2. Finansal Analiz
Finansal Bilgi Nedir?
2
Finansal bilgi, tanımına karar vermeye yardımcı
olacak her türlü bilgi girmektedir. Bu bilgilerin, şekli
bir yapısı bulunmamaktadır. İşletme yöneticilerinin
beyanı bile bir finansal bilgiyi teşkil edebilmektedir.
Bununla birlikte, finansal bilgiler, temelde, finansal
raporlama sisteminden elde edilen bilgileri
kapsamaktadır.
3. Finansal Analiz
Finansal Bilgi Nedir?
3
Muhasebe finansal bilgi üreten sistemler
bütünüdür. Muhasebe süreci içerisinde ortaya
çıkan mali olaylar kayıtlanır, sınıflanır ve raporlanır.
Kayıtlama ve sınıflama sürecinde ortaya çıkan
olayların doğru, gerçekçi ve güvenilir bilgi üretme
maksadıyla sosyal sorumluluk kavramı
çerçevesinde kayıtlanması bilginin ve dolayısıyla
analizin güvenilirliğinde önemli bir teminattır.
4. Finansal Analiz
Finansal Bilgi Nedir?
4
FİNANSAL
BİLGİLER
FİNANSAL
RAPORLAR
Genel Finansal
Tablolar Seti
- Bilanço
- Gelir Tablosu
- Nakit Akış Tablosu
- Özkaynak Değişim Tablosu
- Dipnotlar
Özel Finansal
Tablolar Seti
- Satışların Maliyeti Tablosu
- Kar Dağıtım Tablosu
- Katma Değer Tablosu
DİĞER BİLGİLER - Faaliyet Raporları
- Denetim Raporları
- Bildirimler
- Ekonomik İstatistikler
- Finansal Kuruluş Değerleme
Raporları
5. 5
KİŞİ VEYA GRUPLAR ÖNCELİKLİ İLGİ
Yönetici Faaliyetlerin ortaya çıkardığı sonuçları (karlılık düzeyi, finansal durumu, pazar payı, müşteri
memnuniyet düzeyi gibi) değerlendirmek
Ortaklar Ortaklık paylarını elde tutmak, artırmak veya azaltmak, temettü ödeme gücünü değerlendirmek
(Hisse Başına Karlılık)
Vergi İdaresi Kar tutarı
Sosyal Güvenlik
Kurumu
Çalışan sayısı, çalışanların ücret tutarları
Devlete Bağlı Diğer
Kurumlar
Kaynak dağıtım etkinliğinin ölçülmesi, vergi politikasını belirlemek, teşvik konularını ve alanlarını
belirlemek vb. ekonomik düzenlemeler yapmak, istatistiki bilgi toplanması
Çalışanlar İşverenin, ücretini ve sosyal haklarını ödeyebilecek düzeyde dengeli ve karlı olup olmadığını analiz
etmek
Kredi Veren Kuruluşlar Alacaklarının zamanında tahsil edilip edilemeyeceğine karar vermek. (Kısa Vadeli olanlar, likidite
düzeyi, uzun vadeli olanlar Borç/özkaynak oranı)
Potansiyel Yatırımcılar İşletmeye yatırım yapıp yapmama kararını verebilme (firma değeri, borç/özkaynak, hisse başına
kar)
Araştırmacılar İlgilendikleri alanla ilgili bilgiler
Sivil Toplum Örgütleri İşletmenin çevreye karşı duyarlılığı, çevresel maliyeti (Çevre Maliyetlerinin Düzeyi, Yardım
Harcamalarını Düzeyi, Sponsorluk Harcamaları, Katma Değer)
6. 6
Bilanço, belirli bir tarih itibariyle işletmenin varlık ve kaynaklarını
raporlayan bir tablodur. Bu tablonun Uluslararası Muhasebe
Standartlarında tanımlanan adı “Finansal Durum Tablosu”dur
Finansal Analiz
Finansal Tablolar
…. İşletmesi
3.12.200X Tarihli Bilançosu (…TL)
Varlıklar Kaynaklar
I. Dönen Varlıklar 250
III. Kısa Vadeli Yabancı
Kaynaklar
100
IV. Uzun Vadeli Yabancı
Kaynaklar
50
II. Duran Varlıkları 300 V. Özkaynaklar 400
Varlıklar Toplamı 500 Kaynaklar Toplamı 550
7. 7
Gelir Tablosu ise, belirli bir dönemde elde edilen gelir ve giderleri ve
bunların sonucunda elde edilen kâr veya zararı raporlar.
