Eμβόλια ενηλίκων

1. ΕΜΒΟΛΙΑ
ΕΝΗΛΙΚΩΝ
Ηλιάνα Παντελίδου
Παθολόγος
Επιμελήτρια Β΄ Παθολογικής Κλινικής

2. Στην Ελλάδα..
• Η εμβολιαστική κάλυψη των παιδιών στην Ελλάδα είναι πολύ υψηλή (έως το
2012) και είναι παρόμοια στις μείζονες περιφέρειες της χώρας.
• Στον γενικό πληθυσμό, υπάρχουν προβλήματα στην κάλυψη με συγκεκριμένα
εμβόλια και συγκεκριμένες δόσεις (2η δόση MMR: 83%).
• Προβλήματα υπάρχουν στην κάλυψη ειδικών ομάδων του πληθυσμού: σε
οικογένειες μεταναστών είναι μέτρια, ενώ σε οικογένειες Ρομά είναι χαμηλή.
• Τα δεδομένα έχουν αλλάξει μετά τη μαζική εισροή προσφύγων και μεταναστών το
2016, αλλά και με την ανάδειξη του αντιεμβολιαστικού κινήματος.
 Μέχρι 01/2/2018 έχουν καταγραφεί 1362 κρούσματα ιλαράς. Στη μεγάλη
πλειονότητα άτομα Ελληνικής υπηκοότητας (μικρά παιδιά Ρομά και άτομα από το
γενικό πληθυσμό ηλικίας 25-44 ετών), μεταξύ των οποίων επαγγελματίες υγείας
ανεμβολίαστοι ή ατελώς εμβολιασμένοι.
Εθνική μελέτη κατάστασης εμβολιασμού των παιδιών στην Ελλάδα, 2012
ΚΕΕΛΠΝΟ, 2018

3. Χρονοδιάγραμμα εμβολιασμών για ενήλικες, 2017

4. Εμβολιασμοί ομάδων υψηλού κινδύνου (2017)

5. Εμβόλιο γρίπης
• Στην Ελλάδα κυκλοφορούν μόνο τα αδρανοποιημένα 3δύναμα και 4δύναμα
εμβόλια: Vaxigrip®, Fluarix®, Influvac® Sub-Unit, Fluarix Tetra®, Vaxigrip Tetra®.
• Περιέχουν 2 στελέχη γρίπης τύπου Α και 1 ή 2 τύπου Β.
• Γίνεται ετησίως λόγω γονιδιακών μεταλλάξεων του ιού και σε μία μόνο δόση.
• Πρέπει να γίνεται έγκαιρα, πριν την έναρξη της περιόδου έξαρσης, καθώς
απαιτούνται 2 εβδομάδες για την επίτευξη ανοσολογικής απάντησης.
• Η αποτελεσματικότητα του αντιγριπικού εμβολίου είναι μερική και ποικίλλει
κάθε χρόνο, ανάλογα με την αντιγονική ομοιότητα των στελεχών που περιέχει
το εμβόλιο με τα στελέχη που κυκλοφορούν τη χρονιά εκείνη στην κοινότητα.
• Σε κάθε περίπτωση, διεθνώς, ο αντιγριπικός εμβολιασμός παραμένει το
καλύτερο και ασφαλέστερο μέτρο πρόληψης κατά της γρίπης.
• Συνιστάται σε όλα τα άτομα ηλικίας μεγαλύτερης των 6 μηνών (εφόσον το
επιθυμούν).

