Book of submitted works - not poisonous air campaign

1. Nie truj powietrza
miej wpływ na to czym oddychasz
Nietrujpowietrzamiejwpływnatoczymoddychasz
kampania edukacyjna
dotycząca przeciwdziałania
niskiej emisji
Niniejszy materiał został opublikowany w ramach projektu „Nie truj powietrza – miej wpływ na to czym oddychasz –
kampania edukacyjna dotycząca przeciwdziałania niskiej emisji” dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Gmina Lublin.

2. Nie truj powietrza
miej wpływ na to czym oddychasz
kampania edukacyjna
dotycząca przeciwdziałania
niskiej emisji
lublin 2014

3. Wydawca:
Urząd Miasta Lublin
Plac Władysława Łokietka 1
20-109 Lublin
W ramach projektu:
Nie truj powietrza – miej wpływ na to czym oddychasz
– kampania edukacyjna dotycząca przeciwdziałania „niskiej emisji”
Egzemplarz bezpłatny
Skład i opracowanie graficzne
Drukarnia BIAŁY KRUK
Milewscy
Druk i oprawa
tel. 85 740 47 04, e-mail: druk@bialykruk.com
Niniejszy materiał został opublikowany w ramach projektu „Nie truj powietrza – miej wpływ na to czym oddychasz –
kampania edukacyjna dotycząca przeciwdziałania niskiej emisji” dzięki dofinansowaniu Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej. Za jego treść odpowiada wyłącznie Gmina Lublin.

4. Szanowni Państwo,
Z prawdziwą radością oddaję w Państwa ręce publikację, która zawiera wy-
brane prace plastyczne wykonane podczas konkursu organizowanego przez Gminę
Lublin w ramach kampanii „Nie truj powietrza – miej wpływ na to czym oddychasz”.
Poprzez budowanie świadomości skutków naszych działań chcemy w sposób zna-
czący wskazać młodym ludziom jakie są czynniki powodujące pozytywne zmiany
w środowisku. Głównym celem projektu było podniesienie wiedzy społeczeństwa
na temat szkodliwych substancji emitowanych w gospodarstwach domowych
oraz poznanie niskoemisyjnych źródeł ciepła i energii. Kampania miała także mo-
tywować do działań proekologicznych uczniów przedszkoli i szkół podstawowych,
a co za tym idzie – również nauczycieli i rodziców z całej Polski.
Czuję dumę z dzieci i młodzieży widząc, jak dużym zainteresowaniem cieszył
się projekt. Otrzymaliśmy wiele prac z różnych miast. Najlepsze z nich przedstawia-
my w niniejszej publikacji. Dziękuję wszystkim, którzy wzięli udział w konkursie.
Szczególne słowa uznania kieruję do nauczycieli, którzy przybliżyli trudną tematykę
niskiej emisji swoim wychowankom. Ufam, iż zdobyta wiedza przyczyni się do po-
pularyzacji postaw proekologicznych. Cieszę się, że do grona osób troszczących się
o nasze środowisko zalicza się młodzież i najmłodsi mieszkańcy naszego kraju.
dr Krzysztof Żuk
Prezydent Miasta Lublin

