SlideShare a Scribd company logo
1 of 85
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°1
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Radyasyon Güvenliği Mevzuatı ve
Radyoaktif Kaynakların Emniyet ve Güvenliğinin
Önemi
Doç.Dr. İbrahim USLU
Daire Başkanı
Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
Not: Bu eski sunum 2003 yılında hazırlanmıştır. Prof.Dr.
İbrahim USLU
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°2
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
İçindekiler
 Radyoaktif kaynakların kullanım yerleri
 Denetimsiz radyoaktif kaynakların insan ve çevre etkileri
 Hurda metallerde bulunması olası radyoaktif maddeler
 Goiana radyasyon kazası
 UAEA’nın düzenlediği konferanslar ve davranış ilkeleri
dökümanı
 Sınır kapılarımızın güvenliği
 TAEK Radyasyon Güvenliği Mevzuatı
 Sonuç
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°3
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Binlerce Radyoaktif Kaynak Tıpta ve
Endüstri Kullanılmaktadır.
Tıpta teşhis ve
tedavide
Gıda ışınlama ve sterilizasyonda
Petrol arama çalışmalarında
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°4
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Bilgisayarlı Tomografi cihazı
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°5
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Radyoterapi tedavileri
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°6
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Radyoaktif kaynaklar:
 Çok fazla sayıda ve dünyanın her tarafına yayılmıştır.
 Bir çoğu denetimsiz bir şekilde çevreye bırakılmıştır.
 Bazıları oldukça güçlüdür.
 Çok iyi idare edilenlerin de güvenliği iyi
sağlanamamaktadır!
 Teröristler tarafından kullanılabilir.
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°7
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Binlerce radyoaktif kaynak işe yaramadığında veya kullanım
süreleri bittiğinde gelişigüzel çevreye atılabilmektedir
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°8 / 000
Radyoaktif kaynakların uluslararası tehdit boyutunda en
önemli olanı Sr-90 içeren elektrik üretecidir
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°9 / 000
Eski SSCB ülkelerinde:
40,000 den 150,000 Ci
ye kadar Sr-90!!
kullanılmıştır
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°10 / 000
Eski Sovyet ülkelerinde çok fazla sayıda Sr-90 radyasyon kaynaklı elekrik
üreteçleri kullanılıyordu
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°11 / 000
ABD tarafından da Alaska da
radyoaktif kaynak kullanan elektrik
üreteçleri kullanılmaktadır
Normal Su Seviyesi
Yakın zamanda
Gürcistan’da
terkedilmiş
bu radyoaktif
kaynaklardan biri
tesadüfen
bulunmuştur
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°13 / 000
Tacikistan’da da terkedilmiş bir hükümet binasında
benzeri radyoaktif kaynaklardan ele geçirilmiştir
Tamamen emniyetsiz
Bu radyoaktif kaynaklar rahatlıkla halk veya
teroristler tarafından ele geçirilebilir
Bu kaynaklardan bazılarında kaynak koruma kabı
içinde radyoaktif kaynağın olmadığı görülmüştür
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°16 / 000
Beyaz Rusya’da (Belarus) benzeri radyoaktif kaynaklar
terkedilmiş bir şekilde ele geçirilmiştir
Radyoaktif kaynaklar Moldova’da da ele
geçirilmiştir
Terkedilmiş olarak
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°18 / 000
Çoğu kamyonlarla taşınmıştır
8 adet Gama (Cs-137) radyoaktif Kaynaklı kamyon,
Kazakistan, 1974
3500 Ci of
Kamyonlara monte edilmiş radyoaktif
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°20 / 000
Güvensiz
Kaynağı ele
geçirmek bazen
çok kolaydır
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°21 / 000
Kabından çıkarılıp
istenilen yere
dökülebilirler
18
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°22 / 000
Bu radyoaktif kaynaklar teroristler tarafından
dinamitle dahi patlatılabilirler
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°23 / 000
=
+
Böylece bir şehir, ve binlerce insan metro vb.
alanların kirlenmesiyle etkilenebilir
Panik ve korku yaratılır
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°24 / 000
Goiana’da
(Brezilya)
radyasyon
kazası
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°25
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Goiânia Kazası
 Ce-137 radyoaktif kaynak Hastanede kullanılmaktaydı
 Hurda toplayıcılar çaldı ve çelik hurdalığa götürdü.
 Kapsül içindeki CsCl radyoaktif kaynak döküldü ve çevreye dağıldı,
koca şehir kirlendi.
 14 kişi yüksek doz aldı; 4 kişi 4 hafta içinde öldü.
 112 000 kişi ölçüldü; 249 kişide radyoaktivite bulaşığı saptandı.
 85 evde yüksek oranda radyoaktivite saptandı;
 yüzlerce ev radyoaktiviteden etkilendi.
 >5000 m3 of radyoaktif atık oluştu.
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°26
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°27 / 000
Radyoaktivite
Sembolü
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°28 / 000
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°29
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Endüstriyel Radyografi cihazı
Radiography Camera Unit
Actual Source 2mm x 2mm
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°30
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Kazadan sonra ikinci gün
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°31
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
28 gün sonra
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°32
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
5 ay sonra
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°33
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Cost for months of treatment in France > $100,000
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°34
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°35
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Kazadan 11 ay sonra
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°36
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Patient 4 TS
Curie Institute, Paris
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°37
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Patient 4 TS
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°38
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Patient 4 TS
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°39
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Patient 4 TS
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°40
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°41
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Buenos Aires
December 2000
Dijon
September
1998
Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA)
Konferansları
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°42 / 000
