1. TÜRKİYEDE NÜFUS VE ÖZELLİKLERİ
Son yıllarda devletlerin geleceklerini
Planlamaları bilimi (demografi) büyük önem
kazanmıştır.
Türkiye’de nüfus sayımının DİE (Devlet
İstatistik Enstitüsü) yapar.
Sayımlarda sorulan sorular; nüfusun coğrafi
dağılışını, ev halkının yapısını ve kişilerin
sosyal ekonomik özelliklerini ortaya
çıkarmaya yöneliktir.

2. CUMHURİYET DÖNEMİ NÜFUS
SAYIMLARI VE ÖZELLİKLERİ
Bir ülke toprak kazanıp-vermeme dışında; doğum-
ölüm-göçlerle nüfusunu arttırır veya azaltır.
Eğer doğumlarla gelen nüfus, ölümlerle azalan
nüfustun fazlaysa, bu tür çoğalmaya “Doğan nüfus
artışı” denir. (Türkiye gibi)
Türkiyede ilk nüfus sayımı Cumhuriyet dönemi
1927 de yapılmıştır.
1935 ten itibaren her 5 yılda sayım yapılması
dönemi açılmıştır.
1990 dan sonra 10 yıla çıkarılmıştır.
1997 sayımının amacı seçmen dağılımı ve sayısını
güncelleştirmektir.

4. Grafiği incelediğimizde artış hızının azaldığı
en önemli dönemler şunlardır.

5. 1940-45 2. Dünya savaşı ve erkeklerin askere
alınması (Seferberlik)
1960-65 Yurt dışına göç furyası başlamıştır.
1975-80 Sağ-Sol çatışmaları, siyasi-ekonomik
istikrarsızlıklar
1985 ve sonrası hep azalırAile planlaması
başarılıdır.
En önemli artış dönemleri ise;
1945-50  Savaş sonrası seferberlik bitmiştir.
1980-85  Çatışmaların sona ermesi, huzur
ortamının gelmesi
Görülüyor ki ülkemizin nüfus artış hızı hep yüksektir.

6. NÜFUS ARTIŞININ SONUÇLARI
Hızlı nüfus artışları bir ülkede savunma,
işgücü ve genç nüfusun varlığı bakımından
yararlı olsa da ;
1. Kalkınma hızını düşürür.
2. Nüfusun yaş dağılım dengesini bozar.
3. İşsizlik yaygınlaşır.
4. Açlık tehlikesi ortaya çıkar
5. Gelir dağılımı dengesizleşir.
6. Köyden kente göç hızlanır.
7. Doğal fiziki kaynaklardan aşırı yararlanılır, tüketilir.

7. TÜRKİYEDE NÜFUSUN COĞRAFİ
DAĞILIMI
Yükselti ve dağların uzanışı sebebiyle, kıyılar iç
bölgelerden çok daha fazla nüfuslanmıştır.
Marmara en nüfuslu bölgemizdir.
Doğu Anadolu en az nüfuslanmış bölgemizdir.
Aslında konu yoğunluk kavramlarıyla daha iyi
anlaşılacaktır.

8. TÜRKİYEDE NÜFUS YOĞUNLUĞU
DAĞILIŞI

9. TÜRKİYEDE NÜFUSUN YOĞUNLUĞU
Hakkari örneği ile konuyu kavrayabiliriz.

10. Bu durumda
1. Aritmetik nüfus =
2. Tarımsal nüfus =
3. Fizyolojik =
Not: Hakkari dağlık olduğundan tarım alanları sınırlıdır.
Bu yüzden tarımsal yoğunluğu, fizyolojik
yoğunluktan azdır.
Nüfus
Yüzölçümü
Tarım Nüfusu
Tarım Toprakları
Yüzölçümü
Nüfus
Tarım Alanları Yüzölçümü
yoğunluğu
yoğunluk
yoğunluğu

11. TÜRKİYE NÜFUSUNUN ÖZELLİKLERİ
1. Nüfusumuzun Yaş Gruplarına Göre Dağılımı
İnceleyeceğimiz grafik durumu ortaya koymaktadır.

12. Ülkemiz nüfusu oldukça gençtir. Bu durumun olumlu yönü;
ekonomik atılım yapmak için potansiyel güçtür.Ancak;
Bunca genci beslemek, eğitmek, iş alanı açmak en büyük
sorunlarımızdır.
Aş durumu, nüfus piramitleri ile gelişmişlik veya geri
kalmışlığı ortaya koymaktadır.

15. 2. NÜFUSUMUZUN CİNSİYETE GÖRE
DAĞILIMI
Türkiye’de göçler nüfusun cinsiyetini
etkileyen en önemli unsurdur. Şöyle ki;
Göç alan yörelerde erkek sayısı, göç veren
illerde ise kadın sayısı fazladır.
İkinci unsur doğum ve ölümlerdir. Her 100
kız çocuğuna 104 erkek çocuk doğmaktadır.
Ortalama ömürde ise kadınlar erkeklerden
daha fazla yaşamaktadır.
Nüfusumuzun cinsiyet durumunu sayım
yıllarına göre grafikte inceleyelim.

