εργασία στα πλαίσια του μαθήματος της Τεχνολογίας Α' τάξης του 1ου Γυμνασίου Νέου Ψυχικού

1. <<ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ ΜΗΧΑΝΗ>>
Θεματική ενότητα : ΕΡΓΑΛΕΙΑ –ΜΗΧΑΝΕΣ
Αθηνά Σαρίδου Α’2
1ο Γυμνάσιο Νέου Ψυχικού
2013 -2014

2. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ…
 Εισαγωγή
 Περιγραφή
 Ιστορική Εξέλιξη του Θέματος
 Αρχή Λειτουργίας του Αντικειμένου- Επιστημονικά
Στοιχεία
 Επιπτώσεις στο Περιβάλλον
 Χρησιμότητα στην Κοινωνία
 Βιβλιογραφία

3. ΕΙΣΑΓΩΓΗ :
Γενικά μηχανές ή μηχανήματα ονομάζουμε οποιοδήποτε εργαλείο ή μέσον που
μπορεί να διευκολύνει την ανθρώπινη εργασία ή που μπορεί να αυξήσει τη
δύναμη ή την αποτελεσματικότητά της . Επίσης οποιαδήποτε συσκευή που
χρησιμοποιείται για την παραγωγή έργου, είτε μεταδίδοντας, είτε
μετατρέποντας άλλη μορφή ενέργειας σε παραγωγή έργου. Ακόμη μπορεί
να εννοείται κάθε ευφυής επινόηση. Μία τέτοια «επινόηση» μπορεί να θεωρηθεί
η φωτογραφική μηχανή .
Οι φωτογραφικές μηχανές διακρίνονται σε ψηφιακές φωτογραφικές
μηχανές, σε μηχανές κασέτας 110 (Instamatic), σε μηχανές που
χρησιμοποιούν φιλμ 33mm, σε τηλεμετρικές μηχανές, σε μονοοπτικές ρεφλέξ
( Single Lens Reflex – SLR ), σε μηχανές compact , σε μηχανές που
χρησιμοποιούν μεγαλύτερο φιλμ 120 ρολό και σε μηχανές studio ή view
Camera. Επίσης διακρίνονται σε ειδικές μηχανές όπως
μηχανές στιγμιαίας φωτογραφίας ,υποβρύχιες μηχανές και πανοραμικές
μηχανές .

4. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ:
Η φωτογραφική μηχανή αποτελείται από ένα φωτογραφικό
φακό που η βασική του λειτουργία είναι να συγκεντρώνει τις
φωτεινές ακτίνες για να γίνεται πιο έντονο το αντεστραμμένο
είδωλο, το σκοτεινό κουτί που χρησιμεύει στη δημιουργία του
ειδώλου, ένα φωτοφράχτη που μας βοηθάει να ελέγχουμε πότε θα
αφήσουμε το φως να περάσει και ένα τμήμα που μπορούμε να
βάλουμε κάποιο φωτοευαίσθητο υλικό για να καταγράψουμε το
σχηματισμένο είδωλο. Αυτή η βασική σχεδίαση με διάφορες
παραλλαγές, οδήγησε σε δεκάδες διαφορετικούς τύπους
φωτογραφικών μηχανών μέχρι τις σημερινές ψηφιακές εκδοχές
ακόμη και στη φωτογραφική μηχανή που διαθέτουν κάποια κινητά
τηλέφωνα.

6. ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ :
Η ΧΑΡΑΥΓΗ
4ος αιώνας π.Χ. (περίπου το 350): Ο Αριστοτέλης περιγράφει την πρώτη και απλούστερη
φωτογραφική μηχανή, γνωστή ως camera obscura. Τι είναι αυτό; Ένα σκοτεινό κουτί
στη μια του πλευρά οποίου υπάρχει μια πολύ μικρή τρύπα για να περνά το φως. Μπορεί
να είναι μια φωτοστεγανή σκηνή, ένα μεταφερόμενο δωμάτιο που δεν αφήνει το φως να
περάσει από πουθενά αλλού παρά μόνο από μια μικρή τρύπα. Οι ακτίνες του φωτός
περνούν μέσα από την μικρή τρύπα, και επειδή ταξιδεύουν σε ευθεία γραμμή ,
σχηματίζουν στην απέναντι πλευρά μια αντεστραμμένη εικόνα των αντικειμένων που
βρίσκονται έξω από το κουτί. Σήμερα, τη θέση της έχει πάρει η pin hole camera, δηλαδή
ένα κλειστό, μαύρο και αδιαφανές κουτί στη μια πλευρά του οποίου έχουμε ανοίξει την
απαραίτητη ελάχιστη σε διάμετρο τρύπα, για να εισέρχεται το φως. Απέναντι από την
πλευρά αυτή το είδωλο προβάλλεται λίγο θολό και αρκετά σκοτεινό, ωστόσο μπορεί να
καταγραφεί σε κάποιο φωτοευαίσθητο υλικό. Ο Giovanni Battista della Porta (1558) σε
κείμενά του προτρέπει τους ζωγράφους να χρησιμοποιούν τη camera obscura, για να
σχεδιάζουν πιο εύκολα πορτρέτα και τοπία.

7. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΕΞΕΛΙΞΗΣ :
Στα επόμενα χρόνια έγιναν πολλές παρεμβάσεις στην camera obscura όπως:προσθήκη φακού στην τρύπα εισόδου του φωτός
γεγονός που εξασφάλιζε καλύτερη εστίαση- νετάρισμα της εικόνας, προσθήκη καθρέφτη πίσω από το φακό υπό γωνία 45ο.
Τότε αρχίζουν σιγά σιγά οι προσπάθειες αποτύπωσης της εικόνας της camera obscura σε κάποια φωτοευαίσθητη επιφάνεια.
Από τότε και έως τις μέρες μας η τεχνολογική εξέλιξη της φωτογραφίας ακολουθεί τη πρόοδο που συντελείται στις άλλες
επιστήμες: φυσική, χημεία. Όλες οι προσπάθειες αφορούσαν τη βελτίωση του φιλμ και της φωτογραφικής μηχανής. Η εξέλιξη
από τότε στον χώρο της φωτογραφίας ήταν τεράστια αρκεί να αναφέρουμε ότι η πρώτη φωτογραφία τραβήχτηκε με
μια φωτογραφική μηχανή που ζύγιζε γύρω στα 20 κιλά και χρειάστηκαν 8 περίπου ώρες για να αποτυπωθεί ενώ σήμερα
χρειάζονται εκατοστά ή χιλιοστά του δευτερολέπτου και η φωτογραφική μηχανή ζυγίζει περίπου 300gr.
ΤΑ ΔΥΣΚΟΛΑ ΧΡΟΝΙΑ
1816: Ο Niepce παίρνει τις πρώτες πειραματικές φωτογραφίες αντικειμένων, χωρίς φωτογραφική μηχανή. Είναι βραχύβιες, καθόσον δεν μπορεί
να τις σταθεροποιήσει.
1826: Ο Niepce είναι ο πρώτος που κατορθώνει να καταγράψει εικόνες με τη βοήθεια του ηλιακού φωτός και να τις διατηρήσει. Η πρώτη στην
ιστορία φωτογραφία του χρειάστηκε χρόνο έκθεσης οκτώ ωρών. Η μέθοδός του ονομάστηκε "ηλιογραφία". Πέθανε, όπως όλοι οι
πρωτοπόροι, φτωχός και άγνωστος.
ΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ
Από νωρίς ο Daguerre αλληλογραφεί με τον Niepce και αναπτύσσει τη μέθοδό του, που μας έδωσε τις θαυμάσιες δαγεροτυπίες. Επιτέλους, το
λανθάνον είδωλο γίνεται φωτογραφία.
1829: Ο Niepce και ο Daguerre υπογράφουν ένα συμβόλαιο συνεργασίας και αρχίζουν να ενημερώνουν ο ένας τον άλλο για την πρόοδό τους
στη φωτογραφία.
1833: Στην Αγγλία υπάρχει ακόμη ένας ανήσυχος μαθηματικός, o Talbot, που έχει τις ίδιες ιδέες με τον Daguerre και τον Niepce, αλλά αγνοεί τα
επιτεύγματά τους. Καταφέρνει και αυτός να πάρει αρνητικές φωτογραφίες σε χαρτί και να τις σταθεροποιήσει.

