Enisa guni

Menaxhimi Financiar dhe Kontrolli në Sektorin Publik. Rasti i Shqipërisë. Enisa Guni
1
“Menaxhimi Financiar dhe Kontrolli në Sektorin Publik.
Rasti i Shqipërisë”
Enisa Guni
Dorëzuar
Universitetit Europian të Tiranës
Departamentit të Ekonomiksit dhe Financës
Në përmbushje të detyrimeve të programit Master Profesional/Master i
Shkencave në
Financë, me profil Kontabilitet dhe Raportim Financiar
Udhëheqës: Prof. Assoc. Dr. Ermela Kripa
Numri i fjalëve: 19,050
Tiranë, Korrik 2019

2
DEKLARATA E AUTORËSISË
Unë, e nënshkruara Enisa Guni, deklaroj që kjo mikrotezë përfaqëson punimin tim origjinal,
përveç rasteve të citimeve dhe referencave dhe nuk është përdorur më parë si mikrotezë apo
projekt kursi në këtë Universitet apo në Universitete të tjera.
Enisa Guni
Korrik, 2019

3
ABSTRAKT
Në një shoqëri demokratike, mënyrat me të cilat qeveritë shpenzojnë burimet e siguruara nga
tatimpaguesit, duhet të jenë transparente dhe t’i shërbejnë një zhvillimi të qëndrueshëm
ekonomik dhe social. Qytetarët, taksapaguesit, kërkojnë gjithnjë e më shumë cilësi më të lartë
shërbimesh, që qeveria duhet të ofrojë, ndërkohë që burimet financiare janë të kufizuara. Ky
ambient dhe këto sfida kërkojnë nga menaxherët e të gjitha niveleve të këtij sektori, që të jenë
krijues në përdorimin e burimeve që disponojnë dhe të maksimizojnë dobinë publike.
Shqetësimi kryesor këtu është të identifikojë se në çfarë mase sistemi i mirë i kontabilitetit në
Sektorin Publik mund të sigurojë Kontrollin Financiar dhe Përgjegjësitë në Sektorin Publik.
Analiza e regresionit linear është përdorur për të analizuar të dhënat primare, me ndihmën e
eViews 8, për të shqyrtuar ndikimin e kontrollit financiar të karakterizuar nga kontrolli i
brendshëm (vlerësimi i riskut, procedurat e kontrollit dhe sistemi i informacionit dhe
komunikimit) dhe auditimi i brendshëm mbi llogaridhënien në sektorin publik.
Studimi zbulon se ka marrëdhënie të parëndësishme pozitive midis kontrollit të brendshëm
mbi llogaridhënien dhe një marrëdhënie të konsiderueshme pozitive midis auditimit të
brendshëm dhe llogaridhënies në Shqipëri.
Fjalë kyçe: sektori publik, menaxhimi financiar dhe kontrolli, kontabilitet publik, buxhet,
auditim i brendshëm

4
DEDIKIMI
Familjes sime

5
FALENDERIME
Në përfundim të një rrugëtimi të gjatë, sigurisht që qenia njerëzore gëzon dhe feston, por më
kryesorja, i është mirënjohës të gjithë atyre që shënjuan suksesin e tij/saj.
E vështirë t’i rendisësh sipas rëndësisë...
Falenderimi më i madh i shkon udhëheqëses sime shkencore, Prof. Assoc. Dr. Ermela Kripa.
Isha e nderuar ta kisha mentore të punës sime kërkimore.
Ndihem me fat që studiova në Universitetin Europian të Tiranës, duke ndjekur
mësimdhënien dhe mësimnxënien model të këtij universiteti.
Finishin e studimeve të mia ia dedikoj, më të shtrenjtës, familjes sime.

6
PËRMBAJTJA E LËNDËS
HYRJE.....................................................................................................................................10
Qëllimi i studimit .................................................................................................................12
Objektivat e synuara.............................................................................................................12
Pyetjet kërkimore .................................................................................................................12
Hipotezat ..............................................................................................................................13
Strukturimi i studimit ...........................................................................................................14
KAPITULLI I: KONTABILITETI DHE SISTEMI I INFORMACIONIT.............................15
1.1. Kontabiliteti dhe rëndësia e informacionit kontabël .................................................15
1.2. Njësia Ekonomike .....................................................................................................16
1.3. Dallimi i njësive të sektorit publik nga njësitë e sektorit privat................................17
1.3.1. Ç’është sektori publik? ......................................................................................18
1.3.2. Ç’është sektori privat? .......................................................................................19
1.3.3. Ngjashmëritë midis sektorëve............................................................................19
1.4. Llojet e kontabilitetit.................................................................................................20
1.5. Përdoruesit e informacionit në sektorin publik .........................................................22
KAPITULLI II: MANAXHIMI DHE KONTROLLI FINANCIAR NË SEKTORIN PUBLIK
..................................................................................................................................................24
1.1. Kontrolli i Brendshëm Financiar Publik ...................................................................24
1.2. Menaxhimi Financiar dhe Kontrolli..........................................................................27
1.3. Zyrtarët kryesorë në kontabilitetin e Qeverisë dhe përgjegjësia e tyre.....................29
1.3.1. Ministria e Financave.........................................................................................29
1.3.2. Roli i Drejtorisë së Harmonizimit të Menaxhimit Financiar dhe Kontrollit për
sistemin e MFK-së............................................................................................................30
1.3.3. Nëpunësi i Parë Autorizues (NPA)....................................................................30
1.3.4. Roli i Bordit të Menaxhimit për KBFP..............................................................31
1.3.5. Titullarët e Njësive Publike ...............................................................................32

7
1.3.6. Nëpunësi Autorizues..........................................................................................33
1.3.7. Nëpunësi Zbatues...............................................................................................33
1.3.8. Auditi i Brendshëm............................................................................................34
1.3.9. Auditi i Jashtëm (KLSH) ...................................................................................35
1.4. Objektivat e kontrollit financiar dhe llogaridhënies..................................................35
1.5. Roli i kontabilitetit publik në funksion të sistemit të menaxhimit financiar dhe
kontrollit...............................................................................................................................38
1.5.1. Kontabiliteti i sektorit publik. Reformimi i tij me fokus promovimin e
transparencës dhe raportimit financiar .............................................................................38
1.5.2. Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit të Sektorit Publik. Roli i
tij në rregullimin ndërkombëtar të kontabilitetit të sektorit publik ..................................43
1.5.3. Standartet Ndërkombëtare të Kontabilitetit të Sektorit Publik ..........................46
1.5.4. Standardet kryesore për paraqitjen e pasqyrave financiare në sektorin publik ......47
1.6. Të ardhurat dhe shpenzimet publike në Shqipëri......................................................51
KAPITULLI III: METODOLOGJIA E KËRKIMIT ..............................................................53
3.1. Metodologjia .............................................................................................................53
3.2. Përshkrimi i variablave..............................................................................................54
KAPITULLI IV: ANALIZA EMPIRIKE................................................................................56
4.1. Lidhja e të ardhurave me shpenzimet............................................................................56
4.2. Prezantimi i të dhënave .............................................................................................58
4.2.1. Karakteristikat e të anketuarve...........................................................................58
4.3. Testimi i Hipotezave dhe Rezultatet .........................................................................63
PËRFUNDIME DHE REKOMANDIME ...............................................................................66
BIBLIOGRAFIA .....................................................................................................................68

8
LISTA E TABELAVE
Tabela 1. Rezultatet e regresionit.............................................................................................56
Tabela 2. Rezultatet e regresionit.............................................................................................57
Tabela 3. Rezultati ADF ..........................................................................................................57
LISTA E FIGURAVE
Figura 1. Shtyllat kryesore të KBFP........................................................................................25
Figura 2. Shtrirja e kontabilitetit qeveritar në mbarë botën………………………………….38
LISTA E GRAFIKËVE
Grafiku 1. Të ardhurat qeveritare, 2010-2018 .........................................................................52
Grafiku 2. Shpenzimet qeveritare, 2010-2018.........................................................................52

9
LISTA E SHKURTIMEVE
AB – Audit i Brendshëm
ADF – Augmentet Dickey Fulle
COSO- Komiteti i Sponsorizimit të Organizatave
DH/MFK - Drejtoria e Harmonizimit të Menaxhimit Financiar dhe Kontrollit
MF – Ministria e Financave
MFK – Menaxhimi Financiar dhe Kontrolli
MSB –Menaxhimi i Sistemit Buxhetor
NA - Nëpunësit Autorizues
NjQ – Njësi Qendrore
NjV – Njësi Vendore
NPA - Nëpunësi i Parë Autorizues
NZ - Nëpunësi Zbatues
KBFP - Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik
KLSH – Kontrolli i Lartë i Shtetit
KM - Kryeministri

10
HYRJE
Aktivitetet e qeverisë në ditët e sotme janë rritur në masë të madhe. Rritja e funksioneve dhe
aktiviteteve të qeverisë vjen si rezultat i natyrës komplekse të shoqërisë moderne. Për
qeverinë, që të jetojë në përgjegjësinë e saj, duhet të merret kujdes në menaxhimin e
resurseve të pakta në dispozicion për të arritur këto qëllime të dëshirueshme.
Përveç mirëmbajtjes së ligjit dhe urdhrave, paqes dhe stabilitetit, qeveria është gjithashtu e
përfshirë në ofrimin e shërbimeve sociale si sigurimi i rrugëve të mira, transportit, ujit të
pijshëm, fuqisë dhe energjisë, etj. Të gjitha këto shërbime kanë nevojë për para (financa).
Është gjithashtu detyrë e qeverisë të gjenerojë të ardhura për arritjen e qëllimeve dhe
objektivave të saj - duke krijuar mirëqenie sociale dhe harmoni në shoqëri.
Financat janë një burim kritik në zinxhirin e prodhimit dhe prandaj duhet të përdoren me
kujdes për të arritur rezultate. Në këtë premisë, kontrolli financiar dhe llogaridhënia në
sektorin publik bëhen të domosdoshme. Ky hulumtim përpiqet të zbulojë arsyet e
performancës së dobët nga qeveria në lidhje me kontrollin financiar dhe përgjegjshmërinë në
sektorin publik.
Agjencitë qeveritare ose sektori publik janë shumë heterogjene në natyrë dhe kështu natyra e
kontrollit financiar është krejtësisht e ndryshme nga ajo e sektorëve privatë në shumë
mënyra.
Si pasojë e natyrës heterogjene të sektorit publik, rregulloret financiare që drejtojnë
aktivitetet ose transaksionet financiare në sektorin publik janë të përfshira në ligjin që e
rregullon.
(Heald, 1999) përmbledh përfitimet e kontrollit financiar dhe llogaridhënies në sektorin
publik si mëposhtë:
- Justifikon vlerësimet e sektorit publik;
- Siguron dhe mbikëqyr përdorimin e fondeve të ndara;
- Është mjeti për përcaktimin e kohës së shpenzimeve dhe auditimin e llogarive.
Në të njëjtën mënyrë, (Jõgiste, 2013) gjithashtu liston një numër fakotrësh të rëndësishëm që
lidhet me kontrollin financiar dhe llogaridhënien, si mëposhtë.

