Zaman Khulafa Ar-Rasyidin yang diketuai Saidina Abu Bakar As-Siddiq, Saidina Umar Al-Khattab, Saidina Usman Bin Affan dan Saidina Ali Bin Abi Talib

1. Dasar pentadbiran
• Undang-undang dan perlembagaan negara
• Khalifah mempunyai kuasa membuat keputusan berdasarkan
pandangan ahli Majlis Syura dan Ijtihad
• Khalifah merupakan ketua negara
• Gabenor dan pegawai dilantik berdasarkan kecekapan dan kewibawaan
• Pemimpin dan rakyat sama-sama bertanggungjawab membangun dan
memajukan negara
• Rakyat wajib mentaati pemerintah yang taat kepada syariat Allah dan
rasulNya
• Khalifah tidak mendapat hak istimewa mengatasi undang-undang
• Rakyat boleh memberikan pandangan dan teguran kepada pemimpin
mengikut saluran yang tertentu

2. Pembaharuan dalam sistem pentadbiran
Menubuhkan Majlis Syura
 Zaman Saidina Umar Majlis Syura
khas ditubuhkan untuk memilih
khalifah
 Pandangan mereka dirujuk untuk
melantik pegawai kerajaan
 Ahli : ahlul jilil wal aqdi (pandai
menghurai dan membuat
keputusan)
Pentadbiran wilayah
 Mewujudkan jawatan gabenor
negara
 Mewujudkan jawatan baru :
I. Ketua setiausaha
II. Setiausaha
III. Pegawai pemungut cukai
IV. Pegawai polis
V. Pengurus perbendaharaan
negara
VI. Ketua hakim

3. Penubuhan Jabatan
• Dewan al-Jundi
 Mengendalikan latihan anggota
tentera
 Mengemaskini maklumat anggota
tentera
 Mengurus pebayaran gaji kepada
anggota tetap
 Mengurus perkara-perkara kebajikan
anggota tentera
• Dewan al-Kharaj
 Memungut dan mengumpul hasil
negara
 Menyediakan kemudahan kepada
orang ramai untuk membayar cukai

4. Polisi & Sumbangan
Saidina Abu Bakar As-Siddiq
o Polisi pentadbiran
• Memerangi golongan murtad / nabi palsu / enggan bayar zakat
• Menggerakkan semula tentera Usamah bin Zaid untuk memerangi
penduduk Ghassan yang telah membunuh utusan Rasulullah s.a.w
• Melantik khalifah selepasnya dengan tujuan memelihara perpaduan
o Sumbangan
• Menghapuskan golongan murtad / nabi palsu / enggan membayar
zakat
• Membebaskan negeri yang berada di bawah cengkaman Rom dan
Parsi
• Mengumpulkan tulisan al-Quran

5. Saidina Umar Al-Khattab
o Polisi pentadbiran
• Menyusun semula pentadbiran tanah dengan tidak
membahagikan tanah yang dikuasai tentera Islam sebagai
Ghanimah
• Tidak membenarkan para sahabat meninggalkan Kota Madinah
kecuali dengan izin
o Sumbangan
• Menyusun semula kanun tanah negara
• Menyusun pentadbiran Majlis Syura
• Memperkenalkan kalendar Tahun Hijrah
• Menubuhkan pasukan polis dan tentera laut untuk menjaga
keamanan
• Menubuhkan jabatan baru seperti Dewan al-Jundi dan Dewan
al-Kharaj

6. Saidina Usman Bin Affan
o Polisi pentadbiran
• Membuka peluang kepada sesiapa yang ingin berjihad
• Para sahabat tidak lagi melarang meninggalkan Kota Mekah
• Melonggarkan syarat penggunaan harta Baitulmal
• Menetapkan bacaan al-Quran hanya menggunakan lahjah Quraisy
o Sumbangan
• Menggunakan harta dan kekayaan untuk kesejahteraan negara
• Mengumpul dan membukukan al-Quran
• Memperkuatkan pasukan tentera darat dan laut

