air protection

1. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Dylematy finansowo-
organizacyjne
energetyki rozproszonej
dr inż. Jan Wiater
Ekspert w Narodowym Funduszu
Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej w Warszawie
Lublin, dn. 27 październik 2014 r.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

2. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Plan prezentacji:
1.Kilka słów o Narodowym Funduszu.
2.Działania poprzedząjace wdrażanie programów.
3.Dylematy i trudności we wdrażaniu programów.
4.Programy wspierające rozproszoną energetykę.
5.Plany w zakresie przyszłego wsparcia.
6.Wnioski końcowe.

3. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Narodowy Fundusz Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej
• 25 lat doświadczenia w finansowaniu
projektów z obszaru ochrony środowiska;
• powołany w okresie zmian ustrojowych
1989 roku;
• państwowa osoba prawna;
• ok. 550 pracowników, w tym ponad 200
inżynierów;
• unikatowy na skalę światową kluczowy
element systemu funduszy ekologicznych
i filar ochrony środowiska;

4. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Misja i cel generalny
Misja
Poprawa stanu środowiska i zrównoważone gospodarowanie jego
zasobami przez stabilne, skuteczne i efektywne wspieranie
przedsięwzięć i inicjatyw służących środowisku.
Cel generalny
Skutecznie i efektywnie wspieramy działania na rzecz środowiska.

5. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wizja
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – lider systemu
finansowania ochrony środowiska i gospodarki wodnej w Polsce nastawiony
na EFEKT.
E – ekologiczną (respektującą i promującą zasady zrównoważonego rozwoju)
F – finansującą (efektywnie wspierającą finansowo działania w zakresie
środowiska i gospodarki wodnej)
E – elastyczną (dostosowującą się do potrzeb odbiorców)
K – kompetentną (w sposób kompetentny i rzetelny wypełniającą obowiązki
instytucji publicznej)
T – transparentną (realizującą swoje zadania w sposób etyczny, jawny
i przejrzysty)
Oznacza to, że NFOŚiGW będzie dążył do tego, aby być instytucją:

6. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
NFOŚiGW instytucją finansową
o europejskich standardach
Pozyskane środki
zagraniczne oraz
ich pełna obsługa
Wypracowane
i doskonalone
centra kompetencji
Doświadczenie w stosowaniu
różnorodnych narzędzi
finansowych na wielu
obszarach
Wyszkolone
i doświadczone
zespoły kadry
zarządzającej,
specjalistów
i ekspertów
Rozpoznawalność
instytucji w Komisji
Europejskiej i wymiana
doświadczeń
Nowe rozwiązania
wspierające przedsiębiorców
i innowacyjność

7. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Finansowanie ochrony środowiska
przez NFOŚiGW w latach 1989 – 2013mln zł
Środki europejskie: 19,6 mld zł

8. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Działania poprzedzające
wdrażanie programów:
-wielokierunkowe konsultacje
założeń programów,
- szeroka kampania
informacyjno-promocyjna oraz
edukacja ekologiczna.

9. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Dylematy :
- cel własny, a cel społeczny,
- z jakiego programu skorzystać,
- kogo wybrać na partnera,
- czy obecna forma jest
wystarczająca, itd..

10. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Trudności we wdrażaniu
programów:
- brak rozwiązań legislacyjnych, m.in.
brak ustawy oze,
-niezrozumienie programu,
-złe przygotowanie wniosków
aplikacyjnych, niedociągnięcia
formalne,
-opór urzędniczy, protesty społeczne,
brak planów przest. zagosp., itd.

11. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wybrane programy
w ofercie NFOŚiGW

12. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wspieranie rozproszonych,
odnawialnych źródeł energii.
Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii
Rodzaje przedsięwzięć:
• budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji odnawialnych źródeł energii:
o elektrownie wiatrowe (do 3 MWe);
o systemy fotowoltaiczne (od 200 kWp do 1 MWp);
o pozyskiwanie energii z wód geotermalnych (od 5 MWt do 20 MWt);
o małe elektrownie wodne (do 5 MW);
o źródła ciepła opalane biomasą (do 20 MWt);
o biogazownie rozumiane jako obiekty wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła
z wykorzystaniem biogazu rolniczego (od 300 kWe do 2 MWe);
o instalacje wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej
dystrybucyjnej i bezpośredniej;
o wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na biomasę (do 5 MWe);

13. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Budżet programu – 420 mln zł
Beneficjenci:
• przedsiębiorcy w rozumieniu art. 43 (1) Kodeksu cywilnego podejmujący realizację
przedsięwzięć z zakresu odnawialnych źródeł energii na terenie Rzeczpospolitej Polskiej;
Forma dofinansowania:
• pożyczka - oprocentowanie w skali roku WIBOR 3M -100 pkt bazowych, nie mniej niż 2%;
• kwota pożyczki - od 2 do 40 mln zł;
• pożyczka nie podlega umorzeniu;
Wspieranie rozproszonych,
odnawialnych źródeł energii.
Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii

14. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Intensywność dofinansowania:
• elektrownie wiatrowe – do 30 % kosztów kwalifikowanych;
• systemy fotowoltaiczne – do 75 % kosztów kwalifikowanych;
• pozyskiwanie energii z wód geotermalnych – do 50 % kosztów;
• małe elektrownie wodne – do 50 % kosztów kwalifikowanych;
• źródła ciepła opalane biomasą – do 30 % kosztów kwalifikowanych;
• biogazownie rozumiane jako obiekty wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła
z wykorzystaniem biogazu rolniczego oraz instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem
wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej – do 75% kosztów
kwalifikowanych;
• wytwarzanie energii elektrycznej w wysokosprawnej kogeneracji na biomasę – do 75 % kosztów
kwalifikowanych;
Przy określaniu poziomu dofinansowania należy uwzględniać przepisy dotyczące pomocy publicznej.
Wspieranie rozproszonych,
odnawialnych źródeł energii.
Część 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii

15. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Prosument – linia dofinansowania
z przeznaczeniem na zakup i montaż mikro-
instalacji odnawialnych źródeł energii
Rodzaje przedsięwzięć:
• źródła ciepła opalane biomasą, pompy ciepła oraz kolektory słoneczne o zainstalowanej
mocy cieplnej do 300 kWt;
• systemy fotowoltaiczne, małe elektrownie wiatrowe, mikrobiogazownie oraz mikro-
kogeneracja o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe;
Budżet programu – 800 mln zł.
Beneficjenci:
• osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem mieszkalnym;
• wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe;
Forma dofinansowania:
• kredyt z dotacją do 100% kosztów kwalifikowanych;
• dotacja - 20% lub 40%, po roku 2015: 15% lub 30% (w zależności od rodzaju źródła);
• oprocentowanie w skali roku – 1%;

16. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Intensywność dofinansowania:
Maksymalna kwota dofinansowania:
w przypadku osób fizycznych
• jedno źródło energii cieplnej lub elektrycznej - 100 000 tys. zł;
• kilka źródeł energii cieplnej lub elektrycznej - 150 000 tys. zł;
w przypadku spółdzielni lub wspólnot mieszkaniowych:
• jedno źródło energii cieplnej lub elektrycznej - 300 000 tys. zł;
• kilka źródeł energii cieplnej lub elektrycznej - 450 000 tys. zł;
Prosument – linia dofinansowania
z przeznaczeniem na zakup i montaż mikro-
instalacji odnawialnych źródeł energii

17. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
System Zielonych Inwestycji
(GIS – Green Investment Scheme)
Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej
Konkurs VI
Rodzaje przedsięwzięć:
• Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej w zakresie:
o ocieplenie obiektu, wymiana okien i drzwi zewnętrznych;
o przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła) oraz systemów
wentylacji i klimatyzacji;
o przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia;
o zastosowanie systemów zarządzania energią w budynkach;
o wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii;
• Wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne (jako dodatkowe zadanie
realizowane równolegle z termomodernizacją obiektów);
Budżet konkursu: dotacje - 40 mln zł.
Wnioskodawcy mogli ubiegać się o dodatkowe środki w formie pożyczek.

18. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
System Zielonych Inwestycji
(GIS – Green Investment Scheme)
Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej
Konkurs VI
Beneficjenci:
• jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki;
• podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadań własnych jst niebędące przedsiębiorcami;
• Ochotnicza Straż Pożarna;
• uczelnie w rozumieniu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz instytuty badawcze;
• samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty lecznicze prowadzące przedsiębiorstwo
w rozumieniu art. 551
Kodeksu cywilnego w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych;
• organizacje pozarządowe, Kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych
związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne;
Intensywność dofinansowania:
• dotacja ze środków innych niż środki GIS - do 30 % kosztów kwalifikowanych;
• pomoc techniczna GIS - przeznaczona wyłącznie na koszty - do 40 % tych kosztów;
• pożyczka - do 60 % kosztów kwalifikowanych;
• łączne dofinansowanie w formie dotacji i pożyczki nie może być wyższe niż 95 % kosztów kwalifikowanych;

19. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
System Zielonych Inwestycji
(GIS – Green Investment Scheme)
Część 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej

20. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
System Zielonych Inwestycji
(GIS – Green Investment Scheme)
Część 2) Biogazownie rolnicze – III konkurs
Rodzaje przedsięwzięć:
• budowa, rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła
z wykorzystaniem biogazu rolniczego;
• budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem
wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej.
Budżet konkursu – 50 mln zł;
Minimalny koszt całkowity przedsięwzięcia:
• powyżej 2 mln zł (w przypadku projektów grupowych – powyżej 5 mln zł);

21. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
System Zielonych Inwestycji
(GIS – Green Investment Scheme)
Część 2) Biogazownie rolnicze – III konkurs
Beneficjenci:
•podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną) podejmujące realizację przedsięwzięć w zakresie
wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach
rozkładu szczątek roślinnych i zwierzęcych oraz wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia
go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej;
•podmiot dominujący oraz spółki handlowe od niego zależne, mogą złożyć w jednym konkursie tylko
jeden wniosek o dofinansowanie;
Forma dofinansowania:
•kwota dotacji - do 30 % kosztów kwalifikowanych;
•kwota pożyczki - do 45 % kosztów kwalifikowanych;

22. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
System Zielonych Inwestycji
(GIS – Green Investment Scheme)
Część 2) Biogazownie rolnicze – III konkurs
Wpłynęło 55 wniosków na łączny koszt całkowity 980,2 mln zł
(dotacja: 257,45 mln zł; pożyczka: 410,47 mln zł)
Nabór do III konkursu zakończony
W dniu 20.02.2014 r. została zatwierdzona lista
rankingowa przedsięwzięć zakwalifikowanych
do dofinansowania ze środków NFOŚiGW.

23. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Program dla przedsięwzięć w zakresie
odnawialnych źródeł energii i obiektów
wysokosprawnej kogeneracji.
Część 3) Dopłaty do kredytów na kolektory słoneczne
Rodzaje przedsięwzięć:
• Zakup i montaż kolektorów słonecznych do:
o ogrzewania wody użytkowej;
o ogrzewania wody użytkowej oraz wspomagania zasilania w energię innych odbiorników
ciepła w budynkach, przeznaczonych lub wykorzystywanych na cele mieszkaniowe;
Planowane wypłaty w latach 2013 – 2014 – 450 000 tys. zł
Beneficjenci:
• osoby fizyczne posiadające prawo do dysponowania budynkiem;
• wspólnoty mieszkaniowe instalujące kolektory słoneczne na własnych budynkach
wielolokalowych;
Forma dofinansowania:
• dotacja na częściową spłatę kapitału realizowana za pośrednictwem banku;

24. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wsparcie przedsiębiorców w zakresie
niskoemisyjnej gospodarki
Część 2) Zwiększenie efektywności energetycznej
Rodzaje przedsięwzięć:
Przedsięwzięcia poprawy efektywności energetycznej w tym zmiany technologiczne
w obszarze:
• technologii racjonalizacji zużycia energii elektrycznej (m.in. rozwiązania OZE takie jak turbiny
wiatrowe, kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, małe elektrownie wodne);
• technologii racjonalizacji zużycia energii (m.in. odnawialne źródła energii w tym systemy
geotermalne, kolektory słoneczne, pompy ciepła);
• modernizacji procesów przemysłowych w zakresie efektywności energetycznej;
• wdrażania systemów zarządzania energią i jej jakością;
Budżet programu – 162,2 mln zł
Beneficjenci:
• przedsiębiorcy;
Forma dofinansowania:
• preferencyjna pożyczka – do 75% kosztów kwalifikowanych;

25. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wsparcie przedsiębiorców w zakresie
niskoemisyjnej gospodarki
Część 3) E-KUMULATOR - Ekologiczny Akumulator dla Przemysłu
Komponent: Energetyczne wykorzystanie przemysłowych odpadów
w tym osadów ściekowych
Rodzaje przedsięwzięć:
• budowa nowych lub modernizacja istniejących instalacji energetycznego wykorzystania
przemysłowych odpadów;
• budowa nowych lub modernizacja istniejących instalacji służących produkcji i wykorzystaniu
paliw alternatywnych we własnych procesach technologicznych i w spalarniach odpadów;
Budżet programu – 60 mln zł
Beneficjenci:
• przedsiębiorcy;
Forma dofinansowania:
• preferencyjna pożyczka - do 75% kosztów kwalifikowanych (z możliwością umorzenia do 15%);

26. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wsparcie przedsiębiorców w zakresie
niskoemisyjnej gospodarki
Planowane efekty ekologiczne
Zmniejszenie zużycia
energii w przedsię-
biorstwach o 1 000
GWh/rok
- wytworzenie energii
z osadów ściekowych
(odpadów): 20 000 MWh/rok
- wytworzenie paliwa
z osadów ściekowych
(odpadów): 6 000 GJ/rok
Zmniejszenie zużycia
surowców pierwotnych
w przedsiębiorstwach
o 500 000 ton/rok
Ograniczenie emisji:
- CO2 : 1000 Mg/rok
- SO2: 900 Mg/rok
- Nox : 400 Mg/rok
- Pyły: 800 Mg/rok

27. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Plany gospodarki niskoemisyjnej
(PO IiŚ – działanie 9.3)
Rodzaje przedsięwzięć (obligatoryjnie):
• opracowanie, bądź aktualizacja planu dla gminy (poprzez zlecenie jego wykonania firmie
zewnętrznej bądź wykonanie przez pracowników gminy, rozliczając koszty osobowe);
• stworzenie w gminie bazy danych zawierającej wyselekcjonowane i usystematyzowane
informacje pozwalające na ocenę gospodarki energią w mieście/gminie oraz w jego/jej
poszczególnych sektorach i obiektach oraz inwentaryzację emisji gazów cieplarnianych i CO2;
• szkolenia dla pracowników gmin na temat problematyki związanej z tworzeniem planów
gospodarki niskoemisyjnej, planowania energetycznego i zarządzania energią;
• działania informacyjno promocyjne związane z planami;
Budżet programu – 10 mln zł
Beneficjenci:
• gminy oraz ich grupy (związki, stowarzyszenia, porozumienia);
Forma dofinansowania:
• dotacja - do 85 % kosztów kwalifikowanych;

28. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
• 759 - liczba wniosków złożonych
(w tym 12 grupowych);
• 873 - liczba gmin biorących udział w
konkursie (35 % gmin w Polsce);
• wnioskowana kwota dofinansowania 48,7
mln zł (kwota całkowita 56,9 mln zł);
* aktywność gmin z danego
województwa
17
26
70
84
56
35 97
39
73
78
24
21
34
59
91
69*52%
*74%
*48%
Plany gospodarki niskoemisyjnej
(PO IiŚ – działanie 9.3)

29. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Niska emisja
w nowej
perspektywie

30. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
PO IiŚ na lata 2014 - 2020
Oś priorytetowa I: Promocja odnawialnych źródeł energii

31. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
NFOŚiGW na lata 2014 - 2020
Nowe programy priorytetowe

32. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Wnioski końcowe
1/. Narodowy Fundusz aktywnie wspiera likwidacje
niskiej emisji (kilkanaście programów priorytetowych).
2/. Potrzeba kontynuowania aktywnej edukacji ekologicznej.
3/. Niezbędna pomoc legislacyjna, stwarzająca pewność ekonomiczną.
4/. Konieczność rozwoju energetyki rozproszonej:
• mniejsze straty na przesyle,
• nowe miejsca pracy,
• wzrost potencjału ekonomicznego najsłabszych gosp. obszarów,
• przeciwdziałanie „ubóstwu energetycznemu”, itd.
5/. Nowa rola izb gospodarczych (pomoc organizatorska, merytoryczna i
formalne współuczestnictwo w nowych inicjatywach).
6/. Formy zachęty na wybrane inwestycje proekologiczne.

33. w w w. n f o s i g w. g o v. p l
Dziękuję za uwagę
dr inż. Jan Wiater
Ekspert w NFOŚiGW
Wszystkie programy priorytetowe dostępne są na naszej stronie internetowej
www.nfosigw.gov.pl