ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ ΕΝΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ για την επαναφορά της τέχνης στο Γενικό Λύκειο σύμφωνα με απόφαση του ΣτΕ

1. 1
ΕΠΕΡΩΤΗΣΗ ΣΤΗ ΒΟΥΛΗ ΕΝΩΣΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ
1-12-2022
Η «ΕΝΩΣΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ»
τυγχάνουμε σωματείο που με τη δράση και λειτουργία του αποσκοπεί
προεχόντως στην προαγωγή της παρεχόμενης Καλλιτεχνικής Παιδείας
στην Εκπαίδευση και την ανάπτυξη νέων διδακτικών μεθόδων για τη
διδασκαλία της τέχνης, καθώς και στη διαφύλαξη των δικαιωμάτων των
μελών του σε κάθε τομέα του κοινωνικού βίου και ειδικά τη διασφάλιση των
κατάλληλων συνθηκών εργασίας στα σχολεία. Μέλη, δε, της ενώσεώς μας
είναι οι εν ενεργεία και συνταξιούχοι καλλιτέχνες εκπαιδευτικοί, διορισμένοι
στη Στοιχειώδη και Μέση Εκπαίδευση, οι οποίοι: α) είναι πτυχιούχοι των
Ανώτατων Σχολών Καλών Τεχνών της χώρας και τα πτυχία τους έχουν ως
κατεύθυνση τη Ζωγραφική, Γλυπτική, Χαρακτική, β) είναι οι πτυχιούχοι
αναγνωρισμένων Ανώτατων Σχολών Καλών Τεχνών του εξωτερικού που τα
πτυχία τους έχουν αναγνωριστεί από τον αρμόδιο κρατικό φορέα ως ισότιμα
και αντίστοιχα των απονεμομένων πτυχίων από τις Ανώτατες Σχολές Καλών
Τεχνών της χώρας με αντίστοιχες κατευθύνσεις, καθώς και οι αναπληρωτές και
ωρομίσθιοι καλλιτέχνες εκπαιδευτικοί του ίδιου κλάδου (ΠΕ 08) για τη
συμβατική περίοδο απασχόλησής τους και εάν δεν επαναπροσληφθούν, για τα
επόμενα δύο έτη.
Με την από 29-7-2020 και με αριθ. κατατ. Ε1959/2020 αίτησή μας, ενώπιον
του Συμβουλίου της Επικρατείας, ζητήσαμε την ακύρωση 1) της υπ’ αριθ.
74181/Δ2/15-6-2020 (ΦΕΚ Β' 2338/15.06.2020) Απόφασης της Υφυπουργού
Παιδείας και Θρησκευμάτων «Ωρολόγιο Πρόγραμμα των μαθημάτων των Α`,
Β` και Γ` τάξεων του Γενικού Λυκείου» και 2) της υπ’ αριθ. 83315/Δ3/30-6-
2020 (ΦΕΚ Β' 2686/01.07.2020) Απόφασης της Υφυπουργού Παιδείας και
Θρησκευμάτων «Ωρολόγια Προγράμματα των Γυμνασίων Ε.Α.Ε. και των
Λυκείων Ε.Α.Ε.», ), κατά το μέρος που με τις αποφάσεις αυτές καταργήθηκαν
από το ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων Λυκείου η διδασκαλία του
μαθήματος «Καλλιτεχνική Παιδεία» στην Α΄ τάξη Γενικού Λυκείου και

2. 2
Λυκείου Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (Ε.Α.Ε.), καθώς και η διδασκαλία
των πανελληνίως εξεταζόμενων ειδικών μαθημάτων «Ελεύθερο Σχέδιο» και
«Γραμμικό Σχέδιο» στη Γ΄ τάξη.
