건강한 우리 몸과 지구를 위한 깨알 가이드입니다. 이주여성을 위해 필리핀어로 번역하였습니다. (서울시 여성발전기금 후원) Malusog na Pagbubuntis Gabay sa Malusog na Katawan at Mundo

1. 1
Malusog na Pagbubuntis
Gabay sa Malusog na Katawan at Mundo

2. 3
Pagpili sa Malusog na Sanggol at sa ating
Katawan at Mundo
- Simula sa ikatlong(3) buwan ng pagbubuntis, ang ama at ina ay maingat na naghahanda at
sinusuri ang kanilang araw-araw na pamumuhay.
- Ang pinakamahalagang regalo para sa sanggol ay malusog nating katawan at mundo!
- Para mapabuti ang “immune system” at maiwasan ang “atopy, rhinitis, asthma, ADHD” dapat
bawasan ang tatlong bagay: ang “environmental hormone”, mga bagay na pinagmumulan ng
cancer at mga pagkain na maaaring makasira sa gatas ng ina na delikado para sa sanggol.
- Detalyado ang gabay! Sundin ang mga itinuturo.

3. 4 5
dapat ibabad ang ‘brown rice’ ng mahigit walong (8) oras bago lutuin. Kung walang oras para magbabad, dagdagan ang
tubig at lutuin ng mas matagal sa mahinang apoy at maghintay pa ng ilang minuto bago buksan ang ‘rice cooker’.
1 ‘Environment-Friendly’ ang pagkain na maraming kalsyum
- Ang gulay ay mayaman sa taglay nitong ‘fiber’, mineral bitamina at ‘antioxidant’!
- Ang gulay ay mas mahusay na pinagmumulan ng ‘iron’ kaysa karne para sa buntis na ina.
- May panganib sa karne ng manok, baboy at baka na ‘GMO feed’ at may ‘growth hormone’.
- Ang ‘vegetarian diet’ o pagkain ng mga gulay ay makakaiwas sa lagnat (‘congenital fever’),
‘atopy’, kanser at sakit sa puso.
- Kumain ng isang mangkok ng dahon, ugat, bunga at sanga ng gulay na nasa panahon
bawat pagkain.
2 Paraan ng Pagluluto ng Masustansyang Pagkain pasingawan, banlian, pakuluan
- Huwag mag-ihaw, gumamit ng direktang apoy at magprito na maaring magdulot ng kans-
er! Huwag kumain ng sunog na karne!
- Ang paraan ng pagluluto ay dapat pakuluan, banlian at pasingawan para mapanatili ang
masustansyang pagkain! Ang paraan para pangalagaan ang ‘nutrient’ ay pasingawan,
banlian at pakuluan!
- Lumayo nang 2m sa ‘microwave oven’ dahil sa radyasyon.
Masustansyang Paraan ng Pagluluto para sa
Akin at sa Aking Sanggol
- Ang bitamina at mineral sa katawan ay marami! Araw-araw kumain ng ‘brown rice’.
- Ang balat ng ‘brown rice’ ay mayaman sa protina, kalsyum, iron, posporus at bitamina 2!
- Ang gatas ng ina ay mayaman sa ‘fiber’ na panlaban sa nakasisirang mga ‘toxic’ na dapat
maalis sa katawan. Ito ay mabuti sa ‘detoxification’!
- Dapat nguyain ang ‘brown rice’ ng 40 beses bago kainin.
Kung gagamit ng dekuryenteng ‘rice cooker’, piliin ang ‘brown rice o현미 mode’ at kung gagamitin ang ordinaryong ‘mode’,
TIP
Paano magluto ng masarap na ‘brown rice?’ (3-4 katao, gamit ang ‘pressure cooker’)
1. Hugasang mabuti ang dalawang(2) tasa ng ‘brown rice’.
2. Lagyan ng tatlong (3) tasang tubig ang nahugasan na ‘brown rice’at isaing sa katamtamang apoy
lamang.
3. Kapag tumunog ang ‘pressure cooker’, hinaan ang apoy, hayaang mainin pa ng 10-20 minuto bago
patayin ang apoy.

