Ερμηνευτική και Σημασιολογία στον Ανασχεδιασμό Οργανωσιακών Σχημάτων. Η περίπτωση της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησηςστο πλαίσιο της Αναδιοργάνωσης και Αξιολόγησης των Δομών και των Διαδικασιών της.

1. 1
Ερμηνευτική και Σημασιολογία στον Ανασχεδιασμό Οργανωσιακών Σχημάτων. Η
περίπτωση της Ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησηςστο πλαίσιο της
Αναδιοργάνωσης και Αξιολόγησης των Δομών και των Διαδικασιών της.
Hermeneutics and Semantics in Reengineering Organization Schemas. The case of Greek
Public Administration and Greek Local Government.
Φώτης Ζυγούλης
Προϊστάμενος Προγραμματισμού στο Δήμο Ηρακλείου Αττικής
fotiszygoulis@gmail.com
Αθήνα, Αύγουστος 2018
Τι οφείλουμε και τι μπορούμε να αναπαραστήσουμε σε ένα οργανωσιακό σχήμα όπως η
Ελληνική Δημόσια Διοίκηση; Μια οντολογία της Δημόσιας Διοίκησης μπορεί να κατευθύνει
τη προσπάθεια ανασχεδιασμού της μέσω πληροφοριακών συστημάτων χωρίς να οδηγεί σε
μια αποδιοργάνωση με ηλεκτρονικό κέλυφος. Ο Ανασχεδιασμός ενός οργανωσιακού
σχήματος θεμελιώνεται καταρχήν σε σχέσεις μεταξύ οντολογιών που αναπαριστούν την
πραγματικότητα και πληροφοριακών συστημάτων. Η αντίληψη των δημοσίων
οργανωσιακών σχημάτων ως οργανισμών που μαθαίνουν, άρα είναι εξωστρεφείς και
επικοινωνούν διαδραστικά με τη πραγματικότητα, μας οδηγεί στη σκέψη ότι η λειτουργία
τους είναι αλληλένδετη με την δυνατότητα υλοποίησης ενός σχήματος επικοινωνίας με τη
πραγματικότητα αυτή. Το σχήμα αυτό της επικοινωνίας είναι πολυσύνθετο.
Η οργάνωση των πληροφοριών που εισέρχονται και εξέρχονται στη Δημόσια Διοίκηση
γίνεται κατά κατηγορίες. Οι κατηγορίες αυτές αναπαριστούν τη πραγματικότητα του
οργανισμού όπως αυτή αντιστοιχεί στην έξωθεν του οργανισμού κατάσταση. Πολλές φορές
ίδιες οντότητες προερχόμενες από διαφορετικά τμήματα του ιδίου οργανισμού έσωθεν ή
από διαφορετικούς οργανισμούς συνδεόμενους μεταξύ τους ή από την έξωθεν των
οργανισμών πραγματικότητα συνενώνονται και κατηγοριοποιούνται για να συντελεσθεί
ένα συγκεκριμένο έργο στον οργανισμό. Αυτές οι οντότητες αναπαριστούν τμήματα της
πραγματικότητας. Για να γίνει αυτό κατορθωτό πρέπει να υπάρχει ισομορφία μεταξύ των
οντοτήτων αυτών.
Άλλο είναι οι πηγές των οντοτήτων στη δημόσια διοίκηση και άλλο οι σχέσεις μεταξύ των
οντοτήτων αυτών.Η Αναδιοργάνωση ενός οργανωσιακού σχήματος όπως η Ελληνική
Δημόσια Διοίκηση ή η Ελληνική Τοπική Αυτοδιοίκηση είναι πολύπλοκη διαδικασία διότι
πρέπει πρώτα να γίνεται ερμηνεία της υπάρχουσας κατάστασης και μετά προσπάθεια
διαμόρφωσης της επιθυμητής κατάστασης με νέους όρους ερμηνείας και κωδικοποίησης
της πραγματικότητας.
Έχουμε το σχήμα : Ερμηνεία ASISκαι μετά Κωδικοποίηση TOBE.