6. Εμβόλιο γρίπης - ομάδες υψηλού κινδύνου
• Άτομα άνω των 60 ετών.
• Εργαζόμενοι σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας (ιατρονοσηλευτικό προσωπικό
και λοιποί εργαζόμενοι)
• Ειδικοί παράγοντες κινδύνου:
 Άσθμα ή άλλες χρόνιες πνευμονοπάθειες
 Καρδιακή νόσο με σοβαρή αιμοδυναμική διαταραχή
 Ανοσοκαταστολή (κληρονομική ή επίκτητη εξαιτίας νοσήματος ή θεραπείας)
 Μεταμόσχευση οργάνων
 Δρεπανοκυτταρική αναιμία (και άλλες αιμοσφαιρινοπάθειες)
 Σακχαρώδη διαβήτη ή άλλο χρόνιο μεταβολικό νόσημα
 Χρόνια νεφροπάθεια
 Νευρολογικά - Νευρομυϊκά νοσήματα
 Έγκυες ανεξαρτήτως ηλικίας κύησης, λεχωίδες, θηλάζουσες
 Ενήλικες με ΒΜΙ > 40kg/m2
• Στενή επαφή με παιδιά < 6 μηνών ή φροντίδα ατόμων με υποκείμενο νόσημα
• Κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό και εσωτερικοί σπουδαστές, πχ στρατιωτικών και
αστυνομικών σχολών, τρόφιμοι και προσωπικό ιδρυμάτων)
• Επαγγελματίες που έρχονται σε επαφή με πουλερικά

7. Αντιγριπικός εμβολιασμός εργαζομένων σε χώρους παροχής
υπηρεσιών υγείας

8. Αντενδείξεις - προφυλάξεις
• Εκδήλωση σοβαρής αλλεργίας (αναφυλακτικής αντίδρασης) σε
προηγούμενο αντιγριπικό εμβόλιο ή γνωστή αλλεργία σε συστατικό του
εμβολίου.
• Ιστορικό Guillain-Barré μετά από αντιγριπικό εμβόλιο.
• Κρίση βρογχικού άσθματος ή σοβαρή νόσος στην παρούσα φάση.
• Η αλλεργία στο αυγό δεν αποτελεί αντένδειξη.
 Τα άτομα με αλλεργία στο αυγό οποιασδήποτε σοβαρότητας πρέπει να
υποβάλλονται σε ετήσιο εμβολιασμό κατά της γρίπης, χωρίς ειδικές
προφυλάξεις. (ACAAI recommendations 2017)

10. Εμβόλιο τετάνου - διφθερίτιδας και
ακυτταρικό κοκκύτη (Td/Tdap)
Στην Ελλάδα κυκλοφορεί:
•Tdap-IPV (με εμβόλιο κατά της πολιομυελίτιδας): Repevax®, Infanrix tetra®, Tetravac®
•Td: DΤvax®
•Τ: Tetana®, Imovax®, Tetavax®
ΕΝΔΕΙΞΕΙΣ
Έγκυες γυναίκες, κατά προτίμηση 27η - 36η εβδομάδα κύησης, ανεξάρτητα από το
μεσοδιάστημα προηγούμενου εμβολιασμού, και ανεμβολίαστες λεχωίδες (1 δόση Tdap).
Σε ενήλικες που δεν έχουν εμβολιαστεί ή με άγνωστο ιστορικό εμβολιασμού
χορηγούνται 3 δόσεις Tdap (0, 1, 6-12 μήνες). Για ατελώς εμβολιασμένους
συμπληρώνονται οι δόσεις που υπολείπονται.
Αναμνηστικές δόσεις Td χορηγούνται κάθε 10 χρόνια. Η πρώτη δόση γίνεται με
Tdap σε επαγγελματίες υγείας, άτομα που φροντίζουν βρέφη <12 μηνών και σε άγνωστο
ιστορικό εμβολιασμού.

11. Οδηγίες ανοσοποίησης μετά από τραυματισμό

12. Εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς (MMR)
• Priorix®, MMR VaxPro®, MMRII®, Priorix Tetra® (MMRV)
• Ζώντες εξασθενημένους ιούς.
• Όσοι γεννήθηκαν πριν από το 1970, θεωρούνται άνοσοι.
• Οι ενήλικες που γεννήθηκαν μετά το 1970 πρέπει να εμβολιασθούν με 1 ή 2
δόσεις, εκτός αν υπάρχει αντένδειξη ή επιβεβαιωμένη ανοσία (ανίχνευση
αντισωμάτων - η κλινική διάγνωση δεν θεωρείται αξιόπιστη)
• Δεύτερη δόση MMR (τουλάχιστον 28 ημέρες μετά) συνιστάται σε:
 Εργαζόμενους σε μονάδες φροντίδας υγείας.
 Φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
 Ενήλικες που πρόκειται να ταξιδέψουν στο εξωτερικό.
 Eπιδημία (ιλαρά, παρωτίτιδα).
• Το υγιεινομικό προσωπικό πρέπει να ελέγχεται για ανοσία και να
εμβολιάζεται με 2 δόσεις ανεξαρτήτως ηλικίας.

