3. Eguneroko bizitzan nabaritzen dugu grabitatea. Honek mantentzen ditu Lurra eta beste planetak orbitan
Eguzkiaren inguruan, Ilargia Lurraren inguruan, itsasaldiak sortu, izar eta planeten barnealdea berotu…
● Grabitazioa materiaz osatutako gorputzek euren artean duten erakarpen indar bat da.
● 1687. urtean argitaratutako liburuan, Isaac Newtonek grabitazioari buruz hitz egin zuen, eta grabitazio
unibertsalaren legea proposatu zuen. Hala ere, erlatibitatearen teoria orokorra ere erabiltzen da
normalean.
● Grabitazio-legearen arabera, gorputzak zenbat eta gertuago egon eta zenbat eta masa handiagoa izan,
orduan eta gehiago erakartzen dute elkar.
● Einstenek, Newtonen teoria berrikusi zuen bere relatibitate generalaren teorian, deskribatuz grabitatea ez
zela erakarpen indar bat, baizik eta espazio-denboran sortzen den deformazio bat.
4.
5. Zer dira?
● Dentsitate handiko materia-kontzentrazioak.
Non aurkitzen dira?
● Ikertutako ia galaxia guztiek dute zulo beltz bat erdigunean.
Nola sortzen dira? Masa handitu ahal daiteke?
● Eguzkia baino askoz masa kontzentratuagoa duten izarrak desegitean, masa txikiagoko zulo beltzak sortzen dira.
● Zenbat eta gorputz gehiago erori bere barnera, orduan eta masa handiagoa izango du.
Ezaugarriak
● Hiru ezaugarri nagusi ditu, masa, bira eta karga elektrikoa.
6. Zerri esker iragarri zituzten zulo beltzak?
● Erlatibitate orokorraren teoriari esker iragarri zituzten zulo beltzak zientzialariek.
Zulo-beltzaren esanahia:
● Zulo deritzo, edozer sar daitekelako, baina, ezin delako ezer atera eta beltza, argiak ere ezin duelako atera nahiz
eta argiaren abiadura 299 792 458 m/s-koa izan.
● 1783an, John Mitchell konturatu zen zulo beltzan esanahiaz
Scwarzchild:
● Zulo beltz baten mugari gertakari-horizontea deritzo. Gertakari-horizontearen erradioa, eguzkiaren pisuaren
hirukoitza da.
● Karl Schwarzchild frogatu zuelako esaten zaio horrela.