11
1. Që të sigurojë sistemin e gjerë dhe specifik të kontabilitetit të miratuar në regjistrimin
e transaksioneve financiare.
2. Të sigurohet që transaksionet të mbeten brenda kuadrit ligjor dhe zvogëlon më tej
rrezikun e mashtrimit.
3. Siguron bazën për menaxhimin financiar dhe kontrollin.
Ministria e Financave është një nga ministritë mëmë në qeverinë e Shtetit Shqiptar, ndërsa
ministri i Financave është shefi i kontabilitetit në ministri. Ministria ka drejtori dhe njësi të
tjera, disa prej të cilave përfshijnë drejtorinë e auditimit, bordit të të hyrave të brendshme,
statistikat dhe regjistrimet, buxhetin dhe logjistika, etj.
Baza për një sistem efikas të kontrollit të brendshëm në njësitë publike është llogaridhënia
menaxheriale. Sipas Ligjit për MFK-në1
, drejtuesit e njësive publike kanë detyrimin të
zbatojnë parimet e menaxhimit të shëndoshë financiar dhe legjitimitetin në administrimin e
fondeve publike dhe çdo aktivitet tjetër të lidhur me to.
Drejtuesit e njësive publike qendrore dhe vendore japin llogari përkatësisht te Këshilli i
Ministrave, Parlamenti ose te Këshilli i njësive të qeverisjes vendore për arritjen e
objektivave të njësive duke i menaxhuar fondet publike në mënyrë të ligjshme, ekonomike,
efikase dhe efektive.
Drejtuesit e njësive shpenzuese, njësive publike tregtare dhe organizatave të tjera që
shpenzojnë para publike, japin llogari në lidhje me arritjen e objektivave të tyre te organet që
i kanë emëruar ata, duke menaxhuar fondet publike me ligjshmëri, ekonomi, efikasitet dhe
efektivitet.
Kur zbatimi i programeve, përfshin më shumë se një njësi publike, drejtuesit e njësive në
fjalë duhet të nënshkruajnë marrëveshje ose udhëzime të përbashkëta mbi fushën e
përgjegjësisë menaxheriale që do të mbajë secili prej tyre.
11
Menaxhimi Financiar dhe Kontrolli

12
Qëllimi i studimit
Puna kërkimore ka për qëllim shqyrtimin e efektit të kontrollit financiar dhe llogaridhënies në
sektorin publik. Për këtë arsye janë marrë në studim njësitë publike qendrore dhe vendore.
Objektivat e synuara
Objektivat e studimit mund të përmblidhen në këto pika kryesore:
Cila është lidhja që ekziston mes kontrollit të brendshëm dhe llogaridhënies në sektorin
publik?
Cila është lidhja që ekziston mes kontrollit financiar dhe përgjegjësisë në sektorin publik?
A. Të identifikikohet ku ekziston problematika më e madhe në lidhje me implementimin
e sistemit;
B. Të konstatohet se deri në çfarë mase janë të lidhur Kontrolli i Brendshëm dhe
Përgjegjshmëria në Sektorin Publik;
C. Të matet lidhja e Auditimit të Brendshëm dhe Përgjegjësive/Llogaridhënies në
Sektorin Publik.
Pyetjet kërkimore
Në këtë studim, dy janë pyetjet kryesore që do të analizohen nëpërmjet analizës
ekonometrike:
Cila është lidhja që ekziston mes kontrollit të brendshëm dhe llogaridhënies në sektorin
publik?
Cila është lidhja që ekziston mes kontrollit financiar dhe përgjegjësisë në sektorin publik?

13
Hipotezat
Hipotezat janë deklarata paraprake e propozimeve të bëra në lidhje me studimin në një
mënyrë të verifikueshme. Termi “i verifikueshëm” ose “i testueshëm” siç përdoret këtu
nënkupton që hipoteza mund të pranohet ose të refuzohet.
Prandaj, hipotezat e mëposhtme kërkimore janë formuluar bazuar në problemet e studimit të
cekura më lart:
HIPOTEZA I
H0: Ekziston një marrëdhënie pozitive dhe e rëndësishme mes Kontrollit të Brendshëm dhe
Përgjegjshmërisë në Sektorin Publik.
H1: Ekziston një marrëdhënie pozitive dhe e pa rëndësishme mes Kontrollit të Brendshëm
dhe Përgjegjshmërisë në Sektorin Publik.
HIPOTEZA II
H0: Ekziston një marrëdhënie pozitive dhe e rëndësishme ndërmjet Auditimit të Brendshëm
dhe Përgjegjësive/Llogaridhënies në Sektorin Publik.
H1: Ekziston një marrëdhënie pozitive dhe e parëndësishme ndërmjet Auditimit të Brendshëm
dhe Përgjegjësive/Llogaridhënies në Sektorin Publik.

14
Strukturimi i studimit
Në Kapitullin e Parë trajtohet kontabiliteti dhe rëndësia e informacionit kontabël, bëhen
dallimet si dhe ngjashmëritë e njësive të sektorit publik nga njësitë e sektorit privat, llojet e
kontabilitetit, si dhe përdoruesit e informacionit në sektorin publik. Roli i informacionit në
drejtimin e një sistemi ekonomik është pa diskutim shumë i madh. Të gjithë ata që kanë
lidhje me jetën e një njësie ekonomike, aksionerët, furnitorët, bankat, shteti, etj. dëshirojnë të
kenë një kuadër të përpiktë dhe të përditësuar të ecurisë së njësisë ekonomike.
Kapitulli Dytë shpjegon kontrollin e brendshëm financiar publik, menaxhimin financiar,
zyrtarët kryesorë në kontabilitetin e Qeverisë dhe përgjegjësia e tyre, objektivat e kontrollit
financiar dhe llogaridhënies, të ardhurat dhe shpenzimet publike në Shqipëri.
Kontrolli i Brendshëm Financiar Publik është një term dhe koncept i zhvilluar nga Komisioni
Evropian për të ndihmuar në të kuptuarit dhe vënien në zbatim të sistemeve të kontrollit të
mirëzhvilluara dhe efektive.
Një sistem i kontrollit të brendshëm mund të japë siguri të arsyeshme - jo absolute - për
menaxhimin, në lidhje me arritjen e objektivave të njësisë publike. Siguri e arsyeshme do të
thotë një nivel i kënaqshëm i besimit sipas vlerësimeve të caktuara të kostove, përfitimeve
dhe risqeve. Përcaktimi sesa e arsyeshme është siguria kërkon gjykim menaxherial. Në
ushtrimin e këtij gjykimi, menaxherët duhet të identifikojnë risqet e natyrshme në aktivitetet,
programet dhe projektet e tyre, të vlerësojnë këto risqe dhe të përcaktojnë nivelet e
pranueshme të riskut në rrethana të ndryshme.
Në Kapitullin Tre shpjegohet metodologjia, programi i prdorur për analizën ekonometrike të
zhvilluar, si dhe variablat e përdorura në model, së bashku me shpjegimet teorike të tyre.
Në Kapitullin e Katërt realizohet analiza empirike, duke filluar me shpjegimin e
metodologjisë së përdorur, prezantohen të dhënat, karakteristikat e të anketuarve, si dhe
testohen hipotezat dhe jepen rezultatet.
Në fund jepen Përfundime dhe Rekomandime lidhur me gjetjet e studimit.

15
KAPITULLI I: KONTABILITETI DHE SISTEMI I INFORMACIONIT
1.1. Kontabiliteti dhe rëndësia e informacionit kontabël2
Informacioni i kontabilitetit luan një rol pozitiv në integritetin e vendimeve si dhe në suksesin
e planeve të zhvillimit; ky rol rrjedh nga disponueshmëria e informacionit të kërkuar për
përgatitjen, zbatimin dhe ndjekjen e këtyre planeve. Në shumë raste, mosplotësimi i këtyre
planeve i atribuohet kryesisht mungesës së një vlerësimi serioz të rolit të kontabilitetit në
arritjen e planeve të zhvillimit ekonomik. Mungesa e informacionit të kërkuar është një nga
pengesat që ndikojnë negativisht në planet zhvillimore; një efekt i tillë përfaqësohet duke
zgjedhur modelin i cili bazohet në baza joreale; përveç kësaj, një model i tillë mund të
mbulojë aspekte të caktuara të ekonomisë; aspekte të tilla nuk janë të rëndësishme.
Megjithatë, informacioni në lidhje me to është në dispozicion. Mungesa e informacionit për
mungesën relative të burimeve në dispozicion çon në keqpërdorimin e këtyre burimeve;
përveç kësaj, mungesa e informacioneve për arritjen e planit zhvillimor bën që asnjë
ndryshim i këtyre planeve të jetë i pamundur.
Bazuar në faktin se kontabiliteti është një nga shkencat shoqërore që synojnë t’i shërbejë
nevojave të ndryshme të objekteve të biznesit privat dhe publik, ajo ndikohet nga ndryshimet
e kushteve të përgjithshme ekonomike, sociale, ligjore dhe politike që mbizotërojnë në çdo
vend ose mjedis të caktuar në çdo periudhë. Informacioni i kontabilitetit është rezultat i
kërkesave të caktuara të cilat ndryshojnë për shkak të faktorëve të ndryshëm mjedisorë
brenda mjediseve ekonomike, sociale, ligjore dhe politike në të cilat punon kontabiliteti. Për
të arritur këtë zhvillim të kontabilitetit, studime dhe hulumtime të ndryshme që lidhen me
aspektet e ndryshme të kontabilitetit duhet të bëhen në kuadër të hulumtimit shkencor
kontabël të përfaqësuar nga hulumtimet shkencore të kryera nga akademikët në universitete
ose profesionistët që ushtrojnë profesionin brenda arsimit të vazhdueshëm dhe studimet
pasuniversitare të magjistraturës dhe diplomave të doktoraturës; bazuar në studime të tilla,
kontributet e kontabilitetit për t’i shërbyer zhvillimit ekonomik nëpërmjet sigurimit të
informacionit kontabël të integruar mbi të cilin mund të mbështetet.
Bazuar në vështirësitë ekonomike dhe administrative të tilla si mungesa e faktorëve të
produktit dhe rritja e lartë e normave të popullsisë me të cilat ballafaqohen vendet në zhvillim
2
Ministria e Financave, D. e. (2011). Kontabiliteti Publik dhe Raportimi Financiar. Ministria e Financave,
Drejtoria e Përgjithshme e Auditimit.

16
përveç pabarazive të pagesave si dhe ndryshimet ndërkombëtare që kanë të bëjnë me çmimet
dhe kontrollin e vendeve të zhvilluara mbi pasurinë e vendet e varfra, mund të konstatohet se
hulumtimi shkencor i kontabilitetit është një burim i madh i përgatitjes së studimeve të
përshtatshme që kontribuojnë në zhvillimin e kontabilitetit në një mënyrë që i mundëson asaj
të luajë një rol të rëndësishëm që kontribuon në shpërndarjen më të mirë të burimeve në
dispozicion përmes vlerësimit të vlefshmërisë së projekteve , duke identifikuar prioritetet e
projekteve duke zgjedhur standarde të përshtatshme të investimit, zbatimit dhe ndjekjes; një
çështje e tillë mund të bëhet përmes një sistemi efektiv të kontrollit dhe vlerësimit të
performancës.
Ky studim ka për qëllim të identifikojë se deri në ç'masë kontabiliteti dhe kërkimi shkencor i
kontabilitetit janë të rëndësishme për të arritur zhvillimin ekonomik nëpërmjet informacionit
kontabël dhe nevojës për zhvillimin e kontabilitetit që shërben për zhvillimin ekonomik; kjo
mund të arrihet përmes studimit të qëndrimeve dhe fushëveprimit të kërkimit shkencor
kontabël që kontribuon në arritjen e zhvillimit ekonomik (Ministria e Financave, 2011).
1.2. Njësia Ekonomike3
Një njësi ekonomike kontabël është një biznes për të cilin mbahet një grup i veçantë i të
dhënave të kontabilitetit. Organizata duhet të angazhohet në aktivitete ekonomike të
identifikueshme qartë, të kontrollojë burimet ekonomike dhe të ndahet nga transaksionet
personale të zyrtarëve, pronarëve dhe punonjësve të saj. Shembuj të subjekteve të
kontabilitetit janë korporata, partneritete dhe besime.
Pasi të krijohet, një tabelë llogarish dhe politikash kontabël krijohen për një njësi ekonomike
kontabël, të cilat përbëjnë bazën për një sistem të veçantë të kontabilitetit. Transaksionet e
biznesit pastaj regjistrohen në një libër të përgjithshëm që pasqyron aktivitetet e
vazhdueshme të njësisë ekonomike. Rezultati i këtyre aktiviteteve të regjistrimit është
pasqyrat financiare që janë specifike për entitetin e kontabilitetit.
3

17
Koncepti i njësisë së kontabilitetit përdoret për të përcaktuar pronësinë e aktiveve dhe
detyrimin për pasivet, si dhe për të përcaktuar rentabilitetin e një grupi specifik të aktiviteteve
ekonomike.
Parimet e njësisë ekonomike është një parim kontabël që thotë se financat e njësisë
ekonomike duhet të mbahen të ndara nga ato të pronarit, partnerëve, aksionarëve ose
bizneseve të lidhura.
Një entitet ekonomik, biznesi ose financiar është çdo lloj organizate që është themeluar për
qëllime tregtimi ose fitimi.
Sipas parimeve të njësisë ekonomike, të gjitha transaksionet financiare duhet të caktohen në
një njësi ekonomike specifike, dhe njësitë ekonomike nuk mund të përzihen me të dhënat e
tyre kontabël, llogaritë bankare, pasuritë ose detyrimet.
Parimet e njësisë ekonomike zbatohen për të gjitha subjektet financiare, pavarësisht nga
struktura. Përjashtimi i vetëm janë filialet dhe kompanitë e tyre mëmë, të cilat mund të
kombinojnë pasqyrat e tyre financiare nëpërmjet një procesi të quajtur konsolidimi i grupit.
Që të jepet një pamje e qartë e qëllimit të raportimit financiar në njësitë ekonomike të sektorit
publik dhe privat le të trajtojmë si fillim dallimet ndërmjet njësive ekonomike të sektorit
publik dhe atyre të sektorit privat, vecanrisht për objektivat e tyre, dhe se si këto objektiva të
ndryshme ndikojnë në raportet financiare të subjekteve të sektorit publik dhe të sektorit
privat. Në çështjen tjetër do të përshkruajmë përdoruesit më të zakonshëm të informacionit
financiar të sektorit publik dhe informacionin që ata kërkojnë në raportet financiare
(Ministria e Financave, 2011).
1.3. Dallimi i njësive të sektorit publik nga njësitë e sektorit privat4
Që të mund të japim qartësisht dallimit midis sektorit publik dhe atij privat është mirë të
fokusohemi te përkufizimi që i bëhet të dy sektorëve.
4

