SlideShare a Scribd company logo
1 of 16
Download to read offline
SPREKER:
Jeroen van Waes
TenneT,
TU/e
Veranderingen in het hoogspanningsnet
Inhoud
• Wat zijn de (toekomstige) ontwikkelingen?
• Wat zien we daar nu al van?
• Waar willen we (zelf) naar toe?
Wat zijn de (toekomstige) ontwikkelingen?
• Minder gebruik van synchrone eenheden, meer
decentrale opwek
• Meer en andersoortige aansluitingen op ons net
• Momenteel ca. 90 aanvragen voor aansluitingen
• Electrolysers
• Meer HVDC
• We gaan het netwerk anders gebruiken
• Verandering en fluctuaties vermogen door het
380kV network (oorspronkelijk bedoeld als
koppelnet)
• 110kV/150 kV: loadpockets
• Meer variaties in tijd en plaats
Wat zijn de (toekomstige) ontwikkelingen?
• Veranderingen in kortsluitvermogen
(voorbeeld= “typisch uur”)
(Van: R. Torkzadeh, TU/e)
Wat zijn de (toekomstige) ontwikkelingen?
• Meer lange kabels in ons netwerk
• Lagere resonantiefrequentie geeft
versterking van harmonischen
• Wanneer filters?
• Voorbeeld Windpark Fryslan
• Aansluiting op 110kV
• 400MVA
• 2x55km kabel
• Studie ism EnSol en MPE
• Eerste resonantiepiek bij h=4
• Uitkomst studie: Filter op Bolsward
Wat meten we nu al?
• PQ metingen
• Op >125 knooppunten
• Jaarlijks rapportage
• Aanvullend
• Trendanalyses
• …
• Ter illustratie voorbeelden voor
• Harmonischen
• Spanningsasymmetrie
• Langzame spanningsvariatie
(Van: Krado)
Harmonischen (THD)
• PQ meter
• Het maximum
• De mediaan
• De lijnen zijn de limieten uit de
Netcode voor EHS/HS
• PQ meter
• Het verschil mediaan ten
opzichte van voorgaand jaar
• Voor knooppunten in de cirkel is
er een afname van de THD
Spanningsasymmetrie
• PQ meter
• Het maximum
• De mediaan
• De limiet uit de Netcode
Spanningsasymmetrie
• Welke meetlocaties
Niet getransponeerde 380kV
verbindingen
(Offshore) Zeeland
Kabels in plat vlak Combilijn
Spanningsasymmetrie
Combilijnen
• Maatschappelijk druk om
verbindingen te combineren
• In combilijn worden 2
systeemspanningen gecombineerd
(bijv 110kV en 380kV)
• Hogere spanningsasymmetrie door
• Meer stroom door 380kV net
• In het HS net (110kV/150kV) net
soms van vermaasd naar radiaal(dus
minder sterk)
(Van: DNV)
Langzame spanningsvariatie
• Op lagere spanningsniveaus zijn er momenten met veel
decentrale opwek (voorbeeld=2 september)
• Daardoor
• minder “netto” belasting in het net van TenneT
• Minder opwek conventioneel vermogen
(Van:
Van: Energieopwek.nl
TenneT System operations: Pim Jacobs, Mitchel Brands )
• Gevolgen
• Ook overdag hoge spanningen in het HS en EHS net
(Figuur= spanningen Maasbracht)
• Minder kortsluitvermogen heeft ook negatieve gevolgen
voor de spanningskwaliteit
(grotere spanningsveranderingen bij schakelhandelingen)
Langzame spanningsvariatie
• Echter: relatie is niet eenduidig, er zijn meer
factoren van invloed (voorbeeld=3 september)
• effect van filters aangeslotenen
• het buitenland,
• ...
• Maatregelen korte termijn
• Voor deze momenten meer “must-run” eenheden
• Bedrijfsvoering neemt maatregelen
• Maatregelen langere termijn
• Spoelen
• ..
(Van:
Van: Energieopwek.nl
TenneT System operations: Pim Jacobs, Mitchel Brands )
Langzame spanningsvariatie
• Totale blindvermogensuitwisseling tussen TenneT en regionale
netbeheerders 2016-2023
- MS netten zijn vanouds “inductieve belasting”
- Trend is naar beneden (meer “capacitief”) door meer opwek
(mix productie en belasting)
- Hogere spanningen in HS en EHS netten
- Bandbreedte blijft even groot, offset verandert met 250Mvar per jaar
(Van: TenneT System operations: Pim Jacobs, Mitchel Brands )
Inductief
Capacitief
Waar willen we naar toe?
• Meetsysteem met hogere performance
• Update regelgeving ism belanghebbenden o.a.
• Harmonischen
• Snelle spanningsvariaties
• Aanpassingen/implementatie beleid o.a.
• Transposities & kabels in driehoek
• Verbetering analysetools
• Analyse overschrijdingen en trends inclusief de oorzaken
• Inzichten waardoor we een betere risicoinschatting kunnen
maken (incl. modelvalidatie)
• Waar zijn er veranderingen in ons netwerk?
• Verbeteren transparantie
• Op aanvraag: delen automatische melding
Slotopmerkingen
• Voor de energietransitie is borgen van een goede spanningskwaliteit
noodzakelijk maar gezien de veranderingen niet vanzelfsprekend….
• Daarbij moeten we elkaar helpen en informeren
• Deze presentatie is mogelijk dankzij externe ondersteuning en hulp van
veel collega’s.
BEDANKT
VOOR UW
AANDACHT
Jeroen.van.Waes@tennet.eu

