta
na praia. Era moi grande, tiña aletas
e unha bonita coiraza.
Uns científ,cos acudiron á praia para
determinar o que lle pasara. Como non
podÍan sabelo só mirándoa, decidiron facerlle
a autopsia. A autopsia consiste en examinar
os órganos intemos da tartaruga para ver
o que lle causou a morte.
Ao mirar no estómago, os cientÍficos viron
que estaba ateigado de pIásticos.
Había bolsas de supermercado, envases
de alimentos e anacos de bolsas do lixo.
Pero non había comida.
A pobre tartaruga confundira os plásticos
que se tiran ao mar con medusas, que son
o seu alimento favorito. E ao comelos,
envelenárase.
G Que polobros significon o mesmo co «exominor»»? Morco.
t] lnspeccionor. il Descubrir. Revisor.
@ Cres que se podío evitor o morte do tortorugo? Como?
ü Achor.
t-_
G Que ou¡rosonimoís moríños coñeces? Escríbe dous nomes.
I
1 06 cento seis

AFORRO ELECTRICIDADE
Sobes que, condo oforros electricidode,
reduces o contominoción do oire?
A moiorío do electricidode que chego
ós nosos cosos prodúcese en centrois
eléctricos que lonzon fumes e goses
contominonles oo oire. Por iso,
se consumimos pouco enerxÍo, os fóbricos
producirón menos e contominorón menos.
O Cotes destos occións che oxudon o oforror electricidode? Morco.
D
D
D
D
D
D
Coidor dos onimois domésticos.
Apogor os luces dos cuortos boleiros.
Non deixor o porto do frigorifico oberto.
Non tiror lixo nos rúos.
Utilizor o luz do Sol sempre que sexo posible.
Desenchufor os oporellos eléctricos que non se uson.
O Hixe tres occións poro oforrqr electricidode e comprométete
o cumprilos duronte unho semono.
O Avolío se cumpres co teu compromiso. Morco.
o
o
@
DÍo I Dio 2 Dío 3 Dio 4 Dío 5 Dío ó DioT
Ben
Regulor
Mol
cento sete 1O7

J Repqso e proctico
G Une codo frose coo súo definición.
Ploneto Terro.
Especie en perigo de extinción.
Contominor.
O medio noturo!
I
estó formodo por
o Animol ou plonto
que pode desoporecer
. Ensucior o ougo ou o c i=
o Medio noturo!
dos seres vivos.
@ Ordeno do un oo tres. Despois, explico o que pqsou.
e Completo o esguemo.
os on¡mots
do ploneto Terro
108 cenlo oito
ü,, . ,lii,,',

unidode 8
O Quen ten rozón, Xoel ou Moriño? Arrodeo e explico por que.
O Debuxo un cortel poro celebror o Dío do Medio Noturol no teu colexio.
cento nove 109

tD"scubrimos
G TRABALLA COA IMAXE. Debuxo os elementos do poisoxe gue se indicon.
logo
@ Que elementos constn¡íron os persoos? Morco.
ü Vot. Ü Túnel.
D Río. Ü Estoción de esquí. ü Bosque.
O Onde se constn¡íu codo etemento?
túnel bosque
@ *entsóN ORAL. Que normo che porcce móls importonte porc coidor os poisoxes?
A M dp e/raptt,
t] Ponte.
o Pide o quendo de polobro condo queiros intervir.
centoonce 111

As poisoxes de interior
Unho poisoxe é todo o que vemos desde un lugor. Hoi poisoxes
de interior e poisoxes de costo.
As poisoxes de inüerior estón situodos lonxe do mor. Poden ser
de montoño ou de choiro.
As poisoxes de montoño
As montoños son elevocións
do terreo. Nos montoños
distínguense tres portes: cume,
lodeiro e pé.
As montoños poden estor soos
ou xuntos. Vorios montoños
ogrupodos formon unho sero.
Nos poisoxes de montoño tomén
hoi voles. Os voles son terreos chons
situodos entre os montoños.
As poisoxes de choiro
Nos poisoxes de choiro hoi
extensos tenos chós. Ás veces
pode hober outeiros. Os ouleiu
son montoños de pouco olturo
As terros chós son moi
opropiodos poro o ogriculturo.
Por iso, nos choiros hoi moitos
compos de cultivo.
112 cento doce

