2. AJANDA
ISG Giriş
İş Kazaları ve Hukuki Sorumluluklar,
İSG-YS
Erişim Şebekeleri
Erişim Şebekelerinde İş Güvenliği ve
Emniyet Tedbirleri
Kişisel Koruyucu Malzemeler
Endüstriyel Yangın ve Korunma
Yöntemleri
3. Eğitimin Amacı
• Katılımcılara, iş sağlığı ve güvenliğinin önemi,
çalışmalar sırasında karşılaşılabilecek iş
kazaları, mesleki riskler ve bunlara karşı
alınacak emniyet tedbirleri ile kişisel
koruyucular konusunda bilgi ve beceri
kazandırmak.
5. İş Güvenliği Nedir?
• İşin yürütülmesi sırasında, çeşitli
nedenlerden kaynaklanan, sağlığa zararlı
durumlardan korunmak ve daha iyi bir
çalışma ortamı oluşturmak amacı ile yapılan
sistemli ve bilimsel çalışmalardır.
6. İş Güvenliği Çalışmalarının Faaliyet Alanları
• Tehlikeler,
• Riskler,
• Sağlıksız Koşullar,
• Güvensiz Koşullar,
7. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amaçları
• Her çalışma ortamında var olan risk
etmenlerinin, işçilere, işyerine ve çevresine
verebileceği zararların önlenmesi,
• Mesleki risklerin azaltılması, çalışanların sağlık
ve güvenliğinin korunması için risk ve kaza
faktörlerinin ortadan kaldırılması,
• Çalışma ortamındaki sağlık ve güvenlik
şartlarının iyileştirilmesidir.
8. Kaza Teorisi
• Meydana gelen önemli kazalarda özellikle şu
cümleler büyük rol oynamaktadır.
• Bana bir şey olmaz !
• Şimdiye kadar hep böyle yaptık.
• Böyle olacağı aklıma gelmemişti.
• Güvenli görünüyordu!
9. Kaza Teorisi
Kazaların;
• % 88’i insan hatası, güvensiz
davranışlar
• % 10’u mekanik hatalar,
güvensiz koşullar
• % 2’si öngörülemeyen, sebebi
bilinemeyen, deprem, sel v.b
doğal afetler
10. Güvensiz Davranışlar
• İşçinin yapması gereken bir hareketi
yapmaması veya yapmaması gereken bir
hareketi yapması,
• Koruyucu malzeme kullanmaması,
• Tehlikeli bölgede çalışması,
• Verilen emri uygulamaması vb.
11. Güvensiz Koşullar
• Çalışma yaşamında çalışma yapılan ortamdan ve
ortamda kullanılan diğer nesnelerin sakıncalarından
dolayı meydana gelen kazalardır.
- Yeteri derecede korunmamış makine ve
cihazlar,
- Gerekli koruyucu malzemenin olmaması,
- Hatalı, pürüzlü, kaygan, çatlak ve çukur
satıhlar,
- Çalışma yeri dayanıklılığı,
- Yetersiz Işık,
- Yetersiz havalandırma,
- Emniyetsiz havalandırma, aydınlatma,
- Emniyetsiz çalışma metodu v.b
12. İş Kazalarının Artmasında Rol Oynayan
Temel Etmenler
• Denetim yetersizliği
• Eğitimsizlik
• Geri teknoloji kullanımı
• Koruyucu önlem yetersizliği
• Sağlığa elverişli olmayan koşullar
• Deneyimsiz eleman istihdamı
14. Görünür Maliyetler
İlk müdahale, ambulans ve tedavi masrafları
Adli masraflar (Mahkeme)
Geçici veya sürekli iş göremezlik ve ölüm
ödemeleri
İşçiye veya yakınlarına ödenen maddi ve
manevi tazminatlar
Sigortaya ödenen tazminatlar
15. Görünmez Maliyetler
İşletmenin, makinelerin, prosesin ya da fabrikanın bir
bölümünün ya da tamamının kaybedilmesi,
İşçinin üretimde çalışmaması nedeniyle iş gücü ve
maliyet kaybı,
İşe yeni bir işçinin alınması gerekiyorsa veriminin
düşük olmasının getirdiği maliyet,
Kazanın getirdiği fazla mesainin maliyeti,
Kaza esnasında, bu bölümde işin durması nedeniyle
zaman ve maliyet kaybı,
16. Proses, makine veya tezgahın kısmen ya da tamamen
zarar görmesi nedeniyle tamir ya da yeni makine
alımının getirdiği maliyet,
Ürünün ya da hammaddelerin zarara uğraması,
Çalışanların moral bozukluğu nedeniyle dolaylı ya da
dolaysız iş yavaşlatmaları,
Yeni işçi alımı gerekiyorsa, işçiye verilen eğitim ve
işçinin işi öğrenmesi esnasında geçen sürenin
getirdiği maliyet,
Bürokratik işlemlerle ilgili harcanan zaman ve maddi
kayıp,
Siparişin zamanında teslim edilememesi nedeniyle
uğranılacak kayıplar.
17. Sonuç Olarak,
• KAZALARIN OLUŞUMUNDA GÜVENSİZ KOŞULLAR
VE GÜVENSİZ DAVRANIŞLARIN ORANI % 98’ DİR.
• GERİYE KALAN % 2 İSE ÖNGÖRÜLEMEYEN
“KAÇINILMAZLIK” HALİDİR. (Deprem, Sel vb. Doğal
Afetler)
• ALINACAK TEDBİRLERLE TEHLİKELİ DURUM VE
TEHLİKELİ DAVRANIŞLAR ORTADAN
KALDIRILDIĞINDA İŞ KAZALARINI %98 ORANINDA
ÖNLEMEK MÜMKÜN OLACAKTIR.
• KAZALARI ÖNLEMEK ÖDEMEKTEN HEM DAHA
UCUZ, HEM DAHA İNSANCILDIR.
18. SAĞLIKLI MISINIZ ?
Sağlık;
sadece hastalık ve sakatlığın olmaması değil
+ +
BEDENEN RUHEN SOSYAL
olarak tam bir iyilik halidir.
WHO
(DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ)
Bahadır ENGĠN
14.12.2011 18
Ġş Sağlığı ve Güvenliği Müdürü
19. İŞ KAZASI
• ILO’YA GÖRE İŞ KAZASI
ÖNCEDEN PLANLANMAMIŞ, BİLİNMEYEN VE
KONTROL ALTINA ALINAMAMIŞ OLAN ETRAFA
ZARAR VEREBİLECEK NİTELİKTEKİ OLAYDIR.
14.12.2011 19
20. WHO-DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜNE GÖRE
İŞ KAZASI
ÖNCEDEN PLANLANMAMIŞ,
ÇOĞU KİŞİSEL YARALANMALARA,
MAKİNALARIN VE ARAÇ GEREÇLERİN ZARARA
UĞRAMASINA,
ÜRETİMİN BİR SÜRE DURMASINA
YOL AÇAN BİR OLAYDIR.
Bahadır ENGĠN
14.12.2011 20
Ġş Sağlığı ve Güvenliği Müdürü
21. İş Kazası
A- İş kazası, aşağıdaki hal ve durumlardan birinde meydana gelen ve
sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen veya ruhen özüre uğratan
olaydır:
a) Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
b) İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle,
c) Sigortalının, işveren tarafından görevli olarak işyeri dışında başka bir
yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen
zamanlarda,
d) Emziren kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan
zamanlarda,
e) Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş
gelişi sırasında.