More Related Content

Similar to Jeroen van Waes - TenneT

Mart Arts - Meer duurzame opwek
Mart Arts - Meer duurzame opwekMart Arts - Meer duurzame opwek
Mart Arts - Meer duurzame opwekDutch Power
 
Johan de Jong, Eaton en Robert Vosse, Alliander
Johan de Jong, Eaton en Robert Vosse, AllianderJohan de Jong, Eaton en Robert Vosse, Alliander
Johan de Jong, Eaton en Robert Vosse, AllianderDutch Power
 
PhD presentation
PhD presentationPhD presentation
PhD presentationWim Heirman
 
Keynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomst
Keynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomstKeynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomst
Keynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomstWarmtepompen
 
Tom Sommers - NXP
Tom Sommers - NXPTom Sommers - NXP
Tom Sommers - NXPDutch Power
 
9. Sjef Cobben - Afsluiting
9. Sjef Cobben - Afsluiting9. Sjef Cobben - Afsluiting
9. Sjef Cobben - AfsluitingDutch Power
 
René Nijland, Prysmian
René Nijland, PrysmianRené Nijland, Prysmian
René Nijland, PrysmianDutch Power
 
Sessie 1: Papers gerelateerd aan kabels en kabelgarnituren
Sessie 1:  Papers gerelateerd aan kabels en kabelgarniturenSessie 1:  Papers gerelateerd aan kabels en kabelgarnituren
Sessie 1: Papers gerelateerd aan kabels en kabelgarniturenDutch Power
 
Rick de Haan, Enexis
Rick de Haan, EnexisRick de Haan, Enexis
Rick de Haan, EnexisDutch Power
 
Power quality scan
Power quality scanPower quality scan
Power quality scanDWA
 
Hernieuwbare energie - PV
Hernieuwbare energie -  PVHernieuwbare energie -  PV
Hernieuwbare energie - PVAPCommunicatie
 
Sessie 4: decentrale energieproductie en efficiënt gebruik van elektriciteit
Sessie 4: decentrale energieproductie en efficiënt gebruik van elektriciteitSessie 4: decentrale energieproductie en efficiënt gebruik van elektriciteit
Sessie 4: decentrale energieproductie en efficiënt gebruik van elektriciteitDutch Power
 
Power Quality, de moderne kijk op stroom en spanning
Power Quality, de moderne kijk op stroom en spanningPower Quality, de moderne kijk op stroom en spanning
Power Quality, de moderne kijk op stroom en spanningCito Benelux
 
Edin Ibrovic - ACM
Edin Ibrovic - ACMEdin Ibrovic - ACM
Edin Ibrovic - ACMDutch Power
 
