30 ĐỀ PHÁT TRIỂN THEO CẤU TRÚC ĐỀ MINH HỌA BGD NGÀY 22-3-2024 KỲ THI TỐT NGHI...
Giới thiệu phần mềm TKB 9.0
1. Giới thiệu & Tập huấn
Phần mềm TKB 9.0
Bùi Việt Hà
habuiviet@gmail.com
Công ty Công nghệ Tin học Nhà trường
Tel: (04)2511017, Fax: (04)2511081
Email: School.net@hn.vnn.vn
Website: www.vnschool.net
2. Nội dung
Lịch sử phần mềm TKB
2. Giới thiệu các tính năng chính phần mềm
TKB 9.0
3. Qui trình xếp thời khóa biểu bằng phần mềm
TKB 9.0
1.
4. Lịch sử 25 năm của TKB
TKB phiên bản đầu tiên 1.0, 1.5 ra đời năm 1988.
Phiên bản 2.1 ra đời năm 1989.
Các phiên bản thương mại của TKB:
12/1999: TKB 3.0
04/2000: TKB 3.5
09/2001: TKB 4.0 thuật toán FPR, DPR
12/2001: TKB 4.0 --> Việt hóa hoàn toàn
03/2002: TKB 4.5
06/2003: TKB 4.8 --> xếp tự động 100%
06/2004: TKB 5.0 --> hỗ trợ phòng bộ môn
03/2005: TKB 5.5 hỗ trợ hoàn toàn phòng bộ môn, xếp
100% cho phòng bộ môn.
5. Lịch sử 25 năm của TKB
06/2006: TKB 6.0 --> bắt đầu tối ưu hóa TKB
07/2007: TKB 6.5
06/2008: TKB 7.0
05/2009: TKB 7.5 thuật toán OpCX/OpDPR
08/2010: TKB 8.0
05/2011: TKB 8.5 --> tối ưu hóa tất cả các thuật
toán tinh chỉnh dữ liệu
08/2012: TKB 9.0 Gửi thông tin thời khóa biểu
qua email và tin nhắn
09/2012: TKB Management Viewer 9.0: phần
mềm Quản lý thời khóa biểu đầu tiên.
6. Lịch sử 25 năm của TKB
- Hiện tại phiên bản TKB 9.0 đang được sử dụng
tại trên 3000 trường phổ thông (THCS và
THPT) trên toàn quốc.
TKB trở thành phần mềm chính thức được
khuyến cáo sử dụng tại nhiều Sở Giáo dục &
Đào tạo của một số tỉnh thành.
TKB đã đạt nhiều lần IT CUP của hội Tin học
Việt nam và BITCUP của PCWORLD Việt
Nam.
7. Độ phức tạp của bài toán
Xếp Thời khóa biểu
- Bài toán xếp Thời khóa biểu là một bài toán
rất khó, vậy điều khó nhất là ở đâu?
- Bí quyết của cách giải quyết vấn đề của TKB
như thế nào?
- Việc chuyển tư duy xếp Thời khóa biểu bằng
tay sang máy tính có khó hay không?
- Làm thế nào để đưa phần mềm TKB vào thực
tế nhà trường?
8. Bài toán xếp Thời khóa biểu là một bài toán rất khó, vậy
điều khó nhất là ở đâu?
Bản thân việc xếp Thời khóa biểu là rõ ràng nhưng mục
đích, tính tối ưu của bài toán này chưa bao giờ và sẽ
không bao giờ có thể rõ ràng. Không có chuẩn mực
nào cho việc xác định tính tối ưu của một Thời khóa
biểu.
Sự phức tạp nhất hiện nay của bài toán xếp Thời khóa
biểu nhà trường Việt Nam hiện nay nằm ở sự mâu
thuẫn và phức tạp của các ràng buộc giáo viên.
Giải quyết các mâu thuẫn ràng buộc trên nằm ngoài
phạm vi tư duy logic của thuật toán và lập trình cổ
điển.
9. Quan điểm xây dựng
chương trình
Khi xây dựng chương trình TKB quan điểm chính của
chúng tôi là:
1. TKB phải là một phần mềm chuyên nghiệp
2. Xây dựng các công cụ hỗ trợ giúp người lập thời
khóa biểu phổ thông
3. Xây dựng các mô hình mô phỏng tư duy xếp thời
khóa biểu, bán tự động hóa các qui trình xếp thời
khóa biểu bằng tay
4. Lấy ràng buộc giáo viên làm khâu đột phá chính
trong thiết kế và xây dựng phần mềm.
10. Việc chuyển tư duy xếp Thời khóa biểu bằng tay sang
máy tính có khó hay không?
Vừa khó, vừa dễ
- Công cụ: thước, tẩy, bút chì,
mảnh gỗ, giấy trắng to.
- Không hạn chế tầm nhìn và
ghi chép trên giấy.
- Luôn phải đề phòng khỏi bị
xếp trùng giờ, trùng tiết.
- Công cụ: bàn phím, chuột.
- Toàn bộ thông tin hiện trên
màn hình 14-17 inch.
- Máy tính tự động cảnh báo
trùng giờ, trùng tiết.
- Phải tư duy liền mạch nếu
không quên ngay.
- Vừa làm vừa chơi, lưu giữ
liệu trên máy, có thể xếp bất cứ
lúc nào.
- Kinh nghiệm nhiều năm
được tích lũy.
- Có thể mô phỏng tuy duy xếp
của con người.
11. Ích lợi của việc xếp
Thời khóa biểu bằng máy tính
- Đảm bảo một Thời khóa biểu đúng,
không bao giờ trùng giờ.
- Thoải mái đầu óc, không phải căng
thẳng suy nghĩ và tư duy.
Xếp tay
- Công cụ mô phỏng rất đa dạng phong
phú và phát triển không ngừng.
- Theo thời gian, TKB được tạo ra sẽ
càng ngày càng tốt hơn.
Xếp máy
to
- Dữ liệu được lưu trữ dùng cho nhiều
việc khác trong quản lý nhà trường.
12. Mô hình 3 mức của bài toán TKB
Mô hình dữ liệu
Dễ
Xếp tự động 95-99%
Khó
Xếp toàn bộ 100%
Rất khó
Tối ưu, làm đẹp dữ liệu
13. Cách giải quyết vấn đề
4 mức giải quyết vấn đề của bài
toán Thời khóa biểu
Mô phỏng mô
hình
Không dễ, nhưng là khâu rất
quan trọng.