13. • Για την ιλαρά το εμβόλιο μπορεί να χορηγηθεί εντός 72 ώρών από την
έκθεση στον ιό.
• Η ανοσία στην ερυθρά πρέπει να προσδιορίζεται σε γυναίκες
αναπαραγωγικής ηλικίας, ανεξάρτητα από το έτος γέννησής τους.
Αν δεν υπάρχει τεκμηριωμένη ανοσία, πρέπει να εμβολιάζονται πριν
μείνουν έγκυες.
Οι έγκυες γυναίκες που δεν είναι άνοσες, πρέπει να εμβολιάζονται μετά
την ολοκλήρωση της κύησης, πριν την έξοδό τους από το μαιευτήριο.
Εμβόλιο ιλαράς, παρωτίτιδας, ερυθράς (MMR)

14. Αντενδείξεις - ανεπιθύμητες ενέργειες
Αντενδείξεις:
• σοβαρή ανοσοανεπάρκεια, όπως αιματολογικές κακοήθειες, μεταμόσχευση
οργάνων, HIV με CD4 <200/μl, λήψη ανοσοκατασταλτικών (για τα κορτικοειδή
>20mg πρεδνιζολόνη ή αντίστοιχου για >14 ημέρες)
• σοβαρή αλλεργία σε προηγούμενο εμβολιασμό ή στη ζελατίνη ή τη νεομυκίνη
• εγκυμοσύνη ή προσπάθεια για εγκυμοσύνη (αποφυγή κύησης τουλάχιστον για 1
μήνα μετά)
Ανεπιθύμητες ενέργειες:
• υψηλός πυρετός (6-12 ημέρες μετά τον εμβολιασμό)
• εξάνθημα
• λεμφαδενοπάθεια
• αρθραλγίες
• αντιδράσεις υπερευαισθησίας
• αυτοάνοση θρομβοπενία (ITP), σπάνια
• πυρετικοί σπασμοί (ιδιαίτερα το MMRV, σε θετικό ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό)

15. Εμβόλιο ανεμευλογιάς (VAR)
• Varilrix®, Varivax®, Priorix Tetra® (ΜΜRV)
• >90% αποτελεσματικό στην πρόληψη πρωτοπαθούς λοίμωξης και 99% στην
πρόληψη σοβαρής νόσησης από ανεμευλογιά.
• Δύο δόσεις με μεσοδιάστημα 4-8 εβδομάδων.
• Όλοι οι ενήλικες, χωρίς αποδεδειγμένη ανοσία στην ανεμευλογιά πρέπει να
εμβολιάζονται, εκτός εάν υπάρχει αντένδειξη.
Ειδικότερα πρέπει να εμβολιάζονται:
• Οικογενειακό περιβάλλον και υγειονομικό προσωπικό σε στενή επαφή με άτομα σε
κίνδυνο σοβαρής νόσησης (ανοσοκαταστολή).
• Όσοι έχουν αυξημένο κίνδυνο έκθεσης και μετάδοσης του ιού, π.χ. εκπαιδευτές,
νηπιαγωγοί, πληθυσμοί ιδρυμάτων, φοιτητές που διαμένουν σε εστίες, στρατιώτες, μη
έγκυες γυναίκες σε ηλικία αναπαραγωγής και διεθνείς ταξιδιώτες.
• Οι έγκυες γυναίκες πρέπει να ελέγχονται και οι επίνοσες να εμβολιάζονται με την 1η
δόση του εμβολίου μετά το πέρας της κύησης και πριν την έξοδό τους από το
μαιευτήριο. Ο θηλασμός δεν αποτελεί αντένδειξη.