Bahadır ENGĠN
14.12.2011 21
Ġş Sağlığı ve Güvenliği Müdürü
22. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KANUNU TASARISI TASLAĞI
İŞ KAZASI
Tanımlar Md.4 :
Önceden planlanmamış, ölüme, hastalanmaya,
yaralanmaya veya iş ekipmanlarının zarara uğramasına
veya üretim kaybına yol açan olay..
Bahadır ENGĠN
14.12.2011 22
Ġş Sağlığı ve Güvenliği Müdürü
23. Meslek Hastalığı
B- Meslek hastalığı, sigortalının çalıştığı veya yaptığı işin
niteliğinden dolayı tekrarlanan bir sebeple veya işin
yürütüm şartları yüzünden uğradığı geçici veya sürekli
hastalık, bedensel veya ruhsal özürlülük halleridir.
Bahadır ENGĠN
14.12.2011 23
Ġş Sağlığı ve Güvenliği Müdürü
24. ÖLÜMLÜ İŞ KAZASI VE MESLEK HASTALIKLARININ DAĞILIMI (SSK)
Ölüm Sebebi 2002 2003 2004 2005 2006
İş Kazası 872 810 841 1.072 1.592
Meslek Hastalığı 6 1 2 24 9
TOPLAM 878 811 843 1.096 1.601
İŞ KAZALARI:
-Dünyada her 3 dakikada bir ölümlü iş kazası
Her yıl ortalama 110 milyon işçi iş kazası geçirmekte
180 bin işçi de hayatını kaybetmektedir.
- Türkiye'de her gün ortalama 5 ölümlü iş kazası
ve 11 işçi sakat kalmaktadır.
Kabul: İş kazalarının %98'i önlenebilir ve %2'si önlenemez kazalardır.
İş kazalarının %88'inin nedeni çalışanların güvensiz hareketleridir,
güvensiz koşullar %10,
nedeni bilinmeyen ise %2 dir.
Bahadır ENGĠN
14.12.2011 24
Ġş Sağlığı ve Güvenliği Müdürü
26. I-DEVLETİN SORUMLULUĞU
T.C. Anayasası;
• Türkiye Cumhuriyeti sosyal bir hukuk devletidir.
• Herkes yaşama hakkına sahiptir.
• Kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz. Küçükler
ve kadınlar ile bedenen yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel
olarak korunurlar.
• Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir.
3146 Sayılı ÇSGB Teşkilat Kanunu;
• Çalışma barışını sağlamak, çalışanları korumak, çalışma hayatını düzenlemek
ve denetlemek.
27. II-İŞVERENİN SORUMLULUĞU:
İşverenlerin ISG ile ilgili olarak Kanunlar gereği
sorumluluklarını üç ana başlık altında toplamak
mümkündür.
– Hukuki ve idari yaptırımlar ve para cezaları (4857,
81 sayılı ILO Sözleşmesi, İş Teftiş Tüzüğü)
– Maddi ve Manevi Tazminatlar (SGK & Borçlar)
– Cezai sorumluluk (Ceza Kanunu)
28. HUKUKİ & İDARİ SORUMLULUKLAR
• İşverenlerin iş sağlığı ve güvenliği yönünden hukuki sorumluluğu
4857 sayılı İş Kanunu'nun 77. maddesinde açıkça belirtilmektedir.
• 4857 sayılı İş Kanunu’nun 77-89 maddeleri “İSG Hükümleri”ni, 91-
97 maddeleri “Çalışma Hayatının Denetimi ve Teftişi”ni, 98-108
maddeleri “İdari Ceza Hükümleri”ni,
• 5690 sayılı kanunla onaylanan “Sanayi ve Ticarette İş teftişi
Hakkında 81 No’lu ILO sözleşmesinin 13 ve 17. Maddeleri, İş Teftiş
Tüzüğünün 22. Maddesi idari ceza sorumluluğunu
düzenler.
29. İşverenin Maddi ve Manevi Sorumluluğu
İşyerinde meydana gelebilecek herhangi bir
kaza veya ortaya çıkacak meslek hastalığı
durumunda, işveren iki ayrı kanun gereği
maddi sorumluluk altında olmaktadır.
Bunlar;
• SGK mevzuatı (rücu) ile
• Borçlar Kanunu'dur (maddi ve manevi).
30. SGK Mevzuatı
SGK mevzuatına göre iş kazası halinde çalışana
sağlanacak harcamalar Kuruma çok fazla yük
getirdiğinden, Kurum, bu kazalarda eğer var ise
işverenin veya üçüncü şahısların kusurlarını
araştırır. Ve yapmış olduğu tüm masrafları kusurlu
tarafa rücu eder. İşte böyle bir durumda işverenin
kusurlu bulunması halinde maddi olarak
sorumluluk söz konusu olur.
•
31. BORÇLAR KANUNU’NA GÖRE
İş göremezlik tazminatı (BK.46):
• İş kazası nedeniyle iş görme gücünde azalma
olan veya iş göremez duruma düşen işçi iş
göremezlik tazminatı davası açarak SGK
tarafından karşılanmayan zararını işverenden
isteyebilir.
32. Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
• BK.45: Ölüm neticesi olarak diğer kimseler
müteveffanın yardımından mahrum kaldıkları
takdirde onların bu zararlarını da tazmin
etmek lazım gelir.
• Destekten yoksun kalma tazminatı; Ölen
işçinin iş görebilirlik çağında elde edeceği
kazancından desteğine muhtaç olan
yakınlarına ayırabileceği tutarın peşin
ödenmesidir.
33. Manevi Tazminat
• BK.47: Hakim, hususi halleri nazara alarak
cismani zarara duçar olan kimseye yahut,
adam öldüğü takdirde ailesine manevi zarar
nedeniyle adalete muvafık tazminat
verilmesine karar verilebilir.
34. Türk Ceza Kanunu’na (TCK) Göre
• Ceza; olabilmesi için bir suçun olması gerekir,
• Kasıt; Suçun bilerek ve sonucun istenerek
işlenmesi,
• Taksir; Suçun bilinerek fakat sonucun
istenmeyerek işlenmesi,
–Tedbirsizlik, dikkatsizlik, meslek ve sanatta acemilik,
kanun nizam emir ve talimatlara uymama.
