1. 1
A TRANSCRICIÓN
• Entendemos por transcrición a síntese do ARN como copia do ADN
• A transcrición realízase no núcleo da células eucarióticas
• Só se transcribe unha das dúas cadeas da dobre hélice
• A transcrición faise en sentido 5’ -->3’:
3´ 5´
ADN: A T A T A C A T G T C A T
5´ -----------------------------------> 3´
ARN: U A U A U G U A C A G U A
• A transcrición está catalizada polos ARN polimerasas:
• nas células eucarióticas hai tres tipos de ARN polimerasa
• ARN polimerasa I: cataliza a síntese do ARNr que se sintetiza nos
nucléolos (18S, 28S e 5,8S)
• ARN polimerasa II: cataliza a síntese do ARNm
• ARN polimerasa III: cataliza a síntese do ARNt e do ARNr que non se
forma nos nucléolos (5S)
• nas células procariotas só hai un tipo de ARN polimerasa
• Aínda que os tres tipos de ARN se sintetizan por transcrición imos describir só a
síntese do ARNm en eucariotas
• Na síntese do ARNm das células eucariotas podemos diferenciar 4 etapas: iniciación,
elongación, remate e maduración.
• Iniciación:
• A cadea do ADN que serve de molde, presenta unha secuencia de bases
rica en T e A, que algúns autores describen como unha especie de caixa
(box, en inglés) e que chaman “TATA box”.
• Esta secuencia actúa como promotor e indica á ARN polimerasa que 30
nucleótidos máis adiante deberá comeza-la transcrición
• Elongación:
• Despois de unirse ó promotor o ARN polimerasa desprázase pola cadea
de ADN que fai de patrón en sentido 3´-->5´
• Cando leva recorridos os primeiros 30 nucleótidos engádese a caperuza
(G -P-P-P) no extremo 5´do ARNm
• Mentres tanto a cadea de ARNm segue medrando transcribíndose tanto
os intróns como os exóns
• Remate:
• A transcrición finaliza cando o ARN polimerasa chega á secuencia
GCGCATATT
• Inmediatamente despois entra outro enzima chamado poli-A polimerasa
que engade no extremo 3´a cola poli-A (150 - 200 ribonucleótidos de A)
2. 2
• Cando acaba esta fase o ARN está formado por exóns e intróns e
chámase transcrito primario
• Os xenes das células eucariotas están fragmentados polo que sempre
necesitan un proceso de maduración a partir do transcrito primario.
• Maduración:
• A maduración consiste na eliminación dos intróns e o posterior empalme
dos exóns que son os que levan a información para a síntese proteica
REVERSOTRANSCRICIÓN OU RETROTRANSCRICIÓN
• Foi descrita no ano 1970 cando se descubriron os retrovirus, contradicindo ou
modificando o dogma central da Bioloxía Molecular:
ADN --> transcrición --> ARN --> tradución --> proteínas
• O material xenético dos retrovirus é ARN e ademais teñen un enzima denominada
retrotranscritasa ou transcritasa inversa
• Estes retrovirus, entre os que se atopa o do SIDA, son capaces de transcribir o ARN a
ADN, é dicir, de realizar a reversotranscrición,
• O ARN funciona como molde para a síntese de ADN bicatenario.
3. 3
SÍNTESE DE PROTEÍNAS: TRADUCIÓN
• Entendemos por tradución o proceso de síntese das proteínas
• Este proceso realízase no citoplasma, nos polirribosomas ou polisomas.
• Para a síntese de proteínas é necesario:
• ARNm que leva a información do ADN ó citoplasma. Esta información indicará a
secuencia dos aminoácidos que forman a proteína.
