1. โจเซกิ
โจเซกิเป็นภาษาญีปุ่น แปลเป็นไทยว่า สูตรการเดินมาตรฐานซึ่งเราเรียกโดยทั่วไปว่าสูตรมุม
่
เพราะ
โจเซกิโดยส่วนใหญ่ 90 % จะเกิดขึ้นบริเวณมุม โจเซกิมีมากมายนับหมื่นรูปแบบถ้าเราคิดจะจำาให้
หมดคงไม่สามารถทำาได้โดยง่าย และก็ไม่มีความจำาเป็นที่เราต้องจำาได้ให้หมดด้วย แต่เราจำาเป็นต้อง
ศึกษาโจเซกิเบืองต้นทีต้องใช้บอยๆเพื่อให้การเดินของเรามีรูปแบบมาตรฐาน และไม่ตกเป็นฝ่ายเสีย
้ ่ ่
เปรียบโดยง่ายเมื่อถูกโจมตีแย่งมุม การที่เราจะใช้โจเซกิให้ได้ดีนั้นเราจะต้องคำานึงถึงความเหมาะสมของ
สภาพแวดล้อมคือเม็ดหมากที่อยู่รอบข้างเป็นสำาคัญ ในหนังสือเบื้องต้นเล่มนี้จะยังไม่อธิบายอย่างละเอียด
ลึกซึ้ง มีแต่เพียงลำาดับการเดินต่อเนื่องของโจเซกิในรูปแบบต่างๆเท่านั้น แต่ผู้ฝกหัดเล่นก็สามารถ
ึ
ทดลองนำาไปใช้ในการเล่นได้
จุดที่นิยมวางยึดมุม
การยึดมุมที่ดีหมากของเราควรวางอยู่บนเส้น 3 เส้น 4 จุดที่นิยมวางยึดมุมโดยทั่วไปมีอยู่ 2 จุดคือ จุด
4-4 กับจุด 3-4 ในหนังสือเล่มนี้ยกตัวอย่างเฉพาะโจเซกิพื้นฐานที่เกี่ยวกับการยึดมุมที่จด 3-3, 3-
ุ
4 และ 4-4 เท่านั้น
การยึดมุมที่จุด 4-4 การยึดมุมทีจุด
่ 3-4 การยึดมุมที่จุด 3-3
โจเซกิที่จุด 4-4
หมากขาวยึดมุมอยู่ที่จุด 4-4 หมากดำาเข้าโจมตีมุมแบบตาม้า
หมากขาว 2 เดินต่อสองรับมือ
4 6 หมากดำา 3 เดินลงที่เส้นสองเข้าแย่งมุม
3 2
หมากขาว 4 เดินป้องกันจุด 3-3
1 หมากดำา 5 ขยายเว้นห่าง 2 เส้นสร้างรูปร่างที่ดีให้กับกลุ่มหมาก
หมากขาว 6 ขยายโครงสร้างให้ใหญ่ขึ้น หมากขาว 6 นี้จะวาง
หรือไม่วาง
5 ก็ได้ถามีตำาแหน่งอื่นที่สามารถพัฒนาได้ควรวางยึดตำาแหน่งนั้นก่อน
้
โจเซกิที่ 1 เพราะเพียงแค่หมากขาว 3 เม็ดก็อยูในรูปร่างที่ดีมากแล้ว
่

2. หมากขาวยึดมุมอยู่ที่จุด 4-4 หมากดำา 1 เข้าแย่งมุมที่จด
ุ 3-3
9 10
11 เมื่อเดิน
1 2 12
3
ตามลำาดับการเดินจบที่หมากขาว 12 เราจะเห็นชัดเจนถึงการแลก
เปลี่ยน
5 4
7 6 ที่เกิดขึ้น หมากดำาจะได้พื้นที่ที่มุมประมาณ 8- 10 คะแนน
8 หมากขาวจะได้อิทธิพลภายนอกที่มีคุณค่าไม่นอยกว่า 20 คะแนน
้
ข้อสังเกตสำาคัญ ถ้ามีหมากขาวเม็ดที่มมีเครื่องหมายสามเหลี่ยมอยู่