16. Αντενδείξεις:
• σοβαρή ανοσοανεπάρκεια, όπως κακοήθειες, μεταμόσχευση οργάνων, HIV με
CD4 <200/μl, λήψη ΧΜΘ, βιολογικών παραγόντων ή υψηλών δόσεων
κορτικοειδών μακροχρονίως
• σοβαρή αλλεργία στη ζελατίνη ή τη νεομυκίνη
• εγκυμοσύνη ή προσπάθεια για εγκυμοσύνη (αποφυγή κύησης τουλάχιστον για 1
μήνα μετά)
• ενεργός φυματίωση χωρίς θεραπεία
Προφυλάξεις:
• Θεραπεία με σαλικυλικά
• Θεραπεία με αντιικούς παράγοντες (1 ημέρα πριν έως 14 ημέρες μετά το εμβόλιο)
• Μπορεί να χορηγηθεί στο οικογενειακό περιβάλλον ανοσοκατεσταλμένων ή εγκύων.
• Η μετάδοση του ιού του εμβολίου είναι σπάνια. Ωστόσο, τα άτομα που αναπτύσσουν
εξάνθημα μετά από εμβόλιο θα πρέπει να αποφεύγουν την επαφή με επίνοσα ατομα.
• Είναι γενικά καλά ανεκτό (τοπικές αντιδράσεις, εξάνθημα, εμπύρετο).
Αντενδείξεις - προφυλάξεις VAR

17. Εμβόλιο έρπητα ζωστήρα
• Zostavax®
• Περιέχει ζώντες εξασθενημένους ιούς (σε μεγαλύτερη συγκέντρωση).
• Μία δόση.
• Συστήνεται σε ενήλικες ≥ 60 ετών ανεξάρτητως ιστορικού έρπητα ζωστήρα.
• Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης έρπητα ζωστήτα και μεθερπητικής νευραλγίας.
• Αντενδείξεις:
 σοβαρή ανοσοανεπάρκεια, όπως αιματολογικές κακοήθειες, μεταμόσχευση
οργάνων, HIV με CD4<200/μl, λήψη κορτικοειδών, rituximab ή αντι-TNF
παραγόντων
 σοβαρή αλλεργία στη ζελατίνη ή τη νεομυκίνη
 εγκυμοσύνη.
• Χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς που λαμβάνουν χαμηλές δόσεις κορτικοειδών,
μεθοτρεξάτης ή αζαθειοπρίνης.
• Χορηγείται με ασφάλεια στο οικογενειακό περιβάλλον ατόμων με ανοσοκαταστολή.

18. • Πρέπει να χορηγείται ≥ 4 εβδομάδες πριν από την έναρξη
ανοσοκατασταλτικής θεραπείας.
• Διαφορετικά χορηγείται ≥ 4 εβδομάδες μετά το πέρας της αγωγής ή 3 μήνες
μετά από ΧΜΘ ή ΑΚΘ σε περίπτωση αιματολογικής κακοήθειας σε ύφεση.
• Η αποτελεσματικότητα του ζώντος εξασθενημένου εμβολίου μειώνεται
ουσιαστικά περίπου 8 έτη μετά τον εμβολιασμό.
• Μειωμένη αποτελεσματικότητα σε άτομα > 70 ετών.
• Τον Οκτώβριο του 2017, o FDA ενέκρινε ένα ανασυνδυασμένο εμβόλιο
(Shingrix®) με αδρανοποιημένο ιό με ≥ 90% αποτελεσματικότητα ακόμη και
μεταξύ ηλικιωμένων ατόμων. Η ACIP προτείνει το ανασυνδυασμένο
(χορηγούμενο σε δύο δόσεις) εμβόλιο αντί του ζωντανού εξασθενημένου για
όλους τους ενήλικες ≥ 50 ετών.
Εμβόλιο έρπητα ζωστήρα