4. 6 7
mataas sa ‘mercury content’.
- Kung gustong magkaroon ng sapat na ‘omega 3’, kumain ng ‘brown rice’, gulay, prutas at
mantika ng ligaw na sesame.
3 Ang ‘bisphenol A’, resibo at lata ay maaaring maging sanhi ng maagang pagdating ng
regla at labis na katabaan o ‘obesity’.
- Ang ‘bisphenol A’ ay sanhi ng depormasyon ng katawan ng sanggol, maagang pagbibinata
o pagdadalaga, pagkabaog at ‘impotence’.
- Ang ‘coated receipt’ ay may ‘bisphenol A’! Huwag tumanggap ng resibo kung hindi
kailangan/ maghugas ng kamay pagkahipo sa resibo / huwag isubo ang resibo sa bibig
- Mayroong ‘bisphenol A’ sa loob ng lata!: Bawasan ang pagkain ng mga delata at kumain
ng mga sariwang pagkain.
- Mayroong ‘bisphenol A’ ang ‘PC plastic’!: Kaya gumamit ng babasagin o ‘stainless’ sa
halip na plastik.
4 Ang ‘coating fry pan’ ay maaaring maging sanhi ng abnormalidad ng sanggol.
- Ang ‘teflon coating’ ay maaring maging sanhi ng abnormalidad ng sanggol , pagkalason ng
atay at mabagal na ‘sexual development’.
Ito ang mga dapat iwasan!
1 Naprosesong pagkain o ‘processed food’ na maraming ‘food additives’.
Tatlong Mapanganib na Naprosesong Pagkain: Naprosesong Karne (Ham, Sausage, Bai-
con) / ‘fish cake’ tulad ng ‘fishball’ / inasnan na pagkaing dagat ‘salted seafood’.
- Tingnan ang ‘label’ kung bibili ng pagkain at piliin ang mga pagkaing konti lang ang ‘food
additives’.
- Magluto at kumain sa bahay na may mga sariwang sangkap.
- Kung sakaling gagamit ng ‘processed food’, banliaan nang 10 segundo para maalis ang
‘additives’ bago lutuin.
- Gumamit ng mga produktong hindi nilagyan ng ‘additives’ mula sa kooperatiba.
2 Ang ‘mercury’ay hadlang sa pag-unlad ng utak! Huwag kumain ng malaking isda ma-
higit isang beses sa isang linggo.
- Ang pagkain ng isdang may ‘mercury’ ay hadlang sa pag-unlad ng utak, ito ay kabalintu-
naan na mahusay sa pag-unlad ng utak o ‘brain dvelopment’.
- Huwag kumain ng malaking isda tulad ng tuna, pating at bakalaw o ‘cod’ dahil ito ay