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°43 / 000
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°44
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
UAEA’nın Yayınları ve
Davranış ilkeleri dökümanı
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°45
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Terkedilmiş radyoaktif kaynakların
bulunması ve toplanması anlaşmaları
Örnek: Üçlü ortak işbirliği (Tripartite Initiative)
(Rusya-ABD-UAEA)
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°46 / 000
Gürcistan’da radyoaktif kaynak araması
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°47 / 000
Bulunan
kaynak
Kaza
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°48 / 000
Radyoaktif
kaynak
apartmanın
bahçesinde
bulundu
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°49 / 000
Sınır
kapılarımızın
etkinliğini
artırmalıyız
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°50
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Sınır kapılarımızda panel
detektörler
Çeşitli
radyasyon
ölçüm
cihazları
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°51
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
1. Radyasyon ölçüm cihazları
2. Radyasyon doz hızını ve izotopun
cinsini bulabilen cihazlar
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°52 / 000
Radyoaktif
kaynakların
taşınmasını
daha sıkı
denetlemeliyiz
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°53 / 000
“Davranış İlkeleri”
(Code of Conduct)
dökümanının
ilkelerine uymalıyız
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°54
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Sonuç
 Nükleer ve radyoaktif maddelerin faydalı kullanımının yanında
kötü amaçla kullanımı da söz konusu,
 Nükleer ve radyoaktif maddelerin emniyeti ve güvenliğinin
sağlanması son derece önemli,
 Ülkemizin tüm kurumları bu konuda işbirliği ile çalışmak
zorunda,
 Sınır kapılarımızdaki denetimlerin etkinliğini artırılmalı,
 Hassas bölgeler, metrolar ve benzeri kritik yerlerin güvenliği
son derece önemli,
 Başbakanlık kriz merkezi ve TAEK kriz merkezi çeşitli
tatbikatlar yapmalı,
 İlgili kurum elemanları şimdiden ölçüm cıhazları almalı,
 İlgili Kurumlar TAEK’den nükleer ve radyoaktif maddelerin
yasa dışı trafiği ve olası kazalar da alınacak tedbirler
konusunda eğitim almalı.
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°55
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Türkiye Atom Enerjisi Kurumu
 1955, Nükleer enerjinin barışcıl amaçlar ile
kullanılması
 27.08.1956; 6821 Sayılı YASA (Komisyon)
 13.07.1982; 2690 Sayılı YASA (Kurum)
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°56
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
2690 Sayılı YASA 4(d) Maddesi
Radyasyon Kaynakları
 Radyoaktif maddeler
 Radyasyon üreten cihazlar
iyonlaştırıcı radyasyonların zararlı
etkilerine karşı korumayı sağlayıcı ilkeleri,
önlemleri ve hukuki sorumluluk sınırlarını
saptamak
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°57
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
2690 Sayılı YASA 4(d) Maddesi
 Radyasyon güvenliğine ilişkin esasları
belirleyen Tüzük ve Yönetmelikleri
hazırlamak,
 Her türlü çalışmayı lisanslamak,
denetlemek.
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°58
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Tüzük ve Yönetmelikler
 Radyasyon Güvenliği Tüzüğü
07/09/1985 RG Sayısı : 18861
 Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği
06/09/1991 RG Sayısı : 20983
 Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği
24/03/2000 RG Sayısı : 23999
 Nükleer Tanımlar Yönetmeliği
09/09/1991 RG Sayısı : 20986
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°59
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Yönetmelikler
 Radyoaktif Maddenin Güvenli Taşınması Yönetmeliği
10/09/1997 RG Sayısı : 23106
 Özel İşlem Gerektirmeyen Radyoaktif Atıklara İlişkin
Yönetmelik
15/01/2000 RG Sayısı : 23934
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°60
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Radyasyon Güvenliği Tüzüğü
İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarını bulunduran,
kullanan, imal, ithal ve ihraç eden, alan, satan,
taşıyan ve depolayan, resmi, özel kurum -
kuruluşlar ve gerçek kişilerce UYULMASI
GEREKEN KURALLAR Tüzük’te verilmektedir.
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°61
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
 İlke, Mevzuat, Standart ve Tedbirler
 Lisans, İzinler
 Radyasyon alanlarını sınıflandırılması ve denetim
 Çevrenin radyasyon güvenliğini sağlamak
 Radyasyon kazası halinde gerekli tedbirleri belirlemek
 İşbirliği (Bakanlık ve kuruluşlar)
 Ortak çalışmalar (araştırma,eğitim,yayım)
Görev ve Yetkiler
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°62
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Çalışma alanları bakımından Tüzük
kapsamına giren resmi, özel, kurum ve
kuruluşlar ve gerçek kişiler denetime
tabidir.
 Fiziksel yönden inceleme,
 Radyasyon düzeylerinin ölçülmesi,
 Radyasyon kaynaklarının ülkeye girişi, çıkışı,
taşınması ve transit geçişi sırasında mevzuat
hükümlerine uygunluğun incelenmesi.
Denetim
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°63
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
 Kayıt tutma yükümlülüğü
 Radyasyon kaynaklarının kaybı veya çalınması
 Radyasyon kazaları
 Radyoaktif yağışlar (Ölçüm,kayıt ve değerlendirmeler)
 Radyasyon tesisleri ve projelerinin incelenmesi (Kapalı alanda
yapılan çalışmalar)
TAEK Acil Durum Bildirim Hattı 172
Çeşitli Hükümler
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°64
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Nükleer ve radyolojik tehlike durumlarında bireylerin,
toplumun ve çevrenin muhtemel radyasyon etkilerinden ve
radyoaktif bulaşma tehlikelerinden korunması için yapılması
gereken hazırlıklarla, alınması gereken önlemleri belirlemek ve
faaliyetleri yönlendirmek amacıyla kurulmuştur.
Taek Kriz Merkezi
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°65
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Acil Durum Bildirim Hattı
Nükleer ve radyolojik tehlike içeren durumlarda
bildirim kolaylığı sağlamak amacıyla,
Alo TAEK 172 Acil Durum Bildirim Hattı
hizmete girmiştir.
Radyoaktif kaynak ve radyasyon üreten cihazlarla
ilgili olayların yanı sıra nükleer ve radyoaktif
madde kaçakçılığı ile nükleer tehlike içeren
olaylarda bildirim yapılabilir.
Alo Taek 172
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°66
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°67
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği
(26 – 60)
IAEA Temel Güvenlik Standartları
(9 – 115)
Avrupa Birliği Direktifleri
(80/866 - 96/29; 97/43)
