2. existitzen den guztia daexistitzen den guztia da
unibertsoaunibertsoa
unibertsoa astro guztienunibertsoa astro guztien
multzoa eta multzomultzoa eta multzo
horrek betetzen duenhorrek betetzen duen
espazioa da.espazioa da.
3. astroakastroak
Astroak zeruko berezkoAstroak zeruko berezko
gorputzak dira, hala nolagorputzak dira, hala nola
izarrak, planetak,izarrak, planetak,
kometak, sateliteak etab.kometak, sateliteak etab.
4. Big-bangBig-bang
Unibertsoko materia uneUnibertsoko materia une
bakar batean bildutabakar batean bilduta
zegoenzegoen
Duela milaDuela mila
miloi(5.000.000.000)batmiloi(5.000.000.000)bat
urte eztanda egin zuenurte eztanda egin zuen
eta unibertsoan zehareta unibertsoan zehar
zabaldu zen materiazabaldu zen materia
5. GalaxiakGalaxiak
Galaxiak izar multzoGalaxiak izar multzo
erraldoi dira , milioi izarerraldoi dira , milioi izar
bil ditzaketen multzoa.bil ditzaketen multzoa.
Esne bidea –ren besoEsne bidea –ren beso
batean kokatuta dagobatean kokatuta dago
Eguzkia.Eguzkia.
6. Izarrak berezko argiaIzarrak berezko argia
duten astroak dira..duten astroak dira..
Eguzkia ere izar bat daEguzkia ere izar bat da
ea haren bero eta argiariea haren bero eta argiari
esker bizi gara gu.esker bizi gara gu.
7. Argi-urteaArgi-urtea
Argi-urtea espazioanArgi-urtea espazioan
argiak urtean egiten duenargiak urtean egiten duen
distantzia da.distantzia da.
8. Zulo beltzaZulo beltza
Grabitate izugarria dutenGrabitate izugarria duten
guneak dira. grabitateaguneak dira. grabitatea
hain handia denez argiakhain handia denez argiak
ere ezin du handik atera.ere ezin du handik atera.
9. KonstelazioakKonstelazioak
Antzina, teleskopio asmatuAntzina, teleskopio asmatu
baino lehen,izarrekbaino lehen,izarrek
osatutako irudien araberaosatutako irudien arabera
sailkapena egin zutensailkapena egin zuten
astronomoek. izarrezastronomoek. izarrez
osaturiko irudi horieiosaturiko irudi horiei
konstelazio esaten zaiokonstelazio esaten zaio
konstelazioak beti tokikonstelazioak beti toki
bereannikusten ez baditugubereannikusten ez baditugu
ere,iparrizarra beti tokiere,iparrizarra beti toki
berean ikusten duguberean ikusten dugu
10. quasarrakquasarrak
Quasarra galaxia batenQuasarra galaxia baten
erdigunean dagoenerdigunean dagoen
energia formazioa da.energia formazioa da.
eguzki-sistemareneguzki-sistemaren
tamanaikoak izaten diratamanaikoak izaten dira
11. Eguzki-sistemaEguzki-sistema
Eguzki-sistema 8 planetezEguzki-sistema 8 planetez
eta izar bat, Eguzkia.eta izar bat, Eguzkia.
Planeten ordena hau da :Planeten ordena hau da :
1.Merkurio2.Artizarra1.Merkurio2.Artizarra
3.Lurra 4.Marte 5. Jupiter3.Lurra 4.Marte 5. Jupiter
6.Saturno 7.Urano6.Saturno 7.Urano
8.Neptuno8.Neptuno
Planetak Eguzkiari buelta
egiten duten astroak dira.
12. asteroidea
Asteroideak espazioanAsteroideak espazioan
zehar dauden gorputzzehar dauden gorputz
solido eta formasolido eta forma
irregularrekoak dira,irregularrekoak dira,
planetak bainoplanetak baino
txikiagoak. Lurretiktxikiagoak. Lurretik
ikusita, izarrakikusita, izarrak
dirudite.dirudite.
13. Lurra gure etxea
Lurra zortzi planetetako
bat da gu han bizi gara
Eguzti sistemako
hirugarren postuan dago.
Ez baginateke hirugarren
postuan egongo ez
oxigeno ez ur likidorik ez
lirateke egongo eta gu ez
ginateke hemen.
14. Lurraren mugimenduak
Lurrak bi mugimendu
ditu:
Errotazioa bere
ardatzaren inguruan
(24h. Eguna eta gaua)
Translazioa Eguzkiaren
inguruan(365egun)
15. sateliteak
Sateliteak planeten
inguruan biraka dabiltzan
astroak dira
Eguzki- sisteman diren
planeta guztiek,
Merkuriok eta Artizarrak
izan ezik, satelite
naturalak dituzte.
Gure kasuan ilargia.
16. Ilargiaren mugimendua
Ilargiak, lurrak bezala, bi
mugimendu ditu:
Errotazioa bere
ardatzaren inguruan
(28h)
Translazioa lurraren
inguruan(28h)
17. Eklipsea
Eklipsea eguzkia, lurra
eta ilargia lerrokatzen
direnean bakarrik
gertatzen da
Bi eklipse mota daude :
lehenengoa Eguzki
eklipsea eta bigarrena
Ilargi-eklipsea.