5. 8 9
- Bawasan ang paggamit ng ‘coating pan’ at gumamit ng produktong gawa sa ‘stainless,
metal glass’.
5 Dapat huwag uminom ng alcohol!
- Kung ang buntis na ina ay uminom ng alcohol, makakarating ito sa ‘fetus’ sa loob ng isang
minuto at maaapektuhan ang ‘fetus’ sa loob ng 24 oras.
- Kahit na konting akohol lang ang nainom, ito ay maaaring maging sanhi ng pagkalaglag ng
‘fetus’ at pagkamatay ng sanggol sa panganganak. Ang bagong panganak na sanggol ay
maaaring mababa ang timbang.
- Huwag uminom ng alkohol kung naghahandang mabuntis.
Ako ay mausisa!
Maaari bang magpasuso ng sanggol kung ang gatas ng ina ay apektado ng mapanganib
na sangkap?
Kahit na apektado ang gatas ng ina, ito pa rin ang pinaka masustansiyang gatas. Ang ‘colos-
trum’ o unang gatas ng ina ay maraming protina, bitamina, mineral panlaban sa sakit (antibod-
ies) kung kaya ang sanggol na pinainom ng gatas ng ina ay mas malusog at malalabanan ang
mga sakit tulad ng anemia, kakulangan ng bitamina at iba pang sakit. Huwag piliin ang ‘formula
milk’ dahil ang gatas na ito ay madaling maapektuhan ng ‘hormone, antibiotic’ at iba pang
maruming bagay. Sa halip, kumain ng brown rice at ng hindi binalatang prutas at gulay na may
iba’t-ibang kulay at ito ay makatutulong sa pagtanggal ng lason sa katawan o ‘detoxification’.
Ang bata ba na may mahinang panunaw ay maaaring kumain ng ‘brown rice’?
Oo, Ang 6 na buwang sanggol ay maaaring kumain nang lugaw na ‘brown rice’, ang dalawang
taon at 6 na buwang sanggol ay maaring kumain nang ‘brown rice’, kung nasanay kumain ng
lugaw na ‘brown rice’ at tamang pagnguya para sa malakas na panunaw. Kung nakikita ng
sanggol o anak na kumakain ng ‘brown rice’ ang ina at ama, ang anak ay susunod rin sa pag-

6. 10 11
kain nito.
Maaari bang kumain nang ‘iron’ at ‘folic acid supplement’ habang nagbubuntis?
Kung walang anemia , hindi mababa ang iron sa katawan at kumakain ng sapat na gulay, mas
makakabuti na hindi kumain ng iron at ‘folic acid supplement’. Likas na ang ‘iron’ ay hindi ma-
daling mahithit ng katawan. Ang buntis na ina ay kailangan ng mas maraming iron dahil kahit na
kumain ng maraming pagkain, ang ating katawan ay malakas humithit ng maraming iron. Ang
ating katawan ay sensitibo kung kaya dapat mapanatili ang balanseng sistema. Kung kakain ng
‘supplement’ ito ay maaaring makaapekto sa balanseng sistema ng katawan. Kaya mas maka-
bubuti na kumain nang berdeng gulay, repolyo, kabute at ‘bean’ na nagtataglay ng maraming
iron at folic acid kaysa kumain ng ‘supplement’.
Mabuting Pag-aalaga sa ating Tahanan at Mundo
1 ‘Environmental friendly’ na sabon citric acid, soda, guatansan soda
- Ang ‘synthetic detergent’, produkto para sa buhok, pangkulay ng buhok ay ginagamitan
ng ‘alkylphenol’ at ito maaring maging sanhi ng kanser.
- Ang ‘dry cleaning solvent’ ay maaaring maging sanhi ng kanser at genital abnormality
- Gumamit ng ‘environmental friendly’ na sabon kaysa ‘synthetic’!
- Kapag gumamit ng ’synthetic’ na sabon, kailangang may hangin at tamang dami lamang.
- Ang mga na ‘dry clean’ na damit at dapat ilagay sa labas ng tatlong araw upang mahangi-
nan at matanggal ang lason.
2 Gumamit ng maluwag na damit para maging komportable ang katawan!
- Ang ‘wire bra’ ay hinaharangan ang daloy nang ‘lymph’ at maaaring maging sanhi ng sakit
sa suso!
- Ang masikip na bra ay istorbo sa pag-unlad nang daloy ng ‘lacteal gland’ at nagiging sanhi
ng kakulangan ng gatas ng ina!
- Gumamit ng ‘wireless bra’.