18
1.3.1. Ç’është sektori publik?
Sektori publik zakonisht përbëhet nga organizata që janë në pronësi dhe që operojnë nga
qeveria dhe ekzistojnë për të ofruar shërbime për qytetarët e saj. Ngjashëm me sektorin
vullnetar, organizatat në sektorin publik nuk kërkojnë të gjenerojnë një fitim.
Financimi për shërbimet publike zakonisht ngrihet përmes një sërë metodash, duke përfshirë
taksat, tarifat dhe përmes transfertave financiare nga nivelet e tjera të qeverisjes (p.sh. nga një
federatë në një qeveri provinciale ose shtetërore).
Qeveritë e ndryshme nga e gjithë bota mund të përdorin metodën e vet unike të financimit për
shërbimet publike.
Për shembull, në Kanada një korporatë Crown është një ndërmarrje në pronësi të Crown (ose
Mbretëreshës), por ende ka aftësinë për të funksionuar si një ndërmarrje private. BC Lottery
Corporation është një korporatë provinciale Crown dhe ka gjeneruar 1.17 miliardë dollarë të
ardhura neto që ishte në gjendje të investonte drejtpërdrejt në ekonomi.
Ndonjëherë sektori publik do të jetë partner me një organizatë në sektorin privat për të krijuar
një partneritet publik-privat. Këto organizata hibride (me emrin P3) punojnë së bashku për të
ofruar së bashku një shërbim ose sipërmarrje biznesi në një komunitet.
Përmes procesit të outsourcing, organizatat e sektorit publik shpesh do të angazhojnë
ndërmarrje private për të ofruar mallra dhe shërbime për qytetarët e saj.
Shembuj të organizatave në sektorin publik përfshijnë:
• Edukimi (Shkollat, Bibliotekat)
• Elektriciteti
• Shërbimet e urgjencës
• Shërbimi i zjarrfikëses
• Gazi dhe nafta
• Kujdesi shëndetësor
• Infrastrukturë
• Zbatimi i ligjit
• Shërbimet e Policisë
• Shërbimi Postar
• Sherbimet sociale

19
• Menaxhimi i Mbeturinave
Organizatat e sektorit publik zakonisht ekzistojnë në tri nivele:
• Federale ose Kombëtare
• Rajonale (Shtetërore ose Provinciale)
• Lokale (Komunale ose Qarku) (Ministria e Financave, 2011).
1.3.2. Ç’është sektori privat?
Sektori privat i referohet organizatave që kanë një strategji dhe mision thelbësor për t’u
angazhuar në aktivitete në kërkim fitimprurës, qoftë përmes prodhimit të mallrave, dhënies së
shërbimeve, dhe/ose komercializimit. Kjo përfshin institucionet financiare dhe ndërmjetësit,
ndërmarrjet e vogla dhe të mesme (NVM), sipërmarrësit individualë, fermerët, kooperativat
dhe korporatat e mëdha, të cilat veprojnë në sektorët formalë dhe joformalë. Ky përkufizim
përjashton themelet e pavarura, organizatat joqeveritare (OJQ) dhe organizatat e shoqërisë
civile (duke përfshirë shoqatat e biznesit).
Organizatat në sektorin privat zakonisht janë të lira nga kontrolli ose pronësia e qeverisë, por
nganjëherë zgjedhin të bashkohen me një organ qeveritar në një partneritet publik-privat për
të ofruar së bashku një shërbim apo ndërmarrje biznesi në një komunitet.
Biznesi i vogël në pronësi private përbën një pjesë të madhe të sektorit privat. Pavarësisht
nga ky fakt, ky sektor krenohet me një larmi të pasur të individëve, partneriteteve dhe
grupeve - nga dyqanet e vogla dhe ato të popit deri te konglomeratet shumëkombëshe.
1.3.3. Ngjashmëritë midis sektorëve
Megjithë dallimet midis tyre, të dy sektorët përsa i përket trajtimeve kontabël kanë shumë
ngjashmërira. Të dy sektorët zbatojnë llogarimbajtjen me regjistrim të dyfishtë, aplikojnë të
njëjtat parime themelore të kontabilitetit, të tilla si parimi i kujdesit te vijimesise apo rrjedhes
dhe të dy aplikojnë të njëjtat standarde kontabiliteti. Ndalemi tani në objektivat kryesore që
ka secili sektor duke u përqëndruar tek dallimet që kanë këto objektiva. Objektivi kryesor i
njësive ekonomike të sektorit privat është rritja maksimale e mirëqënies të aksionerëve. Kjo
arrihet duke rritur në maksimum fitimin nëpërmjet rritjes maksimale të kthimit nga kapitali i

20
përdorur si dhe rritjes të fitimit për çdo aksion. Si hap të ndërmjetem, drejtuesit e njësive
ekonomike mund të ndjekin objektiva të tjera, që në një afat më të gjatë kohe do të rritin në
maksimum fitimet, si psh hyrja e produkteve të reja në treg ose përpjekja për tu zgjeruar në
tregje të reja pra për të rritur aksionet e tregut, të cilat eventualisht do të rritin fitimet.
Qëllimi kryesor i subjekteve të sektorit publik, të tilla si organet shtetërore, autoritete lokale
apo sigurues të kujdesit shëndetsor, nuk është vetëm prodhimi i mallrave apo i shërbimeve
për rishitje, pra ata nuk kanë si qëllim primar fitimin. Objektivi i tyre financiar është sekondar
në raport me objektivat socialë, që kanë fushë veprimi që nga strehimi, arsimi dhe deri tek
mbledhja e taksave.
1.4. Llojet e kontabilitetit5
Si rezultat i zhvillimeve ekonomike, industriale dhe teknologjike, janë shfaqur fusha të
ndryshme të specializuara në kontabilitet.
Ka disa lloje të kontabilitetit që shkojnë nga auditimi në përgatitjen e kthimit të taksave.
Kontabilistët priren të specializohen në një nga këto fusha, gjë që çon në gjurmët e ndryshme
të karrierës të përmendura më poshtë:
Kontabiliteti financiar. Kjo fushë ka të bëjë me bashkimin e informacionit financiar në
raportet e jashtme. Kontabiliteti financiar kërkon njohuri të detajuara të kuadrit kontabël të
përdorur nga lexuesi i pasqyrave financiare të një kompanie, siç janë Parimet e Kontabilitetit
të Përgjithshme (GAAP) ose Standardet Ndërkombëtare të Raportimit Financiar (SNRF).
Ose, nëse një kompani është mbajtur publikisht, ajo kërkon njohuri të standardeve të lëshuara
nga njësia qeveritare përgjegjëse për raportimin e kompanisë publike në një vend të caktuar
(siç është Komisioni i Letrave me Vlerë dhe Exchange në Shtetet e Bashkuara). Ka disa
gjurmë karriere të përfshira në kontabilitetin financiar. Ekziston një specialitet në raportimin
e jashtëm, i cili zakonisht përfshin njohuri të hollësishme të standardeve të kontabilitetit.
Ekziston edhe pista e kontrollorëve, e cila kërkon një njohuri të kombinuar të kontabilitetit
financiar dhe menaxherial.
5

21
Kontabiliteti publik. Kjo fushë hulumton pasqyrat financiare dhe sistemet kontabël
mbështetëse të kompanive të klientëve, për të siguruar siguri që pasqyrat financiare të
mbledhura nga klientët në mënyrë të drejtë paraqesin rezultatet e tyre financiare dhe
pozicionin financiar. Kjo fushë kërkon njohuri të shkëlqyeshme të kuadrit përkatës të
kontabilitetit, si dhe një personalitet kureshtar që mund të përfshijë në sistemet e klientit sipas
nevojës. Rruga e karrierës këtu është të përparojë përmes pozicioneve të ndryshme të stafit të
auditimit për t’u bërë një partner auditimi.
Kontabiliteti i qeverisë. Kjo fushë përdor një kornizë unike të kontabilitetit për të krijuar dhe
menaxhuar fondet, prej të cilave holla është disbursuar për të paguar për një numër
shpenzimesh lidhur me ofrimin e shërbimeve nga një njësi qeveritare. Kontabiliteti i qeverisë
kërkon një aftësi të tillë të ndryshme që kontabilistët priren të specializohen në këtë fushë për
të gjithë karrierën e tyre. Qeveria merr një numër vendimesh të tjera, që lidhen me arsimin,
shëndetësinë, planifikimin ekonomik, për të cilat ajo ka nevojë për informacion të saktë dhe
të besueshëm. Si i tillë, qeveria kërkon përgjegjësi të rrepta në sektorin e korporatave, gjë që
detyron procesin e kontabilitetit të jetë sa më objektiv dhe formal.
Kontabiliteti i kostos. Kontabiliteti i kostos bën të dhënat e përpunuara të kostos në lidhje me
produktet, operacionet dhe funksionet e ndryshme. Është procesi i përcaktimit dhe duke
akumuluar koston e një produkti ose aktiviteti të caktuar. Çdo produkt, funksioni, punë ose
proces për të cilat përcaktohen dhe grumbullohen kostot, quhen qendra kostoje.
Qëllimi themelor i kontabilitetit të kostos është që të sigurojë një ndarje të detajuar të kostos
së departamenteve, proceseve, vendeve të punës, produkteve, territoreve të shitjes, etj., Në
mënyrë që kontrolli efektiv i kostove të mund të ushtrohet. Kontabiliteti i kostos gjithashtu
ndihmon në marrjen e vendimeve të të ardhurave siç janë ato që lidhen me çmimet,
përzgjedhjen e produkteve, vendimet e volumit të fitimit, zgjerimin e biznesit, vendimet për
zëvendësim etj.
Kontabiliteti mjeko-ligjor. Kjo fushë përfshin rindërtimin e informacionit financiar kur një
grup i plotë i të dhënave financiare nuk është i disponueshëm. Ky set i aftësive mund të
përdoret për të rindërtuar të dhënat e një biznesi të shkatërruar, për të rindërtuar shënime
mashtruese, për të kthyer të dhënat e kontabilitetit të bazës së parasë në bazë akruale, e
kështu me radhë. Kjo karrierë ka tendencë për të tërhequr auditorët. Zakonisht është një
pozitë konsultuese, pasi disa biznese kërkojnë shërbimet e një kontabilisti mjeko-ligjor me

22
orar të plotë. Ata në këtë fushë kanë më shumë gjasa të përfshihen në industrinë e
sigurimeve, mbështetjen ligjore, ose brenda një praktike specialiteti të një firme auditimi.
Kontabiliteti i menaxhimit. Kjo fushë ka të bëjë me procesin e grumbullimit të informacionit
të kontabilitetit për raportimin e brendshëm operacional. Ai përfshin fusha të tilla si
kontabiliteti i kostos dhe kostoja e synuar. Një udhë karriere në këtë fushë mund të çojë
përfundimisht në pozitën kontrolluese, ose mund të ndahet në një numër pozicionesh
specialiteti, siç janë kontabilisti i kostos, nëpunësi i faturimit, nëpunësi i pagave dhe nëpunësi
i pagave.
Kontabiliteti tatimor. Kjo fushë ka të bëjë me përputhjen e duhur me rregulloret tatimore,
dosjet e taksave dhe planifikimin e taksave për të ulur barrën tatimore të një kompanie në të
ardhmen. Ka shumë specialitete tatimore, duke ndjekur drejt pozicionit të drejtuesit të
tatimeve.
Auditimi i brendshëm. Kjo fushë ka të bëjë me ekzaminimin e sistemeve dhe transaksioneve
të një kompanie për të vënë në pah dobësitë, mashtrimet, mbeturinat dhe keqmenaxhimin, si
dhe raportimin e këtyre gjetjeve tek menaxhmenti. Rruga e karrierës përparon nga pozita të
ndryshme të auditorit të brendshëm tek menaxheri i auditimit të brendshëm. Ekzistojnë
specialitete në dispozicion, siç janë auditori i sistemeve të informacionit dhe auditori
mjedisor.
1.5. Përdoruesit e informacionit në sektorin publik6
Përdoruesit kryesorë të pasqyrave financiare të sektorit privat janë aksionerët dhe investitorët,
dhe standardet e kontabilitetit synojnë të fokusohen në sigurimin e informacionit që u duhet
aksionerëve dhe investitorëve (si psh informacioni për fitimin për çdo aksion, raporti për
kthimin mbi investimin, kthimin mbi kapitalin e investuar, etj). Ndërsa pasqyrat financiare në
sektorin publik synojnë një rreth më të gjërë dhe të ndryshëm përdoruesish, që nga
taksapaguesit deri tek organet qëndrore të qeverisjes.
Me qëllim që të kuptohet objektivi i kontabiliteti në sektorin publik në do të shohim kush
janë përdoruesit e tjerë të raporteve financiare dhe çfarë informacioni kërkojnë ata në
pasqyrat financiare. Ndalojmë në disa prej tyre”
6

