Μαριάννα Βασιλειάδου

1. «Σο ςχίςμα τθσ εκκλθςίασ»
Από τθ Μαριάννα Βαςιλειάδου ,για
το μάκθμα των κρθςκευτικϊν ,
19/02/2013
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 1

2. • Σο ΢χίςμα του 1054, γνωςτό
επίςθσ ωσ Μεγάλο ΢χίςμα, ιταν
το γεγονόσ που διαίρεςε το
Χριςτιανιςμό ςε Δυτικό
κακολικιςμό και Ανατολικι
Ορκοδοξία. Αν και εντοπίηεται
χρονολογικά ςτο ζτοσ
1054, όταν ο Πάπασ Λζων Θϋ
και ο Πατριάρχθσ Μιχαιλ Αϋ
Κθρουλάριοσ αντάλλαξαν
μεταξφ τουσ ανακζματα, το
ςχίςμα μεταξφ Ανατολισ και
Δφςθσ ιταν ςτθν
πραγματικότθτα το αποτζλεςμα
μιασ εκτεταμζνθσ περιόδου
αποξζνωςθσ μεταξφ των δφο
εκκλθςιϊν.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 2

3. • Οι αρχικζσ αιτίεσ του
ςχίςματοσ ιταν οι διαφωνίεσ
ςχετικά με τθν παπικι αρχι
— ο Πάπασ απαιτοφςε να
ζχει εξουςία ανϊτερθ των
τεςςάρων Πατριαρχϊν τθσ
Ανατολισ και να αςκεί
δικαιοδοςία πάνω τουσ, ενϊ
οι τζςςερισ Πατριάρχεσ
υποςτιριηαν ότι θ
πρωτοκακεδρία του
Πατριάρχθ Ρϊμθσ ιταν μόνο
τιμθτικι, και ζτςι είχε
δικαιοδοςία μόνο πάνω
ςτουσ Χριςτιανοφσ τθσ Δφςθσ
— και θ ειςαγωγι του όρου
filioque ςτο ΢φμβολο τθσ
Νικαίασ.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 3

4. • Τπιρχαν και
άλλοι, λιγότερο
ςθμαντικοί καταλφτεσ
για το
ςχίςμα, ςυμπεριλαμβαν
ομζνθσ τθσ διαφοράσ
ςτθ λειτουργικι
πρακτικι και των
ςυγκρουόμενων
αξιϊςεων περί τθσ
αρμοδιότθτασ.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 4

5. • Η διάςπαςθ των εκκλθςιϊν με
βάςθ
δογματικά, κεολογικά, γλωςςικ
ά, πολιτικά και γεωγραφικά
ςφνορα, και το κεμελιϊδεσ
ριγμα δεν κεραπεφτθκαν ποτζ.
• Αν και κεωρείται ότι οι δφο
εκκλθςίεσ επαναςυνδζκθκαν
το 1274 (με τθ Βϋ ΢φνοδο τθσ
Λυϊν) και το 1439 (με τθ
΢φνοδο τθσ Φερράρασ -
Φλωρεντίασ), αυτζσ οι ςφνοδοι
αποκθρφχκθκαν από τον
ορκόδοξο κόςμο
ςυνολικά, δεδομζνου ότι οι
ιεράρχεσ είχαν υπερβεί τθν
αρμοδιότθτά τουσ με τθ
ςυγκατάκεςθ ςε αυτζσ τισ
αποκαλοφμενεσ «ενϊςεισ». Μαριάννα
24/2/2013 Βαςιλειάδου 5

6. • Οι περαιτζρω
προςπάκειεσ να
ςυμφιλιωκοφν οι δφο
εκκλθςίεσ ζχουν
αποτφχει.
• Εντοφτοισ, διάφορεσ
εκκλθςιαςτικζσ
κοινότθτεσ, που
πλαιςίωςαν αρχικά τθν
ανατολικι ορκόδοξθ
εκκλθςία ζπειτα
προςκολλικθκαν ςτο
Βατικανό, και καλοφνται
τϊρα Ελλθνόρυκμεσ
Κακολικζσ εκκλθςίεσ
(Ουνία).
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 6