35. Taksirle Yaralama: (TCK Md.89)
• 3 ay – 1 yıl veya adli para cezası
Taksirle Öldürme: (TCK Md.85)
• 1 ölüm : 2-6 yıl
• 1 den fazla ölüm yada 1 veya birden fazla
ölümle birlikte bir veya daha fazla yaralanma :
2-15 yıl
37. AMACIMIZ
• “TT İSG-YS” kurmak, işletmek ve sürekli iyileştirmek,
• İş sağ. ve güvenliği risklerini ortadan kaldırmak ya da minimize etmek, ISG
risk ve fırsatlarının daha sistematik biçimde yönetilmesini sağlamak
• Kuruluşun İSG Politikasına kendi kendine uymayı sağlamak,
• Türk Telekom’un bu alanda başarısını göstermek ve prestijini artırmak,
• OHSAS 18001 / ISG-YS standardının şartlarına uygunluğunu kendi kendine
tayin ve deklere etmek
• Kurulan İSG Yönetim Sistemi ile OHSAS 18001 sertifikası almak, ulusal ve
uluslararası seviyede örnek bir ISG-YS’ye sahip ve prestijini yükselten bir
kuruluş olmak, başarı ödülleri almak
• Bireysel iş ilişkileri ve iş mevzuatı, kalite, çevre ve işletme güvenliği
açısından sistemin entegrasyonunu ile kaynakların etkin ve verimli
kullanılmasını sağlamak
37
38. TÜRK TELEKOM
İSG YÖNETİM SİSTEMİ UNSURLARI
SÜREKLİ
İYİLEŞTİRME
İSİG
İSİG
POLİTİKASI
YÖNETİMİN POLİTİKASI
YÖNETİMİN
GÖZDEN
GÖZDEN
GEÇİRMESİ
GEÇİRMESİ PLANLAMA
PLANLAMA
KONTROL VE UYGULAMA VE
KONTROL VE UYGULAMA VE
DÜZELTİCİ İŞLETME
DÜZELTİCİ İŞLETME
FAALİYETLER
FAALİYETLER
BAġARILI BĠR ĠSG YÖNETĠM SĠSTEMĠNE;
ÜST YÖNETĠM
YÖNETĠCĠLER
TÜM ÇALIġANLAR KATILMALIDIR. 38
39. ISG Organizasyonu
İl Telekom Müdürlükleri bazında;
• İşyeri / Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimi
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu
Bahadır ENGĠN
14.12.2011 39
Ġş Sağlığı ve Güvenliği Müdürü
40. TT ISG Kurullarının Teşekkülü
1. İşveren veya işveren vekili olarak; İl Telekom
Müdürlüklerinde birden fazla İSG kurulu kurulması halinde
Telekom Müdürü veya Operasyon / Destek Uzmanı, bu
kurulları koordine etmek üzere oluşturulan üst kurula ise İl
Telekom Müdür veya Müdür Yardımcısı Başkanlık eder. İl
Telekom Müdürlüğünde sadece bir İSG Kurulu oluşturulması
halinde iş veren veya işveren vekili olarak İl Telekom Müdür
veya Müdür Yardımcısı Başkanlık eder.
2. İş Kanununun 82. maddesi uyarınca İş Güvenliği ile görevli
mühendis veya teknik eleman
41. TT ISG Kurullarının Teşekkülü
3. İş Kanununun 81. maddesi uyarınca görevlendirilen İşyeri Hekimi
4. İnsan Kaynakları Birim Yöneticisi, katılamaması durumunda ise İdari
İşler Yetkilisi (İK, personel, sosyal işler veya idari ve mali işl.
yürütmekle görevli bir kişi)
5. Savunma Yetkilisi (varsa sivil savunma uzmanı)
6. İş Yerinde görevli Şef Tekniker, Tekniker, Şef Teknisyen, Teknisyen
7. 2821 sayılı Sendikalar Kanununun değişik 34 üncü maddesi hükmü
uyarınca işyerinde bulunan sendika temsilcilerinin kendi aralarında
seçecekleri kişi, işyerinde sendika temsilcisi yoksa o işyerindeki
işçilerin yarıdan fazlasının katılacağı toplantıda açık oyla seçilecek işçi
8. İş Sağlığı ve Güvenliği Çalışan Temsilcisi katılır.
42. İSG Kurulunun Görevleri
• ISG İç Yönetmelik taslağı hazırlamak, iç yönetmeliğin uygulanmasını
izlemek, izleme sonuçlarını rapor haline getirip alınması gereken tedbirleri
belirlemek ve Kurul gündemine almak,
• ISG konularında çalışanlara yol göstermek,
• ISG ilişkin tehlikeleri ve önlemleri değerlendirmek, tedbirleri belirlemek,
• Meydana gelen her iş kazası ve tehlikeli vaka veya meslek hastalığında
yahut ISG ile ilgili bir tehlike halinde gerekli araştırma ve incelemeyi
yapmak, alınması gereken tedbirleri bir raporla tespit ederek işveren veya
işveren vekiline vermek,
• ISG eğitim ve öğretimini planlamak, bu konu ve kurallarla ilgili programları
hazırlamak, işveren veya işveren vekilinin onayına sunmak ve bu
programların uygulanmasını izlemek,
• Tesislerde yapılacak bakım ve onarım çalışmalarında gerekli güvenlik
tedbirlerini planlamak ve bu tedbirlerin uygulamalarını kontrol etmek,
43. • İşyerinde yangınla, doğal afetlerle, sabotaj ve benzeri
ile ilgili tedbirlerin yeterliliğini ve ekiplerin
çalışmalarını izlemek,
• ISG durumuyla ilgili yıllık bir rapor hazırlamak, o yılki
çalışmaları değerlendirmek, elde edilen tecrübeye
göre ertesi yılın çalışma programında yer alacak
hususları ve gündemi tespit etmek, işverene teklifte
bulunmak, planlanan gündemin yürütülmesini
sağlamak ve uygulanmasını değerlendirmek,
• 4857 sayılı İş Kanununun 83 üncü maddesinde
belirtilen taleplerin vukuunda acilen toplanmak ve
karar vermek.
45. Erişim Şebekelerinin Tanımı
Telekomünikasyon sistemlerinde, santrallar
veya şehirlerarası irtibatları fiziksel olarak
sağlayan iletim ortamı ile lokal santralla
kullanıcı arasındaki iletim ortamı Çoklu Bakır
Kablo, Koaksiyel Kablo, Fiber Optik Kablo,
Kablosuz Telefon Sistemi(KTS), Aktif Sistemler
(Hat konsantratörleri, Sayısal hat çoklayıcılar,
Fiber erişim sistemi), Bina içi telefon tesisatı
(Ankastre), Müstakil Yeraltı Erişim Şebekeleri
olarak tanımlanmaktadır.
46. Koruyucu Bakım
Erişim şebekelerinde meydana gelmesi
muhtemel olan arızaların önceden tespit
edilerek giderilmesi, şebekenin kesintisiz
çalışması sağlanarak müşterilerimize kaliteli
ve sürekli servis temin edilmesi için yapılan
çalışmalara koruyucu bakım denir.
47. Koruyucu Bakım Öncelikleri
• Sık sık arızalanan şebekeler
• Müşteri şikayetlerinin yoğun olduğu yerler
• Elektrik hattına temas ihtimali olan yerler
• Yörenin mevsim koşulları
• Şehirlararası transmisyonu sağlayan
irtibatlar
48. Havai Hat Güzergahlarında Yapılacak
• Kabloların sehimleri kontrol İşler standartlara uygun
Genel edilerek
hale getirilecek, kötü kablo ve ekler yenisi ile
değiştirilecektir.
• Havai hat telefon şebekesine zarar veren ağaçların
kesim ve budaması usulüne uygun yapılacaktır,
• Direkte bulunan donanım malzemeleri kontrol edilerek
kırık olanlar değiştirilecek ve eksik olanlar
tamamlanacaktır.
• Yol atlamalarındaki yüksekliklerin karayollarında en az 6
m, demiryollarında en az 8 m. olması sağlanacaktır.
49. Ağaç Direklerle İlgili Olarak Ayrıca
Yapılacak İşler
• Tesis yılı da dikkate alınarak ağaç direklerin çürük olup
olmadığı, elle-gözle kontrol edilerek mutlaka tespit
edilecektir,
• Program dahilinde direklere takviye emprenye
yapılacaktır,
• Kırık ve hasarlı ağaç direkler değiştirilecektir,
• Havai hat güzergahlarının geçtiği ekili alanlardaki
bulunan direklerin hasat mevsimi sonrasında
diplerinde kalan anızlar en az 1m. yarıçapında olacak
şekilde temizlenecektir.
50. Menhollerde Yapılacak İşler
• Menhol içinde çalışmalara başlamadan önce
kaçak zararlı gaz olup olmadığı doğal gaz
dedektörleriyle ölçülerek kontrol edilecektir.
