ХОБГ төмрийн хүдэр 2013 судалгаа

1. 1
ТӨМРИЙН ХҮДЭР 2013 | 2013.01.21
Төмрийн хүдрийн төлөв байдал
2013
Суурь шинжилгээ
Нийлүүлэлт
Олон улсын төмрийн хүдрийн зах зээлийн гол
тоглогч Энэтхэгийн төмрийн хүдрийн экспорт
багассан нь 2013 оны төмрийн хүдрийн үнийг өсгөх
хангалттай нөлөө үзүүлж чадахгүй. Энэтхэг нь
экспортоо ойролцоогоор 30 сая тонноор
бууруулахаар болсон бөгөөд энэ нь төмрийн
хүдрийн үнийн унах хандлагыг өөрчлөхөд хангалттай
бус юм. Учир нь дэлхийн нийт эрэлт аль хэдийн
сулраад байгаа бөгөөд 2013 онд 109 сая тонны шинэ
нөөц буюу нийлүүлэлт зах зээл дээр гарч ирэхээр
хүлээгдэж байна. Дэлхийн хэмжээнд төмрийн
хүдрийн үнэ бага байгаагаас шалтгаалж
үйлдвэрлэгчид нийлүүлэлтээ багасгавал энэ нь зах
зээлийг тэнцвэржүүлж үнийн түвшинг өсгөх
боломжтой. Бразил болон Энэтхэгт үүссэн улс төр
болон хууль эрхзүйтэй холбоотой асуудлууд нийт
нийлүүлэлтийг 15 – 50 сая тонн-оор бууруулж
болзошгүй гэж судлаачид үзсэн бөгөөд үр дүнд нь
далайн чанадын нүүрсний нийт нийлүүлэлт 4.6 – 7.0
хувиар тасрах магадлалтай байна.
Нөгөө талаар, 2013 оны нийлүүлэлтийн өсөлт нь
ойролцоогоор 109 сая тонн буюу далайн чанадын
төмрийн хүдрийн нийт эрэлтийн 10 хувьтай тэнцэж
байна. Энэ нь төмрийн хүдэр болон коксжих
нүүрсний үнийг бууруулах дам нөлөөг үзүүлж
байгаа. Дашрамд дурдахад коксжих нүүрс, төмрийн
хүдэр нь дэлхийн гангийн үйлдвэрлэлийн хоёр гол
түүхий эд юм.
Нийлүүлэлтийн бууралт (2013 онд)
Хүчин чадлын бууралт
Далайн чанадын төмрийн
хүдрийн зах зээлд эзлэх
хувь
49-75 сая тонн 4% - 7%
Баясгалан ДӨЛГӨӨН
Судлаач, Хөрөнгө оруулалтын менежер
dulguun_b@golomtbank.com
+976-95900290
2013 онд хэрэгжих шинэ төслүүд:
Орд газрын
нэр
Оператор Нийлүүлэлт
нэмэгдүүлэх хэмжээ
Pilbara Rio Tinto 53 сая тонн
Extension Hill APAC
Resouces
1.5 сая тонн
Karara Gindalbie 2 сая тонн
Carajas II Vale 40 сая тонн
Marampa Cape
Lambert
2 сая тонн
Abydos Atlas Iron 2 сая тонн
Mt.Dove Atlas Iron 2 сая тонн
Marampa London
Mining
6 сая тонн
Эрэлт
2011 оны сүүл үеэс эхлэн Хятадаас бусад Азийн
орнуудын төмрийн хүдрийн үйлдвэрлэл буурч
эхэлсэн бөгөөд энэ нь мөн коксжих нүүрсний
эрэлтийг багасгаж эхэлсэн. 2013 онд Япон, Өмнөд
Солонгос, Тайваний гангийн үйлдвэрлэлийн
үргэлжилсэн бууралт нь далайн чанадын коксжих
нүүрсний эрэлтэнд мэдэгдэхүйц сөрөг дарамт
учруулахаар байна. Хятад, Энэтхэг, Европ зэрэг
түлхүүр экспортын зах зээлийн удаашрал цаашид
үргэлжилбэл үйлдвэрлэл болон түүхий эдийн импорт
хоёулаа буурсан хэвээр байх болно.
2013 онд Хятадын төмрийн хүдрийн зах зээлийн гол
тоглогч гэсэн байр суурийг харьцангуй болгоомжтой
авч үзэх хэрэгтэй бөгөөд тус улсын гангийн эрэлтийн
өсөлт нь бага буюу нэг оронтой тоонд байх
хандлагатай байна.