7. • Ωσ επί το
πλείςτον, όμωσ, οι
δυτικζσ και ανατολικζσ
εκκλθςίεσ βρίςκονται ςε
διάςταςθ. Κακεμία
υποςτθρίηει ότι είναι θ
«Μια Αγία, Κακολικι και
Αποςτολικι
εκκλθςία», υπονοϊντασ
ότι ιταν θ άλλθ ομάδα
που άφθςε τθν αλθκινι
εκκλθςία κατά τθ
διάρκεια του ςχίςματοσ.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 7

8. • Από τουσ πρϊτουσ ακόμα
αιϊνεσ, θ εκκλθςία αναγνϊριηε
τθν ιδιαίτερθ κζςθ τριϊν
επιςκόπων, οι οποίοι ιταν
γνωςτοί ωσ Πατριάρχεσ: του
Επιςκόπου Ρϊμθσ, του
Επιςκόπου Αλεξανδρείασ, και
του Επιςκόπου Αντιοχείασ. ΢ε
αυτοφσ προςτζκθκαν οι
Επίςκοποι Κωνςταντινουπόλεωσ
και Ιεροςολφμων που
αναγνωρίςτθκαν ωσ Πατριάρχεσ
από τθ Βϋ και τθ Δϋ Οικουμενικι
΢φνοδο το 381 και 451
αντίςτοιχα.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 8

9. 24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 9

10. 1.Διαφορές στις σχέσεις μεταξφ
εκκλησίας και κράτους
• Ο ιδρυτισ τθσ Βυηαντινισ
Αυτοκρατορίασ, Κωνςταντ
ίνοσ Αϋο Μζγασ κεϊρθςε
ότι το κράτοσ ιταν ο
"φορζασ" τθσ κρθςκείασ
ςτον κόςμο. Επομζνωσ, το
κράτοσ ζπρεπε να είναι
χριςτιανικό. Αιςκάνκθκε
τθν ευκφνθ για το μινυμα
και το περιεχόμενο του
χριςτιανιςμοφ και ςτιριξε
τθν αυτοκρατορικι
εξουςία ςτθ νζα
κρθςκεία.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 10

11. ΢τθ Δφςθ αυξικθκε θ δφναμθ
• Εξ άλλου ιταν αυτόσ που και θ ανεξαρτθςία τθσ εκκλθςίασ
ζκεςε το πλαίςιο των
ζναντι τθσ εκάςτοτε πολιτικισ
ςχζςεων εκκλθςίασ και
εξουςίασ, με αποτζλεςμα τθ
κράτουσΑργότερα, μεγάλ
διάκεςθ των Παπϊν να ελζγχουν
οι Πατζρεσ τθσ
Εκκλθςίασ, όπωσ ο τουσ κοςμικοφσ κυβερνιτεσ.
Μζγασ Βαςίλειοσ και ο Ανεφάνθςαν εντάςεισ μεταξφ
Μζγασ Φϊτιοσ ζκεςαν ςε τθσ Ρωμαϊκισ Εκκλθςίασ και των
βάςθ ιςοτιμίασ τισ ευρωπαίων βαςιλιάδων, επειδι
ςχζςεισ εκκλθςίασ και θ παπικι εκκλθςία προςπάκθςε
πολιτείασ ςτο να αναλάβει πολιτικό
Βυηάντιο, με αποτζλεςμα ρόλο*εκκρεμεί παραπομπι+.
ςιμερα να κεωρείται ότι Αποτζλεςμα αυτισ τθσ δράςθσ
ίςχυε το ςφςτθμα τθσ υπιρξε θ ίδρυςθ των παπικϊν
ςυναλλθλιασ. κρατϊν και θ ανάπτυξθ του
αντίκετου φαινομζνου του
24/2/2013 Παποκαιςαριςμοφ[2].
Βαςιλειάδου Μαριάννα 11