7. Saidina Ali Bin Abi Talib
o Polisi pentadbiran
• Menukar pegawai keturunan Umayyah dengan pegawai baru
• Meneruskan majlis tahkim walaupun ditentang Khawarij
o Sumbangan
• Menerima jawatan Khalifah ketika negara tidak aman

8. Kemajuan sosial
 Penduduk
 Masyarakat Islam luar semenanjung tanah Arab seperti iraq dan mesir
 Golongan bukan Islam / kafir zimmi
 Semenanjung tanah Arab yang memeluk Islam zaman Rasullullah saw
 Pendidikan
 Masjid institusi pendidikan utama
 Kuttab temapt belajar bagi kanak-kanak
 Kemudahan awam
 Membangunkan bandar baru : Khufah & Masul
 Pembinaan tali air dan empangan

9.  Kebajikan
 Saidina Umar memansuhkan ijazah kepada orang tua yahudi
yang miskin
 Melantik pegawai khas bagi menyiasat ketua wilayah agar tidak
membebankan rakyat
 Keadilan
 Tidak memilih kedudukan dalam menguatkuasa undang-undang
 Saidina Umar pernah menarik balik tanah milik sahabat mengikut
kanuntanah negara

10. Kemajuan Ekonomi
 Zaman Umar dan Usman perubahan ketara dalam ekonomi
kesan perluasan kuasa
 Banyak kawasan pertanian yang subur
 Mengemaskini Baitulmal dan menubuhkan Dewan al-Kharaj
 Undang-undang tanah diperkenal untuk mengelak tanah terbiar
 Pertambahan harta daripada zakat, jizyah, ghani ma, fai’,usyur
dan sebagainya

11. Perluasan Kuasa
Abu Bakar As-Siddiq • Dikalangan kabilah arab
sekitar Mekah dan Madinah
• Menundukkan Syria dan
Palestin
Umar Al-Khattab • Membebaskan negeri-negeri
di wilayah iraq
• Membebaskan Baitul Maqdis,
Palestin dan Mesir
Usman Bin Affan • Berkembang ke Afrika Utara
(Libya), kawasan timur
(Turkistan) dan beberapa
kawasan India
• Tentera laut menawan pulau
Cyprus
Ali Bin Abi Talib • Perluasan kawasan terhenti,
negara kurang aman

12. Kesan Kepimpinan
 Corak kepimpinan – pemimpin negara adalah ketua agama yang
mendaulatkan syariat Islam
 Sifat pimpinan – pemimpin orang yang berakhlak dan
berwawasan memajukan negara
 Ekonomi – Dasar ekonomi yang adil mewujudkan kestabilan
rakyat
 Sosial – perhatian kepada ilmu pengetahuan (akli dan nakli)
- Rakyat dilayan sama rata
- Kebajikan rakyat diutamakan

13. Kesan pemerintahan dari aspek politik
 Mengamalkan syura dalam sesuatu keputusan
 Tidak sesekali mementingkan diri
 Pentadbiran berdasarkan Al-Quran dan Al-Hadis
 Menegakkan keadilan

14. Akibat Membelakangkan Kepimpinan
Khulafa Ar-Rasyidin
 Ketua negara Islam selepas Khulafa Ar-Rasyidin dilantik secara
warisan
 Negara Islam terdedah kepada fitnah dan peperangan sesama
sendiri
 Orang munafik berpeluang memecah belah umat
 Timbul perpecahan aliran akidah seperti ahli sunnah dan syiah

15. Iktibar daripada Khulafa Arrasyidin
Akidah • Hidupkan berpandukan akidah yang benar
• Bersih daripada amalan khurafat dan bid’ah
• Sanggup menghadapi ancaman demi agama
Syariah • Cara hidup berdasarkan syariat Islam
• Kuat beribadat
• Sentiasa berjihad dengan harta atau nyawa
Akhlak • Melaksanakan tuntutan Al-Quran melalui
perkataan dan perbuatan
• Menjadi contoh / Qudwah Hasanah
Sistem sosial • Layanan yang adil
• Kebebasan mengamalkan agama
Dakwah • Penyebaran dakwah dilakukan oleh individu dan
kerajaan
• Sanggup melalui rintangan untuk berdakwah