19. Εμβόλια πνευμονιοκόκκου
Δύο τύποι πνευμονιοκοκκικών εμβολίων:
 Πολυσακχαριδικό (PPSV23, Pneumovax 23®) περιλαμβάνει 23 κεκαθαρμένα
καψικά αντιγόνα. Χαμηλή ανοσογονικότητα σε παιδιά <2 ετών.
 Συζευγμένο (PCV13, Prevenar 13®). Περιλαμβάνει καψικά αντιγόνα
συνδεδεμένα με μια μη τοξική πρωτεΐνη όμοια με την τοξίνη της διφθερίτιδας.
• Συστήνεται ο εμβολιασμός όλων των ατόμων ≥ 65 ετών και με τα δύο
εμβόλια.
 Γίνεται πρώτα το PCV13 και τουλάχιστον 1 χρόνο μετά το PPSV23.
 Αν έχουν λάβει ήδη το PPSV23, συστήνεται να γίνει το PCV13 τουλάχιστον
χρόνο μετά.
 Αν έχουν λάβει PPSV23 σε ηλικία <65 ετών, συστήνεται να γίνει 2η δόση
PPSV23 5 χρόνια μετά και τουλάχιστον 1 χρόνο μετά το PCV13.
• Προσοχή στη συγχορήγηση PPSV23 με το εμβόλιο έρπητα ζωστήρα.

21. Εμβόλια πνευμονιοκόκκου - ενήλικες < 65 ετών
• Ασθενείς υψηλού κιδύνου θα πρέπει να λάβουν 1 δόση PCV13 και 2 δόσεις
PPSV23.
 Γίνεται πρώτα το PCV13 και μετά ≥8 εβδομάδες το PPSV23.
 Σε περίπτωση που έχει προηγηθεί PPSV23, το PCV13 γίνεται 1 χρόνο μετά.
 Η 2η δόση PPSV23 γίνεται μετά 5 έτη από την προηγούμενη.
• Το PCV13 δεν συνιστάται σε υγιείς ενήλικες <65 ετών χωρίς παράγοντες
κινδύνου και σε ασθενείς ενδιάμεσου κινδύνου (καπνιστές, ασθενείς με χρόνια
καρδιακή πνευμονική ή ηπατική νόσο, ΣΔ, αλκοολισμό).
• Δεύτερη δόση PCV13 δεν συνιστάται.
• Ο καθολικός εμβολιασμός των βρεφών έχει μειώσει τη συχνότητα λοιμώξεων από
ορότυπους του PCV >90% στους ενήλικες, καθώς εξαλείφει τη ρινική φορεία.
Tο όφελος της χρήσης του PCV13 στους ενήλικες ίσως μειωθεί σημαντικά.
Οι συστάσεις για τη χρήση του PCV13 σε ενήλικες θα επανεξεταστούν το 2018.

22. Εμβόλια μηνιγγιτιδόκοκκου
Διαθέσιμα για ενήλικες στην Ελλάδα είναι:
• πρωτεϊνικό έναντι οροομάδας Β (ΜenB-4C, Bexsero® )
• 4δύναμο συζευγμένο (MenACWY) που περιλαμβάνει αντιγόνα οροομάδων Α,
C, Υ και W135 (Menveo®, Nimenrix®)
• Το πολυσακχαριδικό εμβόλιο (Menomune®) σταμάτησε να κυκλοφορεί το 2017.
Το Bexsero® χορηγείται σε:
• ασθενείς υψηλού κινδύνου: λειτουργική ή ανατομική ασπληνία, συγγενή ή
χρόνια ανεπάρκεια κλασμάτων συμπληρώματος (C5-9, προπερδίνη,
παράγοντες D και H), θεραπεία με eculizumab.
• προσωπικό εργαστηρίων που εκτίθενται σε καλλιέργειες μηνιγγιτιδόκοκκου.
• στα πλαίσια ελέγχου επιδημικής έξαρσης.
 Xορηγούνται δύο δόσεις του εμβολίου με μεσοδιάστημα 1 μήνα.
 Μπορεί να χορηγηθεί ταυτόχρονα με το 4δύναμο σε διαφορετικό σημείο.