• Yol kotu seviyesine uygun olmayan menhol
boğazları uygun hale getirilecek ve kayıp olanlar
bulunacaktır,
• Eksik veya hasarlı olan rak demiri ve pabuçları
tamamlanacaktır. Düşmüş kablolar rak demirine
alınacaktır.
• Kablolar üzerine tanıtıcı etiketler konacaktır.
52. Erişim Şebekelerinde İş Güvenliği
1- Malzeme İkmali
Malzeme nakli sırasında meydana gelen kazalar, toplam
iş günü kaybının % 30’unu oluşturur.
Bu tür kazalar pek önemli olmayıp, çoğunlukla el ve
ayaklarda berelenme, bel bükülmesi, çıkık v.b olaylara
neden olur.
a)-Yük Kaldırma
b)-Toplu Çalışma
c)-Mekanik Aletlerin Kullanılması
53. • Malzeme nakli sırasında eldiven ve
ayakkabıların dayanıklı olmasına, ayakkabı
tabanlarının ise kaygan olmamasına dikkat
edilmelidir.
• Yük kaldırmada yükün geçmesini engelleyen
eşyalar kaldırılır, ayakların yere sağlamca
basmasına dikkat edilir.
• Vücut yapılacak işe uygun şekle getirilir.
54. • Ayaklar kaldırılacak eşyanın altına veya sağına,
soluna uygun şekilde getirilir, vücut ekseni
yükün kaldırılacağı düzleme en yakın gelecek
şekilde yerleştirilir.
• Vücut eğilir ve omuzlar geri çekilir. Belkemiği
yükün kaldırılması süresince sabit durumda
tutulur.
• Kaldırılacak yük omuza konacaksa, yükün
kalkış hızından yararlanarak vücut yükün
hemen altına getirilir ve omuza konulur.
55. Birlikte Taşıma
TAġIMAYI ĠKĠ KĠġĠ YAPARKEN YARDIMLAġMA
ÇOK ÖNEMLĠDĠR;
- YÜK EġĠT OLARAK DAĞITILMALIDIR.
- KALDIRMA, TAġIMA VE TAġIRKEN DÖNME HAREKETLERĠNDE
BĠRLĠKTELĠK SAĞLANMALI.
UZUN BĠR ġEY, ĠKĠ KĠġĠ TARAFINDAN
TAġINIRKEN, VÜCUTLARININ AYNI
TARAFINDA VE EġĠT YÜKSEKLĠKTE OLMALI.
59. Bir cismi taşırken veya yerinden oynatırken görüş
sahanızı kapalı tutmayınız.
60. 2- Merdiven Üzerinde Çalışma
Merdiven kazaları, İş kazalarının % 10’unu teşkil
ederler.
• Merdivenin kayması
• Merdiven üstündeki işçinin dengesini
kaybederek düşmesi
• Merdivenin kırılması
İşe uygun uzunlukta merdiven kullanılmalı
• Çok Kısa Merdivenler : İşçi Dengesini
kaybedebilir.
• Çok Uzun Merdivenler : Dayanma noktası
aşıldığında öne düşebilir.
• Çok Dik Merdivenler : Geriye devrilebilir.
61. • Merdiven, kollarından biri omuz üzerine
yerleştirilerek omuzda taşınır. Merdivenin ayakları
hafifçe öne eğilir.
• Merdivenin ayakları kaldırım, duvar, kaya gibi
sağlam bir yere dayanır. Diğer ucu kollarından
tutularak dikey duruma getirilir ve dayanacağı yere
getirilinceye kadar yatırılır.
• Çok hafif bir eğim merdivenin kaymasına ya da
kırılmasına neden olur, çok dik bir eğim ise üstünde
çalışan işçiye dengesini kaybettirir. Merdivenin
taban uzunluğu, yüksekliğinin hemen hemen dörtte
birine eşit olacak şekilde olmalıdır.
62. • Merdiven aynı durumda uzun süre kalacaksa
olanaklar ölçüsünde merdivenin ucunu tespit etmek
gerekmektedir.
• Çok uzun merdiven kullanılıyorsa, merdivenin
ayakları duvar, kaya gibi bir yere dayanıyorsa mutlak
suretle merdiven ayaklarında bir işçi olmalıdır ve ne
olursa olsun işinden ayrılmamalıdır.
• Merdiven tepesine bakarak, vücut dik, kollar gergin,
ellerle basamaklar tutularak ve hafif adımlarla
merdivene çıkılmalıdır.
63. • Kaygan ayakkabılarla merdivenlere
çıkılmamalı, eğer ayakkabılar çamur nedeniyle
kayganlaşmışsa başka bir yerde çamur
sıyrılmalıdır.
• Merdivenin dengede olduğu kontrol edilmeli
ve merdiven tespit edilmişse emniyet
kemeriyle merdivene kendimizi bağlamalıyız.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70. 3- Düşmeler
Diğer düşme olaylarına göre pek ağır kazalar
olmayıp, bu sebeple olan işgünü kayıpları toplam
işgünü kayıplarının %25’ini oluşturur.
• Engebeli veya kaygan zeminde yürümek
• Yük taşıyarak yürümek
• Arabadan inerken dikkatsizlik etmek
Şiddetini Azaltmak İçin,
• Ayağı ve bileği kavrayan, tabanı kaygan olmayan
bot cinsinden ayakkabılar giyilmelidir.
• Çit, hendek gibi yerlerden atlanırken dikkat
edilmeli
• Ayak altındaki gereksiz malzemeleri kaldırılmalı
71.
72. 5- Havai Kablolarda Çalışma
• Havai kablolarda çalışma sırasında meydana gelen
kazaların çoğu merdiven dayanağında taşıyıcı çelik
halatın kopmasından meydana gelir.
• Bir ipi, taşıyıcı kablonun üstüne geçirip iki tarafa bir
insanın erişebileceği seviyeye kadar sarkıtılır.
• İpin her bir ucundan birer kişi asılmak suretiyle
kopma ağırlığı test edilir. Gergi mekiği ve diğer
malzemelerin sağlamlığı gözden geçirilir.
73. 6- AG ve YG Enerji Nakil Hatlarının
Meydana Getirdiği Tehlikeler
Alçak gerilimli hatlarda, herhangi iki iletken arasındaki
gerilim alternatif akımda 430, doğru akımda 600
voltu geçmez. Yüksek gerilimli hatlarda bu değerler
aşılır.
Tehlike sadece insan ile elektrik tellerinin doğrudan
temasından değil, fakat çoğu zaman insanın elindeki
kablo, madeni çubuk, direk, merdiven v.b gibi
cisimler vasıtası ile dolaylı olarak temasından doğar.
74. Personelin Emniyeti
• Enerji hatları ile gerekli uzaklığı korumak
• Mümkünse elektriği kesmek
• Eldiven giymek
• Emniyet kemeri vasıtası ile kendini direğe
bağlamak
75. Alçak Gerilim Hatları Çevresinde Çalışma
• Binaların cephelerine veya çatılara merdiven
koyarken tehlike, işçinin elindeki bir çubuk veya diğer
bir aletle çıplak elektrik tellerine dokunması ile
başlar.
• Bu çeşit bir çalışma kuru havada, kuru merdiven
üzerinde, yalıtkan ayakkabılarla yapılmalı, eldiven
kullanılmalı
• Erişim Şebekesi havai hatları ile AG enerji nakil hatları
arasındaki düşey uzaklık en az 1 m., yatay uzaklık en
az 1m. Olmalı
• YG nakil hatları ile mesafe ise düşeyde en 4,5m.,
yatayda en az 3 m. Olmalı.