Xếp đại trà
khoảng 70-98%
Dễ, hầu hết các phần mềm
đều có thể làm được.
Xếp xong TKB: 15% còn lại
Khó, đòi hỏi một số chức
năng và công cụ đặc biệt.
Tinh chỉnh, làm
đẹp TKB
Rất khó, hầu như không có phần
mềm nào làm được điều này.
14. Phần mềmTKB
Mô phỏng mô
hình
TKB 2.1 đã mô phỏng khá chính xác mô hình
dữ liệu và phương pháp tiếp cận bài toán.
Xếp đại trà
khoảng 70-98%
Các phiên bản TKB 2.1, 3.0, 3.5 đã làm được.
Bản 4.0 nâng cấp đáng kể chức năng này.
Xếp xong TKB: 15% còn lại
Các phiên bản TKB 4.X đã có một số chức
năng phục vụ chức năng này. Bản 6.0 đã giải
quyết trọn vẹn vấn đề này.
Tinh chỉnh, làm
đẹp TKB
Đây là hướng đi chính của phần mềm TKB hiện
tại và trong tương lai. Những phát triển đầu tiên
của hướng này từ TKB 6.5.
15. TKB 9.0: phần mềm chuyên
nghiệp
Phần mềm TKB chỉ có một chức năng duy
nhất là hỗ trợ xếp Thời khóa biểu cho các
nhà trường phổ thông.
Phần mềm TKB được viết trên một ngôn ngữ
bậc cao không phụ thuộc vào bất cứ phần
mềm có bản quyền nào khác.
Giao diện của TKB được chuẩn hóa theo
những qui định thông lệ của phần mềm
quốc tế.
16. Các tính năng TKB 9.0
1. Hỗ trợ 300 lớp học sáng, 300 lớp chiều, 300
2.
3.
4.
5.
phòng học bộ môn và đa năng, 500 giáo viên.
Hỗ trợ 10 địa điểm lớp nhà trường
17 tính chất sư phạm môn học
Hơn 20 ràng buộc và thuộc tính giáo viên.
6 màn hình xem và tinh chỉnh dữ liệu chính:
Main Loop, Show All, Browse Teacher, Triple
View, Show All Room và 2b View.
17. Các tính năng TKB 9.0
6.
7.
8.
9.
Tích hợp hơn 100 công cụ hỗ trợ xếp tay và bán tự
động thời khóa biểu. Các công cụ này biến phần
mềm thành một công cụ lao động mới của giáo viên
xếp thời khóa biểu.
Khóa dữ liệu trên ô TKB.
Tinh chỉnh thời khóa biểu hỗ trợ Undo và Redo vô
hạn lần.
Lệnh tìm kiếm và truy vấn dữ liệu TKB hoàn toàn
mới là công cụ hỗ trợ đắc lực cho BGH quản lý thời
khóa biểu.
18. Các tính năng TKB 9.0
10. Tự động phân tích và xếp 100% thời khóa biểu áp
11.
12.
13.
14.
dụng cho tất cả các mô hình.
3 lệnh mô phỏng tư duy xếp TKB chính là CX (xếp
bằng được 1 tiết), Push Out (giải phóng 1 ô) và
Move To (Di chuyển tiết trên TKB.
Các thuật toán tinh chính dữ liệu chính: CX, FPR,
DPR, Đặc biệt thuật toán tinh chỉnh tối ưu
OpCX/OpDPR, OpDPR/FPR.
Cho phép lưu trữ và in ấn 5 phương án TKB trong
phần mềm.
Dữ liệu nhỏ, gọn dễ dàng vận chuyển và sao chép.
Cài đặt mật khẩu bảo vệ dữ liệu.
19. Các tính năng TKB 9.0
14. Cho phép in trên 10 dạng TKB khác nhau với rất
nhiều các lựa chọn khác nhau để in trên ô TKB. Cho
phép in cả TKB dự phòng.
15. Dữ liệu TKB có thể đưa ra Excel với rất nhiều khuôn
dạng và báo cáo thống kê khác nhau.
16. Đưa vào hệ số môn học cho phép tính tải dạy giáo
viên chính xác hơn.
17. Lệnh đưa dữ liệu ra HTML ngay lập tức có thể tạo
thành trang thông tin TKB trên Website nhà trường.
20. Các tính năng TKB 9.0
18. Chức năng tiện ích PCGD cho phép thay đổi phân
19.
20.
21.
22.
23.
công chuyên môn của giáo viên ngay trong năm học
mà không phải nhập và xếp lại thời khóa biểu.
Hỗ trợ hoàn toàn mô hình THPT phân ban với khái
niệm Chương trình đào tạo.
Hỗ trợ hoàn toàn mô hình phòng học bộ môn và đa
năng
Lần đầu tiên hỗ trợ mô hình các lớp học 2b.
Một loạt các tính năng hỗ trợ đánh giá GV trong quá
trình tinh chỉnh dữ liệu được đưa vào phần mềm.
Các chức năng tối ưu hóa TKB giáo viên (TOP).
21. Các tính năng TKB 9.0
24. Chức năng xóa tiết Chào cờ riêng lẻ cho từng
lớp.
25. Chức năng chuyển đổi thời khóa biểu giữa 2
ngày trong tuần.
26. Gửi thông tin thời khóa biểu đến từng GV và
HS thông qua email và tin nhắn.
23. 10 tính năng mạnh nhất của TKB
1.
2.
3.
4.
5.
Xếp tự động 100% thời
khóa biểu.
Mô phỏng 3 công cụ chính
của tư duy xếp TKB:
CX, Push Out, Move To.
Tinh chỉnh dữ liệu cho
phép quan sát tất cả các
giáo viên trung gian.
Thuật toán tinh chỉnh vị trí
cố định FPR.
Tự động đánh giá thay đổi
giáo viên của các lệnh tinh
chỉnh dữ liệu.
Đánh giá tiết học trên thời
khóa biểu và chức năng
các phương án chuyển tiết
tối ưu.
7.
Đánh giá thời khóa biểu
giáo viên theo 12 tiêu chí
quan trọng.
8.
Thuật toán tinh chỉnh tối
ưu OpCX/OpDPR.