5. Wprowadzeniea
Czym jest niska emisja? Wprowadzaniem zanieczyszczeń do powietrza na niewiel-
kich wysokościach, do 40 m, przy czym najczęściej jest to kilkanaście metrów.
Unoszące się w powietrzu pyły i szkodliwe gazy np. tlenki azotu, dwutlenek
węgla, tlenek węgla, węglowodory, mogą powodować choroby i dolegliwości takie jak
podrażnienia błony śluzowej wywołujące choroby górnych dróg oddechowych i oczu,
astmę oskrzelową, bóle głowy, złe samopoczucie, reakcje alergiczne, choroby układu
krążenia oraz choroby nowotworowe. Badania wykazały, że najbardziej niebezpieczne
dla zdrowia są najmniejsze cząstki pyłu, o średnicy ziaren poniżej 10 mikrometrów, czyli
mniejsze od grubości włosa, który ma 60 mikrometrów. Mogą one zawierać substancje
toksyczne takie jak wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (m.in. benzo (a) pi-
ren), metale ciężkie oraz dioksyny i furany. Wdychane do płuc osiadają na pęcherzykach
płucnych utrudniając oddychanie. Najbardziej podatnymi grupami na choroby powodo-
wane zanieczyszczeniami powietrza są grupy najwrażliwsze czyli dzieci, osoby starsze
i chore, o obniżonej odporności.
Uważa się, że za niską emisję odpowiedzialne są głównie domowe pie-
ce grzewcze i lokalne kotłownie, w których proces spalania paliw odbywa
się w nieefektywny sposób. Za wnioskiem takim przemawiają wyniki pomiarów jako-
ści powietrza. Przekroczenia dopuszczalnych norm obserwowane są głównie w sezo-
nie grzewczym. Wprowadzanie produktów spalania paliw takich jak pyły, tlenki azotu,
dwutlenek siarki, tlenki węgla, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, metale
ciężkie, na niewielkich wysokościach, najczęściej w zwartej zabudowie powoduje, że za-
nieczyszczenia nie rozprzestrzeniają się. Następuje wzrost ich stężeń w powietrzu, wy-
wołując poważny problemem ekologiczny i zdrowotny dla mieszkających tam ludzi. Po-
gorszenie warunków emisji wynika również często:
²² ze stosowania przestarzałych urządzeń grzewczych (pieców i kotłów) o niskiej
sprawności,
²² ze złego stanu technicznego urządzeń i instalacji oraz nieprawidłowej ich eks-
ploatacji,
²² ze spalania w domowych piecach i kotłowniach złej jakości paliw, o niskiej kalo-
ryczności, ale dużej zawartości siarki i popiołu,
²² ze spalania w domowych piecach i kotłowniach odpadów.
Jakie działania należy zatem podejmować, aby ograniczać emisję
szkodliwych pyłów i gazów pochodzącą z naszych domów?
Przede wszystkim:
²² dbać o właściwy stan technicznym pieców i kotłów – wyższa sprawność urzą-
dzeń to również mniejsze zużycie opału,

6. ²² wzywać kominiarza, aby sprawdził czy kominy są drożne; zaleganie sadzy powo-
duje pogorszenie warunków spalania, może też spowodować pożar,
²² używać węgla dobrej jakości, o niskiej zawartości popiołu i siarki,
²² nie spalać odpadów, np.: plastiku, gumy, opakowań bo farbach, lakierach, roz-
puszczalnikach, płyt wiórowych, sklejki, pomalowanego lub impregnowanego
drewna itd,
²² w miarę możliwości wymieniać stare kotły na nowoczesne, wysokosprawne
urządzenia, które przy takim samym zużyciu opału wytwarzają więcej ciepła,
²² wykorzystywać odnawialne źródła energii – ogniwa solarne, fotowoltaiczne,
pompy ciepła.
Drugim elementem, mającym znaczny udział w niskiej emisji jest
transport drogowy. Rozwój cywilizacji pociąga za sobą m.in. wzrost liczby samo-
chodów. Wg danych Głównego Urzędu Statystycznego, w 2010 roku, w Polsce, na 1000
osób przypadało 447 samochodów osobowych, w 2013 roku wartość ta wynosiła już
504.
Stały wzrost liczby pojazdów poruszających się po drogach wymusza podejmowa-
nie działań prowadzących do zmniejszenia ich uciążliwości wynikającej z emisji spalin
i hałasu. Kierunki prowadzonych działań to np. budowa dróg ekspresowych i szybkie-
go ruchu, wyprowadzenie ruchu z centrów miast poprzez budowę obwodnic, remonty
i modernizacje dróg, wprowadzanie tzw. zielonych fal w ruchu ulicznym. Aby zachęcić
mieszkańców do częstszego zostawiania własnych samochodów w domu, modernizuje
się publiczny transport zbiorowy poprzez zakup nowych, wygodniejszych i bardziej eko-
logicznych pojazdów, dostosowuje się rozkłady jazdy do lokalnych potrzeb.
Rozwiązaniem zarówno ekonomicznym jak i ekologicznym jest publiczny transport
wykorzystujący trolejbusy. W Polsce trolejbusy jeżdżą w Gdyni, Tychach i Lublinie. Pojaz-
dy te, do poruszania się wykorzystują energię elektryczną, dzięki czemu nie wytwarzają
spalin. Ciekawym rozwiązaniem są trolejbusy hybrydowe. Wyposażone są w baterie lub
w silnik spalinowy, które umożliwiają jazdę bez konieczności zasilania z sieci trakcyjnej.
Takie rozwiązanie wykorzystuje się w sytuacjach awaryjnych lub gdy na trasie przejazdu
są odcinki bez trakcji.
Wiele miast wspiera transport rowerowy. Ten środek lokomocji zapewnia najszyb-
sze przemieszczanie się na kilkukilometrowych dystansach w zatłoczonych miastach.
Poprzez budowę dróg rowerowych, parkingów i stojaków rowerowych oraz wprowa-
dzanie systemu roweru miejskiego, w ramach którego powstaje sieć bezobsługowych
wypożyczalni rowerów, zachęca się mieszkańców nie tylko do ich rekreacyjnego wyko-
rzystywania ale również jako środka transportu umożliwiającego dotarcie np. do szkoły
lub pracy.