Η Δημόσια Διοίκηση έχει τρόπους. Έχει γραφειοκρατία, διαδικασίες και ανθρώπους. Όλα
αυτά είναι οντότητες.Μια οντότητα είναι πρώτα ένα νόημα για ένα αντικείμενο, είναι κατά

2. 2
δεύτερον μια αντίληψη για το αντικείμενο αυτό και τρίτον είναι η ονοματολογία περί του
αντικειμένου αυτού. Η κάθε οντότητα διατηρεί σταθερά στοιχεία και δομή και απεριόριστο
αριθμό χρηστικών λειτουργιών. Τα χαρακτηριστικά της κάθε οντότητας στη Δημόσια
Διοίκηση κατηγοριοποιούνται ως προς τη δυνατότητα σχέσης τους με άλλες οντότητες.
Κριτήριο της σχέσης μεταξύ των οντοτήτων αυτών μπορεί να είναι η συνάφεια της
πληροφορίας. Η διαλειτουργικότητα μεταξύ των διαδικασιών αφορά κατ αρχήν
διαλειτουργικότητα μεταξύ των οντοτήτων. Το σημαντικότερο ζήτημα στη
διαλειτουργικότητα σχετίζεται με τον τρόπο αντιμετώπισης δύο διαδικασιών ομοειδών
μεταξύ τους. Οι διαδικασίες αυτές «ομιλούν» περί του ιδίου ονόματος αλλά εκκινούν από
διαφορετικούς φορείς ή στρώματα της Δημόσιας Διοίκησης.Μια σημασιολογική
ολοκλήρωση αποτελεί το προαπαιτούμενο ενός επιτυχημένου ανασχεδιασμού στη Δημόσια
Διοίκηση. Για τη σημασιολογική αυτή ολοκλήρωση υφίστανται ήδη αξιόπιστες
μεθοδολογίες για να κωδικοποιήσουν αυτή την ολοκλήρωση.
Στο πλαίσιο του Ανασχεδιασμού της Δημόσιας Διοίκησης επηρεάζονται άνθρωποι,
διαδικασίες και λειτουργικά συστήματα. Αυτό το τρίγωνο είναι σύστοιχο προς μια
ολοκληρωμένη σημασιολογική αντίληψη της πραγματικότητας: ταυτοποιητής [ identifier]
οντοτήτων και δείκτης [ indicator] οντοτήτων και άνθρωποι συνθέτουν το τρίγωνο αυτής
της αντίληψης. Άνθρωποι, Υπολογιστές και Διαδικασίες είναι η Αγία Τριάδα της
Σημασιολογικής Αντίληψης μιας Δημόσιας Διοίκησης.
Οι ιεραρχίες στη Δημόσια Διοίκηση επηρεάζουν και επηρεάζονται από έναν Καθολικό
Ανασχεδιασμό. Από μια Ταξονομία οδεύουμε σε μια Οντολογία και μετά σε έναν
Ανασχεδιασμό. Μια Οντολογία συντίθεται από μια αναπαράσταση της πραγματικότητας,
μια συσχέτιση με άλλες οντότητες και με μια Ονοματολογία της πραγματικότητας.
Ο Ανασχεδιασμός στην Ελληνική Δημόσια Διοίκηση λαμβάνει υπόψη ότι είναι
αναγκαιότητα η διασύνδεση και διαλειτουργικότητα κατ αρχήν μεταξύ διαδικασιών και
κατά δεύτερον μεταξύ λειτουργικών συστημάτων συμβατών μεταξύ τους.Υπάρχουν
διαδικασίες οι οποίες πρέπει να παραμείνουν, άλλες πρέπει να μεταβληθούν και άλλες να
σχεδιαστούν από την αρχή. Ο ρόλος του Ανασχεδιασμού είναι η πλήρης συσσωμάτωση των
τεχνικών Απλοποίησης και Αυτοματισμού σε μια ευρύτερη αντίληψη μιας πελατοκεντρικής
οπτικής της Δημόσιας Διοίκησης.