9.
Đánh giá thời khóa biểu
giáo viên theo buổi học.
10. Các công cụ tối ưu hóa
thời khóa biểu giáo viên
(TOP).
6.
24. 1. Xếp tự động 100% TKB
Xếp tự động 100% là tính năng khó nhất và quan
trọng nhất của một phần mềm xếp thời khóa
biểu.
Phần mềm TKB lần đầu tiên đưa ra chức năng
xếp 100% thời khóa biểu năm 2004 (bản 4.8),
sau đó đã nâng cấp liên tục cho đến bản TKB
6.0 thì mở rộng lệnh này cho toàn bộ mô hình
TKB với phòng học bộ môn và đa năng.
25. Lệnh xếp toàn bộ (SF)
Chức năng chính của lệnh: tự động phân
tích bộ dữ liệu hiện có xem có khả năng
xếp tự động 100% hay không.
Nếu Không thì thông báo nguyên nhân.
Nếu Có thì thực hiện việc xếp tự động
100%
26. SF- Start and Finish
Lệnh SF chỉ phát huy tác dụng khi đã nhập xong toàn bộ dữ
liệu ban đầu và đã chuẩn bị xong các công việc cần thiết
như: xếp tiết Sinh hoạt, Chào cờ, tạo khuôn lớp học, xếp
trước một số môn hoặc giáo viên cần ưu tiên.
Lệnh SF sẽ thực hiện các công việc sau:
1.
Tự động phân tích, kiểm tra các ràng buộc vật lý và logic
của dữ liệu và ràng buộc Thời khóa biểu, kiểm tra khả
năng có thể xếp được 100% công việc hay không. Nếu
không được thì thông báo các nguyên nhân tương ứng.
2.
Tiến hành một thuật toán đặc biệt xếp hết 100% các tiết có
trong bảng PCGD của nhà trường.
3.
Tiến hành điều chỉnh, “tối ưu” hóa lại các ràng buộc môn
học hay giáo viên có thể bị phá vỡ.
4.
Kết thúc công việc và thông báo lệnh thành công.
27. SF- Start and Finish
Lệnh Xếp toàn bộ (SF) được thực
hiện qua 5 bước:
1.
Kiểm tra điều kiện thực hiện
Kiểm tra các điều kiện vật lý và logic
2.
Xếp đại trà
Xếp tự động khoảng 70-95% công việc
3.
Hoàn thiện
Xếp tự động phần còn lại bỏ qua ràng
buộc giáo viên
4.
Kết thúc xếp
Xếp nốt phần còn lại bỏ qua tất cả các
ràng buộc (xếp hết)
5.
Tối ưu TKB
Sắp xếp, tinh chỉnh lại theo ràng buộc
môn học và giáo viên đã bị phá vỡ
28. 2. 3 công cụ mô phỏng tư duy
xếp: CX, Push Out, Move To
CX: xếp 1 tiết vào thời khóa biểu.
Push Out: giải phóng 1 ô thời khóa biểu.
Move To: dịch chuyển 1 tiết trên thời khóa biểu
sang vị trí khác.
29. Các công cụ chính
Lệnh Giải phóng 1 ô
Lệnh Xếp 1 tiết CX
Lệnh dịch chuyển
Kéo thả
trên TKB
Cả 3 lệnh trên đều có thể áp dụng 1 trong 5 thuật toán chính:
CX, FPR, DPR, DPR-1e, OpCX/OpDPR
30. 3. Tinh chỉnh dữ liệu cho phép
quan sát các GV trung gian
Nguyên tắc chính của chức năng tinh chỉnh dữ
liệu là phải thay đổi một số giáo viên trung
gian: nguyên tắc bù trừ (hay bảo toàn).
Phần mềm TKB cho phép quan sát tất cả các
thay đổi của các giáo viên trung gian. Quyết
định cuối cùng bao giờ cũng thuộc về người
xếp thời khóa biểu.
31. “dây giáo viên” trong lệnh tinh
chỉnh dữ liệu TKB
Trong phần mềm TKB, toàn bộ các lệnh
tinh chỉnh dữ liệu thời khóa biểu cho
phép người xếp quan sát các “dây” giáo
viên bị ảnh hưởng khi tinh chỉnh. Như
vậy người dùng sẽ kiểm soát được toàn
bộ quá trình thay đổi dữ liệu khi tinh
chỉnh thời khóa biểu.
32. 4. Thuật toán tinh chỉnh vị
trí cố định FPR
Để thực hiện các mô phỏng tư duy của phần mềm cần
những thuật toán lõi tinh chỉnh dữ liệu. Trong số các
thuật toán cổ điển, FPR (t/t thay đổi vị trí cố định) có
rất nhiều ưu điểm vì t/t này chỉ có thể làm ảnh hưởng
đến nhiều nhất 1 GV trung gian.
Thuật toán FPR được thiết kế từ bản TKB 4.0 và được
nâng cấp hoàn toàn trong TKB 6.0 để hỗ trợ cho mô
hình phòng học bộ môn và đa năng.
Trong phần mềm TKB sử dụng 3 thuật toán chính:
FPR, CX và DPR.
33. Thuật toán FPR
Giả sử giáo viên A
dạy tiết 1 thứ 7
muốn chuyển tiết
đến tiết 5 thứ 4.
TKB giáo viên A
TKB giáo viên B
TKB giáo viên C
Tư duy điều chỉnh?
TKB giáo viên D
TKB giáo viên E
Chỉ có giáo viên E
có thể bị ảnh
hưởng. Giáo viên A
luôn hưởng lợi.
34. Thuật toán CX
TKB lớp học 10A
Giả sử giáo viên dạy
tiết 1 thứ 5 muốn
chuyển tiết đến tiết
2 thứ 2.
Tư duy điều chỉnh?
Các giáo viên trong một lớp đổi chỗ cho nhau, một
giáo viên có lợi (gv đầu tiên), các giáo viên còn lại
phải “hy sinh” để nhận một TKB có thể xấu đi.
35. Thuật toán DPR
TKB giáo viên A
TKB giáo viên B
TKB giáo viên E
TKB giáo viên C
TKB giáo viên D
36. 5. Tự động đánh giá GV thay đổi
dữ liệu của lệnh tinh chỉnh
Tính năng mới này được đưa vào phần mềm từ bản
TKB 6.5 hỗ trợ cho người xếp quan sát và đánh giá
chung kết quả của một thao tác tinh chỉnh dữ liệu.