• Aminoácidos, para formar a proteína
• ARNt, para levar os aminoácidos e colocalos no lugar adecuado
• Ribosomas, para ler e traducir a mensaxe
• Os ribosomas presentan:
• dúas subunidades:
• a subunidade maior e
• a subunidade menor
• dous centros de unión ou “locus”
• o locus P ou locus peptidil
• o locus A ou locus aceptor de novos aminoacil-ARNt
• Na biosíntese de proteínas podemos distinguir as seguintes fases:
a) A activación dos aminoácidos
b) A tradución:
1. iniciación da síntese
2. elongación da cadea
3. remate da síntese
a) A activación dos aminoácidos:
• consiste na unión dos aminoácidos co ARNt correspondente, para formar o
aminoacil-ARNt.
• Esta unión está catalizada pola aminoacil-ARNt-sintetasa
Aminoacil- ARNt - sintetasa
aminoácido + ARNt ------------------------------------> aminoacil-ARNt
• Unha vez formado o aminoacil-ARNt comeza a síntese.
4. 4
PRIMEIRA ETAPA DA TRADUCIÓN: A INICIACIÓN DA SÍNTESE:
1. O ARNm chega ó citoplasma coa información para a síntese.
2. O ARNm entra na subunidade menor dun ribosoma e deslízase por ela ata que o
codón AUG queda situado no locus P. dentro do ribosomas quedan dous codóns.
3. Chega o aminoacil-ARNt correspondente á metionina e sitúase no seu lugar gracias
á complementariedade entre sa bases do codón codificador (AUG) e as do seu
anticodon (UAC)
4. Acóplase a subunidade maior do ribosoma formando o que se chama o complexo
ribosomal ou complexo activo. Todo está preparado para a síntese da proteína.
Todo este proceso está catalizado polos chamados factores de iniciación (FI)
SEGUNDA ETAPA DA TRADUCIÓN:
ELONGACIÓN DA CADEA POLIPEPTÍDICA
5. Chega o aminoacil-ARNt complementario do seguinte triplete e sitúase no locus A
6. O radical carboxilo do primeiro aminoácido (Met) sóltase do seu ARNt e únese
mediante, enlace peptídico, ó grupo amino (NH2) do aminoácido seguinte (Tyr)
formando un dipeptidil-ARNt. O enzima é unha peptidil-transferasa.
7. O ARNt que ocupaba o locus P queda sen aminoácido e sae do ribosoma. Prodúcese
entón a translocación ribosomal: o ribosoma avanza cara adiante ata abarcar o
seguinte triplete
8. Agora o dipeptidil-ARNt ocupa o locus P e ó locus A chega un novo aminoacil-ARNt.
9. O dipéptido sóltase do seu ARNt e únese ó aminoácido seguinte. O ARNt baleiro
sae o ribosoma
10. O ribosoma avanza outro posto (translocación ribosomal). O tripeptidil- ARNt pasa
a ocupar o locus P e ó locus A chega un novo aminoacil- ARNt.
11. O ARNt baleiro sae do ribosoma, etc....
Todo este proceso está catalizado polos factores de elongación (FE) e precisa GTP
6. 6
TERCEIRA ETAPA DA TRADUCIÓN: REMATE DA SÍNTESE
12. O peptidil- ARNt ocupa o locus P e no locus A entra un dos tres tripletes que non
codifican ningún aminoácido e polo tanto que indican a fin da síntese. O ribosoma
espera a que chegue un novo a minoacil- ARNt, pero como isto non ocorre
13. Dáse por rematada a síntese:
• A proteína sóltase do último ARNt que sae do ribosoma
• o ARNm sae do ribosoma e descomponse,
• sepáranse as dúas subunidades ribosomales, desfacéndose o complexo activo
• Todo este proceso está catalizado polos factores R (FR)
• A mesma cadea de ARNm é traducida por varios ribosomas ó mesmo tempo e ó conxunto
chámase polisoma ou polirribosoma, e polo tanto sintetízanse varias cadeas
polipeptídicas.
• A medida que se vai sintetizando a cadea polipeptídica, vai adoptando unha
determinada estrutura secundaria e terciaria, é dicir vaise pregando.
• Se a proteína precisa de máis dunha cadea polipeptídica para ser activa, prodúcese a
asociación coas outras cadeas.