7. 12 13
- Huwag mag-suot ng bra sa loob ng 24 oras! Huwag magsuot ng bra sa bahay.
- Huwag gumamit ng masikip na damit panloob at ‘skinny’ dahil ito ay bumabara sa daloy
ng dugo!
- Para maiwasan ang ‘irregular menstruation’, pagiging baog, mayoma sa loob ng bahay-
bata! Kung gustong maiwasan ang mga ito, panatilihing mainit ang ‘lower abdomen’ at
puwet!
3 Ang pagbubuntis ay isang magandang biyaya o regalo.
- Sa loob ng 15 linggo ng pagbubuntis, huwag magpakulot, pakulay ng buhok at ‘nail art’.
- Kung gusto magpa ‘nail ar’t at pakulay ng buhok, dapat walang bata at umiikot ang hangin.
- Ang pagbabago ng katawan at balat ay normal sa nagbubuntis.
- Ang pagluluwal ng sanggol o panganganak ay magandang karanasan.
Ang mga nakakalasong gamit sa araw-araw na bu-
hay ay pampagaan subalit ang lason ay dumadami.
1 Ang materyales ng ‘cosmetics’ ay babala o delikado sa kalusugan ng ‘fetus’.
30% ng cosmetic ay nagtataglay ng materyales na sanhi ng kanser, 60% ng materyales ay
may environmental hormone
TIP
Tip: Cosmetic Diet (Bawasan ang paggamit ng cosmetic.)
- Bawasan ang bilang ng ‘cosmetic’ at oras ng paglalagay nang make-up
- Basahin ang ‘contents’ ng ‘cosmetic’.
: Ang pagkakasunud-sunod ng content ay siya ring pagkakasunud-sunod ng dami ng content.
: Piliin ang cosmetic na may simpleng lista ng ‘contents’ kaysa sa cosmetic na may ‘contents’ na
hindi maintindihan.
- Ang walang kulay o pabango na ‘cosmetic’ ay mas malusog o ligtas gamitin.
- Gumawa ng sariling ‘cosmetic’ o bumili sa kooperatiba.
- Kung ang ‘application’ ay nagbibigay ng impormasyon tungkol sa cosmetic, piliin ang ‘safe cosmetic’.

8. 14 15
2 Ang paninigarilyo ay delikado sa kalusugan ng fetus at maaaring maging sanhi ng
mababang timbang ng sanggol kapag ipinanganak.
- Paninigarilyo, usok ng sigarilyo, ang bibig, damit at buhok ng naninigarilyo ay delikado!
- Ang mga magulang ay dapat hindi naninigarilyo bago pa mabuntis ang ina.
- Bago pumasok ng bahay ang naninigarilyo, dapat linisin ang katawan mula ulo hanggang
paa.
- Dapat palitan ang damit na isinuot habang naninigarilyo.
- Palipasin ang isang oras bago lumapit sa sanggol at nanganak na ina!
Tip
- Bago at pagkatapos manganak, health center ang mag-aalaga sa kalusugan.
- Una, ang married migrant woman ay dapat bumisita sa health center na dala ang health card.
- Pangalawa, magpatala at kunin ang ‘record book’ ng sanggol.
- Pangatlo,tumawag o bumisita sa health center para sa ‘counseling’ o payo tungkol sa kalu-
sugan. Pagbibigay ng Serbisyo
check-up ng ina at sanggol , edukasyon para sa nutrisyon, check-up tungkol sa ‘inborn error
metabolism’, ‘subsidy’ para sa ‘premature baby’,’ abnormal child with inborn error’, bakuna
꼭 들려보세요. Dapat bumisita.
- buntis na ina na may edad mababa sa 20 at mataas sa 35
- buntis na may high blood pressure at diabetes
- buntis na may karanasan na magkaroon ng premature baby at abnormal child with inborn error
: ‘화해’, ‘화장품멘토’ ang pangalan ng application na nagbibigay ng safe cosmetic material tulad ng
traffic signal o ilaw trapiko.