Finansal Analiz
Finansal Tablolar
… İşletmesi 1.1.200X-31.12.200X tarihli
Gelir Tablosu (TL)
Satışlar 500
Satışların Maliyeti (-) (200)
Brüt Satış Kar/Zararı 300
Faaliyet Giderleri (-) (90)
Esas Faaliyetlerden Diğer Gelir ve Karlar 30
Esas Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (-) (20)
Esas Faaliyet Kar/Zararı 220
Finansman Giderleri (-) (40)
Dönem Kar/Zararı 180
Vergi Gideri (-) (30)
Dönem Net Kar/Zararı 150
8. Finansal Analiz
8
Finansal Analiz
Temel Analiz
Ekonomik Analiz
Sektör Analizi
Firma Analizi
Maliyet -Hacim
Kar Analizleri
Finansal Tablolar
Analizi
Firma Değerinin
Tespiti
Teknik Analiz
Menkul kıymet
getirileri ve bu
getirileri etkileyen
faktörlerin analizi
9. Finansal Analiz
9
Yatırım Analizleri
İşletme açısından yatırım analizleri, makine ve
bina gibi sabit kıymet yatırımlarını içereceği gibi
menkul kıymet yatırımlarına da içerir.
İşletme dışındaki kişi ve kuruluşlar açısından
işletme hakkında yapılacak yatırım analizleri kısa
(alım-satım amaçlı) ve uzun vadeli (ortak olmak)
menkul kıymet yatırımlarını içerir.
10. Finansal Analiz
10
Kredi Analizleri
Kredi analizleri bir işletmenin borç ödeme gücü ve
likiditesi hakkında bilgi sahibi olmak amacıyla yapılan
ayrıntılı analizlerdir.
Bu analizler işletmenin kendi borçlanma kapasitesi,
finanslama seçeneklerini değerlendirmesi açısından
önemli olduğu gibi işletmeye kredi verecek veya tahvil
satın alma yoluyla yatırım yapacak üçüncü kişiler
açısından da önemlidir.
Bu analizlerde genel olarak işletmenin borç ödeme
gücü tespit edilmeye çalışılır.
11. Finansal Analiz
11
Yönetim Analizleri
Yönetim analizleri en ayrıntılı analizlerdir.
İşletmenin yönetim fonksiyonuna bağlı olarak
planlanan ile gerçekleşenlerin karşılaştırması hem
tarihi finansal bilgiler (finansal tablolar) üzerinden hem
de finansal tablolara yansımayan bilgiler üzerinden
yapılır.
u analizler finansal tablo analiz tekniklerini içereceği
gibi, maliyet-hacim-kar analizleri, sermaye bütçelemesi
teknikleri ve doğru sermaye yapısının oluşturulmasına
ilişkin alınacak kararlarda kullanılan teknikleri (Net
Gelir Yaklaşımı, Geleneksel Yaklaşım v.b.) de içerir.
12. Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
12
Finansal tablolar analizinde aşağıdaki teknikler
kullanılmaktadır
Yüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz)
Karşılaştırmalı Tablolar Analizi (Yatay Analiz)
Eğilim Yüzdeleri Yöntemi ile Analiz (Trend
Analizi)
Oran Analizi Yöntemi ile Analiz
13. Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
13
Yüzde Yöntemi ile Analiz (Dikey Analiz)
Yüzde yöntemi ile analiz olarak da adlandırılır. Finansal
tablo kalemlerinin kendi içerisinde analizine dayanır. Tek bir
döneme ilişkin finansal tablolar esas alındığı için, statik bir
analizdir.