7. O Projekcie
Projekt Nie truj powietrza – miej czym oddychać – kampania edukacyjna
dotycząca przeciwdziałania niskiej emisji realizowany jest przez Gminę Lub-
lin w ramach programu priorytowego 7 – Edukacja ekologiczna, tematyka: Przeciwdzia-
łanie niskiej emisji, w okresie od 1 kwietnia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r.
Projekt, współfinansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowi-
ska i Gospodarki Wodnej, obejmuje m.in. działania: publikację artykułów informacyjnych
dotyczących niskiej emisji, produkcję i emisję spotu oraz filmu edukacyjnego, ogólno-
polski konkurs plastyczny dla dzieci i młodzieży, kampanię billboardową i konferencję
edukacyjną.
Niniejsze wydawnictwo zawiera przegląd wybranych prac plastycznych wykona-
nych przez dzieci i młodzież w I i II edycji konkursu plastycznego realizowanego w ra-
mach Projektu, nawiązujących do hasła kampanii „Nie truj powietrza – miej wpływ
na to czym oddychasz”.
Ogłoszony przez Gminę Lublin konkurs skierowany był do przedszkoli i szkół pod-
stawowych miast: Białystok, Bydgoszcz, Gdańsk, Gorzów Wielkopolski, Katowice, Kiel-
ce, Kraków, Lublin, Łódź, Olsztyn, Opole, Poznań, Rzeszów, Szczecin, Warszawa, Wroc-
ław.
Konkurs obejmował trzy kategorie wiekowe: kategoria I – dzieci przedszkolne, ka-
tegoria II – uczniowie klas I-III szkoły podstawowej, kategoria III – uczniowie klas IV-VI
szkoły podstawowej. Największe zainteresowanie konkursem wykazały dzieci przed-
szkolne, które wykonały największą liczbę prac.

8. Kategoria wiekowa i
przedszkole
nagrodzeni edycja I
miejsce i
barbara szymańska
przedszkole z oddziałami integracyjnymi nr 36
lublin
Kategoria wiekowa i
przedszkole

9. Kategoria wiekowa i
przedszkole
weronika badzian
zespół szkolno-przedszkolny nr 13
wrocław
nagrodzeni edycja I
miejsce Ii
weronika badzian
zespół szkolno-przedszkolny nr 13
wrocław
Kategoria wiekowa i
przedszkole

10. Kategoria wiekowa i
przedszkole
nagrodzeni edycja I
miejsce iII
julia bułat
samorządowe przedszkole nr 43
kraków
Kategoria wiekowa i
przedszkole

11. Kategoria wiekowa i
przedszkole
nadia białek
przedszkole nr 34
lublin
nagrodzeni edycja Ii
miejsce i

12. Kategoria wiekowa i
przedszkole
nagrodzeni edycja iI
miejsce iI
zuzanna helińska
publiczne przedszkole integracyjne nr 40
lublin