76. YG Hatları Çevresindeki Çalışmalar
Yüksek gerilim hattı ile telefon hattı arasındaki
mesafe yakınsa gerilim hattındaki akım kesildikten
sonra çalışılmalıdır.
Hatların Toplanması
Bir havai hat güzergahında kullanılmayan (boşta
bulunan) hatlar kazara enerji hatlarına dokunmuş
olabilirler. Bu bakımdan direğe çıkan ilk işçi belinde
emniyet kemeri, başında baret, elinde eldivenler
olduğu halde gerekli dikkat ve özeni göstermelidir.
Eski kabloları toplarken direk üzerindeki kuvvetler
dengesine dikkat edilmelidir. Kablo ve malzemelerin
demontajı esnasında sepetli araç kullanılmalıdır.
77.
78.
79. HAVAİDE YAPILAN ÇALIŞMALAR
1-Direk Üstündeki Çalışmalar
Direklere Çıkmadan Önce Alınacak Önlemler :
• Direğin ne kadar gömülü olduğu kontrol edilmeli.
Direk dikildikten sonra toprak oyulmuş olabilir.
• Direğe çıktıkça (0.5 m) vurarak çıkan sesten ve
titreşimden çatırdama olup olmadığı kontrol
edilmeli
• Eğer direkten şüpheleniliyorsa ve yukarda
belirtilen tedbirlerin alınma olasılığı yoksa direk
değiştirilmeli
• Mümkün oldukça sepetli kamyon kullanılmalı
80. • Emniyet kemeri takılmalı.
• Eldiven giyilmeli
• Tırnaklı ayakçaklar birbirine geçmiş şekilde olmamalı.
Biri üste biri altta olmalı. Tırnakların sivri uçları direğe
girmiş olmalıdır.
• Tırnakların cıvata, demir mesnet çivi gibi madeni
cisimlerin üzerine gelmemesine dikkat edilmeli
• Yukarıdan bir malzeme atmadan aşağıyı kontrol
edilmeli
81.
82. 2- Hatlarla İlgili Çalışmalar
• Hatlarda meydana gelen kazalar toplam iş
kazalarının %3’ünü teşkil eder.
• Direk üzerine yüz hizasına değil, bel hizasında
çalışacak seviyede çıkılmalı
• Kablo çekimi sırasında eldiven giyilmeli
• Gergin bir kablo kesinlikle kesilmemeli. Kablo
palangaya takılarak gerekli tedbirler alındıktan
sonra kesilebilir.
• Kişisel Koruyucular mutlaka kullanılmalı.
83. 3- Budamalar
Budama sırasında meydana gelen kazalar;
• Dal kırılması ya da merdiven kayması sonucu
meydana gelen düşmeler
• Göze dal batması,
• Dikenli ağaç veya çalılıkların meydana getirdiği
yaralanmalar.
• Budama aletini kullanırken meydana gelen
yaralanmalar.
84. Alınacak Tedbirler;
• Budama aletleri keskin ve sapları sağlam olmalıdır.
• Budanacak ağaç üzerine hiçbir şekilde
çıkılmamalıdır.
• Ufak budamalar uzun saplı testereler ile yerden
yapılmalıdır.
• Büyük budamalar mümkünse sepetli kamyon ile
yapılmalı
• Budama sırasında eldiven, gözlük, baret, iş
elbisesi, kullanılmalı.
85. YERALTINDA YAPILAN ÇALIŞMALAR
Meydana gelen kazaların çoğu patlama veya
zehirlenme nedeniyle oluşmaktadır. Bu kazalara
seyrek rastlanmakla birlikte çok ani meydana
gelişleri ve çok şiddetli oluşları bunları tehlikeli
kılmaktadır.
• Zararlı Gazlar ve Etkileri (yanıcı, patlayıcı, zehirleyici,
boğucu)
• CH₄ (Doğalgaz), CO, H₂S
• Menhol Kapakları ve Menholler
86. Yeraltı Çalışmalarında Emniyet
Menhol Kapakları açılmadan önce işaret levhaları
yerleştirilmeli ve çıplak ateşle yaklaşılmamalı,
– Kapağı kaldırmak için menhol kapağı açma
aparatını kullanılmalı
– Menhol kapağı buz tutmuş ise kesinlikle buzlar
alevle veya madeni bir alet ile temizlenmemeli
(tuz veya sıcak su kullanılmalı)
– Kapak kıvılcım çıkmaması için çekiç, kazma vb.
metal bir aletle vurarak açılmamalı
87.
88. Gaz tespit edilmesi durumunda :
• Gaz tespit edilen yeri ve bu yer ile bağlantılı tüm
kanallar havalandırılmalı
• Ateşleme kaynakları uzaklaştırılmalı (şalome,
çakmak, sigara vb.)
• Mekanik aletleri ve taşıtları durdurulmalı
• Havalandırmadan sonra dedektör ile kontrol
edilmeden kesinlikle çalışmaya başlanmamalı
89. Teçhizatın Kontrolü
• Kötü durumdaki bir teçhizat genellikle emniyete zarar
vericidir.
• Her işçi kendi teçhizatını ve ortak kullanılan teçhizatı
devamlı olarak kontrol etmelidir.
Emniyet Kemeri : Kemer tokaları sağlam olduğu
kontrol edilir. Kuşak veya halat kontrol edilir.
Ayakçak : Demir aksamı sağlam, sivri uçları keskin ve
düzgün olmalıdır.
90. Merdiven : Çatlak olmamalı, basamakları eksiksiz
olamalıdır.
Baret : Başa tam oturmalı, kırık, çatlak olmamalı,
darbelere karşı dayanıklı, iletken olmayan ve yanmaz
malzemeden yapılmış olmalı.
Alet ve Edavatlar (Pense, tornavida, keski, v.b) :
Aşınmış, şekil değiştirmiş olanlar kullanılmamalı, bu
tür aletler belirli aralıklarla kontrol edilmeli, eskiyen
değiştirlmelidir.
Kablo dış kılıf eklenmesinde kullanılan şalome
takımları çalışır durumda iken gaz tüpü veya başka bir
teçhizata asılmamalıdır. Gaz kesildikten sonra şalome
bırakılmalıdır.
92. Kişisel Koruyucu Malzeme Seçimi ve
Kullanımı
Sanayileşmeyle birlikte ortaya çıkan yeni makineler birçok riskleri
de beraberinde getirmiştir. Bu riskleri azaltmak için de bazı
koruyucu önlemler alınmıştır.
Üç ana ilke altında toplayabileceğimiz bu önlemler:
• Tehlikeyi kaynağında yok etmek
• Tehlike kaynağını kapatmak ve engellemek
• Kişisel koruyucu vermek ve kullandırmak
93. Sağlık ve Güvenlik Korunma Uygulamaları
İşyerlerinde, çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda
çalışmalarını sağlamak için yapılacak korunma
uygulamaları,
iki ana başlık altında incelenebilir.
• Toplu Korunma Uygulamaları
• Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları
94. Toplu Korunma Uygulamaları
• Tehlikesiz olanla değiştirme,
• Yalıtım,
• Koruyucu/koruma içine alma,
• Yerel havalandırma, aydınlatma
• Makine koruyucuları,
• İklimlendirme,
• İşaretleme/sınırlama,
• Uyarı levhaları.
95. Kişiye Yönelik Korunma Uygulamaları
• İşe uygun personel seçimi, eğitim ve denetim,
• İşe giriş sağlık muayenesi,
• Periyodik sağlık muayeneleri,
• Geri dönüş sağlık muayeneleri,
• Rehabilitasyon çalışmaları,
• Kişisel koruyucu donanımların kullanımı.