Επί της αιτήσεώς μας αυτής, η οποία συζητήθηκε ενώπιον του Γ΄ Τμήματος
του Συμβουλίου της Επικρατείας (7μελής σύνθεση) κατά τη δικάσιμο της 13ης
-5-2021, εκδόθηκε η υπ’ αριθ. 2573/2021 απόφαση του Δικαστηρίου Σας, με
την οποία έγινε αυτή δεκτή εν μέρει και συγκεκριμένα 1) ακυρώθηκε η
74181/Δ2/15.6.2020 απόφαση της Υφυπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων
με τίτλο «Ωρολόγιο πρόγραμμα των μαθημάτων των Α΄, Β΄ και Γ΄ τάξεων του
Γενικού Λυκείου» και η υπ’ αριθ. 83315/Δ3/30.6.2020 απόφαση της ίδιας
Υφυπουργού με τίτλο «Ωρολόγια Προγράμματα των Γυμνασίων Ε.Α.Ε. και
των Λυκείων Ε.Α.Ε.», κατά το μέρος που με τις πράξεις αυτές δεν προβλέπεται
στο ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων Λυκείου η διδασκαλία του μαθήματος
«Καλλιτεχνική Παιδεία» στην Α΄ τάξη Γενικού Λυκείου και Λυκείου Ειδικής
Αγωγής και Εκπαίδευσης και 2) αναπέμφθηκε η υπόθεση στη Διοίκηση, κατά
το ακυρωθέν μέρος, για νέα νόμιμη κρίση, κατά το σκεπτικό της απόφασης
αυτής.
Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το σκεπτικό της ακυρωτικής αποφάσεως, όσον
αφορά την κατάργηση από το ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων της Α΄
Λυκείου του μαθήματος «Καλλιτεχνική Παιδεία», η οποία έχει ως συνέπεια
πλέον την πλήρη απουσία της διδασκαλίας καλλιτεχνικών μαθημάτων ως
μαθημάτων γενικής παιδείας σε όλες τις τάξεις του λυκείου, δεν προκύπτει από
τις γνωμοδοτήσεις του ΙΕΠ ή από άλλα στοιχεία του φακέλου ο σκοπός
δημοσίου συμφέροντος που εξυπηρετείται από τη μεταβολή αυτή ή ότι η εν
λόγω επιλογή του κανονιστικού νομοθέτη έλαβε χώρα κατόπιν ουσιαστικής
του εκτίμησης ότι με την κατάργηση των καλλιτεχνικών μαθημάτων και την
πρόσδοση μεγαλύτερης βαρύτητας στη διδασκαλία άλλων μαθημάτων,
επιτυγχάνονται οι στόχοι που αναφέρονται στην παρ. 2 του άρθρου 16 του
Συντάγματος. Έτσι, κρίθηκε ότι η επιχειρηθείσα ύστερα από τις εισηγήσεις του
ΙΕΠ ρύθμιση παραγνωρίζει τα κριτήρια άσκησης της κανονιστικής

3. 3
αρμοδιότητας της Διοίκησης, για τον λόγο δε αυτόν οι προσβαλλόμενες
πράξεις είναι, κατά το μέρος αυτό, παράνομες και ακυρωτέες και πρέπει η
υπόθεση να αναπεμφθεί στη Διοίκηση, προκειμένου το Ινστιτούτο
Εκπαιδευτικής Πολιτικής να ασκήσει νομίμως τη γνωμοδοτική του
αρμοδιότητα.
