2. • .Gorputza ulez estalita daukie eta lau
gorputz adar daukiez.
• Gustiek birikien bides hartzen dabe
arnasea.
• Ia danak bibiparoak dira, obiparoak
salbuespen apur batzuk baino ez dira.
Jaiotean amaren esnea hartzen dabe, eta
horregaitik, espainak daukiez,
edosikitzeko.
• Hortzaldi bi daukiez bizitzaren zehar.
Hortzeria esaten eta bein betiko hartzen
da.
3. Saguzarrakaz, hegaztiak dira hegaz egiteko ahalmena dukien ornodun bakarrak. Badira hegaz
egiterik ez daukien hegaztiak. Ezaugarri komunak:
Gorputza lumaz estalita daudie, eta lau gorputz adar daukiez: aurrean hego bi, gehienek hegaz
egiteko erabilten dabezanak, eta atzean, hanka bi.
Hegazti guztiek birikien bidez arnasea hartzen dabe.
Hegaztiak obiparoak dira. Gurasoek txitak elikatzen eta jagoten dabez, euren kontura biziteko
gai diran arte.
Ez daukie hortzik, mokoa daukie ahoan.
4. Hegaztiak talde handi bitan sailkatzen dira: hegalariak eta ez hegalariak.
Hegazti ez hegalariak, bitan banatzen dira. Lasterkariak eta pinguinoak.
Lasterkarien taldekoak dira, ostrukea eta emua.
Pinguinoak, oso ugerlari trebeak dira, gorputza gantz geruza lodiz babestuta daukie eta horri
esker, eskualde oso hotzetan bizi daitekez.
5. • Narrasti gehienak lehorreko animaliak dira;
• Azala eskata gogorrez estalita daukie, eta lau hankan dabilz.
• Guztiek birikien bidez arnasea hartzen dabe.
• Narrasti batzuk bedarjaleak dira; eta beste batzuk okelajaleak.
• Narrastiak obiparoak dira, arrautak euren konturaizten dabez, eta kumeek arrautzetatik
urteten dabenean, ez dabezz jagoten.
6. Arrain batzzuk itsasoan bizi dira eta beste batzuk ur gezatan.
Askokeskata distirstzuz estaalit daukie gorputza beste batzuk
azala dentikulo izeneko hortz txiki moduko batzuez estalita daukie.
Gorputz adarrek hegatz fomea daukie.
Guztiek zakatzen bidez arnasea hartzen dabe.
Arrain batzuk bedarjaleak dira; beste batzuk okelajaleak eta
besteak orojaleak dira.
Obiparoak dira.
7. • Jaio eta gero anfibioak uretan bizi dira,
baina heldutazunera eltzen diranean, ia
denpora guztia lehorrean emotenn dabe.
• Azal mehea eta biluzia daukie, gehienek
lau hanka daukiez, eta atxamarrak uger
egiteko laguntzen deutxen mintz batez
lotuta daukie.
• Bizitzaren hazierako aldietan zakatzen
bidez arnasea hartzen dabe.
Heldutasunera eltzen diranean, birikien
didez, biriki txikiak daukiez.
• Bizitzaren hasierako aldietan, batzuk
bedarjaleak dira, baina heldutan gehienak
okelajaleak dira. Hortz- aginak daukiez,
mihin luzea eta itsaskorra ere bai.
• Anfibioak obiparoak dira, ez dabez
rrautzak txitatzen, jaiotean, uretan larba
txikiak dira. Apurka- apurka, metamorfosi
prozesua jasaten dabe.
8. • Hanka artikulatuak daukiez, eta
gorputza egmentutan zatituta eta
oskol moduko kampo eskeleto batez
babestuta daukie.
• Lehorreko artropodoek txirri-txirriek
trakeen bidez arnasea hartzen dabe;
eta uretakoek sigalek, zakatzen bidez.
• Artropodo mta asko dagoz;
tximeletaak,euliak eta otarrainak.