38. 6. Đánh giá tiết học và chức năng
chuyển tiết tối ưu
Một tính năng mới nổi bật được đưa vào từ bản
TKB 7.0. Tính năng này bao gồm 2 yếu tố:
(a) Đánh giá các tiết học (xem tiết nào tốt, tiết
nào xấu trên TKB giáo viên).
(b) Nếu tiết là Xấu, tìm ra vị trí tối ưu nhất để
chuyển tiết này đến vị trí mới sao cho không
bị Xấu nữa. Tính năng mới này được mô tả
trong lệnh Các phương án chuyển tiết tối ưu.
39. 8 tiêu chí đánh giá tiết học
Tiết tạo ra tiết trống
Tiết duy nhất trong buổi học
Tiết vi phạm ràng buộc Bận, Nghỉ, Hạn chế
Tiết vi phạm ràng buộc không dạy
Tiết vi phạm ràng buộc nghỉ buổi dạy
Tiết vi phạm ràng buộc không dạy qua trưa
Tiết vi phạm điều kiện thời gian nghỉ giữa buổi
Tiết vi phạm ràng buộc tính chất môn học
40. 10 tiêu chí đánh giá chuyển
tiết tối ưu
Không vi phạm ràng buộc Nghỉ, Hạn chế, Bận
Không vi phạm ràng buộc không dạy theo tiết
Không vi phạm ràng buộc nghỉ các ngày cụ thể
Không vi phạm ràng buộc về số tiết dạy max trong ngày
Không vi phạm ràng buộc không dạy qua trưa
Không vi phạm ràng buộc dạy qua giờ nghỉ giải lao
Không vi phạm ràng buộc tính chất môn học
Không làm tăng tiết trống
Không làm giảm số buổi nghỉ
Không làm giảm số ngày nghỉ
41. 7. Đánh giá GV theo 12 tiêu chí
Đánh giá một TKB giáo viên thế nào là Tốt, Xấu
là một câu hỏi khó và là vấn đề lớn của mọi
phần mềm thời khóa biểu.
Từ TKB 7.0 đưa vào thêm đánh giá GV theo 12
tiêu chí, khá phù hợp với thực tế.
42. 12 Tiêu chí đánh giá GV
6 tiêu chí định lượng
thông tin TKB
6 tiêu chí đánh giá thỏa mãn ràng
buộc TKB
Số tiết trống trong một buổi
học.
Tổng số tiết trống trong một
tuần.
Số lượng buổi nghỉ và ngày
nghỉ trong một tuần
Số lượng tiết dạy Max trong
buổi
Có dạy qua trưa hay không?
Số lượng các tiết bị phá vỡ ràng buộc Nghỉ,
Bận, Hạn chế.
Số buổi vi phạm ràng buộc nghỉ theo tiết
học.
Số buổi vi phạm ràng buộc nghỉ buổi học.
Có vi phạm ràng buộc số buổi nghỉ dạy hay
không.
Số buổi vi phạm ràng buộc dạy Max trong
buổi học.
Có vi phạm ràng buộc số ngày nghỉ dạy hay
không.
43. 8. Thuật toán tinh chỉnh tối ưu
OpCX/OpDPR, OpDPR/FPR
Thuật toán tinh chỉnh OpCX/OpDPR mới được đưa vào
từ bản mới nhất TKB 7.5 tháng 6 năm 2009. Phát
triển đột phá nhất của thuật toán này là đảm bảo tất
cả các giáo viên trung gian đều không bị thay đổi dữ
liệu để TKB bị xấu đi. Hay nói cách khác: thuật toán
đã xử lý được tính tối ưu của tất cả các giáo viên
trung gian.
OpCX: tối ưu CX
OpCX/OpDPR
OpDPR: tối ưu DPR
44. Thuật toán tinh chỉnh tối ưu
OpDPR/FPR
Thuật toán tinh chỉnh tối ưu OpDPR/FPR mới
được đưa vào từ bản phiên bản TKB 8.5.
Thuật toán này đã tối ưu hóa hoàn toàn các
thuật toán tinh chỉnh dữ liệu chính của bài
toán xếp thời khóa biểu.
OpDPR/FPR
Tối ưu hỗn hợp
sử dụng
OpDPR/OpFPR
45. 9. Đánh giá TKB giáo viên theo
buổi học
Từ TKB 7.5 phần mềm đưa ra thêm 1 đánh giá
nữa: đánh giá từng buổi học của GV. Các
đánh giá này là cơ sở của các chức năng tối
ưu TKB giáo viên trong tương lai.
46. 10 tiêu chí đánh giá từng buổi dạy
của giáo viên
Có khoảng trống trong buổi học
Vi phạm điều kiện ràng buộc nghỉ buổi học
Dạy qua trưa
Vi phạm tính chất môn học
Chỉ có tiết Sinh Hoạt và HỌP
Dạy quá nhiều tiết
Chỉ có 1 tiết dạy
Dạy quá nhiều môn học chính
Vi phạm điều kiện ràng buộc nghỉ tiết
Phá vỡ cân bằng môn Tự nhiên - Xã hội
47. 10. Các lệnh tối ưu TKB giáo viên
(TOP)
Các lệnh hỗ trợ tối ưu TKB giáo viên mới được
đưa vào từ TKB 7.5 (áp dụng cho từng buổi
học):
1. Xóa các tiết trống.
2. Giải phóng buổi học (dồn buổi, giãn buổi).
3. Tăng 1 tiết trong buổi học (dồn buổi, giãn
buổi).
4. Giảm 1 tiết trong buổi học (dồn buổi, giãn
buổi).
48. Các lệnh TOP
-
-
Thực hiện trên từng buổi học của giáo viên.
Bao gồm một hay nhiều lệnh tinh chỉnh đơn
gộp lại được thực hiện như một giao dịch
(transaction) hoàn chỉnh.
Hoàn toàn dựa trên thuật toán tinh chỉnh tối
ưu OpCX/OpDPR.