Μια μεθοδολογία Ολοκλήρωσης των Λειτουργικών Συστημάτων ως προς τη
διαλειτουργικότητα τους μπορεί να υποστηρίξει τόσο μια θετικιστική - ερμηνευτική όσο και
μια σημασιολογική – αντιπροσωπευτική προοπτική και να επιτρέψει μια σύνθεση
ποσοτικών και ποιοτικών μεθόδων μοντελοποίησης της πραγματικότητας. Μια τέτοια
μεθοδολογία είναι μια Δομική – Ερμηνευτική και λαμβάνει υπόψη τον πολιτικό ρόλο της
Δημόσιας Διοίκησης. Η Μεθοδολογία αυτή αποτελεί ένα κύκλο: Μοντελοποίηση της
Υφιστάμενης Κατάστασης – Αποτύπωση αναγκών – Σχεδιασμός της Νέας Κατάστασης βάσει
σεναρίων – Αλλαγή της Υφιστάμενης Κατάστασης.
Η οπτικοποίηση της υφιστάμενης κατάστασης στο πλαίσιο μιας τέτοιας μεθοδολογίας δεν
είναι απλώς μια εργαλειακή θεώρηση αλλά μια εσωτερική αντίληψη περί της οντολογικής
αλλαγής των διαδικασιών. Οπτικοποίηση και μοντελοποίηση είναι σύστοιχες

3. 3
πραγματικότητες οι οποίες συγκεκριμενοποιούν τις οντότητες και τις διαδικασίες και
επιπλέον καθίστανται εργαλεία πειθαρχίαςκαι νομιμοποίησης για τις συμμετέχουσες
οντολογίες. Αυτή η κατάσταση φαίνεται ιδιαίτερα στον επανασχεδιασμό
[recontextualization] της υφιστάμενης κατάστασης τόσο των διαδικασιών όσο και των
οντολογιών στη Δημόσια Διοίκηση.
Οι αρχές μοντελοποίησης της αναδιοργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης θεμελιώνονται
στον σχεδιασμό μοντέλων – προτύπων όσο το δυνατόν λιγότερο περίπλοκων, τα οποία
αντιστοιχούν στον πραγματικό κόσμο, και στον σχεδιασμό μοντέλων τα οποία είναι
εσωτερικά συνεκτικά, σημασιολογικά ευκρινή και οικονομικά συμφέροντα.Η επιτυχημένη
παραμετροποίηση των μεθοδολογιών αναδιοργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης στηρίζεται
στην εξής παραδοχή: Η Δημόσια Διοίκηση αποτελεί έναν οργανισμό που μαθαίνει [
KnowledgeOrganization]μέσα από την υλοποίηση τριών κατηγοριών σημασιολογικής
ερμηνείας της πραγματικότητας. Οι τρείς κατηγορίες είναι η συσχετιστική, η κατηγορική και
η αναφορική σημασιολογία.
Οι λειτουργίες της σημασιολογίας αυτής συνδέονται με τα πληροφοριακά συστήματα.
Πολλές τεχνικές των μεθοδολογιών αναδιοργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης έχουν
κατ΄αρχήν οικοδομηθεί σε μεταθεωρητικές και επιστημολογικές προϋποθέσεις βάσει των
οποίων λειτουργούν τα πληροφοριακά συστήματα. Γι αυτό και η απλοποίηση των
υφισταμένων διαδικασιών σχετίζεται με τον αυτοματισμό των πληροφοριακών
συστημάτων.
Μια πλουραλιστική και λειτουργιστική αντιμετώπιση της σημασιολογίας της δημόσιας
διοίκησης αντιδιαστέλλεται προς μια συσχετιστική σημασιολογία. Η τελευταία βλέπει τις
σχέσεις μεταξύ οντοτήτων ως υπάρχουσες αντικειμενικώς και ξέχωρα από τις διαδικασίες
και τη νομοθεσία.Αυτή η πλουραλιστική αντιμετώπιση της σημασιολογίας της δημόσιας
διοίκησης ως ερμηνευτική της πραγματικότητας αντανακλά μια διαδραστικότητα μεταξύ
της πραγματικότητας και των διαδικασιών και των προσώπων στην Δημόσια Διοίκηση.
Τα «παραδείγματα» διαδικασιών καθορίζουν το νόημα της νομοθεσίας και όχι το αντίθετο.