Εντούτοις, κι ενώ η ανωτέρω υπ’ αριθ. 2673/2021 απόφαση του ΣτΕ
δημοσιεύθηκε στις 29-12-2021 οπότε και αναμέναμε την αναπομπή της
υπόθεσης στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής για νέα αιτιολογημένη
κρίση και την τροποποίηση του ωρολογίου προγράμματος με την ένταξη στην
Α΄ Τάξη Λυκείου του μαθήματος «καλλιτεχνική παιδεία», η Διοίκηση μέχρι
και σήμερα ουδέν έχει πράξει. Μάλιστα, διατήρησε το ίδιο ωρολόγιο
πρόγραμμα για το σχολικό έτος 2022-2023, ως αυτό είχε καθοριστεί με την υπ’
αριθ. 94196/Δ2/ 29-7-2021 Απόφαση της Υφυπουργού Παιδείας και
Θρησκευμάτων (ΦΕΚ Β 3791/13.8.2021) για το σχολικό έτος 2021-2022 κατά
πλήρη απουσία του μαθήματος «καλλιτεχνική παιδεία» από το ωρολόγιο
πρόγραμμα της Α΄ Τάξης Γενικού Λυκείου και Λυκείου Ε.Α.Ε., αρνούμενη να
συμμορφωθεί με την ανωτέρω ακυρωτική απόφαση.
Η Διοίκηση οφείλει να ανακαλέσει ή τροποποιήσει τις διοικητικές πράξεις που
στηρίζονται στην ακυρωθείσα και να επαναλάβει τις πράξεις που κατά νόμο
υποχρεούται να εκδώσει, χωρίς τη νομική πλημμέλεια που διαπιστώθηκε με
την ακυρωτική απόφαση, ώστε να διαμορφωθεί νομική κατάσταση σύμφωνη
προς το νόμο κατά την έννοια της ακυρωτικής αποφάσεως. Το ειδικότερο
περιεχόμενο και η έκταση των υποχρεώσεων συμμορφώσεως της Διοικήσεως
προσδιορίζονται από το αντικείμενο της απαγγελθείσας ακυρώσεως, ήτοι από
τη φύση και το είδος της ακυρωθείσας πράξεως ή τα νόμιμα στοιχεία που
συγκροτούν την παράλειψη, καθώς και από την κρίση ή τις κρίσεις πάνω στα
ζητήματα που εξέτασε και για τα οποία αποφάνθηκε το Δικαστήριο στο
αιτιολογικό της αποφάσεώς του, δημιουργώντας ως προς αυτά δεδικασμένο για

4. 4
την συγκεκριμένη περίπτωση (ΣτΕ4010/2015, 2854/1985 Ολ., 1986/2000,
1512/2009).
Άλλωστε, πρέπει να τονισθεί ότι η υποχρέωση της Διοίκησης προς
συμμόρφωση στις δικαστικές αποφάσεις δεν συνίσταται μόνο στην υποχρέωση
εφαρμογής, δια πράξεων ή παραλείψεων από τη διοίκηση, όσων απορρέουν
από τη δικαστική απόφαση, αλλά ταυτόχρονα συνίστανται και στην
υποχρέωση έγκαιρης εφαρμογής των όσων επιτάσσονται από αυτήν. Συνεπώς,
δεν αρκεί να συμμορφωθεί η Διοίκηση με τη δικαστική απόφαση, αλλά
απαιτείται να το πράξει εντός ευλόγου χρόνου. Σε αντίθετη περίπτωση, αν
παρέλθει μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι τη συμμόρφωσή της, είναι δεδομένη
και αδιαμφισβήτητη ή μη συμμόρφωσή της.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων
σκοπίμως δεν ανέπεμψαν την υπόθεση στο Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής
Πολιτικής για νέα κρίση σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο σκεπτικό της
ακυρωτικής απόφασης, προκειμένου δηλαδή αυτό να αξιολογήσει αν η
κατάργηση των καλλιτεχνικών μαθημάτων ως μαθημάτων γενικής παιδείας
από το ωρολόγιο πρόγραμμα των τάξεων του Γενικού Λυκείου και Λυκείων
Ε.Α.Ε. και συγκεκριμένα η αφαίρεση του μαθήματος «καλλιτεχνική παιδεία»
από την Α΄ Τάξη Λυκείου εξυπηρετεί κάποιον σκοπό δημοσίου συμφέροντος ή
αν με την πρόσδοση μεγαλύτερης βαρύτητας στη διδασκαλία άλλων
μαθημάτων εξυπηρετούνται ορθότερα οι επιταγές της παραγράφου 2 του
άρθρου 16 του Συντάγματος και συγκεκριμένα η ηθική, πνευματική,
επαγγελματική και φυσική αγωγή των Ελλήνων πολιτών. Πολύ δε
περισσότερο, η Διοίκηση και κατά το τρέχον σχολικό έτος 2022-2023
διατήρησε το ίδιο ωρολόγιο πρόγραμμα κατά πλήρη απουσία της διδασκαλίας
καλλιτεχνικών μαθημάτων ως μαθημάτων γενικής παιδείας σε όλες τις τάξεις
του Λυκείου.