49. TKB hỗ trợ mô hình phòng học
bộ môn và đa năng
50. Sự khác biệt chính giữa phòng học bộ
môn, đa năng và phòng truyền thống
Phòng Bộ môn, Đa năng
Là phòng học bình
thường
Chứa các dụng cụ học
tập, thí nghiệm, bài
giảng phục vụ đổi mới
giảng dạy
Giáo viên ngồi tại chỗ,
học sinh di chuyển tới
phòng tương ứng
Phòng không cấp cho lớp
học như phòng truyền
thống
Phòng Truyền thống
Là phòng học bình
thường
Không chứa bất cứ công
cụ giảng dạy hay thí
nghiệm nào
Học sinh ngồi tại chỗ, giáo
viên di chuyển đến
phòng bộ môn
Phòng học được cấp cố
định cho một lớp trong
năm học
51. Sự khác biệt chính giữa phòng học bộ
môn và phòng học đa năng
Phòng Bộ môn
Là phòng học bình thường
Chứa các dụng cụ học
tập, thí nghiệm đặc thù
với một số môn học nhất
định
Giáo viên ngồi tại chỗ, học
sinh di chuyển tới phòng
tương ứng
Phòng không cấp cho lớp
học như phòng truyền
thống
Phòng Đa năng
Là phòng học bình thường
Chứa các thiết bị truyền thông
đa năng cho phép dạy bất
cứ môn học nào
Giáo viên ngồi tại chỗ, học sinh
di chuyển tới phòng tương
ứng
Phòng không cấp cho lớp học
như phòng truyền thống
52. Mô hình phòng học bộ môn và
đa năng trong TKB
Mô hình cũ (cổ điển): mọi lớp học đều học trong
phòng truyền thống. Phần mềm không có đối
tượng phòng học.
Mô hình mới: bổ sung khái niệm phòng học:
+ Phòng học bộ môn
+ Phòng học đa năng
Trong TKB không có đối tượng phòng truyền
thống.
53. Các mô hình phòng bộ môn trong
nhà trường phổ thông Việt Nam
Mô hình truyền thống
Mô hình phòng học
bộ môn lý tưởng
Mô hình phòng học
bộ môn thực tế
Mô hình cũ
Mô hình để nghị
trên thực tế
Mô hình không lý tưởng
ít xảy ra trên thực tế
54. Mô hình cổ điển của nhà trường: không
có phòng học bộ môn + đa năng
8A
8B
9A
9B
7A
7B
6A
6B
Khu vực lớp
học truyền
thống
55. Mô hình lý tưởng của nhà trường
với phòng bộ môn + đa năng
8A
8B
9A
9B
7A
7B
6A
6B
Lý 6, 7
Hóa 8, 9
Lý 8, 9
Sinh 6-9
Khu vực các
phòng học bộ
môn, đa năng
Khu vực lớp
học truyền
thống
DN 1
DN 2
56. Mô hình thực tế Việt Nam (không lý
tưởng)
2 lớp đặc biệt 8A, 7A
8A, Hóa
8B
9A
9B
7A, Sinh
7B
6A
6B
Lý 6, 7
Lý 8, 9
DN 1
Hóa 8, 9
Sinh 6-9
DN 2
57. Phòng học đa năng trong TKB
-
-
Khởi tạo các phòng học đa năng từ lệnh nhập DS
phòng học (có chữ D)
Không cần khai báo thêm bất cứ điều gì.
Có thể học bất cứ môn học nào.
Được phép chuyển đổi các tiết học trong phòng
truyền thống sang phòng đa năng và ngược lại.
58. Mô hình thời khóa biểu với phòng đa
năng Khởi tạo phòng đa năng
Khu vực các
phòng học
truyền thống
6A
6B
7A
7A
8A
8A
9A
9A
Phòng
Đa năng 1
Phòng
Đa năng 2
59. Phòng học bộ môn trong TKB
-
-
Khởi tạo các phòng học bộ môn lệnh nhập DS
phòng học (có chữ M)
Cần khai báo tính chất môn học cho từng môn học
và từng khối lớp phòng học sẽ trở thành phòng
học bộ môn thực sự.
Các lớp học cần khai báo phân công môn học
trong phòng bộ môn. Nếu đã đăng ký, các môn
học này bắt buộc phải được xếp trong phòng học
bộ môn tương ứng. Ngược lại các tiết học sẽ
được xếp học theo mô hình cổ điển, tức là học
trong phòng học truyền thống.
60. Các thao tác với phòng bộ môn
Sau khi các phòng bộ môn được xác định, các lớp
học sẽ đăng ký các môn học được phép học
trong phòng bộ môn. Tuỳ thuộc vào số lượng
phòng bộ môn mà việc đăng ký này sẽ hạn chế
số lượng các lớp và môn học được đăng ký.
Khi một lớp đã đăng ký một môn học được học trong
phòng bộ môn, toàn bộ các tiết học môn này của
lớp này bắt buộc phải học trong các phòng bộ
môn tương ứng.
Được phép chuyển giữa các phòng bộ môn.
Không được phép chuyển đổi tiết học giữa phòng học
bộ môn và phòng đa năng.
61. Mô hình thời khóa biểu của phòng học bộ
môn với TKB
HOA9
Khởi tạo phòng
Gán thuộc tính môn học,
khối lớp cho phòng
Phòng bộ môn
Hóa, khối 9
Lớp 9A
Mặc định các môn
học đều học trong
phòng học truyền
thống
Đăng ký lớp 9A, môn
Hóa học trong phòng bộ
môn
Lớp 9A, môn Hóa, bắt
buộc học trong phòng
bộ môn
62. Mô hình phòng học bộ môn trong TKB
Khu vực các phòng
học truyền thống
Khu vực các phòng học
bộ môn, đa năng
6A
6B
7A
7A
PHBM1
PHBM2
8A
8A
PHBM3
PHBM4
9A
9A
DN1
DN2
63. Mô hình phòng học lý tưởng với TKB
Khu vực lớp học (phòng
truyền thống)
Tiết học
truyền thống
6A
6B
7A
8A
9A
9A
PHBM1
7A
8A
Khu vực phòng học
PHBM2
DN 1
Tiết học
trong phòng
học
DN 2
64. Mô hình phòng học lý tưởng với TKB
- Hai khu vực phòng học
truyền thống (lớp học) và
phòng học bộ môn, đa
năng độc lập.
- Là một mở rộng tự
nhiên của mô hình TKB
cũ (hiện thời).