23
Përdoruesit e informacionit të grumbulluar në organet e qeverisjes vendore:
Konsumatorët e shërbimeve, taksapaguesit e zonës/votuesit – informacion për performancën
në raport me objektivat si dhe për përdorimin sa më të mirë të burimeve për të gjykuar për
realizimin e detyrave nga këshillat.
Partnerë nga sektori privat – psh një njësi ekonomike që kërkon të hyjë në kontrate me
organet e pushtetit vendor për të siguruar shërbime për arsimin do të ishte e interesuar për
shumën totale të shpenzuar për arsimin në vitet e mëparshme.
Konkurrues të sektorit privat – shërbime që sigurohen nga pushteti lokal, si groposja e
mbeturinave apo shërbimet e gjelbërimit, që mund të kryhen edhe me njësi konkuruese të
sektorit privat, të cilat do të ishin të interesuara për informacionin lidhur me të hyrat dhe
shpenzimet për këto lloj shërbimesh.
Organizma të tjera të pushtetit vendor – për qëllime matje niveli dhe për krahasim.
Qeveria – për përpilimin e statistikave për huatë në sektorin publik për të vepruar në
përputhje me ligjet fiskale.
Përdoruesit e informacionit të grumbulluar në organet e qeverisjes qendrore:
Ministritë – informacion për shumën totale të shpenzimeve, huatë dhe si janë plotësuar
objektivat e premtuara nga qeveria për të vërtetuar performancën. Kjo do të ndikonte në
vendimmarrje, përfshi buxhetet e viteve të ardhshme.
Konsumatorët e shërbimeve, taksapaguesit dhe votuesit – informacion për performancën
kundrejt objektivave dhe premtimeve elektorale për të përcaktuar performancën dhe për të
vlerësuar për kë të votojë.
Bizneset – informacion çfarë grantesh/financimesh disponohen psh një prodhues motorrash
për avionët do të ishte i interesuar për buxhetin e mbrojtjes.
Përdoruesit e informacionit të grumbulluar në njësitë e kujdesit shëndetsor (spitalet):
Konsumatorët, si pacientët dhe grupet e mbështetjes të pacientëve – informacion për treguesit
e performacës të tillë si koha në listat e pritjes, informacion për shpenzimet mesatare për çdo
pacient për të përcaktuar nëse spitali ecën sipas parashikimeve të tyre.

24
Qeveria – për të përcaktuar përdorimin e fondeve sipas kushteve të financimit, për
planifikimin e niveleve të financimit si dhe për raportin përmbledhës financiar për sektorin e
shëndetsisë.
Organizatat bamirëse – organizatat bamirëse mjekësore mund t‘i shfrytëzojnë raportet
financiare të spitaleve për të parë p.sh, cili spital ka më shumë nevoja për ti dhuruar një paisje
të dializës të veshkave.
Spitale të tjera – spitalet private do të ishin të interesuara për informacionin e një raporti
financiar të një spitali publik me qëllim përcaktimi të nivelit dhë për krahasim.
Përdoruesit e informacionit të grumbulluar në institucionet e arsimit të lartë universitar:
Organet që japin grante për kërkime – informacion për nivelet e financimit dhe
performancën në raport me objektivat për të përcaktuar si janë shfrytëzuar grantet dhe cilat
universitete duhet të marrin grante në të ardhmen, si grante për kërkime mjeksore
Konsumatorët, si studentët apo unionet studentore - informacion për financimin e granteve
për ti kërkuar qeverisë më tepër fonde.
Universitetet e tjera – informacion për krahasim dhe për të parë nivelin e zhvillimit
(Ministria e Financave, 2011).
KAPITULLI II: MANAXHIMI DHE KONTROLLI FINANCIAR NË
SEKTORIN PUBLIK7
1.1. Kontrolli i Brendshëm Financiar Publik
Njësitë Publike mbledhin dhe shpenzojnë fonde në emër të taksapaguesve. Taksapaguesit
duhet të sigurohen se këto njësi i administrojnë fondet me kujdesin e duhur. Për të arriturkëtë,
është zhvilluar dhe vënë në zbatim Sistemi i Kontrollit i mbështetur në konceptin e Kontrollit
të Brendshëm Financiar Publik (KBFP).
7
Ministria r Financave. Strategjia për Menaxhimin e Financave Publike, 2014 - 2020.

25
Kontrolli i Brendshëm Financiar Publik është një term dhe koncept i zhvilluar nga Komisioni
Evropian për të ndihmuar në të kuptuarit dhe vënien në zbatim të sistemeve të kontrollit të
mirëzhvilluara dhe efektive.
Një sistem i kontrollit të brendshëm mund të japë siguri të arsyeshme - jo absolute - për
menaxhimin, në lidhje me arritjen e objektivave të njësisë publike. Siguri e arsyeshme do të
thotë një nivel i kënaqshëm i besimit sipas vlerësimeve të caktuara të kostove, përfitimeve
dhe risqeve. Përcaktimi sesa e arsyeshme është siguria kërkon gjykim menaxherial. Në
ushtrimin e këtij gjykimi, menaxherët duhet të identifikojnë risqet e natyrshme në aktivitetet,
programet dhe projektet e tyre, të vlerësojnë këto risqe dhe të përcaktojnë nivelet e
pranueshme të riskut në rrethana të ndryshme.
KBFP është një pjesë integrale e menaxhimit të financave publike kombëtare që lidhet me të
gjithë buxhetin publik, në veçanti me të ardhurat dhe shpenzimet e qeverisë qendrore, duke
përfshirë fondet e BE-së si dhe fonde të tjera. KBFP gjithashtu përfshin harmonizimin
qendror dhe koordinimin e MFK-së, si dhe AB-së. Ajo duhet të sigurojë që njësia publike
arrin vlerën për para në mënyrë të ligjshme, të përshtatshme, etike dhe të përgjegjshme
financiarisht.
Figura 1. Shtyllat kryesore të KBFP
Burimi: Manuali i Menaxhimit Financiar & Kontrollit, MF

26
Modeli COSO
Sistemi i kontrollit të brendshëm është i bazuar në Modelin COSO, i cili është modeli më i
njohur ndërkombëtarisht i kontrollit të brendshëm. Në vitin 1992, Komiteti i Sponsorizimit të
Organizatave (COSO) i Komisionit Kombëtar për Raportimin e Mashtrimit Financiar në
SHBA (e njohur edhe si Komisioni Treadway) publikoi një dokument: Kontrollin e
Brendshëm - Kuadri i Integruar, i cili përcaktonte kontrollin e brendshëm si “një proces, të
ndërmarrë nga bordi i drejtuesve, menaxherët dhe personeli i njësisë publike, i projektuar
për të dhënë siguri të arsyeshme në lidhje me arritjen e objektivave”, sipas 4 kategorive të
mëposhtme:
• Pajtueshmëria me ligjet dhe rregulloret në fuqi;
• Besueshmëria e raportimit financiar dhe menaxherial;
• Efektiviteti dhe efikasiteti i operacioneve;
• Mbrojtjen e aktiveve.
Modeli COSO për kontrollin e brendshëm përbëhet nga pesë komponentë të ndërlidhur, të
cilët ndërveprojnë me njëri-tjetrin, duke formuar një sistem të integruar që reagon në mënyrë
dinamike ndaj ndryshimit të kushteve.
Komponentët e MFK janë të zbatueshëm për të gjitha njësitë publike. Menaxheri i çdo njësie
duhet të përdorë një përqasje individuale në zbatimin e komponentëve të kontrollit të
brendshëm në varësi të specifikave të njësisë (strukturën e saj organizative, mjedisin operativ,
madhësinë dhe kompleksitetin e veprimtarive, shkallën e rregullores, etj). Kjo përqasje duhet
të jetë në përputhje me legjislacionin përkatës në këtë fushë dhe raportin përfitim/kosto për
futjen e aktiviteteve të kontrollit. Menaxheri i njësisë është përgjegjës për marrjen e
vendimeve mbi rregullat, procedurat dhe aktivitetet si për ato që duhet të futen apo dhe për
ato ekzistuese të cilat duhet të përditësohen në mënyrë që të përputhen me kërkesat e ligjit
për zbatimin e komponentëve të MFK-së.
Grupimi i tyre siguron një kombinim të kontrolleve “të buta”, të tilla si krijimi i një mjedisi
në të cilin kontrolli i brendshëm mund të funksionojë dhe të përparojë, së bashku me lloje më

27
të rrepta dhe më tradicionale të kontrolleve “të forta” mbi kontabilitetin dhe transaksionet
financiare.
Pesë komponentët e kontrollit të brendshëm janë:
• Mjedisi i kontrollit,
• Menaxhimi i riskut,
• Aktivitetet e kontrollit,
• Informimi dhe komunikimi,
• Monitorimi.
Sistemi i MFK-së duhet të jetë në përputhje me legjislacionin në fuqi, veçanërisht me
dispozitat e ligjit të MFK dhe Ligjit nr. 9936, datë 26.06.2008, “Për Menaxhimin e Sistemit
Buxhetor në Republikën e Shqipërisë”, i ndryshuar dhe parimet e menaxhimit të shëndoshë
financiar (transparenca, efikasiteti, efektshmëria dhe ekonomia). Sistemi i MFK-së përfshin
të gjitha masat për menaxhimin dhe kontrollin e përgjithshëm të të ardhurave, shpenzimeve,
aktiveve dhe angazhimeve të qeverisë. Sistemi i MFK-së në sektorin publik përfshin të gjitha
sistemet e kontrollit të brendshëm të përcaktuara në njësitë e sektorit publik për të siguruar se
fondet publike shpenzohen në mënyrë të tillë që të arrihen objektivat e caktuara.
Një sistem i integruar i kontrollit të brendshëm duhet të ndërtohet në çdo strukturë të njësisë
publike. Kontrolli i brendshëm efektiv arrihet vetëm nëse bëhet pjesë e detyrave të
përditshme të kryera nga stafi në çdo nivel të strukturës organizative.
Sipas Ligjit për MSB-në, Ministri i Financave është përgjegjës për futjen e sistemit të KBFP-
së për të gjitha njësitë e qeverisjes së përgjithshme.
1.2. Menaxhimi Financiar dhe Kontrolli
MFK përfshin konceptet si të menaxhimit financiar edhe kontrollit të brendshëm.
Të gjithë në njësi duhet të jenë të vetëdijshëm në lidhje me sistemin e MFK-së, jo vetëm
specialistët.
Qëllimi i MFK-së është që të sigurojë:
• drejtimin e operacioneve në mënyrë të rregullt, etike, ekonomike, efikase dhe
efektive;

28
• përqasjen e operacioneve me ligjet, rregulloret, politikat, planet dhe procedurat;
• ruajtjen e aktiveve dhe burimeve të tjera kundrejt humbjeve të shkaktuara nga
keqadministrimi, shpenzime dhe përdorime të panevojshme, si dhe kundrejt
parregullsive dhe mashtrimit;
• forcimin e përgjegjësisë menaxheriale për një arritje të suksesshme të objektivave të
vendosura;
• raportimin financiar në kohë dhe monitorimin e rezultateve të performancës.
Është e rëndësishme të theksohet se zbatimi i sistemeve efikase të MFK-së do të ndihmojë në
përshtatjen më të lehtë të njësisë ndaj ndryshimeve me të cilat ajo do të përballet në mjedisin
e jashtëm apo të brendshëm.
Fusha e veprimit të MFK
Një sistem i shëndoshë i MFK-së përfshin veprimtarinë e përgjithshme dhe përshkon të gjithë
strukturën organizative të njësisë publike. Megjithatë, thelbi i MFK-së ka të bëjë me
menaxhimin dhe kontrollin e të ardhurave, shpenzimeve, aktiveve, detyrimeve, procedurave
të tenderimit dhe kontraktimit si dhe mënyrës së funksionimit të njësisë.
Arsyeja është se, në këto fusha mund të shihen pasojat përfundimtare të veprimtarisë së
njësisë. Kjo do të thotë që këto fusha tregojnë ndikimin e aktiviteteve të ndërmarra ose të
atyre që nuk u arritën të merren, vendimeve të vëna në zbatim, projekteve e investimeve të
kryera, etj.
Në këtë kuadër, fusha veçanërisht të rëndësishme për MFK-në përfshijnë ato që lidhen me
buxhetin (planifikimin dhe ekzekutimin), kontabilitetin, raportimin dhe prokurimin publik.
Këto janë në të njëjtën kohë fusha kyç për përgjegjësinë menaxheriale dhe menaxhimin e
fondeve publike me efektivitet, efikasitet dhe ekonomi.