13. Kategoria wiekowa i
przedszkole
nagrodzeni edycja iI
miejsce iii
maja bęczyńska
przedszkole nr 34
lublin

14. Kategoria wiekowa Ii
szkoła podstawowa
klasa I-III
hanna poniewozik
szkoła podstawowa nr 6
lublin
nagrodzeni edycja I
miejsce i

15. nagrodzeni edycja I
miejsce iI
Kategoria wiekowa Ii
szkoła podstawowa
klasa I-III
zuzanna mielniczek
zespół państwowych szkół muzycznych
kraków

16. Kategoria wiekowa Ii
szkoła podstawowa
klasa I-III
karol stępniewski
szkoła podstawowa nr 6
kraków
nagrodzeni edycja I
miejsce iiI

17. Kategoria wiekowa Ii
szkoła podstawowa
klasa I-III
julia nieścior
szkoła podstawowa nr 40
lublin
nagrodzeni edycja iI
miejsce i

18. Kategoria wiekowa Ii
szkoła podstawowa
klasa I-III
mikołaj szymowski
szkoła podstawowa nr 40
lublin
nagrodzeni edycja iI
miejsce iI

19. Kategoria wiekowa Ii
szkoła podstawowa
klasa I-III
nagrodzeni edycja Ii
miejsce iiI
mateusz ostrowski
szkoła podstawowa nr 40
lublin

20. Kategoria wiekowa IIi
szkoła podstawowa
klasa IV-VI
wiktoria kufrejska
szkoła podstawowa nr 4
lublin
nagrodzeni edycja I
miejsce i

21. Kategoria wiekowa IIi
szkoła podstawowa
klasa IV-VI
nagrodzeni edycja I
miejsce iI
jakub pomorski
szkoła podstawowa nr 4
lublin

22. Kategoria wiekowa IIi
szkoła podstawowa
klasa IV-VI
anna cebula
szkoła podstawowa nr 7
kielce
nagrodzeni edycja I
miejsce iiI

23. Kategoria wiekowa IIi
szkoła podstawowa
klasa IV-VI
katarzyna góra
szkoła podstawowa nr 2
lublin
nagrodzeni edycja iI
miejsce i

24. Kategoria wiekowa IIi
szkoła podstawowa
klasa IV-VI
sandra maksim
szkoła podstawowa nr 2
lublin
nagrodzeni edycja iI
miejsce iI

25. Kategoria wiekowa IIi
szkoła podstawowa
klasa IV-VI
anna gozdalska
szkoła podstawowa nr 2
lublin
nagrodzeni edycja iI
miejsce iiI

26. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
gabriela gąsior
szkoła podstawowa nr 29
lublin

27. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
gabriela klonowska
szkoła podstawowa nr 6
lublin

28. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
leon siwiec
przedszkole nr 54
lublin

29. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
berenika okapa
szkoła podstawowa nr 40
lublin

30. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
julia kruk
szkoła podstawowa w sukowie

31. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
maja parwicka
przedszkole miejskie nr 18
gorzów wlkp.

32. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
marta kozakiewicz
przedszkole publiczne nr 2
opole

33. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
julia prusik
przedszkole miejskie nr 20
olsztyn

34. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
karolina błaziak
niepubliczne przedszkole „kangurek”
lublin

35. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
krzysztof mizerski
niepubliczne przedszkole „kangurek”
lublin

36. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
natalia orzechowska
niepubliczne przedszkole „kangurek”
lublin

37. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
aleksandra pogorzelska
szkoła podstawowa nr 43
białystok

38. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
mateusz weremko
szkoła podstawowa nr 52
lublin

39. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
julia sacharczuk
szkoła podstawowa nr 52
białystok

40. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
julia fornalik
szkoła podstawowa nr 38
lublin

41. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
julia Ławnik
przedszkole nr 5
lublin

42. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
martyna pawłat
szkoła podstawowa nr 2
lublin

43. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
aleksandra ołówka
przedszkole nr 78
lublin

44. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
zuzanna chromczak
szkoła podstawowa nr 52
lublin

45. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
kasia kiber
przedszkole nr 15
lublin

46. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
kacper gawron
szkoła podstawowa nr 14
lublin

47. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
kamila bartosz
szkoła podstawowa nr 31
lublin

48. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
julia gil
przedszkole nr 15
lublin

49. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
mateusz czerw
szkoła podstawowa nr 14
lublin

50. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
maciej berkowski
szkoła podstawowa nr 29
lublin

51. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
maciej tarnobrański
szkoła podstawowa nr 29
lublin

52. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
sandra radzik
szkoła podstawowa nr 34
lublin

53. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
gabriela nakonieczna
szkoła podstawowa nr 29
lublin

54. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
antoni szkołut
szkoła podstawowa nr 2
lublin

55. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
magdalena palik
szkoła podstawowa nr 40
lublin

56. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
adam kujawski
szkoła podstawowa nr 40
lublin

57. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
daria chachulska
przedszkole nr 32
lublin

58. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
amelia wasilewska
publiczne przedszkole integracyjne
lublin

59. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
łucja maj
szkoła podstawowa nr 14
lublin

60. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
wiktoria świątek
publiczne przedszkole integracyjne
lublin

61. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
martyna filozof
szkoła podstawowa nr 34
lublin

62. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
szymon wieczerzak
przedszkole nr 50
lublin

63. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
karolina czop
przedszkole nr 15
lublin

64. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
weronika kosierb
przedszkole nr 15
lublin

65. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
krzysztof majdan
przedszkole nr 15
lublin

66. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
maria kamińska
przedszkole nr 15
lublin

67. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
emilia mrozik
publiczne przedszkole integracyjne nr 40
lublin

68. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
wojciech jurkiewicz
szkoła podstawowa nr 34
lublin

69. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
mateusz wójtowicz
publiczne przedszkole integracyjne nr 40
lublin

70. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
wojciech ozimkiewicz
szkoła podstawowa nr 40
lublin

71. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
bartosz ziamber
samorządowe przedszkole nr 34
kielce

72. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
aniela lipińska
przedszkole samorządowe nr 36
kielce

73. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
wiktor wróbel
przedszkole nr 85
lublin

74. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
magda gagoś
przedszkole nr 37
lublin

75. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
maja kozieł
zespół szkół ogólnokształcących nr 6
lublin

76. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
magdalena pankiewicz
szkoła podstawowa nr 2
lublin

77. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
iwona barczentewicz
szkoła podstawowa nr 40
lublin

78. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
julia bogusz
szkoła podstawowa nr 31
lublin

79. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
oliwia brzozowska
zso nr 6
lublin

80. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
karol grzywacz
szkoła podstawowa nr 27
rzeszów

81. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
albert mazur
przedszkole nr 15
lublin

82. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
weronika paluch
szkoła podstawowa nr 31
lublin

83. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
hanna krupa
zespół szkolno-przedszkolny nr 13
wrocław

84. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
maciej knap
szkoła podstawowa nr 1
szczecin

85. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
anna słomka
szkoła podstawowa nr 4
lublin

86. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
wiktoria jasińska
szkoła podstawowa nr 10
lublin

87. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
jakub zięba
szkoła podstawowa nr 4
lublin

88. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
iga giżewska
szkoła podstawowa nr 38
lublin

89. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
kornelia wrótna
szkoła podstawowa nr 52
lublin

90. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
julia pastuszka
przedszkole nr 5
lublin

91. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
klaudia kaproń
szkoła podstawowa nr 29
lublin

92. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
postawska maja
przedszkole nr 15
lublin

93. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
nastazja powroźnik
szkoła podstawowa nr 1
szczecin

94. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
lena stępień
przedszkole samorządowe nr 34
kielce

95. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
daria czemny
przedszkole publiczne nr 50
szczecin

96. wszystkie
Kategorie wiekowe
pozostałe prace
paweł bijak
przedszkole samorządowe nr 34
kielce

97. pozostałe pracewszystkie
Kategorie wiekowe
haja sztejhan
przedszkole nr 79
lublin