8. Η ΜΕΓΑΛΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ
1839: Είναι η χρονιά κατά την οποία στη Γαλλία δημοσιοποιείται η εφεύρεση της φωτογραφίας. Η Ακαδημία των Επιστημών
αναγνωρίζει επίσημα τη μέθοδο του Daguerre.
1847: Παρουσιάζεται η πρώτη φωτογραφική πλάκα, το πρώτο αρνητικό φιλμ σε τζάμι. Η παρουσίαση γίνεται στη Γαλλική
Ακαδημία Επιστημών από τον Abel Niepce, ξάδελφο του πρωτοπόρου Niepce. Στην αρχή δεν είχε την υποδοχή που του
άξιζε από τους φωτογράφους, γιατί ήταν εύθραυστο και βαρύ υλικό. Για τη συγκράτηση της ευαίσθητης στο φως
επίστρωσης, χρησιμοποιούνταν λεύκωμα αβγού. Την ίδια χρονιά τελειοποιείται η μέθοδος της καλοτυπίας.
1868: Η μέθοδος έγχρωμης εκτύπωσης με την αφαιρετική τριχρωμία. Οι Ducos dy Hauron και Gross έφτασαν σχεδόν μαζί στην
περιγραφή αυτής της μεθόδου, από διαφορετικό δρόμο.
1879: Οι πρώτες γυάλινες πλάκες βιομηχανικής παραγωγής από τον Eastman.
1888: Κυκλοφορεί το πρώτο φιλμ από την αμερικανική εταιρεία Eastman. Την ίδια χρονιά ο George Eastman παρουσιάζει την
πρώτη Kodak με ρολό φιλμ. Πρόκειται για το μοντέλο που καθιστά τις φωτογραφικές μηχανές προσιτές στον πολύ κόσμο. Το
1888 είναι και το έτος που κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού NATIONAL GEOGRAPHIC, το οποίο έκτοτε έχει
δημοσιεύσει μερικά από τα σημαντικότερα φωτογραφικά ρεπορτάζ. Η αναστάτωση και ο πυρετός που προκαλεί η
φωτογραφία ανεβαίνουν κατακόρυφα. Το σελουλόιντ είναι ίσως ο μεγαλύτερος σταθμός στην ιστορία της φωτογραφίας.

9. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟΣ ΠΥΡΕΤΟΣ
1868: Η μέθοδος έγχρωμης εκτύπωσης με την αφαιρετική τριχρωμία. Οι Ducos dy Hauron και Gross έφτασαν σχεδόν μαζί στην
περιγραφή αυτής της μεθόδου, από διαφορετικό δρόμο.
1879: Οι πρώτες γυάλινες πλάκες βιομηχανικής παραγωγής από τον Eastman.
1888: Κυκλοφορεί το πρώτο φιλμ από την αμερικανική εταιρεία Eastman. Την ίδια χρονιά ο George Eastman παρουσιάζει την
πρώτη Kodak με ρολό φιλμ. Πρόκειται για το μοντέλο που καθιστά τις φωτογραφικές μηχανές προσιτές στον πολύ κόσμο. Το
1888 είναι και το έτος που κυκλοφορεί το πρώτο τεύχος του περιοδικού NATIONAL GEOGRAPHIC, το οποίο έκτοτε έχει
δημοσιεύσει μερικά από τα σημαντικότερα φωτογραφικά ρεπορτάζ. Η αναστάτωση και ο πυρετός που προκαλεί η
φωτογραφία ανεβαίνουν κατακόρυφα. Το σελουλόιντ είναι ίσως ο μεγαλύτερος σταθμός στην ιστορία της φωτογραφίας.
Η ΔΙΚΑΙΩΣΗ
1889: Κυκλοφορούν ο πρώτος αναστιγματικός φακός από το εργοστάσιο Zeiss, καθώς και το πρώτο φιλμ που μπορεί να
τοποθετηθεί στη φωτογραφική μηχανή ακόμη και σε φως ημέρας.
1925: Η πρώτη Leica παρουσιάζεται στη Γερμανία. Πρόκειται για τη μηχανή που με την ποιότητά της και το μικρό της μέγεθος
έδωσε τη μεγαλύτερη μέχρι τότε σιγουριά και ελευθερία κινήσεων στο φωτογράφο.
1930: Οι πρώτες προσπάθειες ψηφιακής φωτογράφησης από τους Philo Taylor Farnsworth και Vladimir Kosma Zoworykin.
1936: Η πρώτη μετάδοση τηλεοπτικής εκπομπής από το BBC.
1940: Η φωτογραφία μπαίνει στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στη Νέα Υόρκη.
1947 Κυκλοφορεί το πρώτο έγχρωμο θετικό φιλμ (slide) Ektachrome της Kodak.
1948: Κυκλοφορεί η πρώτη Polaroid και ιδρύεται το πιο γνωστό φωτοειδησεογραφικό πρακτορείο στον κόσμο, το Magnum.
1950: Πραγματοποιείται η Photokina, η πρώτη έκθεση φωτογραφικών προϊόντων στην Κολονία της Γερμανίας.