2. 2
ТӨМРИЙН ХҮДЭР 2013 | 2013.01.21
Нэмж хэлэхэд Хятадын үл хөдлөх хөрөнгийн зах
зээлийн үсрэнгүй хөгжил, үнийн хөөсөөс үүдэн
гарсан болгоомжлол нь эрх баригчдыг уг зах
зээлийн өсөлтийг удаашруулах арга хэмжээ авахад
хүргэсэн юм. Хятад улсын хувьд эдийн засгийн
хөгжлийн үндсэн загвар нь үл хөдлөх, үндсэн
хөрөнгийн салбараас аажмаар үйлчилгээ, сервис руу
шилжиж байгаа бөгөөд энэ нь гангийн эрэлт буурч,
төмрийн хүдрийн үнэ сулрах томоохон шалтгаан
болж байгаа юм.
Эерэг талаас нь харвал, Дэлхийн гангийн
холбооноос гаргасан сүүлийн үеийн судалгаагаар
дэлхийн хэмжээнд гангийн эрэлтийн өсөлт 2013 онд
3.2 хувь байх ба энэ нь 2012 оны 2.1 хувьтай
харьцуулахад өндөр байгаа юм. Энэ өсөлтөнд
нөлөөлөх гол хүчин зүйлийг Төв болон Өмнөд
Америк, Хятадын зарим хэсгүүдийн өндөр эрэлт
хэмээн таамаглаж байна.
Чанар
Чанарын хувьд Хятадын дотоодын төмрийн хүдрийн
дундаж агууламж 2002 оны 39.7 хувиас 2012 онд 15
хувь болж буурчээ. Импортоор хангагдсан эрэлт
1998 оны 41 хувиас 2012 онд 67 хувь болж өссөн
байна. Дотоодын зах зээл дээрх төмрийн хүдрийн
дундаж агууламж буурах буюу чанар нь муудснаар
импортоор хангагдсан эрэлт мэдэгдэхүй өсч энэ нь
ирээдүйд төмрийн хүдрийн үнэ дээшээ хөдлөх гол
шалтгаан болно гэж бид үзэж байна. Өөрөөр хэлбэл
Хятадын дотоодын үйлдвэрлэгчдийн төмрийн
хүдрийн чанар муу байвал тухайн бүтээгдэхүүнийхээ
шаардлагад нийцүүлэн гаднаас импортлохоос өөр
аргагүй болох юм.
Зардал
2010 оноос хойш төмрийн хүдрийн үйлдвэрлэгчид
болон хэрэглэгчдийн дунд тогтсон дундаж үнийн
түвшин 120 ам. доллар байгаа бөгөөд энэ нь
төмрийн хүдрийн үнийг дэмжих доод суурь болж
байгаа юм. Уг түвшин нь төмрийн хүдрийн
үйлдвэрлэгчид дунджаар 120 ам. долларын ахиуц
зардалтай байдаг гэсэн таамаглал дээр үндэслэгдсэн.
Энэ үнийн шал буюу 120 ам. доллар нь Хятадын
доод чанарын төмрийн хүдрээс бусад төрлийн
төмрийн хүдрийн ахиуц зардал дээр үндэслэгдэн
гарсан юм.
Харин 2012 онд төмрийн хүдрийн зах зээлийн үнэ уг
доод түвшнээс 4 удаа доошоо орсон бөгөөд үүнээс
үүдэн зах зээлийн оролцогч талууд, трэйдэрүүд дээрх
120 ам. долларын шал түвшинд эргэлзэж эхэлсэн
бөгөөд дэлхийн төмрийн хүдрийн зах зээлийн бодит
зардал буюу доод үнэ хэд вэ гэдэг асуулт тавигдах
болсон.