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°68
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Amaç
İyonlaştırıcı radyasyon ışınlamalarına karşı kişilerin ve çevrenin
radyasyon güvenliğini sağlamaktır.
Kapsam
Radyasyon güvenliğinin sağlanmasını gerektiren her
türlü tesis ve radyasyon kaynağının zararlı
etkilerinden kişileri ve çevreyi korumak için alınması
gereken her türlü tedbiri ve yapılması gereken
faaliyetlerle ilgili hususları kapsar.
Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°69
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
2690 sayılı Yasa’nın 4 (d) maddesi
Yönetmelik kapsamına girmeyen radyoaktivite ve
radyasyon düzeyleri belirtilmektedir.
Radyoaktif madde içeren gıda maddeleri, tıbbi
malzemeler, ilaçlar ve benzeri tüketici ürünleri,
muafiyet sınırları içinde olsa bile Kurum tarafından
gerekli görülen hallerde izin yükümlülüğü aranır.
Dayanak ve Muafiyetler
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°70
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Yıllık eşdeğer doz sınırının bir defada alınması ve
aynı yıl süresince bu değerin aşılması halidir. “TAEK
Nükleer ve Radyolojik Tehlike Durumu Uygulama
Planı”nda detaylı olarak verilmiştir.
Eylem düzeyi; sürekli ışınlanmalar veya tehlike durumunda,
iyileştirici veya koruyucu eylemlerin yapılacağı, eşdeğer doz
hızı veya radyoaktivite konsantrasyon düzeyidir. (ani –sürekli)
Rehber düzey; aşılması halinde önlem alınmasını gerektiren
doz düzeyidir. (kronik –tıbbi)
Müdahele Düzeyi
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°71
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Maruz kalınacak yıllık dozun 1 mSv değerini
geçme olasılığı bulunan alanlar radyasyon
alanı olarak nitelendirilir.
Denetimli alanlar
 Gözetimli alanlar
Radyasyon Alanları
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°72
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Radyoaktif atıklar
Kapalı kaynaklar çevreye verilemez, bilgi
verilmeden devredilemez. Bakım-onarım-montaj-
demontaj lisansı almış kuruluşlar tarafından yapılır.
Doğal radyasyon
Doz sınırlama sistemi uygulanamaz, Radon için
solunum yolu ile yıllık konsantrasyon değeri evlerde
400 Bq/m3, işyerlerinde 1000 Bq/m3 değerlerini
aşamaz.
Toplumun Işınlanması
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°73
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Tehlike Durumu Planı
 Tehlike durumu veya kaza ile ilgili olarak görevlendirilen kişiler,
ünvanları, adres ve telefon numaraları,
 Tesis içindeki ve dışındaki sorumlu kişilerle haberleşme sistemi,
 Uygulanacak radyasyon ölçüm programları,
 Muhtemel kaza senaryoları ve alınacak önlemler,
 Gerekli ekipman ile araç ve gereçler.
Kaza veya Tehlike Durumunda Işınlanma
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°74
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Lisans
 İmal, ithal ve ihraç edilmesi, alınması, satılması,
 Taşınması, depolanması,
 Bakımı, onarımı, kurulması,sökülmesi, değiştirilmesi,
 Radyasyon kaynaklarıyla çalışılabilmesi ve her türlü amaçla
bulundurulması ve kullanılması
Bu lisans, başvurusu yapılan kaynakların Kurum
tarafından onaylanan kişilerin sorumluluğu altında ve
başvuruda belirtilen adresteki faaliyetini kapsar.
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°75
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Radyasyon kaynaklarının;
 İthali
 İhracı
 Taşınması
için lisans almış kişi ve kuruluşlar, ayrıca her ithal,
ihraç ve taşıma için de izin almakla yükümlüdür.
İzin, Denetim, Kayıtlar
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°76
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Tıbbi amaçla kullanılacak 3 yaşın üzerinde olan
cihazlara ve görüntü şiddetlendirici sistemi
bulunmayan floroskopi cihazlarına ithal izni verilmez.
 İthal izin başvuru formu, Kaynak üretim sertifikası, Standartlara
uygunluk belgesi
 Gümrük, GTİP,Kullanıcı
 Proforma fatura veya fatura
 Firma tarafından radyasyon kaynağının geri alınacağına dair
taahhütname veya kabul belgesi
İthal izni
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°77
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Radyoaktif maddeleri diğer kişi ve kuruluşlara
satış yapmak üzere ithal lisansı almış olan
firmalar, bu kaynakları yalnız lisans almış olan kişi
ve kuruluşlara dağıtmak zorundadır.
Radyoaktif madde dağıtım koşulu
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°78
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Radyoaktif maddelerin ithal, ihraç ve transit geçiş
izinlerini takiben Kurum tarafından gerek görülen
hallerde, gümrüklerde veya taşımanın
başlayacağı noktada, taşımanın “Radyoaktif
Maddenin Güvenli Taşınması Yönetmeliği”ne
uygunluğu, incelenerek Taşıma İzin Belgesi
düzenlenir.
Taşıma izni
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°79
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
İzin verilebilmesi için;
 Kaynağın son kullanıcısı ile gönderildiği yer,
 Gönderilen kuruluşun açık isim ve adresi,
 Kuruluşun kaynağı kabul ettiğine dair belge,
 Kaynağın cinsi, radyoaktivitesi.
Radyoaktif maddeler için
ihraç izni
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°80
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Mevcut diğer Yasa, Tüzük ve
Yönetmelikler
 Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi ve Diğer
Fizyoterapi Müesseseleri Kanunu
28/04/1937 RG Sayısı: 3153
 Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri
Hakkında Nizamname
06/05/1938 RG Sayısı: 2/10857
 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu
23/07/1965
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°81
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
 Milletlerarası Çalışma Örgütünün “İşçilerin
İyonizan Radyasyonlara Karşı Korunması
Hakkında 115 sayılı Sözleşmesinin
Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Kanun”
23/03/1968 RG Sayısı: 1033
 5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu’nun 32.
maddesine bir fıkra eklenmesine dair Kanun
28/09/1972 RG Sayısı: 1621
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°82
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
 İşçi Sağlığı ve ış Güvenliği Tüzüğü
09/04/1973 RG Sayısı: 14502
 Yataklı Tedavi Kurumları ışletmeler Yönetmeliği
13/01/1983 RG Sayısı: 17987
 Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık
Kuruluşları Hakkında Yönetmelik
09/03/2000 RG Sayısı: 23988
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°83
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Resmi web sitesi
www.taek.gov.tr
RSGD 17 September 2002 Diapositive N°84 / 000
Fazla tepki
Sorumluluk
TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°85
Doç.Dr. Ibrahim USLU
Nükleer ve
radyoaktif
Maddelerin
kaçakçılığının
önlenmesi Kursu
Teşekkürler

