1. Erakusleiho-apainketa eta merkataritza diseinua
1. GAIA. MERCHANDISINGa
SALTOKIKO MARKETINA. SARRERA
11 MERKATARITZAMERKATARITZA
1.1 Merkataritza kontzeptua
Merkataritza hau da: ondasun eta zerbitzuen eskualdatzea, irabazteko asmoz
egiten dena. Definizio horretatik, alderdi hauek nabarmenduko ditugu:
Merkataritzak ez du ezer ekoizten: eskualdatu egiten du.
Merkataritzak ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko bitartekaritza-lana
(zubi-lana) egiten du banaketa-kanalean.
Mozkina izatea da Merkataritzaren funtsa.
Erlazionatutako kontzeptuak
1. Banaketa-kanala: Banatzaile edo bitartekariek osatzen dute; beraz, ez
ekoizleek, ezta kontsumitzaileek ere. Bi motatakoak izan daitezke banatzaileok:
− Handizkariak edo handizkako merkatariak: azken kontsumitzaileari
saltzen ez dioten bitartekariak, beste ekoizleren bati edo beste
bitartekariren bati (handizkari, txikizkari edo komisiodun bati) saltzen
diotenak.
− Txikizkariak, txikizkako merkatariak, xehekariak edo xehekako
merkatariak: produktuak edo zerbitzuak azken kontsumitzaileari saltzen
dizkiotenak.
2. Banaketa-sarea: ekoizleak erabiltzen duen banaketa-kanalen multzoa.
3. Zuzeneko salmenta: ekoizleak zuzenean saltzen dio azken kontsumitzaileari;
ez dago banaketa-kanalik edo bitartekaririk.
Historian, betidanik izan dira merkataritzatik eratorritako jarduerak. Antzina, dirurik ez
zegoenean, abeltzainek eta baserritarrek trukatu egiten zituzten produktuak. Horren
ostean, artisauak eta era guztietako azokak ere sortu ziren, abeltzainak, nekazariak eta
artisauak biltzeko. Garai haietan, beraz, bazegoen nolabaiteko merkataritza bat, baina
2. Erakusleiho-apainketa eta merkataritza diseinua
ez merkataririk. Bitartekari profesionalak (merkatariak, hain zuzen ere) geroago sortu
ziren, espezializazioarekin batera.
Baina gerta zitekeen jendea jenerorik gabe geratzea azoka-egun batetik bestera, edo
azoketara joatea ezinezkoa edo deserosoa izatea. Arazo horri erantzuteko, biltegiak
edota gordetegi txikiak sortu ziren, eta merkatariek oinarrizko produktuak saltzen
zituzten haietan: horrelaxe sortu zen txikizkako merkataritza, merkataritzaren jatorria.
Txikizkako edo xehekako merkataritza hau da: “ondasunak eta zerbitzuak gehienbat
azken kontsumitzaileari kantitate txikitan saltzea”. Jarduera horretan aritzen denak
hainbat izen hartu ohi ditu: txikizkaria (eta txikizkako merkataria, xehekaria edo
xehekako merkataria), merkataria, dendaria…; baita jarduera horretarako erabiltzen
den tokiak ere: janari- edo jaki-denda, biltokia edo biltegia, botika, denda, saltokia,
saltegia, merkataritza-establezimendua, erostetxe edo erostegi, magasina…