O Escribe un M (poisoxe de montoñol ou un C (poisoxe de choiro!.
O Escribe onde se encontro codo ciclisto (cume, lodeiro, pé ou vol!.
unidode 9
O Completo o esquemo.
As poisoxes de interior eslón lonxe do costo. Poden ser de montoño
ou de choiro.
Poisoxes de montoño
Poisoxes de interior
Ilpos de poisoxes
cento trece 1 13

As poisoxes de costo
..s poisoxes de costo estón boñodos polo mor.
ielos hoi ocontilodos, que son terreos oltos
e rochosos. Noutros zonos hoi proios, que son
terreos chons cubertos de oreo ou de pedros.
Tomén vemos cobos, portes de terro que entron
no mor, e illos, que son lerros rodeodos de mor
por todos os portes.
A costo combio
As ougos do mor móvense constontemente.
Codo dío, os ougos do mor soben
e cobren o proio. É o moreo olto.
.L*4
Horos despois, os ougos retironse
e o proio porece móis gronde.
É o moreo boixo.
cento cotorce

unidode 9
O Escribe o gue ves en codo imoxe.
o Onde podes boñorle? Morco. Despols, orpfrcolles o lúo elección oos compoñeitos.
O Que lles posqró oos xoguetes condo subo o morreo? Explico.
O Di dúos formos de te diverlires no proio sen molestor oos demois.
As poisoxes de costo estón boñodos polo mor. Nelos hoi ocontilodos, proios,
illos e cobos.
centoquince 115

Os ríos
Os rÍos percorren poisoxes
distintos desde o seu nocemento
no montoño oto chegor oo mor.
O percorrido que foi un río
chómose curso. Ao longo do seu
curso, o rÍo voi combiondo.
O rio no montoño
O río noce no montoño.
É estreito e levo pouco ougo,
pero voi moi rópido porque
o terreo ten moito pendente.
J.
-J.o ,
r*.
,ñ " a*.
ta
rl
li
a
¡raÍl
¡¡ eo
.a-
/
O río no choiro
Condo chego ó choiro, o '-:
é móis lorgo, levo móis o-; -
e voi móis lento. Ademois ':
os ougos dos seus ofluentes
que son ríos que desemb: :: -
noutros rÍos.
O río no costo
Ao chegor ó costo, o rio
é móis lorgo e os súos ourt.
von moi lentos. A zono e. :
o rio verte os súos ougos - :
chómose desembocoduro
116 centodezoseis

G Onde estó o rÍo? Escribe montoño, choiro ou costo.
-t
unidode 9
l
o Que teñen en común?
o En que se diferencion?
-
e Observo o río do póxino onterior. Morco.
o Que tipo de plontos medron nos beiros dos rios no montoño?
--
I Árbores. i j Herbos. I j Arbustos.
o Como é o vexetoción que medro preto dos ríos no choiro?
--r É Oe orbustos. l
-l É de compos de cultivo.
e Comporo este logo cun río.
Os rios nocen nos montoños e desembocon no mor. Nese percorrido poson
por distintos poisoxes.
cento dezosete 117