More Related Content

More from Prof.Dr. İbrahim USLU

Eğitimden Kültüre, Üretimden Gelişmişliğe Kimyanın Yeri
Eğitimden Kültüre, Üretimden Gelişmişliğe Kimyanın YeriEğitimden Kültüre, Üretimden Gelişmişliğe Kimyanın Yeri
Eğitimden Kültüre, Üretimden Gelişmişliğe Kimyanın Yeri Prof.Dr. İbrahim USLU
 
Mucizevi materyal; Grafenler ve Nanobiyoteknolojik kullanımları
Mucizevi materyal; Grafenler ve Nanobiyoteknolojik kullanımlarıMucizevi materyal; Grafenler ve Nanobiyoteknolojik kullanımları
Mucizevi materyal; Grafenler ve Nanobiyoteknolojik kullanımlarıProf.Dr. İbrahim USLU
 
Nükleer Reaktörler Tipleri, Yakıt Çevrimi ve Kullanılmış Yakıtlar, Ülkemizdek...
Nükleer Reaktörler Tipleri, Yakıt Çevrimi ve Kullanılmış Yakıtlar, Ülkemizdek...Nükleer Reaktörler Tipleri, Yakıt Çevrimi ve Kullanılmış Yakıtlar, Ülkemizdek...
Nükleer Reaktörler Tipleri, Yakıt Çevrimi ve Kullanılmış Yakıtlar, Ülkemizdek...Prof.Dr. İbrahim USLU
 
X-ışını Fotoelektron Spektroskopisi
X-ışını Fotoelektron SpektroskopisiX-ışını Fotoelektron Spektroskopisi
X-ışını Fotoelektron SpektroskopisiProf.Dr. İbrahim USLU
 
Fazlar, Faz Diyagramları ve Çözünürlük
Fazlar, Faz Diyagramları ve ÇözünürlükFazlar, Faz Diyagramları ve Çözünürlük
Fazlar, Faz Diyagramları ve ÇözünürlükProf.Dr. İbrahim USLU
 

More from Prof.Dr. İbrahim USLU (20)

Termik Analiz Yöntemleri
Termik Analiz YöntemleriTermik Analiz Yöntemleri
Termik Analiz Yöntemleri
 
Nanoteknoloji ve sağlık
Nanoteknoloji ve sağlıkNanoteknoloji ve sağlık
Nanoteknoloji ve sağlık
 
Yüzey gerilimi ve Kılcallık
Yüzey gerilimi ve KılcallıkYüzey gerilimi ve Kılcallık
Yüzey gerilimi ve Kılcallık
 
Ozmoz ve kolloitler
Ozmoz ve kolloitlerOzmoz ve kolloitler
Ozmoz ve kolloitler
 
Kısırlaştırma
KısırlaştırmaKısırlaştırma
Kısırlaştırma
 
Eğitimden Kültüre, Üretimden Gelişmişliğe Kimyanın Yeri
Eğitimden Kültüre, Üretimden Gelişmişliğe Kimyanın YeriEğitimden Kültüre, Üretimden Gelişmişliğe Kimyanın Yeri
Eğitimden Kültüre, Üretimden Gelişmişliğe Kimyanın Yeri
 