12. 2.Δογματικές αντεγκλήσεις
• Η Ανατολικι Εκκλθςία
ζτεινε πάντα ςτθ
κεολογικι ερμθνεία
δυςνόθτων μεταφυςικϊν
ερωτθμάτων
επθρεαςμζνθ από τθν
αρχαιοελλθνικι
φιλοςοφία και τουσ
πρϊτουσ χριςτιανοφσ
κεολόγουσ, των οποίων
το φφοσ ακολουκοφςε
τθν ελλθνικι και
ελλθνιςτικι φιλοςοφικι
παράδοςθ
(Ωριγζνθσ, Κλιμθσ Βαςιλειάδου Μαριάννα
24/2/2013 12
Αλεξανδρείασ)

13. 3.Ο ορισμός του Πάσχα
• Ενδείξεισ τθσ επερχόμενθσ
διάςπαςθσ παρατθροφνται
από το 200 μ.Χ. όταν οι
εκκλθςίεσ των δφο πλευρϊν
τθσ Αυτοκρατορίασ
διαφϊνθςαν για τον
προςδιοριςμό του Πάςχα. Οι
ανατολικοί Χριςτιανοί
προςδιόριςαν το Πάςχα
ςφμφωνα με το εβραϊκό
θμερολόγιο. Οι Εβραίοι
γιόρταηαν τθ Διάβαςθ τθσ
Ερυκράσ κάλαςςασ (Εβραϊκό
Πάςχα) τθ 14θ μζρα του μινα
Νιςςάν. Ζτςι οι ανατολικοί
ζκεςαν τον εορταςμό του
Πάςχα τθ «ςωςτι θμζρα» μετά
το Εβραϊκό, ανεξάρτθτα από
24/2/2013
τθν θμζρα.
Βαςιλειάδου Μαριάννα 13

14. • Οι δυτικοί Χριςτιανοί προςδιόριςαν τθν θμζρα τθσ Αναςτάςεωσ
τθν πρϊτθ Κυριακι μετά το Εβραϊκό Πάςχα.
• Ο Επίςκοποσ Ρϊμθσ Βίκτωρ (189 - 199), μελζτθςε το ηιτθμα και
πρότεινε τθν τιρθςθ τθσ Κυριακισ.
• Οι ανατολικοί αρνικθκαν να το δεχτοφν και ο Βίκτωρ διζκοψε
τθ μεταξφ τουσ κοινωνία για κάποιο διάςτθμα. Σο 222 ο
Ιππόλυτοσ ςυνζταξε ζναν κατάλογο θμερομθνιϊν του Πάςχα
βαςιςμζνο ςε ζναν κφκλο 112 ετϊν.
• Σζλοσ, θ Οικουμενικι ΢φνοδοσ τθσ Νικαίασ διευκζτθςε το
ηιτθμα.
• Οι Χριςτιανοί ςυμφϊνθςαν γενικά να γιορτάηουν το Πάςχα τθν
πρϊτθ Κυριακι μετά τθν πρϊτθ πανςζλθνο μετά τθν εαρινι
ιςθμερία.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 14

15. 4.Το Filioque
• ΢τθ χριςτιανικι κεολογία το
Filioque (Φιλιόκβε) είναι ζνα
κεολογοφμενο ηιτθμα που
αφορά το ΢φμβολο τθσ Νικαίασ.
• Η Οικουμενικι ΢φνοδοσ τθσ
Νίκαιασ ςτα 325 με το πρϊτο
«΢φμβολο τθσ Πίςτεωσ» διλωςε
ότι το Άγιο Πνεφμα εκπορεφεται
από το Θεό – Πατζρα («το εκ του
Πατρόσ εκπορευόμενον»).
• Αυτό το ΢φμβολο τροποποιικθκε
ςτθν Οικουμενικι ΢φνοδο τθσ
Κωνςταντινοφπολθσ το 381. Ωσ εκ
τοφτου, καλείται ςυνικωσ
΢φμβολο Νικαίασ -
Κωνςταντινουπόλεωσ. Βαςιλειάδου Μαριάννα
24/2/2013 15