Από τις ενέργειες – παραλείψεις της Διοίκησης υφιστάμεθα τεράστια ζημία,
αφού επί 3 συνεχόμενες σχολικές χρονιές απουσιάζουν πλήρως από το
ωρολόγιο πρόγραμμα μαθημάτων γενικής παιδείας του Λυκείου τα

5. 5
καλλιτεχνικά μαθήματα, με αποτέλεσμα α) να υποβαθμίζεται ο ρόλος και η
ύπαρξη της Τέχνης, την οποία πρώτιστα και κύρια υπηρετεί το αιτούν
σωματείο, β) να στερούνται τα μέλη μας, εκπαιδευτικοί Κλάδου ΠΕ 08 –
Καλλιτεχνικών, το κατεξοχήν αντικείμενο εργασίας τους, λαμβανομένου
υπόψιν ότι σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 76099/Δ2 (ΦΕΚ Β 1704/16.5.2018)
Απόφαση του Υπουργού Παιδείας Έρευνας και θρησκευμάτων σχετικά με τις
«Αναθέσεις Μαθημάτων Γυμνασίου και Γενικού Λυκείου», οι εκπαιδευτικοί
Κλάδου ΠΕ08 – Καλλιτεχνικών έχουν σε Α΄ ανάθεση τα μαθήματα
«Εικαστικά» της Α΄ Λυκείου και «Ελεύθερο Σχέδιο» και «Ιστορία της Τέχνης»
της Γ΄ Λυκείου και σε Β΄ Ανάθεση το μάθημα «Γραμμικό Σχέδιο» της Γ΄
Λυκείου (σημειωτέον ότι και τα υπόλοιπα μαθήματα, ήτοι Γραμμικό και
Ελεύθερο Σχέδιο και Ιστορία της τέχνης έχουν αφαιρεθεί από το ωρολόγιο
πρόγραμμα μαθημάτων Γενικού Λυκείου και Λυκείου Ε.Α.Ε.) και γ) να
περιορίζονται σημαντικά τα επαγγελματικά δικαιώματα των καλλιτεχνών και
αφαιρείται η εκπαιδευτική αποστολή που μπορούν και επί σειρά δεκαετιών
επιτελούν. Και μπορεί το αιτούν σωματείο να μην είναι άμεσος-ευθύς
αποδέκτης των υπουργικών αποφάσεων με τις οποίες καθορίζονται τα
ωρολόγια προγράμματα, υπό την έννοια ότι αυτές απευθύνονται σε
διδάσκοντες και διδασκόμενους, πλην όμως η παντελής αφαίρεση των
καλλιτεχνικών μαθημάτων από τα μαθήματα Γενικής Παιδείας που
διδάσκονται στο Γενικό Λύκειο και το Λύκειο Ε.Α.Ε. θέτει ταφόπλακα στην
ύπαρξη, τη λειτουργία και δράση του αιτούντος σωματείου, αφού συρρικνώνει
το πεδίο δράσης μας και τον κύκλο των μελών μας και προσβάλλει τον
πρωταρχικό μας σκοπό που συνίσταται στην προαγωγή της Καλλιτεχνικής
Παιδείας και την διασφάλιση των εργασιακών δικαιωμάτων των μελών μας.