Gazi yarışma sunum
Gazi yarışma sunumGazi yarışma sunum
Gazi yarışma sunum
 
Mucizevi materyal; Grafenler ve Nanobiyoteknolojik kullanımları
Mucizevi materyal; Grafenler ve Nanobiyoteknolojik kullanımlarıMucizevi materyal; Grafenler ve Nanobiyoteknolojik kullanımları
Mucizevi materyal; Grafenler ve Nanobiyoteknolojik kullanımları
 
Image J programı kullanımı
Image J programı kullanımıImage J programı kullanımı
Image J programı kullanımı
 
Tem sunum
Tem sunumTem sunum
Tem sunum
 
Taramalı Elektron Mikroskobu
Taramalı Elektron MikroskobuTaramalı Elektron Mikroskobu
Taramalı Elektron Mikroskobu
 
Nükleer Reaktörler Tipleri, Yakıt Çevrimi ve Kullanılmış Yakıtlar, Ülkemizdek...
Nükleer Reaktörler Tipleri, Yakıt Çevrimi ve Kullanılmış Yakıtlar, Ülkemizdek...Nükleer Reaktörler Tipleri, Yakıt Çevrimi ve Kullanılmış Yakıtlar, Ülkemizdek...
Nükleer Reaktörler Tipleri, Yakıt Çevrimi ve Kullanılmış Yakıtlar, Ülkemizdek...
 
X-ışını Fotoelektron Spektroskopisi
X-ışını Fotoelektron SpektroskopisiX-ışını Fotoelektron Spektroskopisi
X-ışını Fotoelektron Spektroskopisi
 
Akmazlık
AkmazlıkAkmazlık
Akmazlık
 
Fazlar, Faz Diyagramları ve Çözünürlük
Fazlar, Faz Diyagramları ve ÇözünürlükFazlar, Faz Diyagramları ve Çözünürlük
Fazlar, Faz Diyagramları ve Çözünürlük
 
Yuzey islemleri
Yuzey islemleriYuzey islemleri
Yuzey islemleri
 
Koligatif özellikler
Koligatif özelliklerKoligatif özellikler
Koligatif özellikler
 
Ayteni Yaşar Uslunun Hayatı
Ayteni Yaşar Uslunun HayatıAyteni Yaşar Uslunun Hayatı
Ayteni Yaşar Uslunun Hayatı
 
Bağlar
BağlarBağlar
Bağlar
 
Küresel Isınmanın Faydaları
Küresel Isınmanın FaydalarıKüresel Isınmanın Faydaları
Küresel Isınmanın Faydaları
 