Yöntemin esası, finansal tablonun temel bir kaleminin veya
bir grup toplamının 100 kabul edilmesi ve bu grubu
oluşturan diğer alt kalemlerin yüze indirgenmiş göreceli
değerlerinin tespitine dayanmaktadır.
14. 14
ARÇELİK A.Ş. 31.12.2005
TL %
Cari / Dönen Varlıklar 3.461.667 67
Hazır Değerler 293.520 5,71
Ticari Alacaklar 1.884.846 36,69
İlişkili Taraflardan Alacaklar 255.352 4,97
Stoklar 965.326 18,79
Diğer Cari/Dönen Varlıklar 62.623 1,22
Cari Olmayan / Duran Varlıklar 1.675.618 33
Ticari Alacaklar 19.584 0,38
Finansal Varlıklar 652.940 12,71
Pozitif/Negatif Şerefiye 3.264 0,06
Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller 2.418 0,05
Maddi Varlıklar 974.425 18,97
Ertelenen Vergi Varlıkları 22.987 0,45
TOPLAM VARLIKLAR 5.137.285 100
TOPLAM ÖZ SERMAYE VE YÜKÜMLÜLÜKLER 5.137.285 100
15. 15
ARÇELİK A.Ş. 31.12.2005
Kısa Vadeli Yükümlülükler 2.001.966 39
Finansal Borçlar 194.138 3,78
Uzun Vadeli Finansal Borçların Kısa Vadeli Kısımları 213.963 4,16
Diğer Finansal Yükümlülükler 82.148 1,60
Ticari Borçlar 693.010 13,49
İlişkili Taraflara Borçlar 387.816 7,55
Alınan Avanslar 195.429 3,80
Borç Karşılıkları 4.894 0,10
Diğer Yükümlülükler 230.568 4,49
Uzun Vadeli Yükümlülükler 999.682 20
Finansal Borçlar 841.814 16,39
Diğer Finansal Yükümlülükler 10.676 0,21
Borç Karşılıkları 47.947 0,93
Ertelenen Vergi Yükümlülüğü 31.126 0,61
Diğer Yükümlülükler 68.119 1,33
Özkaynaklar 2.135.637 41
Ana Ortaklık Dışı Paylar 81.746 1,59
Sermaye 399.960 7,79
Finansal Varlıklar Değer Artış Fonu 257.486 5,01
Öz Sermaye Enflasyon Düzeltmesi Farkları 748.984 14,58
Kar Yedekleri 4.518 0,09
Net Dönem Karı/Zararı 259.913 5,06
Geçmiş Yıllar Kar/Zararları 383.030 7,46
TOPLAM ÖZ SERMAYE VE YÜKÜMLÜLÜKLER 5.137.285 100
16. 16
GELİR TABLOSU 31.12.2009 %
Satış Gelirleri 6.591.895 100
Satışların Maliyeti (-) (4.417.892) (67)
BRÜT KAR/ZARAR 2.174.003 33
Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) (1.179.358) (18)
Genel Yönetim Giderleri (-) (251.972) (4)
Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) (48.480) (1)
Diğer Faaliyet Gelirleri 184.966 3
Diğer Faaliyet Giderleri (-) (130.313) (2)
FAALİYET KARI/ZARARI 748.846 11
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların Kar/Zararlarındaki Paylar 5.567 0
(Esas Faaliyet Dışı) Finansal Gelirler 402.124 6
(Esas Faaliyet Dışı) Finansal Giderler (-) (580.094) (9)
VERGİ ÖNCESİ KARI/ZARARI 576.443 9
Sürdürülen Faaliyetler Vergi Gelir/Gideri
- Dönem Vergi Gelir/Gideri (45.910) (1)
- Ertelenmiş Vergi Gelir/Gideri (27.507) 0
DÖNEM KARI/ZARARI 503.026 8
18. Finansal Analiz
İşletmenin Diğer İşletmelerle Karşılaştırılması
18
Sektörde faaliyet gösteren işletmelerin ekonomik büyükleri çoğu zaman
birbirinden oldukça farklıdır. Bu nedenle, işletmeleri tutarlar bazında
mukayese etmek uygun olmayabilir. Dikey analiz bu karşılaştırmada
oldukça yararlı sonuçlar vermektedir
Gelir Tablosu
Vestel
2006
Vestel
%
Arçelik
2006
Arçelik
%
Satış Gelirleri 5.231.124 100 6.958.683 100
Satışların Maliyeti (-) (4.366.458) (83,5) (5.115.635) (73.5)
Brüt Satış Karı 864.666 16,5 1.843.048 26,5
Faaliyet Giderleri (-) -654.432 12,5 1.349.263 19,4
Net Esas Faaliyet Karı 210.234 4 493.785 7,1
19. 19
YATAY (KARŞILAŞTIRMALI) ANALİZ
Yatay analiz tekniğinde cari dönem ve önceki dönem
finansal tablo verileri karşılaştırmalı olarak analiz edilir.