Orientómonos
Cs r-nopos son debuxos que moslron elementos dos poisoxes, como
rnontoños, comiños, ríos, mores... Todos estes elementos represéntonse
con distintos cores e debuxos. No lendo estó o significodo
dos debuxos do mopo.
Os mopos oxudon o orienlorse nos poisoxes. Poro focelo, os mopos teñen
os puntos cordinois, que son Norte, Sul Leste e Oeste.
*"f
/ mor I ll Bosque
^ / r??
<GLesre / lmm Vlo
V / l_ Estrodc
Sur { | {+{{++ Ferrocc'-
ll
li
Nos mopos utilÍzonse os cotro puntos
cordinois poro nos orientor.
Asi, neste mopo, o mor estó oo Leste;
os montoños, oo Norte; A Cuncheiro
estó oo Oeste; e Armentol, oo Sur.
A lendo mos'- -
o significocc : .
elementos c: --
118 centodezooito

unidode 9
O Que se pode coñecer lendo o mopo do esquerdo? Morco.
Onde se encontron os Montoños Azuis.
En que punto cordinol se encontro o mor.
Contos trens poson polos víos.
Por onde ir desde A Cuncheiro oto Volmoior.
@ tocotizo o otdeo chomodo O Piñeiro no mopo. Escdbe que estó en codo punio
cordinol do Piñeiro.
Norte
-
F ]
Os mopos representon elementos dos po¡soxes. Serven poro nos orientor
nun lugor.
O Escribe o que significo codo debuxo do tendo.
centodezonove 119

ú..:
iP¡;i.
3i..s
É:*
-l{ir.r
tJ-- Leo e oprendo
Sabes onde vive o oso Yogi?
O oso Yogi é un debuxo
animado que vive nunha
das paisaxes máis
sorprendentes da Terra,
Yellowstone (en inglés,
«pedra amarela"),
nos Estados Unidos.
O seu nome lembra
a cor amarela dalgunhas
das rochas que forman
a súa paisaxe.
Ao camiñar, hai que ir con moito coidado porque nalgunhas zonas
a terra ábrese. E, de súpeto, saen enormes chorros de auga quente,
tan altos coma unha casa de 17 pisos. Noutras zonas hai pías
de rocha con auga quente que cae sobre outras pÍas que se sitúan
como en escaleira. En Yellowstone, ademais de osos, viven lobos,
bisontes e o uapití, un curioso cervo de grandes cornos.
G Por que se chomo Yellowstone estq poisoxe?
C Escribe C (chorro de ougo quente) ou P (píos de ougo quente).
{
120 cento vinte

G Observo o fotogrofio. Arrodeo codo elemento segundo o código.
río Ovilo
G Trobollo o orientoción.
Que elemento do poisoxe estó oo Su r?
- -
-
Que elemento do poisoxe estó oo Norte? f -
I
I
Que hoi oo Leste do rÍo? F
--
l
G Como é o tempo que voi nese tugor? Morco.
Estó osollodo. Chove.
Omontoños
Voi vento.
o Se foses de excursión o eso zono, que roupo levorÍos?
cento vinte e un 121

J Reposo e proctico
G Escribe cqdo elemento do poisoxe no seu lugor.
outeiro - serro - cobo - choiro - montoño - río - illo
G Indico de que elemento do poisoxe se troto.
Terreo olto e rochoso boñodo polo mor. ts
Noce nos montoños e desemboco no mor. ts
Terreo chon situodo entre montoños. F r
G Escribe V (verdodeirol ou F (folsol. Conixe os orocións fotsos.
il Nos montoños distinguense tres portes: nocemento, curso e desembocoduro.
Os outeiros son montoños con moito olturo.
il Os ríos son móis lorgos no choiro co no montoño.
I
I
122 cento vinte e dous

uniciode 9
( Observo e contesto.
o Que tipo de poisoxe é?
É urT1htu dp
Hoi montoños? Que outros
elementos do poisoxe ves?
En que medios de tronsporte
poderÍos chegor?
( Completo cos puntos cordinois.
( Escribe no mopq os polobros onde correspondon.
rÍo
choiro
mor
montoños
bosque
cento vinte e tres 123