Conferentie energie-opslag en -distributie
Conferentie energie-opslag en -distributie Conferentie energie-opslag en -distributie
Conferentie energie-opslag en -distributie Berenschot
 
1. Henk Fidder - Stedin
1. Henk Fidder - Stedin1. Henk Fidder - Stedin
1. Henk Fidder - StedinDutch Power
 
Sessie 1: Network Components
Sessie 1: Network ComponentsSessie 1: Network Components
Sessie 1: Network ComponentsDutch Power
 
3. Edward Coster - Session 4: Distributed Energy Resources and active demand ...
3. Edward Coster - Session 4: Distributed Energy Resources and active demand ...3. Edward Coster - Session 4: Distributed Energy Resources and active demand ...
3. Edward Coster - Session 4: Distributed Energy Resources and active demand ...Dutch Power
 
Paul Mignot - withthegrid
Paul Mignot - withthegridPaul Mignot - withthegrid
Paul Mignot - withthegridDutch Power
 
Anna van Nunen - Greener
Anna van Nunen - Greener Anna van Nunen - Greener
Anna van Nunen - Greener GuidoBacker1
 

Similar to Jeroen van Waes - TenneT (20)

Mart Arts - Meer duurzame opwek
Mart Arts - Meer duurzame opwekMart Arts - Meer duurzame opwek
Mart Arts - Meer duurzame opwek
 
Johan de Jong, Eaton en Robert Vosse, Alliander
Johan de Jong, Eaton en Robert Vosse, AllianderJohan de Jong, Eaton en Robert Vosse, Alliander
Johan de Jong, Eaton en Robert Vosse, Alliander
 
PhD presentation
PhD presentationPhD presentation
PhD presentation
 
Keynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomst
Keynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomstKeynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomst
Keynotesessie Olaf van Pruissen (TNO) Warmtepompen in de toekomst
 
Tom Sommers - NXP
Tom Sommers - NXPTom Sommers - NXP
Tom Sommers - NXP
 
9. Sjef Cobben - Afsluiting
9. Sjef Cobben - Afsluiting9. Sjef Cobben - Afsluiting
9. Sjef Cobben - Afsluiting
 
René Nijland, Prysmian
René Nijland, PrysmianRené Nijland, Prysmian
René Nijland, Prysmian
 
Sessie 1: Papers gerelateerd aan kabels en kabelgarnituren
Sessie 1:  Papers gerelateerd aan kabels en kabelgarniturenSessie 1:  Papers gerelateerd aan kabels en kabelgarnituren
Sessie 1: Papers gerelateerd aan kabels en kabelgarnituren
 
Rick de Haan, Enexis
Rick de Haan, EnexisRick de Haan, Enexis
Rick de Haan, Enexis
 
Power quality scan
Power quality scanPower quality scan
Power quality scan
 
Hernieuwbare energie - PV
Hernieuwbare energie -  PVHernieuwbare energie -  PV
Hernieuwbare energie - PV
 
Sessie 4: decentrale energieproductie en efficiënt gebruik van elektriciteit
Sessie 4: decentrale energieproductie en efficiënt gebruik van elektriciteitSessie 4: decentrale energieproductie en efficiënt gebruik van elektriciteit
Sessie 4: decentrale energieproductie en efficiënt gebruik van elektriciteit
 
Power Quality, de moderne kijk op stroom en spanning
Power Quality, de moderne kijk op stroom en spanningPower Quality, de moderne kijk op stroom en spanning
Power Quality, de moderne kijk op stroom en spanning
 
Edin Ibrovic - ACM
Edin Ibrovic - ACMEdin Ibrovic - ACM
Edin Ibrovic - ACM
 
Conferentie energie-opslag en -distributie
Conferentie energie-opslag en -distributie Conferentie energie-opslag en -distributie
Conferentie energie-opslag en -distributie
 
1. Henk Fidder - Stedin
1. Henk Fidder - Stedin1. Henk Fidder - Stedin
1. Henk Fidder - Stedin
 
Sessie 1: Network Components
Sessie 1: Network ComponentsSessie 1: Network Components
Sessie 1: Network Components
 
3. Edward Coster - Session 4: Distributed Energy Resources and active demand ...
3. Edward Coster - Session 4: Distributed Energy Resources and active demand ...3. Edward Coster - Session 4: Distributed Energy Resources and active demand ...
3. Edward Coster - Session 4: Distributed Energy Resources and active demand ...
 