96. Kişisel Koruyucu Donanım
• Çalışanı, yürütülen işten kaynaklanan, sağlık ve
güvenliğini etkileyen bir veya birden fazla riske karşı
koruyan, çalışan tarafından giyilen, takılan veya
tutulan, bu maksada uygun olarak tasarımı yapılmış
tüm alet, araç, gereç ve cihazları,
ifade eder.
• Kişisel koruyucular, genelde insan bedeninin belli
yerlerini, işyerlerindeki çalışmalar sırasında meydana
gelebilecek bir takım tehlikelere karşı korumak için
geliştirilmişlerdir.
97. İşçiyi tehlikelerden korumak için verilecek kişisel
koruyucularda temel ilke:
• Verilecek kişisel koruyucunun yapılacak işe
uygun olması, kullanacak kişiye rahatsızlık
vermemesi,
• İşçiye verilen kişisel koruyucu yapılan işe
uygun olmazsa koruyucu görevini yapamaz,
üstelik işçiye zarar da verebilir.
98. Örnek: Gerilim altında çalışan bir işçiye
alüminyum baret verilmesi o işçiyi,
korumaktan öte zarar verir.
• Genellikle işçilerin kullanmayı zor
kabullendikleri kişisel koruyucular, kullanım
sırasında işçiyi rahatsız ediyorsa, bu kişisel
koruyucuları kullanmak istemezler.
99. Kişisel Koruyucuların Seçimi ve
Kullanımı
• Tam koruma sağlamalıdır.
• Kendileri bir tehlike kaynağı olmamalıdır.
• Kullanılan vücut kısımlarına ve yapılan işe
tam uygunluk sağlamalıdır.
• Kullanımı, bakım ve temizliği kolay ve pratik
olmalıdır.
• İşyeri şartlarına uygun olmalıdır.
100. • Birden fazla riskin bulunduğu ve aynı anda birden
fazla kişisel koruyucu donanımın kullanılmasının
gerektiği durumlarda, bu kişisel koruyucu
donanımların bir arada kullanılması uyumlu olmalı ve
risklere karşı etkin olmalıdır.
• Kişisel koruyucu donanımların kullanım şartları
özellikle kullanım süreleri, riskin derecesine, işçinin
çalıştığı yerin özelliklerine ve kişisel koruyucu
donanımın performansına bağlı olarak
belirlenmelidir.
101. • Tek kişi tarafından kullanılması esas olan kişisel
koruyucu donanımların, mecburi hallerde birkaç kişi
tarafından kullanılması halinde, bu kullanımdan
dolayı sağlık ve hijyen problemi doğmaması için her
türlü tedbir alınmalıdır.
• Kişisel koruyucu donanımlar, işveren tarafından
ücretsiz verilmeli, bakım ve onarımdan ve/veya
ihtiyaç duyulan elemanlarının değiştirilmelerinden
sonra, hijyenik şartlarda muhafaza edilmeli ve
kullanıma hazır bulundurulmalıdır.
102. • İşveren, işçilerin kişisel koruyucu donanımları uygun
şekilde kullanmaları için her türlü tedbiri almalıdır.
• İşçilere verilen kişisel koruyucu donanımlar her zaman
etkili şekilde çalışır durumda olmalı, temizlik ve bakımı
yapılmalı ve gerektiğinde yenileri ile değiştirilmelidir.
• İşçiler de kendilerine verilen kişisel koruyucu
donanımları aldıkları eğitime ve talimata uygun olarak
kullanmalıdır.
• İşçiler kişisel koruyucu donanımda gördükleri herhangi
bir arıza veya eksikliği işverene bildirmelidir.
103. Kişisel Koruyucuların
Sınıflandırılması
A. Baş ve yüz koruyucuları
B. Kulak ve göz koruyucuları
C. Solunum yolları koruyucuları
D. El ve ayak koruyucuları
E. Gövde koruyucuları
104. A. Baş ve Yüz Koruyucuları
1.Baret
• Yüksek bir yerden aşağıya düşen cismin başa
isabet etmesi,
• başın sert bir yere çarpması,
• fırlayan bir cismin başa vurması,
• hareket halindeki bir yükün veya taşınan bir
malzemenin başa çarpması
• yüksek bir yerden düşmede başın yere
vurması şeklindeki tehlikeleri ortadan
kaldırmaya yönelik koruyuculardır.
106. Baret kullanımında uyulması gereken
hususlar
• Baretinizi çene bağını iptal etmeden, çene bağı
geçirilmiş olarak kullanınız.
• Baretinizi başınıza sıkıca oturacak şekilde ayarlayınız,
bu suretle çarpmanın bir nokta veya bölgeye
doğrudan doğruya isabet etmesi yerine yükün
dağılımı ile etkisini azaltabilirsiniz. Aksi halde baret
başınızdan düşüp fırlayabilir. Yüksek bir yerden
düşmede çene bağının önemi inkar edilemez.
107. • Baret çatlamış veya deforme olmuşsa mutlaka
değiştirilmelidir.
• Baret kullanılmadığı iş süresi dışında temiz olarak
muhafaza edilmeli, dış tesirlerden korunmalıdır.
• Elektrikçilerin kullandığı baretler ayrıca yüksek voltaja
dayanıklı olarak seçildiğinden başka bir cins baretle
değiştirilmemelidir.
• Elektrikçi baretinin yüzeyinin kirli bulunmaması baretin
bir elektrik hattına temas etmesi halinde vücuda
cereyan geçmemesi için önemlidir.
111. 2. Şeffaf Yüz Siperi : Kimyasal ve metal sıçramalar ile
kıvılcımlara karşı yüzü ve gözleri korumak için
kullanılır.
3. Isı Siperi : Yüzü ısıya karşı korumaktadır. Fırın vs. gibi
aşırı sıcak ortamın karşısında ortam ısısından yüzün
korunmasında % 50-60 oranında ısı düşüşü
sağlamaktadır.
4. Kaynakçı Yüz Siperi : Elektrik kaynağı ışınlarına ve
ısıya karşı yüzü ve gözü korumak için kullanılır. El ile
tutularak kullanılan tipleri olduğu gibi baş bandına
takılan veya barete monte edilen tipleri de
bulunmaktadır. Barete takılan tiplerinde gerektiğinde
siper baş üstüne doğru kaydırılabilmektedir.
112. 5. Başlık (Baş örtüsü veya saç filesi) :
Özellikle kadın işçilerin saçlarının makinelerin
hareketli aksamına (miller, kayışlar, volanlar, zincirler,
matkaplar, dişliler) kaptırılmaması ve kazaya
uğramamaları için saçlarını örten başörtüsü veya saç
filesi şeklinde korunma malzemesidir.
6. Asit Başlığı : Başı ve yüzü kimyasal maddelerden
özellikle asit sıçramalarından korumak üzere
kullanılır.
7. Boyacı Başlığı : Özellikle boya püskürtme işçilerinin
başlarını ve solunum yollarını korumada kullanılır.
113.
114. B. Kulak ve Göz Koruyucuları
1. Kulaklık ve Kulak Tıkaçları:
• Bu tip koruyucular duymamızı tamamen kaldırmayıp
20-30 desibel nispetinde ses veya gürültünün
seviyesini azaltır.
• Ağır ve tehlikeli işlerin yapılmadığı yerlerde gürültü
seviyesi 80 desibeli geçmemelidir.
• Ağır ve tehlikeli işlerin yapıldığı, bazı makinelerin
çalışma özellikleri ya da arada oluş nedenleri ile
gürültülü çalışmanın önlenemediği durumlarda üst
sınır 95 desibel olabilir.