29
Është e rëndësishme të theksohet se MFK nuk mund të jetë çështje vetëm e strukturës së
financës, por përkundrazi përbën një pjesë integrale të përgjegjshmërisë menaxheriale në të
gjitha nivelet e menaxhimit.
1.3. Zyrtarët kryesorë në kontabilitetin e Qeverisë dhe përgjegjësia e tyre
Ka aktorë të ndryshëm në të gjithë sistemin e MFK-së, në administratën publike në Shqipëri, me fusha
të ndryshme të përgjegjësisë. Përgjegjësitë më të rëndësishme dhe thelbësore për funksionimin e
duhur të sistemit janë të shënuara më poshtë. Përgjegjësia e veçantë e këtyre personave është e
rregulluar në shumë ligje, akte nënligjore dhe udhëzime.
1.3.1. Ministria e Financave
Ministria e Financave (MF) është element kyç në sistemin aktual të KBFP në Shqipëri, bazuar në
ligjin për MSB, dhe ligjin për AB. MF, midis të tjerave, kryen të gjitha aktivitetet që lidhen me
planifikimin, zhvillimin, zbatimin e Buxhetit të Shtetit, çështjet e kontabilitetit të qeverisë, huamarrjes
së Republikës së Shqipërisë në tregjet e brendshme dhe të jashtme, çështjet që lidhen me doganat dhe
sistemin e politikave të e taksave. Ligji për MSB përcakton procedurat përkatëse për monitorimin,
menaxhimin financiar dhe kontrollin e brendshëm në të gjitha institucionet e qeverisjes qendrore dhe
vendore, auditimin e brendshëm dhe inspektimin financiar.
Roli i Ministrit të Financave në sistemin e MFK-së
Ministri i Financave është përgjegjës për ngritjen dhe zbatimin e sistemit të KBFP-së për të gjitha
njësitë e qeverisjes së përgjithshme.
Si autoritet përgjegjës për funksionimin e të gjithë sistemit të MFK në sektorin publik, Ministri i
Financave paraqet çdo vit një raport para KM dhe KLSH-së për zbatimin dhe funksionimin e
përgjithshëm të sistemit të MFK-së në njësitë e qeverisjes së përgjithshme. Raporti përfshin gjithashtu
zbatimin dhe funksionimin e shërbimit të AB-së në njësitë e qeverisjes së përgjithshme, duke
përfshirë gjetjet e rëndësishme dhe rekomandimet që rezultojnë nga puna e AB-së.

30
1.3.2. Roli i Drejtorisë së Harmonizimit të Menaxhimit Financiar dhe Kontrollit për sistemin e
MFK-së
Ministri i Financave në përmbushjen e detyrave dhe përgjegjësive të tij në fushën e MFK-së në
sektorin publik mbështetet nga DH/MFK, e krijuar në MF. Drejtori i DH/MFK-së raporton
drejtpërdrejt tek Ministri i Financave dhe NPA.
Misioni i përgjithshëm i DH/MFK është të sigurojë koordinimin dhe harmonizimin e metodologjisë
dhe të udhëzimeve për MFK-në në të gjithë sektorin publik. Këto përgjegjësi janë të përshkruara në
nenin 26 të Ligjit të MFK-së.
DH/MFK mund të ofrojë gjithashtu këshilla për menaxherët lidhur me:
• Vlerësimin dhe menaxhimin e riskut;
• Vetë-vlerësimin për kontrollin e brendshëm.
• Vënien në zbatim të rekomandimeve të AB në fushën e MFK-së;
• Hartimin dhe përpunimin e proçedurave lidhur me MFK-në, që përfshijnë dhe hartimin e
gjurmëve të auditimit;
• Trajnimin e menaxherëve dhe stafit të njësive publike që janë përgjegjës për MFK-në;
DH/MFK jep këshillime dhe udhëzime për njësitë publike dhe vepron si pikë kontakti për çështjet e
KBFP.
DH/MFK është gjithashtu përgjegjëse për monitorimin sistematik të sistemeve të MFK-së në njësitë
publike. Ajo e kryen këtë monitorim nëpërmjet aktiviteteve që realizon vetë; në bashkëpunim me
njësi të tjera publike, si dhe bashkarisht me DH/AB. Ky monitorim kryhet për dy qëllime:
• Grumbullimin e informacioneve me qëllim përmirësimin e vazhdueshëm të metodologjisë,
standardeve dhe udhëzimeve;
• Përgatitjen e raportit vjetor për NPA-në dhe Ministrin e Financave mbi statusin e
përgjithshëm të MFK-së.
1.3.3. Nëpunësi i Parë Autorizues (NPA)
Sipas Ligjit për MSB-në dhe Ligjit për Statusin e Nëpunësit Civil, NPA-ja është nëpunësi i nivelit më
të lartë në MF, përgjegjës për përgatitjen, zbatimin, kontrollin e brendshëm financiar, monitorimin,
raportimin, kontabilitetin dhe AB-në të Buxhetit të Shtetit (Neni 3, pika 41 e Ligjit për MSB-në).

31
Sekretari i Përgjithshëm i MF-së është NPA për buxhetin dhe NjQQ, fondet speciale dhe transfertat
drejt NjQV.
Roli i NPA-së
NPA përgjigjet tek Ministri i Financave për monitorimin e progresit të ngritjes e të zbatimit të sistemit
buxhetor dhe KBFP, sipas Ligjit për MFK dhe Ligjit për MSB.
NPA paraqet në komisionin përkatës parlamentar raporte periodike, pasqyra financiare dhe raportin
vjetor për zbatimin e buxhetit në Republikën e Shqipërisë. Me kërkesë të komisionit, ai/ajo raporton
gjatë vitit edhe për çështje të tjera, që kanë lidhje me zbatimin e buxhetit dhe KBFP.
NPA i raporton Ministrit të Financave për funksionimin, përshtatshmërinë, efiçencën dhe efektivitetin
e sistemeve të vendosura të MFK-së, për dobësitë dhe veprimet përkatëse për rregullimin e tyre.
NPA merr raporte periodike nga njësitë publike mbi gjendjen e sistemeve të MFK-së, mbi riskun për
mashtrime dhe parregullsi, si dhe çdo të metë tjetër serioze në arritjen e objektivave, mbi risqet që nuk
janë trajtuar nga njësia dhe mbi masat korrigjuese të ndërmarra dhe të zbatuara nga titullarët përkatës
të njësisë. NPA-ja merr nga titullarët e njësive publike deklaratat së bashku me raportet për gjendjen e
sistemeve të MFK-së për vitin paraardhës (deri në fund të muajit shkurt të vitit aktual).
NPA-ja i dorëzon Ministrit të Financave (deri në fund të muajit maj të vitit aktual) Raportin Vjetor të
Konsoliduar mbështetur në raportet e marra nga titullarët e njësive të qeverisjes së përgjithshme mbi
MFK-në. Ky raport përmbledh raportet vjetore mbi MFK-në si dhe AB-në në sektorin publik.
1.3.4. Roli i Bordit të Menaxhimit për KBFP
Sipas nenit 28 të Ligjit për MFK-në, duhet të krijohet një Bord Menaxhues brenda MF-së për KBFP.
Përgjegjësitë e këtij Bordi kanë të bëjnë me mbikëqyrjen e çështjeve të KBFP në të gjithë sektorin
publik.
Struktura përgjegjëse për harmonizimin e KBFP në MF, siguron shërbimin e sekretariatit për
veprimtarinë e bordit.
Bordi i KBFP-së do të mblidhet rregullisht për të diskutuar çështje të përgjithshme që lidhen me
KBFP-në. DP e KBFP-së do të ofrojë shërbimet mbështetëse për Bordin (organizimin e takimeve,
përgatitjen dhe shpërndarjen e dokumentacionit, shpërndarjen e axhendës, mbajtjen e protokollit të
mbledhjeve dhe ndjekjen në vijimësi të çështjeve/problemeve që ngrihen gjatë mbledhjeve). Bordi i
KBFP-së shqyrton veçanërisht raportet periodike dhe vjetore, përpara se këto të miratohen nga
Ministri i Financave. Ai shqyrton gjithashtu nevojën për akte të reja ligjore dhe nënligjore,

32
udhëzimeve, në fushën e MFK-së në sektorin publik si dhe miraton standardet e kontabilitetit publik,
në përputhje me standardet ndërkombëtare të pranuara, aktet nënligjore dhe metodologjinë në fushën
e kontabilitetit publik.
1.3.5. Titullarët e Njësive Publike
Titullarët e njësive publike janë përgjegjës për përcaktimin e qëllimeve dhe objektivave, identifikimin
në të gjitha nivelet e njësisë të risqeve që kanë ndikim në përmbushjen e tyre, dhe për krijimin e një
sistemi të përshtatshëm dhe efektiv të MFK-së në përputhje me kërkesat e ligjeve, akteve nënligjore
dhe udhëzimeve. Titullarët e njësive (NA) janë përgjegjës përpara NPA për monitorimin dhe
vlerësimin në kohën e duhur të sistemit të MFK-së, në përputhje me dispozitat ligjore në fuqi për
MFK-në.
Titullarët e njësive publike janë përgjegjës për:
a) hartimin e politikave, miratimin dhe monitorimin e objektivave të njësive publike që ata
drejtojnë, të planeve strategjike e vjetore, përfshirë strategjinë e menaxhimit të riskut dhe të
plan-veprimeve për arritjen e objektivave;
b) ngritjen e Grupit për Menaxhimin Strategjik të njësisë publike;
c) ngritjen e sistemeve të menaxhimit të informacionit që garantojnë qarkullimin efiçent të
informacionit përgjatë gjithë strukturës së njësisë publike dhe shkëmbimin efektiv të
informacionit me institucionet e jashtme;
d) miratimin e sistemit të rregullave e të procedurave për ruajtjen, mbrojtjen e nxjerrjen jashtë
përdorimit të aktiveve të njësisë publike, sipas udhëzimeve të nxjerra nga Ministri i
Financave;
e) miratimin e një strukture të përshtatshme organizative dhe vendosjen e linjave të raportimit,
që mundësojnë kryerjen efektive të përgjegjësive të tyre, përveç rasteve kur legjislacioni
përkatës e parashikon ndryshe;
f) ngritjen dhe sigurimin e një funksioni të AB në përputhje me legjislacionin në fuqi;
g) futjen e procedurave antikorrupsion, bazuar në legjislacionin në fuqi, e cila përfshin
procedurën e regjistrimit dhe raportimit tek strukturat kompetente mbi masat që janë marrë
për parandalimin e mashtrimeve dhe të parregullsive;
h) sigurimin e zbatimit të rregullave të MFK-së nëpërmjet akteve të brendshme administrative;
i) miratimin e aktiviteteve të kontrollit, duke përfshirë dhe procedura e politika të shkruara, të
cilat garantojnë në një masë të arsyeshme, se risqet që janë identifikuar gjatë procesit të
menaxhimit të riskut, janë pakësuar në një nivel të pranueshëm.;

33
j) miratimin e procedurave dhe mënyrës për ushtrimin e kontrolleve ex-ante dhe ex-post në
përputhje me udhëzimet e Ministrit të Financave;
k) ngritjen dhe zbatimin e një sistemi për monitorimin e MFK-së, me qëllim vlerësimin e
funksionimit të tij në mënyrën e duhur, si dhe rifreskimin e tij në kohën e duhur kur
ndryshojnë rrethanat.
1.3.6. Nëpunësi Autorizues
Sipas Ligjit për MSB-në, “Nëpunësit Autorizues” (NA-të) janë nëpunës të nivelit të lartë të
manxhimit të NjQP, përgjegjës për përgatitjen, zbatimin, kontrollin e brendshëm financiar,
monitorimin, raportimin, kontabilitetin dhe AB të buxheteve të tyre dhe janë përgjegjës para NPA.
“NA të nivelit të dytë” janë nëpunës të administratës publike, në çdo njësi varësie të NjQP, që janë
përgjegjës para NA për përgatitjen, zbatimin, kontrollin e brendshëm financiar, monitorimin,
raportimin, kontabilitetin dhe AB të buxhetit të tyre.
Për qëllime të këtij manuali dhe sipas kuptimit të Ligjit për MFK-në, shprehja “Nëpunës Autorizues”
përfshin të dyja nivelet e NA, të përcaktuara në Ligjin për MSB-në, dhe të gjithë nëpunësit e caktuar
me këtë detyrë nga titullarët e njësive publike, siç përcaktohet në Ligjin për MFK-në.
Dallimi ndërmjet NA-së dhe NA-ve të të gjitha niveleve të njësive publike, realizohet në këtë manual
nëpërmjet përdorimit respektivisht të termit “Njësi Publike” dhe termit “Njësi”, shpjegimi i të cilave
jepet në listë e shkurtimeve të Manualit.
1.3.7. Nëpunësi Zbatues
“Nëpunës Zbatues” është nëpunësi i administratës publike të NjQP, përgjegjës për zbatimin e
rregullave të menaxhimit financiar, mbajtjen e llogarive dhe për përgatitjen e pasqyrave financiare, që
përgjigjet përpara NA të nivelit përkatës.
NZ i njësisë publike është përgjegjës dhe i raporton NA të njësisë publike për garantimin e cilësisë së:
a) dokumentit përfundimtar të buxhetit dhe bashkërendimin e punës gjatë proçesit të përgatitjes
së buxhetit të njësisë publike, në rolin e sekretarit të GMS të njësisë;
b) raportimit periodik për vendimmarrjen, në funksion të realizimit të objektivave, si dhe të
pasqyrave financiare vjetore të njësisë publike, në përputhje me kërkesat e legjislacionit në
fuqi dhe rregullat e miratuara nga Ministri i Financave.