10. ΤΟ ΛΑΜΠΡΟ ΜΕΛΛΟΝ :
 1959: Οι πρώτες φωτογραφίες της Γης από δορυφόρο.
 1972: Η πρώτη μηχανή με αισθητήρα CCD κατασκευάζεται από την Bell Systems και
αξιοποιείται στην τηλεόραση.
 1997: Οι πρώτες ψηφιακές φωτογραφίες από τον πλανήτη Άρη.
2000: Η πρώτη ψηφιακή φωτογραφική μηχανή με αισθητήρα τριών εκατομμυρίων
εικονοστοιχείων δίνει αξιόλογες φωτογραφίες διαστάσεων 13x18 εκατοστών και γίνεται
για πρώτη φορά άξιος αντίπαλος της compact με φιλμ, καθώς καλύπτει μεγάλο μέρος
των απαιτήσεων των ερασιτεχνών φωτογράφων όσον
αφορά σε αυτό το μέγεθος των φωτογραφιών.

11. ΑΡΧΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΕΙΑΣ ΤΟΥ
ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ
 Η αρχή λειτουργίας μιας σύγχρονης φωτογραφικής μηχανής βασίζεται
πάνω στις ίδιες αρχές με την camera obscura. Μερικά από τα βασικά
μέρη μιας σύγχρονης φωτογραφικής μηχανής είναι τα εξής:
α) ο φακός, ο οποίος συλλέγει το φως και σχηματίζει το είδωλο πάνω στο
φιλμ ή στον αισθητήρα της ψηφιακής φωτογραφικής μηχανής.
β) ο φωτοφράκτης ή κλείστρο είναι ο μηχανισμός που χρησιμεύει στο να
ρυθμίζουμε το χρόνο έκθεσης του φιλμ στο φως.
γ) το φιλμ που είναι μια επιφάνεια επιστρωμένη από φωτοευαίσθητες
χημικές ουσίες, πάνω στην οποία αποτυπώνεται η εικόνα
ή ο ψηφιακός αισθητήρας που είναι ένα τσιπ το οποίο μετατρέπει το φως
σε ηλεκτρική ενέργεια.
δ) το σύστημα σκόπευσης που μας επιτρέπει να παρατηρούμε το κάδρο
της φωτογραφίας. Η σκόπευση μπορεί να γίνει είτε απ’ ευθείας είτε μέσω
καθρέπτη.
και ε) το σκοτεινό κουτί που χρησιμεύει στη δημιουργία του ειδώλου και
στο οποίο περιέχονται όλα τα παραπάνω. Το μέγεθος του συνδέεται
άμεσα με το μέγεθος ή το φορμά του φιλμ ή του αισθητήρα που αυτό με
τη σειρά του επηρεάζει το είδος της φωτογραφίας για το οποίο
σχεδιάστηκε η φωτογραφική μηχανή.