Yatay yüzdeler, cari dönem ve önceki dönem verileri
arasındaki fark tutarlarının önceki dönem verilerine
oranlanması suretiyle hesaplanır.
Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
20. 20
Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
GELİR TABLOSU 2010 2011 Artış/Azalış %
Satış Gelirleri 6.936.420 8.437.239 1.500.819 22
Satışların Maliyeti (-) (4.868.473) (5.897.009) (1.028.536) 21
BRÜT KAR/ZARAR 2.067.947 2.540.230 472.283 23
Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri (-) (1.161.489) (1.474.254) (312.765) 27
Genel Yönetim Giderleri (-) (280.363) (342.572) (62.209) 22
Araştırma ve Geliştirme Giderleri (-) (60.520) (64.847) (4.327) 7
Diğer Faaliyet Gelirleri 130.416 60.194 (70.222) -54
Diğer Faaliyet Giderleri (-) (58.341) (72.857) (14.516) 25
FAALİYET KARI/ZARARI 637.650 645.894 8.244 1
Özkaynak Yöntemiyle Değerlenen Yatırımların
Kar/Zararlarındaki Paylar
11.907 28.378 16.471
138
(Esas Faaliyet Dışı) Finansal Gelirler 287.046 415.558 128.512 45
(Esas Faaliyet Dışı) Finansal Giderler (-) (279.965) (474.421) (194.456) 69
VERGİ ÖNCESİ KARI/ZARARI 656.638 615.409 (41.229) -6
Vergi Gelir/Gideri 0
- Dönem Vergi Gelir/Gideri (83.492) (71.996) 11.496 -14
- Ertelenmiş Vergi Gelir/Gideri (23.899) (2.326) 21.573 -90
DÖNEM KARI/ZARARI 549.247 541.087 (8.160) -1
21. 21
Trend Analizi (Eğilim Yüzdeleri Yöntemi)
Trend analizinde finansal tablolar belirli bir döneme göre esas alınarak
analiz edilir. Bu nedenle ölçü bir finansal tablo kalemi değil belirli bir
dönemdir.
Trend analizi işletmenin başka işletmelerle karşılaştırılmasını
amaçlamaz.
Trend analizi işletmenin finansal verilerinin dönemler itibariyle
karşılaştırılmasını amaçlar. Bu nedenle bir zaman serisi analizidir.
Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
24. 24
Oran Analizi
Oran analizi, finansal analiz tekniklerinin en yaygın
olanı ve bilinenidir. Analizin temelinde, birbiriyle ilişkili
olan kalemlerin oranlanarak anlamlı ilişkiler kurulmaya
çalışılması yatmaktadır.