34
1.3.8. Auditi i Brendshëm
Auditimi i Brendshëm është një aktivitet i pavarur, objektiv që jep siguri dhe këshilla dhe është i
projektuar për t’i shtuar vlerë dhe përmirësuar operacionet e organizatës. Ai i vjen në ndihmë njësisë
të arrijë objektivat e veta, duke sjellë një qasje sistematike dhe të disiplinuar për të vlerësuar dhe
përmirësuar efektivitetin e menaxhimit të riskut, kontrollit dhe proceseve qeverisëse të njësisë. Një
njësi e pavarur e AB ofron garanci dhe jep rekomandime në mënyrë që i gjithë sistemi i MFK-së të
funksionojë me efektivitet.
Aktiviteti i AB në sektorin publik duhet:
• të ndihmojë që ministritë dhe njësitë e tjera të sektorit publik të mbajnë përgjegjësi para
publikut duke vlerësuar dhe matur pajtueshmërinë me ligjet në fuqi dhe rregulloret, kontrollet,
efikasitetin, ekonominë dhe efektivitetin e operacioneve;
• ofrojë garanci objektive për organizmat mbikqyrës lidhur me besueshmërinë dhe saktësinë e
raporteve financiare dhe atyre të performancës, që dorëzohen nga ana e titullarit/ NA;
• ndihmojë drejtuesit e sektorit publik të përmbushin qëllimet dhe objektivat e tyre duke
përmirësuar sistemet dhe shërbimet organizative;
• shmangë mashtrimin, shpërdorimin dhe abuzimin;
• ndihmojë punonjësit të përmirësojnë në përgjithësi mënyrën e punës së tyre dhe t’u
nënshtrohen kontrolleve të vendosura;
• identifikimin dhe vlerësimin e risqeve domethënëse dhe dhënien e kontributit në
përmirësimin e sistemeve të menaxhimit të riskut (bazuar ne rregjistrin e riskut te hartuar nga
menaxhimi);
• vlerësimin e kontrolleve/masave që jane vendosur nga menaxhimi, që kanë si pikësynim
adresimin e risqeve;
• inkurajimin e kontrolleve efektive dhe efiçente dhe nxitjen e përmirësimit të vazhdueshëm në
këtë drejtim;
• vlerësimin dhe theksimin e proçeseve që garantojnë besueshmërinë dhe integritetin e
informacionit financiar dhe atij operacional;
Kështu AB është një instrument menaxherial efektiv, që ofron këshilla dhe garanci objektive e të
pavarur për GMS, për titullarin, apo drejtues të tjerë, lidhur me faktin se sistemet e menaxhimit dhe të
kontrollit janë vendosur në përputhje me rregullat dhe standardet si dhe me parimet e menaxhimit të
shëndoshë financiar. Procesi i AB duhet të caktojë një mekanizëm të përshtatshëm për tërheqjen e
vërejtjeve lidhur me gjetjet e AB dhe rekomandimet e tij, në aktet ligjore dhe nënligjore financiare.

35
1.3.9. Auditi i Jashtëm (KLSH)
Sistemi i MFK dhe cilësia e funksionimit të tij duhet të jenë po ashtu subjekt i auditimit të jashtëm,
apo i vlerësimit të pavarur nga KLSH, që nuk përgjigjet para ekzekutivit por para Parlamentit, në
cilësinë e tij si përfaqësues i popullit. KLSH informon dhe diskuton rregullisht me Parlamentin
aktivitetet e veta si dhe gjetjet e auditimit dhe mund të propozojë ndryshime ligjore, që synojnë
përdorimin më me efektivitet të burimeve buxhetore.
KLSH përfaqëson një burim të rëndësishëm informacioni për përdoruesit e buxhetit në lidhje me
funksionimin e sistemeve të tyre të MFK-së. Audituesit e KLSH-së prodhojnë raporte pas auditimit të
opeacioneve të përdoruesve të buxhetit.
Për këtë arsye, përveç vlerësimit të efikasitetit dhe efektivitetit të sistemit të MFK-së që kryhet nga
vetë përdoruesit e buxhetit, auditimi i jashtëm i kryer nga KLSh, në përputhje me standardet
ndërkombëtare dhe praktikat më të mira siguron informacione shtesë në lidhje me mënyrën në të cilën
fondet publike janë duke u menaxhuar dhe shpenzuar dhe tregon për dobësitë që duhet të adresohen.
1.4. Objektivat e kontrollit financiar dhe llogaridhënies
Sistemi modern i menaxhimit financiar dhe kontrollit, si një nga shtyllat e KBFP-së,
konsiderohet si një sistem që luan një rol të domosdoshëm në përmbushjen e objektivave të
organizatës, agjencisë apo institucionit. Objektivat e këtij sistemi, në Shqipëri, shtrihen në të
gjitha aspektet e udhëheqjes së entiteteve të sektorit publik, duke kapërcyer kërkesat e një
sistemi tradicional. Fokusi për krijimin dhe reformimin e proceseve të këtij sistemi në
institucionet publike në Shqipëri ka konsistuar:
1. në planifikimin strategjik që lidh objektivat e organizatës me vizionin e pergjithshëm
të qeverisë,
2. në planifikimin operativ që lidh objektivat operative me kërkesat për burime
buxhetore, personeli dhe pasuri të tjera,
3. në menaxhimin e burimeve njerëzore, Traktati i Mastrichtit i firmosur më 7 Shkurt
1992 vendosi kalimin nga Komunitetet në Bashkimin Evropian dhe parimin e
zgjerimit me vendet e Evropës Qendrore dhe Lindore
4. në identifikimin dhe menaxhimin e rreziqeve për arritjen e objektivave operativë dhe
5. në komunikimin e saktë dhe me kohë të informatave,lidhur me performancën
financiare dhe operative nëpër gjithë organizatën.

36
Reformat e para, nga mesi i viteve 1990, tentuan të fokusohen në zhvillimin e funksioneve të
administrimit të thesarit dhe mjeteve monetare, për një orientim të theksuar drejt buxhetimin
strategjik. Reformat e mëvonshme vazhduan përpunimin dhe institucionalizimin e procesit
buxhetues, modernizimin e kontabilitetit dhe raportimin për të hedhur hapat e parë në
zhvillimin e funksionit të auditimit. Përshkallëzimi i reformave është bërë duke marrë
parasysh prioritetet dhe kapacitetet teknike të disponueshme. Ministria e Financave, në këtë
proces, ka marrë rolin udhëheqës në kontrollin e burimeve publike, planifikimin e alokimit
dhe menaxhimit të burimeve, si dhe në ndërtimin e mekanizmave institucionalë që
mbështesin dhe kërkojnë një orientim performance në të gjitha drejtimet. Megjithëse e
vështirë për t’u zbatuar në praktikë është konsideruar si një reformë madhore, që ndikon në
mënyrën se si administrohen shërbimet publike. I gjithë aktiviteti i menaxhimit është subjekt
i shtrëngesave/detyrimeve financiare.(MF, 2012) Por ai është efektiv nëse mbështetet në
përgjegjshmërinë menaxheriale. Zhvillimi i konceptit të “përgjegjshmërisë menaxheriale”
dhe kryerja e ndryshimeve të konsiderueshme tek rregullimet menaxhuese, kanë ndikuar,
gjatë viteve të fundit në Shqipëri, në reforma të kryera në fushën e buxhetimit me bazë
programi, në planifikimin afat-mesëm dhe zhvillimin e auditimit të brendshëm. Rregullimet
menaxhuese kanë konsistuar në strukturën, objektivat dhe dinamikat e organit drejtues,
proceset për mbajtjen e ndërgjegjshmërisë për kërkesat e qeverisjes, plotësinë e politikave të
etikave dhe kodeve të sjelljes, manaxhimin, vlerësimin dhe kompensimin apo pagesat,
procesin e emërimit të manaxherëve të lartë dhe anëtarëve të bordit drejtues, vetëvlerësimin e
qeverisjes, krahasimin me kodet e qeverisjes ose praktikat më të mira dhe komunikimet e
jashtme. Përgjegjshmëria efektive menaxheriale si një nga supozimet që gjendet në themel të
standarteve COSO për kontrollin e brendshëm, është konsideruar si një prioritet i
rëndësishëm i qeverisjes së përgjithshme në Shqipëri, në reformimin dhe forcimin e
sistemeve të saj të menaxhimit financiar publik. Në manualin për MFK-në, mbështetur në
standartet ndërkombëtare, është përcaktuar ky koncept si shfrytëzim i aftësive të organizatës,
parimeve dhe procedurave për të ofruar garanci të arsyeshme se: (i) programi do t’i
përmbushë qëllimet e paracaktuara; (ii) burimet përdoren në përputhje me objektivat e
njësisë; (iii) Programet dhe burimet ruhen nga keqpërdorimi, abuzimi dhe keqmenaxhimi;
(iv) Aktivitetet e njësive janë në pajtim me ligjet dhe rregulloret; (v) Informacione të
besueshme merren, ruhen dhe përdoren me korrektesë në procesin e marrjes së vendimeve.
Futja e përgjegjshmërisë menaxheriale ka ndikim të rëndësishëm në formën e kontrolleve të
ushtruara nga Ministria e Financave. Këto kontrolle, për shpenzimet publike, nuk reduktohen,
përkundrazi bëhen më të mprehta duke u fokusuar në mënyrën se si përdoren paratë publike

37
dhe çfarë është arritur. Janë hartuar procedura me elementë të sistemit të kontrollit të
brendshëm financiar publik si:
• procedura të buxhetit, të rregulluara nga ligjet dhe aktet nënligjore përkatëse mbi
hartimin dhe zbatimin e buxhetit qëndror dhe vendor.
• procedura të thesarit, të rregulluara nga ligjet dhe aktet nënligjore përkatëse mbi
funksionimin e strukturave, detyrave, kompetencave dhe të drejtave që ato kanë për
zbatimin e buxhetit;
• procedura të kontabilitetit dhe të financës, të rregulluara nga ligjet dhe aktet
nënligjore përkatëse mbi hartimin dhe zbatimin e ligjit për kontabilitetin.
• procedura të prokurimeve publike, të rregulluara nga ligjet dhe aktet nënligjore
përkatëse mbi hartimin dhe zbatimin e ligjit për prokurimin publik.;
• procedura që lidhen me funksionimin e degëve teknike, të rregulluara nga ligjet dhe
aktet nënligjore, rregulloret etj. sipas fushave specifike të ekonomisë dhe që
funksionojnë pranë strukturave të sistemit të ministrive, institucioneve qëndrore dhe
organeve të pushtetit vendor;
• procedurat e arshivimit dhe të dokumentimit të rregullura nga ligjet dhe aktet
nënligjore përkatëse të arshivimit dhe ruajtjes së dokumentacionit;
• sistemi i raportimit periodik dhe në bazë vjetore mbi përshtatshmërinë e sistemit të
menaxhimit financiar dhe kontrollit të qendrave shpenzuese direkte.
Në maj të vitit 2011, u miratua plani 5 vjecar per implementimin e sistemi modern të
menaxhimit financiar dhe kontrollit në Republikën e Shqipërise. Zbatimi i tij nga Ministria e
Financave, filloi në fazën fillestare me mbështetjen e SIGMA-s dhe në vijim me mbështetjen
e SIDA-s dhe BE nëpërmjet instrumentit të IPA 2012. Projekti pilot i themeluar në Ministrinë
e Punëve Publike dhe Transportit (Programi i Rrugëve Nacionale), në shtator të vitit 2012 me
mbështetjen e Autoritetit Suedez të Menaxhimit Financiar Kombëtar(VSM), do të shqyrtonte
në detaje aplikimin praktik të parimeve të MFK-së, që në një fazë të mëvonshme të mund të
zbatoheshin edhe në njësi të tjera institucionale. Projekti filloi gjashtë muaj më vonë se sa
ishte planifikuar, por deri tani nuk është e qartë se çfarë është arritur. Realizimi i aktiviteteve
në kuadër të ushtrimit pilot, është sfidë edhe në vazhdim për NJQH/MFK-në dhe një kusht
për përmbushjen e objektivave. Në Strategjinë e Financave Publike 2014-2020 parashikohet
përgatitja, krahas pilotimit, e përfshirjes së njësive të tjera publike, që do të përzgjidhen vit
pas viti e do të monitorohen nga afër. Ndërsa baza ligjore është për një sistem funksional të
MFK që mbështet përgjegjshmërinë menaxheriale, zbatimi aktual ka mbetur prapa,