Αυτή είναι η ομορφιά της ερμηνευτικής της σχέσης αυτής. Η ερμηνευτική των διαδικασιών
καθορίζει τη σημασιολογία της νομοθεσίας όπως αντανακλάται στην εφαρμογή της μέσω
των πληροφοριακών συστημάτων.Ηερμηνευτική στο πλαίσιο του Ανασχεδιασμού στη
Δημόσια Διοίκηση είναι αμφιλεγόμενη. Μερικές φορές περιπλέκει τα πράγματα. Άλλο
είναι η πραγματικότητα και άλλο είναι η ερμηνεία της πραγματικότητας.
Αυτή η υποκειμενικότητα της ερμηνείας της πραγματικότητας συνδιαλέγεται με την
προσπάθεια σημασιοδότησης της στο πλαίσιο της διαδικασίας αποτύπωσης της
νομοθεσίας, των διαδικασιών πάνω σε ανθρώπους οι οποίοι εργάζονται στη Δημόσια
Διοίκηση και εξυπηρετούν τον πολίτη. Αυτή η φαινομενολογία της ερμηνευτικής της
πραγματικότητας είναι το ανυπέρβλητο στοιχείο της προσπάθειας μεταφοράς της
πραγματικότητας σε διοικητικές διαδικασίες.
Η ερμηνευτική αυτή είναι μια αισιόδοξη προοπτική. Η γεφύρωση μεταξύ διατύπωσης -
αποτύπωσης της πραγματικότητας και ερμηνείας αυτής της πραγματικότητας αποτελεί το
στοίχημα για τη προσπάθεια αναδιοργάνωσης της Δημόσιας Διοίκησης και δημιουργίας

4. 4
μιας καινής αυτονομίας της λειτουργίας της. Η διαλεκτική μεταξύ της αντικειμενικοποίησης
των οντοτήτων στο δημόσιο οργανισμό και της ερμηνευτικής τους στο πλαίσιο α) της
αποτύπωσης και β) της κωδικοποίησης – ερμηνείας των διαδικασιών στη Δημόσια Διοίκηση
με στόχο την καλύτερη δυνατή αλληλο-περιχώρηση τους μόνο ένα κριτήριο μπορεί να
έχει: την Εξυπηρέτηση του Πολίτη.
Ειδικότερα, στη περίπτωση της προσπάθειας του Ανασχεδιασμού της Ελληνικής Δημόσιας
Διοίκησης το 2018-2019 στο πλαίσιο της Εθνικής Ψηφιακής Στρατηγικής υλοποιούνται
μέχρι σήμερα τα κάτωθι έργα πληροφορικής:
1. Ψηφιακή Στρατηγική ( e-id)
2. Διαδικτυακή Κυβερνητική Πύλη ( ΕΡΜΗΣ)
3. Ε – ΚΕΠ
4. Αιτήματα Πολιτών
5. Ψηφιακές Υπηρεσίες Υγείας
6. Παιδεία ( εκπαιδευτικό υλικό στο διαδίκτυο)
7. Εκσυγχρονισμός διαδικασιών απονομής της δικαιοσύνης ( e-justice)
8. Εθνική Πύλη κωδικοποίησης και αναμόρφωσης της Νομοθεσίας
9. Οικονομία ( Ηλεκτρονικά Τιμολόγια – Ενιαίο Ηλεκτρονικό Σύστημα για έναρξη
επιχειρήσεων)
10. Ευρυζωνική πρόσβαση
11. Μητρώο διαδικασιών ( Συντονισμός Φορέων δημοσίου για ψηφιακές
υπηρεσίες – Μητρώο Διαδικασιών)
12. Υποδομές Νέφους ( Cloud)
Όλες αυτές οι οντότητες στη Δημόσια Διοίκηση δεν συσχετίζονται μεταξύ τους άμεσα. Η
προσπάθεια διαλειτουργικότητας των οντοτήτων αυτών αποτελεί το στοίχημα τη χρονική
περίοδο 2018-2019. Αυτή η προσπάθεια θα ξεπεράσει το περίφημο « e-μπάχαλο» που έχει
επικρατήσει τις τελευταίες δυο δεκαετίες στην Ελλάδα.