9. 16 17
Gawing malusog ang ating tahanan na hindi magastos!
1 (Gardening Myself) Sarili kong Paghahardin
- Ang veranda gardening, community garden at weekend farming ay mabuti sa ating kalu-
sugan at nakababawas sa ‘Co2 emission’ (good for health good for earth).
- Kung ang bata ay may pakikipag-ugnayan sa kalikasan, magugustuhan nila ang mga gulay.
- Kumain ng ‘environmental friendly or organic’ na gulay sa halip ng gulay na ginamitan ng
kemikal na pataba at pestisidyo.
2 1330 air ventilation make us alive
- Tanggalin ang delikadong elemento ng hangin sa loob ng bahay dahil ito ay mas makasasa-
ma kaysa hangin sa labas! Magpahangin ng 30 minuto tatlong beses sa isang araw.
- Ang delikadong elemento na mas mabigat kaysa hangin ay mapanganib sa bata dahil ang
bata ay maliit pa at mas mabilis huminga.
- Bawasan ang pagpiprito at sinangag dahil sa ‘ultra fine particle’ at magpahangin ng 5
minuto bago at pagkatapos magluto.
- Sumunod sa intruksyon kapag mayroong ‘fine particle alarm’ o babala sa pinong alikabok.
- Maligo o hugasan ang katawan pagkabalik sa bahay.
3 Tanggalin sa saksakan ang ‘plug’ sa gabi at matulog nang madilim.
- Ang panggabi o ‘night shift’ na nakabilad sa ilaw sa gabi ay maaaring maging sanhi ng
kanser.
- Ang ‘electromagnetic waves’ ay gumugulo sa produksyon ng ‘melatonin hormone’ na
pampatangkad.
- Tanggalin ang ‘plug’ ng mga dekuryenteng kasangkapan bago matulog.

10. 18 19
Mga Nakapipinsalang Bagay na Dapat Itapon para
sa Malusog na Tahanan
1 Tanggalin sa bahay ang pestisidyo, ‘mosquito repellent’
- Noong 2008, ipinagbawal ang permethrin na environmental hormone sa European Union.
- Bahagi ng insecticide ang parumihin ang tubig sa ilalim ng lupa.
2 Formaldehyde ang pangunahing sanhi ng ‘new house syndrome’
- (VOCs) galing sa synthetic resins at glue ay sanhi ng ‘new house syndrome’
- Gamitin ang mga lumang bagay sa halip na bagong bahay o bagong kasangkapan na may
delikadong elemento.
- Ang ‘second hand’ delivery products para sa sanggol ay mas ligtas kaysa bago.
- Bumili ng kasangkapan sa bahay na ang materyales ay ‘eco-friendly’ o ‘class E0’.
- Ang bagong bahay at kasangkapan ay dapat pinapahanginan o may tamang ‘ventilation’.
TIP
magagawa ang ‘mosquito repellent’ na mula sa cinnamon
- Ang natatanging aroma at mainit na sangkap ‘spicy’ ng cinnamon ay nagtataboy sa lamok, ‘mite’ at
insekto.
- Ihalo sa vegetable alcohol ang pinakuluang tubig sa cinnamon 10:1, pagkatapos ilagay sa bote ng
‘spray’
- Huwag mag spray na direkta sa katawan at mag spray sa kama at sa mga lugar na madalas may
lamok.
- Ilagay ang ‘cinnamon powder’ sa iba’t-ibang lugar o ilagay sa ‘scent bag’ at ibitin.
TIP
Paraan ng ‘bake-out’
Ito ang dapat gawin kung lilipat sa bagong bahay o bumili ng bagong kasangkapan, painitin ang loob
ng bagong bahay o itaas ang temperatura para maalis ang mga ‘indoor pollutants’ na galing sa ma-
teryales sa paggawa at mga bagong kasangkapan sa bahay ay mawawala.
- Isarado ang lahat ng mga pinto, bintana at ‘exhaust fan’ sa bahay.
- Buksan lahat ng drawer at pinto ng bagong kasangkapan sa bahay.
- Isarado lahat ng bintana ng buong bahay para painitin ito, ang temperatura ay dapat mahigit 30
degree Celsius.