115.
116.
117.
118. C. Solunum Yolları Koruyucuları
• Bu gün sanayide kullanılan birçok kimyasal madde
katı, sıvı, gaz ve buhar halinde bulunsun insan
bünyesini olumsuz yönde etkilemekte ve ani
etkiyle zehirlenmelere uzun süreli etkilerle de
meslek hastalıklarına yol açabilmektedir.
119. • Tam Yüz Gaz Maskesi : Çeşitli gazlara karşı gözleri, yüzü
ve solunum organlarını korur.
• Yarım Yüz Maskesi : Zehirli veya rahatsız edici gaz,
duman, tozlara karşı solunum organlarını korumak için
kullanılır.
• Hortumlu Maskeler : Yüzü ve solunum sistemini
koruyucu cihazlardır.
• Basınçlı Tüplü Maskeler : Sırtta taşınan ve içinde hava
veya oksijen bulunan tüp, fleksbıl hortum, hava veya
oksijen akımını sağlayan regülatör ve tam yüz
maskesinden oluşur.
• Toz ve Duman Maskeleri
120.
121.
122. D. El ve Ayak Koruyucuları
İş kazalarında en çok yaralanan uzuvlar el ve
ayaklardır.
1. Eldivenler : El ve kolların korunması için kullanılacak
eldivenler, işçinin ellerine ve yapacakları işe uygun
seçilmiş olmalıdır.
• Kesici veya aşındırıcı maddelerle çalışan işçilere
verilecek eldivenler, ellik veya el kılıfları işe dayanıklı
malzemeden yapılmış olmalıdır.
• Aşındırıcı, yıpratıcı, zehirli maddelerle veya sürekli
olarak su içinde el ile yapılan çalışmalarda, işçilere
lastik veya benzeri malzemeden yapılmış uygun
eldivenler verilmelidir.
123. • Sıcaklığa karşı ve döküm işlerinde Deri eldiven,
Asitlerle çalışmalarda Neopren kauçuktan, nitril
kauçuktan ve PVC’den yapılmış eldiven, Saç ve ağaç
kesme işlerinde Deri eldiven, Yüksek gerilim elektrik
işlerinde Kauçuk eldiven (gerilime uygun),Cam ve
metal sanayi ile kasap işlerinde Naylon kaplı çelik
örgülü eldiven kullanılır.
2. Kolluklar : Ateşe, suya, yakıcı sıvıların sıçramalarına
karşı ve cam kesme işlerinde kesilmeye karşı kullanılır.
124.
125.
126. 3. İş Ayakkabıları, Botlar ve Çizmeler :
• Ağır ve yuvarlanabilir malzemenin kaldırılıp
taşındığı işlerde, çivi batmalarına, erimiş metal
sıçramalarına karşı iş ayakkabısı kullanılır.
• Metal koruyucular 1 m yükseklikten düşecek 20
Kg.lık ağırlığa dayanacak şekilde olmalıdır.
• Asit veya kostiklerle çalışan işçilere, lastik veya
benzeri malzemeden yapılmış ve bu maddelere
dayanıklı, çizme veya ayakkabı verilir.
• Kıvılcımın tehlikeli olduğu işlerde çalışan işçilerin
ayakkabılarında, çelik veya demir çivi, kabara,
burun demiri, nalça gibi metal kısımlar bulunmaz.
127.
128. E. Gövde Koruyucuları
İşçilerin vücudunu iş yerinin ve çevrenin zararlı
etkilerinden korumak için, ayrıca kendi elbiselerine
zarar vererek giyilmez duruma getirecek işlerde işin
özelliğine göre koruyucu iş elbisesi verilir.
1. İş Elbiseleri : İş elbiseleri yapılan işe ve mevsim
şartlarına göre değişik malzemeli olarak yapılmaktadır.
• İşçiyi mekanik etkilerden, toz ve kirli havadan korur.
• Döner makinelerin, sarma ve kapma tehlikesi mevcut
olan makine aksamının olduğu bölümlerde elbiselerin
sarkmış kısımları bulunmamalı, elbiseler dar
olmamalıdır.
129. 2. Önlükler : İşçinin vücudunun ön yüzünü ısıya,
aside, kıvılcım sıçramalarına ve ıslaklığa karşı
korur. Önlüğün malzemesi yapılan işin türüne
göre değişir.
3. Yağmurluklar : İşçiyi yağmurdan ve ıslak
ortamdan korumada kullanılır.
130. 4. Emniyet Kemerleri (Normal Tip) : Yüksek gerilim
hatlarında, telefon ve elektrik direklerindeki bakım ve
montaj işlerinde 3 metrenin üzerindeki yükseklikte
çalışan işçileri düşmelere karşı korumada kullanılan
aparattır.
5. Emniyet Kemerleri (Paraşüt Tipi) : Bina, fabrika, baraj
inşaatlarında, montaj işlerinde 3 metrenin üzerindeki
çalışmalarda işçileri düşmelere karşı koruyucu, kuyu
veya kanalizasyonlarda zehirli gaz bulunan tanklarda
yapılan çalışmalarda yaralanma veya bayılma
durumunda kurtarıcı aparattır.
131.
132. EMNİYETİ TEHDİT EDEBİLEN TEÇHİZAT
• Emniyet kemeri: Çalışmaya başlamadan önce emniyet kemeri
mevcut dayanaklara bağlanmalıdır. Kemer tokasının sağlam
olduğunu kontrol edin.
• Tırnaklı Ayakçaklar: Ayakçaklarda demir aksam sağlam, sivri
uçlar keskin ve düzgün olmalıdır. Dişlerin keskin olması
ayakçağı direkten kolay çıkarmaya engel olsa bile düşmeleri
önlemesi bakımından faydalıdır.
133. Endüstriyel Yangın ve Korunma
Yöntemleri
• Tehlike doğuran, önü alınamayan veya
söndürülemeyen ve neticesinde madden ve manen
zararlar getiren ateşe yangın denir.
Katı, sıvı veya gaz halindeki yanıcı maddelerin ısı
alarak kontrol dışı yanmasıdır.
135. Yangınların Sınıflandırılması
• A SINIFI YANGINLAR : Tahta, kağıt, kumaş,
kömür, ot, odun vb. katı ve kuru maddelerin
alevli ve korlu olarak yandığı yangınlardır.
• B SINIFI YANGINLAR : Sıvı ve katı
yağlardan, boyalardan, benzinden, benzolden
vb. diğer petrol ürünlerinden kaynaklanan
yangınlardır.
136. • C SINIFI YANGINLAR : Parlayıcı gazların (lpg,
karbonmonoksit, etan, propan vs.) oluşturduğu
yangınlardır.
• D SINIFI YANGINLAR: Bu tip yangınlar
magnezyum, aluminyum, titan gibi metallerin
yangınlarıdır.
• E SINIFI YANGINLAR : Elektrik teçhizat, tesisat
ve ekipmanları ile elektronik cihazlardan çıkan
yangınlardır.
138. Yangına Müdahale Araçları
Bir yangını kontrol altına alma veya söndürme
amacıyla kullanılan her türlü malzeme, araç ve
gereçlerdir.
• Su
• Kuru Kimyevi Toz (Kkt)
• CO2
• Köpük
• Diğer Söndürücü Gazlar
• Yangın Hidrantları
• Yangın Söndürme Tüpleri
• Özel Yapılmış Sabit Yangın Söndürme Sistemleri
139. Yangın Tatbikatları
• En az 6 ayda bir yangın tatbikatı yapılmalıdır.