Radyoaktif Kaynakların Emniyet ve Güvenliğinin Önemi

  • 1. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°1 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Radyasyon Güvenliği Mevzuatı ve Radyoaktif Kaynakların Emniyet ve Güvenliğinin Önemi Doç.Dr. İbrahim USLU Daire Başkanı Radyasyon Sağlığı ve Güvenliği Dairesi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Not: Bu eski sunum 2003 yılında hazırlanmıştır. Prof.Dr. İbrahim USLU
  • 2. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°2 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu İçindekiler  Radyoaktif kaynakların kullanım yerleri  Denetimsiz radyoaktif kaynakların insan ve çevre etkileri  Hurda metallerde bulunması olası radyoaktif maddeler  Goiana radyasyon kazası  UAEA’nın düzenlediği konferanslar ve davranış ilkeleri dökümanı  Sınır kapılarımızın güvenliği  TAEK Radyasyon Güvenliği Mevzuatı  Sonuç
  • 3. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°3 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Binlerce Radyoaktif Kaynak Tıpta ve Endüstri Kullanılmaktadır. Tıpta teşhis ve tedavide Gıda ışınlama ve sterilizasyonda Petrol arama çalışmalarında
  • 4. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°4 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Bilgisayarlı Tomografi cihazı
  • 5. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°5 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Radyoterapi tedavileri
  • 6. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°6 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Radyoaktif kaynaklar:  Çok fazla sayıda ve dünyanın her tarafına yayılmıştır.  Bir çoğu denetimsiz bir şekilde çevreye bırakılmıştır.  Bazıları oldukça güçlüdür.  Çok iyi idare edilenlerin de güvenliği iyi sağlanamamaktadır!  Teröristler tarafından kullanılabilir.
  • 7. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°7 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Binlerce radyoaktif kaynak işe yaramadığında veya kullanım süreleri bittiğinde gelişigüzel çevreye atılabilmektedir
  • 8. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°8 / 000 Radyoaktif kaynakların uluslararası tehdit boyutunda en önemli olanı Sr-90 içeren elektrik üretecidir
  • 9. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°9 / 000 Eski SSCB ülkelerinde: 40,000 den 150,000 Ci ye kadar Sr-90!! kullanılmıştır
  • 10. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°10 / 000 Eski Sovyet ülkelerinde çok fazla sayıda Sr-90 radyasyon kaynaklı elekrik üreteçleri kullanılıyordu
  • 11. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°11 / 000 ABD tarafından da Alaska da radyoaktif kaynak kullanan elektrik üreteçleri kullanılmaktadır
  • 12. Normal Su Seviyesi Yakın zamanda Gürcistan’da terkedilmiş bu radyoaktif kaynaklardan biri tesadüfen bulunmuştur
  • 13. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°13 / 000 Tacikistan’da da terkedilmiş bir hükümet binasında benzeri radyoaktif kaynaklardan ele geçirilmiştir
  • 14. Tamamen emniyetsiz Bu radyoaktif kaynaklar rahatlıkla halk veya teroristler tarafından ele geçirilebilir
  • 15. Bu kaynaklardan bazılarında kaynak koruma kabı içinde radyoaktif kaynağın olmadığı görülmüştür
  • 16. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°16 / 000 Beyaz Rusya’da (Belarus) benzeri radyoaktif kaynaklar terkedilmiş bir şekilde ele geçirilmiştir
  • 17. Radyoaktif kaynaklar Moldova’da da ele geçirilmiştir Terkedilmiş olarak
  • 18. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°18 / 000 Çoğu kamyonlarla taşınmıştır 8 adet Gama (Cs-137) radyoaktif Kaynaklı kamyon, Kazakistan, 1974
  • 19. 3500 Ci of Kamyonlara monte edilmiş radyoaktif
  • 20. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°20 / 000 Güvensiz Kaynağı ele geçirmek bazen çok kolaydır
  • 21. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°21 / 000 Kabından çıkarılıp istenilen yere dökülebilirler 18
  • 22. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°22 / 000 Bu radyoaktif kaynaklar teroristler tarafından dinamitle dahi patlatılabilirler
  • 23. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°23 / 000 = + Böylece bir şehir, ve binlerce insan metro vb. alanların kirlenmesiyle etkilenebilir Panik ve korku yaratılır
  • 24. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°24 / 000 Goiana’da (Brezilya) radyasyon kazası
  • 25. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°25 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Goiânia Kazası  Ce-137 radyoaktif kaynak Hastanede kullanılmaktaydı  Hurda toplayıcılar çaldı ve çelik hurdalığa götürdü.  Kapsül içindeki CsCl radyoaktif kaynak döküldü ve çevreye dağıldı, koca şehir kirlendi.  14 kişi yüksek doz aldı; 4 kişi 4 hafta içinde öldü.  112 000 kişi ölçüldü; 249 kişide radyoaktivite bulaşığı saptandı.  85 evde yüksek oranda radyoaktivite saptandı;  yüzlerce ev radyoaktiviteden etkilendi.  >5000 m3 of radyoaktif atık oluştu.
  • 26. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°26 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu
  • 27. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°27 / 000 Radyoaktivite Sembolü
  • 28. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°28 / 000
  • 29. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°29 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Endüstriyel Radyografi cihazı Radiography Camera Unit Actual Source 2mm x 2mm
  • 30. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°30 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Kazadan sonra ikinci gün
  • 31. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°31 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu 28 gün sonra
  • 32. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°32 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu 5 ay sonra
  • 33. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°33 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Cost for months of treatment in France > $100,000
  • 34. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°34 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu
  • 35. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°35 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Kazadan 11 ay sonra
  • 36. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°36 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Patient 4 TS Curie Institute, Paris
  • 37. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°37 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Patient 4 TS
  • 38. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°38 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Patient 4 TS
  • 39. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°39 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Patient 4 TS
  • 40. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°40 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu
  • 41. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°41 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Buenos Aires December 2000 Dijon September 1998 Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı’nın (UAEA) Konferansları