-10
-5
0
5
10
15
20
9 500
10 000
10 500
11 000
11 500
12 000
12 500 2010/10
2010/12
2011/02
2011/04
2011/06
2011/08
2011/10
2011/12
2012/02
2012/04
2012/06
2012/08
2012/10
Оны эхэн үетэй харьцуулсан
Японы, Тайван, Ө.Солонгос улсын төмрийн
үйлдвэрлэл /м.тонн/ 0
10
20
30
40
50
60
70
80
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013E
2014E
Хятадын дотоодын импортоор хангагдсан эрэлт %
Хятадын дотоодын төмрийн хүдрийн дундаж
агууламж %

3. 3
ТӨМРИЙН ХҮДЭР 2013 | 2013.01.21
Төмрийн хүдрийн спот ханш (ам. доллар / тонн)
Урт хугацаанд, үйлдвэрлэгчдийн зардлын ялгаатай
байдал улам багасч нэг стандарт руу нормчлогдох
хандлагатай болж байна. Учир нь төмрийн хүдрийн
үнэ бага байгаагаас шалтгаалан өндөр зардалтай
үйлдвэрлэгчид зах зээлээс шахагдаж, мөн шинэ бага
зардалтай уурхайнууд ашиглалтанд орж байгаатай
холбоотой. Шинээр ашиглалтанд орж буй
уурхайнуудаас хамаарч нийт үйлдвэрлэгчдийн 110
ам. долларын ахиуц зардал 2014 онд 105, 2018 онд
80 болж тус тус буурахаар байна. Энэ хугацаанд
ойролцоогоор 900 сая тонны шинэ нөөц зах зээл
дээр нийлүүлэгдэх юм.
Ойролцоогоор 110 – 120 ам. долларын ахиуц
зардалтай байхад нийлүүлэлт, үйлдвэрлэлийг хасах,
бууруулах үйл ажиллагаа ихээхэн явагдах бөгөөд
нүүрсний үнийг уг доод шал түвшнээс бага
байлгалгүй, тэнцвэржүүлэх тал руу чиглэнэ.
Нийлүүлэлтийн талын бууралт нь хамгийн оновчтой
зах зээлийг тэнцвэржүүлэх механизм бөгөөд
төмрийн хүдрийн ханшийг тогтоох, дэмжих гол
хүчин зүйл болно.
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
2012.01
2012.02
2012.03
2012.04
2012.05
2012.06
2012.07
2012.08
2012.09
2012.10
2012.11
2012.12
2013.01
Тяньжин төмрийн хүдэр спот ханш
120 ам. доллар (үнийн шал)
Кейс: Хятадын үл хөдлөх хөрөнгийн зах
зээл ба хүн ам зүй
Хятадын хот, суурин газарт амьдардаг хүн амын
тоо 2002 оноос хойш жилд дунджаар 3.6
хувиар өсч ирсэн бөгөөд энэ нь 21 сая хүн болж
байгаа. Энэ нь металлууд, ялангуяа гангийн
эрэлтийн ард байгаа гол хүчин зүйл юм. 2011
онд хот суурин газруудын хүн амын тоо 691 сая
болж өссөн бөгөөд 2002 онд 502 сая байсан
болно. Харьцаагаар нь авч үзвэл Хятадын хүн
амын 39.1 хувь нь хотод амьдарч байсан бол
2011 онд 51.3 болж өсчээ.
2002 оноос хойш 4.6 тэрбум м2 орон сууцны
зориулалттай байр, талбай барьж босгосон
бөгөөд жилийн дундаж өсөлт нь 11.6 хувь
байна. Харин нийт металлын эрэлтийн хэмжээ
жилд 16.3 хувь буюу илүү гарсан байна.
Одоогийн байдлаар 7.7 тэрбум орон сууцны
барилгын ажил эхэлсэн явагдаж байгаа бөгөөд
дуусаагүй барилгын хэмжээ 2002 оноос хойш
жилд дунджаар 20.6 хувиар буюу 19.1 тэрбум
м2-аар нэмэгдэж иржээ.
Хятадад жилд ойролцоогоор 7 сая өрх гэр
шинээр бий болдог бөгөөд нарийвчилж үзвэл
52 сая өрх гэрт зориулсан барилгын ажил
өрнөж байгаа. Өөрөөр хэлбэл 7 жилийн
найдвартай нийлүүлэлт бол байгаа гэсэн үг.
Урт хугацаанд энэ улсын үл хөдлөх хөрөнгийн
зах зээлийн огцом хоёр оронтой өсөлт нь эдийн
засагтаа шингэж өгөхгүй, тогтворгүй байдлыг
бий болгох эрсдэлтэй. Иймээс ч Хятадын эрх
баригчид энэ өсөлтийг хазаарлах, бууруулах
бодлого боловсруулж хэрэгжүүлж эхэлсэн юм.