- Đa số các tiết học là
truyền thống. Học sinh
và giáo viên cùng di
chuyển.
- Phân công học trong
phòng bộ môn rất chặt chẽ.
Không được di chuyển tự
do với phòng học truyền
thống và đa năng.
- Tiết học truyền thống
được phép chuyển đổi tự
do sang phòng đa năng.
- Không được phép chuyển
đổi giữa phòng bộ môn và
đa năng và ngược lại.
65. Cách xử lý các lớp học đặc biệt
1.
2.
3.
Trước tiên giả sử đây vẫn là các lớp học bình
thường (nghĩa là có phòng truyền thống như mọi
lớp khác.)
Tiến hành xếp thời khóa biểu như trường hợp mô
hình lý tưởng.
Khi đã xếp xong thì dùng lệnh RAD để phân bổ lại
các tiết học truyền thống trong các lớp đặc biệt
này sang các phòng học khác.
66. Cách xử lý các lớp học đặc biệt
2 lớp đặc biệt 9A, 8A
9A, Hóa
9B
8B
7B
8A, Sinh
9C
8C
7C
Lý 8, 9
Lý 6, 7
DN 1
Hóa 8, 9
Sinh 6-9
DN 2
67. Cách xử lý các lớp học đặc biệt
1. Giả sử các lớp 9A, 8A là các lớp bình thường
9A
9B
8B
7B
8A
9C
8C
7C
9A, Hóa
Lý 8, 9
Lý 6, 7
DN 1
8A, Sinh
Hóa 8, 9
Sinh 6-9
DN 2
68. Cách xử lý các lớp học đặc biệt
2. Xếp TKB cho toàn trường như mô hình lý tưởng
9A
9B
8B
7B
8A
9C
8C
7C
9A, Hóa
Lý 8, 9
Lý 6, 7
DN 1
8A, Sinh
Hóa 8, 9
Sinh 6-9
DN 2
69. Cách xử lý các lớp học đặc biệt
3. Phân bổ các tiết “truyền thống” của các lớp đặc biệt
bằng lệnh RAD
9A, Hóa
9B
8B
7B
8A, Sinh
9C
8C
7C
Lý 8, 9
Lý 6, 7
DN 1
Hóa 8, 9
Sinh 6-9
DN 2
70. Lệnh RAD: phân bổ các tiết học truyền
thống của các lớp đặc biệt
Các tiết học trong
phòng học không cần
phân bổ
7C
8B
8C
9B
9A – đặc biệt
7B
9C
Lý 8, 9
Các tiết học truyền
thống cần phân bổ Phân bổ có thể thực
hiện tự động hoặc điều
chỉnh bằng tay trên
màn hình lệnh RAD
Sinh 6-9
DN 2
DN 1
71. Mô hình không lý tưởng với TKB
Đa số các lớp học sẽ tiến hành học tập
giống như trường hợp mô hình lý
tưởng.
Riêng đối với các lớp đặc biệt: học sinh
sẽ phải di chuyển nhiều hơn các lớp
khác. Các lớp này sẽ bị một chút thiệt
thòi hơn các lớp khác trong nhà trường.
75. Nội dung
1. Khởi tạo tệp dữ liệu TKB
2. Nhập thông tin địa điểm, hệ đào tạo, phân
3.
4.
5.
6.
7.
8.
phối tiết chuẩn cho các khối lớp
Nhập dữ liệu gốc TKB
Nhập bảng PCGD (phân công chuyên môn)
Nhập ràng buộc giáo viên
Nhập tính chất môn học
Xếp tiết CHÀO CỜ và KHÔNG HỌC
Xếp tiết Sinh hoạt và tiết GV chủ nhiệm
76. Nội dung (tiếp)
9. Xếp tự động 100% thời khóa biểu.
10. Kiểm tra, điều chỉnh, tinh chỉnh, tối ưu dữ liệu
thời khóa biểu (I).
11. Tinh chỉnh, tối ưu, làm đẹp dữ liệu thời khóa
biểu (II).
12. In ấn TKB toàn trường, từng lớp, từng giáo
viên.
13. Quản lý và báo cáo thời khóa biểu.
77. Khởi tạo dữ liệu
Nhập dữ liệu GỐC
Nhập bảng PCGD
Xếp Chào cờ, KH
Nhập ràng buộc GV
Nhập tính chất môn học Phân công phòng BM
Xếp tiết SH, GVCN
Xếp tự động 100%
Tinh chỉnh, làm đẹp TKB
In TKB trường, lớp
In TKB trường, gv
Phân bổ phòng học (RAD)
Quản lý, báo cáo TKB
78. 1. Khởi tạo dữ liệu TKB
Lệnh khởi tạo tệp dữ liệu TKB
trải qua 4 bước
Mỗi thời khóa biểu nhà
trường trong một học kỳ
là một tệp *.tkb trên đĩa.
Khi có phần mềm, nhà
trường cần khởi tạo 1
lần tệp dữ liệu TKB cho
trường mình.
Tệp dữ liệu cần lưu trữ
nhiều nơi đề phòng sự
cố.
79. 2. Thông tin hệ thống nhà trường
1. Địa điểm lớp học
2. Các hệ đào tạo
3. Phân phối tiết chuẩn
cho hệ đào tạo
4. Các khối lớp hệ
thống
80. 3. Nhập dữ liệu GỐC
Dữ liệu gốc TKB là
những dữ liệu ít hoặc
hầu như không thay
đổi theo thời gian. Các
dữ liệu này chỉ được
nhập vào phần mềm
đúng 1 lần và được
dùng nhiều lần. Phần
lớn đây là các dữ liệu
tham chiếu của thời
khóa biểu.
DS môn học
DS giáo viên
DS lớp học
DS phòng học (bộ môn, đa năng)
DS nhóm GV (tổ chuyên môn)
---------------------------------DS lớp 2b
Phân phối tiết chuẩn cho lớp 2b
81. 4. Nhập bảng PCGD
Bảng PCGD là dữ liệu
phức tạp nhất cần
nhập cho mỗi lần xếp
thời khóa biểu (đầu
học kỳ).