16. • ΢τθν τριαδικι ομολογία, οι Χριςτιανοί από τουσ πρϊτουσ
αιϊνεσ ζχουν κάνει μερικζσ ςθμαντικζσ διακρίςεισ.
• Ο Τιόσ και το Άγιο Πνεφμα κεωρείται ότι ζχουν τθν αιϊνια
προζλευςι τουσ από τον Πατζρα.
• Ο Τιόσ, ο προαιϊνιοσ Λόγοσ (Ιωάν. αϋ 1) ζχει γεννθκεί από
τον Πατζρα, ενϊ το Άγιο Πνεφμα «εκπορεφεται» από τον
Πατζρα.
• Αυτζσ οι επιςθμάνςεισ αφοροφν τθν φπαρξθ του Θεοφ πζρα
από κάκε χρονικό όριο, «προ πάντων των αιϊνων» κατά το
΢φμβολο τθσ Νικαίασ.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 16

17. • Όςον αφορά τθ δθμιουργία, ο Θεόσ λζγεται ότι
απζςτειλε τον Τιό του και το Πνεφμα του.
• ΢τα λατινικά θ λζξθ processio αφορά και τθν
αποςτολι (που κατά τθν ορκόδοξθ κεολογία
γίνεται και από τον Τιό) αλλά και τθν εκπόρευςθ
(που αφορά μόνο τον Πατζρα) του
Πνεφματοσ, αυτόσ ο ιδιωματιςμόσ κα μποροφςε
να προκαλζςει κάποια ςφγχυςθ ςτισ κεολογικζσ
ςυηθτιςεισ.
• Βάςει τθσ «αίρεςθσ του Filioque» οι
Ρωμαιοκακολικοί κεωροφνται αιρετικοί από τθν
Ορκόδοξθ εκκλθςία με απόφαςθ τθσ Η'
Οικουμενικισ ΢υνόδου που ςυγκλικθκε το 879
ςτθν Κωνςταντινοφπολθ.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 17

18. ΤΟ FILIOQUE
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 18

19. 24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 19

20. 24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 20

21. Άλλεσ αιτίεσ για το ςχίςμα είναι :
Σο Παπικό Πρωτείο
Οι Ψευδοκλθμεντίνιεσ Γραφζσ
Οι Ψευδοιςιδϊρειεσ Διατάξεισ
και θ Ψευδοκωνςταντίνεια
Δωρεά
Ελάςςονεσ διαφορζσ
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 21

22. Κινιςεισ για επανζνωςθ
• Η δυο εκκλθςίεσ ςε
κάποια χρονικά
διαςτιματα
προςπάκθςαν να
«ξαναενωκοφν»
.Μάταιεσ όμωσ οι
προςπάκειζσ τουσ
,διότι είχαν ιδθ
αλλάξει πολλά ζκιμα
.Η πίςτθ όμωσ
παρζμενε και
παραμζνει ΠΑΝΣΑ ίδια
, ςτο Θεό.
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 22

23. • ΚΕΙΜΕΝΑ : ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
• ΦΩΣΟΓΡΑΦΙΕ΢ : GOOGLE ( ΚΑΠΟΙΕ΢ ΑΠΌ
ΑΤΣΖ΢ ΕΧΟΤΝ ΤΠΟ΢ΣΕΙ ΚΑΠΟΙΕ΢ ΑΛΛΑΓΕ΢ ΢ΣΟ
FAST STONE CAPTURE ΑΠΌ ΕΜΕΝΑ)
24/2/2013 Βαςιλειάδου Μαριάννα 23