Бид үзэхдээ хотжих их үйл явц нь цаашид
үргэлжлэх хэдий ч үл хөдлөх хөрөнгийн зах
зээл болон төмрийн хүдрийн эрэлтэнд томоохон
хэмжээний бүтцийн өөрчлөлт орох цаг нь
болсон. Хятадын Засгийн газраас сүүлд
гуравдагч мортгэйжийг хориглох болон байрны
урьдчилгаа төлбөрийн хэмжээг нэмэгдүүлэх
зэрэг арга хэмжээг аваад байна.

4. 4
ТӨМРИЙН ХҮДЭР 2013 | 2013.01.21
Хятадын хот, суурин газарт амьдрах хүн ам
Хятадын барилгын зах зээл
Ханшийн таамаглал
Зах зээлийн ерөнхий чиг хандлагаас үзэхэд нэг тонн
төмрийн хүдрийн үнэ 2013 онд дунжаар 126 ам.
доллар (өмнөх оноос 5 хувиар өссөн) байна.
Хамгийн багадаа нэг тонн төмрийн хүдэр 107 ам.
доллар байх бол 128 ам. доллараас өндөр үнээр
худалдагдахгүй. Энэ таамаглал нь Хятадын
импортын өндөр өсөлт болон бусад зах зээлүүд
аажмаар сэргэхтэй холбоотой.
Төмрийн хүдрийн үнийн таамаглал
2013.01.06-ны байдлаар (ам. доллар / тонн)
медиан дундаж дээд доод
2013 I 120 119.67 135 100
2013 II 122 125.78 170 95
2013 III 120 124.22 175 95
2013 IV 115 118.75 160 90
2014 I 110 113 147 85
2014 II 95 110 155 80
2009 онд төмрийн хүдрийн үнэ тонн тутамд 60 ам.
доллар хүртлээ унаж байсан бөгөөд, энэ ханш нь
нийт дэлхийн хэмжээний дундаж үйлдвэрлэлийн
зардлаас 30 – 40 хувиар доогуур байсан. 2012 оны
7-р сараас хойш төмрийн хүдрийн үнэ 33 хувиар
унаад байгаа бөгөөд трэйдерүүдийн дунд хэдийгээр
магадлал бага ч гэсэн 2009 оны шок давтагдаж
болзошгүй.
Бидний зүгээс өөдрөг төсөөллөөр 2013 онд нэг тонн
төмрийн хүдрийн үнэ 150 ам. долларт дөхөж очих
боломжтой. Хэдийгээр зах зээлийн дундаж
таамаглал 126 ам. доллар байгаа хэдий ч шинэ
төслүүд хойшлогдож нийлүүлэлт буурах, эрэлт
тогтвортой байх зэргийг үндэслэн ханшийн эерэг
хүлээлт үүсч байна. Хамгийн гол нь 1 сард гарсан
Хятадын экспортын статистик үзүүлэлтүүд, гол макро
эдийн засгийн чиглүүлэгч индикаторууд болох IP,
PMI-ээс харахад төмрийн хүдрийн үнэ 150 ам.
доллараас давах боломж харагдсан. Үүнийг мөн
2012 оны 12-р сарын дунд үеэс эхэлсэн төмрийн
хүдрийн зах зээлийн хүчтэй өсөх хандлага мөн
дэмжиж өгнө.
Хятадын хувьд ирэх 10 жилд засгийн эрх барих хүн
тодорхой болсноор тус улс зах зээлийн өсөлт,
хөрөнгө оруулалтын талаарх хүлээлт тогтворжиж 2011
оны сүүлээс хойш доод хэмжээндээ хүрээд байсан
аж үйлдвэрийг сэргэхэд туслах юм. Хөрөнгө
оруулалт идэвхжих нь гангийн эрэлтийг сэргээж,
төмрийн хүдэр болон коксжих нүүрсний үнийн
өсөлтийг дэмжинэ гэж бид үзэж байна.