17. Birinci Dünya Savaşından çıktığımız yıllarda kadın sayısı
fazla iken, 1943 te eşitlenmiş ve sonrasında erkek sayısının
biraz daha fazla olduğu görülmektedir.
3. Aktif Nüfus (Çalışan Nüfus):
15 – 64 yaş arasıdır. Grafik incelendiğinde;

18. Eğitim süresi ve okuyan sayısının artması, tarımsal
nüfusun azalması ile aktif nüfus oranımız sürekli
düşmektedir.
Çalışan nüfusumuzun iş kollarına dağılımı ise şu
şekildedir.
%
67
% 47,6

19. Bir ülkenin gelişmiş olması demek, aktif
nüfusun sanayi ve hizmetlerde yoğunlaşması
demektir.
4. Nüfusumuzun Eğitim Durumu:
Altı yaş ve üstü yaş gurubundan başlayan ve
en üst eğitim kurumlarına kadar devam eden
süreçtir.
Gelişmiş ülkelerde okur-yazar oranı % 100,
okullaşma oranı yüksektir.
Türkiyenin durumu ise grafikteki gibidir.

24. Kırsal-Kentsel Nüfusumuz:

25. Görülüyor ki 1950 de göç olgusu başlar,
1970 lerden itibaren hızlanır.
1983 te Kır-Kent nüfusu eşitlenir ve
sonrasında kentleşme daha da artmıştır.
Göçlerin sebeplerini düşününüz?
Hızlı göçün getirdiği sorunları söyleyiniz.

26. Nüfusu arttıran faktörleri hatırlayınız!
(Toprak kazancı, doğum-doğal artış)
Türkiye’de sadece Hatay’ın Anavatan’a
katılması ile toprak kazancına dayalı nüfusunu
arttırmıştır.
Nüfus artışımız genelde doğurganlığa
dayalıdır.
Ülkemizde doğurganlık çağı 15-49 yaş
arasındadır.
NÜFUS ARTIŞI VE BU ARTIŞI
ETKİLEYEN FAKTÖRLER

27. Doğurganlığı etkileyen faktörler şunlardır;
1. Eğitim düzeyi
2. Beslenme alışkanlığı
3. Kentleşme-Sanayileşme
4. Bölgesel konum
5. Birey başına düşen gelir

28. Doğurganlığımızın sürekli düşüşte olmasını
Cumhuriyet dönemi devlet politikalarına
bağlıyabiliriz.Şöyle ki;
a)1970’e kadar çok çocuk politikası
b)1970 sonrası bakabileceğin kadar çocuk
politikası
Ölüm oranının da sürekli azaldığı görülür.Çünkü;
1. 1950’den sonra sağlık şartlarının iyileşmesi
2. Salgın hastalıkların önlenmesi
3. Ana-çocuk sağlığı hizmetlerinin yaygınlaşması
4. Hayat seviyesinin yükselmesidir.

30. GÖÇLER
GÖÇ:Ekonomik toplumsal yada siyasal
nedenlerle birey yada toplulukların yer
değiştirmesidir.
Göçlerin 3 temel sebebi vardır;
Doğal sebepler: Deprem,sel,yangın,iklim
değişiklikleri, volkan olayları
Toplumsal nedenler:Savaş,ihtilal,dini,iç
karışıklıklar ekonomik nedene dayanır.
(İşsizlik,daha iyi gelir elde teme isteği gibi)

31. Ülkemizde ve dünyada göçleri iki ana grupta
toplarız;
A) İÇ GÖÇLER:Sportif,yaylacılık,iş takibi,eğitim ve
mevsimlik iş amaçlıdır.(İnşaat,turizm,tarım)
Bunlara ülkemizden örnek şehir isimleri veriniz.
Türkiye’de iç göç hareketi 1950 sonrası başlar.
Bunda;
1. Tarımda makineleşme
2. Ulaşım imkanlarının artması
3. Hızlı nüfus artışı
4. Daha iyi yaşama isteği
5. Yeni iş imkanları elde etme amacı yatar.

32. Türkiye’de iç göçlerin başlıca özellikleri şunlardır;
1. Göçler genellikle doğudan batıya doğrudur.(en çok
göçü Doğu,Güneydoğu Anadolu ve Karadeniz
yapar.Marmara ve Ege’ye doğru)
2. Gelişmiş bölgelerde iç göç bölge içidir. (Afyon’dan
İzmir’e gibi)
3. Kentten kente göç,kırdan kente göçten daha
fazladır.
4. Göç edenlerin 15-44 yaş arası üretici nüfus ağırlıklı
olduğu görülür.
B) DIŞ GÖÇLER:Yurt dışına yapılan göçtür.Bu göçün
içinde en tehlikelisi beyin göçüdür.
Maalesef ülkemiz,Hindistan’dan sonra dünyada en
çok beyin göçü veren 2.ülkesidir

34. KIRSAL MESKEN TİPLERİMİZ
Arazi yapısı ve iklim koşullarına göre
yapılırlar.
İç Anadolu-Güneydoğu Anadolu’da
toprak(tonoz)ve kerpiç ev modelleri
Doğu Anadolu’da taş evler
Karadeniz ahşap evler
Ege hımış evler
Akdeniz taş ve ahşap evler yaygındır.

35. TOPLU YERLEŞME
MODELİ
DAĞINIK YERLEŞME
MODELİ

36. HARRAN (TONOZ) EV
MODELİ

37. KERPİÇ EV MODELİ

38. AHŞAP EV MODELİ

39. HIMIŞ EV MODELİ

40. MODERN MESKENLER