8. November 1, 2014 8
ÑAÏI CÖÔNG
QUI ÖÔÙC QUOÁC TEÁ VEÀ HÌNH SIEÂU AÂM
-ÔÛ laùt caét ngang thì beân (T) cuûa maøn
hình laø beân (P) cuûa beänh nhaân vaø
ngöôïc laïi beân (P) cuûa maøn hình laø
beân (T) cuûa beänh nhaân.
-Phía treân cuûa maøn hình laø phía tröôùc
cuûa beänh nhaân coøn phía döôùi cuûa
maøn hình laø phía sau cuûa beänh nhaân.
9. November 1, 2014 9
ÑAÏI CÖÔNG
QUI ÖÔÙC QUOÁC TEÁ VEÀ HÌNH SIEÂU AÂM
-ÔÛ laùt caét doïc thì beân (T) cuûa maøn
hình laø phía ñaàu cuûa beänh nhaân vaø
ngöôïc laïi beân (P) cuûa maøn hình laø
phía chaân cuûa beänh nhaân.
-Phía treân cuûa maøn hình laø phía tröôùc
cuûa beänh nhaân coøn phía döôùi cuûa
maøn hình laø phía sau cuûa beänh nhaân.
55. November 1, 2014 55
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
Gan laø taïng lôùn nhaát trong cô theå con
ngöôøi,naèm trong khoang maøng buïng
(intraperitoneal space).
Theå tích gan:Nam 1500-1600 cm3.
Nöõ 1400-1500 cm3.
Tyû troïng gan # 1 Troïng löôïng gan #
1500g.
56. November 1, 2014 56
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
57. November 1, 2014 57
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
Gan naèm ngay döôùi cô hoaønh (P),coù
daïng hình cheâm vôùi phaàn nhoïn ôû bôø
döôùi vaø bôø beân (T).
ÔÛ HSP gan maáp meù bôø söôøn,coøn ôû vuøng
thöôïng vò gan traûi daøi döôùi muõi öùc vaøi
cm.
58. November 1, 2014 58
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN
Gan ñöôïc bao boïc bôûi bao Glisson.ÔÛ
roán gan,bao Glisson boïc laáy 3 thaønh
phaàn (Portal triad: TM cöûa,ñoäng maïch
gan,oáng maät),ñeå töø ñoù phaân nhaùnh
khaép gan.
Bao Glisson bieåu hieän laø 1 ñöôøng echo
daøy treân Sieâu aâm.
59. November 1, 2014 59
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
PHAÂN CHIA CAÙC PHAÂN THUØY GAN
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
69. November 1, 2014 69
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
Tónh maïch MTTD
hôïp doøng vôùi TM
laùch (TM laùch naèm
ngang,chaïy sau
thaân vaø ñuoâi tuïy) roài
môùi hôïp doøng vôùi
tónh maïch MMTT ñeå
taïo thaønh TM cöûa.
TM cöûa chaïy leân
treân vaø sang (P),taïo
1 goùc 450 vôùi
TMCD.
Khaåu kính TM cöûa
thay ñoåi theo nhòp
thôû.
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
70. November 1, 2014 70
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
Bình thöôøng khaåu kính TM cöûa <13 mm
(ño ôû vò trí hôïp doøng TM laùch-TMMTTT).
Khi ñeán roán gan thì TM cöûa chia laøm 2
nhaùnh (P) vaø (T).
71. November 1, 2014 71
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
TM cöûa (T) chaïy höôùng ra tröôùc,leân treân vaø sang (T) treân moät ñoaïn
ngang qua phía tröôùc cuûa thuøy ñuoâi-ñaây chính laø moác giaûi phaãu ñeå xaùc
ñònh thuøy ñuoâi-sau ñoù môùi phaân ra 3 nhaùnh chính cho caùc haï phaân thuøy
II,III,IV.
72. November 1, 2014 72
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
TM cöûa (T) cuõng phaân nhaùnh ñeán haï phaân thuøy I (thuøy ñuoâi).
73. November 1, 2014 73
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
TM cöûa (P) chaïy moät
ñoaïn khaù daøi höôùng ra
sau vaø naèm ngang.
TM cöûa (P) phaân thaønh
2 nhaùnh lôùn,moät nhaùnh
höôùng ra tröôùc vaø moät
nhaùnh höôùng ra sau.
Nhaùnh höôùng ra tröôùc
chia thaønh 2 ñeå ñi vaøo
haï phaân thuøy V vaø VIII.