Paul Mignot - withthegrid
Paul Mignot - withthegridPaul Mignot - withthegrid
Paul Mignot - withthegrid
 
Anna van Nunen - Greener
Anna van Nunen - Greener Anna van Nunen - Greener
Anna van Nunen - Greener
 

More from Dutch Power

Dutch Power - 26 maart 2024 - Henk Kras - Circular Plastics
Dutch Power - 26 maart 2024 - Henk Kras - Circular PlasticsDutch Power - 26 maart 2024 - Henk Kras - Circular Plastics
Dutch Power - 26 maart 2024 - Henk Kras - Circular PlasticsDutch Power
 
Dutch Power - 26 maart 2024 - Diederik Peereboom - T&D Europe
Dutch Power - 26 maart 2024 - Diederik Peereboom - T&D EuropeDutch Power - 26 maart 2024 - Diederik Peereboom - T&D Europe
Dutch Power - 26 maart 2024 - Diederik Peereboom - T&D EuropeDutch Power
 
Dutch Power - 26 maart 2024 - Pim Loef & Paolo Perani
Dutch Power - 26 maart 2024 - Pim Loef & Paolo PeraniDutch Power - 26 maart 2024 - Pim Loef & Paolo Perani
Dutch Power - 26 maart 2024 - Pim Loef & Paolo PeraniDutch Power
 
Dutch Power - 26 maart 2024 - Hans Nooter - Groene netten
Dutch Power - 26 maart 2024 - Hans Nooter - Groene nettenDutch Power - 26 maart 2024 - Hans Nooter - Groene netten
Dutch Power - 26 maart 2024 - Hans Nooter - Groene nettenDutch Power
 
Dutch Power - 26 maart 2024 - Mark Tesselaar - PwC
Dutch Power - 26 maart 2024 - Mark Tesselaar - PwCDutch Power - 26 maart 2024 - Mark Tesselaar - PwC
Dutch Power - 26 maart 2024 - Mark Tesselaar - PwCDutch Power
 
Dutch Power Event 1. Ruut Schalij - eRiskgroep
Dutch Power Event 1. Ruut Schalij - eRiskgroepDutch Power Event 1. Ruut Schalij - eRiskgroep
Dutch Power Event 1. Ruut Schalij - eRiskgroepDutch Power
 
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneTDutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneTDutch Power
 
Dutch Power Event 3. Marieke van Gemert - NRG
Dutch Power Event 3. Marieke van Gemert - NRGDutch Power Event 3. Marieke van Gemert - NRG
Dutch Power Event 3. Marieke van Gemert - NRGDutch Power
 
Dutch Power Event 4. Rick Bulk - ANVS.pdf
Dutch Power Event 4. Rick Bulk - ANVS.pdfDutch Power Event 4. Rick Bulk - ANVS.pdf
Dutch Power Event 4. Rick Bulk - ANVS.pdfDutch Power
 
Dutch Power Event 5. Dirk Rabelink - ULC energy.pdf
Dutch Power Event 5. Dirk Rabelink - ULC energy.pdfDutch Power Event 5. Dirk Rabelink - ULC energy.pdf
Dutch Power Event 5. Dirk Rabelink - ULC energy.pdfDutch Power
 
Dutch Power Event 6. Sophie Macfarlane-Smith - Rolls Royce SMR
Dutch Power Event 6. Sophie Macfarlane-Smith - Rolls Royce SMRDutch Power Event 6. Sophie Macfarlane-Smith - Rolls Royce SMR
Dutch Power Event 6. Sophie Macfarlane-Smith - Rolls Royce SMRDutch Power
 
Dutch Power Event 7. Titus Tielens - Thorizon.pdf
Dutch Power Event 7. Titus Tielens - Thorizon.pdfDutch Power Event 7. Titus Tielens - Thorizon.pdf
Dutch Power Event 7. Titus Tielens - Thorizon.pdfDutch Power
 