-------------------------Nhập từng phần tử, ô
của bảng PCGD
82. 5. Nhập ràng buộc GV
Phần mềm cho phép
nhập ràng buộc GV
theo:
- Từng giáo viên
- Từng nhóm, tổ giáo
viên
Có một màn hình nhập
liệu cho mỗi GV và mỗi
tổ giáo viên
83. 6. Nhập tính chất môn học
Phần mềm hỗ trợ cho 17 tính chất sư phạm môn
học. Cách nhập theo 3 bước như sau:
- Chọn tính chất môn học
- Chọn các môn học tương ứng
- Chọn lớp hoặc khối lớp để gán tính chất này với
môn học này.
84. 7. Xếp tiết Chào cờ, Không học
Tiết CHÀO CỜ là tiết
đặc biệt trên TKB.
Cần 1 lệnh đặc biệt
xếp tiết chào cờ cho
tất cả các lớp học
trong nhà trường
trong một buổi học.
Tiết KHÔNG HỌC là
tiết mà lớp sẽ không
học và không được
xếp tiết bình thường.
Các tiết Không học
dùng để “tạo khuôn”
cho các lớp học.
85. 8. Xếp tiết Sinh hoạt, GV CN
Sinh hoạt thường là môn học đầu tiên trong DS
các môn học.
Sinh hoạt là môn học đặc biệt bởi vì:
- Thông thường tiết Sinh hoạt là cố định trong
tuần và không được phép thay đổi.
- GV dạy tiết Sinh hoạt chính là GV chủ nhiệm.
Có 1 lệnh riêng để xếp tiết Sinh hoạt trong toàn
trường.
86. 9. Xếp tự động 100%
Sau khi đã nhập xong toàn bộ DL, các ràng buộc
môn học, giáo viên, xếp tiết Chào cờ, tạo khuôn
lớp bằng Không học, xếp tiết Sinh hoạt và GV
chủ nhiệm thì có thể bắt đầu thực hiện lệnh xếp
100% thời khóa biểu: lệnh SF.
-Lệnh SF thực hiện theo từng buổi học sáng /
chiều.
- Phần mềm sẽ tự động kiểm tra khả năng xếp
toàn bộ và thông báo lỗi nếu không xếp được.
87. 10. Kiểm tra, tinh chỉnh, làm đẹp dữ liệu
Tinh chỉnh, làm đẹp thời khóa biểu là công việc
phức tạp nhất và tốn nhiều thời gian, công sức
nhất của người xếp thời khóa biểu.
Chức năng mạnh nhất của phần mềm TKB chính
nằm ở các lệnh quan sát, tinh chỉnh và làm đẹp
thời khóa biểu.
Phần mềm có nhiều màn hình và chế độ quan
sát, tinh chỉnh dữ liệu. Main Loop, Triple View, 2b
View, Show All, Browse Teacher.
88. Các lệnh tinh chỉnh, điều chỉnh DL
-Nhóm các lệnh quan
sát, xem, tô màu tkb
theo các tiêu chí khác
nhau.
- Các lệnh xếp tay và
xóa trực tiếp trên
TKB.
- Nhóm lệnh kiểm tra
mâu thuẫn các ràng
buộc TKB.
- Xếp tự động TKB
cho từng lớp, từng
GV.
- Thay đổi tiết, môn
học và phòng học
- Khóa ô dữ liệu.
- Nhóm lệnh tinh
chỉnh dữ liệu trên
TKB có đánh giá kết
quả.
89. Các công cụ tối ưu làm đẹp TKB
-3 kiểu đánh giá TKB
- Sử dụng thuật toán
giáo viên: đánh giá
tiết học, đánh giá
chung theo bảng 12
tiêu chí, đánh giá buổi
học.
-Đánh giá tự động
thay đổi GV khi tinh
chỉnh.
OpCX/OpDPR trong
các lệnh tinh chỉnh.
-Đánh giá tiết học và
chuyển tiết tối ưu.
-Đánh giá buổi học và
các công cụ TOP tối
ưu hóa các buổi học
của TKB giáo viên.
90. 11. In ấn dữ liệu TKB
Có 6 dạng chính có thể in TKB:
-TKB toàn trường theo các nhóm lớp học.
- TKB của từng lớp học theo sáng / chiều
- TKB toàn trường theo GV
- TKB của từng giáo viên
- TKB toàn trường theo phòng học
- TKB của từng lớp học
91. 12. Quản lý, báo cáo
Đây là các công việc sau khi đã hoàn thành việc xếp
thời khóa biểu cho nhà trường.
- Quan sát, in ấn TKB.
- Tìm kiếm thông tin để quản lý
- Chuyển DL ra dạng Excel
- Chuyển TKB lên Website nhà trường để có thể truy
nhập từ xa.
- Tiến hành các báo cáo, thống kê tải dạy theo TKB.
- Thay đổi GV dạy trong quá trình năm học.
92. 10 lời khuyên cho giáo viên làm
nhiệm vụ xếp TKB
(10 lời khuyên này có từ bản TKB 6.0)
93. 1. Không nản và nhụt chí khi bắt đầu sử dụng phần
mềm TKB.
2. Một thời khóa biểu do phần mềm tạo ra có thể xấu
hơn so với làm bằng tay thì cũng là chuyện bình
thường, không có gì lạ.
3. Dữ liệu cần nhập rất cẩn thận, đặc biệt là bảng
phân công giảng dạy của giáo viên.
4. Không cần quá tập trung suy nghĩ nhiều trong khi
xếp thời khóa biểu. Nếu thấy mệt hãy nghỉ giải lao
và xả hơi không hạn chế.
5. Nếu muốn xếp cho giáo viên nào đẹp hãy vào màn
hình của giáo viên đó mà chỉnh sửa theo ý muốn.
94. 6. Nếu sáng mai cần có thời khóa biểu ngay mà hôm nay vẫn
chưa nhập dữ liệu xong, hãy bình tĩnh, không vội vàng.
Hãy nhớ rằng bạn chỉ cần 1 phút để xếp xong một thời
khóa biểu hoàn chỉnh. Hãy yên tâm đi chơi nếu bạn bè rủ
đi nhậu ngay hôm nay.
7. Nếu có ai đó kêu ca có thời khóa biểu xấu thì hãy nhớ rằng
sẽ có nhiều người sung sướng vì có thời khóa biểu đẹp.