38
pavarësisht përpjekjeve të NjQH / MFK (Drejtoria e Përgjithshme e Harmonizimit të
Kontrollit të Brendshëm Financiar Publik, Ministria e Financave, 2016).
1.5. Roli i kontabilitetit publik në funksion të sistemit të menaxhimit financiar
dhe kontrollit
Procesi i globalizimit është një nga proceset më të mëdha sociale me të cilat njerëzimi është
përballur. Si rezultat i globalizimit në rritje, është zhvilluar nevoja për një gjuhë të përbashkët
ekonomike, që palët e interesuara në të gjithë botën të mund të komunikojnë me njera-
tjetrën. Kontabiliteti mund të quhet një gjuhë ekonomike e përbashkët, e përdorur nga grupet
individuale kulturore dhe e përshtatur sipas nevojave të tyre, për të interpretuar informacionet
e marra nga pasqyrat financiare. Biznesi është duke përdorur kontabilitetin për të komunikuar
situatën financiare aktuale, evoluimin e saj si dhe përformancën e njësisë ekonomike. Edhe
qeverive në sektorin publik do t’u duhet të sigurojnë informacion në kohë, të besueshëm dhe
të detajuar në lidhje me pozicionin dhe performancën e tyre financiare.
Referuar (Kara, 2012), kontabilitetit i sektorit publik mund të përshkruhet si një sistem i cili
mbledh të dhënat, klasifikon, përmbledh dhe raporton ngjarjet financiare ekzistuese në
sektorin publik dhe sipas kërkesave të raportimit dhe transparencës financiare, jep
informacion për përdoruesit e informacionit lidhur me institucionet publike (Jovanović,2014)
Në lidhje me situatën e sistemeve të informacionit të kontabilitetit dhe raportimit financiar në
kontekstin ndërkombëtar, vitet e fundit, në pjesën më të madhe të vendeve, janë futur reforma
të rëndësishme në sistemet e tyre të kontabilitetit publik, si pjesë e përgjithshme e reformave
të Menaxhimit të Ri Publik.
1.5.1. Kontabiliteti i sektorit publik. Reformimi i tij me fokus promovimin e transparencës
dhe raportimit financiar
Nevoja për pasqyra financiare transparente që pasqyrojnë ndikimin e plotë ekonomik dhe
vendimet politike të qeverisë, tashmë është bërë urgjente për të gjitha vendet. Praktikat e
kontabilitetit të qeverisë janë të klasifikuara në përgjithësi në katër kategori, duke lëvizur nga
kontabiliteti mbi baza monetare, në monetare të modifikuar, në kontabilitetin me bazë rritëse

39
të modifikuar dhe kontabilitet me bazë rritëse.26 Klasifikimi në një nga katër kategoritë varet
nga gjykimi i çdo qeverie, pra në një mënyrë, ky gjykim është disi subjektiv. Kontabiliteti me
bazë monetare, ka qenë metoda kryesore e përdorur në sektorin publik për shumë vite dhe
mbetet po kështu për shumë vende. Megjithatë, një numër në rritje i qeverive sot, përdorin
kornizat sipas parimit të kontabilitetit me bazë rritëse, ndërsa të tjerët ende ndjekin qasje që
mund të klasifikohen ose si kontabilitet me bazë monetare të modifikuar ose kontabilitet me
bazë rritëse të modifikuar. Ndryshe nga përvojat në sektorin privat, ku aplikimi mbi baza
rritëse i kontabilitetit është unik dhe i qëndrueshëm, në raportimin financiar në sektorin
publik kjo bazë është aplikuar në mënyrë të pabarabartë në mbarë botën. Nga një hulumtim
që është kryer, nga PWC,27 në prill të vitit 2013, në lidhje me sistemin e kontabilitetit të
përdorur pothuajse në të gjithë globin,është vrejtur se më shumë se gjysma e vendeve të
anketuara(54%) përdorin kontabilitetin me bazë monetare ose monetare të modifikuar dhe
(46%) bazën rritëse ose rritëse të modifikuar.(Fig.)
Figura 2. Shtrirja e kontabilitetit qeveritar në mbarë botën
Burimi : PWC 2013
Vendet kanë dallime të rëndësishme në sistemet e tyre politike, strukturat qeveritare, dhe
objektivat ekonomikë e socialë, që ndikojnë raportimin financiar dhe sjellin rritje të
diversitetit në mes të sistemeve të kontabilitetit të sektorit publik në këto vende. Për të
kuptuar strukturën për vendosjen e standardeve të kontabilitetit, duhet të ketë një vlerësim
bazë të historisë dhe strukturës së çdo lloj qeverie dhe rolit që pritet të luajë ajo në jetën e
qytetarëve të vet.(Allen,2001)
Gjithashtu, objektivat specifike dhe përdoruesit kryesore të raportimit financiar, furnizuesit e
burimeve financiare dhe ndikimi i organeve rregullatore të kontabilitetit publik nënkupton
sisteme të ndryshme të kontabilitetit. Shumë palë janë të interesuara për menaxhimin e

40
shëndoshë financiar të burimeve publike. Informacioni financiar duhet të jetë transparent,
pasi kështu qeveria do të bëhet më e përgjegjshme në përdorimin e fondeve të saj publike.
Sigurimi i një baze, nga ana e saj, për vlerësimin e pozitës aktuale financiare dhe
performancën e kaluar e ndihmon në vendimmarrjen e ardhshme. Informatat financiare me
cilësi të lartë duhet të jenë në dispozicion të qytetarëve, të cilët, si tatimpagues dhe marrës të
shërbimit, kërkojnë prej qeverisë të jetë transparente për përdorimin e burimeve publike.
Gjithashtu kërkojnë vlerësimin e performancës së përgjithshme financiare, të performancës së
politikave të marra prej saj, në fusha të caktuara të interesit. Politikanët në rolin e tyre për
përfaqësimin e interesave të qytetarëve duhet të njohin pozicionin financiar të qeverisë për të
kuptuar kapacitetin financiar të saj, përpara se të bëjnë angazhime për programe dhe
shërbime të reja. Investitorët dhe agjencitë e vlerësimit kanë një interes të veçantë në
vlerësimin e gjendjes së përgjithshme fiskale të qeverive, ndërkohë që donatorët janë të
shqetësuar me praktikat financiare të qeverisë për menaxhimin dhe aftësinë për të
përmbushur rezultatet dhe objektivat e përcaktuara. Geoffrey Malombe, Asistent Kontabilist i
Përgjithshëm në Kenya shprehet: donatorët mund të përdorin pasqyrat financiare dhe
shpalosjet në to, të marrin informacione për vendime për financimin e programeve dhe
projekteve të caktuara. (PwC ,2013)
Parimet e reja të praktikave të menaxhimit financiar në sektorin publik kërkojnë
përmirësimin dhe forcimin e hallkave në zinxhirin e raportimit financiar, më shumë
transparencë dhe informacion të kuptueshëm për përdoruesit e jashtëm dhe të brendshëm të
informacionit. Bordi i Standarteve Ndërkombëtare të Kontabilitetit te Sektorit Publik
(BSNKSP)‘ka promovuar vazhdimisht nevojën për transparencë të shtuar dhe raportim
financiar në sektorin publik, duke vënë në dukje në veçanti rrezikun që paraqet mungesa e
transparencës dhe raportimit financiar për efikasitetin e tregjeve të kapitalit, stabilitetin
financiar global, dhe qëndrueshmërinë afatgjatë.’(IFAC,2014). Plotësimi i këtyre kërkesave
në sektorin publik do të arrihet kur do të zhvillohen dhe zbatohen, një grup i fortë dhe
uniform i standardeve të kontabilitetit, mbështetur në bazën rritëse të kontabilitetit, përafrimi
i kontabilitetit të sektorit publik me kontabilitetin e biznesit dhe një interesim i përgjithshëm
për të futur teknika, që lejojnë përmirësimin e menaxhimit të administratës publike. Peter
Murphy i FMN-së vë në dukje se ekonomistët dhe kontabilistët publikë duhet të shpenzojnë
më shumë kohë duke folur me njëri-tjetrin, në mënyrë të veçantë, pasi ka nevojë për
harmonizimin e kontabilitetit dhe standarteve statistikore.

41
Përdorimi i informacionit të siguruar nga kontabiliteti me bazë rritëse do ti ndihmonte
qeveritë, për të menaxhuar aktivitetet e tyre në mënyrë më efikase. Analiza e performancës së
kaluar do të shërbente si bazë për vendimet e ardhshme të përdorimit të burimeve, me synim
rritjen e efektivitetit të shpenzimeve publike, ofrimin e produkteve dhe shërbimeve në interes
të publikut, tërheqjen drejt tregut të investitorëve dhe veçanërisht të investitorëve potencialë.
Kjo jo vetëm që mundëson potencialisht, që faktorët aktivë në shoqëri të jenë të përfshirë, por
edhe mundëson komunikim më të mirë të dyanshëm midis publikut dhe qeverisë. Publiku
është një shtysë për një qeveri më transparente dhe shoqërisht të përgjegjshme. Kontabilistët
janë atje kryesisht për të formalizuar mocionin (Sevic,2005) Kontabiliteti me bazë rritëse
është shumë i rëndësishëm edhe se ofron më shumë informacion mbi llogaritë publike, në
lidhje me pensionet e punonjësve dhe përfitimet shëndetësore të daljes në pension,
instrumentet financiare, shpenzimet kapitale dhe amortizimin. Kështu promovohet
transparencë dhe përgjegjësi më e madhe në financat e sektorit publik dhe lejohet monitorimi
i zgjeruar i borxhit të qeverisë dhe detyrimeve për implikimet e tyre të vërteta
ekonomike.(Varren.Al, 2013)
Kalimi nga kontabiliteti me bazë monetare në kontabilitetin me bazë rritëse është risi, i
kushtueshëm dhe kërkon aftësi të shkëlqyera të kontabilisteve. Në disa vende ekziston debat i
konsiderueshëm në lidhje me qëllimin dhe format e sistemeve të kontabilitetit mbi baza
rritëse (Heald & Dowdall, 1999, Hodges & Mellet)(Gabriela & Nikoleta) Megjithatë,
literatura në të gjithë botën tregon se reformat në kontabilitetin e qeverisë, më së shumti
konsistojne në futjen e kontabilitetit rritës në organizatat qeveritare( Lüder & Jones, 2003;
Brusca, 2000).( Roje,at.al 2008), Sipas Christensen (2002), raportimi financiar me bazë
rritëse ka qenë i rëndësishëm në mesin e teknologjive të kontabilitetit që kanë dominuar
reformat e menaxhimit të sektorit publik.(Roje & Vasicek 2008) Sfidat për qeveritë e
përgjithshme dhe entitetet përbërëse të tyre janë futja e vazhdueshme e risive dhe reformave
në përputhje me trendet ndërkombëtare, teknikat e reja dhe përvojat, të miratuara tashmë në
sektorin privat, përsa i përket menaxhimit të ri publik dhe kontabilitetit rritës. Për të rritur
cilësinë e raportimit, "truket e kontabilitetit" duhet të reduktohen paralajmëron Brian Olden i
FMN-së .
Sipas Roje & Vasicek(2008), prirja ka qene si më poshtë:
1. konvergjenca e SNKSP-ve drejt SNK / SNRF-ve (zbatimi detyrimeve të shtyra) dhe
harmonizimi i standarteve kombëtare me SNKSP-të (kryesisht duke iu referuar parimit te
qëndrueshmërisë, në kontabilitet, në raportimin financiar dhe buxhetim);