12. ΤΑ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΙ ΘΕΩΡΙΕΣ
ΠΟΥΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΗ
ΜΗΧΑΝΗ
Σε ένα φωτοστεγανό δωμάτιο ανοίγουμε μία πολύ μικρή οπή σε μία επίπεδη
επιφάνεια ακτίνες του φωτός που εισέρχονται μέσα από την οπή
απεικονίζουν στην απέναντι πλευρά ένα αντιστραμμένο είδωλο του
εξωτερικού κόσμου μεταφορά και η αποτύπωση της εικόνας πάνω στο
φωτογραφικό φιλμ είναι δυνατή με τη βοήθεια του φακού. Ο φακός είναι
ένα σώμα διαφανές που περιορίζεται από τουλάχιστον δύο διαθλαστικές
επιφάνειες ,με συνέπεια να αποτελεί οπτικό σύστημα που βασίζεται στο
φυσικό φαινόμενο της διάθλασης. Κατά τη φωτογράφηση με τις πιο
κοινές μηχανές ,δηλαδή τις μονοοπτικές ρεφλέξ 35mm,η λειτουργία της
μηχανής Ακολουθεί τα παρακάτω βήματα :i) Αρχικώς ο καθρέπτης
βρίσκεται σε γωνία 45 μοιρών και καθοδηγεί το φως που περνά από τον
φακό, καθοδηγείται αρχικώς στην οθόνη εστίασης και κατόπιν μέσω του
πενταπρίσματος στο σκόπευτρο .ii) Με το πάτημα του κουμπιού ο
καθρέπτης ανασηκώνεται και το διάφραγμα κλείνει στην προκαθορισμένη
τιμή. Το κλείστρο(μεταλλικό ή επίπεδο) ανοιγοκλείνει με την
προκαθορισμένη ταχύτητα. Το φως, που περνά μέσα από τον κατάλληλα
εστιασμένο φακό προσπίπτει στην φωτοευαίσθητη επιφάνεια και εκθέτει
το φιλμ. iii) Ακολούθως ο καθρέπτης επανέρχεται στην αρχική του θέση,
το διάφραγμα ξανανοίγει ,ώστε να περνά η μέγιστη δυνατή ποσότητα
φωτός και να διευκολύνεται έτσι η σκόπευση, η εστίαση και το
καδράρισμα.

13. ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ
Οι επιπτώσεις στο περιβάλλον θα μπορούσαν να θεωρούνται μηδαμινές
όσον αφορούν την φωτογραφική μηχανή. Οι δυσμενείς επιπτώσεις
υπάρχουν από την φωτοευπαθή ουσία που περιέχουν οι φωτογραφικές
πλάκες ή τα φιλμ και η οποία είναι υδατικό διάλυμα αλογονούχου
αργύρου που έχει γίνει κολλοειδές με τη βοήθεια κολλοειδούς ζελατίνας
και κατόπιν έχει αποξηρανθεί. Η εξόρυξη και η επεξεργασία αυτών των
χημικών στοιχείων και η μη ανακύκλωση των φιλμ είναι από τις
κυριότερες επιπτώσεις στο περιβάλλον.
Η μόλυνση στο περιβάλλον μπορεί να έλθει και από την ενδιάμεση
πλύση του φιλμ με υδατικό διάλυμα οξικού οξέος κατά την διάρκεια της
εμφάνισης ενός φιλμ. Από την απομάκρυνση των μη προσβληθέντων
κόκκων αλογονούχου αργύρου και από την πλύση
(τελευταίο στάδιο εμφάνισης του φιλμ) για την απομάκρυνση διαλυτών
συμπλοκών του αργύρου. Τα σκληρά αυτά λύματα προέρχονται από
ανάλογη καταστροφή περιβάλλοντος χώρου και πλούτου.
Η εκτύπωση σε χαρτί των αρνητικών είναι μια ακόμη αναγκαιότητα. Και
το χαρτί παράγεται από καταστροφή των δασών. Με τεράστιες
επιπτώσεις στη γη.

14. ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΚΟΙΝΩΝΙΑ :
Η φωτογραφική μηχανή "αποθανατίζει" την κάθε στιγμή, το οποιοδήποτε θέμα. Κι
επειδή "μια εικόνα είναι χίλιες λέξεις" η χρησιμότητα της είναι πολύπλευρη. Την
χρησιμοποιούν οι οικογένειες για τις δικιές τους στιγμές που θα ήθελαν να
αναπολήσουν αργότερα με την βοήθεια της φωτογραφίας, την χρησιμοποιούν τα
άτομα για να περιγράψουν αναλυτικότερα κάποιες περιοχές (οικίες, τοπία, κλπ) ή
κάποια γεγονότα, κάποιοι άλλοι για να περιγράψουν ένα τρακάρισμα και να
χρησιμοποιήσουν τις φωτογραφίες ως αποδεικτικό στοιχείο στο δικαστήριο και
κάποιοι άλλοι για να κρατήσουν στην μνήμη τους ένα όμορφο ηλιοβασίλεμα.
Σε μερικούς βέβαια όπως τους δημοσιογράφους είναι εργαλείο δουλειάς, γιατί έτσι
με ένα εικονογραφημένο άρθρο μπορούν να προκαλέσουν καλύτερα την προσοχή
του αναγνώστη, να το κάνουν πιο ενημερωτικό και αντικειμενικό. Πιο πλήρες Ο
κινηματογράφος παλαιότερα στηριζόταν πάνω στη λειτουργία της φωτογραφικής
μηχανής ("έτρεχαν" τα φιλμ). Οι εκδρομές, οι γάμοι, τα βαφτίσια, οι ομορφότερες
στιγμές της ζωής μας θέλουμε να βρίσκονται σε φωτογραφία για να μένουν
διαχρονικά. Στην ιατρική η φωτογραφία χρησιμοποιείται εκτεταμένα για πιο
ολοκληρωμένες γνωματεύσεις. Η καθημερινότητα μας επέβαλε πολλές
φωτοτυπίες. Για τις Δημόσιες υπηρεσίες, το σχολείο, το φροντιστήριο, κλπ. τα
φωτοτυπικά μηχανήματα έγιναν πια απαραίτητα κι όλα στηρίζονται στη λειτουργία
της φωτογραφικής μηχανής.

15. ΣΥΝΕΧΕΙΑ:
ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ :Από τα πρώτα χρόνια της Περιβαλλοντικής εκπαίδευσης
στην Ελλάδα χρησιμοποιούμε τις φωτογραφήσεις σαν εργαλείο, άλλοτε
κάνοντας λήψεις με αρνητικό φιλμ και άλλοτε (που είναι και το καλύτερο)
με θετικό φιλμ που μας δίνει διαφάνειες (slides). Χάρη σ’ αυτές τις
φωτογραφήσεις σώθηκαν στοιχεία για πολλά περιβαλλοντικά
προγράμματα και εμπλουτίστηκαν οι πρώτες εκδόσεις περιβαλλοντικών
προγραμμάτων των νομών. Οι σύγχρονες ψηφιακές φωτογραφικές
μηχανές όμως, έκαναν τη φωτογράφηση την πιο απλή και οικονομική
μέθοδο καταγραφής εικόνων. Δεδομένου ότι όλα τα σχολεία μας
διαθέτουν Η/Υ, ακολούθησε και η προμήθεια των ψηφιακών
φωτογραφικών μηχανών σε πολλές περιπτώσεις μέσα από τη δαπάνη για
τη δημιουργία των «εργαστηρίων Η/Υ» και σε άλλες μέσα από διάφορα
επιδοτούμενα προγράμματα (Πανεπιστημίου Αιγαίου κ.ά.). Στα
πλεονεκτήματα των ψηφιακών φωτογραφικών μηχανών μπορούμε να
προσθέσουμε τη δυνατότητα πολλών φωτογραφήσεων χωρίς επιβάρυνση
για αγορά φιλμ, τη δυνατότητα επεξεργασίας και προβολής τους χωρίς
να είναι αναγκαίο να πληρώνουμε εκτυπώσεις, τη δυνατότητα αποστολής
και λήψης με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο κλπ.

16. ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ :
 www.wikipedia.com
 www.spkolyvas.blogspot.com
 www.atlaswiki.gr.wikifoundry.com
 www.Print-Photos-Online.com
 www.fmag.gr
 www.scribd.com