Bu oranlar 4 grupta toplanmaktadır:
Likidite Oranları
Finansal Yapı Oranları
Faaliyet Durumu Analizinde Kullanılan Oranlar
Karlılık Oranları
Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
25. 25
LİKİDİTE ANALİZİ
Likidite analizlerinde, işletme sermayesinin yeterlilik düzeyi
ve işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücü araştırılır. Bu
amaçla işletmenin dönen varlık ve kısa vadeli yükümlülükleri
arasında anlamlı ilişkiler kuran şu oranlardan faydalanılır:
Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
Net İşletme Sermayesi =Dönen Varlıklar – Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar
26. Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
26
FİNANSAL YAPI ANALİZLERİ
Finansal yapı analizlerinde, varlık kalemleri ile kaynak kalemleri
arasında anlamlı ilişkiler kuran oranlarla işletmenin varlık kaynak uyumu
ve uzun vadeli borç ödeme gücü incelenir. Finansal yapı analizlerinde
aşağıdaki oranlar kullanılır:
Finansal yapı analizleri işletmenin, uzun vadeli borç ödeme gücünün
analizidir. Analizde iki konu önem taşır. Bunlar;
İşletmenin finansal kaynakları ve
Varlık Kaynak uyumudur.
Devamlı Sermaye= Özkaynaklar + Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar
28. 28
ÇALIŞMA DURUMU ANALİZLERİ
Çalışma durumu analizlerinde, işletme varlıklarının
kullanım etkinliği analiz edilir. Bunun için girdi ve
çıktılar arasında anlamlı ilişkiler kurulmaya çalışılır.
Muhasebe verileriyle yapacağımız çalışma durumu
analizinde, girdi olarak işletme varlıkları, çıktı olarak
kar sonucu esas alınır. Buna göre çalışma durumu
analizi gelir tablosunda yer alan bilgilerle ile bilançoda
yer alan ticari alacak, stok, ticari borç, toplam varlıklar
ve duran varlıklar gibi kalemler arasında anlamlı
ilişkiler kurulur.
Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
30. 30
KARLILIK ANALİZLERİ
Karlılık analizlerinde, işletmenin elde ettiği kar
sonucunun kaynağı, özkaynakların ve yatırımların
verimliliği incelenir. Karlılık analizinde gelir tablosu ve
bilançoda yer alan bazı finansal veriler kullanılarak
aşağıdaki oranlar hesaplanır ve yorumlanır:
Finansal Analiz
Analiz Teknikleri
32. ÖRNEK
32
ADANA ÇİMENTO GELİR
TABLOSU 2013
Satışlar 190
Satışların Maliyeti (-) -136
BRÜT KAR/ZARAR 54
Genel Yönetim Giderleri (-) -12
Pazarlama Giderleri (-) -12
Esas Faaliyetlerden Diğer
Gelirler 5
Esas Faaliyetlerden Diğer
Giderler (-) -2
ESAS FAALİYET
KARI/ZARARI 33
ADANA ÇİMENTO 2013
V A R L I K L A R
DÖNEN VARLIKLAR 230
Nakit ve Nakit Benzerleri 30
Finansal Yatırımlar 10
Ticari Alacaklar 115
Diğer Alacaklar 10
Stoklar 55
Diğer Dönen Varlıklar 10
DURAN VARLIKLAR 355
Finansal Yatırımlar 90
Maddi Duran Varlıklar 255
Maddi Olmayan Duran Varlıklar 10
TOPLAM VARLIKLAR 585
K A Y N A K L A R
KISA VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 100
UZUN VADELİ YÜKÜMLÜLÜKLER 150
Ö Z K A Y N A K L A R 335
TOPLAM KAYNAKLAR 585
33. ÖRNEK
33
Cari Oran 2,3
Asit-Test Oranı 1,75
Nakit Oranı 0,3
Finansal Kaldıraç 0,43
Finansman Oranı 1,34
KVYK/Toplam Kaynaklar 0,17
UVYK/Toplam Kaynaklar 0,26
Özkaynaklar/Toplam Kaynaklar 0,57
Ticari Alacak Devir Hızı 1,65
Ortalama Tahsilat Süresi 218
Ticari Borç Devir Hızı 5,43
Ortalam Borç Ödeme Süresi 66,32
Stoklar Devir Hızı 2,47
Ortalama Stok Döngüsü 146