Nhaùnh höôùng ra sau
chia thaønh 2 ñeå ñi vaøo
haï phaân thuøy VI vaø VII.
77. November 1, 2014 77
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
Töø ñoäng maïch gan rieâng phaân thaønh 2 nhaùnh laø ñoäng maïch gan (P) vaø
ñoäng maïch gan (T).Ñoäng maïch tuùi maät xuaát phaùt töø ñoäng maïch gan (P).
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
78. November 1, 2014 78
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
ÔÛ laùt caét ngang portal triad vuøng roán gan ta coù hình aûnh khuoân maët cuûa
chuù chuoät Mickey vôùi khuoân maët laø TMC,tai (P) laø OMC vaø tai (T) laø
ñoäng maïch gan.
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
79. November 1, 2014 79
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GAN
ÔÛ laùt caét doïc ta coù OMC naèm tröôùc,leäch ngoaøi vaø ñoäng maïch
gan naèm sau,leäch trong so vôùi TMC.Ñoâi khi ñoäng maïch gan
chaïy cong qua (P) naèm chen giöõa OMC vaø TMC.
89. November 1, 2014 89
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN
(COUINAUD)
Caùc haï phaân thuøy ñöôïc ñaùnh soá theo
chieàu kim ñoàng hoà neáu nhìn töø phía
tröôùc,vaø ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà neáu
nhìn töø döôùi leân,baét ñaàu töø TMCD.
Nhö vaäy theo Couinaud coù 8 haï phaân
thuøy goàm caùc haï phaân thuøy II VIII vaø
haï phaân thuøy I chính laø thuøy ñuoâi (thuøy
Spiegel).
90. November 1, 2014 90
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN
(COUINAUD)
91. November 1, 2014 91
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
PHAÂN CHIA CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY GAN
(COUINAUD)
Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial
Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm
104. November 1, 2014 104
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
CAÙCH NHAÄN BIEÁT CAÙC HAÏ PHAÂN THUØY DÖÏA VAØO TÓNH MAÏCH CÖÛA
Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s Segmentation of the Liver in Transaxial
Imaging.Last Update 9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm
Chöõ H ôû thuøy gan (T).Caùc ñaàu muõi teân chæ
daây chaèng tónh maïch phaân chia haï phaân thuøy I vaø II.
111. November 1, 2014 111
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
KÍCH THÖÔÙC GAN
Gan ñöôïc ño kích thöôùc baèng caùc laùt caét
doïc:
–Gan (P):ño treân ñöôøng trung ñoøn
Ñöôïc xem laø gan to khi >15 cm.
–Gan (T):ño treân ñöôøng doïc giöõa
Ñöôïc xem laø gan to khi >10 cm.
145. November 1, 2014 145
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
LAÙCH
ÔÛ moät soá ngöôøi thuøy gan (T) traûi roäng ra che maët tröôùc cuûa laùch.Luùc
ñoù khi khaûo saùt laùch ta thaáy luoân moät phaàn gan (T).
R.Brooke Jeffrey,Jr.,M.D. Abdominal and Pelvic Ultrasound with CT and MR correlation. 1995.
147. November 1, 2014 147
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
THAÄN
Thaän laø cô quan naèm sau phuùc maïc.
Truïc doïc cuûa hai thaän gaàn nhö song
song vôùi bôø trong cuûa cô thaên (psoas
muscle).Thaän (P) naèm thaáp hôn so vôùi
thaän (T).
Thaän coù hình quaû ñaäu vôùi kích thöôùc <
12x6x3cm.
148. November 1, 2014 148
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
THAÄN
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
168. November 1, 2014 168
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
BAØNG QUANG
Baøng quang laø 1 taïng roãng chöùa nöôùc
tieåu coù theå tích thay ñoåi tuøy theo luùc maéc
tieåu hay sau khi ñi tieåu.
Bình thöôøng:
–Nam, V < 550ml.
–Nöõ, V < 750ml.
169. November 1, 2014 169
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
BAØNG QUANG
Vaùch BQ cuõng thay ñoåi beà daøy tuøy theo
löôïng nöôùc tieåu,ta caàn chuù yù ñieàu naøy khi
thaêm khaùm:
–Luùc maéc tieåu < 4mm.
–Sau khi ñi tieåu < 8mm.
Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
170. November 1, 2014 170
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH NÖÔÙC TIEÅU TOÀN LÖU
Ñoái vôùi beänh nhaân u xô TLT thì vieäc tính
theå tích nöôùc tieåu toàn löu raát caàn thieát.