Presentatie Dutch Power 8. Beata Tyburska-Pueschel - DIFFER
Presentatie Dutch Power 8. Beata Tyburska-Pueschel - DIFFERPresentatie Dutch Power 8. Beata Tyburska-Pueschel - DIFFER
Presentatie Dutch Power 8. Beata Tyburska-Pueschel - DIFFERDutch Power
 
1. Pieter Cobelens Generaal-majoor b.d. strategisch adviseur
1. Pieter Cobelens Generaal-majoor b.d. strategisch adviseur1. Pieter Cobelens Generaal-majoor b.d. strategisch adviseur
1. Pieter Cobelens Generaal-majoor b.d. strategisch adviseurDutch Power
 
2. Soe van Dijk - Topsector Energie
2. Soe van Dijk - Topsector Energie2. Soe van Dijk - Topsector Energie
2. Soe van Dijk - Topsector EnergieDutch Power
 
3. Philip Westbroek & Vincent van Esbroek - Enexis
3. Philip Westbroek & Vincent van Esbroek - Enexis3. Philip Westbroek & Vincent van Esbroek - Enexis
3. Philip Westbroek & Vincent van Esbroek - EnexisDutch Power
 
4. Tom Wolters - Chapter8
4. Tom Wolters - Chapter84. Tom Wolters - Chapter8
4. Tom Wolters - Chapter8Dutch Power
 
5. Ingmar van der Steen - Info Support
5. Ingmar van der Steen - Info Support5. Ingmar van der Steen - Info Support
5. Ingmar van der Steen - Info SupportDutch Power
 
6. Sander Speek - Scalys
6. Sander Speek - Scalys6. Sander Speek - Scalys
6. Sander Speek - ScalysDutch Power
 
7. Olaf Peters - Technolution
7. Olaf Peters - Technolution7. Olaf Peters - Technolution
7. Olaf Peters - TechnolutionDutch Power
 

More from Dutch Power (20)

Dutch Power - 26 maart 2024 - Henk Kras - Circular Plastics
Dutch Power - 26 maart 2024 - Henk Kras - Circular PlasticsDutch Power - 26 maart 2024 - Henk Kras - Circular Plastics
Dutch Power - 26 maart 2024 - Henk Kras - Circular Plastics
 
Dutch Power - 26 maart 2024 - Diederik Peereboom - T&D Europe
Dutch Power - 26 maart 2024 - Diederik Peereboom - T&D EuropeDutch Power - 26 maart 2024 - Diederik Peereboom - T&D Europe
Dutch Power - 26 maart 2024 - Diederik Peereboom - T&D Europe
 
Dutch Power - 26 maart 2024 - Pim Loef & Paolo Perani
Dutch Power - 26 maart 2024 - Pim Loef & Paolo PeraniDutch Power - 26 maart 2024 - Pim Loef & Paolo Perani
Dutch Power - 26 maart 2024 - Pim Loef & Paolo Perani
 
Dutch Power - 26 maart 2024 - Hans Nooter - Groene netten
Dutch Power - 26 maart 2024 - Hans Nooter - Groene nettenDutch Power - 26 maart 2024 - Hans Nooter - Groene netten
Dutch Power - 26 maart 2024 - Hans Nooter - Groene netten
 
Dutch Power - 26 maart 2024 - Mark Tesselaar - PwC
Dutch Power - 26 maart 2024 - Mark Tesselaar - PwCDutch Power - 26 maart 2024 - Mark Tesselaar - PwC
Dutch Power - 26 maart 2024 - Mark Tesselaar - PwC
 
Dutch Power Event 1. Ruut Schalij - eRiskgroep
Dutch Power Event 1. Ruut Schalij - eRiskgroepDutch Power Event 1. Ruut Schalij - eRiskgroep
Dutch Power Event 1. Ruut Schalij - eRiskgroep
 
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneTDutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
Dutch Power Event 2. Joost Greunsven - TenneT
 
Dutch Power Event 3. Marieke van Gemert - NRG
Dutch Power Event 3. Marieke van Gemert - NRGDutch Power Event 3. Marieke van Gemert - NRG
Dutch Power Event 3. Marieke van Gemert - NRG
 