8. Nếu có ai đó nói với bạn rất nặng lời rằng "..... thời khóa
biểu sai bét, trùng giờ trùng tiết lung tung...." thì chắc chắn
rằng đó là một người nói dối. Vì chắc chắn rằng thời khóa
biểu do phần mềm tạo ra không bao giờ mắc lỗi đó.
9. Phải nhớ quan sát thật kỹ khi muốn chỉnh thời khóa biểu
của một người thân. Vì khi bạn đang muốn làm 1 việc tốt
cho 1 người thì sẽ có nhiều người khác bị xấu đi đấy.
10. Một khi bạn thấy không hề nhức đầu khi xếp thời khóa
biểu, khi mà rời ra chiếc máy tính bạn không thể nghĩ gì
được nữa, tức là lúc đó bạn đã trở thành một chuyên gia
xếp thời khóa biểu bằng phần mềm rồi đấy.
95. 10 lời khuyên cho giáo viên sử dụng
phần mềm TKB
(10 lời khuyên này có từ bản TKB 7.5)
96. 1. Bạn nên kiểm tra ngay xem phiên bản phần mềm TKB
đang dùng là phiên bản nào, nếu khác với 7.5 thì lời
khuyên đầu tiên của chúng tôi là: hãy nhanh nhanh nâng
cấp lên phiên bản mới nhất TKB 7.5.
2. Hãy chuyển ngay và yên tâm sử dụng thuật toán tinh
chỉnh tối ưu OpCX/OpDPR trong tất cả các lệnh tinh
chỉnh dữ liệu thời khóa biểu của mình.
3. Hãy thực hiện ngay 1 vài thao tác nhỏ để bạn có thể hoàn
toàn yên tâm cho công việc tinh chỉnh dữ liệu thời khóa
biểu của mình.
4. Nếu ai đó trong trường vẫn kêu ca rằng TKB của mình
không đẹp, bạn hãy tự tin trả lời: hãy yên tâm, mong ước
của anh (chị) sẽ được thực hiện nhanh chóng.
5. Đối với người xếp thời khóa biểu bằng phần mềm TKB,
ưu tiên nào lớn hơn: xếp xong 100% phân công thời khóa
biểu hay làm đẹp thời khóa biểu cho từng giáo viên? Câu
trả lời: tất nhiên là ưu tiên xếp 100% thời khóa biểu. Tuy
nhiên với TKB 7.5 mọi thứ đã thay đổi.
97. 6. Nếu như hầu hết GV trong nhà trường đều hài lòng với thời
khóa biểu "khá đẹp" của mình nhưng một vài GV chủ nhiệm kêu
ca về TKB lớp học không hợp lý thì điều đó không có gì lạ.
7. Với những GV khó tính nhất khi họ đòi hỏi phải thay đổi hoàn
toàn thời khóa biểu của một ngày để họ được nghỉ ngày đó,
đáng lẽ những đòi hỏi này làm bạn méo mặt thì giờ đây bạn hãy
yên tâm và nói: "vô tư đi, chỉ cần một click chuột thôi mà".
8. Bạn đừng quá chủ quan khi dành tất cả các ưu ái cho một vài
người thân khi muốn TKB của họ tốt. Hãy cẩn thận không khéo
bạn sẽ bị nhiều GV khác trong trường kiện đấy.
9. Nếu bạn thấy vẫn chưa hài lòng với những tính năng mới của
TKB 7.5 trong việc tối ưu tinh chỉnh thời khóa biểu, bạn hãy yên
tâm vì phiên bản mới của TKB chắc chắn sẽ sắp ra và sẽ đáp
ứng yêu cầu mới của bạn.
10. Lời khuyên cuối cùng của chúng tôi: hãy thông báo với bạn bè
đồng nghiệp về phiên bản mới nhất TKB với nhiều tính năng
phát triển đột phá theo định hướng tự động tối ưu thời khóa
biểu giáo viên. Bạn sẽ là một trong những người đang góp phần
tích cực vào sự phát triển của phần mềm TKB của chúng tôi.
98. Các bài thực hành TKB
1. Khởi tạo một tệp TKB mới.
Open/ Close một tệp TKB.
2. Nhập thông tin hệ thống: địa
điểm trường, chương trình đào
tạo, số tiết chuẩn theo chương
trình, hệ đào tạo.
3. Nhập thông tin gốc thời khóa
biểu: DS môn học, DS lớp, DS
giáo viên, DS tổ, nhóm giáo viên.
4. Nhập tính chất sư phạm các
môn học.
5. Nhập ràng buộc giáo viên,
nhóm giáo viên.
6. Nhập bảng phân công giảng
dạy chuyên môn theo toàn trường
hoặc từng nhóm, tổ giáo viên.
7. Xếp tiết Chào cờ.
8. Xếp tiết Không học để tạo khuôn cho
các lớp học.
9. Xếp tiết Sinh hoạt của giáo viên chủ
nhiệm.
10. Xếp toàn bộ thời khóa biểu (lệnh SF).
11. Quan sát thời khóa biểu theo các màn
hình khác nhau (tối thiểu 3 màn hình:
Main Loop, Show All, Browse Teacher).
12. Xóa 1 tiết trên ô thời khóa biểu.
13. Xếp 1 tiết bằng tay trên ô thời khóa
biểu.
14. Xóa thời khóa biểu của một lớp hoặc
một giáo viên.
15. Xếp tự động thời khóa biểu cho một
lớp hoặc một giáo viên.
16. Khóa tiết trên thời khóa biểu.
17. Undo và Redo các thao tác dữ liệu
trên thời khóa biểu.
99. Thực hành TKB
18. Tinh chỉnh dữ liệu
bằng lệnh Giải phóng 1 ô
trên thời khóa biểu.
19. Lệnh CX - xếp bằng
được 1 tiết trên thời khóa
biểu.
20. Lệnh di chuyển tiết trên
thời khóa biểu bằng cách
kéo thả chuột, sử dụng
một trong 3 thuật toán: CX,
FPR, DPR.
21. Lệnh báo cáo tải dạy
của thời khóa biểu theo
lớp và giáo viên.
22. Lệnh tìm kiếm thời
khóa biểu theo lớp, giáo
viên.
23. Lệnh in thời khóa biểu
theo lớp.
24. Lệnh in thời khóa biểu
theo giáo viên.
25. Lệnh xuất dữ liệu thời
khóa biểu ra Excel.