Ta cho beänh nhaân ñi tieåu roài khaùm sieâu
aâm laïi,caét doïc vaø ngang baøng quang roài
ño ñaïc ñeå tính löôïng nöôùc tieåu toàn löu.
ÔÛ laùt caét doïc ta ño chieàu daøi (L) vaø chieàu
cao (H) cuûa BQ.
ÔÛ laùt caét ngang ta ño chieàu roäng (W) cuûa
BQ.
171. November 1, 2014 171
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH NÖÔÙC TIEÅU TOÀN LÖU
Theå tích BQ ñöôïc tính theo coâng thöùc:
V = ½ L(cm)xW(cm)xH(cm)
Bình thöôøng khoâng hoaëc coù raát ít nöôùc
tieåu toàn löu.
Theå tích nöôùc tieåu toàn löu coù yù nghóa
beänh lyù khi > 60ml.
173. November 1, 2014 173
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
TIEÀN LIEÄT TUYEÁN
TLT naèm ngay döôùi coå BQ vaø oâm laáy nieäu
ñaïo.TLT coù hình noùn vôùi ñaùy ôû vuøng coå
BQ,ñænh höôùng xuoáng döôùi.
TLT ñöôïc phaân chia ra caùc vuøng theo
Mac Neal ñöôïc nhieàu ngöôøi coâng nhaän.
174. November 1, 2014 174
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
GIAÛI PHAÃU TLT THEO MAC NEAL
175. November 1, 2014 175
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH TIEÀN LIEÄT TUYEÁN
ÔÛ laùt caét doïc ta ño chieàu daøi (L) vaø chieàu
cao (H) cuûa TLT.
ÔÛ laùt caét ngang ta ño chieàu roäng (W) cuûa
TLT.
Theå tích TLT ñöôïc tính theo coâng thöùc:
V = ½ L(cm)xW(cm)xH(cm)
Bình thöôøng V < 25ml.
Phì ñaïi TLT khi V > 30ml.
Matthias Hofer et al. Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
176. November 1, 2014 176
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
CAÙCH ÑO THEÅ TÍCH TIEÀN LIEÄT TUYEÁN
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
178. November 1, 2014 178
GIAÛI PHAÃU SIEÂU AÂM
TÖÛ CUNG
TC coù hình quaû leâ,kích thöôùc thay
ñoåi tuøy theo tuoåi vaø theo chu kyø
kinh nguyeät.
– Tröôùc daäy thì:3x1x1cm.
– Daäy thì:6x4x3cm.
– Ñaõ sinh con:8x5x4cm.
– Sau maõn kinh:4x2x1cm.
(Daøi x Roäng x Daøy).
Noäi maïc TC coù beà daøy vaø caáu
truùc hoài aâm thay ñoåi theo chu kyø
kinh nguyeät.
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
184. November 1, 2014 184
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
Prof. Dr. Holger Strunk.Limitations and Pitfalls of Couinaud`s
Segmentation of the Liver in Transaxial Imaging.Last Update
9/12/2004.http://www.uni-bonn.de/~umm705/quiz0403.htm
Matthias Hofer et al.Ultrasound Teaching Manual.Thieme.1999.
Weill FS. Ultrasound diagnosis of digestive diseases.Springer-Verlag, 1989.
Weissleder.Diagnostic Imaging Expert.1998.
Dahnert’s Electronic Radiology Review. 1996.
R.Brooke Jeffrey,Jr.,M.D. Abdominal and Pelvic Ultrasound with CT and MR
correlation. 1995.
Beverly P.Wood. ACR’s Learning file.Pediatric II. 1995.
Igor Laufer. ACR’s Learning file.Gastro-intestinal. 1990.
Alfred B.Kurtz,M.D. ACR’s Learning file.Ultrasound. 1994.
Howard M.Pollack,M.D. ACR’s Learning file.Genitourinary. 1998.
Frank Netter. Interactive Atlas of Clinical Anatomy. 1998.
Arthur Fleischer,M.D et al. Color Power Doppler Ultrasound.1999.
Rumack CM. Diagnostic Ultrasound. 2nd ed. 1998.
Bs Nguyeãn Phöôùc Baûo Quaân. Sieâu aâm buïng toång quaùt. NXBYH.2002.
185. November 1, 2014 185
CAÛM ÔN SÖÏ CHUÙ YÙ THEO DOÕI CUÛA QUYÙ BAÙC SÓ