23. Εμβόλιο μηνιγγιτιδόκοκκου MenACWY
 Μία δόση 4δύναμου συζευγμένου γίνεται σε:
• ανεμβολίαστους πρωτοετείς φοιτητές, που διαμένουν σε φοιτητικές εστίες
• στρατιώτες και σε πρόσωπα που μένουν ή ταξιδεύουν σε ενδημικές
περιοχές (ζώνη μηνιγγίτιδας, υποσαχάριος Αφρική)
• ταξιδιώτες στην Μέκκα κατά το ετήσιο Hajj
 Μία δόση και επανεμβολιασμός ανά 5 έτη σε:
• προσωπικό εργαστηρίων που εκτίθενται σε καλλιέργειες μηνιγγιτιδόκοκκου
• μόνιμο στρατιωτικό προσωπικό
 Δύο δόσεις με μεσοδιάστημα 8 εβδομάδων και επανεμβολιασμός ανά 5ετία
σε ενήλικες με λειτουργική ή ανατομική ασπληνία, εμμένουσα ανεπάρκεια
κλασμάτων συμπληρώματος ή HIV.
 Οι ασθενείς υψηλού κινδύνου που είχαν εμβολιαστεί με το πολυσακχαριδικό
πρέπει να επανεμβολιαστούν με το συζευγμένο.

24. Εμβόλιο αιμόφιλου ινφλουέντζας τύπου b
συζευγμένο (Hib)
• Act-Hib®
• Συστήνεται 1 δόση του εμβολίου σε άτομα με δρεπανοκυτταρική αναιμία,
λειτουργική ή ανατομική ασπληνία και ανοσοκαταστολή, εφόσον δεν έχουν
εμβολιασθεί προηγουμένως.
• Ο Hib εμβολιασμός προτείνεται να γίνεται 14 ή περισσότερες ημέρες πριν την
σπληνεκτομή στις περιπτώσεις που είναι προγραμματισμένη.
• Μετά από επιτυχή μεταμόσχευση μυελού των οστών οι ασθενείς θα πρέπει να
εμβολιαστούν με 3 δόσεις, 6 έως 12 μήνες μετά, ανεξάρτητα αν είχαν
εμβολιασθεί στο παρελθόν. Το μεσοδιάστημα μεταξύ των δόσεων πρέπει να είναι
τουλάχιστον 4 εβδομάδες.
• Το εμβόλιο Hib δεν συστήνεται για ενήλικες με HIV λοίμωξη, γιατί ο κίνδυνος να
νοσήσουν είναι μικρός.

25. Εμβολιασμοί σε σπληνεκτομή
• Έναντι πνευμονιοκόκκου (συζευγμένο και πολυσακχαριδικό)
• Έναντι μηνιγγιτιδόκοκκου (συζευγμένο και Β πρωτεινϊκό)
• Έναντι αιμοφίλου
• Σε προγραμματισμένη σπληνεκτομή: πρώτη δόση >14 μέρες πριν
• Σε επείγουσα σπληνεκτομή: μετά την 14η μετεγχειρητική ημέρα
• Επανάληψη αντιπνευμονιοκοκκικού εμβολίου (PPSV23) άπαξ μετά 5ετία
• Επανάληψη αντιμηνιγγιτιδοκοκκικού συζευγμένου ανά 5ετία
• Δεν επαναλαμβάνεται εμβόλιο κατά του αιμοφίλου
• Αντιγριππικός εμβολιασμός ετησίως

26. Εμβόλιο ηπατίτιδας Α (HepA)
• Havrix®, Vaqta®, Twinrix® (HepA+B)
• 2 δόσεις (με μεσοδιάστημα 6-18 μήνες)
Ενδείξεις
• Άτομα με χρόνια ηπατική νόσο
• Άτομα που λαμβάνουν παράγοντες πήξης
• Χρήστες ναρκωτικών ουσιών
• Προσωπικό καθαριότητας, αποκομιδής απορριμμάτων και καθαρισμού
αποχετεύσεων
• Επαγγελματίες υγείας, άτομα που ασχολούνται με πειραματόζωα, με επεξεργασία
ή διακίνηση τροφίμων
• Κλειστοί πληθυσμοί (προσωπικό ειδικών ιδρυμάτων)
• Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες
• Άτομα που φροντίζουν υιοθετημένα παιδιά προερχόμενα από χώρα με υψηλή
ενδημικότητα, κατά τις πρώτες 60 ημέρες από την άφιξή του. Η πρώτη δόση
συστήνεται να γίνεται 2 ή περισσότερες εβδομάδες πριν την άφιξη.