  • 42. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°42 / 000
  • 43. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°43 / 000
  • 44. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°44 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu UAEA’nın Yayınları ve Davranış ilkeleri dökümanı
  • 45. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°45 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Terkedilmiş radyoaktif kaynakların bulunması ve toplanması anlaşmaları Örnek: Üçlü ortak işbirliği (Tripartite Initiative) (Rusya-ABD-UAEA)
  • 46. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°46 / 000 Gürcistan’da radyoaktif kaynak araması
  • 47. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°47 / 000 Bulunan kaynak Kaza
  • 48. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°48 / 000 Radyoaktif kaynak apartmanın bahçesinde bulundu
  • 49. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°49 / 000 Sınır kapılarımızın etkinliğini artırmalıyız
  • 50. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°50 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Sınır kapılarımızda panel detektörler Çeşitli radyasyon ölçüm cihazları
  • 51. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°51 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu 1. Radyasyon ölçüm cihazları 2. Radyasyon doz hızını ve izotopun cinsini bulabilen cihazlar
  • 52. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°52 / 000 Radyoaktif kaynakların taşınmasını daha sıkı denetlemeliyiz
  • 53. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°53 / 000 “Davranış İlkeleri” (Code of Conduct) dökümanının ilkelerine uymalıyız
  • 54. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°54 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Sonuç  Nükleer ve radyoaktif maddelerin faydalı kullanımının yanında kötü amaçla kullanımı da söz konusu,  Nükleer ve radyoaktif maddelerin emniyeti ve güvenliğinin sağlanması son derece önemli,  Ülkemizin tüm kurumları bu konuda işbirliği ile çalışmak zorunda,  Sınır kapılarımızdaki denetimlerin etkinliğini artırılmalı,  Hassas bölgeler, metrolar ve benzeri kritik yerlerin güvenliği son derece önemli,  Başbakanlık kriz merkezi ve TAEK kriz merkezi çeşitli tatbikatlar yapmalı,  İlgili kurum elemanları şimdiden ölçüm cıhazları almalı,  İlgili Kurumlar TAEK’den nükleer ve radyoaktif maddelerin yasa dışı trafiği ve olası kazalar da alınacak tedbirler konusunda eğitim almalı.
  • 55. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°55 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Türkiye Atom Enerjisi Kurumu  1955, Nükleer enerjinin barışcıl amaçlar ile kullanılması  27.08.1956; 6821 Sayılı YASA (Komisyon)  13.07.1982; 2690 Sayılı YASA (Kurum)
  • 56. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°56 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu 2690 Sayılı YASA 4(d) Maddesi Radyasyon Kaynakları  Radyoaktif maddeler  Radyasyon üreten cihazlar iyonlaştırıcı radyasyonların zararlı etkilerine karşı korumayı sağlayıcı ilkeleri, önlemleri ve hukuki sorumluluk sınırlarını saptamak
  • 57. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°57 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu 2690 Sayılı YASA 4(d) Maddesi  Radyasyon güvenliğine ilişkin esasları belirleyen Tüzük ve Yönetmelikleri hazırlamak,  Her türlü çalışmayı lisanslamak, denetlemek.
  • 58. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°58 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Tüzük ve Yönetmelikler  Radyasyon Güvenliği Tüzüğü 07/09/1985 RG Sayısı : 18861  Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği 06/09/1991 RG Sayısı : 20983  Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği 24/03/2000 RG Sayısı : 23999  Nükleer Tanımlar Yönetmeliği 09/09/1991 RG Sayısı : 20986
  • 59. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°59 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Yönetmelikler  Radyoaktif Maddenin Güvenli Taşınması Yönetmeliği 10/09/1997 RG Sayısı : 23106  Özel İşlem Gerektirmeyen Radyoaktif Atıklara İlişkin Yönetmelik 15/01/2000 RG Sayısı : 23934
  • 60. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°60 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Radyasyon Güvenliği Tüzüğü İyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarını bulunduran, kullanan, imal, ithal ve ihraç eden, alan, satan, taşıyan ve depolayan, resmi, özel kurum - kuruluşlar ve gerçek kişilerce UYULMASI GEREKEN KURALLAR Tüzük’te verilmektedir.
  • 61. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°61 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu  İlke, Mevzuat, Standart ve Tedbirler  Lisans, İzinler  Radyasyon alanlarını sınıflandırılması ve denetim  Çevrenin radyasyon güvenliğini sağlamak  Radyasyon kazası halinde gerekli tedbirleri belirlemek  İşbirliği (Bakanlık ve kuruluşlar)  Ortak çalışmalar (araştırma,eğitim,yayım) Görev ve Yetkiler
  • 62. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°62 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Çalışma alanları bakımından Tüzük kapsamına giren resmi, özel, kurum ve kuruluşlar ve gerçek kişiler denetime tabidir.  Fiziksel yönden inceleme,  Radyasyon düzeylerinin ölçülmesi,  Radyasyon kaynaklarının ülkeye girişi, çıkışı, taşınması ve transit geçişi sırasında mevzuat hükümlerine uygunluğun incelenmesi. Denetim
  • 63. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°63 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu  Kayıt tutma yükümlülüğü  Radyasyon kaynaklarının kaybı veya çalınması  Radyasyon kazaları  Radyoaktif yağışlar (Ölçüm,kayıt ve değerlendirmeler)  Radyasyon tesisleri ve projelerinin incelenmesi (Kapalı alanda yapılan çalışmalar) TAEK Acil Durum Bildirim Hattı 172 Çeşitli Hükümler
  • 64. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°64 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Nükleer ve radyolojik tehlike durumlarında bireylerin, toplumun ve çevrenin muhtemel radyasyon etkilerinden ve radyoaktif bulaşma tehlikelerinden korunması için yapılması gereken hazırlıklarla, alınması gereken önlemleri belirlemek ve faaliyetleri yönlendirmek amacıyla kurulmuştur. Taek Kriz Merkezi
  • 65. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°65 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Acil Durum Bildirim Hattı Nükleer ve radyolojik tehlike içeren durumlarda bildirim kolaylığı sağlamak amacıyla, Alo TAEK 172 Acil Durum Bildirim Hattı hizmete girmiştir. Radyoaktif kaynak ve radyasyon üreten cihazlarla ilgili olayların yanı sıra nükleer ve radyoaktif madde kaçakçılığı ile nükleer tehlike içeren olaylarda bildirim yapılabilir. Alo Taek 172
  • 66. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°66 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu
  • 67. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°67 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği (26 – 60) IAEA Temel Güvenlik Standartları (9 – 115) Avrupa Birliği Direktifleri (80/866 - 96/29; 97/43)