• Yapı, bina, tesis ve işletmelerde oluşturulan ekiplerin
personeli; amir, veya yöneticilerinin sorumluluğunda
yangından korunma, yangının söndürülmesi, can ve
mal kurtarma ile ilk yardım faaliyetleri ve itfaiye ile
işbirliği ve organizasyon sağlanması konularında,
gerekirse mahalli itfaiye ve sivil savunma
teşkilatlarından yararlanılarak eğitilir ve yapılan
tatbikatlar ile bilgi ve becerileri arttırılır.
140. Acil Durum Ekipleri
• Mevzuatta acil durum ekipleri, “Yangın, deprem ve
benzeri afetlerde binada bulunanların tahliyesini
sağlayan, olaya ilk müdahaleyi yapan, arama-
kurtarma ve söndürme olaylarına katılan ekip” olarak
tanımlanmıştır.
• Buna göre; Yapı, bina, tesis ve işletmelerden; 10
bağımsız bölümü olan konutlar ile 50 kişiden fazla
insan bulunan her türlü yapı, bina, tesis ve
işletmelerde aşağıdaki ekipler oluşturulur.
141. Ekiplerin Oluşturulması
• Söndürme Ekibi,
• Kurtarma Ekibi,
• Koruma ve Haberleşme Ekibi,
• İlkyardım Ekibi,
• Ulaştırma Ekibi,
• Enerji Kaynakları Müdahale Ekibi,
o Söndürme ve kurtarma ekipleri en az 3'er, koruma ve ilk
yardım ekipleri ise en az 2'şer kişidir.
o Kurumda sivil savunma servisleri kurulmuşsa; söz konusu
ekiplerin görevleri, bu servislerce yürütülür.
o Her ekipte bir ekip başı bulunur. Ekip başı, aynı zamanda
yönergeyi uygulamakla görevli amirin yardımcısıdır
142. Söndürme Ekibinin Görevleri
• Yangın haberi ulaştığında, yangın yerine gelerek yangının ne
tür yangın olduğunu belirleyerek iş yerindeki yangın söndürme
malzemelerini kullanarak yangını söndürmeye ve kontrol
altına almaya çalışmak
• Yangın içerisinde kalmış herhangi bir canlı belirlediklerinde
kurtarma ve tahliye ekibine bildirerek kurtarılmasını sağlamak.
• Yangın çeşidine göre uygun söndürücüleri kullanmak.
• İtfaiye ekibi geldikten sonra söndürme çalışmaları itfaiye
ekibine bırakılır, yalnızca yardım istendiği durumlarda itfaiye
ekibine yardımcı olunur.
• Yangın söndürüldükten sonra kullanılan yangın söndürme
malzeme ve teçhizat düzenli bir şekilde toplanır, boşalan
söndürme cihazları ve eksilen teçhizat belirlenerek operasyon
sorumlusuna bildirilir.
143. Kurtarma Ekibinin Görevleri
• En hızlı şekilde teçhizatları ile birlikte yangın yerine ulaşır ve
yangın söndürme ekibinden alınacak bilgiler ışığında kurtarma
ve tahliye çalışmalarına başlarlar.
• Kendi can güvenliklerini tehlikeye atmadan yangın içerisinde
kalan canlılara gerekli teçhizatını kullanarak ulaşmaya çalışırlar.
• Kurtardıkları canlıların ilk yardımı için ilk yardım müdahale
bölgesine taşınması sağlarlar.
• Yangın içerisinde kurtarılması öncelikli (1. Derece) malzemeler
ve eşyalar varsa bunların yangın dışına çıkarılması çalışmalarını
yaparlar.
• İtfaiye ekibi geldikten sonra itfaiye ekibine tahliye kurtarma
çalışmalarında yardımcı olurlar.
144. İlk Yardım Ekibinin Görevleri
• Kurtarma ve tahliye ekibi tarafından yangından
zarar görmüş olarak kurtarılan insanlara gereken ilk
yardım müdahalesini yaparak durumuna göre en
seri şekilde en yakın sağlık merkezine
gönderilmelerini sağlar.
• Yangın yerine gelecek olan ambulansa, ilkyardım
ekibi yardımcı olur.
145. Koruma ve Haberleşme Ekibinin
Görevleri
• Acil durumlarda, acil durum ekipler listesinde koruma-
haberleşme ekibi olarak görevli olan kişiler; acil durum
özelliğine göre ilgili planları uygulayarak, acil durum telefon
listesinde belirtilen ilgili yerlere ve sorumlu kişilere haber
vermek, çevre güvenliğini sağlamak, paniği yatıştırmak ve acil
durum bölgesinin tamamen boşaltıldığı kontrol etmekle
görevlidir.
• Yangın çıktığını öğrenir öğrenmez ekip komutanı yangını
itfaiyeye ve ilgili kişilere en kısa zamanda telefonla haber
verecektir. İtfaiyeye yangın yerini tam adresini çıkış saatini ve
yangının türünü bildirecektir.
146. • Yangın bölgesinin çevresini güvenlik şeritleriyle çevirecek ve
ilgisiz şahısların yangın bölgesine girmesini engelleyecektir. Bu
şahıslar kötü niyetli olabilirler, ya da bilgisizlikleri ve
tecrübesizlikleri nedeniyle yangından zarar görebilirler.
• Gelecek itfaiye ve ambulans araçlarına yardımcı olmak
amacıyla güzergah üzerindeki araçların ve diğer engellerin
kaldırılmasını sağlayarak yol gösterirler.
• Yangın söndürüldükten sonra da çevre güvenlik önlemlerini
sürdürerek yangın yerinin temizlenmesini sağlarlar ve diğer
ekiplerle birlikte yangının çıktığı yer, çıkış nedeni, yangın
söndürme çalışmaları, yangın sonrası maddi hasar ve diğer
kayıplarla ilgili bir rapor hazırlar.
147. Ulaştırma Ekibi
• Acil durumlarda, acil durum ekipler listesinde
ulaştırma ekibi olarak görevli olan şoförler; yaralıları
en yakın hastanelere ulaştırmakla görevlidir.
148. Enerji Kaynakları Müdahale Ekibi
• Acil durumlarda, acil durum ekipler listesinde enerji kaynakları
müdahale ekibi olarak görevli olan kişiler; acil durum
bölgesine giden elektrik, doğalgaz ve tehlikeli kimyasal
hatlarını kesmekle görevlidir.
İlkyardım merkezi
• Acil bir durumda olayın akışından dolayı veya sonradan
yaralanan insanlara ilk müdahalenin yapılması için oluşturulan
ve konuşlandırılan bölgedir.
Toplanma alanları
• Olası bir acil durumda insanların hangi noktada
toplanacaklarının belirlenmesi, insanların dağılmaması ve
kişilerin sayımı vb. faaliyetlerin hızlı bir şekilde
gerçekleştirilmesi için toplanma bölgeleri belirlenmelidir.
149. Malzeme noktaları ve anahtarlar
• Acil çıkış kapılarının anahtarları, önemli evrak veya
malzemelerin saklı tutulduğu bölümler vb. alanlara giriş ve
çıkış için kullanılan anahtarlar gerektiğinde çabuk ve kolay
ulaşılabilir bir noktada olmalıdır.
Tahliye planları
• İnsanların çabuk ve kolay bir şekilde tahliyesinin sağlanması
amacıyla hangi noktalara doğru hareket edip, hangi
noktalardan çıkacaklarını belirten tahliye planları işletmenin
vaziyet planlarında gösterilir.