-:--=.-
--.---.
=_ *---
__=..-
:::--
__::__
--
.-...-.--
___::::. .-
---:1.-_-
_ <:_-:=...--
.-:_
--'_
---
--=
Colendorio
Sol
t7-"
(>
ID
0CI _ _"
'' A" *
{","¡
o
o

t__---:
| ..', -{ I
,q4R3g_
t#HihI*Hl
ru
l13lt4 l5,rehzrrehsl
ffi
4I ll0E
-.,.,..,1¡lln
-p*':s-

Descubrimos
O -RABALLA coA IMAXE. Morco o que ves no ceo do lóminq.
e $seryo o porque do lómino. Debuxo unho dos órbores nunho estoción
b ono distinto. Por último, contesto.
o En que estoción do ono o debuxoches?
En que esloción do ono cres que se encontro
o poisoxe do lómino?
Por que?
ORAL. Describe como seríon os díos se o Sol se opogose de súpeto.
escoito con otención oos teus compoñeiros.
cento vinte e cinco 125

O Sol
O Sol é unho estrelo que nos dó luz
e color. As persoos, os onimois
e os plontos necesilomos o luz
e o color do Sol poro vivir.
A luz e o color que nos chegon do Sol
combion oo longo dos horos do dío.
Observo.
Amencer. A luz do Sol empezo
o verse polo Leste.
Noite. O Sol estó oculto.
É Oe noite e non hoi luz do Sol.
Mediodío. O Sol estó no seu punrc
móis olto. Hoi moito luz.
Atordecer. O Sol empezo o ocultorse
polo Oeste e hoi menos luz.
126 cento vinte e seis

unidode 10
G Escribe olgo que fos en codo unho dos portes do dío.
Ao omencer:
A Xo sobes gue o Sol
se ve polo Leste
oo omencer. Escribe
o nome dos puntos
cord¡nois que folton.
O Escribe onde correspondo. Despois, responde.
sombro - luz
O Explico o que fos poro protexerte do Sol no pro¡q.
O Sol é unho eslrelo que dó luz e color. A luz que nos chego do So! combio
oo longo do dio, desde o omencer oto o onoilecer.
I
L,
I
;
I
o Onde iró menos color?
o Onde te poñeríos poro protexerte do Sol?
'iii
:ti,,
'!r
'll:l
ti:il
,.,,
iiti
cento vinte e sete 127

A Terro
Vivimos no ploneto Teno.
A Terro ten formo de esfero
e o seu tomoño é moi gronde.
Ao observor o Terro vemos
que o moior porte estó cuberto
de ougo e o resto é teno firme.
Ademois, o Terro estó rodeodo
dunho copo de oire chomodo
otmosfero. No otmosfero
hoi nubes.
A Teno xiro
A Terro xiro sobre si mesmo como unho buxoino. Aíndo que non
o notemos, o Terro móvese continuomente. Tordo 24 horos en dor
unho volto completo sobre si mesmo. Eso volto de 24 horos é un dío.
Como o Terro xiro, sempre hoi unho porte que recibe o luz do Sol.
Neso metode é de d¡o. No outro metode que non recibe luz, é de noite.
otmosfero

nubes
Eft ittn'llln
Sol
128 cento vinte e oito

e Coloreo. Despois, escribe o gue conespondo.
I otmosfero
E terro firme
El ougo
O observo o Sol
e o Teno. Risco
de cor gris o porte
do Teno en que
é de noite.
¡ Morco cunho cruz o metode do Terro en que seró de noite dentro de 24 horos.
Por que o morcoches?
O Explico o que podemos focer en codo porte do Terro.
Wimos no ploneto Terro. A Terro tordo 24 horos en dor unho volto completo
sobre si m,esmo. No porte do Terro iluminodo polo Sol é de dio, ffr que estó
en sombro, é de noite.
unidode 10
cento vinte e nove 129 ,