Ειδικότερα, στη Τοπική Αυτοδιοίκηση έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια ενοποίησης των
διαδικασιών και εσωτερικά σε κάθε ΟΤΑ και εξωτερικά ς προς τις οντότητες της Κεντρικής
Δημόσιας Διοίκησης. Η προσπάθεια αυτή έχει τίτλο : « Απλούστευση και Προτυποποίηση
των διαδικασιών λειτουργίας των ΟΤΑ – Πρότυπα οργάνωσης και λειτουργίας –
Προδιαγραφές των αναγκαίων πληροφοριακών συστημάτων».
Η προσπάθεια αυτή, για να πετύχει, πρέπει να μην ακολουθήσει τα χνάρια των παλαιών
πρακτικών στη Δημόσια Διοίκηση. Πρέπει δηλαδή να επιτευχθεί μια αντιστοίχηση μεταξύ
των διαδικασιών ( αυτών που θα παραμετροποιηθούν τελικώς και θα ανασχηματίσουν τις
ροές μέσα στην Δημόσια Διοίκηση), των ανθρώπων και της Νομοθεσίας η οποία θα
νομιμοποιεί μια σημασιολογική αντιμετώπιση της πραγματικότητας της Ελλάδας εσωτερικά
και εξωτερικά. Εσωτερικά ως προς το οργανωσιακό σχήμα και εξωτερικά ως προς τις
ανάγκες των πολιτών.
Η προσπάθεια αυτή έχει ξεκινήσει με προϋπόθεση μια οντολογική κατηγοριοποίηση ως
εξής:

5. 5
1. 10 Λειτουργικές Περιοχές των ΟΤΑ
2. Λειτουργικοί Τομείς
3. Αρμοδιότητες και Εσωτερικές Λειτουργίες
4. Διαδικασίες
Άρα έχει ξεκινήσει μια προσπάθεια ανασχεδιασμού ολοκληρωμένη και όχι μονοσήμαντη
όπως παλαιότερα οπότε επικρατούσε το ακόλουθο στυλ: Αποτύπωση Υφιστάμενης
Κατάστασης – Καταγραφή αναγκών – Απλούστευση Διαδικασιών. Το στυλ αυτό στο
πλαίσιο της προσπάθειας της ΕΕΤΑΑ είναι μια απλή λεπτομέρεια της όλης διαδικασίας
ανασχεδιασμού.
Στο παρακάτω σχήμα ( από τη Διακήρυξη της ΕΕΤΑΑ Ιούλιος 2018) βλέπουμε τη
προσπάθεια ενοποίησης των οντοτήτων της Δημόσιας με την Τοπική Αυτοδιοίκηση:
ΠΑΡΟΧΟΣ INTERNET
HOSTING
Web
Server
ΠΑΡΟΧΟΣ MAIL
HOSTING
Mail
Server
ΥΠ. ΔΙΟΙΚ. ΑΝΑΣ.
ΔΙΑΥΓΕΙΑ
ΥΠ. ΑΝΑΠΥΞΗΣ
ΕΣΗΔΗΣ
ΟΠΣ
ΔΗΜΟΥ
www.eprocurement.grhttps://diavgeia.gov.gr
ΟΙΚΟΝΟΜ.
ΕΛΕΓΧΟΣ
ΟΤΑ
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ
ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ
ΠΟΛΙΤΙΚΗ -
ΕΠΙΔΟΜΑΤΑ
ΥΠ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΥΠΕΝ
ΠΟΛΕΟ
ΔΟΜΙΑ
www.e-poleodomia.gr
ΥΠ. ΕΣΩΤΕΡΙΚΩΝ
ΜΗΤΡΩΟ
ΠΟΛΙΤΩΝ
https://lixdimot.ypes.gr
G-CLOUD
GOV HUB
ΥΠ. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΓΠΣ/ΑΑΔΕ
TAXIS
Η ενοποίηση των οντοτήτων αυτών θα επιτευχθεί όχι με την απλούστευση των
υφισταμένων διαδικασιών αλλά με την Λειτουργιστική και Ολιστική και Πλουραλιστική
Ερμηνεία της Πραγματικότητας.

6. 6