  • 68. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°68 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Amaç İyonlaştırıcı radyasyon ışınlamalarına karşı kişilerin ve çevrenin radyasyon güvenliğini sağlamaktır. Kapsam Radyasyon güvenliğinin sağlanmasını gerektiren her türlü tesis ve radyasyon kaynağının zararlı etkilerinden kişileri ve çevreyi korumak için alınması gereken her türlü tedbiri ve yapılması gereken faaliyetlerle ilgili hususları kapsar. Radyasyon Güvenliği Yönetmeliği
  • 69. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°69 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu 2690 sayılı Yasa’nın 4 (d) maddesi Yönetmelik kapsamına girmeyen radyoaktivite ve radyasyon düzeyleri belirtilmektedir. Radyoaktif madde içeren gıda maddeleri, tıbbi malzemeler, ilaçlar ve benzeri tüketici ürünleri, muafiyet sınırları içinde olsa bile Kurum tarafından gerekli görülen hallerde izin yükümlülüğü aranır. Dayanak ve Muafiyetler
  • 70. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°70 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Yıllık eşdeğer doz sınırının bir defada alınması ve aynı yıl süresince bu değerin aşılması halidir. “TAEK Nükleer ve Radyolojik Tehlike Durumu Uygulama Planı”nda detaylı olarak verilmiştir. Eylem düzeyi; sürekli ışınlanmalar veya tehlike durumunda, iyileştirici veya koruyucu eylemlerin yapılacağı, eşdeğer doz hızı veya radyoaktivite konsantrasyon düzeyidir. (ani –sürekli) Rehber düzey; aşılması halinde önlem alınmasını gerektiren doz düzeyidir. (kronik –tıbbi) Müdahele Düzeyi
  • 71. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°71 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Maruz kalınacak yıllık dozun 1 mSv değerini geçme olasılığı bulunan alanlar radyasyon alanı olarak nitelendirilir. Denetimli alanlar  Gözetimli alanlar Radyasyon Alanları
  • 72. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°72 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Radyoaktif atıklar Kapalı kaynaklar çevreye verilemez, bilgi verilmeden devredilemez. Bakım-onarım-montaj- demontaj lisansı almış kuruluşlar tarafından yapılır. Doğal radyasyon Doz sınırlama sistemi uygulanamaz, Radon için solunum yolu ile yıllık konsantrasyon değeri evlerde 400 Bq/m3, işyerlerinde 1000 Bq/m3 değerlerini aşamaz. Toplumun Işınlanması
  • 73. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°73 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Tehlike Durumu Planı  Tehlike durumu veya kaza ile ilgili olarak görevlendirilen kişiler, ünvanları, adres ve telefon numaraları,  Tesis içindeki ve dışındaki sorumlu kişilerle haberleşme sistemi,  Uygulanacak radyasyon ölçüm programları,  Muhtemel kaza senaryoları ve alınacak önlemler,  Gerekli ekipman ile araç ve gereçler. Kaza veya Tehlike Durumunda Işınlanma
  • 74. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°74 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Lisans  İmal, ithal ve ihraç edilmesi, alınması, satılması,  Taşınması, depolanması,  Bakımı, onarımı, kurulması,sökülmesi, değiştirilmesi,  Radyasyon kaynaklarıyla çalışılabilmesi ve her türlü amaçla bulundurulması ve kullanılması Bu lisans, başvurusu yapılan kaynakların Kurum tarafından onaylanan kişilerin sorumluluğu altında ve başvuruda belirtilen adresteki faaliyetini kapsar.
  • 75. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°75 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Radyasyon kaynaklarının;  İthali  İhracı  Taşınması için lisans almış kişi ve kuruluşlar, ayrıca her ithal, ihraç ve taşıma için de izin almakla yükümlüdür. İzin, Denetim, Kayıtlar
  • 76. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°76 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Tıbbi amaçla kullanılacak 3 yaşın üzerinde olan cihazlara ve görüntü şiddetlendirici sistemi bulunmayan floroskopi cihazlarına ithal izni verilmez.  İthal izin başvuru formu, Kaynak üretim sertifikası, Standartlara uygunluk belgesi  Gümrük, GTİP,Kullanıcı  Proforma fatura veya fatura  Firma tarafından radyasyon kaynağının geri alınacağına dair taahhütname veya kabul belgesi İthal izni
  • 77. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°77 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Radyoaktif maddeleri diğer kişi ve kuruluşlara satış yapmak üzere ithal lisansı almış olan firmalar, bu kaynakları yalnız lisans almış olan kişi ve kuruluşlara dağıtmak zorundadır. Radyoaktif madde dağıtım koşulu
  • 78. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°78 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Radyoaktif maddelerin ithal, ihraç ve transit geçiş izinlerini takiben Kurum tarafından gerek görülen hallerde, gümrüklerde veya taşımanın başlayacağı noktada, taşımanın “Radyoaktif Maddenin Güvenli Taşınması Yönetmeliği”ne uygunluğu, incelenerek Taşıma İzin Belgesi düzenlenir. Taşıma izni
  • 79. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°79 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu İzin verilebilmesi için;  Kaynağın son kullanıcısı ile gönderildiği yer,  Gönderilen kuruluşun açık isim ve adresi,  Kuruluşun kaynağı kabul ettiğine dair belge,  Kaynağın cinsi, radyoaktivitesi. Radyoaktif maddeler için ihraç izni
  • 80. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°80 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Mevcut diğer Yasa, Tüzük ve Yönetmelikler  Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi ve Diğer Fizyoterapi Müesseseleri Kanunu 28/04/1937 RG Sayısı: 3153  Radyoloji, Radyum ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Nizamname 06/05/1938 RG Sayısı: 2/10857  657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 23/07/1965
  • 81. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°81 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu  Milletlerarası Çalışma Örgütünün “İşçilerin İyonizan Radyasyonlara Karşı Korunması Hakkında 115 sayılı Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğu Kanun” 23/03/1968 RG Sayısı: 1033  5434 sayılı T.C.Emekli Sandığı Kanunu’nun 32. maddesine bir fıkra eklenmesine dair Kanun 28/09/1972 RG Sayısı: 1621
  • 82. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°82 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu  İşçi Sağlığı ve ış Güvenliği Tüzüğü 09/04/1973 RG Sayısı: 14502  Yataklı Tedavi Kurumları ışletmeler Yönetmeliği 13/01/1983 RG Sayısı: 17987  Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik 09/03/2000 RG Sayısı: 23988
  • 83. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°83 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Resmi web sitesi www.taek.gov.tr
  • 84. RSGD 17 September 2002 Diapositive N°84 / 000 Fazla tepki Sorumluluk
  • 85. TAEK - RSGD 3 Kasım 2003 Slide N°85 Doç.Dr. Ibrahim USLU Nükleer ve radyoaktif Maddelerin kaçakçılığının önlenmesi Kursu Teşekkürler

Editor's Notes

  1. 55
  2. 56
  3. 57
  4. 58
  5. 59
  6. 60
  7. 61
  8. 62
  9. 63
  10. 67
  11. 68
  12. 69
  13. 70
  14. 71
  15. 72
  16. 73
  17. 74
  18. 75
  19. 76
  20. 77
  21. 78
  22. 79
  23. 80
  24. 81
  25. 82
  26. 83