เมื่อหมากดำาบุกเข้ามาหมากขาวต้องเลือกปิดในทิศทางที่สัมพันธ์กับ
หมากขาวเม็ดที่มีเคื่องหมายสามเหลี่ยมเพื่อให้เกิดรูปร่างโครงสร้าง
พื้นที่
โจเซกิที่2 ที่มีขนาดใหญ่ การเดินปิดทีผิดทิศทางจะทำาให้หมากขาวเม็ดที่มี
เครื่องหมายสามเหลี่ยมลดคุณค่าลงตามรูปประกอบข้างล่าง
รูปประกอบนี้แสดงให้เห็นการเดินที่ไม่สัมพันธ์กับสภาพแวดล้อม
5 7 ทำาให้หมากขาวเม็ดที่มีเครื่องหมายสามเหลี่ยมลดคุณค่าลง
11 1 3 4 6 8
9 2
10
12
รูปประกอบ
หมากดำา 1 เดินเข้าโจมตีมุม หมากขาว 2 รับมือด้วยการหนีบ
โจมตี
9 3 5 11
หมากดำา 3 กระโดดเข้ามุมยอมสละทิ้งหมากดำา 1 เมื่อเดินจบที่
7 4
หมากดำา 6
8 10
1 11 เราจะเห็นผลดังนี้คือ หมากดำาจะได้พื้นที่ที่มุม ประมาณ
10 แต้มขึ้น
2 หมากขาวจะได้ความแข็งแรงภายนอกและเป็นฝ่ายได้เลือกเดินต่อ
ในเกม
หมากล้อมการเป็ยฝ่ายได้เลือกเดินต่อมีคุณค่ามาก การเดินในรูป
แบบนี้ถึงแม้วาหมากขาวจะยังไม่มีพื้นที่ที่ชัดเจนแต่หมากขาวก็พอใจ
่
โจเซกิที่ 3
หมากดำา 1 เข้าโจมตีมุม หมากขาว 2 หนีบโจมตี หมากดำา 3
กระโดดเข้า
3 4 มุม ลำาดับการเดินสามเม็ดนี้เหมือนกับโจเซกิที่ 3 แต่เนื่องจากมี
5 หมาก
6
7 1 ขาวเม็ดที่มีเครืองหมายสามเหลี่ยมอยู่ หมากขาว
่ 4 จึงควรเดินปิด
8 พื้นที่
2 ให้สัมพันธ์กับการมีอยู่ของหมากขาวสามเหลี่ยม เมื่อเดินจบที่หมาก
ขาว
8 เราจะเห็นผลดังนี้คือ หมากขาวจะได้โครงสร้างพื้นที่ขนาดใหญ่
มาก
หมากดำาจะได้พื้นที่ที่มุมและเป็นฝ่ายได้เลือกเดินต่อ
โจเซกิที่ 4

3. หมากดำา 1 เดินเข้าโจมตีมุม หมากขาว 2 หนีบโจมตี ลำาดับการ
เดินนี้
4
เหมือนกับโจเซกิที่ 3 และโจเซกิที่ 4 แต่โจเซกินี้หมากดำา 3 จะไม่
กระโดด
1 3 เข้ามุมแต่เลือกทีจะกระโดด
่ 1 เข้ากลางกระดานแทน หมากขาว 4
B A ต่อ
2 8 9 สองรับมือ ไม่ให้ถกหมากดำาปิดล้อม หมากดำา
ู 5 วกกลับมาคำ้าบ่า
6 5 โจมตี
10 7
หมากขาว เมื่อเดินจบที่หมากขาว 12 เราจะเห็นผลดังนี้
11
หมากขาวจะได้พื้นที่
12
หมากดำาจะได้อิทธิพลภายนอกและเป็นฝ่ายได้เลือกเดินต่อ หมากดำา
C อาจ
เลือกเดินต่อในตำาแหน่ง A,B,C ตามแผนการเล่น หรืออาจจะเลือก
เดินใน
ที่อื่นๆก็ได้ ส่วนหมากขาวถ้าหมากดำาเลือกเดินในที่อื่น ตำาแหน่ง A