A Terro desprázose
O Sol non se move orredor do Terro. É o Terro o que se desprozoorredor
do Sol. Tordo un ono en dor o volto orredor do Sol. Ademois, o Terro,
oo mesmo tempo, segue xirondo sobre si mesmo.
Ao longo do vioxe que foi o Terro orredor do Sol, prodúcense
os estocións: o primovero, o verón, o outono e o inverno.
En codo estoción, o dÍo e o noite teñen distinto duroción.
No primovero, os díos
e os noites duron
o mesmo. Todos
os órbores teñen follos.
No verón, os díos son móis
longos e os noites móis curtos.
Vense plontos con follos
omorelos.
Ouüono
So!
,/
--------/
No inverno, os dÍos strr ar¡ui
e os noites, móis longos
Moitos órbores perderr
os follos.
No oulono, os díos
son iguol de longos
co os noiles. Algunhos
órbores empezon
o perder os follos.
130 cento trinto

unidode 10
O 6senn o poxim onlerior. Escribe o rpme de ffi efidih.
O Escr¡be o nome de dous meses de codo efición do ono.
primovero
verón
outono
inverno
O Indico como é o durocil¡n dos dtos e dos noites rieslos esüocións.
aYY WVVgVlllY, t t
cento trinlo e un 131

A Lúo e os estrelos
Polo noite vemos no ceo o Lúo e os estrelos
A Lúo
A Lúo é móis pequeno co o Terro
e non ten oire nin ougo. Só ten
rochos e po. Vese brillonte porque
recibe o luz do Sol.
A Lúo xiro continuomente orredor
do Terro. Por iso, vémolo con formos
diferentes. Esos formos chómonse
foses lunores e son: Lúo cheo,
cuorto minguonte, Lúo novo
e cuorto crecente. Condo hoi Lúo
novo, o Lúo non se ve.
As estrelos
As estrelos vense no ceo polo noite. Porecen
pequenos puntos de luz, pero en reolidode son moi
grondes. Vense pequenos porque estón moi lonxe
de nós. Duronte o dio non se ven, porque o Sol
dó tonto luz que non deixo que vexomos
o que nos chego dos estrelos.
cento trinto e dous
Lúo cheo. Cuorto minguor^-=
Cuorto crecente. Lúo novo.

G Debuxo o ceo polo noite e responde.
É Oe noite e non se ve
o Lúo.
unidode 10
. Que debuxoches?
En que fose debuxoches o Lúo?
Coles son os outros foses?
e Debuxo e escribe o fose do Lúo que correspondo.
Voites! A Lúo porece
U[t «C».
Que redondo estó
o Lúo!
I
I
I
__)
I
__)
e Por que cres que Xermón miro os estrelos co telescopio? Morco.
Porque os estrelos estón moi lonxe.
Porque é de noite e o telescopio ilumínoos.
Porque co telescopio se ven móis grondes.
Polo noite vense o Lúo e os estrelos. A Lúo xiro orredor do Terro
e vémolo combior o formo ou fose do Lúo.
cento trinto e tres 133

Leo e oprendo
Hai marcianos en Marte?
Parece que non. Durante moitos anos, algunhas
persoas crían que no planeta Marte üvían seres
verdes chamados marcianos. AÍnda que non
chegou ningún astronauta deica ese planeta,
si que o fixeron varios robots.
Eses robots enviaron información de Marte.
Grazas a eles sabemos que está cuberto
de rochas de cor averrnellada. Na súa paisaxe
destacan as grandes montañas. Unha
delas, o monte Olimpo,é o dobre
de grande ca a montaña máis alta
da Terra. Tamén ten vales. Non se
viron plantas, animais nin marcianos.
Se comparamos Marte e a Terra,
decatámonos de que vivimos
nun planeta marabilloso en que
foi posible a vida. Temos que coidar
o noso planeta Terra entre todos !
G Que elementos ten o poisoxe de Morte? Morco.
Ü Herbos. Ü Montoños. ü Voles. ü Fervenzos.
@ Observo os imoxes de Morte. Escribe o que ves no súo poisoxe.
O ploneto Morte.
Poisoxe de Morle.
I
I
e Que seres vivos hoi no Teno? E en Morte?
134 cento trinto e cotro