Dutch Power Event 4. Rick Bulk - ANVS.pdf
Dutch Power Event 4. Rick Bulk - ANVS.pdfDutch Power Event 4. Rick Bulk - ANVS.pdf
Dutch Power Event 4. Rick Bulk - ANVS.pdf
 
Dutch Power Event 5. Dirk Rabelink - ULC energy.pdf
Dutch Power Event 5. Dirk Rabelink - ULC energy.pdfDutch Power Event 5. Dirk Rabelink - ULC energy.pdf
Dutch Power Event 5. Dirk Rabelink - ULC energy.pdf
 
Dutch Power Event 6. Sophie Macfarlane-Smith - Rolls Royce SMR
Dutch Power Event 6. Sophie Macfarlane-Smith - Rolls Royce SMRDutch Power Event 6. Sophie Macfarlane-Smith - Rolls Royce SMR
Dutch Power Event 6. Sophie Macfarlane-Smith - Rolls Royce SMR
 
Dutch Power Event 7. Titus Tielens - Thorizon.pdf
Dutch Power Event 7. Titus Tielens - Thorizon.pdfDutch Power Event 7. Titus Tielens - Thorizon.pdf
Dutch Power Event 7. Titus Tielens - Thorizon.pdf
 
Presentatie Dutch Power 8. Beata Tyburska-Pueschel - DIFFER
Presentatie Dutch Power 8. Beata Tyburska-Pueschel - DIFFERPresentatie Dutch Power 8. Beata Tyburska-Pueschel - DIFFER
Presentatie Dutch Power 8. Beata Tyburska-Pueschel - DIFFER
 
1. Pieter Cobelens Generaal-majoor b.d. strategisch adviseur
1. Pieter Cobelens Generaal-majoor b.d. strategisch adviseur1. Pieter Cobelens Generaal-majoor b.d. strategisch adviseur
1. Pieter Cobelens Generaal-majoor b.d. strategisch adviseur
 
2. Soe van Dijk - Topsector Energie
2. Soe van Dijk - Topsector Energie2. Soe van Dijk - Topsector Energie
2. Soe van Dijk - Topsector Energie
 
3. Philip Westbroek & Vincent van Esbroek - Enexis
3. Philip Westbroek & Vincent van Esbroek - Enexis3. Philip Westbroek & Vincent van Esbroek - Enexis
3. Philip Westbroek & Vincent van Esbroek - Enexis
 
4. Tom Wolters - Chapter8
4. Tom Wolters - Chapter84. Tom Wolters - Chapter8
4. Tom Wolters - Chapter8
 
5. Ingmar van der Steen - Info Support
5. Ingmar van der Steen - Info Support5. Ingmar van der Steen - Info Support
5. Ingmar van der Steen - Info Support
 