27. Εμβόλιο ηπατίτιδας Α (HepA)
• Ταξιδιώτες σε χώρες με υψηλή και ενδιάμεση ενδημικότητα ηπατίτιδας Α
 Για τα υγιή άτομα ≤40 ετών, η πρώτη δόση του εμβολίου θα πρέπει να χορηγείται
μόλις προγραμματιστεί το ταξίδι, αλλά μπορεί να δοθεί ανά πάσα στιγμή πριν την
αναχώρηση.
 Για άτομα > 40 ετών, ανοσοκατασταλμένους, άτομα με χρόνια ηπατική νόσο ή
άλλες χρόνιες καταστάσεις, που δεν έχουν επαρκή χρόνο για να εμβολιαστουν
πλήρως με δύο δόσεις πριν ταξιδέψουν, η πρώτη δόση του εμβολίου θα πρέπει
να χορηγείται μαζί με μία δόση ανοσοσφαιρίνης σε διαφορετική θέση ένεσης.
Σε αυτή την περίπτωση όμως ενδέχεται η αποτελεσματικότητα του εμβολίου να
είναι μειωμένη.

28. • To πρώτο παράδειγμα ότι ο καρκίνος μπορεί να προληφθεί με εμβολιασμό.
• Ανασυνδυασμένα εμβόλια που περιέχουν HBsAg (Engerix®, HBVaxpro®, συνδυασμοί)
• Συνολικά 3 δόσεις (0, 1, 6 μήνες).
• Ασθενείς σε αιμοδιάλυση ή ανοσοκαταστολή πρέπει να εμβολιάζονται με διπλή
δόση αντιγόνου (40 mcg), σε 3 ή 4 δόσεις (0, 1, 2 και 6 μήνες).
• Δεν συνιστάται ο έλεγχος ορομετατροπής μετά τον εμβολιασμό, εκτός από τους
ασθενείς με ανοσοκαταστολή ή αιμοκάθαρση και άτομα που κινδυνεύουν από
επαναλαμβανόμενη έκθεση στον ιό (πχ επαγγελματίες υγείας).
• Η προστασία από την κλινική νόσο είναι μακροχρόνια, ακόμη και στην περίπτωση
μειούμενων ή μη ανιχνεύσιμων επιπέδων anti-HBs, εφόσον υπήρξε αρχική
ανταπόκριση στο εμβόλιο (ανάπτυξη τίτλου anti-HBs > 10 mIU/mL).
• Δεν συνιστάται αναμνηστική δόση του εμβολίου σε ανοσοεπαρκείς ενήλικες.
Παρακολούθηση των επιπέδων anti-HBs πρέπει να γίνεται σε αιμοκαθαιρόμενους και
ανοσοκατεσταλμένους και αναλόγως αναμνηστική δόση.
Εμβόλιο ηπατίτιδας Β (HepB)

29. Εμβόλιο ηπατίτιδας Β (HepB)
• Συστήνεται ο εμβολιασμός όλων των επίνοσων ενηλίκων.
• Ο εμβολιασμός είναι απαραίτητος σε:
 Άτομα του στενού περιβάλλοντος πασχόντων από χρόνια ηπατίτιδα Β
 Άτομα με πολλαπλούς ερωτικούς συντρόφους
 Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες
 Ασθενείς με τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια ή σε αιμοδιάλυση
 Άτομα με χρόνια ηπατική νόσο
 Χρήστες ναρκωτικών ουσιών
 Άτομα με νοσήματα που μεταδίδονται σεξουαλικά
 Επαγγελματίες υγείας που εκτίθενται σε αίμα και μολυσμένα βιολογικά υγρά
 Εργαζόμενοι σε ιδρύματα με τροφίμους, που έχουν νοητική υστέρηση
 Ταξιδιώτες σε χώρες με υψηλή και μέση ενδημικότητα για ηπατίτιδα Β
 Ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη

30. • 5 - 10% των ασθενών δεν ανταποκρίνεται.
• Το ποσοστό ανταπόκρισης είναι ελαφρώς χαμηλότερο σε παχύσαρκους,
καπνιστές και άνδρες και σημαντικά χαμηλότερο σε ασθενείς με κίρρωση, ΧΝΑ,
κοιλιοκάκη και ανοσοκαταστολή. Σε ασθενείς σε χρόνια αιμοκάθαρση, η
ανταπόκριση είναι 50-60%.
• Οι μη ανταποκριθέντες θα πρέπει να ολοκληρώσουν δεύτερη σειρά τριών
δόσεων (επιτυχής στο 50% των περιπτώσεων).
• Όσοι δεν ανταποκριθούν στη δεύτερη σειρά εμβολίων είναι απίθανο να
ανταποκριθούν σε περισσότερες δόσεις και πρέπει να συμβουλεύονται σχετικα
με τα μέτρα πρόληψης.
• Τον Νοέμβριο του 2017, o FDA ενέκρινε υπό όρους ένα νέο ανοσοενισχυμένο
εμβολίο (HEPLISAV-B) για ενήλικες. Χορηγείται σε 2 δόσεις και είναι πιο
ανοσογόνο. Ωστόσο, υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια
(ενδεχομένως αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου και
ανοσολογικών διαταραχών). Θα αξιολογηθούν περαιτέρω σε μελέτη φάσης 4.
Εμβόλιο ηπατίτιδας Β (HepB)

31. Προφύλαξη μετά από έκθεση
Δέκτης
HBsAg+ HBsAg- Άγνωστο
Ανεμβολίαστο
ς
HBIG+Εμβόλιο Εμβόλιο Εμβόλιο
Εμβολιασθείς Τίτλος Ab
>10mIU/ml Καμμία προφύλαξη
<10mIU/ml HBIG+Εμβόλιο
Καμμία προφύλαξη Τίτλος Ab
>10mIU/ml Καμμία προφύλαξη
<10mIU/ml Εμβόλιο
Δότης

32. Εμβόλιο ιού ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV)
• Εμπορικά σκευάσματα :
 Cervavix® (διδύναμο - στελέχη 16, 18)
 Gardasil® (4δύναμο - στελέχη 6,11,16,18)
 Gardasil 9® (9δύναμο - στελέχη 6,11,16,18, 31, 33, 45, 52, 58)
• Τρείς δόσεις 0,1-2 και 6 μήνες.
• Άμεσο όφελος σε θηλυκούς και αρσενικούς λήπτες με ασφαλή προστασία
έναντι καρκίνων που μπορεί να προκληθούν από επίμονη λοίμωξη HPV.
 Οι τύποι 16 και 18 προκαλούν το 70% όλων των καρκίνων του τραχήλου
της μήτρας παγκοσμίως, το 90% των καρκίνων του πρωκτού και σημαντικό
ποσοστό του καρκίνου του στοματοφάρυγγα, του αιδοίου, του κόλπου και του
πέους.
 Οι τύποι 31, 33, 45, 52, 58 ευθύνονται για το 20% των καρκίνων του τραχήλου.
 Το 4- και 9- δύναμο εμβόλιο προστατεύει επίσης από τα κονδυλώματα, το
90% των οποίων προκαλείται από τους τύπους 6 και 11.

33. Εμβόλιο HPV
• Συνιστάται σε γυναίκες 18-26 ετών που δεν έχουν εμβολιαστεί στην
προβλεπόμενη ηλικία (11-12).
Ειδικές ενδείξεις
• ΗIV
• Κακοήθη νεοπλάσματα
• Πρωτοπαθείς ανοσοανεπάρκειες, ιστορικό μεταμόσχευσης
• Θεραπεία με κορτικοειδή ή άλλα ανοσοκατασταλτικά - βιολογικούς παράγοντες
• Άνδρες που έχουν σεξουαλικές επαφές με άνδρες
 Δεν συνιστώνται προς το παρόν σε έγκυες γυναίκες.
• Μπορούν να χορηγηθούν και σε αγόρια για την πρόληψη κονδυλωμάτων (δεν έχει
επίσημη έγκριση στη χώρα μας). Ο εμβολιασμός των αγοριών παρέχει πρόσθετο
συνολικό όφελος λόγω «ανοσίας αγέλης».
• Ο εμβολιασμός συνιστάται και σε άτομα με ιστορικό κονδυλωμάτων ή
λοίμωξης από HPV καθώς παρέχει προστασία από μόλυνση με άλλους τύπους
του ιού.