ffiIIffiffi
rrffiffiiffii
,0.ño
TMMXVSD
l2 3¡t 5
t 7 8 e l0fi12
13 l¿l t5 lC 17 lE l9
n2tzzaa6n
nDa§
OGCEMB¡O
t^ MxvsD
1231
t c T t e $fl
l:l 13 ta 16 tt 17 rt
fi821?¿,zl?nÉ
,l,,,nfr§x
PI,ANIFICO O MEU TEMPO
O colendorio serve poro orgonizor o tempo. Coñecer un colendorio
é moi útil poro lembrormos os dotos en que temos que focer olgo.
Nun colendorio vense os meses do ono e os dios que ten codo mes.
O Axudo o Corlos e lcío o orgonizor o seu tempo. Miro o dío que é
e contesto.
lcío quere comprorlle o regolo tres dios ontes. Que dÍo seró?
Condo cres que teró que ter preporodo o equipoxe?
O Escribe dúos cousos que tes que focer moñó. Non esquezos poñer o doto.
I
l
o
o
o
o
cento trinto e cinco 135

Reposo e proctico
{t) es«iUe o que momenb do d¡o (omencer, mediod¡o ou olrordeaerl coresponde.
O Col dos seguintes ploneüos represento o Teno? Morco.
o Por que o morcoches?
O Escribe onde corespondo.
Sol
Lúo
Terro
dio
noite
136 cento trinto e seis

unidode 10
O Anodeo o debuxo conecio e risco o inconecto. Rozoo.
Eo
ffi
MpW
O Compleüo o esguemo.
móvese orredor rt
@ as esfielos son móis grundes cq q Lúq. Eglico por que se ven móis pequenos.
O Compleüo.
A Tervw,, aÁv ytfi,nA, xv?üp 5,v mp/yma,, dd Nilnfn
onnsds¡, drr So¿ edÁ, lilqan d¿
Au,
la/reA dn Uun wn cal,nrv:
cento lrinto e sete 137

G Que portes teñen todos os plontos? Escribe.
G Que tipo de plontqs son? Completo o esguemo.
TIPOS DE PLANTAS
tr
T
tr
tr
e Como combio e se move o ougo? Ordeno do I oo 4.
O vopor de ougo orrefrío e convértese en gotos, que formon os nubes.
A ougo do mor, dos logos e dos ríos quece e convértese en vopor.
A ougo do chuvio coe sobre o terro, os ríos e o mor.
As nubes corgodos de ougo producen o chuvio e o neve.
G Escribe codo polobro no seu lugor.
sólido
Iíquido
gos
A,
Awou/n, .
0 l; -r".,<v é u/n: r.
cento trinto e oito
0 dpryé,u/n

O dosifico os seguintes elementos do poisoxe.
serros
ocontilodos
proros
bosques
outeiros
cultivos
O Morco o resposto correcto de codo porello.
A Lúo xiro orredor do Terro.
A Terro xiro orredor do Lúo.
Duronte o dÍo non podemos ver os estrelos.
Duronte o dÍo podemos ver os estrelos.
A Terro xiro orredor do Sol e tordo un dío en dor o volto.
A Terro xiro orredor do Sol e tordo un ono en dor o volto.
A Terro xiro sobre si mesmo e tordo vinte e cotro horos en dor o volto.
A Terro xiro sobre si mesmo e tordo un ono en dor o volto.
O Escribe dous problemos do medio noturol.
ü
D
D
D
D
D
D
D
Montoño
Choiro
Costo
cento trinto e nove 139

Conecemento medio 2 Primaria B.pdf

Recommended

Recommended

More Related Content

Featured

Featured (20)

Conecemento medio 2 Primaria B.pdf