6. Sander Speek - Scalys
6. Sander Speek - Scalys6. Sander Speek - Scalys
6. Sander Speek - Scalys
 
7. Olaf Peters - Technolution
7. Olaf Peters - Technolution7. Olaf Peters - Technolution
7. Olaf Peters - Technolution
 

Jeroen van Waes - TenneT

  • 2. Inhoud • Wat zijn de (toekomstige) ontwikkelingen? • Wat zien we daar nu al van? • Waar willen we (zelf) naar toe?
  • 3. Wat zijn de (toekomstige) ontwikkelingen? • Minder gebruik van synchrone eenheden, meer decentrale opwek • Meer en andersoortige aansluitingen op ons net • Momenteel ca. 90 aanvragen voor aansluitingen • Electrolysers • Meer HVDC • We gaan het netwerk anders gebruiken • Verandering en fluctuaties vermogen door het 380kV network (oorspronkelijk bedoeld als koppelnet) • 110kV/150 kV: loadpockets • Meer variaties in tijd en plaats
  • 4. Wat zijn de (toekomstige) ontwikkelingen? • Veranderingen in kortsluitvermogen (voorbeeld= “typisch uur”) (Van: R. Torkzadeh, TU/e)
  • 5. Wat zijn de (toekomstige) ontwikkelingen? • Meer lange kabels in ons netwerk • Lagere resonantiefrequentie geeft versterking van harmonischen • Wanneer filters? • Voorbeeld Windpark Fryslan • Aansluiting op 110kV • 400MVA • 2x55km kabel • Studie ism EnSol en MPE • Eerste resonantiepiek bij h=4 • Uitkomst studie: Filter op Bolsward
  • 6. Wat meten we nu al? • PQ metingen • Op >125 knooppunten • Jaarlijks rapportage • Aanvullend • Trendanalyses • … • Ter illustratie voorbeelden voor • Harmonischen • Spanningsasymmetrie • Langzame spanningsvariatie (Van: Krado)
  • 7. Harmonischen (THD) • PQ meter • Het maximum • De mediaan • De lijnen zijn de limieten uit de Netcode voor EHS/HS • PQ meter • Het verschil mediaan ten opzichte van voorgaand jaar • Voor knooppunten in de cirkel is er een afname van de THD
  • 8. Spanningsasymmetrie • PQ meter • Het maximum • De mediaan • De limiet uit de Netcode
  • 9. Spanningsasymmetrie • Welke meetlocaties Niet getransponeerde 380kV verbindingen (Offshore) Zeeland Kabels in plat vlak Combilijn
  • 10. Spanningsasymmetrie Combilijnen • Maatschappelijk druk om verbindingen te combineren • In combilijn worden 2 systeemspanningen gecombineerd (bijv 110kV en 380kV) • Hogere spanningsasymmetrie door • Meer stroom door 380kV net • In het HS net (110kV/150kV) net soms van vermaasd naar radiaal(dus minder sterk) (Van: DNV)
  • 11. Langzame spanningsvariatie • Op lagere spanningsniveaus zijn er momenten met veel decentrale opwek (voorbeeld=2 september) • Daardoor • minder “netto” belasting in het net van TenneT • Minder opwek conventioneel vermogen (Van: Van: Energieopwek.nl TenneT System operations: Pim Jacobs, Mitchel Brands ) • Gevolgen • Ook overdag hoge spanningen in het HS en EHS net (Figuur= spanningen Maasbracht) • Minder kortsluitvermogen heeft ook negatieve gevolgen voor de spanningskwaliteit (grotere spanningsveranderingen bij schakelhandelingen)
  • 12. Langzame spanningsvariatie • Echter: relatie is niet eenduidig, er zijn meer factoren van invloed (voorbeeld=3 september) • effect van filters aangeslotenen • het buitenland, • ... • Maatregelen korte termijn • Voor deze momenten meer “must-run” eenheden • Bedrijfsvoering neemt maatregelen • Maatregelen langere termijn • Spoelen • .. (Van: Van: Energieopwek.nl TenneT System operations: Pim Jacobs, Mitchel Brands )
  • 13. Langzame spanningsvariatie • Totale blindvermogensuitwisseling tussen TenneT en regionale netbeheerders 2016-2023 - MS netten zijn vanouds “inductieve belasting” - Trend is naar beneden (meer “capacitief”) door meer opwek (mix productie en belasting) - Hogere spanningen in HS en EHS netten - Bandbreedte blijft even groot, offset verandert met 250Mvar per jaar (Van: TenneT System operations: Pim Jacobs, Mitchel Brands ) Inductief Capacitief
  • 14. Waar willen we naar toe? • Meetsysteem met hogere performance • Update regelgeving ism belanghebbenden o.a. • Harmonischen • Snelle spanningsvariaties • Aanpassingen/implementatie beleid o.a. • Transposities & kabels in driehoek • Verbetering analysetools • Analyse overschrijdingen en trends inclusief de oorzaken • Inzichten waardoor we een betere risicoinschatting kunnen maken (incl. modelvalidatie) • Waar zijn er veranderingen in ons netwerk? • Verbeteren transparantie • Op aanvraag: delen automatische melding
  • 15. Slotopmerkingen • Voor de energietransitie is borgen van een goede spanningskwaliteit noodzakelijk maar gezien de veranderingen niet vanzelfsprekend…. • Daarbij moeten we elkaar helpen en informeren • Deze presentatie is mogelijk dankzij externe ondersteuning en hulp van veel collega’s.