Хүн ам, сая хүн Хот, сууринд жилийн өөрчлөлт
2002 502
2003 524 4.31%
2004 543 3.64%
2005 562 3.55%
2006 583 3.69%
2007 606 4.02%
2008 624 2.92%
2009 645 3.38%
2010 670 3.82%
2011 691 3.14%
Баригдаж
байгаа
Шинээр
эхэлсэн
Зарагдсан
Ашиглалтанд
орсон
2002
2003 26.21% 27% 29% 21%
2004 18.90% 9% 19% 8%
2005 18.11% 15% 47% 15%
2006 18.54% 17% 9% 8%
2007 23.10% 22% 27% 10%
2008 16.19% 6% -19% 0%
2009 15.74% 12% 53% 21%
2010 25.56% 39% 9% 6%
2011 23.34% 13% 4% 17%

5. 5
ТӨМРИЙН ХҮДЭР 2013 | 2013.01.21
Disclaimer
These materials have been prepared by Golomt Bank (including any affiliates “Golomt Bank”) for the Golomt Bank client or
potential client to whom such materials are directly addressed and delivered (the “Company”) in connection with an actual or
potential mandate or engagement and may not be used or relied upon for any purpose other than as specifically contemplated by
a written agreement with Golomt Bank. These materials are based on information provided by or on behalf of the Company
and/or other potential transaction participants, from public sources or otherwise reviewed by Golomt Bank. Golomt Bank assumes
no responsibility for independent investigation or verification of such information and has relied on such information being
complete and accurate in all respects. To the extent such information includes estimates and forecasts of future financial
performance (including estimates of potential cost savings and synergies) prepared by or reviewed with the managements of the
Company and/or other potential transaction participants or obtained from public sources, Golomt Bank has assumed that such
estimates and forecasts have been reasonably prepared on bases reflecting the best currently available estimates and judgments of
such managements (or, with respect to estimates and forecasts obtained from public sources, represent reasonable estimates). No
representation or warranty, express or implied, is made as to the accuracy or completeness of such information and nothing
contained herein is, or shall be relied upon as, a representation, whether as to the past, the present or the future. These materials
were designed for use by specific persons familiar with the business and affairs of the Company and are being furnished and
should be considered only in connection with other information, oral or written, being provided by Golomt Bank in connection
herewith. These materials are not intended to provide the sole basis for evaluating, and should not be considered a
recommendation with respect to, any transaction or other matter. Prior to entering into any transaction the Company should
determine, without reliance on Golomt Bank, the economic risks and merits as well as the legal, tax and accounting
characterizations and consequences of any such transaction. In this regard, by accepting this presentation, the Company
acknowledges that (a) Golomt Bank is not in the business of providing (and the Company is not relying on Golomt Bank for)
legal, tax or accounting advice, (b) there may be legal, tax or accounting risks associated with any transaction, (c) the Company
should receive (and rely on) separate and qualified legal, tax and accounting advice and (d) the Company should apprise senior
management as to such legal, tax and accounting advice (and any risks associated with any transaction) and Golomt Bank’s
disclaimer as to these matters. Golomt Bank does not provide tax advice. Accordingly, any statements contained herein as to tax
matters were neither written nor intended by Golomt Bank to be used and cannot be used by any taxpayer for the purpose of
avoiding tax penalties that may be imposed on such taxpayer. Any discussion of tax matters in these materials may have been
written in connection with the “promotion” or “marketing” of any transaction contemplated hereby. Accordingly, any taxpayer
should seek advice based on such taxpayer’s particular circumstances from an independent tax advisor. These materials do not
constitute an offer or solicitation to sell or purchase any securities and are not a commitment by Golomt Bank to provide or
arrange any financing for any transaction or to purchase any security in connection therewith. Golomt Bank is not acting in any
other capacity as a fiduciary to the Company. Golomt Bank assumes no obligation to update or otherwise revise these materials.
These materials have not been prepared with a view toward public disclosure under Mongolian securities laws or otherwise, are
intended for the benefit and use of the Company, and may not be reproduced, disseminated, quoted, summarized or referred to,
in whole or in part, without the prior written consent of Golomt Bank. These materials may not reflect information known to
other professionals in other business areas of Golomt Bank.
Golomt Bank is a full service securities firm providing investment banking and other services and products to a wide range of
corporations and individuals, domestically and offshore, from which conflicting interests or duties may arise. In the ordinary course
of these activities, Golomt Bank may at any time hold long or short positions, and may trade or otherwise effect transactions, for
their own account or the accounts of customers, in debt or equity securities or loans of the Company, potential counterparties, or
any other company that may be involved in a transaction.
Golomt Bank is required to obtain, verify and record certain information that identifies each entity that enters into a formal
business relationship with it, which information includes the complete name and address and taxpayer ID number. Golomt Bank
may also request corporate formation documents, or other forms of identification, to verify information provided.