Historiaurrea, paleolitoa

1. Historiaurrea
paleolitoa , neolitoa eta metal aroa
Lara moreno DBH1

2. historiaurrea
• Historiaurrea gizakiaren
lehen etapa da. Duela
5.000.000 urte hasi zen
• Historia, duela 5000 urte
eta hasi zen idazkera
asmatu zen
• Historiaurren aroak hauek
dira : paleolitoa ,
neolitoaeta metal aroa

3. Aroak
• Paleolitoa , orain duela 5
miloi urte gizakiak ehizatik
eta bilketatik bizi ziren
• Neolitoa duela 11.000
urte inguru , gizakiek
nekazaritza eta abeltzaintza
asmatu zituzten
• 7.000 urte , hasi ziren
metala erabiltzen eta
deintzen zuen metal aroa

4. Hominizazio prosesua
Noiz hasten da Non agertzen da Zeintzuk dira Zein asmatu zuten
ezaugarriak
Bi hanketan ibiltzen
duela eskuekin
astralupitecusa Duela 5 miloi urte Afrikan hartu ahal du
tresnak, (harriak…)
Homo habilisa Duela 2 miloi urte afrikan Labanak,lanabes
konplexuak
Homo erectusa Duela 2 miloi urte Afrika ,europa eta asia Tennte ibiltzen zen Sua asmatu
zuten,hizkuntza sinplea
Duela 150.000 urte Kontinenten guztietan Gure antzan
neandertal zeukaten txikiagoa Hildakoak ehortzen
Neandertal baino
Duela 130.000 urte Kontinente guztietan altuagoa oso Hizkuntza modernoa
Homo sapiens adimentsuak artea asmatu zuten
lanabes desberdin
agiten

5. Paleolitoa noiz eta non hasi zen
Paleolitoa : noiz eta non geratu zen.
 Paleolitoa lehen gizakia sortu zenetik (duela 5 miloi urte gutxi
gorabehera ) nekazaritza eta abeltzaintza asmatu (duela
11.000 urte ) pakeolitoan , gizakiak tributan antolatzen
bidez lortutakoak jaten zituzten zura, harriak eta hezurrak
erabiltzen zituzten lanabesak egiteko

6. Paleolitoa
• Paleolitoak : duela 5 miloi urte nekazaritza eta abeltzaintza
asmatu zituzten urte duela 11.000 urte inguru .Paleolitoan
gizakiak tributan antolatzen ziren ehizaren eta biketaren
bidez lortutako jaten zituzten ; zura horrak eta hezurrak
erabiltzen zituzten lanabesak egitekoa

7. BIZIMODUA EREMU BEROETAN
• Afrikan 4 miloi urtean (kontinente) klima beroko
eremuetan bizi izan ziren. Paleolitoa gaur egungo
saturaren antzeko zen . belarri andia ta zuhaitz
sakabanatuak. Gizakiak oso animaliak
amankutzak batera bizi ziren : lehoiekin,
hipopotamorekin , elefanteekin eta kokodriloekin.

8. BIZIMODUA EREMU HOTZETAN
• Europan,asiaren ,eta ipar amerikan oso klima
hotzeko gunetan bizitzera : Aldi luze horiei
glaziazioak .Gizakiak hain bizi baldintza gogortaro
egokitu ziren eta bizirik irautea lortu zuten –
babestutako haranak eta haitzulakoak bilatzen
zituzten hotzari eta lurrarri aurregiteko erbiltzen
zuten berotzeko janariak prestatzeko eta
animaliak uxatzeko . mamutekin dur – oreikin -
orainekin hartzak eta bisontekin

9. PALEOLITOKO LANABESAK
• Paleolito hitzak “harri zaharra” esan nahi du
eta aldi honetan gizakien egiteko larrusko
lanabesak eta aurpegi bikoi. Beste tresnak
batzuk egiten besaterako , orratzak ,arpoiak
eta amuak hezurrak eta zura erabiltzen
zituzten.

10. KOMUNITATE - BIZITZA
• Paleolitoko gizakiak familia gutxi batzuek osaturiko
hogei eta berrogei kide inguruko tributan bizi ziren .
tribuko kideeek elkar lagundu eta babesten zuten;
maitasun eta elkartasun sentimenduak zituzten.
Pertsonan haurtzaroa luzea da ,zaharrek ziren tribuko
jakintsoenak

11. BESTE TRIBU BARTZUEKIKO
HORIENUNAK
• Tribuak harremanak izaten zituzten elkarren
artean .horrela , giza-emakumeek beste
gizon emakume batzuek ezagutu haiekin
elkartu eta seme – alabak edukitzen zituzten

12. BIZITOKIAK
• Paleolitoan pertsonak nomadak ziren ; hau
da ez ziren leku finko batean bizi eta alde
batetik bestean ibiltzen ziren janari bila oro
hori aintzinara; inguruan eta iburitzen
kokatzen.

13. EHIZA ETA BILKETA
• Paleolito gizakiak bilketatik ; ehizatik eta
arrantzatik bizi ziren .batez ere fruituak , landareak
eta animaliak txikiak (igela,txoriak ,arratoiak
intzektuak ,narrastiak txikian ) makina zorrotsak
erabiliz animali handiak (bisonteak,artzak eta
mamutak) ez zituzten oso sarritan ehizaten . beste
batzuetan trampak eta hezurrezko arpoi txikiak
erabiltzen zituzten.

14. JANTZIAK
• Jende gizakiak eremu beroetan bizi ziren ; vaina
europara,asiara eta amerikara babesteko behar
izan zituzten. Jantziak egiteko animalien larruak
erabiltzen zituzten hezurrezko orratzez josten
zituzten eta animalia tendoiak erabiltzen zituzten
harritsuak.

15. OSASUNA ETA GAITASUNA
• Paleolitoa bizi modua oso gogorra zen.
Animalia baten erasoak ado zein
gaixotasunak heriotza eragin zezakeen .
zenbait esagutzen zuten broma hala ere
harri txiki asko hiltzen ziren , eta gutxiek
lortzen zuten hogei urtetik guru bizitea.

16. Sinesmenak eta errituak
• Hainbat espiritu bazirela sinesten zuten
ehizan laguntzen zieten, ugalkortasuna
errazten zuten . Gaixotasunak eta heriotza
eragizuten espirituak . Errituak egiten zituzten

17. artea
• Duela 35.000 urte inguru ,gizakiek lehen
artelanak egin zituzte
• Paleolitoko pertsonek pinturaz apaintzen zituzten
haitzuloetako hormak eta sabaiak . labar artea
(artea haizetan) esaten zaio paleolitoko pinturek .
• Pinturak egiteko mineralak zapatzen zituzten.

18. artea
• Polikromoak ---> hau da zenbait kolore erabiltzen
zituzten irudi berean.
• Pinturak --->oso errealistak dira.
• Oro har ---> animalien irudiak adieraztenj dira.
• Adibidez ---> espainako iparraldean eta frantziako
hegoaldean aurkitu dira.