42
2. Harmonizimi i sistemeve të informacionit të kontabilitetit dhe statistikave të
raportimit (identifikimi i dallimeve në mes të raportimit financiar dhe formave statistikore të
raportimit si dhe qasja në mes Sistemit të Llogaritë Kombëtare dhe sistemit të Statistikave
Financiare të Qeverisë mbi baza rritëse );
3. zhvillimi i kostos dhe instrumentave të kontabilitetit menaxherial brenda sektorit
publik për të rritur harmonizimin e raportimit të brendshëm dhe të jashtëm.
Sipas reformës së re të kontabilitetit të sektorit publik, vende të ndryshme i kanë transformuar
pasqyrat financiare të tyre për të operuar sipas parimit të kontabilitetit me bazë rritëse. Disa
organizata ndërkombëtare (OCDE dhe institucione të Bashkimit Europian) kanë përshtatur
standardet ndërkombëtare të kontabilitetit për sektorin publik, ndërkohë që vende të
ndryshme, sidomos nga zona kontinentale evropiane, nuk janë shumë të interesuara në
adoptimin e tyre. Kjo për shkak të dallimit në traditën kontinentale të kontabilitetit. Vetëm
10% e vendeve të OECD-së nuk zbatojnë bazën rritëse të kontabilitetit, por parashikojnë
zbatimin e saj në pesë vitet e ardhshme. Një ndryshim i madh pritet në vendet në zhvillim, jo
pjesë e OECD-së, ku 50% e tyre planifikojnë që në pesë vitet e ardhshme të kalojnë në
vendosjen e SNKSP-ve me bazë rritëse. 28
Në kuadër të transformimeve të kontabilitetit publik dhe zbatimit të kontabilitetit rritës në
sektorin publik, IFAC, paraqiti për herë të parë "Udhëzuesin për Raportim Financiar
Qeveritar " në vitin 1998 për të ndihmuar qeveritë, në të gjitha nivelet, në përgatitjen e
raporteve të tyre financiare në bazë rritëse. Ky udhëzim së bashku me SNK-të për sektorin
privat, sigurojnë bazën për SNKSP-të, zhvilluar nga Komiteti i Sektorit Publik i IFAC-ut.
Përditësimi i sistemeve të kontabilitetit në nivel qëndror, rajonal dhe lokal, është shumë i
rëndësishëm, pasi përdorimi i kritereve alternative në sistemet e kontabilitetit publik të çon në
rezultate të ndryshme në lidhje me pasqyrat financiare. Për këtë arsye, harmonizimi i
kontabilitetit publik në nivel global, është i rëndësishëm dhe i domosdoshëm. Përsa i përket
lidhjes midis kontabilitetit dhe buxhetimit në kontekstin ndërkombëtar ka tre modele
alternative(Brusca & Condor, 2002):
1. Sistemi i kontabilitetit është i kufizuar në regjistrimin e transaksionit buxhetor. Në
këtë rast kontabiliteti financiar është i kufizuar në informatat buxhetore dhe vetëm
transaksionet që prekin buxhetin janë të regjistruara. Ky është rasti i përgjithshëm në
Gjermani.

43
2. Sistemi buxhetor dhe sistemi i kontabilitetit janë të lidhura. Lidhja në mes të
kontabilitetit dhe informacionit buxhetor është themeluar në mënyrë të tillë që sistemi i
kontabilitetit lejon monitorimin e buxhetit. Në këtë grup janë në përgjithësi vendet e Europes
kontinentale (Italia, Portugalia, Franca, Rumania dhe Spanja), ku ndikimi i koncepteve të
buxhetimit, ligjit të kontabilitetit dhe sistemit të raportimit është shumë i rëndësishem.
Meqënëse burimet përcaktohen përmes procesit buxhetor, buxheti në këto vende është
konvertuar në instrumentin kryesor për raportimin financiar.
3. Sistemet buxhetore dhe të kontabilitetit financiar janë dy sisteme të pavarura Në këtë
alternativë nuk ka asnjë lidhje mes buxhetit dhe informacionit të kontabilitetit, deklaratat e
kontabilitetit janë prodhuar për të përmbushur kërkesat e raportimit financiar, dhe nga ana
tjetër deklaratat buxhetore janë prodhuar për të përmbushur kërkesat ligjore. Institucionet
publike prodhojne informacionin financiar të paraqitur me të njëjtat deklarata si subjektet e
biznesit, pa marrë në konsideratë detyrimet buxhetore.
Megjithëse shkalla e konvergjencës në drejtim të reformave, në kontabilitetin publik është më
e lartë se shumë vjet më parë, ekzistenca e diversitetit në sistem ka efekte negative. Ajo çon
në mungesën e krahasimit të informacionit në rang global dhe për pasojë vështirësi të
interpretimit për përdoruesit, që nuk jane në dijeni të standardeve të kontabilitetit. Ekzistenca
e pengesave të ndryshme dhe vështirësive është e lidhur edhe me qëndrimin e administratës
publike, me mungesen e vullnetit për të parë të mirat e krahasimit të informacionit në nivel
ndërkombëtar.
1.5.2. Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit të Sektorit
Publik. Roli i tij në rregullimin ndërkombëtar të kontabilitetit të sektorit publik
Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit të Sektorit Publik e ka origjinën e vet në
vitin 1986, kur IFAC, organizata ndërkombëtare e profesionit kontabël, themeloi Komitetin e
Sektorit Publik, si një prej komisioneve të tij të përhershme me mandat të gjerë për të
zhvilluar programe për përmirësimin e menaxhimit financiar të sektorit publik dhe raportimit
financiar. Prej vitit 1996, Komiteti, mori rolin e hartuesit ndërkombëtar të standardeve të
kontabilitetit në sektorin publik. Përmes konsultimeve me agjensitë ndërkombëtare
rregullatore, organizata të tjera ndërkombëtare dhe rajonale të profesionit kontabël, anëtarë të
tij, IFAC-u miratoi në vitin 2004 rekomandimet e marra, prej tyre për fokusimin e punës së
komitetit të sektorit publik në të arthmen, në zhvillimin dhe lëshimin e standardeve

44
ndërkombëtare të kontabilitetit të sektorit publik. Kjo edhe si një përpjekje për të rikthyer
besimin e publikut në profesionin e kontabilitetit. Në përputhje me mandatin e ri, komiteti u
emërua Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit të Sektorit Publik. Objektivi i
BSNKSP-së është, zhvillimi i standardeve të kualitetit të lartë ndërkombëtar në kontabilitetin
e sektorit publik, për përdorim nga njësitë e këtij sektori në mbarë botën për përgatitjen e
pasqyrave financiare për qëllime të përgjithshme. Sot, Bordi përbëhet nga 18 anëtarë
vullnetarë, nga të cilat 15 janë nga organet anëtare të IFAC dhe tre të tjerët janë anëtarë
publike, me përvojë dhe ekspertizë në raportimin financiar të sektorit publik. Ata janë
profesionistë nga ministritë e financave, institucionet e auditimit qeveritar, shoqëri private të
kontabilitetit, dhe përfaqësues nga shoqëria civile. Gjithashtu në mbledhjet e Bordit si
vëzhgues marrin pjesë përfaqësues të organizatave që kanë një interes të fortë në raportimin
financiar të sektorit publik, të tilla si FMN-ja, Banka Botërore, OKB-ja, OECD, INTOSAI
dhe Komisionit Europian. Bordi merr mbështetje (të drejtpërdrejtë financiare dhe në natyrë)
nga Banka Aziatike e Zhvillimit, nga kontabilistët profesionalë të Kanadasë, Bordi i
Standardeve të Kontabilitetit të Afrikës së Jugut, dhe qeveritë e Kanadasë, Zelandës së Re
dhe Zvicrës.
Në përgatitjen e standardeve Bordi ka adoptuar standardet përkatëse ekzistuese
ndërkombëtare të kontabilitetit, për t’u përdorur në sektorin publik, duke shfrytëzuar ku është
e përshtatshme të njëjtin rreshtim dhe formulim, duke përshtatur gjuhën dhe shembujt që i
përkasin sektorit publik. Identifikimi i çështjeve specifike të sektorit publik për të cilat nuk
ekzistojnë standarde ekuivalente dhe eksplorimi i plotë i fushave të këtyre çështjeve, para se
të publikohen standardet, janë në fokus të punës së Bordit. Gjithashtu, edhe publikimi i një
seri standardesh të veçanta dhe i dokumenteve përkatëse për organe që veprojnë me para në
dorë (baza monetare). BSNKSP synon të zhvillojë SNKSP-të, duke ju përshtatur nevojave
unike të këtij sektori. Edhe pse ka më shumë se një dekadë që nga hartimi i standardeve të
kontabilitetit publik vende të ndryshme ende hezitojnë ti miratojnë ato, duke preferuar më
tepër një adoptim të legjislacionit dhe dispozitave kombëtare me SNKSP-të. Përpjekjet e
INTOSAI-it dhe IFAC-ut, në këtë drejtim janë të vazhdueshme. Standardet e INTOSAI-it
janë fokusuar kryesisht në hartimin e një kuadri konceptual për informacione të kontabilitetit
publik. Bordi i Standardeve Ndërkombëtare të Kontabilitetit të Sektorit Publik, në tetor 2014,
ka aprovuar kornizën konceptuale për raportimin financiar nga entitetet e sektorit publik për
qëllime të përgjithshme.

45
Korniza konceptuale përcakton dhe trajton konceptet, që do të udhëheqin qasjen e BSNKSP–
së për vendosjen e standardeve dhe udhëzimeve të aplikueshme për pasqyrat financiare të
sektorit publik dhe për grupin më të gjerë të nevojave të raportimit financiar në këtë sektor.
“Miratimi i Kornizës Konceptuale është një arritje historike për BSNKSP-në dhe një kornizë
referimi për vendosjen e standardeve globale të kontabilitetit për sektorin publik. Këto
koncepte do të ofrojnë bazat për zhvillimin tonë të vazhdueshëm të standardeve
ndërkombëtare të kontabilitetit të sektorit publik (SNKSP), të qëndrueshme dhe të dobishme,
si dhe të udhëzuesve për praktikat e rekomanduara (UPR).(IFAC,2013)29 Ata gjithashtu do
të ofrojnë udhëzime për përgatitësit, të cilët ballafaqohen me çështjet e raportimit financiar, të
cilat nuk janë trajtuar nga SNKSP-të apo UPR-të. Projekti i kornizës konceptuale ka qenë
prioriteti kyç strategjik për BSNKSP-në në vitet e fundit. Përfundimi i suksesshëm i
mundëson BSNKSP-së të përqëndrohet në projektet që do të identifikohen gjatë
konsultimeve të saj me publikun për strategjinë dhe programin e punës për vitet 2015-2019.
Federata Ndërkombëtare e Kontabilistëve, kohët e fundit filloi iniciativën Accountability
Now, e cila është projektuar për të rritur ndërgjegjësimin e nevojës për transparencë dhe
raportim financiar më të madh në menaxhimin financiar të sektorit publik. Në thelb të kësaj
iniciative, është zbatimi i sistemeve të fuqishme dhe efektive të raportimit financiar, bazuar
në SNKSP-të për sektorin publik, sipas parimit të kontabilitetit me bazë rritëse. Të gjitha
reformat e ndërmarra nga IFAC-u demonstrojnë përkushtimin e tij dhe gjithë organizatave
bashkëpunuese në këtë proces, për ndërtimin e besimit të publikut në cilësinë e profesionit
kontabël dhe për të përcaktuar se si, kontabilistët dhe auditorët, mund të kontribuojnë për
integritetin e sistemit financiar ndërkombëtar. Deri në fund të vitit 2013, janë miratuar nga
BSNKSP 32 standarte me bazë kontabilitetin rritës dhe një SNKSP e veçantë që specifikon
kushtet raportuese mbi baza monetare. Pas kësaj, janë miratuar edhe SNKSP 33 (miratimi për
herë të parë i bazës rritëse të SNKSP-ve) dhe pesë standarte të reja, 34-38, në lidhje me
pasqyrat financiare individuale; pasqyrat financiare të konsoliduara; investimet në
pjesëmarrje dhe sipërmarrjet e përbashkëta; marrëveshjet e përbashkëta dhe zbulimi i
interesave në entitetet tjera, të zbatueshme nga data 1 janar 2017. Ato do të zëvendësojnë
kërkesat aktuale në SNKSP-të 6-8. BSNKSP-ja ndjek një proces të rregullt, shumë të
strukturuar gjatë zhvillimit të SNKSP-ve në proces. U siguron mundësi, të gjithë të
interesuarve në raportimin financiar në sektorin publik, përgatitësve dhe përdoruesve të
pasqyrave financiare, për të bërë të njohura pikëpamjet e tyre dhe për tu siguruar se ato janë
marrë në konsideratë nga BSNKP-ja para publikimit. Në vitin 2015, qeverisja e BSNKSP-së,
pas raportit të Grupit të Rishikimit themeloi Komitetin e Interesit Publik(PIC), fushëveprimi i

Enisa guni

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (20)

Similar to Enisa guni

Similar to Enisa guni (13)

Enisa guni