• Batzuk bedarjaleak dira; beste batzuk
okelajaleak; eta beste batzuk
orojaleak.
9. • Artropodoak lau taldetan sailkatze dira: intzektuek, araknidoek,
krustazeoak eta miriapodoak.
• Intzektuek sei hanka eta antena bi daukiez: burua, toraxa eta adbomena.
Batzuk hegoak daukiez; eta beste batzuk, ez.
• Araknidoek zortzi hanka daukiez. Gorputz atal bi daukiez: zefalotoraxa eta
adomena .
• Krustazeoe hantena bi eta hamar hanka daukiez, eta gorputz atal bi;
zefalotoraxa eta abdomena.
• Miriapooek hamar hanka baino gehiago daukiez, eta gorputz
luzea,segmentu askotan banatua. Segmentubakotzeik hanka batek baino
gehiagok utete dau.
10. Moluskoen taldean animali asko dagoz, ia
guztiak itsasokoak.
Gorputz biguna daukie, batzuk maskorrez
babestuta. Beste batzuk gorputz biluzia
daukie.
Uretako moluskuek zakatzen bidez arnasea
hartzen dabe;eta lehorrekoek biriki bakunak
daukiez.
Elikadureari jagokonez, molusku bedarjaleak,
okelajaleak eta orojaleak bereizten dira.
Moluskuen taldea oso ugaria da:
gasteropodoak, zefalopodoak eta bibalbioak.
Gasteropodoek begiak garroetan daukiez. Batzuk
maskorra daukie eta beste batzuk ez daukie
maskorrik.
Bibalbioek kusku izeneko maskor bi
daukiez;gorputz biguna dabenez. Batzuk
itsasoan bizi dira; eta beste batzuk, ur gezatan.
Zefalopodoes garroak daukiez, eta elikagai
dabezan animaliak harrapatzeko erabilten
dabez. Batzuk barruko maskorra daukie,
besteek ez daukie maskorrik.
11. Har batzuk lehorrekoak dira eta
beste batzuk uretakoak dira
ezaugarri honeek daukiez:
Gorputz zilindrikoa daukie,
biguna, luzangea eta
eraztunetan banatua.
Bedarjaleak, okelajaleak eta
orojaleak izan daitekez.
Anelido anelido urtarrekzakatze
bidez arnasea hartzen dabe,
eta lehorrekoek
narruazaleko arnasketa
daukie.
12. Itsas izarrak eta itsas trikuak. Uretan bizi dira, ezaugarri honeek daukize:
Azalaren barruan plaka surrun txiki batzuk eratzen dira. Batzuetan, arantzak osotzen
dabez.
Itsas trikuak bedarjaleak dira, eta itsas hondoan geldirik bizi dira. Itsas izarrak okelajaleak
dira eta uretan mogitzen edo lekuz aldatzen dira.
Guztiek zakatzen bidez arnasea hartzen dabe.
13. Ia guztiak itsastarrak dira, baina badira ur gesatan bizi daitekezenak ere.
Ezaugarri komun honeek daukiez:
Zaku formako gorputza daukie, poro izeneko zulotzoz beteta.Poroetatik
ura eta elikagaia dabezan protozoo txikiak gorputzean sartzen jakez.
Gorputzaren goiko aldean oskulo izeneko poro handiago bat daukie
horren bidez, kanporatu egiten dabe soberan daukien ura.
14. Knidarioak animalia itsastar oso
bereziak dira, polipoak eta
marmokak. Polipoak sesilak dira,
eta arrokei itsatsita bizi dira.
Marmokek, itsasoko uretan
flotatzen dabe. Hainbat ezaugarri
komun daukiez:
Zaku itxurako gorputza daukie, eta
ahoa garro pozoitsu batzuez
inguratuta daukie. Babesteko eta
elikagai dabezan organismoak
harrapatzeko erabilten dabez garro
horreek.
Animalia okelajaleak dira.
Narruazaleko arnasketea daukie.