เป็น
ตำาแหน่งที่เหมาะสมที่สุดที่หมากขาวสามารถเดินตัดหมากดำา
โจเซกิที่ 5
หมากดำา 1 ดินเข้าโจมตีมุม หมากขาว 2 เดินตีหัวหมากดำา นี่เป้
นรูปแบบการเล่นแบบหนึ่ง แน่นอนว่าหมากขาวจำาเป็นที่ต้องเดินเงย
หัวขึ้นรับมือการเดินแบบนี้จะนำาไปสู่โจเซกิอกจำานวนหนึ่ง ซึ่งเราจะ
ี
ได้ศกษาในโอกาสต่อไป
ึ
1 2
3
โจเซกิที่จุด 3-4
หมาขาวยึดมุมอยู่ทจุด
ี่ 3-4 หมากดำา 1 เดินเข้าโจมตีมุม
6
หมากขาว 2 เดินเข้ากระแทกหมากดำา
4 หมากดำา 3 เดินชิดด้วย หมากขาว 4 เดินต่อสองให้แข็งแรง
2 1 หมากดำา 5 เดินต่อเชื่อมเพื่อให้แข็งแรงเช่นเดียวกัน
3 5
หมากขาว 6 กระโดด 1 ให้กลุ่มหมากอยู่ในรูปร่างที่ดี
หมากดำา 7 กระโดดห่าง 3 เส้นทำาให้กลุ่มหมากอยู่ในรูปร่างที่ดี
เช่นเดียว
7 กัน เมื่อเดินจบแล้วเราจะเห็นผลดังนี้ หมากขาวจะได้พื้นที่ที่มุม
ขนาด
ใหญ่ หมากดำาจะได้พื้นที่บริเวณด้านข้างและได้อิทธิส่งออกสู่
กลาง
โจเซกิที่ 6 กระดานด้วย

4. 4 6 หมากดำา 1 เดินเข้าโจมตีมุม
3 หมากขาว 2 เดินรับมือแบบตาม้าเล็ก
5 2
เมื่อเดินจบที่หมากดำา 7 เราจะเห็นผลได้ดังนี้
1
หมากดำาจะได้ขยายโครงสร้างพื้นที่ออกสู่ด้านข้าง
หมากขาวยึดมุมไว้และพัฒนากลุ่มหมากให้อยูในรูปร่างที่แข็งแรง
่
7
โจเซกิที่ 7
หมากดำา 1 เดินเข้าโจมตีมุม
หมากขาว 2 เดินหนีบโจมตีเว้นห่างสอง
4 6 หมากดำา 3 กระโดด 1 เข้ากลางกระดาน
1 3 5 หมากขาว 4 กระโดด 1 รับมือ
เมื่อเดินจบที่หมากดำา 7 เราจะเห็นผลดังนี้
หมากขาวจะได้พื้นที่ที่มุม หมากดำาจะได้โอกาสขยายอิทธิพลออกสู่
2 กลาง
กระดาน และได้โจมตีหมากขาว 2 ด้วยหมากดำา 7
7
โจเซกิที่ 8
หมากดำา 1 เดินเข้าโจมตีมุม หมากขาว 2 เดินหนีบโจมตี หมาก
ดำา 3 เดิน
แทยงรับมือ ป้องกันไม่ให้หมกาดำาเดินต่อเชื่อมที่ตำาแหน่ง A การ
A 1 เดินใน
3 รูปแบบนี้จะนำาไปสู่โจเซกิอีกจำานวนหนึ่ง
2
โจเซกิที่จุด 3-3
หมากขาวยึดมุมที่จด
ุ 3-3 1 เดินเข้าประชิดโจมตี
หมากดำา
4
2 หหมากขาว 2 เดดินชิดด้วยรับมือเมือเดินจบที่ หมากดำา 7 เราจะ
่
เห็นผล 1 3 5
6
7

5. ดังนี้ หมากขาวจะได้พื้นที่ที่มุม และเป็นฝ่ายได้เลือกเดินต่อ
หมากดำาจะได้อิทธิพลภายนอก
โจเซกิที่ 9