11. 20 21
3 Ang ‘flame retardant bromide’ ay maaring maging pinsala sa pag-unlad ng utak ng
sanggol o bata.
- Iwasan ang carpet, sofa at mattress na may ‘flame retardant’.
- Laging magpahangin at maglinis na gamit ang basang basahan sa loob ng bahay.
4 Masamang plastik na PVC
- Mag-ingat sa malambot at makinang na materyal na gawa sa plastik tulad ng laruan, gamit
sa paaralan at pambura.
- Tingnan ang ‘material contents or label’ at huwag gumamit ng PVC.
5 Ang triclosan sa ‘anti-bacterial soap’ ay maaring bumara sa thyroid hormone.
- Ang triclosan ay natutunaw sa ‘fats’ at pumupunta sa gatas ng ina.
- Maaabala ang thyroid hormone
- Ang epekto ng ordinaryong sabon at ang anti-bacterial soap o hand sanitizer ay pareho.
Tatlong natural na paraan para maging malusog
1 Pagpiga ng Mustasa (mustard compress)
Ito ay epektibo para sa pneumonia, ubo, sipon, masakit na likod, ‘fatigue’, at masakit na
balakang sanhi ng regla.
1) Ang 1 mangkok ay may proporsyon na 5:5 ang harina at ang pulbos ng mustasa (pow-
dered mustard), gumawa ng masa na may 55℃ mainit na tubig. (ang taong may sensiti-
bong balat, ang bata ay 3:7)
2) Ilagay ang masa ng mustasa sa gasa, ang kapal ay 3mm at ang sukat ay depende kung
saan ilalagay.
3)Ilagay ang masa ng mustasa sa gasa ng 2-5 minuto. Huwag ilagay ng mahigit 20 minuto
dahil maaring magkaroon ng paso.
4) Gawin ng 1-2 beses sa isang araw sa apektadong bahagi.
2 Leg bath
Pinapanatili na mainit ang katawan, ito ay makatutulong para mabawasan ang pagod at sa
pagdaloy ng dugo, at makatutulong rin sa pagbaba ng temperatura kung may sinat.
- Pagkatapos maisara ng 5-6 na oras, buksan lahat ang mga bintana at pinto para pahanginan.
- Ulitin nang 3-10 beses sa loob ng tatlong(3) linggo.

12. 22
Korea Women’s Environmental Network (KWEN)
Telephone 02-722-7944
E-mail kwen@ecofem.or.kr
Website www.ecofem.or.kr
Twitter twitter@eco_kwen
Facebook facebook.com/ecofem
Sponsored by Seoul City (Women Development Fund)
This is printed by soya oil and use the recycled paper.
1) Ihanda ang lalagyan kung saan ilulubog ang paa, magsimula sa 40℃ pataasin ng 1℃
hanggang 45℃ at ibabad ang paa ng 5 minuto bago itaas ng 1℃.
2) Ilagay ang paa sa malamig na tubig ng 3 minuto at magpahinga.
3) Pagkatapos ng ‘leg bath’, uminom ng tubig, kumain ng asin at uminom ng ‘persimmon
leaf tea.’
3 Tsaa ng dahon ng persimmon
Ang dalawang tasa ng ‘persimmon leaf tea’ ay nagbibigay ng bitamina C sa isang araw,
kapag madalas uminom nito ay lalakas ang resistensiya ng balat at ‘immune system’.
1) Painitin ang tubig ng 70 – 80 degrees.
2) Pagkatapos ng 10 minuto ilagay ang tea bag at inumin habang mainit.
3) Habang tumatagal, ang bitamina ng tsaa ay nababawasan dahil ang bitamina ay mahina
sa mainit na temperatura.

13. 24
Pagpili sa Malusog na Sanggol
at sa ating Katawan
at Mundo